Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 284
________________

२६८
स्थानाङ्गसूत्रे
नलक्षणः, तथा-परिग्रहः- परिगृह्यते इति परिग्रहः धनधान्यादिरूपः । स चैत्रम् - धनम् १, धान्यम् २, क्षेत्रम् ३, वास्तु ४, रूप्यम् ५, सुवर्णम् ६, कुप्यम् ७, द्विपदः ८, चतुष्पदच ९, इति नवविधः । यावद् आरम्भं परिग्रहं चानर्थमूलं न जानाति नापि प्रत्याख्याति तावत् के बलिप्ररूपितं धर्म श्रोतुमपि न शक्नोतीति भावः । स्थाने अपरिज्ञाय आत्मा केवलां शुद्धां बोधि-दर्शनं सम्यक्त्वमित्यर्थः, नो-नैव बुध्यते - अनुभवति । ते द्वे स्थाने के इत्याशङ्क्याह - ' तं जहा '
उसका नाम आरम्भ है तथा जो सब ओर से ग्रहण किया जाता है वह परिग्रह है ऐसा यह परिग्रह धनधान्यरूप कहा गया है ।
जैसे - धन १ घृतगुड़ादि, धान्य २, क्षेत्र ३, वास्तु ४, रूप्य ५, सुवर्ण ६, कुछ ७, द्विपद ८ और चतुष्पद ९ यह नौ प्रकार का वाह्य परिग्रह है जब तक आत्मा आरम्भ और परिग्रह को अनर्थका मूल नहीं जानता है और जब तक उसका प्रत्याख्यान नहीं करता है तब तक वह केवल प्रज्ञप्त धर्म को सुनने के योग्य नहीं हो सकता है
इसी तरहसे आत्मा जब तक ज्ञपरिज्ञासे इन दोनों स्थानों को नहीं जान लेता है और प्रत्याख्यान परिज्ञासे इनका परित्याग नहीं कर देता है तब तक वह शुद्ध बोधिका सम्यक्त्वका अनुभव नहीं कर सकता है। इसी तरह से इन आरम्भ परिग्रहरूप दो स्थानों को आत्मा ज्ञ परिज्ञा से जबतक नहीं जान लेता है और प्रत्याख्यान परिज्ञा से जब
પ્રવૃત્તિ થાય છે તેને આરંભ કહે છે. ચારે તરફથી જે કેાઇ વસ્તુ મળે તેને ગ્રહણ કરીને તેના સ ́ગ્રહુ કરવાની પ્રવૃત્તિને પરિગ્રડ કહે છે. આ પરિગ્રહ ધનધાન્યાદ્રિના સંગ્રહરૂપ હાય છે. પરિગ્રહ નવ પ્રકારના કહ્યો છે (૧) ધન, (२):धी, गोण, अनाज आदि धान्य, (3) क्षेत्र, (४) वास्तु, धर ( ५ ) यांही, (६) सुत्रर्थ, (७) मुख्य (तांशु ), (८) द्विपः भने (६) अतुष्यह भी नव अारना ખાદ્યપરિગ્રહા છે. જ્યાં સુધી આત્મા આરભ અને પરિગ્રહને અનના મૂળ રૂપ માનતા નથી, અને જ્યાં સુધી તે કૈવલ પ્રશ્ન ધર્મનું શ્રવણ કરવાને ચેાગ્ય ખનતે નથી. ત્યાં સુધી તે કેત્રલિ પ્રજ્ઞપ્ત ધમનું શ્રવણ કરવાને ચે.ગ્ય ખનતાનથી, આ રીતે આત્મા જ્યાં સુધી જ્ઞ પરિજ્ઞાથી આ અને સ્થાને જાણી લેતા નથી અને પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી તેમના ત્યાગ કરતા નથી ત્યાં સુધી તે શુદ્ધ એધિના ( સમ્યકત્વના) અનુભવ કરી શકતા નથી.
એજ પ્રમાણે તે આરંભ અને પરિગ્રહરૂપ એ સ્થાનાને આત્મા જ્ઞ પરિજ્ઞાથી જ્યાં સુધી જાણી લેતા નથી અને પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી જ્યાં સુધી
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧


Page Navigation
1 ... 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710