Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 484
________________

PEO
स्थानाङ्गसूत्रे
अथ चतुर्थोद्देशकः प्रारभ्यते
गतस्तृतीय उद्देशकः, साम्प्रतं चतुर्थः प्रारभ्यते, अस्य च जीवाजीवनिरूपममतिबद्धस्य पूर्वेण सहाऽयमभिसम्बन्धः - पूर्वस्मिन्नुद्देशके पुद्गलधर्मा जीवधर्माश्राभिहिताः, यत्र तु ' सर्वजीवाजीवात्मक' मितिवाच्यम्, अनेन सम्बन्धेन प्राप्त स्यास्योदेशकस्ये मान्याद्यानि पञ्चविंशतिः सूत्राणि - ' समयाइवा ' इत्यादि ।
"
एवमनन्तरसूत्रेण चायं सम्बन्धः - तृतीयोदेशकस्यान्तिमसूत्रे जीवविशेषाणामुवलक्षण धर्मो निरूपितः अत्र तु धर्माधिकारादेव समयादिस्थितिलक्षणो धर्मों जीवाजीवसम्बन्धी जीवाजीवतथा धर्मधर्मिणोरभेदेनोच्यते, तत्र यावन्तः कालचौथा उद्देशेका प्रारंभ
तृतीय उद्देश समाप्त हो चुका, अब चौथा उद्देशा प्रारंभ होता है। इसमें जीव और अजीव का निरूपण हुआ है-तृतीय उद्देशे के साथ इस का संबंध इस प्रकार से है - तृतीय उद्देशे में पुद्गलधर्म और जीव धर्म कहे गये हैं यहाँ सब जीवात्मक है यह कहना है इसी संबंध से प्राप्त उस उद्देशक के ये " समयाइ वा " इत्यादि २५ सूत्र हैं ।
इन सूत्रोंका भी अनन्तर सूत्र के साथ ऐसा सम्बन्ध है कि तृतीय उद्देशक के अन्तिम सूत्र में जीव विशेषों का उच्चत्वरूप धर्म निरूपित हुआ है, परन्तु यहां धर्म के अधिकार को लेकर ही जीवाजीव संबंधी समयादि स्थितिरूप जो धर्म और धर्मी के अभेद की अपेक्षा से जीवा जीवरूप से कहा जाने वाला है सो इनमें जितने भी काल के प्रमाण हैं ચેાથા ઉદ્દેશક પ્રારંભ
ત્રીજી ઉદ્દેશક પૂરા થયા, હવે ચાષા ઉદ્દેશકના પ્રારંભ થાય છે. આ ઉદ્દેશકમાં જીવ અને અજીવનું નિરૂપણ થયું છે. ત્રીજા ઉદ્દેશક સાથે આ ઉદ્દે શકના સબંધ આ પ્રમાણે છે-ત્રીજા ઉદ્દેશકમાં પુદ્ગલધર્મ અને જીવધર્મનું કથન કર્યું છે. અહીં એ કહેવાનું છે કે ખધાં દ્રવ્યેા જીવ અને અજીત્રરૂપ છે. આ સંખ'ધને અનુલક્ષીને 66 समयाइ वा " ઈત્યાદિ ૨૫ સૂત્રેા અહીં આપવામાં આવ્યાં છે.
આ સૂત્રેાના આગલા સૂત્ર સાથે આ પ્રકારના સબધ છે—ત્રીજા ઉદ્દેશકના છેલ્લા સૂત્રમાં જીવશેષાની ઉંચાઈરૂપ ધર્મનું રૂપણ થયું છે. પરન્તુ અહીં ધર્માંના અધિકારને અનુલક્ષીને જ જીવાજી સંબંધી સમયાદ્ધિ સ્થિતિરૂપ જે ધર્મ છે તેને ધમ અને ધર્મીના અભેદની અપેક્ષાએ જીવાજીવ રૂપે પ્રકટ કરવામાં આવવાના છે. કાળના જેટલાં પ્રમાણ છે એ સૌ પ્રમાણેામાં
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧


Page Navigation
1 ... 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710