Jain Saiddhantik Shabdaparichay

Author(s): Sunandaben Vohra
Publisher: Gunanuragi Mitro

Page 442

શબ્દકોશ
તત્ત્વની સાથે એકતા જોડાણ.
અવસર.
યોગક્ષેમ : જોઈતી વસ્તુ મેળવવી અને યત્નાપૂર્વક સાચવવી.
યોગતત્ત્વ ઃ મન વચન કાયાની પરમતત્ત્વ સાથે એકતા સાધવારૂપી તત્ત્વ - વિષય.
૪૨૧
યોગદાન : કોઈ કામમાં અન્યને સાથ
આપવાનો પ્રયત્ન. યોગદૃષ્ટિ : તાત્ત્વિક દૃષ્ટિ, યથાર્થ દૃષ્ટિ. યોગનિદ્રા : સમાધિ, લગભગ તંદ્રાની
સ્થિતિની જ્ઞાનીની માનસિક દશા. યોગબળ : યોગથી મળેલી પવિત્ર શક્તિ.
યોગવક્રતા : મન વચન કાયની કુટિલતા. કપટ, માયાચાર.
યોજન ઃ ચા૨ ગાઉ, આઠ માઈલ, લગભગ તેર કિલોમીટ૨. યોનિ ઃ સ્ત્રીમાં રહેલું જન્મસ્થાન, જીવોનું ઉત્પત્તિસ્થાન. પ્રવેશ)
રક્ત : અનુરાગવાળું, આસક્તિનો
આનંદ લેવો, તલ્લીન, મગ્ન, રાતું,
લાલ રંગનું લોહી.
રક્તકણ : શરીરના લોહીનો બારીક ખંડ - અંશ.
રક્તાક્ષ ઃ ગુસ્સે ચઢેલું. ગુસ્સાયુક્ત આંખવાળું. રજની : રાત્રિ, નિશા, રાત.
-
રજનીક૨ : ચંદ્રમા. રજોહરણ, રજોણું : સાધુનો ઓઘો (ચરવળો) રજોયણો.
:
રતિ રમવાની ક્રિયા, પ્રીતિ, પ્રેમ, સંભોગ, મૈથુન. કામદેવની પત્ની, એક પાપસ્થાનક, મોહનીયકર્મની પ્રકૃતિ.
રતિકર : આનંદ ઉપજાવનારું.
વૈરાગ્ય.
રતિકર્મ : મૈથુન. રતિ-વતિ : રાગ રત્નકૂટઃ એક પર્વતનું નામ. રત્નત્રય સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન, સભ્યશ્ચારિત્ર ત્રણેનું ઐક્ય, જે મોક્ષનું મુખ્ય કારણ છે.
રત્નપ્રભા : પ્રથમ નારકી જ્યાં રત્નની વિશેષતા છે.
રાજીમતી
-
રમમાણ : ૨મતું, લીન, મગ્ન, પરાયણ. રવિઃ સૂર્ય, આદિત્ય, ભાસ્કર, ભાનુ. રવિપાત ઃ સૂર્યાસ્ત. ૨સદ્રાવક : પ્રવાહીપણે વહેતું. રહસ્ય : ખાનગી વાત, અલૌકિક વાત. પંચ : જામાત્ર.
રંજ: માનસિક દુઃખ વ્યથા, પ્રશ્ચાત્તાપ. રંજક : આનંદ આપનાર.
રંધી : નનામી.
રાગ
સંસારના પરિભ્રમણનું મહા દૂષણ, અઢાર પાપસ્થાનક માંહેનું
દસમું પાપ.
રાજીમતી :
(રાજેમતી-રાજુલ)
બાવીસમા તીર્થંકર નેમનાથના