Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 387
________________

सुधा टीका स्था०२ उ०३ सू० २६ पुद्गलानां संघातभेदकारण निरूपणम् ३७१ बद्धाः - गाढतरं श्लिष्टाः तनौ तोयवत् पार्श्वस्पृष्टाय ते बद्धाश्र= मदेशैरात्मसात्कृताः राजदन्तादिवद् वद्धपार्श्वस्पृष्टाः ।
G
उक्तश्च -" पुरेणु व तणुम्मि, बद्धमप्पी कयं परसेहिं " इति । छाया - स्पृष्टं रेणुवत्तनौ, बद्धमात्मीकृतं प्रदेशः " इति ॥ घ्राणरसनस्पर्शनेन्द्रियग्रहणगोचराइत्यर्थः । एते पुद्गला यदा घ्राणरसन स्पर्शनेन्द्रियैः सह स्पृष्टा बद्धाश्च भवन्ति तदा - गन्धः - सुरभ्यादित्वेन आघ्रायते रसः - मधुरादित्वेनास्वाद्यते स्पर्श:- कर्कशादित्वेन स्पृश्यते नान्यथा । नो बद्धपार्श्वस्पृष्टाः पुद्गला द्वि प्रकारा
,
प्रदेशों के साथ लिष्ठ हो जाते ये हैं कहा भी है- 'पुढं रेणुं व' इत्यादि रेणु ( रज) की तरह शरीर में जो पुद्गल पहिले स्पष्ट होते हैं और बाद में चिपक जाते हैं वे बद्ध पार्श्व स्पृष्ट पुद्गल हैं । अर्थात् पार्श्व स्पृष्ट होकर जो बद्ध होते हैं ऐसे पुद्गल बद्धपार्श्वस्पृष्ट हैं ये पुद्गल घाण, रसना और स्पर्शन इन्द्रियों द्वारा अपने २ विषयरूप से गृहीत होते हैं ये पुल जब घ्राण इन्द्रिय के साथ स्पृष्ट होकर बद्ध होते हैं तब उनका सुगन्ध आदि गंध उसके द्वारा सूंघने में आता है और जब ये पुद्गल रसना इन्द्रिय के साथ स्पृष्ट होकर बद्ध होते हैं तब उनका मधुर (मीठा ) रस आदि उसके द्वारा गृहीत होता है-आस्वादित होता है। तथा जब ये पुद्गल स्पर्शन इन्द्रिय के साथ स्पृष्ट होकर बद्ध होते हैं-तब उनका कर्कश - ( कठोर ) आदि स्पर्श उसके द्वारा छूआ जाता है।
પહેલાં પૃષ્ટ રહે છે અને ત્યારમાદ ગાઢતર રૂપે પ્રદેશાની સાથે શ્ર્લિષ્ટ થઈ જાય છે તે પુદ્ગલેને અદ્રુપાર્શ્વ પૃષ્ટ પુદ્ગલા કહે છે. કહ્યુંપણુ છે કે—
66
पुठ्ठे रेणु " त्याहि रेशु (२२४) नी प्रेम के युद्धसा पडेसां शरीરની સાથે પૃષ્ટ થાય છે અને પછી શરીરની સાથે ચાંટી જાય છે, એવાં પુદ્ગલેને ખદ્ધપાર્શ્વ પૃષ્ટ કહે છે. એટલે કે પાર્શ્વપૃષ્ઠ ( પહેલાં પૃષ્ટ ) થઈને પછીથી ખદ્ધ થનારાં પુલેને અદ્ધપાર્શ્વત્કૃષ્ટ પુદ્ગલેા કહે છે. તે પુદ્ગલેને પ્રાણેન્દ્રિય, રસનેન્દ્રિય અને સ્પર્શેન્દ્રિય દ્વારા પાતપેાતાના વિષય રૂપે ગ્રહણ કરવામાં આવે છે. તે પુદ્ગલેા જયારે ઘ્રાણેન્દ્રિયની સાથે પૃષ્ટ થઈને બદ્ધ થાય છે ત્યારે તેમની સુગન્ધ આદિ ગંધ તેના દ્વારા સૂધવામાં આવે છે. જ્યારે તે પુદ્ગલેા રસના ઇન્દ્રિય સાથે સ્પૃષ્ટ થઈને ખદ્ધ થાય છે ત્યારે તેના દ્વારા તેમના મધુર આદિ રસ ( સ્વાદ ) ના આસ્વાદ કરાય છે. જયારે તે પુલે સ્પર્શે - ન્દ્રિયની સાથે સૃષ્ટ થઈને બદ્ધ થાય છે, ત્યારે તેના દ્વારા તેમના કર્કશ આદિ સ્પર્શ અનુભવી શકાય છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧


Page Navigation
1 ... 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710