Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 308
________________

२९२
स्थानाङ्गसुत्रे
1
I
चैव । द्वयोर्भवमत्यकिं प्रज्ञप्तम्, तद्यथा देवानां चैत्र नैरयिकाणां चैव । द्वयोः क्षायोपशमिकं प्राप्तम्, तद् यथा - मनुष्याणां चैव पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां चैव । मनः पर्यवज्ञानं द्विविधं प्रज्ञप्तम्, तद्यथा-ऋजुमतिचैव विपुलमतिचैव ।
परोक्षज्ञानं द्विविधं प्रज्ञप्तम् । तद् यथा - आमिनिवोधिकज्ञानं चैव श्रुतज्ञानं चैव । आभिनिवोधिकज्ञानं द्विविधं प्रज्ञप्तम् । तद् यथा श्रुतनिश्रितं चैत्र, अश्रुतनिश्रितं
का कहा गया है एक अवधिज्ञान और दूसरा मनः पर्ययज्ञान अवधिज्ञानावरणीय कर्म के क्षयोपशम से जो ज्ञान जीव को प्राप्त होता है वह अवधिज्ञान है और मनः पर्यवज्ञानावरणीय कर्म के क्षयोपशम से जो ज्ञान उत्पन्न होता है यह मनः पर्यवज्ञान है, अवधिज्ञान भी दो प्रकार का है एक भवप्रत्ययिक अवधिज्ञान और दूसरा क्षायोपशमिक अवधि · ज्ञान देव और नारक जीवोंको भवप्रत्ययिक अवधिज्ञान होता है, तात्पर्य इस का ऐसा है कि देवपर्याय और नारकपर्याय में उत्पन्न होने पर अवधिज्ञानावरणीय कर्म के क्षयोपशम से जायमान ज्ञान अवधिज्ञान है तथा मनुष्य और पञ्चेन्द्रिय तिर्यञ्चों के जो तपस्यादि के प्रभाव से जायमान अवधिज्ञानावरणीय कर्म के क्षयोपशम से अवधिज्ञान उत्पन्न होता है वह क्षायोपशमिक अवधिज्ञान है मनः पर्यवज्ञान दो प्रकार का होता है एक ऋजुमति और दूसरा विपुलमति
વિકલ પ્રત્યક્ષનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે. તે વિકલ્પ પ્રત્યક્ષ રૂપ ના કેવળ ज्ञान मे अारनुं अह्युं छे - (१) अवधिज्ञान भने (२) भनःपर्यवज्ञान, अवधिज्ञान નાવરણીય કર્મના ક્ષયાપશમથી જે જ્ઞાન જીવમાં ઉત્પન્ન થાય છે, તે જ્ઞાનને અવધિજ્ઞાન કહે છે. અને મનઃ૫ જ્ઞાનાવરણીય કમના ક્ષાપશમથી જે જ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે, તે જ્ઞાનને મનઃપવજ્ઞાન કહે છે. અવિધજ્ઞાનના પશુ એ प्रकार उह्या छे- (१) लवप्रत्ययि अवधिज्ञान मने (२) क्षयोपशमि अवधिज्ञान. દેવ અને નારક જીવાને ભવપ્રત્યયિક અવધિજ્ઞાન થાય છે. આ કથનનું તાપ એ છે કે દેવપર્યાય અને નારક પર્યાયમાં ઉત્પન્ન થતાં, અવિધિજ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષયે।પશમથી ઉત્પન્ન થતું જે જ્ઞાન તે ભવપ્રત્યયિક અવધિજ્ઞાન છે, અને મનુષ્યા અને પંચેન્દ્રિય તિય‘ચેામાં તપસ્યા આદિના પ્રભાવથી અવિધજ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષયેાપશમ થવાથી જે અવિધજ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે તેને ક્ષયૈાયિક અધિજ્ઞાન કહે છે. મનઃપવજ્ઞાન પણ એ પ્રકારનું હોય છે. (१) ऋनुमति भने (२) वियुतमति,
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧


Page Navigation
1 ... 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710