Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 113

सुघा टीका स्था० १ ० १ सू० ३०-३१ संज्ञादिनिरूपणम् संज्ञां निरूपयति
मूवम्-'एगा सन्ना' ॥ सू०३०॥ छाया-एका संज्ञा ॥ मू० ३० ॥ व्याख्या-'एगा सन्ना' इति ।
संज्ञानं संज्ञा-व्यञ्जनावग्रहोत्तरकालभावीति विशेषः, आहारभयाधुपाधिका वा चेतना संज्ञा, अभिधानं वा संज्ञा, सा चैका-एकत्वसंख्याविशिष्टा । आहारभयादिभेदरियं यद्यपि दशविधा तथाऽपि संज्ञासामान्येन एकेति भावः ॥ मू० ३०॥ मतिं निरूपयति
मूलम्-'एगा मन्ना '॥ सू० ३१ ॥ संज्ञा का निरूपण किया जाता है। 'एगा सन्ना' इत्यादि ॥ ३० ॥ मूलार्थ-संज्ञा एक है । सू० ३० ।
टीकार्थ-अवग्रह ज्ञान व्यञ्जनावग्रह और अर्थावग्रहके भेद से दो प्रकार का होता है इनमें व्यञ्जनावग्रह के उत्तरकाल में जो ज्ञानविशेष होता है उसका नाम संज्ञा है अथवा-आहारभय आदि विशेषणयुक्त चेतना का नाम संज्ञा है अथया-नाम का भी नामसंज्ञा है जैसे देवदत्त आदि, इस तरह आहारभय आदि की यह संज्ञा दश प्रकार की कही गई है फिर भी यहां जो इसे एक कहा गया है वह संज्ञा सामान्य की अपेक्षा से कहा गया है ऐसा जानना चाहिये ॥३०॥
मति का निरूपण किया जाता है। 'एगा मन्ना' इत्यादि ॥३१॥
सज्ञानु नि३५-- "एगा सन्ना" त्याहि ॥ ३० ॥ सूत्रार्थ--सज्ञा से छ. ॥ ३० ॥
ટીકાર્થ—વ્યંજનાવગ્રહ અને અથવગ્રહના ભેદથી અવગ્રહજ્ઞાન બે પ્રકા રનું છે. વ્યંજનાવગ્રહના ઉત્તરકાળે જે જ્ઞાનવિશેષ થાય છે તેને સંજ્ઞા કહે છે. અથવા–આહાર, ભય આદિ વિશેષણયુક્ત ચેતનાને સંજ્ઞા કહે છે. અથવા દેવદત્ત આદિ વિશેષનાગને પણ સંજ્ઞા કહે છે. આ રીતે આહાર, ભય આદિ ભેદેની અપેક્ષાએ સંજ્ઞા દસ પ્રકારની કહી છે. પરંતુ અહીં તેને જે એક કહી છે તે સંજ્ઞાસામાન્યની અપેક્ષાએ કહી છે, એમ સમજવું. એ સૂ૩૦ છે
भतिनु नि३५५-- " एगा मन्ना" त्याla ॥31॥
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧