Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 503
________________

सुघा टीका स्था०२ उ०४ सू० ३८ प्रामादीनां जीवाजीयत्वनिरूपणम् ४८७ इति ज्योत्स्नाः-चन्द्रिकाः अन्धकाराः - प्रसिद्धाः २ । अवमानानि-क्षेत्रादीनां प्रमाणानि हस्तयष्टयादीनि, उन्मानानि तुलायाः कर्ष गुजा सेटिकादीनि ३ । अति. यानगृहाणि-नगरादिप्रवेशे यानि गृहाणि उद्यानगृहागि-तानि, उद्यानरूपाणि गृहाणि प्रतीतानि ४। अलिवाः शनैः प्रपाताश्च देशविशेषाः, एते सर्वे जीवा इति च जीय व्याप्तत्वात् , तदाधारत्वाद्वा, अजीवा इति च पुद्गलाद्यजीवस्वरूपत्वात् तदाधारत्वाद्वा पोच्यते-एवं सूत्रपञ्चकेऽपि ' जीवाइ य अजीवाइ य' इति प्रत्येक द्विके संयोजनीयमिति।
अथ समयादिकं सकलवस्तु जीवाजीरूपमेवास्ति तद्भिनराश्यन्तराभावात् , अत एवाह-'दो रासी' इत्यादि, -द्वौ राशी प्रज्ञप्तौ-तद्यथा-जीवराशिश्चैव अजीवराशिश्चैत्र, द्वयमन्तरेण तृतीयराश्यभावादिति ॥ मू० ३८ ॥ वृक्षादिकों की जो छाया है वह, सूर्य का जो आतप है यह, चन्द्रमा की जो चांदनीरूप ज्योत्स्ना है वह, तथा अन्धकार एवं क्षेत्रादिकों का प्रमाण, तोला माषा आदिरूप उन्मान, अतियानगृह-नगरादि के प्रवेश में जो गृह हैं वे, तथा उद्यानगृह-उद्यानरूपगृह, अवलिंब और शनैः प्रपात ये देशविशेष हैं, ये सब भी जीव और अजीवरूप हैं-जीवों के आधारभूत होने से या जीवों से व्याप्त होने से ये जीवरूप हैं और पुदलादि अजीवरूप होने से या अजीव के आधारभूत होने से अजीवरूप हैं।
समयादिरूप समस्तवस्तु जीवाजीवरूप ही है क्यों कि जीवराशि और अजीव राशि से भिन्न और तीसरी राशि का अभाव है-इसी बात को प्रकट करने के लिये सूत्रकार ने-'दो रामी' इत्यादि सूत्र कहा है ॥ मू० ३८॥
વૃક્ષાદિની જે છાયા હોય છે તે, સૂર્યને તડકે, ચન્દ્રમાના પ્રકાશરૂપ
સ્ના, તથા અંધકાર, ક્ષેત્રાદિકનાં પ્રમાણ, તોલા, ભાષા આદિરૂપ ઉમાન (વજનનાં મા૫), અતિયાનગૃહ (નગરાદિના પ્રવેશ સ્થાનમાં જે ગૃહ હાય छ ते), Gधान, भवित भने शनः प्रपात (भा में देशविशेष छ). એ બધાં જીવ અને અજીવરૂપ છે. તેમને જીવરૂપ કહેવાનું કારણ એ છે કે તેઓ જીવથી વાસ હોય છે અથવા જીવોના આશ્રયસ્થાનરૂપ હોય છે અને પુદ્ગલાદિ અજીવરૂપ હોવાથી અથવા અજીવના આધારભૂત હોવાથી તેમને અજીવરૂપ કહેવામાં આવેલ છે.
સમયાદિરૂપ સમસ્ત વસ્તુ જીવ અને અજીવરૂપ જ છે, કારણ કે જીવ. રાશિ અને અજીવરાશિથી ભિન્ન એવી કઈ ત્રીજી રાશિનું અસ્તિત્વ જ નથી. सर यातन सूत्रअरे “दो रासी" इत्यादि सूत्र द्वारा प्र४८ ४२री छे. सू. ३८
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧


Page Navigation
1 ... 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710