Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुधा टीका स्था० २ उ०४ सू. ५५ जीवपुद्गलस्वरूपनिरूपणम् ५५५ लान् द्रव्यक्षेत्रकालभावैद्विस्थानकावतारेण निरूपयन्नाह- 'दुपएसिया' इत्यादि सूत्राणि त्रयोविंशतिः । सुगमानि चैतानि, नवरम् द्रव्यतो द्विप्रदेशिकाः स्कन्धा अनन्ताः प्रज्ञप्ता १। क्षेत्रतो द्विप्रदेशावगाढाः पुद्गला अनन्ताः । एवम्-अनेनैवाभिलापेन-'जाव' इति यावच्छब्दात्-'दुसमयहिइया पुग्गला अणंता पण्णत्ता इत्यारभ्य 'दुगुणलुक्खा पुग्गला अणंता पण्णत्ता' इति पर्यन्तेन कालमाश्रित्य तथा-वर्ण-गन्ध-रस-स्पर्शाश्वाश्रित्यैकविंशतिः सूत्राणि वाच्यानि । तथाहि___ "दुसमयटिइया पोग्गला अणंता पण्णत्ता ३॥ एवं दुगुणकिण्हा जाव दुगुणसुकिला ८। दुगुण मुभिगंधा दुगुण दुन्भिगंधा १०। दुगुणतित्ता जाव दुगुणमहुरा० १५॥ दुगुणकक्खडा जाव दुगुणलुक्खा पोग्गला अणंता पण्णत्ता २३”। करते हैं-"दुपएसिया" इत्यादि-द्विप्रदेशिक स्कन्ध अनन्त कहे गये हैं । द्विप्रदेशावगाढ पुद्गल स्कन्ध अनन्त कहे गये हैं इसी तरह से यावत् दिगुणरूक्षगुणवाले पुद्गल अनन्त कहे गये हैं तात्पर्य इन सूत्रोंका ऐसा है कि द्रव्य की अपेक्षा से द्विप्रदेशिक स्कन्ध अनन्त कहे गये हैं १, क्षेत्रकी अपेक्षा से द्विप्रदेशावगाढ पुद्गल अनन्त कहे गये हैं २ इसी प्रकार यावत् शब्दसे गृहीत द्विसमय स्थितिवाले पुद्गल इसी अभिलाप के अनुसार अनन्त कहे गये हैं-इस विषय में अभिलाप ऐसा है"दुसमयद्विइया पोग्गला अणंता पण्णत्ता" इस अभिलाप से लगाकर " दुगुणलुक्खा पुग्गला अणंता पण्णत्ता" यहां तक काल को आश्रित करके तथा-वर्ण-गन्ध-रस-स्पर्श इनको आश्रित करके ये २१ सूत्र और कहना चाहिये । इस प्रकार से द्रव्य क्षेत्र काल और भाव को દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવની અપેક્ષાએ બે સ્થાનકેના આધારે કથન કરે છે.
" दुपएसिया" त्या:
ઢિપ્રદેશિક સ્કધ અનેક કહ્યાં છે. ઢિપ્રદેશાવગાઢ પુલ સ્કન્ધ અનંત કહ્યાં છે. એ જ પ્રમાણે દ્વિગુણjક્ષ પર્વતના ગુણવાળાં પુલે કહ્યાં છે. આ કથનને ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે-(૧) દ્રવ્યની અપેક્ષાએ ઢિપ્રદેશિક અનંત કહ્યાં છે. (૨) ક્ષેત્રની અપેક્ષાએ દ્વિપ્રદેશાવગાઢ પુલે અનંત કહ્યાં छ. (3) ४ प्रभारी यावत' पहथी गृहीत मे सभयनी स्थितिani us પણ આ અભિશાપ અનુસાર અનંત કહ્યાં છે. આ વિષય સબંધી નીચે પ્રમાણે मामिला५ -“दुसमयद्विइया पोग्गला अशंता पण्णत्ता" में समयनी स्थिति पण युद्धता अनत ४i छ. " 241 मलिमाथी २३ ४शन " दुगुणलुक्खा पागला अणता पण्णत्ता" मे ३क्षतामi Ya सनत sai छे. मा અભિલાષ પર્યન્તના અભિલા કાળની અપેક્ષાએ ગ્રહણ કરવા જોઈએ. તથા વર્ણ, ગબ્ધ, રસ અને સ્પર્શને અનુલક્ષીને ૨૧ બીજા સૂત્રો કહેવા જોઈએ.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
