Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 375
________________

सुधा टीका स्था०२ उ० सू०२४ अधोलोकज्ञानादिविषय आत्मनो द्वैविध्यम् ३५९ या श्रृणोति यावत् निर्जरयति । व्याख्या सुगमा १४ । पूर्वोक्ता भावाः शरीरे सत्येव संभयन्ताति देवानां प्रधानत्वात्तेषामेव व्यक्तितः शरीरप्ररूपणामाह ' म रुया ' इत्पाद्यष्टसूत्री | मरुतोदेवाः द्विविधाः- एक शरीरा द्वि शरीराश्चेति । तत्र मरुतो देवा लोकान्तिकदेवविशेषाः सन्ति, ते चैकशरीरिणः- विग्रहगतौ कार्मणशरीरत्वात् । उपपातानन्तरं वैकियशरीरसहाबाद द्विशरीरिणो भवन्ति । यद्वाभवधारणीयापेक्षयेक शरीरिणः, उत्तरवै क्रियापेक्षया तु द्विशरीरिणः १ । एवं किनरादयः सप्तापि देवाः बोध्याः, । तत्र किन्नराः किं पुरुषाः गन्धर्वाश्चैते त्रयो व्य न्तराः, शेषाः नागकुमाराः, सुवर्णकुमाराः, अग्निकुमाराः, वायुकुमाराचेति चत्वारो अपेक्षा वह देव देश से और सर्व समस्त शब्दों को सुनने की अपेक्षा सर्वदेश से शब्दों को सुनता है इसी तरह का कथन यावत् " निर्जरयति " तक देव के सम्बन्ध को लेकर जान लेना चाहिये इन १४ सूत्रों की व्याख्या सुगम है ये सब सुनने आदिरूप भाव शरीर के होने पर ही हो सकते हैं अतः व्यक्तिरूप से कौन से देव कितने शरीरवाले होते हैं यह बात अब सूत्रकार प्रकट करते हैं मरुत देव - दो प्रकार के होते हैं एक एकशरीरवाले और दूसरे दो शरीरवाले मरुदेव लोकान्तिक देवविशेष हैं ये एक शरीरधारी होते हैं अर्थात् विग्रहगति में एक ही कार्मण शरीर रहता है इस अपेक्षा ये एकशरीरवाले होते हैं तथा उपपात के बाद वैक्रियशरीर का सद्भाव हो जाने से ये दो शरीरवाले होते हैं । अथवा भवधारणीय शरीर की अपेक्षा ये एक शरीरवाले होते हैं और उत्तर चैकिय शरीर की अपेक्षा ये दो शरीरवाले होते हैं। इसी
Hose
શબ્દોને શ્રવણુ કરવાની અપેક્ષ એ તે દેવ સદેશથી શબ્દોનું શ્રવણ કરે છે. એજ પ્રકારનું કથન निर्जरयति ” पर्यन्तना यहोने अनुसक्षीने, हेवाना विषયમાં અહીં સમજી લેવું. આ ૧૪ સૂત્રેાની વ્યાખ્યા સરળ છે.
શ્રવણ આદિ રૂપ ભાવનું અસ્તિત્ત્વ વિના શરીર સભવી શકતું નથી. આ ભાવાનું અસ્તિત્વ શરીરયુક્ત જીવેમાં જ સભવી શકે છે. તેથી સૂત્રકાર હવે એ વાત પ્રકટ કરે છે કે કયા કયા દેશ કેટલાં શરીરવાળાં ડાય છે.
મરૂતદેવ એ પ્રકારના હોય છે–(૧) એક શરીરવાળા અને (ર) એ શરીરવાળા, મરૂતદેવ લેાકાન્તિક દેવવિશેષ છે. તે એક શરીરધારી પણ હાય છે, એટલે કે વિગ્રહગતિમાં એક કામણુ શરીરના જ સદ્ભાવ રહે છે, તે કારણે વિગ્રહગતિ દરમિયાન તેએ એક જ શરીરવાળા હાય છે. પશુ ઉપપાત બાદ વૈક્રિય શરીરના પણ સદ્ભાવ રહે છે, તેથી ઉપપાત બાદ તેમનામાં એ શરીરના સદ્ભાવ રહે છે. અથવા ભવધારણીય શરીરની અપેક્ષાએ તેઆ એક શરીરવાળા હાય છે અને ઉત્તર વૈક્રિય શરીરની અપેક્ષાએ એ શરીરવાળા
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧


Page Navigation
1 ... 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710