Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
सुधा टीका स्था० २ उ० ३ सू० ३१ वर्षधरादिपर्वतद्वैविध्यनिरूपणम् ४१७ उक्तश्च-" कथइ देसग्गहणं, कत्थइ धेप्पंति निरवसेसाई ।
उक्कमकमजुत्ताई, कारणवसओ निउत्ताई ॥१॥” इति । छाया–कुत्रापि देशग्रहणं, कुत्रापि गृह्णन्ति निरवशेषाणि ।
उत्क्रमक्रमयुक्तानि, कारणवशतो नियुक्तानि ॥ १ ॥ ‘जंबू ' इत्यादि, महाहिमवति वर्षधरपर्वते महाहिमवत्कूटः, वैडूर्यकूटश्चेति द्वौ कूटौस्तः। अत्र सिद्धादि वैडूर्यपर्यन्तान्यष्टकूटानि सन्ति,, अत्र तेषु द्वितीयस्यान्त्यस्य च ग्रहणं द्विस्थानकानुरोधादिति। एवमग्रेऽपि सर्वत्र बोध्यम् । ‘एवं' इत्यादि, एवं निषधपर्व ते निषधकूटः, रुचकप्रभकूटश्चेति द्वौ कूटौ। जंबू' इत्यादि, जम्बूद्वीपस्थमन्दरस्योत्तरतो नीलवतिपर्व ते नीलवस्कूटः। उपदर्शनकूटश्चेति द्वौ कूटौ । ' एवं ' इत्यादि, एवं-पूर्वोक्तमकारेण रुक्मिपर्वते रुक्मिक्टः, मणिकाञ्चनकूटश्चेति द्वौ कूटौ । ' एवं ' इत्यादि, एवं शिखरिपर्व ते शिखरिकूटः, तिगिछिकूटश्चेति द्वौ कूटौ स्तः इति ॥ मू० ३१ ॥
अतः यहां पर आदि और अन्त के ही दो कूटों का ग्रहण कर उनका कथन वक्ता ने किया है महाहिमवान् नामके वर्षधर पर्वत पर एक महाहिमवत्कूट और दुसरा वैडूर्यकूट ऐसे ये दो कूट हैं। यहां सिद्ध आदि कूटों से लेकर वैडूर्यकूट तक आठ कूट हैं परन्तु यहां द्विस्थानक के अनुरोध से सूत्रकार ने आदि और अन्त के दो कूटों का ही ग्रहण किया है इसी प्रकार का कथन आगे भी समझना चाहिये निषधपर्वत पर निषधकूट और रुचक्रप्रभकूट ये दो कूट हैं जम्बूद्वीप के मन्दर की उत्तरदिशा में नील वान्यपर्वत पर नीलवकूट और उपदर्शनकूट ऐसे ये दो कूट हैं रुक्मिपर्वतपर रुक्मिकूट और मणिकांचन दो कूट हैं शिखरिपर्वत पर शिखरिकूट और तिगिच्छकूट ये दो कूट हैं ॥३१॥ હેવાથી પહેલા અને છેલ્લા કૂટને જ ગ્રહણ કરવામાં આવેલ છે, કારણ કે જે વર્ણન થાય છે તે વક્તાની વિવક્ષાને આધીન હોય છે. કહ્યું પણ છે કે
"कत्थइ दसम्गहणं " त्याहि तथा २४ तास (सूत्र) माह मन અતના બે ફૂટને ગ્રહણ કરીને અહીં તેમનું વર્ણન કર્યું છે. મહાહિમવાનું નામના વર્ષધર પર્વત પર મહાહિમવલૂંટ અને વૈર્યકૂટ નામના બે ફૂટ છે. અહીં સિદ્ધ આદિથી લઈને વિરૃર્ય પર્યાના આઠ ફૂટ છે, પરંતુ દ્રિસ્થાનકનો અધિકાર ચાલતું હોવાથી અહીં પણ પ્રથમ અને છેલ્લા કૂટની જ વાત કર. વામાં આવી છે. આ પ્રકારનું કથન આગળ પણ સમજી લેવું નિષધ પર્વત પર નિષધકૂટ અને રુકપ્રભકૂટ નામના બે ફૂટ છે. જંબુદ્વીપના મદર પર્વતની ઉત્તર દિશામાં નીલવાન પર્વત પર નીલવલૂટ અને ઉપદર્શનકૂટ નામના બે ફૂટ છે. રુકિમ પર્વત પર શિખરિકૂટ અને તિગિચ્છકૂટ નામના બે ફૂટ છે. સૂ ૩૧
थ ५३
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
