Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 697

सुधा टोका स्था०३ उ०१ सू०१५ क्षेत्रविशेषस्वरूपनिरूपणम
६८१
यो यस्याः सा ईषत्प्राग्भारा-अष्टमीपृथिवीत्पर्थः अस्या ईपत्प्राग्भारत्वं रत्नप्रभा दिशेषपृथिवी नामशीत्यादि सहस्राधिक योजनलक्षबाहल्येन महाप्राग्भारत्वात् । एषां सीमन्तकादीनां समत्वं पञ्चचत्वारिंशद् योजनलक्षप्रमाणत्वात् ॥ सू० २५ ॥ है इस नरकावास का प्रमाण ४५ लाख योजन का है । समयक्षेत्र का प्रमाण और ईषत्प्राग्भारापृथिवी का प्रमाण भी इतना ही है समय नाम काल का है इस काल की सत्ता से उपलक्षित जो क्षेत्र है वह समयक्षेत्र - मनुष्यलोक है प्राग्भार शब्द का अर्थ पुद्गलनिचय है अन्य पृथिथियों की अपेक्षा से यह प्रारभार जिसका अल्प है-अर्थात् बाहल्य की अपेक्षा आठ योजन का है ऐसी वह " ईषत्प्राग्भारा" नामकी आठवीं पृथिवी है इसका प्रारभार इसलिये अल्प कहा गया है कि रत्नप्रभा आदि जो और पृथिवियां हैं वे मोटाई में इसकी अपेक्षा बहुत अधिक हैं जैसे- प्रथमपृथिवी की मोटाई १ एक लाख अस्सी हजार योजन की है, दूसरी पृथिवी की मोटाई बाहल्य एक १ लाख बत्तीस हजार योजन की है, तीसरी की मोटाई १ एक लाख अट्ठाइस हजार योजन की है, चौथी की मोटाई एक १ लाख बीस हजार योजन की है पांचवी की मोटाई एक १ लाख अठारह हजार योजन की है छठी की मोटाई एक लाख सोलह हजार योजन की है और सातवीं की मोटाई एक लाख आठ हजार योजन की है । सु०२५ ॥
66
પ્રાભાર
તે નરકાવાસનું પ્રમાણુ ૪૫ લાખ ચેાજનનું છે. સમયક્ષેત્ર અને ઈષપ્રાગ્મારા પૃથ્વીનું પ્રમાણ પણ એટલું જ છે. સમય એટલે કાળ. તે કાળની સત્તાથી ઉપલક્ષિત જે ક્ષેત્ર છે તેને સમયક્ષેત્ર કહે છે. મનુષ્યલેાક જ તે સમયક્ષેત્ર રૂપ छे. ” એટલે “ પુદ્ગલનિચય ” અન્ય પૃથ્વીએ કરતાં આ પ્રાભાર જેના અલ્પ છે એટલે કે બાહુલ્યની અપેક્ષાએ આઠ ચેાજનને છે, એવી તે “ ઈષપ્રાગ્બારા ” નામની આઠમી પૃથ્વી છે. તેને પ્રાભાર અલ્પ કહેવાનું કારણ એ છે કે રત્નપ્રભા આદિ જે અન્ય પૃથ્વીએ છે, તેમના વિસ્તાર ઇષપ્રાગ્બારા કરતાં ઘણેા વધારે છે. જેમકે પહેલી રત્નપ્રભા પૃથ્વીના વિસ્તાર ૧ લાખ ૮૦ હજાર ચેાજનના છે, બીજી શર્કરાપ્રભાના વિસ્તાર ૧ લાખ ૩૨ હજાર ચેાજનના છે, ત્રીજી વાલુકાપ્રભાના વિસ્તાર ૧ લાખ ૨૮ હજાર ચેાજનનેા છે, ચેથી પકપ્રભાના વિસ્તાર ૧ લાખ ૨૦ હજાર ચાજનના છે, પાંચમી ધૂમપ્રભાને વિસ્તાર ૧ લાખ ૧૮ હજાર ચેાજનના છે, છઠ્ઠી તમા પ્રભાને વિસ્તાર ૧ લાખ ૧૬ હજાર ચેાજનના છે અને સાતમી તમસ્તમપ્રભા પૃથ્વીના વિસ્તાર ૧ લાખ ૮ હજાર ાજનના છે. !! સૂ. ૨૫
श
८६
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
ܙܙ