Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 519
________________

सुधा टीका स्था० २ उ0 ४ सू० ४२ पल्योपमसागरोपमनिरूपण ५०३ सागरवन्महापरिमाणमित्यर्थः। तत्र पस्योपम-लक्षणममिधित्सुराह-' से कितं । इत्यादि, अथ किं तत् पल्योपमं यद् अद्वौपमिकतया निर्दिष्टम् ? इति प्रश्नः, उत्तरमाह-' पलिओवमे' इत्यादि । पल्योपमम्-पूर्वोक्तमद्धौपमिकं पल्योपमं वक्ष्यमाणलक्षणं भवतीति गाथा द्वयेनाह-'जं' इत्यादि, यद् योजनविस्तीर्णम्, विस्तीर्णशब्दस्योपलक्षणत्वाद् यद् आयामविष्कम्भगम्भीरत्वेन सर्वतो योजनप्रमाणं पल्यसदृशत्वात पल्यः-धान्यस्थापनपात्रविशेषः, स एकाहिकमरूढाभिः, 'सूत्रे तृतीयार्थषष्ठी'-एकाह एव एकाहिकस्तेन शिरसि मुण्डिते सत्येकदिवसेन याः प्ररूढाःवृद्धि प्राप्तास्ताभिः, उपलक्षणतोऽनुयोगद्वारोक्तानुसारेण यावत्सप्ताहमरूढाभिः बालाग्रकोटीभिः-बालाग्राणां कोटया-विभागास्ताभिः सपूर्वोक्तः पल्यो भृतःमहापरिणामवाला होता है वह सागरोपमकाल है, हे भदन्त ! वह पल्योपम काल क्या है ? अर्थात् पल्पोपम काल का क्या स्वरूप है ? हे गौतम! वह अद्धोपमिक पल्योपम काल इन दो गाथाओं द्वारा इस प्रकार के स्वरूप वाला है-वे दो गाथाएँ ये हैं-(जं जोयणवित्थिन्नं ) इत्यादि ।
इन गाथाओं द्वारा यह प्रकट किया गया है कि एक योजन लम्बा, एक योजन चौड़ा और एक योजन गहरा ऐसा एक खड्डा खोदा जाय
और उसमें एक दिन से लेकर सात दिन तक के भीतर २ के उगे हुए बालों के अग्रभाग भरे जावें अर्थात् जिस दिन शिर को मुण्डित करा लिया जावे उसके बाद एकदिन से लेकर सात दिनतक जमे हुए बालों के अग्र विभागों से वह खड्डा इस प्रकार से भरा जावे कि जिससे उन કહે છે તે પલ્યની સાથે જેની ઉપમા આપી શકાય એવા કાળને પાપમ કાળ કહે છે, તથા સાગરની સાથે જેને સરખાવી શકાય એવા કાળનું નામ સાગરેપમકાળ છે. એટલે કે સાગરની સમાન મહા પરિમાણવાળા કાળનું નામ સાગરોપમકાળ છે “હે ભગવન્ ! તે પાપમકાળનું સ્વરૂપ કેવું છે?”
ગૌતમ સ્વામીને આ પ્રશ્નનો ઉત્તર આપતા મહાવીર પ્રભુ કહે છે કે, હે ગૌતમ ! તે અદ્ધોમિક પલ્યોપમ કાળનું સ્વરૂપ નીચેની બે ગાથાઓમાં मताच्या प्रमाणे -“जं जोयणवित्थिणं " त्यादि. ते अन्न आयामाना ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે–
એક જન લાંબે, એક જન પહોળે અને એક જન ઊડે એક કૂવે ખેદવામાં આવે. તેમાં એકથી લઈને સાત દિવસ સુધીમાં ઉગેલા વાળના અગ્રભાગોને ભરવામાં આવે. એટલે કે માથું મુંડાવ્યા પછી એકથી લઈને સાત દિવસ પર્યન્તમાં ઉગેલા વાળના અગ્રભાગેથી તે કૂવાને એ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧


Page Navigation
1 ... 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710