Jain Saiddhantik Shabdaparichay

Author(s): Sunandaben Vohra
Publisher: Gunanuragi Mitro

Page 461

ષટરસ ૪૪૦
સરળ તેવી છ વસ્તુઓ. સડેલું માંસ, કામી સ્ત્રી, ભાદરવાનો તડકો, ભેંસનું દહીં, પરોઢિયે સ્ત્રીસંગ
સઈએદઃ પવિત્ર આત્માનો પડછાયો. પ્રાણનો નાશ કરે છે.
સકરાતઃ છેલ્લાં શ્વાસનો સમય. ષટરસ: મધુર, આમ્લ, ખારો, કટુ,
સકર્ણઃ કાનવાળું, ચકોર, સાવધાન. કષાય (તૂરો) તીખો.
તોફાની, લુચ્યું. - ષટસંપત્તિ: શમ, દમ, ઉપરાંત, તિતિક્ષા
સકર્મીઃ ભાગ્યશાળી, સુભાગી. (સહનશક્તિ) શ્રદ્ધા સમાધાન, આ
સકષાયઃ કષાયવાળું, ક્રોધ, માન, છ સાધકની સંપત્તિ - લક્ષણ છે.
માયા, લોભ ચારમાંથી કોઈ એક. ષડરિપુ કામ, ક્રોધ, લોભ, મોહ, મદ,
સકામમરણ આત્માના સમાધિભાવમત્સર એ છ શત્રુઓ છે.
માં થતું મરણ. સાર્થક મરણ. ૧.
ચારે આહારના ત્યાગ સહિત ષડંગઃ છ માંગલિક, વેદના છ અંગ, શરીરનાં છ અંગ.
ભક્ત પ્રત્યાખ્યાન. ૨. ચારે
આહાર ઉપરાંત જગાની મર્યાદા પગુણ : મોટાઈ, ધર્મભાવ, કીર્તિ, યશ, જ્ઞાન અને મનની સ્વાધીનતા.
સહિતનું ઇંગિત મરણ. ૩. એક જ ષડ્રદર્શનઃ ન્યાય, વૈશેષિક, સાંખ્ય,
પાસે અંત સમય સુધી પડી રહેવું યોગ, મીમાંસા, વેદાંત અથવા
તે પાદોપગમન મરણ.
સકારણ : કારણસર, અર્થયુક્ત, ન્યાય, વૈશેષિક, સાંખ્ય વેદાંત, જૈન, બૌદ્ધ,
સહેતુક. પડ્રભંગી: મૂર્ખ, મંદ અક્કલ.
સકૃતઃ સારું કામ. (શકૃત-વીષ્ટા) જયંત્રઃ પ્રપંચ, કાવતરું.
સખેદઃ ખેદયુક્ત. દિલગીરીવાળું. ષષ્ટિ : સાઠ, સાઈઠ વર્ષ.
સખ્યભાવ: મૈત્રીભાવ. પંડ-કંડકઃ નપુંસક, પાવૈયો.
સગર્વઃ ગર્વયુક્ત. પીરોદકઃ શ્રીફળ, નાળિયેર.
સગરુઃ ગુરુવાળો. ષોડશઃ સોળની સંજ્ઞા.
સચરિતઃ (સચ્ચરિત) સદાચારી, ષોડશદલ: કમળ.
સદ્વર્તન. ષોડશ માતૃકા: સોળ દેવીઓ.
સચિત્ત ચિત્તવાળું, ચેતનવાળું, સજીવ, પ્લેખઃ શરીરમાં વહેતું જલીય દ્રવ્ય.
યોનિનો એક પ્રકાર. સચેતનઃ ચેતનયુક્ત, જાગૃત. વિશેષ
જ્ઞાનવાળું.