Book Title: Updesh Chintamani Satik Part 04
Author(s): Jayshekharsuri
Publisher: Shravak Hiralal Hansraj
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020847/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // zrIjinAya namaH / / ||shriiupdeshciNtaamnniH bhAga 4 // ( katau zrIjayazekharamUriH) umAvI prasiddha karanAra paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja. (jAmanagaravALA) caurasaMvat 2446, vikramagaM0 1978, sane 1922. kiMmata---ru.38-. E zrI jainabhAskarodaya prinTiMga presa-jAmanagara. 'kA For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| // zrIjinAya namaH // tAbhA.4 // zrIcAritravijayagurubhyo nmH|| 857 // atha zrIupadezaciMtAmaNiH saTIkaH prArabhyate // . (kartA jayazekharasUriH) (catuthoM jAgaH) pAvI prasiddha karanAra---paMmita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja (jAmanagaravALA) atha caturthaH sarvaviratyadhikAraH prastUyate, tasya ca pUrveNa saha saMbaMdhagarnA prastAvanAmAha // mUlam // zi deseNaM virii| bhaNiyA ittovi hoi kamaNilA // navANaM saba virii| saralo maggo libapurasta // 1 // vyAkhyA-iti pUrvoktarItyA jaNitA pratipAditA mayA dezena viratiH, zto'syA dezaviraterapi sarva viratirnavyAnAmAsannamokSANAM kamanIyA spR. || haNIyA javati, yata zyAsitasyAnaMtasukhAspadasya zivapurasya sarala jhajuH paMthAH. yathA hi For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| sarvaviratAstannAve'pi mokSaM vrajati, na tathA dezaviratAsteSAM navAMtareNaiva modAnidhAnAdi. tAbhA.4 tyanena saMbaMdhenAyamadhikAraH prastUyate; atha sarva viratipratipAdikAM chAragAthAmAha // mUlam // veraggaM cAritte / pamivattinANaviNaya kiriyA // saMyamanneyA muNaguNa-diNakiccaphalAiMzha vucchaM // // vyAkhyA-na hi vairAgyaM vinA sarvaviratirupatiSTate, iti pra. thamaM vairAgyaM, vairAgye satyapi ko'pi parISahAdinIrutayA dIkSAM na prapadyate, tatazcAritre cAritraviSaye pratipattimaMgIkAraM, tato yathottaraM prAdhAnyena jJAnavinaya kriyAstataH saMyamanedAn saptadaza, tato muninAM guNAn, tataH sAdhordinakRtyaM, dina jaNanAmAnirapi grAhyA. tataH su. pAlitAyAH sarvavirateH phala miha caturthAdhikAre vakSye iti sarvatra yojyaM. tatra pUrvaM vairAgya svarUpamAha // mUlam // rogeNa va sogeNa va / dukhaNa va jaM jamANa usa // maggaMti na verggN| taM vibudhA appakAlaMti // 3 // vyAkhyA-rogeNa vA kApsazvAsAdinA, zokena vA putraviyo. gajanmanA, puHkhena vA vadhabaMdhAdikena hetunA jamAnAM nirvivekAnAM yadvairAgyaM, dhigamu roga- || For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 859 upa ciM-|| zokAdyapAyabahulaM saMsAramasAra miti vimarzAtmakamukhasati, tadvairAgyaM vibudhA na mArgayaMti, tAbhA. naspRhayaMti, sarvaviratyanahatvAt sarvaviratyanahatvaM, tasya kasmAdityAha-'appakAlaMti' apa. kAlAvasthAyitvAt; alpakAlAvasthAyitvaM ca rogAdihetunivRttau tasyApi nivartanAt, ata eva naitaghbuidhAnAM spRhaNIyamiti. atha sarva viratiyogyaM vairAgyamAha // mUlam // suhiyasta va puhiyassa va / jaM veragaM nave viveeNa // pAyaM apaJcavAyaM / taM ciya cArittataruvIyaM ||4||vyaakhyaa-sukhitsy vA duHkhitasya vA jaMtoryaDairAgyaM vivekena samyak tatvAvabodhena hetubhUtena navet, tadevaM vairAgyaM prAyo'pratyapAyamavinazvaraM vivekamUlatayA puHkhAdenivRttAvapi tasyAnivartanAdata evaitatsamyaktvamUlasya prathamatrataskaMdhasya zeSavatazAkha. sya prazamAdiprazAkhasya sakala kriyAkalApapravAlasya labdhikusumasya mokSaphalasya cAritratarorupAdakatvAhIjamiva bIjaM javati. stutikAro'pyAha-duHkhagarne mohagarne / vairAgye niSTitAH pare // jJAnagarna tu vairAgyaM / tvayyevAyatatAM gataM // 1 // prAyograhaNaM naMdiSeNAdiSu vyanicArasyApi darzanAt. nanu lavapuHkhArtasya vairAgyaM sahetukatvAtsukhinaH punariSTAn zabdAdivi. For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| SayAnupajuMjAnasya kathaM tatsaMnava ityAdatA bhA.4 ||muulm // je je nAvA saMsAra-kAraNaM hu~ti rAgavaMtANaM // te ceva virattANaM / nivvui4.|| pahasAhagA naNiyA // 5 // vyAkhyA-te ye jAvA svajanAMgadhanAdayaH sarAgayA budhyA vicA ryamANA rAgavatAM saMsArakAraNaM navati ta eva tAvaMto nAvA vairAgyabudhyA vicAryamANA viraktAnAM nivRttipathasya samyagjJAnakriyAtmakasya sAdhakA jaNitA uktAH paramarSiniH, tathA cAgamaH-je jattiyA ya nAvA / jabassa te ceva tattiyA murake // gaNaNAiyA puNA / pulavi logA nave tulA // 1 // so'yaM nAvaH-iha na kimapi vastutaH saMsArasya mokSasya ca he. tumAlaMvate, rAga vairAgyayoreva tatkAraNatvAt, tatastasminneva vastuni yo mamatvakAraNaM rAgA. dhyavasAyaH sa saMsArahetukaH, yazca mumukSAtmako vairAgyAdhyavasAyaH sa modahetukaH. athaikasyaiva vastunaH saMsAramodahetutAM dRSTAMtapUrvamAha. // mUlam // jaM jattaM pANaM vA / sarasaM AsAijaNa nave // taM malamuttaniminaM-ti kassa na jaNeza veraggaM // 6 // vyAkhyA-yannaktaM zAsyAdi, pAnakaM vA sarasamAsvAdya sayaH || For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM- || sarAgo joktA nRtyati darSaprakarSajAgU javati, tadeva jaktaM pAnakaM vA pariNAme malamUtranimi tAbhA. 4 tamiti buddhyA ciMtyamAnaM kasya mumukSorvairAgyaM na janayati ? api tu janayatyeva tadevamekasya jaktasya pAnakasya vA sarasatayA malamUtrAdinimittatayA ca vicAryamANasya yathA rAgavairAgyahetutA darzitA tathA sarveSvapi vastuSu jAvanIyA. etadevAda 861 // mUlam // - je alaMkAreNaM / kAlaM ki hoi ramaNImaNa ho / sovi paramatthanAsattikassa na jaNei veraggaM // 7 // pAsaMto phAsaMto / jaM ramaNiM mannae mahAsukkhaM // sAvi kUmI kUmANaM-ti kassa na jaNei veraggaM // 8 // davvassa jassa kajje / niyae pANe gaNeza ti rUve // sovi khaNa diThThanaTTo-tti kassa na jaNei veraggaM // 9 // jaM pAliyarata siriM / mannaamaresara va pANaM // sa narayagainimittaM-ti kassa na jaNe veraggaM // 10 // vyAkhyAcatasro'pi gatArthAH. // mUlam // evaM savve jAveM / jAvemANe viratihe7hiM // ko nAyarijja kusalo / paribAme suMdaraM caraNaM // 11 // vyAkhyA - evamuktayA dizA sarvAnuktavyatiriktAnapi nAvAn pari For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tA bhA. 4 u5 ciM- || NAmavirasatvAdviraktijana ke hetu ninAvayan kaH kuzalazcaraNaM cAritraM nAdriyeta ? api tvAdiyenaiveti dvitIyadvAra parAmarzaH nanu sarvajAvAMtaHpAtitvena cAritramapi pariNAma virasaM javi - vyatItyAha - pariNAme Ayato vakSyamANarItyA suMdaraM pradhAnaM, zrayamarthaH - iha sarve'pi saMsA rikAH zojanA jAvA mukhamadhuratayA kiMpAkaphalavadajJAnAnAM rAgaM janayaMti pariNAma dAruNavAcca sajJAnAnAM vairAgyamiti cAritraM punastathAvidhauSadhavadApAtakaTukamapi pariNato guNakArakatvAtkuzalAnAM kamanIyatAmetra dhatte pariNAmasuMdaratvamevAha 862 // mUlam // nANassa laddhINa ya hoi laMjo / jugattamidAzya vaMdaNassa // patte carite na jayaM na ciMtA / na puttamittAi viyoga DurakaM // 12 // vyAkhyA cAritre prApte jJAnAnAM ma tizrutAdInAM labdhInAM cAmarSoSaNyAdInAM lAjo javati, tatheMdrAdInAM vaMdanasya yogyatvaM jAte kadApi kAladoSAdidrAdayaH sAkSADupetya na vaMdate tathApi tadvaMdanayogyatA cAritripo'styevoparitanaguNasthAnavartitvAt, tathA na rAjacaurAdibhyo jayaM prAdurjavati, vyakicanatvAt kathamahaM nirvahiSyAmIti ciMtArAkSasI na cetograste nikSAjojitvAt na ca putra For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| mitrAdiviyogaduHkha vardhate niHpratibaMdhatvAt. yamukta-no duSkarmaprayAso na kuyuvatisutasvA | tAbhA.4 midurvAkyaduHkhaM / rAjAdau na praNAmo'zanavasanadhanasthAnaciMtA na caiva // jJAnAtiloMkapUjA prazamasukharasaH pretya movAdyavAptiH / zrAmaNye'mI guNAH syustadiha sumatayaH kiM na yatna kurudhvaM // 1 // tataH kimityAha ||muulm ||-jsh ciMte suhaM tA / devANahiyaM duhaM tu jaM kiMpi // taMpi suhakAraNaM taa| uvayAreNaM suI ceva // 13 / / ataH kAraNAyadi jIvaH sahodhisudhAdhotaM vivekalocanamudghA. vya bAhye locane kaNaM nimItya ciMtayati tadA cAritre prApte sukha devenyo'dhikaM vartate, a. yaM nAvaH-iha nArakANAM tirazvAM ca kA caryA phuHkhamayatvAt. manuSyANAM punaH-na zrImeM vipalA vadhana camatA jAtAthavA snvo| jAtA vAna guNAspadaM na ca madaM datte kaTaMbaM mama riSTo nUmipatiH khalAzca kudRzo dehaM rugAta suto-chAcaM nUrijhaNaM tRNaMti gRhiNAM cetAMsi ciMtA imAH // 1 // tataste'pi nAtra grAhyAH, devAH punaryadyapi muktarogA zvAvadhi prAptasa. mamanogAstathApi ciMtArtiviyogavatvAnna vastutaste'pi sukhaM banate. atazcAritriNAM sukhaM || For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM- || deveyo'yutkRSTaM ciMtAdirahitatvAt duHkhaM tu yatkimapi dRzyate pariSahAdikaM tadapi sukhakAtAmA. 4 raNatvAdupacAreNa sukhameva javati, cakAreNa kAryavyapadezaH, yathA taMkulAn varSati parjanya iti kiMca 864 // mUlam // - kamma girigarima asaNI / javarogANosadivaM nimmadaNI // sivanayaragamavijA / esa ciya hoi patrakA // 14 // vyAkhyA - karmANyeva dRDhatvAnirayasteSAM garimNaH - prauDhatAyA ucchedane'zanirvajraM vizuddhA, javA naranArakAdyavatArAsta eva duHkha karatvAdrogAste. wintSadhI nirmathanIkaraNena; zeSaM spaSTaM. athAsya cAritrasya vyaktasya phalaM puro vakSyate, avyaktasya tvatrAha // mUlam // - karavattadAraNAi - dAruNadukaM sahaMti jassa kae // zravataMpi caritaM / jaM raja deza jIvANaM // 15 // vyAkhyA - karapatradAraNamA diryasya nRgupAtAgnipravezAdestatkarapatradArapAdikaM dAruNamapi duHkhaM sahate mithyAdRza iti gamyate, avyaktaM tathAvidhabodharahitamapi cAritraM kartu tadrAjyaM karmatApannaM jIvecyo dadAti tathA ca zrUyate-purA prasRte purjikapUre For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 865 upa ci-|| bujudAkSAmakukSiH kazcid amakaH sAdhUnAM nidAprAcuryamAlokya pravabAja. sa caikadivasaM pA. / taabhaa.4|| litavato nizi sUcikayA vipadya sadyastatprajAvAdavaMtyAM saMprati ma narapatibabhUva. zha ke'pi svajanasnehayahikhahRdayA evaM vidhAmapi pravajyAMpratyavasAyaMte tAnpratyAha-- // mUlam ||-tesiN sayaNANa kae / caie ko vancalaM caraNasaddhiM // jANa siNeho asu. ho / abahuchii vihamaNAsIlo // 16 // vyAkhyA-teSAM svajanAnAM kRte kaH kRtI vatsalAM sakalasukhadAyitvena tAtvikasnehavatI caraNalakSmI cAritrazriyaM tyajati ? teSAM kevAmityAha-yeSAM sneho'zuno putibaMdhanatvAt. yadAhuH-amitto mittaveseNa / kaMThe cittUNa royai // mA mittA sohagaM jAhi / dovi galAmo dogaI // 1 // tathA abahusthitiralpakAlajAvyekajavikatvAt. uktaM ca-jahA saMkAe ruskaMmi / misrati vihagA bahU // paMthiyA phishraavaase| jahA desAMtarAgayA // 1 // pahAse jaMti sabevi / annamannadisaMtaraM // evaM kumutravAsevi / saM. gayA bahavo jiyA // 2 // kassavi koi na zcho / zkaMciya z appaNo kaU // kajAva. || miyA saMsA-riyANa savevi saMbaMdhA // 17 // vyAkhyA-uttAnArthAH. yatrAMtare kazcidAha-na For Private and Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 9 upa ci || hyasmAkaM svajanasnehazcAritrapratibaMdhakaH, kiMtvayamAhato gRhavyApArajAraH kathamardhapathe mucyata dAbhA. 4) iti taMpratyAha // mUlam // - huMti hu ekagharassavi / vAvaralaveNa vAvamA kevi // taM na vahiu~ na muluM / sitthaMva pipIliyA sattA // 10 // vyAkhyA - ke'pyaidaMyugInA varAkA ekasyApi gRhasya vyApAlavena vyAptA vyagrA javaMti, te ca taM vyApArasavaM na voDhuM zaktAH, kuTuMbasyeSThAvadhidAnAkamatvAt na ca moktumapi zaktAH pratibaMdha bahulatvAt yathA pipIlikAH sikyaM naktalavaM prApya jAravatvAnna tadvoDhuM laulyAnna tanmoktuM zaknuvaMtIti tarhi pUrva jIvAH kIdRzA sannityAha Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // mUlam // avare varavasadA iva / paDhamaM dhariDaM samaggadharaNidhuraM // pacA khaSeNa caiU / gahidikaM gayA mukaM // 10 // vyAkhyA - sugamA, navaramapare zrI bharata sagarAdayaH. uktaM vairAgyaM caraNapratiprattizceti dvAradvayaM atha jJAnadvAraM vivariSurAha // mUlam || mohakhatra sameNaM / caraNe patte samudra masu nANe // jaM aMkusaMga uppaha-gayasta For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| muNiNo maNagayassa // 20 // vyAkhyA- spaSTA, navaraM jati yadjhAnaM munemanogajasyotpathagatAbhA.4 | tasyAMkuzavatsanmArgAnayanakamamiti. atha jJAnasya mukhyAM cAritrAMgatAmAha ||muulm ||-hiymdiyN vA paDhamaM / jANaMti ta samAyaraMti hiyaM // tamtA nANAra. 867 taM / muNINa sayalaM aNuzANaM // 21 // vyAkhyA-subodhA, atha jhAnino'jJAnasya ca mitho mahadaMtaramAha // mUlam ||-mnniptthraann pulima-kuhUNa tada cakumaMtaaMdhANaM // jA ho| iha viseso / succiya nANINa zyarANaM // 22 // vyAkhyA-yojanikA sugamA, nAvarthastvayaM-yathA maNirSavyalakSairapi krItvA gRhamadhyamAnIyate, prastarastuM gRhamadhyastho'pi vahiH kRSyate, pUrNi mA ca pUrNedunA dinAyitodyoteti sarveSAmiSTAniSTA ca tamomayItyamAvAsyA cakuSmAMstu sa. vastustomaM svayaM pazyan svataMtroMdhazca pade pade parataMtra iti. tathA jJAnI sarveSAmiSTaH svataM. .zca sarvavicAreSu, itarastvaniSTaH paramukhaprekSakazca vicArAvasare iti, yadyapi sakriyaH sAdhuH sarveSAM mAnyo javati tathApi jJAnAdhikatvena vizeSamAha For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| ||muulm ||-pulo sasiba phaliu~ / taruva jalapUri talAvava // suasaMpulo sAhU / ja. tAbhA.4|| Na kassa na vallaho hoi // 3 // vyAkhyA-suvodhA, nanu jJAnavaMto'pi kecana pratipataMto dR. STAstataH kimanena jJAnAniyogenetyAha // mUlam ||-ji asuhakammavasa / jANato kahavilaMghae meraM // na ya sabahA viNa: ssa / tahAvi AsADhanUzca // 24 // vyAkhyA-spaSTA-, navaraM 'meraMti' cAritramaryAdA, na ca sarvathA vinazyati kadAcidAtmAnaM samuddharatyeveti. nAvArthaH kathAnaka gamyastaccedaM magadheSvasti vistAra-sAraM rAjagRhaM puraM // pRthivyAM prathito'pAsI-tattiharathapArthivaH // 1 // tatrAnyadA samAjagmuH / zrIdharmarucisUrayaH // tabiSyAH paryaTan madhye-nagaraM jaikahe tave // 2 // tapaHpranAvasaMpanna-labdhiH pratigRhaM braman // ASADhabhUtinAmarSi-viveza naTasamma ni // 3 // tatraikaM modakaM prApya / nirgataH sa vyaciMtayat // ayaM tAvadguronAvI / camabhUH klama eva me // 4 // kANIkRtya tato netraM / sa tatra prAvizatpunaH // prApyekaM modakaM prAgva|| nirgataH kRtakRtyavat // 5 // navitAyamupAdhyAya-syeti kubjIba bhUva saH // praviSTazca naTA. | For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| gAraM / modakaM prApya niryyo|| 6 // ayaM ca me sahAyena / sAdhunA kina jodayate // lAlA tAbhA... eva mayA ghuTyA-staTasthena vilokanAt // 7 // ityazeSaM parAvartya / rUpaM vaikriyazaktitaH // naTokaH prAvizatsAdhu-raho lobhaviDaMbanA // 7 // gavAhastho naTaH sarva / tahIdayAcitayanmudA // ucito'smAkamevAyaM / kSatrANAmiva yujhavit // e // lolA hyatIva lolAsya / tayA hi vivazAH sukhaM // pAvinA api badhyante / dhIvarairAmiSArthinaH // 10 // athaitya modakaistasya / naTaH pAtramapUrayat // dAyAtra sadAgabe-riti prArthayatesma taM // 11 // abhUd bujukitaH zaMmaH / kSetrahAraM tvapAvRtaM // iti nyAyAnnaTasyokaH / sAdhunitya miyAya saH // 12 ||pr. vizannanizaM riktaH / pUrNazca paramodakaiH // niragabannaTAgArA-kUgAdiva ghaTo muniH // 13 // rUpagaMdhadhvanisvAda-saukumAryairamodayat // modakAstasya paMcApi / khAni smarazarA va // 14 // naTo'nyadA svanaMdinyA-vanvazAditi sAdaraM // vatse so'yaM yuvA donyo / yuvAcyAM jaMgamo nidhiH // 15 // prAkaTAdAstato narma / tato vakroktinaMgayaH // tAnyAM munermano nettuM / vyaa|| pAryata zanaiH zanaiH // 16 // kramAddhairyadhanaM sAdho-balAcyAmapyadhuMvyata // yahA nahi gRhAyAH || For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| to| pumoSo bAlayorapi // 17 // tayo'girorlola-dRzoH so'pyanvarajyata // vizramya tA bhA.4 cAkhilAn jAvAM-staskRtAn bahamanyata // 17 // anyadA modakaprAptau / nirgaunnaTamaMdirA t // kva yAsyatraiva tiSTeti / tAnyAmanyarthito muniH|| 15 // gurvAyatto'smyahaM tattA-nanujhA. pya sulocane // evameva kariSyAmI-tyuktvA sa svAzrayaM yayau // 20 // evaM manasijAkrAMtamanasaM munisaMsadi // jJAtvA kathaMcidguravaH / kRpALa ityabodhayan // 21 // vichan vicAracakuSmA-napi kiM nazaze pathaH // zrutapradIpahasto'pi / kiM vA tamasi maUsi // 22 // nAryaste hRdaye dharma-dhyAnadhote sphurati kiM // tArA hi na vijaMnaMte / vyomni sUryAzumA. line // 23 // tat zrutaM tattapaH sA ca / kriyA sA ca kulInatA // nArIzarIrakasyAtheM / va. tsa sarva kimujjati // 24 // ciraM cAritramApAsya / kiM khaMmayati sAMprataM // bAhucyAmaMbu. dhiM tIrvA / ko vA maUti goSpade // 25 // zto gurugirazcaitA-zveto bAlAmRdUktayaH // do. lArUDhamivAkArSuH / kaNaM tasya munermanaH // 26 // gurUktIratha nirdhUya / smarottAlazcacAla sH|| | kuMno gaMjIravedI kiM / gaNayatyaMkuzAhatIH // 27 // pRSTadAnaM gurormAbhU-ditipazcAnmukhaiH pdaiH|| || For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci-|| nirgati gaNAttasmin / gururUce munI niti // 27 // asya vainayikAdasmA-jAnImaH zra. | tAbhA.4 maNA vayaM // ayaM vraSTo'pi na cirAt / samudhdhRtya svameSyati // 25 // so'pi prApto naTa syokaH / kanyake pariNIyate // viSayAn bujuje sArA-hArAniva bujuditaH // 30 ||prnchnnm871 nuzAstisma / naTaH svatanaye iti // ayaM jAgyavazAtAva-navatyoranavatpatiH // 31 // punarvA vIya urvRttaM / cittamasya viraMdayati // sAvadhAnaM kulastrova-dArAdhya stadayaM sadA // 32 // ya. thA prAk zrutacAritra-zrInyAM saha cikhela saH // viSadAcArasArAcyAM / naTIbhyAM ca tadA tathA / 33 // anyadA kartumastrIkaM / nATyamASADha nUtinA // naTapeTakayuktena / nUpAsthAnamagamyata // 34 // baMdhamokSAdiva prIte / tadAnIM tasya vakhane // maMtu maireyamAnIyA-pivatAM dra. DhitArarI // 35 // jAtisvanAvaH kila yasya yo'sti / tyajatyaso tanna suzikSito'pi // nRtye niyuktApi ciraM vimAlI / zrutvAkhu zabdaM svalayaM janakti // 36 // nATyAvasaramaprApya / bhUpAtkAyAMtarAkulAt // daNenaiva nyavartiSTa / naTaiH saha naTAgraNIH // 35 // zrAgataH svagRhaM | dRSTvA / chAHpidhAnaM sa zaMkitaH // dRzaM vyApArayAmAsa / kapATalipravarmanA // 30 // aMtarai- || For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 872 upa ciM- || kSiSTa nUtAtte / ivAsaMbaddhajAvike // sa muktavasane srasta-rasane vallane une // 35 // taddurvRtaM tAmA. 4 tayoH sAkSA-dvIkSya dadhyAM sa khinnadhIH // IdRzI niH puraMdhrI ni-raMdhitA trijagatya ho // 40 // bhUva / vairiNyAgaH kimetayoH // yaH syAdgRhe laghuraso / vAyunA nIyate bahiH // 41 // dIkSA hAhA mayAhAri / DurApApyanayoH kRte // paMkArthamitra kastUrI / kAcArthami. va sanmaNiH // 42 // gArhasthyaM paMkilaM vIkSya / zuklapako vivekirAT // svagaprati so'cAlI - marAla iva mAnasaM // 43 // dRzaiva tasya vairAgyaM / jAnan vAtAyanasthitaH // upetya svaraH svIye / tanaye ityabodhayat // 44 // re re yuSmatpramAdena / yAti kalpadrumo gRhAt // yadyasti kApi zaktista-damuM vAlayataM drutaM // 45 // atha te dhAvite siMhyA- vitra taM sAdhukuMjaraM // rudhya caturvihAyAtrAM / niHputre yAsi kiM priya // 46 // pUrva svIkRtya savRtta / kiM tyaja saMprati // graMtheSveva suvRttAnAM / zriye syAdAttamuktakaM // 47 // viraktaH sarvathAsmIti / tena te avocatAM // yAvajIvaM jIvanAha / tadehi dhanamAvayoH // 48 // evaM tyaktakAmo'pi / bAlAbhyAM vAlito balAt // cakAra rASTrapAlAkhyaM / navaM jaratanATakaM For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| // 4e // avisaMvAdinI nartu-(ravIrakulonavAM // sa nATyAmiyAciSTa / pAtrapaMcazatI nR / tAbhA.4 pAt // 50 // prApya tAvaMti pAtrANi / nATyakautukino nRpAt // so'cirAgrAhayAmAsa / 873 | sarvAninayacAturIM // 51 // athAgre bhUpamASADho-nininye digjyAdikaM // kevalotpAdaparyaMtaM / caritaM jaratezituH // 52 // tuSTaH kSitipatistasmai / dhana micchAdhikaM dadau // tatsarvaM svagRhe praiSi / patnyorASADhabhUtinA // 53 // svayaM ca cikurA~dabuMca-nnaigraMthaM veSamAdadhat // nira gAnirmitAnaMga-raMganaMgaH srNgtH|| 55 // nATyametannivartasva / ka yAsIti nRpoditaH // so'jyadhAddeva yasyaita-nATyaM kiM sanyavartata // 55 // mayA jaratavannAvya-manyathA nATakaM vRthaa||s e. vamAlapanneva / saha pAtrairgurUn yayau // 56 // samyakpAtrANi pAtrANi / kRtvA tAnyeva sUri. niH|| so'jyanAyi rasaM zAMtaM / citramavyabhicAriNaM // 57 // ASADhabhUtiH skhalitavrato' pi| lene punaH sadguruniH sasUtraH // etatpranAvAtamAgamasya / nazyetsasUtrA na hi sU. vikApi // 57 // iti ASADhabhUtikathA samAptA // For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAbhA.4|| upa ciM-|| atha jJAnanedAnAha // mUlam ||-yaaninnibohiymaa / taM paMcavihaM sueNa iha pagayaM // sesAI naannaaii| na hi gurusikaM aviskaMti // 25 // vyAkhyA-tat prastutaM jJAnamAninibodhakAdikaM paM. cavidhaM javati, tadyathA-vAjinibodhikajJAnaM 1, zrutajJAnaM 2, avadhijJAnaM 3, manaHparyavajJAnaM 4, kevalajJAnaM 5 ceti. tatra anItyAnimukhye, nIti naiyatye, tato gRhaNArhavastunAmanimukho niyataH zrotrAdIDiyaiH pravijakto vodho'ninibodhaH, sa evAninibodhikaM, tacca ta. dazAnaM cAninibodhika jJAnaM. iMdriyamanonimitto vastvavabodho matijJAnamityarthaH. zravaNaM zru. taM, AjilApaplAvitArthopalabdhivizeSastaJca tadjJAnaM ca zrutajJAnaM 5. avadhirmaryAdA rUpi. avyAtmikA tenAvadhinAjJAnaM avadhijJAnaM. iMjiyamanonirapekSa AtmanaH sAdApUpidravyagrahaNAtmako bodhaH saMjhinirjIvaiH kAyayogena 3. manovargaNAnyo gRhItAni manoyogena manastvena pariNamitAni vastuciMtAhetUni avyANi manAsItyucyate, tAni paryetyavagalatIti manaHparyAyaM, tacca taddvAnaM ca manaHparyAyajJAnaM, manuSya kSetrAMtavartisaM jhijIvaciMtitArthaprakaTanapara || For Private and Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 875 upa ciM-|| iMdriyamanonirapekSa AtmanaH sAkSAtpravRtto bodhaH 4. kevalaM saMpUrNa jJeyamAditvAt saMpUrNa, tatAbhA.4 cca taddvAnaM ca kevalajJAnaM, rUpyarUpi vyagrAhakamiti samAsArthaH. vyAsArtho mahAnAdhyAda vaseyaH. evaM jJAnapaMcakamupadarya yena prastutopayogastadAha-iha zAnazikSaNAdhikAre zrutena zrutajJAnena prakRtaM adhikRtaM tasyaiva gurUpadezArhatvAt, zeSajJAnAnAM svAvArakakarmakSayadayopazamAnyAM svata eva jAyamAnatvAdetadevAha-" sesAI nANAti" uttarArdha spaSTaM. kiM tat zrutajhAnamityAha-- // mUlam ||-aNgpvitthN taha aMga-bAhiraM taM suyaM jave 'vihaM // aMgapaviThaM bArasa-je. yaM zyaraM aNegavihaM // 26 // vyAkhyA-tatprakRtaM zrutaM vividhaM javati, tadyathA-aMgapraviSTaM aMgabAhyaM ca, tatra-pAyapugaM jaMghorU-gAyadugaLaM tu doya bAhuya // gIvA sIraM ca puriso / bArasa aMgo suyavisiho // 1 // ' evaM vidheSu pravacanapuruSasyAMgeSu praviSTaM vyavasthitamaMgapraviSTaM dvAdazanedaM, tathAhi-pravaca. napuruSasya pAdayugaM yAcArAMgasUtrakRte, jaMghAdhikaM sthAnasamavAyo, UruhikaM jagavatIjJAtA For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 876 upa ciM- || dharmakathAMge, gAtradvikaM pRSTodararUpaM upAsakAMtakRddazAMge, vAhudvikaM anuttaropapAtikadazAtAmA 4 navyAkaraNaM ca grIvA vipAkazrutaM zirazva dRSTivAda iti, itaradaMgabAhyaM yAvazyakopAMgaprakIrNakA dinedAdanekavidhaM nAnAprakAraM trAMgapraviSTAMgavAhyasvarUpAvabodhAya mahAjApyagAyA yathA- gaNaharatherakathaM vA / esAmukkavAgaraNa vA // dhuvacala visesapArTa | aMgAeMgesu nAtaM // 1 // asya arthaH- yaNadharagautamAdiniH kRtaM yacca yAdezena ' upanne' vetyAdi padatrayarUpeNa prathamapauruSyAM niSpannaM yaddhruvaM sarvadA sarvatIrtheSu bhavati tadaMgapraviSTaM dvAdazAMgIrUpaM, yatpunaH sthavirairnadravAhvAdiniH kRtaM yaccaM gaNadharairapi mutkalavyAkaraNarUpatayA kRtaM yacca calaM kadAcidbhavati kadAcinna kasyApi tIrthe javati, kasyApi na tatsUtra maMgavA vazyakAdyanekavidhamucyata iti. nanu zrutajJAnA niyogarUpo'yamupadezo'zakyAnuSTAnaH, sarvasya zrutasya sAgarasyeva sakalenApi kAlenAsmAjirduravagADhatvAdityAha // mUlam // ttha sukhaM samaggaM / egaMpi payaM amohamAsu // egapae patto / ci For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 877 upa ciM-|| lAiputto sahassAraM // 27 // vyAkhyA-astu pUre samayaM zrutaM, ekamapi padaM padyacaturthAMzarUpaM | tAbhA.4 nAvato vicAryamANaM sadamoghaM mahAphalamAhumaharSayaH. uttarArdha spaSTaM, jAvArthaH kathAnakagamyaH, atha cilAtiputrakathA kitipratiSTitapure / yajJadevo'javad dvijaH // nirjitya vAde zramaNai-jainadveSI sadIkSitaH // 1 // vrataM svAdaM dadau tasyA-dhIyAnasya zanaiH zanaiH // rasAyanopayuktasya / miSTAzanamivAruceH // 2 // paraM munInAmasnAnaM / prAksaMskArAniniMda saH // tena hInakulotpAda-vedyaM karma babaMdha ca // 3 // nikSArthamanyadA brAmya-nijaM dhAma jagAma saH // tatpatnI taM vazIkartu / jakAMtaH kArmaNaM dadau // 4 // sa jhaSiviSayAsvAda-vimukhaH kArmaNAttataH // kaNe kSaNe dI. ymaannH| samaye prApa paMcatAM // 5 // svarga gate munau tasmin / brAhmaNI svaM punaH punaH // niniMda tAdRzapreyaH-sAdhughAtamalImasaM // 6 // tatazcAritramAdAya / sApi svarga gatA rayAt // jartAramityupAlabdhu-miva yAsi ka mAM vinA // // vyutvA devanavAdyajJa-devo rAjagRhe pu. re // dhanasya zreSTinazcevyA-zcilAyAstanayo'javat // // cilAtIputra ityevA-nidhAnaM tasya For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 878 1 upa ciM- || paprathe // dAsItanuruho nAma - karaNe kaH kutUhalI // e // brAhmaNI tu cyutA svargAta tAmA. 4 nayapaMcakAt // dhanasya patnyAM nadrAyAM / suMsumeti sutA'navat // 10 // niyuktaH pAlane tasyA - lAteyo dhanena saH // capalo'nUtsvajAvena / pratiSTA hi kulo citA // 11 // gRhajA to'pyasau DuSTaH / zreSTinA niravAsyata // luMpana kacavaro geha-zonAM kiM nApanIyate // 12 // cAmyan siMhaguhAM palIM / sa prAptastatra nAilaiH // ninye duSTo'pi duSTatvaM / kupathyairiva 5raH // 13 // pallIpatau mRte sarvaiH / sa evaM vidadhe'dhipaH // viSasya kriyate kArye / kimanyena viSaM vinA // 14 // susamA samAna - jamanA yauvanaM yayau // yadA tadA sa pallIzaH / proce nijaparidaM // 15 // mahAdhanamaluMTitvA / prIyemahi kathaM vayaM // mahADumamavizvasya / kiM pUryeta gajodaraM // 16 // tano rAjagRhaM yAmo / luMTAmo dhanamaMdiraM // dhanaM vaH sakalaM nUyAt / tasya putrI punarmama // 17 // iti vyavasthAmAdhAya / cillAtI naMdanazcalan // dhanagRha jillAn / marmajJaH khalu durgrahaH // 10 // vidvAnavasare teSu / muSNatsvapi dhanaM dhanaH // gRhako sthitastUSNIM / niHsaMga iva sAMganUH // 15 // dhanajIvitasarvasva - mitropAdAya For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| suMsamAM // lopsahastaiH sahastenai-vase sa balezvaraH // 20 // dhanaM vaH susamA me stA-dityutAbhA.4 ditvA nimaMtritaiH // sahArakSaiH saputrasta-manvadhAvaddhano'pyatha // 1 // daMtaM taM bodhayatiH / zodhayatiH padAtpadaM // ArakSakairniraiyaMta / purataste malimbucAH // 22 // ArakSakeSu dRSTeSu / divAkarakareSviva // Azu negustamonAzaM / lopsamutsRjya taskarAH // 23 // bAlaH po. lImivAmuMcaM-zcailAteyastu susamAM // samAropya nijaskaMdhe / praviveza mahATavIM // 24 // nyavartata dhanaM prApya / daNAdArakSakA api // sarvo hi svArthasaMsikau / parakAryeSvanAdarI // 15 // dhanaH punaH svtnyaiH| saha dusshdorblaiH|| kanyAM kAlamukhAtkraSTuM / cilAtIputramanvagAt // 26 // svamekAkinamAlokya / dhanaM coruparichadaM // khinnaH khaGgena paTakSIzaH / susamAyAH ziro'binat // 27 // patighAtakRtaM karma / saivaM prApyamavedayat // tanmUrdhAnaM kare kRtvA / pi. zAca zva so'calat // 27 // putrI vIkSya dhano'zIrSA / khUnapadmAmivAbjinIM // arodInmuktasUtkAraM / rodayan vihagAnapi // 27 // mAvadhideSa javato-'pItyuktvA sa kathaMcana // su. | tAnazamayajAmi-snehAttamanudhAvinaH // 30 // putryAstatraiva saMskArya / vapuH sauvapuraMprati // || For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| vyAvRtto'zruniruddhAdo / mArgabaMzamavApa saH // 31 // ghorakAMtAracAreNa / kuttumacyAmapi | tAbhA.4|| pImitaH // jApitaH zvApadairmabhyaM-dine dadhyAvidaM dhanaH // 32 // ka sA sthitirnijAvAse / kkeyaM vana vihAritA // va putryA maraNaM haMta / vidheH kiMcinna durghaTaM // 33 // na nAgairna ca puM. nAga-na dhanairna ca saadhnaiH|| na zaktyA na ca jaktyA ca / vidhireSa nigRhyate // 34 // thA. nayedapi phuHprApaM / suprApamapi nAzayet // sAdhayedapi phuHsAdhyaM / susAdhyamapi bAdhayet // 35 // jIvayenniyamANaM ca / jIvaMtamapi mArayet // kurute kautukI kelI-revaM deveMdrajAlikaH // 36 // yugmaM // evaM vijAvayan shressttii| prAptavA kathaMcana // gRhaM gato vidhattesma / svaputryA Urdhvade. hikaM // 37 // virakto vratamAdAya / zrIvIrasvAmisannidhau // sa dustapaM tapastaptvA / pUrNAyutridivaM yayau // 30 // prAgnavapremataH pazyan / purastatsuMsumAmukhaM // avijJAtazramaH pallIzo'pi yAmyAM dizaM yayau // 35 // yatraikaM sAdhumAlokya / kAyotsargasthitaM puraH // niyatyA preritaH khaDga-mujIyeti jagAda saH // 40 // mama nirmama dharmasya / mUkhaM svarUpAkararvada // mune'munaiva khaDgena / no cetvAM karavai dhiaa||41|| yadyakti tatkarotyeva / krUrANAmagraNIrasau // | For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| mattaH pRDati dharma ca / na tu maMtroSadhAdikaM // 42 // vIja kRSNa juvIvAtra / dharmo vistAramA | psyti|| vyacArayaditi jJAna-khAnirmunimatakSikA // 53 // yugmaM // kAryAH svahitakAmena / 882 zamavivekasaMvarAH // ityuditvA yayau vyomnA / sa cAraNamunirgutaM // 44 // punaH punaH smaranaMtaH / sAdhUditapadAni saH // prAgnavapratinohAsA-caurazcakre vicAraNAm // 45 // tAvanmunIzvaraH pUrva / didezopazamaM mama // krodhAdi nigrahe sa syA-nigrahItazca tairahaM // 46 // a. gnau himamivAmuSmi-nAsanne syAumaH kimu ||dhyaatveti sakRpo'muMca-kRpANaM sa svapANitaH // 47 // hastanyastakanImole-viveko'pi kuto mama // dhyAyanniti sa tatyAja / susamAyAH ziraH karAt // 4 // krudhAnidhAvino martya-pumAyuH phalapAtinaH // kaperiva va vAkAya-manonirmama saMvaraH // 4e // vicAryeti cilAtInU-nirujasakaleMdriyaH // tasthau pratimayA tatra / sAnumAniva nizcalaH // 50 // tadehasyAmRgArDasya / gaMdhenAkAritA va // koTizaH kITikAH krarAH / samadvijidire juvam // 51 // padoradhaH samajhatA / raMdhrayitvA padayama // gatyaM taramanAsAdya / tAstasya vivizurvapuH // 55 // navazrotro'pi deho'sya / tAniH zrotrazatAku. For Private and Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 880 upa ciN| laH // duSkarma nirgamAyeva / nirmame nirmamezituH // 53 // pratilomAH svanAvena / pratilomAnilAbhA. sArikAH // dadhyo sakhIdhiyA soMga-pIlikAstAH pipIlikAH // 54 // kAlena bhUyasA'vadya macirattroTayaMti yAH // mama duSkarma kiM tAsu / dveSo vA prema vocitaM // 55 // Atmanna tvamazaMkiSTAH / pareSAM khaDgaghAtane // kA zaMkA te'dhunA kSuSa-kITikAvadanArdane // 56 // sa evaM bhAvayan yAmai-viMzatyA dhutakalmaSaH // sarvasahaH sahasrAraM / sahasAra surAlayaM // 57 // ekaM padaM sAdhugirA cilAtI-putrasta thArAdhayatisma samyak // yathA sa nukta tridivopatnogo'cireNa gaMtA padamekameva // 57 // // iti cilAtIputrakathA // gataM jJAnadaraM, atha vinayadhAramAha // mUlam ||-icchsh jai supahANaM / nANaM tA Ayare suguruviNayaM // viNaeNa viNA vijA / na hAi jai hoza na phlsh|| 27 ||-vyaakhyaa-he sAdheo! yadi supradhAnaM jJAna mila. si tadA gurAvAcAyeM, vinayatyaSTaprakAraM karmeti vinayaH zuzruSaNaupacArikanedaninno bhaktivizepastaM guruvinayamAdviyakha ? tatrAdyo yathA-sakArajuTANe / saccANAsaNaM aniggahA taha y|| | For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAsaNa aNuppayANaM / kiyakammaM aMjaliMgaho ya // 1 // iMtassaNugabaNayA-piyassa taha tAbhA.4 pajjuvAsaNA naNiyA // gaLatANuvayaNaM / eso sussusaNAviNa // 2 // ke api subodhe, 883 upacArikavinayastu saptadhA, tadyathA-apnAsatthaNa caMdA-NuvattaNaM kayapaDikiI taha y|| kAriyanimittakaraNaM / ukattagavesaNA taha ya // 1 // taha desakAlajANaNa / savatthesu taha aNumaI naNiyA // utrayAri ya viNa / eso naNi samAseNaM // 2 // vyAkhyA-garo. rajyAse samIpe zrAsItavyaM, gurorabaMdAnuvartanaM kArya, kRtapratikRtiH, kRte naktAdinopacAre prasannA guravaH pratikRti sutrArthadAnataH kariSyaMti, na nAma kevalaM mama nirjaraiveti ciMtanaM. tathA kArya zrutaprApaNAdikaM nimittaM kRtvA zrutaM prApito'hamaneneti hetorityarthaH, vizeSeNa tasya vinaye vartitavyamiti kAryanimittakaraNaM. kuHkhArne guro gaveSaNaM auSadhAdeH kArya, tathA | dezakAlajJAnaM avasaratA, sarvArtheSvanumatirAnukuhyaM ceti. nanu vinayaM vinA vidyAdhyayane | ko doSa ityAha--vinayena vinA vidyA tAvanna javati, guroraprasannatvAt , javati vA prajJA|| dibalAttathApi na phalati. tatra vidyAyAH phalamiha leoke yazaHpUjAsatkArAdikaM, paraloke tu | For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 884 aci satigamanaM, etad dvayamapi urvinayAdhyAyino na javati, kUlavAlakAdivat . atha vinayatAbhA.4|| hInasya vidyA na syAditi yamuktaM taThyaktyaMtaramAha // mUlam ||-je aviNIyA zraddhA / gAraviyA gurujaNaM mi mabariNo // na hu te AlAvassavi / juggA kira suttasArasta // 25 // vyAkhyA-ye avinItAH pUrvoktavinayarahitAH, stabdhA anamrAH, tathA ruddhirasasAtagauravairvaya meva gurava iti garvitAH, gurujane ca zidAM dadAne matsariNaH kaluSacittAH, te ziSyA AlApasyApi na yogyAH, gurUNAmiti gamyate. tarhi sUtrasArasya zAstrarahasyasya yogyatAyAH kimucyate? atha vyatirekamAha- . // mUlam ||-bhumaannjue bajhA-yaraMmi viNaNae smppNti||gurunnojjtti susiise| piuna putte suya nihANaM // 30 // vyAkhyA-spaSTA, navaraM bahumAna yAMtaraH prItivizeSaH, Adarastu bAhyo'bhyutthAnAsanAdiH, yatsthAnAMgasUtraM-cattAri kappaMti vAzttae, taMjahA, viNie, avigaipabhivajhe vijasaviyapAhuDe amAiti // atha prasaMgato na kevalaM ziSya eva, kiMtu gururapi guNavAn evopadezA) navatIti dRSTAMtenAha For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci // mUlam ||-annuruuvo aacri| aNurUvo ceva ho ja3 sIso // tA nabaeso staabhaa.4|| halo / jaha mehasuNimmi vIrassa // 31 // vyAkhyA-yadyAcAryoM guruH snehasaunAgyamRdubhASi885 tvAdinirgukhairanurUpo'nuguNaH ziSyasya navati, yadi ziSyo'pi lajAnaya vinayakAtyAdinirguNairguroranurUpa eva javati tadA upadezastatvArthakathanarUpaH saphalaH syAt , turagituragayorAnurUpye samarasaMraMjavat. atra dRSTAMtamAha-yathA vIrasya zrIvardhamAnasvAmina upadezo meghamunau saphalo jAtaH, guru ziSyayodhyorapyanurUpatvAt. tatkathA caivam -atha meghakumArakathA asti rAjagRI naam| puraM magadhamaMmaH // yatra raajgRhaayNte| purANi shriimtaapi||1|| lokaM. pRnngunnshrenniH| zreNikastatra nRptiH|| lIno yasya mnojRnggH| zrIvIracaraNAMbuje // 2 // tasyAjayakumAro'nU-dAdimaH putramaMtriSu // dhiyA yena jito jiivo| nizi sphurati no divA // 3 // rAjho'nekAvarodhasya / dhAriNI dayitAnyadA // sitaM satakarotsedhaM / svapne siMdhuramaihata // 4 // zrutvA svapnaphalaM putraM / narturganaM bajAra saa|| grnaanunaavtstsyaaH| kAle bhUditi dohadaH // 5 // secanaM gajamAruDhA ! nRzaM varSati vAride // vaijArajUdharAjyaNe / sasakhIkA lalAmyahaM // 6 // For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAmA. 4] 886 upa ci || ajijJapanna sA nartu stamakAlAvdadohadam // garIyaso'pyasaMbhAvya yAJcAyA lAghavaM bhutram // 7 // durbalA dohadAprAptyA / pRSTA bhUpena sAgraham // sA svAniprAyamAcakhyau / trapamANA kathaMcana // 8 // atha pRthvIpatirdadhyau / nAyaM pUryeta dohadaH // bhRvasApi jujasthAnnA / na dha nairna ca sAdhanaiH // e // tato'jayakumArAya / tatsvarUpaM jagau nRpaH // ravireva kRte mUDhe / janena smaryate yataH // 10 // kRtASTamatapAH so'pi / nilIno darja saMstare // sasmAra pauSadhAgArasthitaH prAksaMgataM suram // 1 // tapasA rajjunevAzu | samAkRSTaH samAgataH // surastasya puraH sthitvA / kiM karomItyavocata // 12 // jAnatApi svayaM sarve / kimetatpariSTavyate // tenetyuke sura ke / jyoni vAridamaMtram // 13 // vAriplutarAM dhauta-varAM vistArinirjarAm // vidhAyakasmika vRSTiM / virodhatta surottamaH // 14 // athAjayena vijJatA / dhAriNI harSadhAriNI // secanaM dvopamAruhya / yayau vaijAraparvatam // 15 // saridaMnasi khelikhA / jaladevIva taMtra sA // nivRttAtmA nivRtyAzu / nijamaMdiramAyayau // 16 // sA kAle suSuve putraM / pitrA kRtamahotsavam || dohadAnugamAnmegha - kumAra iti vizrutam // 17 // sa kamADudaye caMdra-syeva For Private and Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAbhA.4 aci vArdhiravardhata // pitrASTavarSadezyazca / pAvitaH sakalAH kalAH // 17 // yo madhyamamadhyAsya / sA- || rasojAgyanAgyabhUH // rAjavaMzyAH kanIraSTau / paryaSInmahena saH // 15 // svarNakoTIrathAzvena 887 -zacyAsiMhAsanAdikAn // bele padArthAnaSTASTa / sa vadhUpANimocane // 20 // pitRpradattasaudheSu / priyAniH saha saMtatam // nogAn puraH sphurattUrya-trayo'nuMkta sa devavat // 21 // anyadA samavAsArSI-tatrApazcimatIrthakRt // aMjoda iva niniMdan / pApatApaM vaco'mRtaiH // 22 // tadaiva kevalajJAna-vaMtaM naMtuM jagadgurUM // cevuH paurAH pumazrakAH / zrAddhe joktuM chijA iva // 23 // meghaH svasaudhamaulistho / yAtastAnekayA dizA // vIdaya papraccha sanatyA-nUcuste'pi jinAgamaM // 24 // atha sAthamAlaMbya / vegavaMtaM jagatpriyaH // vaijAragirimAnaM c| megho megha zvAnilam // 25 // muktvA rathaM nRzaM nakti-jArajugna zirodharaH // sa triHpradakSi NIkRtya / jinarAjamavaMdata // 26 // zuzruSotkaMThayA sarvAn / sanyAnunmukhayannatha // vANyA yojnyaayinyaa| jinezo dezanAM vyadhAt // 27 // vizve'tra vizve'pi janAH sukhecchAH / su. || khaM ca mode vizadaM vadaMti // taM gaMtukAmA rathavapnajadhvaM / sadajJAnasamyaktvayaM caritraM // 2 // For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci || pItvA jainezvarI vAcaM / dRSTvA na zreNikAtmaja // sanyairmegho'tra kaH samya-gityaMtaH samasayya. tAbhA.4 ta // 25 // prAptazAMtaraso meghH| zrIvIrakSIranIradheH // pitarauprati vAgdhArAH / sapA ityamuM. 888 cata // 30 // AgarnavAsAtpitarau / yuvAbhyAM pAlito'smyahaM // tanmAM lAvAriniH krAMtaM / na kiM saMprati rahataM // 31 // to tataH procaturvatta / trastA kiM trAyate paraM // nAvAcyAM rayate svAtmA / tenyastvaM radayase kathaM // 31 // megho'vadadyadi na vaaN| zaktistapakSaNe ta. tH|| yAdizataM yena vIra-svAminaM zaraNaM zraye // 33 // yajhArayati duriN| vairivAraM vinAzramaM // tato dhane mahAvIra / ityAkhyAM viditAmasau // 34 // nUtvA zrIvIra ziSyo'haM / bhA. vArIn yajayAmyatha // putravatsalayorvastu-vRtyA sa yuvayorguNaH // 35 // vacasA tena vajrasya / nirghAteneva pImitau // AturauM procaturmAtA-pitarau gAdadhvanI // 36 // kumAra sukumAra. stvaM / vrataM ca krakacopamaM // anena vapuSA vatsa / vrateckhurghahilo'si kiM // 37 // so'vadadyA. ti yo jaMtu-narakaM duriteritaH // dAruNAH sahate tatra / somAlo'pi sa vedanAH // 30 // soDhAnirapi no tAni-jiH ko'pi carIriNAM // takaSTaM punaH svarUpa-mapi soDhaM zujAyati For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra upa ciM tA bhA. 4) 889 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 3 // dhAriSyatha pRthak smAha / tvaM trailokyapriyodayaH // vatsa megho'pi me ghoraM / saMtApaM vitanoSi kiM // 40 // tatra dRSTau ca te sUnu-ryadi saMsArasaMkaTAt // unmucyate tato mAtaH / kiM viSAdo vRthA tava // 41 // ityAdyuktibalAttasya / mAtA jAtA niruttarA // ekAI rAjyamAdatsva / vatseti tamayAcata // 42 // so'pyekaM divasaM rAjyaM / jeje pitroH samAdhaye // sArasaMyamasAmrAjye / svaM nivezya manaH punaH // 43 // dvitIye'hvathatha nUtra | nirmApitamahotsavaH // dIkSAM zrIvIrapAdAMte / dAMteH svIcakAra saH // 44 // dinaM samAdhinAtItya | meghaH sarvalaghurnizi // prastare pAdavatsarvA - dhastAtprApadavasthitiM // 45 // sa haMsatUlikAzAyI / su-. ptaH kevala bhUtale // asparzi sAdhusaMghaTTa - jItayeva na nidrayA // 46 // vRSatsakhaistIkSNanakhai mANo mahAtmanAM // caraNaizcaraNodvigna manA evaM sa dadhyivAn // 47 // AzA balavatI baddha - mAzayaiva jagattrayaM // kurvetyAzAvazA eva / munayo'pyAdaraM nRNAM // 40 // rAjyasthaM mA mamI pUrva - mAlapan munayo mudA // yattatratamidAnIM tu / dArayaMti nakhairyataH // 49 // anunUtaM vrataM labdhaH / svAdo nagno camazca saH // namo'stu tasmai cAritrA - yAdyA yasyedRzI nizA For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 890 upa ciM|| // 50 // so'haM rAnasiko yuktaM / pitRbhyAM vAritastadA // sukhAvahaM kugareNa / dAraNaM na putAbhA.4|| narRtaM // 51 // dipA yAsyati yadyeSA / tadA khaM veSamArhataH // samarpya rAjyasaukhyAni / pu. noMdaye yathAruci // 55 // evaM tasminnapadhyAnaM / dadhAne vyagalannizA // so'pi svopadhiH mAdAya / yayau zrIvIrasaMnidhiM // 53 // parAzayasphuTIkAra-damakevalasaMvidA // pravizanneva vIreNa / mRvAgjirajANi saH // 54 // kAmapuNyaparINAmaH / samAgabasi megha kiM // mA muha prAktanaM janma / smara dhIra sudhIrasi // 55 // zto jave tRtIye'bhU-rupavaitAtyabhUdharaM // tvaM sumerupranAkhyo'nya-kariNAM jISaNaH karI // 56 // sahasrejaprajuH so'bhUdra / dRptaH saptakarobayaH // zveto dazakaravyAsaH / SomannavakarAyataH // 57 // grISmadvanyadAraNye / dahatyugre davA. nakhe // tyaktayUthaH sa yUthezaH / palAyata dizaikayA // 57 // naumeSmaNA crnnyoH| pArzvayo vahetiniH // maulau ravikaraistaptaH / so'bAdhyata tRSA nRzaM // 5 // itastato bramannIrAzayA'pazyatpuraH saraH // atisvarUparasaM bhUri-paMkaM lokaM kalAviva // 6 // // jaladhyAnADAlI. juuto| vizaMstatrApavartmanA / nimamajAMtarA paMka-saMkaTe sa jarI karI // 61 // a'mAdaMtAdi For Private and Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| jidehA-vayavaidarzayan balaM // taireva paMkanirmagnaH / so'bhyogIva nizcalaH // 6 // sarastadA tA bhA. | tadAyAta-stoyecnustajipurtipaH // jaghAna daMtazumAgraiH / sukhaM taM paMkakIlitaM // 63 // tarapra. hAraThayathAH sapta / divasAnanunUya saH // zrAyuH prapUrya viMzatyA-dhikaM varSazataM mRtaH // 64 // vidhyATavyAM tatazcAnU-dilo meruprajAnidhaH // rktvrnnshcturdto| daMtisaptazatIpatiH // 65 // anyadA vanadAvAgni-darzanAt prAgnavaM smaran // davopajavaradArtha-mupacakrAma sAmajaH // 66 // pRthag yojanavistAra-makArSInmamalatrayaM // kAlagrAhIva nigraMtho / mizudhi vidhAya saH // // 67 // zAdimadhyAvasAneSu / varSAvuccakhAna saH // tatrotpannAMstRNAMkUrA~-khocakArI kacAniva // 6 // jyeSTamAsi punalagne / davavahnau svayUthayuk // dadhAve siMdhurAdhIzaH / prati prathamamaMgalam // 65 // tAvattanmaMDalaM dAva-trastaiH siNhmRgaadiniH|| vanyasatvaiH kaNaiH koSTA-gAravat paripUryata // 70 // tatrAvakAzaM so'predaya / dvitIyaM mamadaM gataH // tasminnapyaM giniHpU. / tRtIye praviveza saH // 1 // tatrApi jIvakoTISu / nirvairAsu sthitAsu saH // Urdhvastho| rAjata gajaH / kAyotsargI muniryathA // 72 // kAyakaMDUmapAka / tasyodiptavataH kramaM // For Private and Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 892 upa ci // kramasthAne zazaH ko'pi / nililye trAsitaH paraiH // 73|| tamadho vIdaya saMjAta- karuNaH kariNAM tAbhA. 4 prabhuH // javitavyatayA bhAvi-jadra evaM vyabhAvayat // 74 // yayaM davAgninA nunnaH / praviSTa imaM // ihApi nunnaH kenApi / lIno mama pade zazaH // 75 // muMcAmyadhaH khapAdaM ce-irAkasyAsya taddhruvaM // sarve'pi kupitA daiva- davaDI pidvipAdayaH // 76 // na tasmAdAdavaploSaM / mayA mocyaH kramo juvi // nigRhyeti tasthau sa | gaNIva tripadI sthiraH // 77 // tadA baddhamanuSyAyuH / zAMte'honistribhirdave || jaMtujAtA samaM yAte / zase so'dhaH padaM dadau // 78 // pAdamokSakSaNe bhUmau / patito girivajajaH // adhyAsAmAsa sadbudhdhyA / tripAdAva sthiti // // viMzatyA praharaistyakta-prANairyUthyairiva dvipaiH // bhAvAdavicyutaH so'bhRnmRtvA tvaM zreNikAMgajaH // 80 // zrajJAto'pi tadA tirya-gnave tvaM tAdRzIM vyathAM // kRpAluratitidiSTAH / keyaM te mRtAdhunA // 81 // bodhiM vinApi vihitaH / zamaste'nRnmahAphalaH // roSaM karoSi tatkiM jo / bodheradhigame'dhunA // 82 // pArzvadhArA sidhArAyaiH / pIDyaM te ke'pi nirdayaiH // manyakha dhanyamAtmAnaM / spRSTastvaM sAdhuniH padaiH // 83 // 1 For Private and Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM- ityahato girA jAti-smaro jaattrpaajrH|| zrIvardhamAnamAnamya / megha evaM vyajijhapat taabhaa.4|| // 4 // vratamArgaparityAgAt / pApakUpe nipAtinaM // svavAkyarazmibhiH svAmi-nadya tvaM mA mudapiH // 5 // jAvatastyaktadIkSasya / dIkSAdAnAtprasIda me // ityukte tena jagavAM-stasmai dIkSAM dadau punaH // 86 // dRgvajaM sakalaM deha-mRSicyaH parikalpya saH // ekAdazAMgapArINaH / prajumevaM vyajijJapat // 7 // anadhIto'pi pUrvANi / prano navadanujJayA // ichAmi saMprati yati-pratimAH parisevituM // 70 // prajurapratimalaM taM / pratimAsu vicArayan // jajapa pratimAkalpa-mityAzAkalpapAdapaH // 7e // syuH sapta pratimA eka-mAsAdyA maasvRddhitH|| sapta rAtiMdivA tisro-horAtrikyekarAtrikI ||e|| tatrAdyapratimAyAM syA-upasargasaho muniH|| ajJAtoMcchacaro nakte-pAne'pyekaikadattikaH // e1|| aliMdaM svapadoraMtaH / kRtvA dAtrI dadAti cet // ekagocarakAlo'sau / tanaidayaM lAti nAnyathA // e2 // jJAto nizAM vasatyekA-majJAtastu nizAghyaM // ataH paraM vasan grAme / sa bedaparihAralAk // e3 // vRha vikaTagehe vA-rAme vA sa ca tiSThati // nilaye dahyamAne'pi / vahninA na nireti ca // e4|| For Private and Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| AkarSati padAdeSa / na dRSatkaMTakAdikaM // nirmamo'panayatyadaNo-na hi reNutRNAyapi // 5 // || | same vA viSame vApi / yatrAstaM yAti jAskaraH // rAtrimAste sa tatraiva / puraH prAptaH pratiSTate 894 // // e6 ||s na prakSAlayatyahi-mAtramapyujjvalo guNaiH // siMhAzvAdiSvajiyatsu / dhIro neryA jinatti ca // e // chAyAta AtapaM tasmA-chAyAM vA sa na sarpati // pratimAM sAdhayatyAyAM / mAsaM kaSTamidaM caran // e7 // pratimAH saptamI yAva-devaM jJeyAH parA api // tAsvekaikosdhiko mAso / dattizca parivardhate // // saptarAtriMdivApyeva-maSTamI pratimA navet // caturthaM tu tapastatra / navaraM syAdapAnakaM // 10 // aMtye dine bahirgAmA-ittadRk prAsupujale // ti. STatyuttAnakaH pArzva-vartI naiSayiko'thavA // 1 // navamI pratimApyeyaM / dinetye tUtkaTAsanaH // sthAnaM laguDazAyI vA / najemAyato'pi vA // 2 // evaM dazamyapi paraM / vizeSazvAsane sa hi ||godohikaasnii vIrA-sanI vA kubjakAsanI // 3 // ahorAtrapramANaiva-mekAdazyapi kevalaM // kRtaSaSTatapA dhyAnaM / laMbamAnajujo navet // 4 // dvAdazI pratimApyeka-rAtrikyevaM punarmu| niH|| tasyAM kRtASTamatapA / ISatprAgjAravigrahaH // 5 // ekapujalahara mukta-nimeSaH saMvRte || For Private and Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 895 upa cindriyaH // laMbamAnajuja stiSTa-tyutkaTAdyAsano'pi vA // 6 // yugmaM // evaM zrIdevadevasya / ni-|| tAbhA.4 pIya vacanAmRtaM // ArarAdha sudhIH sAdhu-pratimAH sa yathAvidhi // 7 // adhikAdhikapuNyo. ka-manA meghamunistataH // tapaH SomazanirmAsai-rguNaratnAkhyamAtanot // 7 // nirvAhya chAdazAbdAni / vratamaMte jinAyA // mAsaM saMlekhya sa tanUM / tanvImapi tanuM vyadhAt // 5 // samAdhimRtyA vijaya-sthAne karmArimAraNe // sa nistUMzastrayastriMzat-sAgarAyuranUtsuraH // 1 // // iti meghakumArakathA // gataM vinayakAraM, atha kriyAhAraM prastAvayannAha // mUlam ||-kiriyaajunennN ciya / nANeNa jiNA naNaMti phalasikiM // satthanama aM. dhapaMgula-naristhisaMjogadilutA // 32 // vyAkhyA-kriyA yathoktAnuSTAnAcaraNaM, tadyuktenaiva jhAnena jinAH kevalajhonopalabdhasyAjhAdamudrAmukulitasakalavastutatvAH puNyAnuSTAnaphalatAM sikiM phalasi;i yahA phalasirhi kAryaniSpattiM nirjarArUpAM jaNaMti, atha dRSTAMtatrayamAha| "satthAnaDetyAdi" spaSTaM. dRSTAMtatrayajAvanA caivaM-na kevalaM tIkSNamapIda zastraM / karoti For Private and Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jya ciM|| jaMgaM dviSatAM kadApi // na tena hInaH pravalo'pi yoddhA / punAyoge raNasiristi // 1 // || tAbhA.4 tathA-ekasmin vipine pradIptadahane dagdhau davArciSmatA / cakuSmAnapi paMgulo gatirato'pyaM | dhazcaM jinnAzayo // aMdho mUrdhni dadhAti cedacaraNaM tattatpraNItAdhvanA / dhAvanneSa sukhaM nireti davataH paMguzca tadyogataH // 2 // tathA-adhvastabIjo'pi pumAn vidhatte / striyA vihIno nahi vaMzavRddhiM // vinA pumAMsaM na tu sApyavaMdhyA / yoge ghyoH syAt punariSTasiddhiH // 3 // evaM na kriyAvihInena jJAnena, na ca jJAnahInayA kriyayA sirjAiyate, tatsaMyoga eva sannAvAt, yadAhuH-saMjogasiddhIi phalaM vayaMti / na hu egacakkeNa raho payAi // aMdho ya paMgU a vaNe samiccA / tesiM pattA nagaraM paviThA // 1 // atha yaH kazcikriyAlAlaso jJAnenaiva khaM kRtakRtyaM manyate taMpratyAha // mUlam ||-maa jANasu jiiyhie| jiyaahie kiM jayaM sue ahie // ahie pa. maMsi javohe / java kiriyAe pamAesi // 33 // vyAkhyA-no bAlasyopahata! mA evaM jhAsIryajIvAnAM hite ahiMsopadezakatvAt tathA jitA ahitA ajJAnAdayo yena tasmin For Private and Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 897 upa ciM| jitAhite, evaM vidhe zrute AvazyakAdike'dhIte mama kiM jayaM ? zrutameva mAM tArayiSyatIti. || tA bhA.4 yadi tvaM kriyAyAM caraNakaraNarUpAyAM pramAyali, tadA'dhItazruto'pyajJAnAvasthAto'dhike javaudhe saMsArapUre patasi. jAnataHpramAdakaraNe prabhRtatarakarmabaMdhAt. // 33 // etadeva vizeSaM nAvayati // mUlam ||-cuddsputiivi sayA / pAvijete pamAyaparivamiyA // sAhAraNesu'NaMtA / asaMkhayA sesakAesu // 34 // vyAkhyA-yAsatAmadhyapAThinaH, caturdazapUrviNo'pi pramAdena kriyAzaithilyena paripatitA jJAnAdiguNecyo vraSTAstiryagnArakAdijavaparaMparAH spRzaMtaH kadA. cinigodavAsamapyanujavaMti. te ca kAlasyAnaMtyAta piMmitAH saMto yadA vivakSitakSaNe ciM. tyaMte, tadA sAdhAraNeSu sUkSmeSu bAdareSu ca nigodeSu sadA sarvakAlaM anaMtAH prApyaMte, tatra jIvarAzeranaMtatvAt. zeSeSu sthAneSu pRthvyaptejovAyupratyekavanaspatihitricatuHpaMceMdriyatirya gdevanArakarUpeSu asaMkhyeyAste prApyaMte, uktarAzInAmasaMkhyajIvAtmakatvAt. manuSyeSu punaH kadAcitsaMkhyeyAH kadAcidasaMkhyeyAzcetyanuktamapi dRSTavyaM, manuSyANAM hikhajAvatvAt. ya. dAha prajJApanAkAraH-neraIyANaM naMte kevaIyA AhAragasamugghAyA aiyA? goyamA! | For Private and Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci|| asaMkhijA, kevaIyA puraskamA? goyamA! asaMkhijA, evaM jAva vemANiyAgaM. navaraM vaNatAbhA.4|| ssazkAzyANaM maNUssANaM ya zmaM nANataM. vaNassazkAzyANaM naMte kevazyA AhAragasamugdhA898 yA azyA ? goyamA! aNaMtA.maNussANaM te kevazyA? goyamA! siya saMkhijA siya asaMkhijA, evaM puraskamAvitti // 35 // atha yaH kriyAhIno'pi parapratibodhamAtreNa mAdyati,taMpratyAha // mUlam ||--niisaaresi navA / navie kaha appaNA na nIsarasi // tara tha. ppaNAvi hu / tAraMto tAra loyaM // 36 // vyAkhyA-spaSTA, punaretadeva dRSTAMtAMtareNAha // mUlam ||-bujjsi bohesi paraM / teNaM kiM jai sayaM na uUmasi // nANeNuvaeseNa y| anuMjamANassa na hi tuhi||37|| vyAkhyA-budhdhyase svayaM tatvaM, bodhayasi ca paramapadezahAreNa, tena bodhena bodhanena ca tava kiM? na kiMcitkArya sidhyatItyarthaH, yadi he mUrkha! svayaM nodyacchati kriyAyAM. yataH svayaM modakAdikamajuMjAnasya svAdu puSTikRJcaitaditi jhAnena tvaM suMdavedaM, te tRptaye naviSyatItyAyupadezena ca na hi manAgapi tuSTirjAyate. prati prANi prasijhametat. uktaM ca paMcamAMgavRttI-kriyaiva phaladA puMsAM / na jJAnaM phaladaM mataM // ya For Private and Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciMtaH strIbhakSyajogAjho / na jJAnAt sukhito bhavet // 1 // atra jJAnanayo jJAnasyaiva prAdhAnyaM / tAbhA. brUte, kriyAnayastu kriyAyA eva. tato mithyAdRzAvetau ekAMzAvalaMbitvAt. jinamataM punareM api samudite jJAnahetU vadati, na tu vijinne, samyagevaitat sarvanayAtmakatvAt. evaM zeSevapi kAlavabhAvAdipadArtheSvanyonyaM nirapekSeSu svasvaprAdhAnyaM vadatsu mithyAdRSTitA. tatsamudAyipratipattau ca samyagdRSTitA nAvanIyA. uktaM ca-kAlo sahAva niyaI-puvakayaM purisakAraNegaMtA // mitthattaM taM ceva u / samAsa hoi sammattaM // 1 // ityatra bahu vaktavyaM, tattu nocyate'nadhikRtatvAt. // 36 // vyAkhyAtaM kriyAhAraM, atha kramAyAtAn saMyamanedAnAha // mUlam ||-pNcmhvydhrnnN / canapaMcakasAyaiMdiya niroho // guttitiyaM zya saMyamaneyA sattarasa jaNaMti // 37 // vyAkhyA-paMcAnAM mahAvatAnAM dharaNaM; caturNA kaSAyANAM, paM. cAnAmipriyANAM ca nirodho nigrahaH, guptitrikaM manoguptyAdikaM, ete sarvasaMkhyayA saptadaza. saM sAmastyena yamanaM sAvayayogecya naparamaNaM saMyamastasya nedA jayaMte // 37 // tatra prathama | mahAvatAnyAha For Private and Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 900 upa ci // mUlam ||-paannivhppmuhaannN / paMcahUM. zAsavANa nAveNa // jaM sabaviramaNaM te / mahavayA || vAbhA.4 paMcamUlaguNA // 30 // vyAkhyA-yA iti svanimittamaryAdayA zravaMtyazugnaM kameMtyAzravAH prA NivadhAdayaH paMca, tecya AzravenyaH, vinaktivyatyayaH prAkRtatvAta, jAvenAMtaHkaraNa zudhdhyA, na tUccAramAtreNa, yatsarvaiH karaNakAraNAnumatinedaiviramaNaM, tAni paMca mahAvatAni navaMti. etAni sAdhUnAM mUlaguNA iti vyapadizyate. // 37 // athaiteSAM svarUpamAha // mUlam ||-tsthaavrevi jIve / titihA na haNeza jibasarUvaviU // hAsanayakohalohA / aliyaMpi na nAsae kahavi // 35 // vyAkhyA-sAdhustrasAn haniyAdIn, sthAvarAn pRthvyAdInapi jIvAn na haMti, na dezaviratavat trasAneva kevalamityapizabdArthaH. kathaM na haMtItyAha-trividheti, iha hi prathamazabdaH karaNakAraNAnumativAcI, dvitIyastu manovA kAyArthaH. tato'yamarthaH-manasA, vAcA, kAyena ca vayaM jIvAnna haMti, na cAnyairghAtayati, na ca naMtamanyamanujAnAtItyevaMrUpeNa ekaikenaiva naMgakena, kathaMbhRtaH sAdhuH? jIvasvarUpavit, na hi ajJAtajIvastrarUpastatparyAyavinAzaduHkhotpAdazcittasaMklezAtmikAM trividhAmapi hiM. For Private and Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM sAM niSedhumalaM. uktaM ca-jo jIvevi na yANe / ajIvevi na yANaI ||jiivaajiive a- || tAbhA.4 yaannNto| kaI lo nA saMyamaM // 1 // uktaM prathamaM mahAvataM, atha dvitIyamucyate, hAse tyAdi. hAsyAt hasanAt, anena premadveSakalahAbhyAkhyAnAdiparigrahaH, nayAnIteH, krodhAdaprIteH, lonAdaniSvaMgAt, AyaMtagrahaNAnmAnamAyAparigrahaH, alIkaM mRSAvAdaM prANAMte'pi na bhASate. tadalIkaM caturdhA-sanAva niSedhaH 1, asanAvonAvanaM 2, arthAtarAnnidhAnaM 3, ga. vicanaM 4 ceti. tatrAyaM yathA nAstyAtmetyAdi, dvitIyaM yathA zyAmAkataMmulamAtra AtmA lalATastho vetyAdi. tRtIyaM tu gAmazvaM buvANasya, caturtha tu kANaM kANameva vadataH // 35 // ityuktaM dvitIyaM mahAvataM, atha tRtIya vaturthe thAha // mUlam ||-bor jIvakevalI-sAmigurUhiM adinnamAutto // na ya seveza sivtthaa| ahArasahAvi avanaM // 40 // vyAkhyA-Ayukta upayuktaH san 'sAdhurjIvAdijiradattaM vastu varjayatIti tRtIyaM mahAvataM, tatra jIvAdattaM sacittamucyate, tApAya zaMkinA jIvena svAdhitadehasyAnarpaNAttadgRhNato jIvAdattaM, yahAhaThena pravAjyamAnaH ziSyo'pi jIvAdattamityucyate. For Private and Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 902 upa ciM. tathA cittamapi yatva linA'nanujJAtaM hiraNyAdiH tadgRhNataH kevalyadattaM tathA kevalinAtAmA. 4 'nujJAtamapi vastu svAminA'dattaM vasanAdi gRhNataH svAmyadattaM tathA svAminA'nujJAtamapi yastu kenApi hetunA guruNA niSiddhaM yathA sAdho'ya tvamidaM mA grahIriti, talojAdinA gRhato gurvadattaM, guroranAlocya jaktAdikaM vA guMjAnasya gurvadattaM javatIti tathA zivArtha mokArthamaSTAdazadhA'brahma maithunaM na sevate iti caturtha mahAtrataM tatraiaudArikaM manuSya tiryak strIvi vayaM maithunaM manasA na sevate, na cAnyAn sevAvayati, sevamAnaM cAnyaM nAnumanyate iti trayo nedAH evaM ca vacasApi trayaH, kAyenApi layaH, sarve'pyamI nava nedAH evaM yathaudArikeNa nava jedA labdhAstathA vaikriyeNApi devI vidyAdharIviSayeNa maithunena nava jedA lajyaMte. sarve'yamI aSTAdazeti // 40 // atha paMcamaM mahAtratamAda - Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // mUlam // -- -udovaggad uvahisu | davAisu ca causuvi mamattaM // jaM nAyarei titi| mahavayaM paMcamaM eyaM // 41 // vyAkhyA - udhena pravAheNa yo gRhyate, kAraNe ca jujyate sa ghopadhiH, yazca sati kAraNe gRhyate, kAraNe ca jujyate sa upagrahopadhiH uktaM ca-uheNa For Private and Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| jassa gahaNaM / logo puNa kAraNe sa uhohI // jassa ugaMpi niymaa| kAraNa so ubaggatAbhA.4 hi // 1 // tatra ughopadhiH sthavirakalpAnAM caturdazadhA, tadyathA-pattaM pttaabNdho| pAyava. eM ca pAyakesariyA // pamalAI rayattANaM / guccho zya pAyanijogA // 1 // tinneva ya pahA. gaa| rayaharaNaM ceva hoi muhapattI // tatto ya mattae khalu / canadase colapaTTo ya // 2 // yugmaM // sAdhvInAM tu paMcaviMzatidhA, tadyathA-" patnaM pattAbaMdho gahA". tinneva ya vtthaagaa| rayaharaNaM ceva ho muhapattI // tatto ya mattae khalu / caudasamekamAe ceva // 3 // jaggahaNaMtagapaTTo / ahorU calaNiyA ya bodhavA // apnaMtara bAhiriyaM / saNIya tahA kaMcue ceva // 4 // ugatthI vegthii| saMghAmI ceva khaMdhakaraNI ya // udovahimmi eyN| ajANaM paramavIsaM tu|| aupagrahikazca yeSAmapi saMstArottarapaTTAdiranekadhA. etayoroghopagrahopadhyoryanmunimamatvaM pratibaMdhaM tritridhA nAcaratyetatpaMcamaM mahAvataM. ayaM jAvaH-taNagahaNANalasevA-nivA. raNA dhammasukamANahA // dilu kappaggahaNaM / gilANamaraNayA ceva // 1 // yadArSa-jaMpi vatthaM va pAyaM vA / kaMbalaM pAyapuccaNaM // taMpi saMyamalaTA / dhAraMti pariharaMti ya ||1||n For Private and Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 904 upa ciM|| so pariggaho vutto / nAipukteNa tANA // mucchA pariggaho vutto| zi vuttaM mahesiNA // 2 // tAbhA.4|| punarvidhyaMtaramAha-atha vyAdiSu catuHSu yanmamatvaM na karoti, tatra vyata upadhyAdauzrAva kAdau vA; devato nagarAdo nirvAtavasatyAdau vA, kAlataH zaradAdau divasAdau vA, nAvato va. purupacayAdau krodhAdau vA. atrAyaMtayormahAbatayostrividhatrividhanaMgakagrahaNAt zeSeSvapi sa eva pratipattavyaH. // 41 // evaM sarvamapi parigrahaM tyAjyamuktvArthaviSayasya tasya vizeSatyAjyatAmAha // mUlam ||-pmisiddho sAhaNaM / sabovi pariggaho paramaguruNA // savANastha nimittaM / visesa atyavisa so // 42 // vyAkhyA-pratiSikastAvatsAdhUnAmupasargataH sarvo'pyadhikopakaraNadharaNAtmakaH parigrahaH paramaguruNAItA. yadAha-jaM vai uvayAre / unayaraNaM taMsi uvagaraNaM // sesaM ahigaraNaM puNa / aja ajayaM pariharaMto // 1 // apavAdatastu kvacit kvacidanujJAto'pi, yathA paMcakalpabhASyaM-ego titthayarANaM / nikhkhamamANANa hoi javahI | // teNa paraM niruvahiNo / jAvajIvAz titthayarA // 1 // gaNaNApamANeNaM / uvahipamANaM | || duhA muNeyavaM // gaNaNAi jiNANaM tu / zkko dotinni vAkappA // 2 // do rynniisNmaaso| || For Private and Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 205 upa ca || sotthanavAvi hoi AyAmo // ruMdo divadatthaM / eyapamANappamANe || 3 || do khomiya ta tAmA. 4 ikko / therANaM tinni hoMti gaNaNAe // zrAyAyAmapamANA | duhatyamahaM ca vitthinnA // 4 // eso ujave kappo / pakappa gilANae guruNaM ca // caja satta vAvi pAjaNe / mANairittaM ca dhArikA // 5 // paraM sa parigraho'rthaviSayaH, arthamAzritya vizeSato'pavAdato'pi niSiddha eva sarvAnarthanimittatvAt. ayaM bhAvaH - gRhiyAM javatvarthaH, kApi kvApi satdevopayogenArthakAjivata, sAdhUnAM tu kevaloDDAha hetutvAdanartha eva yadAha - dosasayamUlajAlaM / puva risivivakriyaM jazvaMtaM // atthaM vadasi atthaM / kIsa niratthaM tavaM carasi // 1 // 42 // atha mahAvratopayogitvAt SaSTaM rAvinojana viramaNatratamapi sAdhuniravazyaM dhAryamityAha // mUlam // - tesiM paripAlayaTTA / cauhA cazyavameva nisijataM // na hu uppA cappAvi | sahI sannI muSiNA // 43 // vyAkhyA - iha rAtrau paryaTaneneryApathA'zuddherAdyatratasya jaMgaH rAtribalenAgamyagamanamapi kRtvAhaM gocaracaryA gato'nUvamiti kUToktyA guruM pratyuttarayato dvitIyasya tamisrabalAtparakhaM gRhNataH striyaM vA kAmayamAnasya tRtIyacaturthayorapi ta For Private and Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 906 upa ci || maMge tu paMcamaM bhagnameva yahA rAtrinukte'dhikIbhRtaM jaktAdyaM punaH prAtarbhokSye iti budhdhA tAmA. 4) sthApayataH paMcamatratajaMgo vAcyaH, yata evaM tatasteSAM mahAtratAnAM pAlanArtha muninA caturdhA nizinuktaM rAtri jojanaM tyaktavyameva yadbhASyaM - jamhA mUlaguNA ciya / na huMti taviradiyassa panipulA // to mUlaguNaggaNe / taggahaNaM nicyo neyaM // 1 // cAturvidhyaM cAsyaivaMdivA gRhItaM divA juktaM 1, divA gRhItaM rAtrau uktaM 2, rAtrau gRhItaM divA muktaM 3, rAtrI gRhItaM rAtrau uktaM 4 iti atra divA'zanAdyaM gRhItvA rAtrau tahasatAvavasthApya punardvitIyadine guMjAnasya prathamo nedaH, zeSAstrayaH subodhAH tathA na cAlpo'pi lavaNamAtro'pi sannidhirvasatau sthApyaH. liMgavyatyayaH prAkRtatvAt iha caturvidhAhAramadhye yatkimapi nizi vasatau nivasati, sa samayajASayA sannidhirucyate, so'pi rAtrijojanaprAyatvAtsargatastyAjya eva yadAgamaH - " saMnihiM ca na kuviddhA / aNumAyaMpi saMjaya // " idaM ca rAtri jojana - viramaNaM mahAvratAnAmatyaMtopakAritvAt sAdhUnAM mUlaguNaH zrAvakANAM cAhAraviratimAtratvAmuttaraguNastapovat. yadbhASyaM - nisijattaviramapi hu / nae mUlaguNo kahUM na gahiyaM taM // For Private and Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| vayadhAriNo ciya tayaM / mUlaguNo sesayassiyaro // 1 // 43 // taabhaa.4|| // mUlam ||-jN appayAsagaNe / jaM vA apayAsabhAyaNe asaNaM // taMpi hu rAIloya. | Na-sarisaM risiNo uvAsaMti // 44 // vyAkhyA-yadaprakAze sthAne'pavarakAdau; yahA'pra kAze saMkaTamukhe nAjane'zanamanyavaharaNaM tadapi rAtrinojanasadRzaM Saya upadizaMti, sUkSmajIvAnirIkSaNAnirdayapariNAmatvAca. // 4 // tasmAskiM kAryamityAha // mUlam ||-sprsme nisihaM / asakaparihArasuhumajIvavahaM // paJcakanANi paMpi hu / vaUM voha nisijuttaM // 45 // vyAkhyA-khaparasamaye niSidhaM, khasamayaniSedhaH pratI. to'nadayAMtaH pavitatvAt. parasamaye tvevaM-brahmAditejaHsaMjUtaM / bhAnuM vedavido viduH // spRSTaM karaistatastasya / zubha karma samAcaret // 1 // tathA--naivAhutirna ca snAnaM / ma zrAUM devatA. rcanaM // dAnaM vA vihitaM rAtrau / nojanaM tu vizeSataH // 2 // anyacca-madhyAhne RSinirmuktaM / pUrvAhaM tridazaistathA // aparAhve tu pitRniH / sAyaM jujati dAnavAH // 3 // saMdhyAyAM yakSa| radoni- ktamevaM yathAkramaM // sarvavelAmatikramya / rAtrau juktamanojanaM // 4 // yugmaM // tathA'- | For Private and Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 208 upa ciM|| zakyaparihAraH parihartumazakyaH sUkSmajIvAnAM kuMthupanakAdInAM vadho yatra tattathA. ata eva tA bhA.4|| pratyadajJAninAM avadhyAdijJAnavatAmapi vajye, te hi jJAnabalAdyadyapi pazyaMti sUkSmajIvAn, tathApi parihartuM na zaknuvaMtIti nizi na muMjate. yadAgamaH--javi hu phAsuyadavaM / kuMthupaegA ya tahavi duppesA // paJcakanANiNovi hu| rAinattaM pariharaMti // 1 // tata evaMvidhaM nizi juktaM he sAdhavo yUyaM varjayata ? carmacakSuSAM yuSmAkaM tatsarvathA na yuktamityarthaH. ityutaM paMcamahAvatapratipAlanaM. // 45 // atha catuNoM kaSAyANAM nirodhamAha // mUlam ||-bhvpurvaarbhuue / mohamahAcaraTapayamasAmaMte // saMdhijA pAvapAyava-vimave cattArivi kasAe // 46 // vyAkhyA-kaSyaMte kadarthyate prANino'neneti kaSaM karma, tasyAyo lAjo yecyaste kaSAyAH, yahA kaSyaMte prANino'treti kaSaH saMsArastaM ayaMte gacaMtyeniriti kaSAyAH krodhAdayazcatvArastAn saMdhyAnmuniranuditAnAmanudIraNenodayaprAptAnAM vA viphalIkaraNena. zeSaM sugama, navaraM pAdapasya viTapAn zAkhAprAyAn. // 46 // atha kaSAyANAM sapranedAn nedAnAha For Private and Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aciM|| ||muulm ||-kohaaii te cauro / neyA cattAri tesiM patteyaM // saNa appccrkaannaa| tAbhA.4|| paJcakANA ya saMjalaNA // 47 // vyAkhyA-te kaSAyAH krodhAdayazcatvAro navaMti, krodho, mAno, mAyA, lojazceti. teSAM ca caturNAmapi pratyekaM pratyekaM catvAro nedAstadyathA-"a. Natti" sUcAmAtratvAtsUtrasya, anaMtaM navaM vramaNIyatvenAnuvanaMtItyanaMtAnuvaMdhinaH krodhAdayaH, yeSAmudaye jIvaH samyaktvaM na la nate, labdhaM vA samyaktvaM vamati. "appaccarakANatti" naJaH sarva niSedhakatvAnnAsti sarvathApi viratirUpaM pratyAkhyAnaM yeSu te pratyAkhyAnAH, yadudaye prAptasamyaktvAnAmapi na jAyate dezaviratipariNAmaH, jAto vA nirnAma nazyati. "paccarakANatti" pratyAkhyAnaM sarvaviratirUpamAvRevaMtIti pratyAkhyAnAvaraNAH, ya'daye na sarvaviratiM prApnoti, prAptApi vA sA vilIyate. saMjvalayaMti audayikalAvamAnayaMti cAritriNamapi ye te saMjvalanAH, ya'daye na javati yathAkhyAtacAritraM, zeSacAritranedAstu lavaMtyeva. bahuvacanaM krodhAdiSu caturveSAM saMbaMdhArthaM. tadyathA-anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnaH, pratyAkhyAnAvaraNaH, saMjvalanaH krodhaH. anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnaH, pratyAkhyAnAvaraNaH, saMjvalanazca mAnaH. evaM mAyA For Private and Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a ci|| lojayorapi yojanA kAryA. // 47 // atha sthitigatibhyAM guNaghAtakatvena caiSAmanaMtAnuvaMdhyA. tAbhA. dInAM vizeSalakSaNamAha910 // mUlam ||-jmm vAsaM canamAsa-madramAsaM kamA liI esiM // nArayatiriyanarAmara -gaIsu esu mayA jati // 40 // sammattaM gihidhammaM / jaidhamma aNukamA ahakkhAyaM // vI. sAsaghAyagA zva / vIsatthANaM haNaMti ime ||4e|| vyAkhyA-ke apyuttAnArthe, navaraM " esu mayatti " eSvanaMtAnubaMdhyAdikaSAyAdhyavasAneSu mRtAH. Aha paraH-nanu anaMtAnubaMdhyudaye narakagatiH, saMjvalanodaye tu devagatiriti gatiniyamo'trAnihitastataH kathaM kAyikasamyadRSTitvAdanaMtAnubaMdhiSu kSINeSvapi zreNikAdInAM narakagamanaM ? mithyAdRSTitvAt satyapyanaMtAnubaMdhyudaye'navyAnAM ca devagatigamanamAgame pratyapAdItyatrocyate-satyaM, kiMvata eva vacanava. lAdeSAmanaMtAnubaMdhyAdinedAnAM pratyekaM anaMtAnubaMdhyAdinedatulyatvamAgame sAdAdanuktamapi yuktiyuktatvAt pratipattavyaM, tadyathA-anaMtAnubaMdhI koSo'naMtAnubaMdhitulyaH, apratyAkhyAna. tulyaH, pratyAkhyAnAvaraNatukSyaH, saMjvalanatudayazca. evamapratyAkhyAnakrodho'naMtAnuvaMdhitulyaH, For Private and Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aciM. apratyAkhyAnatulyaH, pratyAkhyAnAvaraNatulyaH, saMjvalanatubhyazca. evaM pratyAkhyAnAvaraNasaMjva. tAbhA.4 lanAvapi krodhau pratyekamanaMtAnubaMdhyA dinedacatuSTayatulyau vAcyau. evaM mAnamAyAloneSvapi ca. turNAmapyanaMtAnubaMdhyAdinedAnAMpratyekaM cAturvidhyaM nAvanIyaM. tatazca zreNikAdInAmapratyAkhyAnA api kaSAyA atyaMta'ssahatayA'naMtAnubaMdhikaTpAH saMjAvyaMle. anavyAnAM cAnaMtAnuvaMdhino'pi jJAnadhyAnAdiniH pratanukRtAH saMjvalanatulyAH, tena teSAM narakagatidevagatI na vya. nicarataH, hetvaMtaraM vA sudhInirvimRzyaM, tatvasya kevaligamyatvAt // 47 // 45 // atha kaSAyANAM sAmarthyasImAnamAha // mUlam ||-kaarss guNagANa-gassa sIsaMpi jaM samArUDho // pAmiDa kasAehiM / jaNAhi ko tesiM vIsaM no // 50 // vyAkhyA-ekAdazaM guNasthAnakamupazAMtamohamityucyate. etacca yathA zreNikrameNa navati tathA prarUpyate. ihopazamazreNiprAraM nako'pramattasaMyato nava| tIti kecit. aviratadezaviratapramattApramattAnAmanyatara ityanye. zreNisamAptau ca nivRtto'pramattaguNasthAne pramattaguNasthAne vAvatiSTati. kAlagatastu deveSvavirato vA bhavati. uktaM ca- || For Private and Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAmA 4 o 912 upa ciM-|| uvasAmagaseDhIe / pavo pamattaviro ya // pajjavalA so vA / hoi matto avira // 1 // anne jati viraya- desapamattApamattavirayAeM || annayaro parivAra / daMsaNasamami na niyaTTI // 2 // karmagraMthAbhiprAyeNa tu pratipatito'sau mithyAdRSTiguNasthAnamapi yAvavati tatretthametAmArajate'sau pratipattA prazasteSvavyavasAya sthAneSu vartamAnaH prathamaM yupatarmuhUrtenAnaM tAnubaMdhinaH krodhamAnamAyAlojAnupazamayati tato mithyAtva mizra samyaktvarUpaM darzana trikaM yugapadaMtarmuhUrtenopazamayati tato yadA puruSaH zreNisamArabdhA syAttadAnudImapi napuMsaka vedamaMta muhUrtenopazamayati tataH strIvedamaMtarmuhUrtena, tato hAsyaratyara tizokajayajugupsAlaNaM SaTkaM yugapadaMtarmuhUrtena, tataH puruSavedamaM tarmuhUrtenopazamayati. strI prAraMbhikA, tataH pUrve napuMsaka vedaM tataH puruSavedaM tato hAsyAdiSaTkaM tataH strIvedaM. atha napuMsakaH prArabdhA, tato'sAvanudIrNamapi pUrva strIvedaM tataH puruSavedaM, tato hAsyAdiSaTkaM tato napuMsakavedaM yaM jAvaH - yo veda udaye vartate tasmAdveSasya vedadvayasya madhye yo jaghanyo vedastaM prathamamupazamayati, tato dvitIyaM tato hAsyaSaTkaM, tato ya udaye " For Private and Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| vartate taM vedamupazamayatIti kramaH. ataH paramapratyAkhyAnapratyAkhyAnAvarako krodho yugapadaMtatAbhA..// muMhatenopazamayati. tataH saMjvalanaM krodhamekAkinamevAMtarmuhUrtenopazamayati. tato'nayA rItyA913 'pratyAkhyAnapratyAkhyAnAvaraNau mAnau yugapata, tataH saMjvalanaM mAnaM, tato'pratyAkhyAnapratyAkhyAnAvaraNe mAye, tataH saMjvalanAM mAyAM, tato'pratyAkhyAnapratyAkhyAnAvaraNo lojo, tataH saMjvalanaM lonaM. amuM copazamayaMtridhA kRtvA chau nAgau yugapadupazamayati. tRtIyaM tu bhAgaM saMkhyeyAni khaMDAni karoti. tAnyapi pRthakAlanedenopazamayaMzcaramakhamamasaMkhyeyAni khaMmAni karoti. tAnyapi samaye samaye ekaikamupazamayannaMtarmuhartena sarvANyupazamayati. iha ca darzanasaptake upazAMte'pUrvakaraNo'nivRttibAdaro vAnidhIyate, na punastatra kiMcidupazamayati. tata Urdhvama nivRttibAdaro yAvat saMkhyeyakhaMmAnAM caramAkhyakhaMmaniSpannAni vasaMkhyeyakhaMmAnyupazamayan sUkSmasaMparAyaH, tataH paramaMtarmuhartamupazAMtamoho navati. sarvApi ceyaM zreNirArohatAmaM. tarmuhUrtena samApyate. -asyAH sthApanA For Private and Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM tAbhA.4|| 914 0 0 0 00 00.0 . 0 0 0 000 atra zUnyasthAne anaMtAnubaMdhicatuSTayAdayo jheyAH. yeSAmupaza masya prAraMjo niSTA ca samakAlaM tattavRnyAni tiryak samatayA sthApyaMte. atra yadi baddhAyurimAM zreNimArajate. tadA zreNeH samAptAvasamApto vA kAlaM kRtvA niyamAdanuttarasureSvevotpadyate. jaktaM cabajhAUpamivanno / seDhigAMcA pasaMtamoho vA // kuNa kokAlaM / so vaccazNuttarasure ya // 1 // abakAyuH punaH zreNiM saMpUrNIkR. tyAMtarmuhUrtamupazAMtamoho bhRtvA kutazcinnimittA'ditakaSAyaHpratipatanniyamAdyathArUDhastathA zreNeH pazcAnmukhaM nivartate. uktaM ca-a. nibajhAu hona / pasaMtamoho muhuttamittaM tu // uiyakasA niya. mA / nivattae seDhipamilomaM // 1 // atha gAthArtha ucyate-ityu. ktasvarUpasya ekAdazasya guNa sthAnasya zIrSamayavinAgamapi samArUDho yadi kaSAyaiH pAtyate, punarmithyAtvamapi nIyate sAdhuH. tato || 0 0 0 0 0 For Private and Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci.|| jaNa kasteSAM sarvAnarthamUlAnAM kaSAyANAM vibhaMjo vizvAsaH? sarvathA naiSAM vizvasitavyamitAbhA.4 tyarthaH. naktaMca-ja uvsNtksaa| lahai aNaMtaM puNovi pamivAyaM // na hu ne bIsasiyatvaM / thovevi kasAyasesaMmi // 1 // 50 // etatkaSAyANAM daurAtmyamajAnAnAstAna nigRhya ye dharmArtha kkizyati te jamA evetyAha // mUlam ||-kkiriyaahiN dehaM / damaMti kiM te jamA niraparAhaM // mUlaM saba'hANaM / jehiM kasAyA na niggahiyA // 51 // vyAkhyA-spaSTA, na varaM kaSTa kriyAnistapovanavAsakAyotsargAdininiraparAdhamiti dehasyAce tanatvAt // 51 // ata eva // mUlam ||-tttminnN sAramiNaM / jvAlasaMgI esa naavttho|| jaM bhavajavaNasahAyA / ime kasAyA cAMti // 5 // vyAkhyA-mokSamArgaprakAzikAyA chAdazyAMgyA zdaM tattvaM rahasyaM, idaM sAraM dadhna zva navanItaM. eSa ca nAvArthastAtparyArthaH. yannavantramaNasahAyA zme prAguktasva. rUpAH kaSAyAstyajyaMte. ebhistyaktainavajramaNamapi tyaktameva, niHsahAyatvAt. // 52 // evaM sAmAnyataH kaSAyanigrahamupadizyAtha pRthak pRthak tannigrahAya vizeSopadezamAha For Private and Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM tAbhA.4 916 // mUlam ||-esu duhanaharaMge / mittimahAvalimalaNamAyaMge // suviveyadisAmohe / ra. jijA kahasu kaha kohe // 53 // vyAkhyA-eSu kaSAyeSu vairavyasanavigrahAdiSuHkhAnyeva nAnArUpatvAnnAvyAni, teSAmajinayanAya raMge raMgabhUmau, maitrI sauhArda saiva ciraprarUDhatvAnmahAvalI, tasyA mardanAya mattamAtaMge samadahastini, suvivekasya pratipadaM skhalanAya digmohe kathaya kathamevaM vidhe krodhe rajyate, naiva rajyata ityarthaH. // 53 // zratha zliSTavizeSaNagarna ko. dhasya vaherapi vaiSamyamAha // mUlam ||-khaaii pavaLaMto / pajala jalaMmi na hu jala nehe // dippaMto deza ta. maM / kohahuyAso iha apuvo // 54 // vyAkhyA-iha apUrva itarAmiyo vilakSaNaH krodha eva hutAzaH krodhahutAzo vartate, tadyathA--krodhaH kaSTAni khazirauraHkuTTanAdIni vardhayan jaDe maMdabuddhau jane prakarSeNa vasati, na punavalati snehe'nyonyaprItibaMdhAtmake, dIpyamAno jvalan san tamaH pApaM dadAti. anyo hi hutAzaH kASTAni jasmIkurvan jaleMnasi na jvalati. jvalati ca snehe tailAdau dIpyamAnaH san tamoMdhakAraM nAzayatIti krodhahatA- || For Private and Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAbhA.4 sa ciM|| zasya yuktamapUrvatvaM. // 54 // yata evaM tataH sAdhuniryakartavyaM tadAha // mUlam ||-maa rusaha rosile / mA vasaha paraMmi ahisvNtNmi|| mA paharaha phrNte| uvasamasAraM khu sAmamaM // 55 // vyAkhyA-spaSTA, atha mAnasvarUpamAha // mUlam ||-naasiyguruuvesN| vijA ahalattakAraNamasesaM // kuggahagayayAlANaM / ko seva subaLa mANaM // 56 // vyAkhyA-nAzitA pUrIkRtA gurupadezA yena taM tathA, na hi mAnena gajanimIlikAM dadhatAM guravo hitopadezaM dadatIti lAvaH. tathA azeSaM pUrNa viyAnAM prajJaptyAdInAM zAstrANAM vA aphalatvasya kAraNaM. na hi mAnavatAM vidyAH phalaMtIti bhAvaH. kumaho'sadgrahaH, sa eva sabalatyAjajastasya sthirIkaraNAyAlAnaM kaH suvrataH sevate mAne? // 56 // atha mAnasya sAMdRSTikaM phalamAha // mUlam ||-jennN mANo pANo / vasAvi niyayahiyayagaNaMmi // jutaM naannaagunnaa| supavittA taM na lippaMti // 57 // vyAkhyA-yena kenacinmAna eva pANo dezInASayA caMmAlaH svakIyahRdayasthAne vAsitaH, yuktamucitaM jJAnAdayo guNAstaM mAnacaMDAlasaMsargamalinaM na For Private and Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM. spRzaMti kathaMbhUtA guNAH ? suSTu zratizayena pavitrAH, supavitrairhi vAstAM caMgAlastatsaMparkatAmA. 4 kArI pi dUratastyajyate ityarthaH // 57 // atha pAranavikaM phalamAha - -- 918 // mUlam // pavarakulajAzvalasuya --- tatrarUve sariyalAjavASesu // jo jeNaM iha mcci| muccai so parabhave teNaM // 58 // vyAkhyA - pravarANi vartamAnakAla | pekSayA pradhAnAni kulAdIni tatra kulaM paitRkaM ugrAdikaM vA, jAtirmAtRkI viprAdikA vA, balaM zArIrikaM sthA. ma, zrutaM prajJonmeSajanmazAstrAdhigamaH, tapo vikRSTatapazcaraNaM; rUpaM susaMsthAnatvaM, aizvarya gRhAdivaM lAjo dhanAdyAtiH eteSvaSTasu madasthAneSu yaH kazcidyena madahetunA mAdyati - ho haM kulIno'haM balavAn ityAdyutkarSaM dhate sa parajave tenaiva jAtyAdinA guNena mucyate, dIno javatItyarthaH // 58 // atha mAyAyAH parihAramAha // mUlam // - DubbuddhitimirarAI / vividurAyAravalitraNarAI // nIsesadosamAyA / tara dUra mAyA // ee // vyAkhyA - durbuddhayaH paravacananyAsApahArAdicitAtmikAstA vivekalocanAchAdakatvAttimirANi teSAM samullAsAya rAtririva rAtriH, vividhaDurAcArA For Private and Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci || vizvAsaghAta kUTa lekhana kUTa tulAmAna karaNAyAH, ta eva jamapriyatvAdvallayastAsAmavasthAnAya vanarAjiriva vanarAjiH, niHzeSANAM doSANAM paizunyAdInAM poSaNAya mAteva mAtA mAyA to varjyate // 5 // yataH - tAbhA. 4 919 // mUlam // - kumila gaI kUramaI / hoi sayA caraNavati maliNo // mAyAi naro bhuguna / diTThamittovi jayajAI // 60 // vyAkhyA - mAyayA hetubhUtayA naraH puruSo jujagaH sarpa iva dRSTamAtro'pi jayajanako javati, tata eva na ko'pi tasya vizvasitItyarthaH kathaMjUtaH saH ? kuTilA zAvyabahulA gatizcaryA yasya saH kuTilagatiH krUrA duSTAdhyavasAyavatI ma tiryasya sa krUramatiH tathA satAmAcaraNAni nyAyavyavahArasatya jApaNAdIni tairvarjitaH, tathA malinaH pApabahulatvAt, bhujaMgapake kuTilA gomUtrikAkArA gatiryasya saH, tathA krUramatiriti vizeSaNaM spaSTaM sadA zazvaccaraNavarjitA gUDhapAdatvAt, malinaH kAlamUrtitvAt // // 60 // anyacca // mUlam // - dAi visasa oi / uvahaya kittI virattasyo ya // pararvacaNaM kuNaM For Private and Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uciM || to / mAthillo vaMdinaM vihiNA // 61 // vyAkhyA - mAyAvI puruSaH paruSahRdayatayA paravaMcanAM tathA kurvan sa eva vidhinA vaMcito javati vidhidaivaM karma cetyekArthAH yato'sau pUrva sarveSAM vi zvAsapAtraM bhRtvA mAyayA sarvatrA'vizvasanIyo jAyate, yazasvI bhUtvA upahata kI rtirjAyate, svajanapriyo bhRtvA viraktakhajanazca jAyate tato yaH paraM vaMcayituM mAyAM prayukte, vastutaH sa eva svakarmaNA vacyate, sarvasvArthabhraMzAditi tAtparyArthaH // 61 // atha lojamAha 920 // mUlam // guNatimi timiMgilasamaM / sucArucArittacaMdarAhuvamaM // nayapAya vanaidaM / vido bahumannai na lohaM // 62 // vyAkhyA - guNA eva sajanahRdayAMnodhijAtatvAttimayo matsyAsteSAM grasanAya timiMgilasamaM, yathA timiMgila stimIn grasate, tathA lojo guNAniti jAvaH yatpare'pyAhuH -- bhUmistho'pi rathasthAMzca / pArthaH sarvadhanurdharAn // eko'pi vArayAmAsa / lojaH sarvaguNAniva // 1 // tathA sucAritrameva nirmalatvAJcaMdrastadAchAdanAya rAhUpa maM. nayo nyAyavyavahAraH, sa eva janamanaH kamanIyatvAtpAdapo vRkSastasya dhvaMsanAya nadyoghaM saritpravAhaM, evaMvidhaM lonaM vibudho vidvAnna bahu manyate // 62 // athAsya sAmarthya mAha- For Private and Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| // mUlam ||-kohaanno ksaayaa| navamaguNaM jaMti lojaparigahiyA // zkovi khaMmi. tA bhA.4|| vi hu / vaccai dasamaM guNaM soho // 63 // vyAkhyA-krodhAdayastrayaH kaSAyAH samarthA api lojaparigRhItA lojasahitA eva navamaM guNasthAnakamanivRttivAdaraM yAvadyAMti, na parataH, ta. tra teSAmudayasya sattAyAzca vyavadAt. lojaH punareko'parakaSAyanirapedo'pi tathA khaMDitaH kiTTIkRto'pi dazamaM guNasthAnakaM sUkSmasaMparAyaM brajati. tataH kathaM nAma sAmarthyamasya na prazasyate? yathA cAso khaMmitastathopazamazreNinaNane nAvitameva. // 63 // kiMca // mUlam ||-koho mANo mAyA / tinnivi lonaM viNA aNAhava // tatto kasAyasinne / manne asseva sAmittaM // 65 // vyAkhyA-krodho mAno mAyA ceti trayo'pi kaSAyA lonaM vinA anAthA ca na kvacitpravartamAnA dRSTAH, tato'hamevaM manye, nijabalanivimavimaMbitavizvatraye surAsurapatibhirapyapratihataprasare'smin kaSAyasainye'syaiva lojasya svAmitvaM da. zyate. hi svAminA vinA kRtA mahAyodhA api na parenyaH prhrtumuybNtiiti.||64 // evaM ca|| turNAmapi kaSAyANAM daurAtmyamuktvAtha tannigrahopAyamAha For Private and Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM // mUlam ||--kiimiypyttmeliy--dhmmknnaannN davA ime cauro // uvasamamavayatAbhA.4|| jAva-saMtosajalehi jippaMti // 65 // vyAkhyA-yathA kITikA zanaiH zanaiH svagAtrocitapra. yatnena nIvArAdikaNAn saMcinoti, davAnalastu jvalannekapade daNena tAn dahati. tathA pra. mAdabahulatvAGIvaiH kITikAprayatnena kathaMcinmiIlitA ye dharmakapAsteSAM sapadi jasmIkaraNAya davAnalaprAyA ime prAg nirdiSTAzcatvAraH krodhAdayaH kaSAyA upazamamArdavArjavasaMtoSaireva jagadAnaMdakatvAkAlaimeM ghodakaiH kramAjIyaMte. // 65 // atha kaSAyatyAgasya mukhyaM mokSAMgatvamAha mUlam ||-svesuvi tavesu / kasAyaniggahasamaM tavo nasthi // (atropapattimAha) jaM teNa nAgadatto siddho bahusovi muMjato // 66 // vyAkhyA-yadyasmAtkAraNAttena kaSAyanigra. heNa nAgadatto munirbahuzo'pi juMjAnaH siddhaH // 66 // tatkathA caivaM, atha nAgadattamunikathA___kvApi gale purA sAdhuH / kapako bhUnmahAmanAH // so'Tatimma pratigRhaM / mAsapaNapAra|| Ne // 1 // ekA padA tadAdi / maMmUkI tena vRSTijA // pramAdamAcaraMtaM ca / smAritaH kula- || For Private and Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| kena saH // 2 // maMkIrmarditA lokai-darzayannavadanmuniH // kimetA api re duSTa / bala dRSTe tAbhA.4 | mayA hatAH // 3 // so'pi kopaM parijJAya / munemAnama zizrayat // pratikramaNakAle ca / taM pramAdamasasmarat // 4 // pratikrAMteranukumaH / kRtAMta iva mUrtimAn // kukSakaM zleSmapAtreNa / haMtuM sAdhuradhAvata // 5 // aMtarA sphAlitaH staMne / sAdhuH sadyo vyapadyata // krodhaH khAzrayanAzAya / dayavyAdhiriva dhruvaM // 6 // udapadyata so'TavyAM / kule viSanoginAM // mRAtimaliH krodha-mAtaMgasyeva saMgataH // 7 // kule ca tatra ye sarpA-ste vidyate'khilA api|| prAgvirAdhitacAritrA-jAtismaraNazAlinaH // 7 // mAsmabhRGAMtusaMghAta-ghAto'smAkaM dRzA di. vA // iti sarve nizi brAMsvA / prAMzuH prAsukameva vai // e|| so'pi tatra smaran jAteH / svaM niniMda muhurmuhuH // vidadhe prAsukAhArai-vRttiM ca vicaranizi // 10 // ztazca nishclsthaamaa| zrIvasaMtapure pure // putro'ridamanadoNI-narturdaSTo'hinA mRtaH // 11 // koparkaprAdharaH maapo| jAtivairaM vadannatha // jaghAna ghAtayAmAsa / svayamanyaizca joginaH // 12 // nihatyAheravayavaM / tasya yaH ko'pyadarzayat // tasmai dadau sa dInAraM / namAmiva nRpatiH // 13 // tadA gA- || For Private and Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 924 upa ca || rumikaH ko'pi / tadevAlokayan vanaM // juvi jojaMgamI rekhA / nUyasIvIMdaya pipriye // 14 // tAbhA. 4 tatra prativiladvAra - ditauSadhavalena saH // sarpAn saMdaMza kenevA - cakarSa nijaghAna ca // 15 // so'pyauSadhabalAnmadhye-vilaM sthAtumazaknuvan // dadhyau rUpakajI vAhi-rayaM mA maTTazA mRtaH // // 16 // niragattataH putre - naiSa so'pi ca vivide // kRSNekuyaSTivattasya / nirgataM nirgataM vapuH // 17 // can zamasAmrAjyaM / vedanAvyAkulo'pi saH // samatyajyata kusthAna- vAso nagnairivAsuniH // 18 // tathA so'prINayabhUpaM / itAnAdAya joginaH // svayamevAbhavaGgogI / taddattadraviNairyathA // 10 // itazca bhUpatiM nAga devatA kApyavocata | mAvadhIH phaNinaH sUnu-vitA tava bhUva // 20 // sa eva rUpakAtmAtha / bhUnAthasya suto'jani // cakre ca nA dattAkhyA / pitRbhyAM tasya sAnvayA // 21 // tasyAbhUtpayasaH zaitya - mitra svAjAvikaH zamaH // kRpA priyasakhIvAsya / jAtu tatyAjanAMtikaM // 22 // so'nyadA zramaNAn vIkSya / sasmAra prAcyajanmanaH // kathaMcitpitarau pRSTvo-rarIcakre ca saMyamaM // 23 // zrabhavaM prAgnavAbhyAsAt / kSudattasya jUyasI // ataH pratidinaM sa tri-ramukta vratadhAryapi // 24 // nIrAgasaMvarAnaMdI gha For Private and Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| nAgamadhRtodayaH // tmaagvttpHsphaato| munIMno mlAyatisma saH // 25 // catuniSThyekamAsAMtAbhA.4 | ta--jujo'bhavanmaharSayaH // gache tatraiva catvAraH / puNyannedA zvAMginaH // 26 // tapasyataH sa tAn vIkSya / dadhyau bAlarSiraMjasA // dhanyA amI tapaHkhamgai-ye khupaMtyAMtarahiSaH // 27 // na payaHpUtaro dhAnya-kITaH kurve kadApyahaM // ekAzanakamapyeSAM / vaiyAvRttyaM karomi tat // 27 // taM zuddhamanyadA nitya-vaiyAvRtyaparAyaNaM // kapakarSInatikramya / vacaMde zAsanAmarI // // pra. tyAvRttAM caturmAsa-pakastAmavocata // vaMdyakrama laMghamAnA / kAsi re kaTapUtane // 30 // ba. humanye ca pAMthAnAM / zreyaH pratyUhasUcikAM // tvattastAM vanyacaTakAM / devIM ca vyomagAmapi // // 31 // yadenaM vaMdase bAlaM / vihAyAsmAMstapasyataH // tatastvamapi bAlAsi / tusyaiH prAyeNa sauhRdaM // 32 // uvAca devatA sAdho / kimevaM kalahAyase // kiM vyApakai va-kSapakeSu mamAdaraH // 33 // yajIvitaM tpsyaayaa| yacca nIvI mahAtmanAM // vartate niSkaSAyatvaM / tadasminnapi bAlake // 34 // sukhaM naMti nRNAmugrAH kssaayaa| vapuH zopyate kiM taponirvarA kaM // nRzaMsaijagad grasyate kRSNa sarpa-vinAzyeta hi gonasonyunasatvaiH // 35 // tapo dvAdazadhA tl| || For Private and Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 926 upa ciM|| vaiyAvRttyaM vishissyte|| tamma nekAgrahatvena |baalo'pyessom hAtapAH // 36 // ityuktvA vyrmdev|||| tAbhA.4 so'pi kulo bunuditH||praatH krNjmaaniiy|nymNtryt taMmuni // 37 // AyUnaH donayatyeSa / kimasmAniti kopanaH // sa tatpatagrahe zleSma-stabakaM mumuce ruciH // 30 // evamAmaMtritAstena / trayaH zeSA maharSayaH // cakrustathaiva teSAM hi / na krodhaH paMktinedakRt // 35 // zullo dadhyau canA dAyi / yatteSAM kaphanAjanaM // niSTIvaMtastadasthAne-'pyete niyaaHkimuttmaaH||40|| kudhAI na tapasyAyAM / zaktaH kiM douyAmyamuM // svayaM urgato devAt / kiM lakSmIvatsu ku. pyati // 41 // nAnAvyA kila kaphau-padhilabdhistapasvinAM // kAso'yaM tanmamApyastu / karmavyAdhivinAzanaH // 42 // evaM vinAvayannaMtaH / rupakairvArito'pi taiH // karpha taM temanI. kRtya / karaMmaM bujuje muniH // 43 // vyarAdhyaMta samAdhisthA / yanmayAmI tapasvinaH // apu. naHkaraNenaita-mithyApuSkRtamastume // 44 // iti dhyAnamahAvAto-dhUtaduSkarmazaivale // kevala zrImarAlInA-khelattasyAtmapallave // 45 // tadeva svarNakamalaM / samalaMkRtya daivataM // za. madhumasudhAM cake / sAdhucakrI sa dezanAM // 46 // natvA kevalinaM saivaM / devatA kapakAn jaH || For Private and Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci-|| gau // mahimAnamamAnaM bho / vAlasyAsyaprapazyata // 4 // vihAya vastaporAzIn / vAle smitAbhA.4|| nnanurAgiNIM // mAmivopalanadhve kiM / nAdhunA kevala zriyaM // 4 // te dadhyunimutpede / ya. 927 detasya tapovinA // tatastatprazamAyattaM / taM vinA vaMcitA vayaM // 4 // na kaSAyAttacittasya / syAttapo'pi phalapradaM // aMtarvahi vasaMto'pi / kiM nu pallavati maM // 50 // evaM te shmmaapnnaa| vabire kevalazriyA // kramAdavakramAnaMcu-gatiM paMvApi paMcamI // 51 // yannAgadattasya muneranekadA-nato'pi teSAM ca tapasyatAmapi // zyAn vizeSaH kila kevalazriyA / cakre tadeta. prazamasma nitaM // 52 // ityupadezaciMtAmaNau kaSAyajaye nAgadattamunikathA. // tadevamuktaH kaSAya nigraharUpaH saMyamaH. atha paMceMdriyanigraharUyaM taM prastAvayannAha // mUlam ||--aksaashtN shv| jaztA kuNa iMdiyANa niggahaNaM // muttUNa rAgado se // paMcasu sadAivisaesu // 67 // vyAkhyA-he cAritrin ! yadi tvamakaSAyatvamisi tadA kuru iMdriyANAM zrotranetrajihvAghANasparzAnAM nigrahaM. kathamityAha-paMcasu zabdAdiSu zabdarUparasagaMdhasyazeSu tadviSayeSu rAgadveSau muktvA. ayaM nAvaH-padA veNuvINAva nitAva For Private and Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| layAdInAM zugnaM, kAkakarajaghUkagharaTTAdInAM tvazunaM zabdamAkarNya, vijUSitahayahastihariNAtAbhA.4|| doNAM zulaM, vRkuSTikuNapAdInAM tvazunaM rUpaM nirIkSya; karpUrAgurucaMdanAdInAM zunaM, malamU928 amRtagAtrAdInAM tvazunaM gaMdhamAghrAya, madhumatsyaMmImodakAdInAM zunaM, rUkSaparyuSitAnnadArajalAdInAM tvazunaM rasamAkhAya, taruNItUlikAkUlAdInAM zunaM, dRSatkaMTakakarkarAdInAM tvazu. naM sparzamanunUyeSTametanmameti rAgaH, aniSTametanmameti Sazca nopajAyate, tadA krameNa zro. trAdIjiyanigraho navati. eteSu nigRhIteSu kaSAyA nigrahItA eva, tanmUlatvAtkaSAyANAM. tathAhi-aniSTeSviMdriyArtheSu gocaraM gateSu krodhaH, prAptasaJjiyasukhasya ca nAnyo mattaH sukhItya bhimAnaH, iMdriyArthasAdhanasya dhanasya vArjanAya mAyAlonI prApurnavataH. jiteMdriyasya ca nitukatvAtkathaM nAma krodhAdayaH pravarteran ? tataH kaSAyajayamichatA pUrvamiMdriyajayaH kArya iti tatvaM. // 67 // atheM jiyajayasya duSkaratvamAha // mUlam ||-hnn raNaM mi ariNo / ariNaseNaMpi juavakheNa namo // piMmatthe paMca| riuu| nihaNelaM sovi kiMvuva // 67 // vyAkhyA-kazcinaho jImanArgavAdihari zikhari zi- || For Private and Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cI-|| kharAnukArikarinikarAM, jaladhikallola lolaraMgaturaMgasaMyatAM calatprAsAdapratima pRthularatha saMmatAmA. 4 rdaduHsaMcarAM, nijavalasamuha latsujaTakoTikolAhala vAcAlita sakala digvalayAM, nizitetaravAriparipaTTizapramukha praharaNa prasthApitaparaprANAmarINAM senAmapi jujavalenArIo'khinnaH san daMti, so'pi piMsthAna paMcaripUniMdriyalakSaNAnnihaMtuM klIvaH kAtara iva ceSTate // 68 // - theM priyanigrahopAyamAha -- 929 // mUlam // savattha ahayadappA iMdiyasappA na taM parijavaMti // hiyayammi jassa jagga | iya siDimahAmaMto || 6 || vyAkhyA - sugamA, tAmevAnuziSTimAha // mUlam // - parimiyamA jutraNa - masaMviyaM vAdibAhiyaM dehaM // parivirasA vi sayA / aNuraccasi tesu kiM jIva // 70 // vyAkhyA - yadA kasyacitsAdhormuktanogasya pUrvakI mitasmaraNAdinA, itarasya ca kutUhalItayA iMdriyANyuchRMkhalIjavaMti, tadA sa evamAtmAnamanuzAsti. gAthArthaH sugama eva // 70 // viSayANAM vairasyameva jAvayati - // mUlam // - dhammaghavahAriNaM / agajavalaraka DurakakAriNaM // visathANa kharIpa For Private and Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| va / ko mazmaM dei avayAsaM // 71 // vyAkhyA-spaSTA, na varaM, avayAsaMti avkaashN.|| tAbhA.4 // 31 // atha pUrvAnunUtadivyasukhasmaraNaM hi karuNeSu (tuLeSu) manuSyajogeSu vairAgyaM janaya. tIti taThyAkhyAnamAha // mUlam ||-bhulidhnno tarUNo / cirAga saha maNANukUlAe // nahAe paMcavisa. e| muMjato jaM lahara surakaM // 31 // to vaMtarANa sukkhu / NaMtaguNaM navaNavAsiNaM tatto // to joisANa vemA-NiyANa kamaNo aNaMtaguNaM // 33 // vyAkhyA-iha manuSyaloke taruNo yu. vA paMca viSayAn zabdAdIn juMjAno yatsaukhyaM janate, taruNasyApyekAkino na tAdRgmano. vinodaH syAdityAha-bhAryayA, sApi yadi ayogyA, tadA kuto ratirityAha-mano'nukUlayA, tasyApi dAridye va sokhyamityAha--labdhadhanaH, evaM vidho'pi satataM gRhAvasthAyitayA na tA. dRgmAnyaH syAdityAha-cirAgataH. ayaM nAva:-kazciyuvA dezAMtare Somaza varSANi sthisvA tatropArjitapranUtadravyaH svasthAnamAyAtaH snAtaH sarasasaptadazajayanojanajanitatRptiH sukumArasparzazayanIye kamanIyarUpasaMpannirjitaraMjayA, nayanAMtahariNAnuhArinetrayA, sakala- || For Private and Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 931 upa cI || kAmopacAracaturayA vayoveSavacanavilAsAdiguNagrAmasamagrayA sarvAgasaMga tasauvarNazRMgArayA, tAbhA. 4 ciramilanotkaMThA saMvardhitasnehaliyA mahilayA saha svechayA paMcavidhAn viSayAnupajujAno yatsakhyamanubhavati, tatastasmAt saukhyAdvividhaM ki maharddhikAdikamaMtaraM yeSAM te vyaMtarAH pizAcAdayasteSAM saukhyamanaMtaguNaM, tatastasmAThyaMtara saukhyAdbhavaneSu bahirvRteSvaMtazcaturastrecarH puSkarakarNikA saMsthAneSu vasaMtItyevaMzIlA javanavAsino nAgakumArAdayo'surakumArANAM prAyeNAvAseSvavasthAnAt AvAsAzva kAyamAnasthAnIyA mahAmaMrupAsteSAM saukhyamanaMtaguNaM, tato'surakumArANAM saukhyamanaMtaguNamityanuktamapi bodhavyaM tato yotayaMti svaziromukuTAgravartiniH svamaMgalakalpaizcaMdrAdicihnarjagadIti jyotiSazcaMdrAdayaH, teSAM saukhyamanaMtaguNaM, tasmAjjyotiHsaukhyAdvividhaM manyaMte jujyaMte puNyavadbhiriti vimAnAni teSu bhavA vaimAnikAH ka popapannAdayasteSAM saukhyamanaMtaguNaM caMdraprajJaptyAdyAgameSu pratipAditaM tacca tvayA he Atma: nnanaMtazo'nunUtaM yadAgamaH - sohammI sAsuNaM kappesu satre pANA, sabai bhUyA, save jIvA, satre sattA puDha vikAzyattAe jAva vaNassaikAiyattAe devattAe devittAe, AsapasayAjA For Private and Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir takhutto sesesu kappesu, upa ciM || ejaMkovagaraNattAe javabalaputrA, haMtA goyamA ! asaI aDuvA bhA. 4 evaM cetra navaraM no cevaNaM devittAe jAva gevigA aNuttarovavAiesavi evaM caiva no cevaNaM devattAe devittAtti // 73 // tatazca - 932 // mUlam // - jAitiehiM divehiM / tuha na jogehiM pasamiyA tihnA // sA kaha sami hI mAhiM haM kaluSehiM // 74 // vyAkhyA - sugamA, na varaM tucaiH kaNikatvAdaspaiH, karuNairmAnuSyazarIriNAM malamUtrAdimayatvAjjugupsanIyaiH, uktaM ca sthAnAMge - siMgArA kAmA devAeM, kalusA kAmA maNussAeM, bIjacA kAmA tirirakoNIyANaM, rUddA kAmA neraIyAeM sUktaM cAtra, kiMca // mUlam // -- visaesu suhaM vizvasi / na na narayaM jIva kaMmarIdeva // jaha muchAe matro / pichas maMsaM na upa va DisaM // 75 // vyAkhyA - sugamA, navaraM vaDizaM matsyabaMdhanaM galiketi prasiddhaM // 15 // kaMmarIkakathAnakaM yathA kaMmarIkakathA - pRSTacaMpA janAdRSTa-kaMpA pUrasti bhArate / tatra sAlaH kSamApAlaH / kAlaH pratyarthinAma For Private and Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa vi|| bhUt // 1 // tatrodyAne subhRnAge / varSamAno jinezvaraH // zranyadA puNyadAnAya / sollAsaH sAbhA. samavAsarat ||2||prnorvaakyaamRtaiH zAMta-javatApaH kSamApatiH // mahAsAkhe'nuje rAjya zriyaM sAlo nyadhitsata // 3 // utke saMyamarAjyAya / tasmin rAjyamagRhNati // thAhRyAmAsa kopilyA-nAgineyaM sa gArgaliM // 4 // tasmai pradattarAjyo'tha / zrIvIracaraNAMtika / prA. bAjItsAnujanmAsau / sAdhvAcAramabuddha ca // 5 // anyadA magadhadezA-gabazcapApurIprati / tAnyoM vyApyata svIya-jJAtIna vedayituM jinaH // 6 // zrIgautamaM puraskRtya / jagadIzanidezataH // jagmatuH pRSTacaMpAM to| maharSI harSazAlinau // 7 // samaM mAtrA yazomatyA / pitrA piTharajujA // gAgaliH saparivAraM / vavade gautama guruM // // zrIgautamarave!ni-bodhitAcittapaMkajAt // navAzAjamarI teSoM / trayANAmapi niryayau // e // putrapradattarAjyazrIH / pitRnyo saha durvahAM // mahApratadhurA voDhuM / nAnavajAgaligailiH // 10 // kalariva yuupeshH| paMca jistaiH samanvitaH // kRtakRtyastato naMtu / zrIvIra gautamo'vasat // 21 // dhanyA vayama| mI yeSAM / saMpanno gururiishH||ti nAvanayA prApu-jhaniM te paMca paMcama // 12 ||n gaMjI For Private and Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir epa ciM|| rA gurumapi / svaM te jJAnamajijhapan // raho labdhaM nidhAnaM hi / prakAzayati kaH sudhiiH||13|| || taabhaa.4| prAptAH samavasaraNaM / te surAsurapUjitaM / pranuM pradakSiNIcakru-nayajJA guruNA saha // 14 // te || svAminamanatvaivA-sInAH kevaliparSadi // naite nIti vidaMtIti / gautamena vitarkitAH // 15 // jagau ca gautamo zAna-hInAnAM ca tapodhanAH // na niHsvAnA mivADhayeSu / yuktA kevaliSu sthitiH // 16 // jagade jagadIzena / gautamo gotamonidA // AzAtayasi kiM vatsa / keva. lajhAnino hyamUn // 17 // ziSyANAM kevalaM zrutvA / cikhide yamaNAgraNIH // tadyuktaM khakhanuktena / janaH sarvo'pi tRpyati // 10 // jJAnaM prApuramI rAjya-jujaH khlpdinbtaaH|| cirakto'pi nAhaM tu / vimamarzeti gautamaH // 15 // sanAyAmAdidezAtha / nAthastasya samAdhaye // bhUcaro'STApadaM gaMtA / yaH sa tanava sibitnAk // 20 // tat zrutvA gautamo vyomnA-'cA. lIdaSTApadaMprati // khUtAtaMtUn kare dhRtvA / dinakRtkarapadya yA // 1 // itazcASTApadopAMte / saMti kAnanavAsinaH // kominyadattazevAla-nAmAnastApasAstrayaH // 25 // ekachiyupavAsA|| khyaM / tapasteSAM yathAkramaM // pAraNaM ca phalaiH zuSka-dalairnIrasazaivalaiH // 13 // tApasAnAM za For Private and Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAbhA.4|| upa ciM- tAnyekai-kasya paMca parichade // zuzruvuste'pi devenyo / vyomni tachIrajASitaM // 24 // zaktiM nijAmajAnAnA-strayaste modakAMkSiNaH // taM tuMga,gamArodu-mAranaMta girIzvaraM // 25 // ekahitriSu sopAne-vArUDhAnAM tapobalAt // teSAM zaktiH kramAt diinnaa| svaspataileva dI. pikA // 26 // tatra sthitvA guNastoma-hAriNAM vyomacAriNAM // te zrIgautamamAlokyAlocayAMcakrire mithaH // 27 // eSa sthUlaH kathaM tula-lIlayA plavateMbare // yadivA truTite zakti-ranena tapasaiva naH // 27 // amumeva guruM kurmoM / yena siddhiM lanAmahe // evaM prajapatAM teSA-mAruroha giriM guruH // za // trigavyUtovaye tatra / caitye jaratakArite // iMjatigvaMdiSTa / caturviMzatimahatAM // 30 // azokapAdapasyAdho / dizyaizAnyAM jinaukasaH // zilApaTTe vizazrAma / svAmI tIrthopavAsakRt // 31 // tadA tatrAgataH zrIdaH / saha sAmAnikaiH suraiH // jinapUjAM tanotisma / jaktyA zaktyA ca pUrNa yA // 32 // aSTApadaM samArUDhaM / jIvaMtaM sAdhukuMjaraM // taM nirIdaya dadhaccitraM / vya mRshnnrvaahnH||33|| jinayAtrArthametAnAmatra zrIgautamedaNAt // banUva dviguNo laago| vyavasAyaM vinApi naH // 34 // vaMditvA dhana For Private and Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 936 pa ciM|| dasyApa / purI naktyA niSepaH // jagau jagatrayIvaMdha-statvamevaM gaNAdhipaH // 35 // devaH kevasAbhA.4|| arsapadaH padamajikSINoparAgAgrahaH / kAmAMgastapasAgamoditaguNaprAmAjirAmo guruH // dhoM dAnadayAdamAdijiraMjiSTutyaH samastAM ginA-metaJcetasi dhArayaMtu sudhiyo ranalayaM vAstava // 36 // zrutvA tttvtryiimevN| zrIdasAmAnikAH suraaH|| vikalpatalpamanyAsA-mAsurevamanalpakaM // 3 // vadatastapasA kArya / sthaulyaM dehe'sya vIkSyate // vighaTate gurorvAca-cennastaSaNaM kimu // // 30 // ayaM nAdArza muMjAnaH / prakaTaM yena vacmahe // pizunaH punarasyAyaM / kAyo miSTAzanasya hi // 3 // trioMjane'pi zeSANAM / vapustAhag na pIvaraM // yAdRgasya svanAvena / yadivAsau gaNAdhipaH // 40 // evaM tAn zaMsayApannAM-zcaturmAnakhanirmuniH // anyacAhibudhAnAM vH| keyaM ciMtA jamocitA // 41 // varNyatesma tapaHkArya-masmAbhirvyavahArataH // parimANapramANaM hi / javenizcayataH punaH // 42 // pIvaro'pyalpakarmA syA-tko'pi dAmo'pi naaprH|| tanvapyatijaraM vajaM / tulaM na sthUlamapyaho // 43 // na hetuH sadasamatyoH / kRSatA sthUbatAya| vA // atrArthe pumarIkasyA-dhyayanaM shRnnutaadRtaaH|| 4 // vijaye puSkalAvatyAM / prAgvide || For Private and Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAbhA.4 937 upa ciM|| haikamamane // nagaryA pumarIkiyAM / mahApadmo'javannRpaH // 45 // puMmarIkamarIko / tasyA nUtAM sutAvunau // dhuryAviva svarAjyasya / vardhitau tau mahInujA // 46 // vyAkhyAM nizamya | sUrINAM / nalinIgulmamIyuSAM // putrapradattarAjyazrI-mahApadmo'grahId vrataM // 47 // sa caturda zapUrvAbdhi-pArada zvA taponidhiH // utpannakevalajJAnaH / sthAna prApApunarnavaM // 4 // jighRkSuH kamarIko'pi / dIkSAM tasyAMtike guroH // puMgarIkaM mahIpAlaM / sthiradhIranva jijJapat // 4e // so'nyadhAvatsa kiM dIkSAM-tarAyaM karavai tava // dhanyo'si janakaku / paMthAnaM cetprapadyase // // 50 // ajayyA viSayA lolaM / manastItrataraM vrataM // tathA kuryA na hRSyati / vatsa matsariNo yathA // 51 // athAsau jagRhe dIdAM / baMdhunA kAritotsavaH // viharan gurunniH sAkamAgamajho babhUva ca // 52 // rogairaMtaH samutpanna-ranyadA tatkalevaraM // tapaHzuSkaM kRshiicke| zamIkASTaM ghuNairiva // 53 // punaH zrIsUrayaH prAptA / nagarI puMgarI kiNIM // puMmarIkeNa bhUja o-jyetya jaktyA vavaMdire // 55 // zazisomaM munistomaM / nAma nAma narezvaraH // kaMjharI|| kazaSi kSINa-dehaM vIkSya gurUn jagau // 55 // piMmaH kiM kaMjharIkasya / tapasA vA rujAtha- || For Private and Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa ciM|| vA // kayAciciMtayA yhaa| jagavan dRzyate kRzaH // 56 // guravo'tha jagurnityaM / tapaH kRtyaM m-1|| lAbhA.4/ dAtmabhiH // kathaM tAryoM bhavAMbhodhi-riti ciMtApi zAzvatI // 5 // punarasya Se roge-rjayase prAsukAzinaH // nirauSadhaM vapurgeha-manAthamiva tskraiH|| 50 // pitRprAyo yatijana-syAnyadhAsudhAdhavaH // upekSyate prajovahi-sphuliMga iva nAmayaH // ee // tapastAvajapastAva-tAvaddhoM guNA api // yAvatpatati nAtmAyaM / phuHsAdhyavyAdhisaMkaTe // 60 // dharmaH syAdadate dehe / rayate tena tadbudhaiH // tadAdizata yenaivaM / sAdhumulAghayAmyahaM // 61 // kaMmarIkamathAdidada / gururAjaH sagauravaM // cikitsaya vapuH sAdho / baMdhorAzAM ca pUraya // 62 // gujhiyA samaM jAtrA / gatontanagaraM muniH // aMtike rAjasaudhasya / tasthau sadmani puSkale // // 63 // agadairagadaMkArA / zrAdiSTA avanInujA // taM laghUkhAMghayAMcA-pravazcAnyato yayuH // 64 // aMtarAMtaHpuraM ttt-ndygrhnnlNpttH|| puSTo banUva dehena / pramAdena ca sa kramAt // 65 // sAtagauravataH dIpA-mapi glAnimiyeSa saH // sthAnavAsAya miSTAnnA-zanAya prati|| bhUIi sA // 66 // vacaHpravayaNe rAjJA / prerito'pi gurUn prati // vArtAmapi vihArasya / zraH || For Private and Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra upa ci tAthA. 4 939 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dadhau galivanna saH // 67 // tamatho pRthivInAtho / balenApi vyahArayat // zrAvakA aMkuzAyaMte / yatInAM hi pramAdinAM // 60 // AsAdya kaMcana grAma - mAzritaH sthapuTAM kuTIM // lene paryuSitaM rUkSaM / kSaM nikSAkSaNe muniH // 6e // prajAvatI rasavatI - rasagrasanalAlasaH // IkITa vAriSTe / jakte tasminna so'tuSat // 70 // sa dadhyivAn ka tatsaudhaM / sasnehAH zrAvikAH kva tAH // kva sA rasavatI sarva / duSTadaivena pUritaM // 71 // yasmAdiha jave kaSTaM / kiM paratra sukhaM tataH // vidvAMso'pIti kiM tatra / vrate rajyaMti jaMtavaH // 72 // alaM vratena rAjyAMza-mAdAsye'haM punarnijaM // iti nizcitya sa vrAtyo / vavale kavalekhayA // 73 // prAtaH puryA upavanaM / vanapAlena bhUpatiM // svAgamaM jJApayAmAsa / kaMmarIkaH sa nistrapaH // 74 // vajrapAtanagar | baMdhorAkasmikAgamaM // tamacyagAnnRpaH sAkaM / sacitraiH zuciveSanAk // 75 // upadhiM cauravad vRkSa - zAkhAyAmavalaMbitaM // luvaMtaM zAstrale taM ca / sa luloke lulAyavat // // 76 // manye'sau sarvathottIrNa - cetAzcAritraparvatAt // stutyastathApi stutyAdi / kadAcijate trapAM // 99 // For Private and Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 940 papa ciM vimRzyeti mahInAthaH / saMtuSTAva yathA tthaa||so'dhH zvajapathaM zodhu-mivaikSata tathA tathA lAbhA.4|| // 3 // sarvathApyavaSayo'sA-viti matvA mahIpatiH // tamUce yadi gRhNAsi / rAjyaM tabrUhi bAMdhava // // vArtayApi tayA jAto-vvAsAyAsmai dadau nRpaH // khaveSaM tasya veSaM ca / svenAdAya cacAla saH // 70 // dadhAno rAjacihnAni / sAvezaH sa vizan puri // avakIrNIti nAloki / lokaiH prItispRzA dRzA // 1 // asau neme na sAmaMtaiH / siSeve na ca sevkaiH|| na ca siNhaasnstho'pi| reje neka zvAMbuje // 72 // akuMgetkaMThayAkaMThaM / bujuje lojanadaNe // sa nAnArasamAhAraM / zrAjhAhata zva hijH|| 83 // atyAhArAdabhRttasya / kSaNAnmUDhavisU. cikA // ajuktazcApi juktazcA-hAro hA rogakAraNaM // 4 // vilapaMtaM tayaivAA / velaMtaM zayane nRzaM // savidyA thapi vaidyAsta-mupaidaMta katavrataM // 5 // navaM pravartaye tailaM / re vaidyA vaidyanAmakaM // cejIvAmIti jalpAkaH / prANairapi sa tatyaje // 6 // aho karmagatidhorA / yattAdRg kapako'pi sH|| rauSadhyAnavazAlene / saptame narake sthiti // // ztazca tyaktarAjyazrIH / puMDarIkaH sa pipriye // jitapratyarthivattINa-vyAdhivattIrNavArdhivat // 7 // kRtASTama For Private and Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAbhA. 51 tapAH kvApi / grAme zItAzanAzanAt // udaravyathayAliMgi / sa janmAvadhijoganAk // e|| samyagdevagurudhyAnaM / pImArto'pi na so'mucat // IkSudaMmaH kaTUyeta / kiM yaMtreNApi pImitaH // e0 // gurUn drakSyAmi kahIMti / ciMtayA svaM pavitrayan // mithyAkukRtadAnena / samastainAMsi zodhayan // e1 // kRtArtha manyamAnaH kha-mekAhikyApi dIkSayA // puMmarIko vipadyA. nU-devaH sarvArthasiddhigaH // e2 // yugmaM // puSTo'pi pumarIko'nU-devaH dAmo'pi so'nujaH // nArako'jani taddevA / jAvasyaiva pramANatA // 3 // zrutveti jahaSuH sarve / zrIdasAmAnikAH surAH // teSu zrIvajrajIvastu / tadadhyayanamagrahIt // 4 // tatra rAtridivaM sthitvA / pranAte valitaH prajuH // utkaidRSTo'drisopAna-sthitaistaistApasAdhikaH // 5 // praNamya prArthito dI. dAM / tairutkhAta zirojakaiH // devatAdattane pathyAn / sarvAn pracuradIdayat ||e6|| ziSyAzcalata yena zrI-vIraM vaMdAmade guruM // evamAlApya tAniMdra-jUtiH prAsthita susthitaH // e // ayamohamguNAgAraM / guruzcAsya sa kIdRzaH // iti nAvanayA nunnA-ste'pi sarve tamanvaguH // 7 // nokSyadhve'dya kimityuktA / guruNA te yayAcire // pAyasaM kAyasaMtoSi / kadAhArakadarthitAH // For Private and Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kaci // ee // saMnikRSTAdayo goSTAt / prajurekaM patadgrahaM // thAnayatpAyasanRtaM / purvaja tAdRzAM / / vAbhA.4|| hi kiM // 100 // kRSNacitra zva kSite / pAtre tatraMdrabhUtinA // svadakSiNakarAMguSTe / na pAya samahIyata // 1 // ziSyavAtaM knnehtyaa-bjujhsunuutijH|| vyAdhAcca pAraNaM svena / sAvazeSeNa tena sH||2|| dhyAyallabdhiM gurormuktvaa| zevAlaH prApa kevalaM // satyaM lAjakaro jajhe / sa hi tasya gaNAdhipaH // 3 // prAkArapuSpaprakarA-dikAM viirjineshituH|| zriyamAlokya datto'pi / vave kevalasaMvidA // 4 // lokottarasphurapUpaM / sAdAchIdaya jagatpranuM // thA. naMca paMcamaM jJAnaM / kominyaH saparibadaH // 5 // pranuM pradakSiNIkRtya / yAMtaH kevalaparSadaM // gautamena nyaSedhyaMta / te suvatsalayA dhiyA // 6 // dadhAno vanavAsitvA-teSu mugdhamRgatramaM // so'jANi prajuNA vatsa / kiM kevaliSu kupyasi // 7 // nizamya kevalaM teSAM / kevalaM zokamAvahan // vIreNoce sa kiM jainI / vAk tathyA vitathAthavA // 7 // tathyA cettarhi kiM dhanya / maniraM nAnumanyase // AvAmaMte bhaviSyAva-stulyAviti purAtanIM // e|| caturdhAH syuH | kaTAH zuMba-hidalAjinakaMbalaiH // mayi tvaM kaMbalakaTa-premA tannaiSi kevalaM // 10 // nirvANe For Private and Personal Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paci mama te jJAna-miti voragirA guruH // gotamo'modata prokta-metatsarva prasaMgataH // 11 // itIha sAbhA. duSTAyati kaMmarIka-rAjasya samyak caritaM nizamya // cirAya cAritramavApya cAru / ko yA943 ti mohaM viSayeSu vidvAn // 12 // ityupadezaciMtAmaNiTIkAyAM kamarIkakathA. // tadevaM viSayagRhAnAM narakanipAtaM nidhyAyAtha vizeSavairAgyAya taduHkhAni vinAvayati // mUlam ||-sbo puggalakA / savaM jala nihijalaM ca saMmiliyaM // na hu nArayANa sakai / khudaM pivAsaM usame // 76 // vyAkhyA-sarvastrailokyodaravivaravartI ghaTapaTa navanavanAdipariNAmena pariNato'pariNato vA pulakAyo mUrtadravyarAziH saMmilitaH samuditaH, tathA sarvamasaMkhyeyAnAM jalanidhInAM jalaM ca saMmilitaM, naiva nArakANAM kudhAM pipAsAM co pazamayituM zaknoti. ayaM nAvaH-yadi kadAcidasakalpanayA nArakAH sarve pulakAyaM, sa. vaM ca jalaM yugapadanyavaharaMti, tathApi teSAM kuttRSNe na zAmyataH. evaM nAma te nityaM kudhitAstRSitAzca vartate, iti. uktaM ca jIvAnigame-mIseNaM jaMte rayaNappabhAe puDhavIe nera. yA kerisaM khudaM pivAsaM paccutavamANA viharaMti? goyamA! egamegassaNaM rayaNappanApuDhavI. For Private and Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 944 pa ciM|| neraiyassa asanAvapaTTavaNAe sabodahI vA sabapuggale vA AsagaMsi pakhivijA, no ceva / / tAbhA.4 NaM se rayaNappabhAe puDhavIe neraIe tittavAsiyA vitaLevAsiyA parisayaNaM goyamA! rayaNa | ppabhAe puDhavIe nerazyA khuhaM pivAsaM paJcaNuptavamANA viharati. evaM jAva ahe sattamAetti. // 76 // anyacca // mUlam ||-je jalavezyA tattha / te ya zha lohagAraagaNimi // khittA cNdnnsittaav| tAvamaNiti sabaMpi // 7 // vyAkhyA-tatra teSu narakeSu ye nairayikA uSNavedakAH saMti, ta. trAye narakalaye sarveSu narakAvAseSu, caturthe ca bhUyassu narakAvAseSu, paMcame ca svaspeSu teSu nairayikAH zItayonAvutpadya muhUrtAtparata uSNadetraM saMkrAMtA uSNAM vedanAM vedayaMti. te uSNavedanA nArakA asatkarUpanayA tata udhdhRtya iha manuSyaloke lohakArANAM, upalakSaNAt kAMsyakRtAdInAM cAgnau kSipyaMte, kSiptAH saMtastatkSaNAccaMdanakSiptA zva, upalakSaNAt kadalIdalavIjyamAnA zva sarvamapi prAktanaM tApamapanayaMti, evaM nAma tatra tairuSNavedanA anunayaMte, uktaM ca jIvAnigame asanAvapaTThavaNayA jasiNaveyaNiUohiMto naraehiMto neraie uvahie | For Private and Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-| samANe jAI zmAI maNussaloe navaMti ayAgarANi vA, taMbAgarANi vA jAva iTTayAgarANi tApA4 vA kavelhAgarANi vA jAva jaMtavAmacullI vA, tattA samajoI bhyAI phulakiMsuyamANAI jA. lAsahassAI pamuccamANAI aMto huhRyamANAI ciTThati tAI pAsa pAsa tAI jaggahai u. ggaharu, seNaM tattha naeIpi paviNijA, taehaMpi khuhaMpi jaraMpi dAhaMpi paviNijA nivAija vA payalAija vA saI vA ghiI vA raI vA mayaM vA uvala nijA sIe sIyabhUe sAyAsukhabahuleyAvi viharijatti // 7 // tathA // mUlam ||-jesiiynaaryaa te| iha himakuMmammi mAharayaNIe // suttA nivAyagihiva / sIyamavarSiti takAlaM // // vyAkhyA-iha caturthyAM narakapRthvyAM svalpeSu, paMcamyAM ca prabhUteSu adhastanyonarakapRthvyoH sarveSvapi narakAvAseSu nArakA naSNayonAvutpadya mu. hUrtAtparataH zItakSetraM saMkrAMtAH zItavedanA vedayaMti. te zItavedakA nArakAstata udhdhRtyAsa kalpanayA zha manuSyaloke mAghamAsasya rajanyAM rAtrau himakuMDe sthApyaMte, tataste tatra sa. | nihitajvalalohazakaTIke dattakapATasaMpuTe nirvAtagRha zva suptAstatkAlaM zItamapanayaMti. u. For Private and Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 946 jya ciM| ktaM ca tatraiva-goyamA! asanAvapavaNAe sIyaveyaNehiM to neraiehiMto neraie uvahie tAbhA.4|| samANe jAI zmAI zda maNussaloe navaMti, taM jahA-himANi vA, himapuMjANi vA, hi mapamalANi vA; himakuMmAni vA, tAI pAsa pAsa tAI jaggahara uggahara. se NaM tattha sIpi paviNijA, khuhapi paviNijA, jAva usiNe usiNabhRe sAyAsukhabahuleyAvi vi. harijatti. // 70 // athopasaMhAramAha // mUlam ||-kiN bahuNA avarakayaM / khittanavaM nArayANa jaM dukaM // taM jANaMtovi ji. sso| na sakkae kahiumannassa // 7 // vyAkhyA-kiMbahunoktena ? svalpAharaireva tAvAcmaH. nArakANAmaparaiH paramAdhArmikaiH prAgnavavairinirdevanArakAdinirvA kRtaM aparakRtaM, tathA devAnujAvAnavatIti detrabhavaM ca yadchuHkhaM, tatrAparakRtaM kuMjIpacanatrASTranarjanavaitaraNyavataraNAsipatravananayanaMsarvaloharathavAhagRdhrapadinakSaNavyomolAlana trizUlavedhanoSNavAyukAlola. nakaracaraNakartanapaTizavidAraNavirUpanASaNAdikaM, devatavaM tu kuNapAdapi pugaMdhAyAM, kuhUrA| trerapi tamomayyAM, krakacAdapi dAruNasparzAyAM jUmAvavasthAnaM, paramakAlakaThinapurgadhadehatvaM, || For Private and Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| nityaMkudhitvaM, aniSTAhArovAsatvaM ca. tatra devanavaM satakhapi narakapRthvIvaparakRtaM tu SaSTitAbhA.4 meva yAvadatra parasparakRtA vedanA, tatvataH parakRtaiveti na pRthaganihitA. tatteSAM duHkhaM jinaH kevalI sarvajJatayA jAnannapyanyasya kathayituM na zaknoti. AyuSaH parimitatvAdAcaH kramava 947 rtitvAcca. tato yadi jino'pi vaktuM na zaktastataH kathamasmAdRzaistaducyeteti gAthArthaH // 4 // atha prakRtamAha // mUlam ||-shy ciMtaMto nAraya-duhAI tatkAraNesu visaesu // annuraaymbNdhNto| jiiMdio naNu muNi ho // 70 // vyAkhyA-uttAnArthA. tadevamukta iMdriyajayarUpaH saMyamaH, saMprati guptitrayAtmakaM taM vivakSurAha // mUlam ||-mnnvynnkaayjogaa| susaMvumA tinni hu~ti guttIyo // diti kira puppauttA / ee dukohamakoI // 72 // vyAkhyA-yujyaMte iti yogA manovacanakAyalakSa NAH, suSTu AgamoktavidhinA saMvRttA akuzalakarmendho nivartitAH kuzalakarmaNi pravartitA i. || tyarthaH, trayo guptayo navaMti. tatra manasaH susaMvRtatvaM manoguptiH, vacanasya susaMvRtatvaM vacanaguH || For Private and Personal Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upacitiH, kAyasya susaMvRtatvaM kAyaguptiriti asaMvRtatve pratyapAyamAha - kile tyAgamoktoM, ete vAbhA. 4 yogA duHprayuktAH saMto'kSonaM durnirodhaM duHkhaughaM dadAti // 82 // tatra pUrvaM manoguptamajidhitsurmanasaH prAdhAnyamAha 948 // mUlam // - kammANa baMdhamurako / jaM aNuyattaMti maNaparINAmaM // tamhA maNajogucciya / guru tihaMpi jogANaM // 81 // vyAkhyA - yadyasmAtkAraNAdaSTAnAmapi karma - NAM vaMdhamokSau anvayavyatirekAcyAM manasa eva parINAmamanuvartate tathAhi - mAyAvino 5Tena manasA parasya vizvAsanArtha vacasAmRtamapi kirataH, kAyena vinayAdikamapyAcarato'styeva mAyApratyayaH karmabaMdhaH ityasya punaH supraNihitamanasaH sunRtaM vaktukAmasya sahasAtkArAdinA'satyamapi vadato dayApariNatasya ca sahasAtkArAdinA jIvamapi naMto nAsti tatpratyayaH karmabaMdhaH yadA - uccA liyaMmi pAe / iriyAsamiyassa saMkamahAe // vAvaje kuliNgii| maritaM jogamAsajja // 1 // na u tassa tannimitto / baMdho suhumovi desi samae // aNavajo ya pageNa / sabajAveNa so jamdA // 2 // tasmAnmanoyoga eva triSvapi yogeSu For Private and Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 949 51 ciM| guruH pradhAnaH. uktanyAyena tasyaiva baMdhamokSau pratyaMgaraMgatvAt. vAkAyayogayostu gauNatvAdata eva tAnA.4 susthacittasya viSayAn gRhNato'pi nAsti doSa ityaah-||1|| // mUlam ||-giddhNtu iMdiyAI / niyaniyavisaye na koi vAre // jai rAgadosakalusiya-meyaM ciya ho no cittaM // 82 // vyAkhyA--spaSTA, atra zlokaH--na zakyaM rUpama. STuM / cakSurgocaramAgataM // rAgaLeSo tu yau tatra / tau budhaH privrjyet||1||72|| etadevAha // mUlam ||-jo tivo kammANaM / baMdho so rAgadosanimmA // mAyAlojo rAgo / mabaramANA nave doso // 3 // vyAkhyA-iha prakRtipradezasthityanunAganedAccaturdhA karmaNAM ! baMdhaH, tatra prakRtibaMdhaH karmaNAM zAnAvaraNAdisvajAvApAdanaM (1). pradezabaMdhaH svAtmapradezAvagADhakarmavargaNAMtargatA'bhavyAnaMtaguNasiddhAnaMtaguNahInaparamANuniSpannAnaMtakarmaskaMdhagrahaNaM (2.) sthitibaMdhaH karmaNAmaMtarmuhartAdisaptatisAgaropamakoTAkoTiparyaMta sthitividhAnaM (3). anubhAgabaMdhaH karmaparamANUnAM grahaNakSaNa eva sukhaphuHkhavipAkahetumadhurakaTutiktAdirasatvApAdanarUpaH || (4). eSu yaH kazcittItrazcirasthitikatayA kaTurasatayA ca phuHkhavipAkaheturdurapohazca karmaNAM For Private and Personal Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baMdhaH, sa rAgopanirmito rAgadveSopacaye upacIyate, tadapacaye tvapacIyate ityarthaH. yadyapi | tAbhA.4 mithyAtvAviratikaSAyayogAH sAmAnyena baMdhahetavo'nihitAstathApi sthitibaMdhe'nunAgabaMdhe ca 950 mukhyatayA kaSAyA eva vyApriyaMte, mithyAtvAdayastu tatsahakAraNAni bhavaMtItyavamucyate. ya. dAgamaH-jogA payapiesaM vii aNunAgaM kasAyA kuNaitti. nanu yadi kaSAyAH kamaNAM sthityanunAgabaMdhahetavastato rAgadveSayoH kimAyAtamityatrocyate. naivaM, rAgadveSayoH kaSAyAtmakatvAt. tathA cAha-mAyetyAdi, eSu kaSAyeSu yau mAyAlobhI to rAga iti vyapadizyete. yau ca matsaramAnau krodhAhaMkArau tau baiSa iti. ayaM jAvaH-prItyaprItI hi rAgadveSayolakSaNaM, tatazca lono'niSvaMgAtmakatvAtprItirUpaH, mAyAmapi kiMcidanilaSan prayukte, ajilASazca prItirUpa iti, sApi prItyAtmikA. tato mAyAlolau prItyAsmakatvAdrAgaH, tathA krodho'prItyAtmakaH pratIta eva. mAno'pi paraguNAsahanatvAdaprItyAtmakaH, tato'prItyAtmakatvAdeto chAvapi veSaH. etatsaMgrahanayamatenoktaM. zeSanayavicArastvatra prajJApanAvRtteravaseyaH, tato rAgaSayoH kaSAyenyo'jinnatvAt kaSAyakRtau karmaNAM For Private and Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci sthityanunAgau rAgadveSakRtAvapi pratipattavyo. uktaM ca prajJApanAyAM-jIvANaM te nANAvaratAbhA. | piGa kammaM karahiM gaNehiM baMdhati ? goyamA! dohiM gaNehi, taM jahA-rAgeNa ya doseNaya. 951 rAge 'vihe pannatte, taM jahA-mAyA ya lone ya. dose duvihe pannatte, taM jahA-kohe ya mANe ya, zcce ehiM canahiM gaNehiM vIriyauvaggahiehiM evaM khalu jIvA nANAvaraNiUM kammaM baMdhaMti. evaM daMsaNAvaraNijaM jAva aMtarAyaM. // 73 // atha rAgadveSAninUtasya manasazcapalAdjutamAlokya vismita iva prAha ||muulm ||-lNghii taruNo giriNo ya / laMghae laMghae jalanihIvi // nama surAsuragaNe / eso maNamakkamo ko // 4 // vyAkhyA-- eSa manomarkaTaH ko'pyapUrvaH, yato markaTastarUneva laMghate, manazca na kevalaM tarUneva laMghate, girIzca mervAdIn laMghate jalanidhIn sa. mudrAnApa laMghate, brAmyati ca surAsurasthAnayoH svargapAtAlayoH, tato'pUrvamevAsya kimapi kA. peyamitIha sarveSvapi vastuSu prAyo markaTazcapalataro navatIti tadagrahaNaM // 4 // ata eve. daM urdamamityAha-- For Private and Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ciM nAbhA. 4 952 www.kobatirth.org // mUlam // -- - jipaI suheNa trayaNaM / jivaMti suheba kAyacidvA // paNa Dujhe avagaya | susArasAvi maNamiNamo // 85 // vyAkhyA -jIyate sukhenAnAyAsena vacanaM naM - TapuTamIlanena svAdhyAyAdinA vA kAyaceSTA api sukhena jIyaMte, yAsanabaMdhena vaiyAvRttyAdivyAvRtatayA vA punarida sAkSAdanubhUyamAnaM manovagatazrutasAramyApi parizIlita pravacanaMrahasyasyApi munerdurjeyaM capalatvAt. // 85 // tatastatayopAyamAha // mUlam // -- tA tassa thirIkaraNaDa - mAyaro jAvaNAsu kAyavo // tA ahA a aigA / suhAu~ evaM duA lasadA || 6 || vyAkhyA - uttAnArthA, tA evamAda // mUlam // - adhuvAsaraNegattA - varattajava asui vyAsavovAe // saMvara niradhamme / logaM bohiM ca jAvei // 09 // vyAkhyA - eSA dvAragAthA vyaktAryA // 09 // tatra pUrvamadhumavatvabhAvanAmAha - // mUlam // -- sAmittaNaghaNa juvaNa- rabavalA jaihasaMjogA | zlolA ghaNapatraNA -hayapAyavapakapattava // 80 // vyAkhyA -sugamA evaM samastajAvAnAmadhauvyaM jAvayana dhavenyo For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| jJAnAdiguNecya udyanmanaHsamAdhi prApnuyAt. // // atha azaraNatajAvanAmAhatAbhA. // mUlam ||-piunaaunynni najA-jamANa paJcakamikamANANaM // jIvaM hare ma. ccU / puNa ko na ho se saraNaM // nae // vyAkhyA-spaSTA, na varaM mRtyuriha paranavAyurudayaH, na tu lokaprasiddho yama iti. evaM maraNAyApadi svamazaraNaM nAvayannajarAmarasthAnakhAnAya yatate. // e|| athaikatvanAvanAmAha // mUlam ||-gmnnN AgamaNaM jamma-NaM ca kassa ho jIvassa // iko suhI uhI vA / zko ciya jAi paramapayaM // e // vyAkhyA-uttAnArthA, navaraM gamanaM navAMtaraMprati, AgamanaM ca pUrvanavAt, evaM vastuvRttyA khasya sarvatraikatvaM dhyAyana dharmamevAtmanaH sahAyaM ku. t.i // e // athAnyatvanAvanAmAha // mUlam ||-cirlaaliyNpi dehaM / ja jiyamaMtaMmi nANuvaDhe // tA taMpi hoi annaM / dhaNakaNayAINa kA vattA // 1 // vyAkhyA--pAThasijhA, navaraM "nANuvavadezatti" nAnuvartate | jIvaM gataM nAnugabatItyarthaH. evaM tanudhanasvajanAdiSvanyatvaM dhyAyanna teSu tAtvika snehaM / For Private and Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a ciM|| vinayAt. // e1 // atha javanAvanAmAhatAbhA.4 // mUlam ||-jaaimigN muMcato / avaraM jAI taheva gilaMto // jama ciraM aviraame| 954 namaroba jina javArAme // 55 // vyAkhyA-vyaktArthA, navaraM jIvapade jAtirekeMdriyAdi. kA, camarapade jAtirmAlatI, sA hi namasya prAyaH priyAtastadgrahaNaM. naktaM ca-kaliyAmiseNa u ne / aMguliM mAlazmahama hiyaM // vAre jA samatthA / maiztaM mahuarajIvANaM // ||1||evN hi navajrAMtIviyan bramaNanIrustAsu virajyeta // 2 // athAzucitvanAvanAmAha___mUlam ||--meyvsreymlmutt-puuriyN cammaveDhiyaM tatto // jaMgamamiva vaJcaharaM / kaI eyaM sudhae dehaM // 3 // vyAkhyA--subodhA, navaraM, medaH zarIrasthUlatvApAdakosthikR. jhAtuH. vasA nalikAMtarvartI snehaH. reto vIrya. evaM zarIrasya nityamazucitvaM ciMtayan tatpA. vitrya vyavahAramAtreNa kurvANastAvikyai vizuddhaye jaMturuyot. // 3 // athAzravanAvanAmAha-|| // mUlam ||--mitthttaavirshksaay-jogheuuhiN he aNurUvaM // jaM kammapuggalANaM / || gahaNaM so bAravo hoi // e4 // vyAkhyA--hAzravasya sAmAnyato mithyAtvAviratikapA / For Private and Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 955 apa ciM-|| yayogalakSaNAzcatvAro hetavaH, vistaratastu saptapaMcAzat, tathA nigrahikAnA nigrahikAninivetAthA. 4 zikasAMzayikAnAz2ogikanedAtpaMcadhA mithyAtvaM SaTkAyAraMjAnmana iMdriyAsaMyamAcca dvAdazadhAviratiH. anaMtAnubaMdhikrodhAdayaH pomazaM prAguktAH puMstrI napuMsakane dAdvedAstrayaH hAsyaratyara tizokajaya jugupsAzceti paMcaviMzatiH kaSAyAH satyAsatyasatyAmRSA'satyAmRvAmanovacanaudAri kadArika mizravai kriyavai kriya mizrAhArakAhAraka mizrakArmaNabhedAtpaMcadaza yogAH sarve'pyamI sa saMpaMcAzadAzravadetatraH. paMceMdriyacatuSkaSAyapaMcAvata triyoga paMcaviMzati kriyAnedAdamI calAriMzadapyucyate etairmithyAtvAdinirhetu nirhetvanurUpaM, hetuprAbalye pravalaM taddaurbalye valpaM ya karmalAnAM grahaNamAdAnaM kriyate sa khAzravo javati evamAzravahArANAM karmabaMdhahetutAM jAvayaMstatpidhAnAya yateta. // e4 // atha saMvarajAvanAmAha // mUlam // savadepidhAnaM / sammattAihiM saMvaro ne // pihiyAsavo hi jIvo / suvariva tarei javajalahiM // 5 // vyAkhyA - samyaktvamAdiryeSAM viratiprazamaguptInAM taiH samyaktvAdiniH prakArairyatpUrvoktAnAmAzravahetunAM mithyAtvAdInAM vidhAnaM sthaganaM sa saMba For Private and Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 956 jya ciM|| DeyaH. saMvarasya phalaM sAdAdAha-pihitAzrayo di jIvaH sutarIva tarati javajaladhiM, yathA tAbhA.4 tarI sthagitajalapravezadvArA sukhaM jaladhi taratIti yogaH // e5 // atha nirjarAnAvanAmAha // mUlam ||-kmmaann purANANAM / nikaMtaNaM nijArA duvAlasahA // virayANa sA sa. kAmA / tadA akAmA avirayANaM // e6 // vyAkhyA-purANAnAM prAgvajAnAM karmaNAM tapasA nikartanaM vedanaM nirjaretyucyate. vadhyamAnakarmaviSayaH saMvaraH prAgvakarmaviSayA ca nirjaretyanayoneMdaH, zyaM ca dvAdazadhA. bAhyasyAjyaMtarasya ca tapasaH SAnedatvAt. tatra bAhyaM tapaH SoDhA ythaa-annsnnmunnoyriyaa| vittIsaMkhevaNaM rasaccA // kAyakileso saMlINa-yA ya bajko tavo ho // 1 // tatrAnazanamAhAratyAgaH, tad dvidhA, itvaraM yAvatkathitaM ca. tattvaraM caturthAdiSaemAstAMtaM, yAvatkathitaM tu pAdapopagamaneMgitamaraNajaktaparijJAnedAt tridhA. tathA U. nodaratA.battIsaM kirakavalA |aahaaro kunipUri jnni||purisss mahilayAe / aSThAvIsaM jave kavalA ||1||shtyevNruupsy khAhAramAnasya saMdepArapaMcadhA, tdythaa-appaahaardivtthaa| mubhAgapattA taheva kiNcuunnaa||aduvaals solasa-cavI sigatIsakavalehiM // 2 // tathA vRttenikAca For Private and Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaci yayAH saMdepo dravyAyanigrahavizeSaiH saMkocanaM vRttisaMkSepaH tathA rasAH kIrAdayastatparitA. 4 hAro rasatyAgaH tathA kAyasyAsanabaMdhena locAdinA vA kaSTakaraNaM kAyaklezaH strIpazupaMka kAdivarjitasthAne'vasthAnaM saMlInatA etattapaH kriyamANaM lokenApi jJAyate, kathaMcitkutIrthakairapi kriyate iti bAhyamucyate. 957 athAnyaMtaraM SoDhA yathA- pAyavittaM viSa / veyAvaccaM taheva sajjAI || jhAeM ussagoviya / naMtara tavo hoi // 1 // tatra prAyazcittaM dazadhA AlocanAnedAt yadAhalopa kimaNe | mIsavivege tadAvi ussagge // tavavayamUlA eva - hiyA ya pAraMcie caiva // 1 // vinayo jJAnAdinedAtsatadhA, nANe daMsaNacaraNe maNavakAvayArita vipatti. vaiyAvRttyaM AcAryAdInAmannapAnAdisaMpAdana vidhau vyApRtatvaM yadAhuH Ayariya uvajkAe / theratavassI gilANasehANaM // sAhammiyakulagaya saMgha - saMgayaM tamiha kAyAM // 1 // svAdhyAyo vAcanAdivadayamANaH paMcadhA, dhyAnaM dharma zuklaM ca tatsvarUpaM yathA - sUtrArthasAdhana mahAvratadhAraNeSu / baMdhapramokSagamanAgamadetuciMtA // paMceMdriyavyuparamazca dayA ca bhUte / dhyAnaM tu For Private and Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 258 upa ce|| dharmyamiti saMpravadaMti tadazAH // 1 // yasya priyANi viSayeSu parAGmukhAni / saMkalpakalpanatAmA.4 vikalpavikAradoSaiH // yogaiH sadA trijiraho ninRtAMtarAtmA / dhyAnottamaM pravarazuklamidaM vadati // 2 // utsoM vyato gaNazarIropadhyAhAratyAgAt, bhAvataH krodhAdityAgAt. etattapo lokairananilakSyatvAttatrAMtarIyaizca samyaganAsevyamAnatvAnmokSaprAptyaMtaraMgatvAccAnyaMtaramityucyate. zyaM chAdazadhApi nirjarA viratAnAM viratipariNatAnAM sakAmA, saha kAmenAsevanAnilASeNa vartate iti vyutpatteH. tathA'viratAnAM viratipariNAmarahitAnAM dAridyAdihe. tuniH svayameva navati sA nirjarA akAmA javati. nirjarAM hi jAvayan sakAmanirjarApravR. tyA cirabaddhAnyapi karmANi nirjIyediti. // e6 // atha dharmajAvanAmAha mUlam ||-dhmmo jiNehiM niruvahi-uvayAraparehiM sucha palatto // samaNANaM samaNo vA-sayANa dasahA vAla sahA // e // vyAkhyA-spaSTA, navaraM zramaNAnAM dharmo dazadhA dAtyA dirvayamANaH. dharmajAvanAM hi nAvayan zujAnubaMdhi satkarma saMcinuyAt. // e7 // atha lokanAvanAmAha For Private and Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM 959 // mUlam // - -hamuhagurumAya hiya- lahumallayajuala saMviyaM logaM // dhammAzyaM ca dalAmA 4 dehiM / pUriyaM manasi ciMtitA // e8 // vyAkhyA- - adhomukhamavAGmukhaM guru bRhatpramANaM malakaM zarAvastasyoparisthaM laghu, adhastanamalakApecayA'lpapramANaM mallakayugalaM zarAvasaMpuTaM, tadvatsaMsthitaM saMsthAnaM yasya taM. adhomukhagurumalaka sthitalaghu mallakayugala saMsthitaM lokaM manasi ciMtayet idamuktaM javati - adhastana lokatalAt saptarajju vistArADUrdhvaM zanaiH zanaiH saMkucan loka stirthagloke ekarajjvAyato javati tato'pyUrdhvaM krameNa vistAraM jajan brahmaloka tRtIyaprastaTe paMcarajjvAyato javati tatazca punaH zanaiH zanaiH saMdepaM jajan sarvoparitane lokAgrapra dezapratare rajjupramANo javati tato javati yathoktasaMsthAno lokaH kathaMbhUtaM lokaM ? dharmAdiniH paMca nirdavyaiH pUritaM. tatra svajAvato gatipravRttAnAM jIvapujalAnAmupaSTaMnakArI matsyAnAM jalamitra dharmAstikAyaH evaM sthitiratAnAM teSAmupaSTaMbhadAyI pathikAnAM bAyevAdharmAstikA. yaH etau ca dvAvapi lokAlokavyavasthA hetU pradezataH pramANatazca lokAkAzatulyo. tathA eteSAmeva sthitigaMtipravRttAnAmavakAzadAnAdavagAnadharmAkAzAstikAyaH tathA cetanA la For Private and Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci || kSaNaH karmaNAM kartA loktA ca jIvanadharmA jIvAstikAyaH, tathA bhUdharAtrAdisamastavastu. nAmA. nAM pariNAmikAraNaM pUraNa galanadharmA punalAstikAyaH, eteSvAdyAzcatvAro'mUrtAH, aMtyastu mU. nA pA 260 taH. jIvavarjAH sarve'pyacetanAH, etaiH paMcanirdhavyaiH pUrito'yaM lokaH, na hi sa kazcideko. 'pi pradezo loke vidyate yatra dharmAdharbhAkAzAnAmekaikaH pradezo jIvapujalAnAM cAnaMtAH prade. zAH svasvarUpeNa nAvatiSTaMta iti.' atra ca manuSya dene eva vartiSNutvAt SaSTasya kAladravyasya grahaNaM na kRtaM. evaM hi lokasvarUpaM jAvayan dharmadhyAne sthairya lalate. yadA-khivalayadI. vasAyara-naraya vimANajavaNAsaMgaNaM // vAsAzpazhANaM / niyayaM logazivihANaM ||1||dhmdhyaanii dhyAyediti zeSaH, // e // atha bodhijAvanAmAha.. // mUlam ||-pNciNdiyttnnaashy-saamggiisNnvevi azla dA // tattAvaboharUvA / vohI sohi jiyassa ja // ey // vyAkhyA---prakaTArthA, navaraM yato yasmAdbodhemithyAtvapaM. kakabuSasya jIvasya zodhinavati. evaM bodhedurlanatA jAvayan dhanAMganAdivyatirekeNa bodhilAna|| meva prArthayet. // ey // athopasaMharannAha For Private and Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaciM-| // mUlam ||--naaviddaaNtN iha nA-vaNAhiM kahANa sAhaNaM ho // calarasacalaMpi cittaM / / vAmA.4 pasannacaMdassava jaINaM // 10 // vyAkhyA-- yatInAM munInAM prasannacaMjasya rAjariva cetazca sarasacalamapi pAradavaJcapalamapi, iti pUrvoktAni vanAdhirnAvyamAnaM sat kalyANasAdhakaM puNyAnubaMdhi bhavati. calaraso'pi gurugamyAni vanAni vyamAnaH pItadhAtoH sAdhako navatIti saMTaMkaH // 170 // prasannacaMghadRSTAMtastvayaM-atha prasannacaMjarAjarSikathA satkoTipAtramastyatra / potavatpotanaM puraM // yatkoDe paricikrIDe / samIraMnodhisaMjavA // 1 // bhUpastatra banau soma-caMDo nistaMavikramaH // tasya zIlAmArAma-dharaNI dhAriNI priyA // 2 // prasannacaMdra ityAsI-tanayaH sajatistayoH // nAlokastho'pi yaH kApi / nApuSakalaMhaMsatAM // 3 // kadApi kurvatI veNI-baMdhe bhRdhavamUni ||dRssdaikN palitaM raajnyii| batASetamAgataM ||4||shtsttsttH pazya-nnapazyan tmgrtH||dhaarinnyaa bhuuptiHproce| vismitaH smitapUrvakaM // 5 // saMdeha va siddhaaNte| zujhAMte tava kiM nRpa // bhUto vizati tadbhUtaM / pazyAmu palitAnidhaM // 6 // | sakarNaH krnnpaarshvstho|nygnRto vaktyasau tv||sNpraasaiv jraadhaattii| virama mApa nnptH||7||vi. || For Private and Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| SaNo'tha nRpo'dhyAya-daho mohAdacetasaH // padaM mUrti mamAdhatta / palitabalato jarA // 7 // tAbhA.4|| yanmUrdhni kRSNacikuraprakarAbdagamyA / prAvRT na vodharavireSu vinAti yuktaM // yeSAM punaH pa. 962 litakAzavikAzasArA / zrIH zAradI sphurati teSvadhikaM na kiM saH // e // vairiNI urnivA. reyaM / putramitranaTairapi / rUpaM vinAzayatye / patitaM kariNI jarA // 10 // juktA jogAH kRtaM rAjyaM / jAtazca tanayo mama // gatatAruNyapUrasya / sAMprataM sAMprataM vrataM // 11 // evaM ciM. tAturaM bhUpaM / sahAsyaM dhAriNI jgau|| hRtakoza iva svAmin / kiM jarAM vIkSya khidyase / // 12 // jarA nigahanopAyaM / vacmi nAtha yathAtathaM // palitaM camayitvaita-tpure ghoSaya sarvataH // 13 // lokAH zRNuta yaH kazci-devaM dhavalamUrvaja // vadati diti vRhaM / sa dhruvaM daMmayi. pyate // 14 // rAjadaMganayAdevaM / kazcichatA na te jarAM // vItazaMkastato bhogAn / lujI. thA bhUpa nUrizaH // 15 // bhUpaH proce priye hAsyaM / kimakAMDe vidhIyate // jarAM kAlakramAyAtAM / vIdaya vailayameti kaH // 16 // aSTapalitA eva / pUrvajAH prAvajanmama // ahaM tu palite dRSTe / gRhe'smIti trapAkaraM // 17 // jagAda dhAriNI khAmi-nneSA khedaprathA vRthA // sa. For Private and Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| mayo'sti samarthasyA-dyApi pravajituM tava // 17 // atha rADyAnyanujJAtaH / putraM rAjye'nitAmA.4 Sicya saH // zrAdAya tApasI dIdAM / prApa nUpattapovanaM // 15 // mA cyoSva me hadIzena / 963 saha yAnamanorathaH // ityApitagarneva / rAjJI tamanuja-mubI // 20 // dadhatoH sodrsnehN| janmAMtaritayoriva // jaMpatIprema tutroTa / ttrottjgyaastyaaH||21|| tatrAsUna sutaM raajhii| dharma bujhirivojjvalA // prasUH prasUtirogAA / vyapadyata tadaiva sA // 22 // avApya caMdradevItvaM / devI premavazaMvadA // bAlaM taM sairinIbhUyA-raNye stanyamapIpyata // 23 // tasya rAjakumArasya / vane valkalavAsasaH // nAma valkalacIrIti / rItijhaitApasaidaMde // 24 // varDamA. naH svakaiH puNyai-stAraM tAruNyamApa saH // zazI zaityamitra zrI me / jahA~ maugdhyaM tadApi na // // 25 // sa prItaH svayamAnItai-rdalaiH puSpaphalairjalaiH // pitaraM tarpayAmAsa / jarasA jarjarojasaM // 26 // vanaM prasannacaMdro'tha / praNaMtuM pitaraM gataH // anujaM yauvanogneda-jubhagaM tamadata // // 27 // aciMtayacca bAlo'yaM / somalaH sahate hahA // vanavAptavyathA jyeSTha-baMdhI rAjadhare. || mayi // 27 // neje pitrocitaM kIra / dAruNAtapasevanaM // bAlye'pyasau kiM kurute / dAruNA-|| For Private and Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 964 upa ciM|| tapasevanaM // 29 // pitustaponidheH kroDe / pArIjasyeva saMsthitaM // na sUro'pyenamAkRSTu-mISTe || tAbhA.4 kazcitkaromi kiM // 30 // ityaMtaruvasaciMtA-dhUmarIdhUsarAnanaH // punaH khanavanaM prApa / nRpaH kRpaNanaipuNaH // 31 // adhyAsInaM sajAmadhya-madhyAtmavyathayAkulaM // pprturivnitaa| vina. yAvanatA nRpaM // 32 // devAdya kiM na te vazyAH / saMti zuddhAMtayoSitaH // kiM vA kanyA sa. lAvaNyA / kApi kApi nirIkSitA // 33 // prokte rAjJA khaHkhe'tha / tAH procuyauvanonma. dAH // tattabujhimayIrasmA-nevAtrAtheM nRpAdiza // 34 // grahItuM tAstato rAjA-jhayA valkalacIriNaM // dhUrtavidyA ivAMginyo / rathArUDhAH pratasthire // 35 // ratheSu zarkarAkhaMga-matsaM. mImodakAdi ca // pIyUSarasaniSpaMde-neva niSpAditaM nyadhuH // 36 // jagmuzca tatra yatrAsti / somacaMdro mahAmanAH // nAvizaMzca vanaM rAja-samAja saramA iva // 3 ||prtiikssmaannaaH pari. to| vanaM valkalacariNaM // tasthuni taronya'sya / caraM tAzcoracaryayA // 30 // jasmApahRta dehA-UTAvAMstAvadAyayo / phalAnilASI bAlArSiH / sa mugdhamRgavanraman // 35 ||ssii.. | mAnI manuSyeSu / strIpuMsavyatiriktadhIH // tAtAnivAdayAmIti / pratyekaM so'jyadhatta tAH || For Private and Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| // 40 // ityalaukikamAlokya / vinayaM tasya vismitAH // mithaH prathitahAsyaM tAH / svaM sve4 naiva nyavArayan // 41 // tAcyaH phalAni vanyAni / vinItaH so'duDhaukata // varNyate'tithi965 pUjAto / nAnyatpuNyaM tapakhitiH // 42 // carvaM carvaM zaThAstAstA - nyarasAnIti tatyajuH // nUMrikhaMmAnakhaMmAna -pyapustasmai ca modakAn // 43 // tAnAkhAdya sudhAsvAn / vyAcaSTa sa punaH punaH // na justasya jihvA sA / rasajJeti zrutA yataH // 44 // rasagRddhaH sa tAH proce / munIMdrA yAzramaH kavaH // matpiturjariNo yogyA / kkatyA ceyaM phalAvalI // 45 // aho jaTA sulalitA / javatAM jAti mUrddhasu // saukumAryamakalkeSu / valkeSvavyaholvaNaM // 46 // yuSmAkamaMgarAgo'yaM / dizaH surajayatyaho // aho bAlaDusekArthau / kalazau vaH sthitau hRdi // 47 // kathaM hRdIva mAlinyaM / mukhe'pi zmazruNA na ca // kiM vAyaM vadane rAgo / vairI vairAgyazAlinAM // 48 // pANipAda vo mUrdhni / sthito'pi na dahatyayaM // yatkRzAnuH pradIpto'pi | tadetaddhi tapobalaM // 4 // atha tA jagaDurvINA - kAmaprANaharasvarAH // vayamadhyAsmahe vAla - ruSe zrIpotanAzramaM // 50 // phalazreNyAnayA tatra / nityaM kalpitapAraNAH // kurmaH kra For Private and Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| mAgataM karma / kalAkeligurogirA // 51 // jaTAvalkalarAgAyaM / tatregna ca durlanaM // vaktyatAbhA.4|| tra vadane rAgo-'nurAgaM tvayi vIkSite // 52 // AzramAH saMti bhUyAMso / na punaH potanopamAH ||ssyo'smaadRshaa yatra / sarAgA api nivRtAH // 53 // tatra putra svamAgaccheH / kA. ryameniH phalairyadi // vetti nAnArasAn bhUri-nanirRmaravannaraH // 55 // sa jagAda tadA gUDhaM / sumArUDhacarazca tAH // rere zrIsomacaMdrarSi-reti nazyata nazyata // 55 // tA aneshnnRsserjiitaa| nihAkA va vidyutaH // muktvA bAlaM rathenAzu / tato nirvyAjavAjinA // 26 // a. vApya svapuraM jAta-jIvitAzA narezvaraM // hiyA niyA ca namrAsyA-statsvarUpamajijJapan // 57 // tataH zataguNAM pImAM / dadhAno vasudhAdhavaH // magnaH zokodadhau R- / gamayAmAsa vAsarAn // 50 // sa caikAkI jarI tAtaH / sa ca jAtonayacyutaH // khATavake zalyavattasya / zazvadetad ghyaM hRdi // 55 // so'pi bAlaSirdhAvaM-stajANikyamavApnuvan // batrAma kAnane yUtha-braSTalallUkavaciraM // 60 // pituhAnnayannArI / nijagrAmaM naraH puraH // tenAdarzi rathArUDhaH / ko'pi niHkopacetasA // 61 // tAtAjivAdayAmIti / vavaMde daMpatI sa tau // ja || For Private and Personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| hAsa kAminI tasyA-nucitAdupacArataH // 62 // zaSireSa zajurvanyo / na parihAsamahati // tAbhA. niSedhyeti naraH patnIM / kva yAsIti muniM jagau // 63 // potanAzramapAMtho'ha-mityukte muni nonmanAH // sa jagAda tadaihIti / mayApyatraiva gamyate // 64 // jJaSiH pathi rathe vIkSya / vAhavAhanamanyadhAt // nistUMzeneva vAhyete / kimetau hariNau tvayA // 65 // eSo'smadAzramAcAra / ityuktvA modakAnasau // sudhAsamadhikakhAdAM-stasyAdAd dRDhasauhRdaH // 66 // tasvAdavardhitAlAdaH / sa proce vemyahaM mune // phalAnyetAni tAnyeva / yAni te tApasA daduH // 67 // pathi prArabhUttasya / cauraH krUrataraH puraH // rathI vijitya taM tasyA-dattArjitaciraM dhanaM // 60 // nirajaiSamasajo'pi / yadenaM stenanAyakaM // mahimA so'yamasyaiva / jhaSerityu. ninAya saH // 6 // prItastaM svarathe nyasya / sa yayAvupapotanaM // guNakrItamivAmuSmai / svarNakhaM. mamadatta ca // 70 // svarNAdagnidhiyA trasya-nmunistenAyadhIyata // mA naistpojiraasmaakaiH| pranavatyeSa nAnalaH // 11 // amI vAmAhvayaMtIva / potanAzramapAdapAH // caladdalakaraiH saM. dhyA-miladaMmajakUjitaiH // 72 // atrAmunA vinA prAyo / vAsasthAnaM na khanyate // ityasmai For Private and Personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 968 upa ciM|| kAMcanaM datvA / svagrAmaMprati so'calat // 73 // parikhAvizikhAvapra-sanAzobhA ninAlayan // // jAbhA.4/ vivezAMtaHpuraM sAyaM / nUpAla zva bhUpanUH // 4 // caladhvajapaTavyAjA-nnRtyaMtIva tadAgame // vezyAvezmAni nagara-praveze pradadarza sH|| 5 // jIvanneva taponiH kiM laMnito'smi triviSTapaM // pravizaMsteSu vezmaikaM / sa munirdadhyivAniti // 76 // gaurAMgINikAstatra / vIkSyAna rnnnaasuraaH|| RSIMstArNoTajAvAsa-dagdhadehAniniMda saH // 7 // kAMvinAsanAsInAM / so'nivAdanapUrvakaM // datvA tatkAMcanaM vezyAM / vAsasthAnamayAcata // // gaNikA gaNakoktAya / tasmai ditsunijAMgajAM // vivAhasyAtha sAmagrI / svaceTInirakArayat // 5 // niSidhyato'pi tasya svaM / veNIdaMmaM pradarya sA // mastake vivRNotisma / vaTapAdopamA jaTAM // 7 // snAnAMgarAganUSAyaM / vizvaM vAravadhUkRtaM // asyAzramasya kalpo'ya-mityasau bahvamanyata // 2 // arucirviSayavAtA-najijJo'pi vyavAhyata // zamI zamI mivAzvatthaH / sa tAnirnijakanyakA // 72 // vivAhe tatra yastAni-rvAdyo bUbudhvaniH kRtaH // jAgratA baMdhuvaidhuryA-nizi so'. || zrAvi jujA // 3 // dadhyau nRpatiradyaivaM / sapaure mayi ukhi ni // kasyAyaM zrImataH prI. !! For Private and Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tApA.4A 969 / upa ciMti-saMgI saMgItakadhvaniH // 4 // rAjJAnujJAtumAdiSTo / nRtyaH zabdAnusArataH // yayau tde| va vezyokaH / zabdavedhIva sAyakaH // 5 // gaNikAM so'jyadhAnmugdhe / zucA dagdhe'dya nUpatoM // jvalati jvalane zaitya-miva ko'yaM tavotsavaH // 6 // sApi vAcAM vizeSajJo-vAca taM ra. citAMjaliH // prAga jAmAtRciMtA" / ko'pi kAHtiko jagau // 7 // atraupaiti zizuH sAyaM / yaH kazcinmugdhatApasaH // svarNarekhAM kaSasyeva / tasya dadyAH svanaMdinIM // 7 // so'dya sAyaM samAyAsI-dAhUto manmanorathaiH // kriyamANo'sti vIvAhe / tasyAstadayamutsavaH // // jAne'haM bhUpateduHkhaM / jAne roSaM ca bhUpateH // aMtarAtmA tu nApatya-snehAttoM gaNayatyadaH // // e // etatsarvaM nareMjAya / natvA nRtyo'nyadhatta saH // sa evAyaM kadApi syA-diti nUpo. 'pyamodata // e1 // sUrye tadAzayodasta / zva prAtaH samunate // yaH kumAro vane dRSTa-staire. tyAvAdi nRpateH // e5 // cupa rUpavatIsImAM / vezyAtiH prAnRtIkRtAM // pariNIya kniimtr| baMdhurvijayate tava // e3 // zrAnAnayadhdhUyuktaM / nRpaH saMsadi sodaraM // jiSNurviSNumiva prItyA / tamAyAtaM sa sakhaje // e4 // aziyata vilAsaughaM / nipuNaH sa nRpAjhayA // aviH / / For Private and Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| rAtkalikopnedaM / cUtazcaitradinairiva // 5 // uphUDhAnekapAla-bAlAzcaTulacetasaH // tasyAsAbhA.4 ticakramuryAmA / zva chAdaza vatsarAH // e6 // nizAzeSe'nyadA dadhyau / kumArI ghigmayA va. ne // ekAkI jogagRchena / muktastAto'pi vairivat // e // ziSyo gurorivAmuSya / kaH phalAnyupaneSyate // ko jalaiH sedayate vAlA-rAmaM tatvamiva zrutaiH // e // akAniva vizvastA-nivArAMjalidAnataH // proNayiSyati ko bAla-mRgAnuTajacAriNaH // ||k tanme kuM. jarasyeva / sukhaM vanavihArajaM // kedaM rAjagRhasthasya / nArIjaMjIrabaMdhanaM // 10 // atha nA. svati taciMtA-tamo nettumivodite // tAtapAdAbjasevAyai / sa nareMI vyajijJapat // 1 // rAjA prasannacaMso'pi / piturmilanamutsukaH // cacAlAlpaparIvAraH / saha valkalacIriNA // 2 // itazca somacaM'rSi-stadAraNye naman man // apazyanetrapIyUSa-satraM putraM nyanatata // 3 // rodaM rodaM ciraM puHkhA-daMdhIjUtekSaNaH kSaNaM // varSavajhamayanninye / so'pi chAdazavatsarI // 4 // tataH prasannacaMjeNa / nistaMNa sabaMdhunAM // saMsthApya paritaH sainyaM / madhye'raNyama gamyata // 5 // | kaJcinnAraMga raMgaste / kRzo'si tvamazoka kiM // kiM mAdyasi mAkaMda / sa kvoduMbara maMvara // For Private and Personal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| // 6 // AlApyaivaM kumAreDo / nAgarAniva pArthivaH // harSAzrudhArayAsikta / purAparicayAMstaH / / nApA.4 rUn // 7 // purastau dRkriyAzUnyaM / sevyamAnaM jrnmRgaiH|| hastanyastAkSamAlAkaM / vRkSaM tAta mapazyatAM // 7 // samAdAya nijaM nAma / praNAmaparayostayoH // saMspRzya pANinA pRSTaM / dadau rAjarSirAziSaM // e|| yuvApi bAlavattAto-tsaMgavinyastamastakaH // svamAgaH kamayAmAsa / rudana valkalacIryapi // 10 ||dhaanaavmivvettu-maaliNgtso'pi taM mudA // harSAzrudhauta kA. yuSyaM / cakSuSoH prApa pATavaM // 11 // pravizyoTajamekAMte / pUrvAgyAsavazaMvadaH // tvaGmayAnyu. ttarIyANi / kumAraH pramamA saH // 12 // evaM pramArjanaM kvApi / kRtapUrvIti ciMtayA // jAtismaraH sa sasmAra / zrAmaNyaM prAgnavArjitaM // 13 // ghaTI yAmo dinaM padaH / sa kadA navitA yadA // sA me saMgasyate dIkSA / viyuktasyeva vallanA // 14 // iti sAkSiNi taghyA. nA-nale dharmaH purohitaH / vyavAhayatkumAreM / samaM kevalasaMpadA // 15 // tadA sa jagavA. n divya-svarNIbhojakRtasthitiH // surAsurasamajyAyAM / nirmame dharmadezanAM // 16 // nizamya tadvacaHzraNIM / niHzreNImiva nivRteH // somacaMdro'najaddIkSAM / ninna mithyAtvabaMdhanaH // 17 // For Private and Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1.72 upa ciM || prasannacaMdve nistaM / prApte zrAvakadhUryatAM // zrIvIraH zizriye pitrA | satrA valkalacIriNA tA bhA.4 // 18 // prasanna caMdrapAle / pAti tAta iva prajAH // kadAcitpotanapure / zrIvIraH samavAsarat // 19 // zrAkarNya karNapIyUSa pAraNaM pranudezanAM // sutaM zizumapi nyasya / sAmrAjye prA. brajannRpaH // 20 // samaM jagavatA kurvan / vihAraM vasudhAtale / prasannacaMdra rAjarSiryayo rAjagRhaM puraM // 21 // vyAkhyAvapratrayAgre'sau / tasthau pratimayA muniH // aMtaraMga dviSasaMga - kI. rtistaMna ivArhataH // 22 // yasya yogatrayI jaina-dhyAnamaMtra pavitritA // sa tadA vaMdituM vIraM / cacAla zreNiko nRpaH // 23 // anUtAM tasya nAsIre / sunAsIredratejasaH // sumukho durmukhazceti / yathArthI puruSAvubhau // 24 // piMmasyamitra sadjJAnaM / padasthamiva saMvaraM // rUpastha mitra cAritraM / rUpAtItaM manonuvaH // 25 // padhi taM sumukho vIkSya / maharSi harSa to jagau // tvame mukhyo dhuryANAM / yasyeyaM dhyAnasAdhanA // 26 // yugmaM // pUrvaM bAhyAstataH piMka- vartino'pi vijaya || dviSo yena samaM tena / tvayA kaH spardhatAM jaTaH // 27 // atha taM durmukhaH proce / na tvaM sumukha buddhyase // asyekSuyaSTitrannUnaM / niHphalA saMyama kriyA // 28 // rAjye nyave - For Private and Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 973|| | zi yo'nena / bAlaH sa kila vairiniH|| vArinirbalaH setu-rivAplAvyata saMprati // 25 // | tAbhA.4 hAstikaM jagRhe'zvIyaM / jahe saMjahire naTAH // adhAri dhenukaM tatkiM / yanna cakre'sya vairi niH // 30 // nAsya kUrca mukhe kiMtu / pulaM tairazcalakSaNaM // yo jajhe naitadapi ya-dvAle rA. jyaM na dIyate // 31 // purnivAraM lagatyeva / vratino'pyasya tajjaH // ityuktvA so'grato'cAlI-daho doSadRzaH khalAH // 32 // tyaktvA caMdanapaMkamatra ramate zleSmajave makSikA / mu. ktvA palvalamagyavAri mahiSaH paMke luThatyanvahaM // hitvA suMdaratigmarazmi divasaM kImatyulU. ko nizi // prAyo divyati dUSaNe guNagaNatyAgAtkhalAnAM matiH // 33 // ebhistamcanaiH ka. lpA-vasAnapavanairiva // sthiraH kSamAdharaH sArA-kAraH sAdhuracAyata // 34 // tAmyatisma tapastasya / galitaM guNagauravaM // cyutA cAritraciMtApi / vizIrNa zrutapATavaM // 35 // dadhyau sa kimahaM dRSTo / jIvannapi mRto'riniH // yajighRti majhAtA-daho te rAjyasaMpadaM // 36 // mayyudastAyudhe yodhe / yudhi bhUrisphuranmude // uccuma zva mAtaMge / ke'pare pazavaH pare // 3 // muniyA'tveti manasA / jayaDhakAmavIvadat // AjUdavanmahAyodhA-nAyudhAnapyacidaNavat // For Private and Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 974 upa ci || // 38 // samanInaddazveja -sujaTAn vIryazAlinaH // prAcI caladbalaM satrA / zatruvAtairayuyudhat dAbhA4 // 39 // yugmaM // tataH patarAsAra- ruddhavaivasvatayutiH // jinnenakuMjA nivyakta - rakta pUrataravrathaH // 40 // mithaH saMgharSa duddharSa - khakhATkArajISaNaH // nizitola sitAnaMta-kuMtaprota jaTavajaH // 41 kRtaketusthitaSThatra - daMDadaMturita kSitiH // ujayoH sainyayorAsI-jIruhadAraNo raNaH // 42 // trinirvizeSakaM // atrAMtare vavaMde taM / munIMdraM zreNiko nRpaH // na sa vIrarasavyo / dharmasAjayatisma taM // 43 // zraho mahojjvalaM dhyAna - maho nissaMgatA muneH // vaMdamAne'pi bhUpAle / yanmayyeSa tRNIyati // 44 // na muktirapi manye'sya | dhyAnAdasmAdavIyasI // evaM vijAvayan nUpaH / zrIvIrasyAMtikaM yayau // 45 // natvA sa prabhumaprAkSI - dyadAvaMdi mayA tadA // kAlaM prasanna caMdra- tkarotyutpadyate kva tat // 46 // saptamaM narakaM yAti / rAjarSiH sa tadA mRtaH // ityukte prajuSA dadhyA-vadhyAtmaM magadhAdhipaH // 47 // ka tadhdhyAnaM munestasya / patanaM narake kva ca // ka rAjakelI kalanA / kva va varcogRhe sthitiH // 48 // jAne jainezvarI vANI / zuzruve vyatyayAnmayA // yadvAlaM ciMtayA nArhan / punaH pRSThati kupyati // 49 // For Private and Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAbhA.4 upa ciM|| kaNAjAjJA punaH pRSTo / gati tasyAvadattanuH // vimAnaM yAti sarvArtha-siAI cemriyate'dhu | nA // 50 // yuktaivAsau prajorukti-riti kSitijujA punaH // pRSTo jino jagau jAtaH / sA. prataM sa ca kevalI // 1 // pazyAmI samavasRte-ruttiSTaMti pramodinaH // devA devyazca tasyaiva / vidhAtuM kevalotsavaM // 52 // rAjovAcaikarUpA hi / deva gaMgeva gIstava // tripathInUya saM. deha-malaM kiM mayyavIvRdhat // 53 // jino jagAda jUpAla / yadAvaMdi ca sa tvayA // tadA purmukhajrvAkya-zravaNotpannamatsaraH // 54 // manasA nijasAmrAjya-laMpaTo'rijaTaiH samaM // yu. dhyamAno'javattena | tasyoce'dhogatirmayA // 55 // yugmaM ||tiirnnklpe raNAMlodhau / vINAstraH sa nirakSata // thAyAMtaM makarakrUra-mekaM turagiNaM puraH // 56 // sarva hi doSmatAM zastra-miti nIti smarannasau // karaM vyApArayAmAsa / ziraskAya tamardituM // 7 ||shv jaMgalanUkhaMga-makezaM haritAMkuraM // ziraH spRSTavatastasya / cAritraM smRtimAyayau // 50 // sa dadhyau hI pramA. do me / yadAdIyata purdharaiH // kaSAyataskarairdhyAna-dhanaM hRdi nidhIkRtaM // 5e // bAsanne vI. ramArtaDe / cetaHsthazrutadIpake // apatyaprematamasA / jano'yaM haMta bAdhyate // 60 // nighnannekeM. . . For Private and Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM- jiyamapi / taponiH zudhyati vratI // hatahastihayatrAtaH / zotsyatyeSa. janaH kathaM // 61 // || tAbhA.4|| nAvArinirvijinno'smi / jayan bAhyAnarInahaM // hahA dagdhaM gRhaM zailA-nalaM zamayato mama 976 // 62 // dhyAyatyevaM munau damApa / tvayA praznaH punaH kRtaH // tadA mRtaH sa sarvArtha-vimAnasu. khanAgnavet // 63 // caTatprakarSavairAgya-vIcI nirdhUtakalmaSaH // sa prApa kevalajJAnaM / tava pra. ne tRtIyake // 64 // ityAkarNya pranorvAcaM / dadhAno vismayaM paraM // zreNikastamavaMdiSTa / mu. nimunninAvanaH // 65 // na cApavyApAraH zaravisarasaMghaddaviSamo / na DhakkAnirghAtaH sami. ti na ca kazcihinihataH // prasannechuH sAdhurnarakagatiyogyo'jani punaH / yatazcaitaJcetaH prazamaruci kurvatu yatayaH // 66 // ityupadezaciMtAmaNivRttau prasannacaMdrakathA // // mUlam ||-vyguttiie sAdhU / pAyaM moNeNa vaTTae ahavA // saccapi ya mnnvaaN| kami paThaMjae vayaNaM // 1 // vyAkhyA-vacaso vacanasya guptau ciMtyamAnAyAM sAdhuH prAyo maunena cUhastAdisaMjJAmapi parihatya tUSNI nAvena vartate. prAyograhaNaM svAdhyAyakSaNe yogasyAnusAtatvAt. nanu etAvatA yAvajIvaM yatinA maunameva kArya. nASaNe'guptatvApatte rityAha- // For Private and Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 33 upa ci|| 'ahavetyAdi'. athaveti vAggupteH prakArAMtarasUcakaM sAdhurvacanaM prayukte nASate ityarthaH. kiM || tAbhA.II viziSTaM vacanaM? satyaM, ekalakaNatvAta. asatyAmuSamapi idaM yastupratiSTAzayocyate tatsa. tyaM, asti jIvaH kartA noktetyAdi. yacca pratiSThAzAM vinocyate tadasatyAmRSaM. AmaMtraNAjhApanAdisatyamapi priyaM zroturiSTaM, apriyasyAsatyaprAyatvAttadapyanavayaM, sa punaheM sakhe ! tvaM kR piM kurvityAdi uktivat sAvadyaM. idaM hi satyapriyamapyasatyaprAyaM jIvaghAtAdhAraMjarUpatvAt. anavadyamapi kArya prayojane, na tu vAtUlavadyathA tathA. evaM ca nASamANasyApyasya vAgguptireva. yadAhuH-sami niyamAgutto / gutto samiyattaNaM mi jaiyavo // kuslvymudiirNto| jaM ci. ya guttovi samiThavitti // 1 // atha yamuktaM satyamapi priyameva brUyAttatsamarthayannAha // mUlam ||-nivmNtiinmaaii / tadeva saddez na puNa kANAI // na ya saMdike ko| jAsaM uhAriNiM bei // 2 // vyAkhyA-nRpo rAjA, maMtrI sacivaH, ijyaH zrImAn, te A. dayo yeSAM sAmaMtazreSTisArthavAhAdInAM, tathaiveti yathA nRpatvAdi nAvena te saMti, tathaiva zabdayati thAhvayati. ayamarthaH-nRpatiM nRpatimiti, maMtriNaM maMtiNamiti, inyaM ibhyamiti || For Private and Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 978 upa ciM brUyAt. tathA cAcArAMge-jeyAvanne tahappagArA tahappagArehiM jAsAhiM bUDA no kuppaMti mA-|| tAbhA.4|| NavA teyAvi tahappagArA tahappagArAhiM nAsAhiM anikaraka nAsijatti. na ca kANAdiSva pyayaM nyAyo'nusartavya ityAha-na punaH kANAdIn tathaiva kANAdinAmnA zabdayati, tathA / cAgamaH-tadeva kANaM kANatti / paMmagaM paMmagaMti vA // vAhiyaM vAvi rogitti / teNaM coreti / / na vaetti // 1 // AdizabdAtkuSTikhaMjAdiparigrahaH. tathA na ca saMdigdhe saMdehAspade ca kA. ye'vadhAriNI evamevaitadityevaMrUpAM nASAM brUte. // 2 // tarhi kiM brUte ? ityAha // mUlam ||-yaanss na vIsAso / kajAssa bahUNi aMtarAyANi // tamhA sAhaNaM vaTTa-mANajogeNa vavahAro // 3 // vyAkhyA-spaSTA, navaraM saMdigdhe kAyeM vartamAnayogameva brUyAdityarthaH. // 3 // kiM c__|| mUlam ||-dmme vasahe kho / phale ya thaMnAisamucie ruke // gijke anne jaNa. yA-zyatti sayaNevi na lave // 4 // vyAkhyA-vRpanAn kalhomakAn damyAn dhuryatvayo. gyAn, phalAni AmraphalAdIni khAdyAni nanaNArdANi, vRtAn staMnAdeH samucitAn, bA.|| For Private and Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaca | dizabdAnArapaTTakapATapIThatoraNazayyAsanayaMtrAdiparigrahaH. tathA'nAni zAkSyAdIni grAhyA- || tAmA.4 Ni lavanayogyAnIti na lapatIti kriyA sarvatra yojyA. sAdhuvacasaH pratotipAtratvAdamI vR. patnAdayo damanAdi kriyAyAH prAptakAlA iti nizcitya zrotRNAM tatra tatra damanAdo pravartanena mahAraMjasaMcavAt. tathA vajanAn pitRmAtRtrAtRnaginyAdIna he janakAdaya iti na lapati. AdizabdAt he mAtarhe cAtaheM naginItyAdi. sAdhUnAmalaukikatvena laukikasaMbaMdhoktAvanadhikRtatvAt. // 4 // punarvizeSamAda // mUlam // -- rAisarAIhiM kayAi dhImaM / puThTho muNI kUbatalAyakajje // asthiti nasthiti na bei puNaM / bhavaMti jaM nUyavahaMtarAyA // 5 // vyAkhyA-rAjAno mAmalikAH, IzvarA yuvarAjAnaH, AdizabdAgrAmAdhyakSAdayaH, ebhiH kadApi kUpatamAgayoH, upalakSaNatvAtprapAyAgasatrAdInAM ca kArye, mama kUpAdIn kArayataH puNya masti na veti pRSTo dhImAn samyagAgamajho muniH kArayedaM kUpAdikamastyatra mahatpuNyaM; mAcIkarastvametannAstyatra manAgapi puNya. | mityujayathApi na brUyAt. atropapattimAha-yayasmAtkAraNAdasti puNya miti vadato bhRtavadhaH For Private and Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . upa ciM|| syAt, zoSasamaye jalAzritazevAlAdyanaMtakAyikAnAM pUtarazaMbUkajalUkAmatsyamaMmUkAdInAM tra. vAbhA.4|| sAnAM ca pratyakSaM vipattivIkSaNAt, matsyAdInAmapyanyAnyaM jIvanakSaNAca. tathA nAsti pu. eyamiti ca vadatoMtarAyadoSaH syAt. bahUnAM pazupakSimanuSyANAM tRSArtAnAM jalapAnavyavale. dAt. tasmAnmaunamevAlaMbeta. nedRzeSu laukikakAryeSvasmAkaM nASaNAdhikAra iti vA vadet. ya. sUtrakRdaMgasUtraM-tahA giraM samArata / asthi purati no vae // ahavA nasthi puti / e. vameyaM mahatvayaM // 1 // dANaThayAI je pANA / hammati tasathAvarA // tesiM sA rakaNahAe / tamhA asthitti no vae // 2 // jesiM taM uvakappeI / annaM pANaM tahAvihaM // tesiM lAnaMta. rAyaMti / tamhA nasthitti no vae // 3 // je ya dANaM pasaMsaMti / vaha micchaMti pANiNo ||je. yaNaM pamisedaMti / vittiyaM karaMti te ||4||'h va na nAsaMti / asthi vA nasthi vA puNo // zrAyaMrayasta hicA / nivANaM pAnaNaMti te // 5 // athopasaMhAramAha // mUlam ||--saavjaannvjaannN / vayaNANaM jo viyANa visesaM // pAvarayeNaM na lippa. || / / kayAvi so kAliyajova // 6 // vyAkhyA--yaH parizIlitapravacanasAraH sAvadhAnavadyA. For Private and Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| nAM vacanAnAM vizeSaM vibhAgaM jAnAti, jJAtvA ca sAvayaparihAreNAnavayameva vacanaM vakti, satAmA. 4 kadApi kAlikArya iva pAparajasA na lipyate // 6 // atha kAlikAcAryakathA -- 981 purI turamiNItyasti / maNIva trAsavarjitA // jitazatrunRpastatra / sarvatra jagati priyaH // 1 // tatra dvijapriyA jadrA / vyAghravatkrUratAspadaM // prasUtA tanayaM dattaM / dyUtamadyAdisevitaM // 2 // sevamAnaH sa rAjAna - mavAsaprasaraH zanaiH // sAmaMtAn jedayAmAsa / saritpUra iva DumAn // 3 // rAjyaM dattaH samAdatta / badhdhvA rAjAnamanyadA / prAyaH svAzrayanAzAya / javellavaNavatkhalaH // 4 // prajApI manajAtena / khajAte nArcayan dvijAn // cakre kratUnasau zUrA-zvAgeSveva hi tAdRzAH // 5 // nadrAyAH sodaro'nyedyu-statrodyAnaM samAgataH // zrIkAlikaguruH zrAddhai- je nRtyairiva prajuH // 6 // prayAnudinaM preryamANaH zamadamAtulaM // mAtulaM tamupatasthau / datto'pyAhlAdavarjitaH // 7 // sarvasAdhAraNaM vyAkhyA -- vaco meghAMbuvadguroH // pItvA datto'vadat / yAgAvAM brUhi kiM phalaM // 8 // virodhajIruNAjApi / guruNAgamazA li. nA vatsa pRSThasi dharme ce-UrmaH syAjIvarakSayA // e // brUhi yajJaphalaM tAva - diti tenodite For Private and Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 982 upa ci|| punaH || sUrirUce na hiMsA syAt / kadApyAyatisuMdarA // 10 // datto'tha smAha sApa-mAbhA. 4 nArya badhiro'si kiM / yatpRSTaH saiMdhavaM vartma / vadi mAlavapaddhatiM // 11 // phalaM pRchAmi yA gAnAM / brUSe hiMsAmasuMdarAM // jAnAsi tad drutaM brUhi / no cetpAkharumutsRja // 12 // nijaprANAn paNIkRtya / dhairyamAlaMvya sUriNA // avAdi satyametreti / yajJAnAM narakAH phalaM // 13 // atha datto'vadatko'tra / pratyayaH sUrirAlapat // tvaM zvanirjakSitaH kuMjyAM / pakSyase saptame'ha - ni // 14 // ko'trApi pratyayo datte-neti pRSTo gururjagau // dine tatraiva te'kasmAnmukhe viSTA patiSyati // 15 // atha svidyallalATena / roSAruNadRzA nRzaM // dattenAvAdi sUrIMdraH / kathaM tvaM tu vipatsyase // 16 // samAdhinaiva martAsmi / gaMtAsmi dyAM mRto'pyahaM // ityukte guruNA dattaH / samuttasthau sardukRtiH // 17 // rudhdhvA nijanaTaiH sUriM / dattaH svagRhamAgataH // pAvayannagarathyA / nilIyAsthAt samAdhinA // 18 // matimohena mantrAnaH / saptamaM SaSTamapyahaH // kuveM zAMtikamAcAryA sujiradyeti niryayau // 15 // dattadurvRtta nirviNai - stadAnIM mUlamaMtriniH // vAkRSya paMjarAmrAjye / jitazatrurnyavezyata // 20 // tadaiko mAlikaH puryA / vizana vegAturo 1 For Private and Personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci || vyadhAt // mArga eva malotsargaM / jItaH puSpaiH vyadhatta ca // 21 // saiva vAjikurotkSiptA 1 vAbhA. 4 dattasya pathi gachataH // viSachaTA payaH kuMma - iva viSTA mukhe'vizat // 22 // camatkRtastadAsvAdA- dviSAda kaluSAnanaH // vijJAya taddinaM SaSTaM / dattaH pazcAnnyavartata // 23 // asmanmaMtro mu nAyApi / nAjJAyIti sa maMtriniH // gRdmapravizanneva / vadhvA jUminuje'rpitaH // 24 // nUpaH prAptodayaH sUrya iva pApakSapAtyaye // dattanAmatamaH kuMnyAM / giridaryA mitrAkSipat // 25 // 983 dho'gnau jvAlite kuMbhyAM / muktAH zvAnaH kudhAturAH // dattaM kadarthayAmAsuH / ka svAmidrohieH sukhaM // 26 // atha zrIkAlikAcAryo / jitazatrumahInujA || pUjyatesma pratidinaM / na hyasau guNamatsarI // 27 // kAlikArya guruNA yathA vacaH / satyameva jagade vipadyapi // ta deva sukRtArtha jiH paraiH / sunRtaM vacanamucyatAM sadA // 28 // ityupadezaciMtAmaNivRttau kAlikAcAryakathA // evaM vAggutimuktvAtha kAyaguptimAha - // mUlam // - kArya tu niraMnikA / ussaggeNAsaNaMtareNaM vA // kao va payahaMto / pae para ciMtae jaNaM // 7 // vyAkhyA - sAghurutsargeNa kAyotsargeNa, yAsanAMtareNa vA padmA For Private and Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| dinA kAyaM zarIraM saMdhyAnnizceSTaM kuryAt. na hi sarvakAlaM nizcaSTatve nirvAha iti kAyaguptervitAbhA.4 dhyaMtaramAha-kArye gamanazayanAdike prayojane jAte pravartayan zarIraM, pade pade mA mama za rIreNa ko'pi jIvo'vadhIdityevaMrUpAM yatanAM ciMtayet // 7 // yatanArahitasya doSamAha // mUlam ||-gmnntthaannnisiiynn-tuynnghnn nisiraNAisu // kAyaM asaMvaraMto / bahaMpi virAha hoy|| // vyAkhyA--gamanaM pratItaM, sthAnaM UrdhvasthAnena, niSIdanamu. pavezanaM, tvagvartanaM svapanaM, grahaNaM daMgakAderAdAnaM, sRjanaM tasyaiva nikSepaNaM, AdizabdAnoja. nanASaNAdiparigrahaH. eSu sthAneSu kAyamasaMvRNvan ayatanayA cAlayan SamAmapi prastAvAjIvanikAyAnAM virAdhako navati. tatrAyatanayA gamanAdikaM kurvataH saJcittatRNAdimardanAtmathvIkAyasya, jalanAjanalounAdapkAyasya, sAgnikamalAtaM spRzato'nikAyasya 'teuvAjapsahagarDa' iti vacanAhAyukAyasya, haridAdisaMghaTTAchanasya, saMsaktasthAnAyavarjanAtrasakAyasyApi virAdhanA'nupayuktasya nAvanIyA. // // atha kAyaguptau dRSTAMtamAha-- // mUlam ||-risN sirisaMtiji / mamaM vajAuho ciu pamimaM // girithaMne thi- || For Private and Personal Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 985 upa ciM-|| radedo / jaija teNANumANeNa // evyAkhyA--gAthArthaH spaSTaH, jAvArthastvayaM-ta vajrAyu. vAbhA.4 dhastIrthakarajIvatvAviziSTabalayukto varSa kAyotsargeNa tasthivAn, na ca tathA pare hInasaMhananAH sthAtuM zaktAH, tathApi tadanusAreNa yatitavyaM. satyAM zaktI pratyahaM ghaTikAM muhUrta vA kA. yotsargAdinA sthiradehena jAvyamityarthaH // e // vajrAyudhakathA tu vezato nAvyate // atha vajAyudhakathA__ jaMbUjhIpe prAgvideha-maMjhane zrIsamuccaye // vijaye maMgalAvatyA-masti pU ratnasaMcayA // // 1 // jagatdemaMkarastatra / rAjA demaMkaro'jani // jinasya janitA yasya / namasyA nAkijina kaiH // 2 // tasyAbhUpratnamAlAyAM / panyAM vajrAyudhAnidhaH // sutazcaturdazasvapna-sUcitAdajutavainavaH // 3 // zrIzAMtinAthajIvatvA-datyadjutaguNAkaraH // so'dhyApitakalaH kaale| janakena vyavAhyata // 4 // putre yUni damAjAraM / nyasya rAjyocitaM nRpaH // svayaM dadhau kSamAjAraM / sarvajJasaMyamocitaM // 5 // acirAtprAptakaivalyaH / samAsAdyAhatIM zriyaM // viharan bodhayAmAsa / demaMkara jino janAn // 6 // sAdhitAzeSavijayo / vijayorjitadoryugaH // / For Private and Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 986 upa ciM|| vajrAyudha va svarge / cakrI vajrAyudho'navat // 7 // anyadodyAnamAyAMtaM / cakrI taM dharmacasAbhA.4| kriNaM // vavaMde'vasthitaM deva-nirmite dezanAlaye // // cakrI cikrImiSurmukti-vadhvA zruta jinoditaH // rAjyaM nyavezayatputre / sahasrAyudhanAmani // 7 // catuHsadasyA bhUpAnAM / saptazatyA tanUruhAM // sahitaH svahitArtheSa / prajupArzve'grahItaM // 10 // adhItasUtro vasudhAvalaye viharannasau // viziSTadhyAnasaMdhAna-manAH sijhagiriM yayau // 11 // tatra sarvAgiSu tyakta-vairo vairocanAnidhe // staMne pratimayA tasthau / maharSivarSamAnayA // 15 // itazcAsya bhagavato-'tratAre'mitatejasaH // tripRSTazyAlakasyAsI-dazvagrIvo mahAripuH // 13 // tasyAbhUtAM maNikuMja-maNiketU tanUrudau // tau javAn nUrizo nAtvA / tapo'jJAnaM vitenatuH // 4 // prAptau tenAsurI yoni / parvate tatra taM muni // pratimAsthitamAlokya / prAgvairokhAsamApatuH // // 15 // ttstaavstkaarunnyo| paramAdharmikAviva // siMhenaphaNinAM rUpai-rupaduvaturmuni // 16 // adonaM vIkSya taMrakSo-rUpaM kRtvAihAsinau // niryajjvAlAkarAlAsya-kromo bhApayataHsma tau | // 17 // tathApyavyathite tasmi-nRSau niSkAraNa dviSo // upasAMtaraM kartuM / yAvatprAvartatA. For Private and Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 287 upaci mimau // 10 // tAvatridazarAjasya / vadhvaH kemaMkaraM jinaM // vaMditvA valitAstena / pathAlo. sAbhA.4 kaMta taM muni // 15 // nijanaizcalyataH zaila-staMnaM sa pratipakSayan // javachide navatyeva / mu. nireSa namaskRtaH // 20 // evaM vijAvayaMtyastA / divyAnaraNanAsurAH // munimAnaMtumAnaMdAniraulAvavAtaran // 21 // vIkSya tA akSatAlokA / AyAMtIrdIpikA iva // nezatu/tanAzaMtau / daityo samyagdRgapriyau // 25 // prItyA praNamya buThita-dehAzcApalatA iva ||2ksseH puraH puruhUta-priyA nATyaM vitenire // 23 // yojitAMjalayaH sarvAH / stutvA satvAdhika muni // puNyADhyaM manyamAnAH svaM / tAH khasthAnaM prapedire // 24 // vajrAyudho'pi nagavAn / nagamUrdhani vatsaraM // sthitvA pUrNapratizo'tha / vijahe vasudhAtale // 25 // yadi mRdulazarIro vatsaraM vajrasAdhuH / zikhari zirasi kAyotsargamevaM vyadhatta // tadiha bahulasatvAH sAdhavo'nye. 'pi pUrI-kRtaritasamUhe tatra tanvaMtu yatnaM // 26 // ityupadezaciMtAmaNivRttau vajrAyudhaka thA // tadevamuktA kAyaguptiH, tamuktau coktAstisro'pi guptayaH, tanaNane ca jaNitAH saptada. | zApi saMyamanedAH // atha prAptasarvaviratiryeSAmAzrayaNIyo navati, tAn guNAnAha For Private and Personal Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| // mUlam ||-cihNti gurukule guru-jaNaM mi na hu cozyAvi kuppaMti // nassAsAI muH || tAbhA.4|| tuM / karaMti gurusaskiyaM savaM // 10 // vyAkhyA-iha sAdhava iti kartRpadaM sarvatrAprayuktamapi 988 gamyate. bahuvacanaM ca gabavAsitvena AcAryopAdhyAyAdivaicitryajJApanArtha. tenaite guNAH prA. yaH sthavirakalpApekSA iti pratipattavyaM. sAdhavo gurUNAM kulaM sAdhumaMtAnarUpaM tatra tiSTaMti. jhAnAdilAnahetutvAt, uktaM ca vizeSAvazyake-nANassa hoi nAgI / thiyarana dasaNe ca. ritte ya // dhannA zrAvakahAe / gurukulavAsaM na muMcaMti // 1 // tIkSNavacanAdinA noditA api gurujane na kupyaMti. yadAha-guravastAmayanto'pi / navaMti hitahetavaH // gharSa yannapi ra. nasya / tejase maNikArakaH // 1 // tatholavAsAdikaM muktvA sarva kartavyaM gurusAkSika kurvati. AdigrahaNAdanyApyulvAsatulyaM meSonmeSAdikamalpakArya gurvA dezaM vinApi kurva. tIti nAvaH. nanu ye sAdhavo gurunyo pUradezasthAste kathaM sarva gurusAdikaM kurvatItyu. cyate. te'pi guruM sthApayitvA tatpuraH sAmAcArI prayuMjate. naktaM caughaniyukto-saMviggasanni|| mahaga-bahappahANesu bhozyagharesu // uvaNA Ayariyassa / sAmAyArIpajaMjaNayA // 1 // // For Private and Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci|| munayo hi damikAdikamapyAcArya kalpayaMti, nirAbAdhapradeze'yaM mamAcArya iti, tasya cAtAmA. prataH sakalAM cakravAlasAmAcArI prayukta iti. tathA mUlam ||-paastthpricyN paricayaMti vajaMti taha aNAyayaNaM // na cayaMti ya a. hiMgaraNaM / ajiyalAbhaM na lujati // 11 // vyAkhyA-jhAnAdiguNenyaH pArzve pRthak tiSTaM. tIti pArzvasthAH, ekagrahaNe tajjAtIyasyApi grahaNamiti nyAyAdavasannAdayo'pyatra grAhyAH. ta. trAvasIdatisma kriyAzaithilyAnmodamArgazrAMtA zvAvasannAH, tathA kutsitaM jJAnAditrayavirA. dhakaM zIlaM khajAvo yeSAM te kuzIlAH. tathA saMvignAsaMvignasaMsargAdguNairdoSaizca tanAve saMsajatismeti saMsaktAH, tathA yathA yathAkathaMcidAgamanirapekSaH sarvakAryeSu baMdo'bhiprAyo yeSAM te yathAbaMdAH. etaiH saha paricayamAlApAdikaM saMstavaM parityajati. uktaM ca-yAlAbo saMvAso / visaMto saMthavo pasaMgoya // hINAyArehiM samaM / sabajiNidehiM pamikucho // 1 // apavAdastu paryAyAdiniH kAraNaiH pArzvasthAdinirapi sahAlApAdikaM kurvatAmapi na doSaH, yadA. | gamaH-vAyAznamukAro / hatthusseho ya sIsanamaNaM ca // saMpuraNathaNaM thoja vaMdaNaM vaMdaNaM vA. For Private and Personal Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| vi // 1 // pariyAya pasipurisaM / khittaM kAlaM ca bAgamaM nAjaM // kAraNajAe jAe / jahA-|| gAbhA.4 rihaM jasta jaM joggaM // 2 // tathA naJaH kutsArthatvAt kutsitamAyatanaM pArzvasthAdipratibaI strIpazvAdiyuktaM vA sthAnaM paratIrtha vA, yatra sthitAnAM jJAnAdayo guNA hIyaMte tajayaMti. apavAdatastu anyasthAnakAlAne tatrApi yatanayA tiSTatIti. tathAdhikaH kriyate saMsAro'ne. netyadhikaraNaM, upazamitakalahavardhanaM vaco na vadaMti, cakArAnna vAdayaMtyapi. uktaM ca-"jeNaM paraM pajjosavaNA ahigaraNaM cayara, se Ne nijahiyave siyA". tathAryikANAM sAdhvInAM lAnaM tadAnItamazanAdItyarthaH, na juMjate, tAsu dAnasyaivAnujJAtatvAt. anena matujaMgI sU. citA. yatpaMcakalpanASya-saMviggasaMjayANaM / dija ghIpaiya paDhamanaMgo ya // sajazvagge di. jaya / navi ghippa kAraNe bI // 1 // gihiyannatisthiyANaM / navi dija ghippa ya nava. raM ca // navi dijA navi ghippa3 / pAsasthAINa savevi // 2 // apavAdastu glAnatvAdI kAye sAdhuparikarAnAve AryikA lAjamapi luMjate'nikAputravat // 11 // tathA- . // mUlam ||-siiyNti nAvayAsu ! azyAsaM diti na du pamAyassa // vimhAviMti na | For Private and Personal Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| annaM / kukkuyakaMdappahAsehiM // 12 // vyAkhyA-Apatsu rogAlAna durnivAdiSu, hA atha || tApA. kathaM nirvahiSyAma iti na sIdati na glAyati. tathA pramAdasyAnupayuktatArUpasyAvakAzaM na dadati. tathA kaukucyaM jAMmaceSTA, kaMdaryAnuviddhAH kathA api kaMdarpaH, hAsyavyaMjikAzca kathA api hAsyaM, etairanyaM zrotAraM na vismApayaMti, yathA zrutayA zrotRNAM kaMdapaH prasarpati, hA. syaM ca samunmIlati, tAM kathAM na kathayaMtItyarthaH. uktaM ca-kaMdappakukkuyAhiM / taha sIlasahA. vahasaNavigahAhi // vimhAvaMto ya paraM / kaMdappanAvaNaM kuNa // 1 // 15 // kiMca ||muulm ||-paavsuuyaanni na sikaMti / jANamANAvi no pati // tezthajoijo. isa-rasazaMjaNamaMtataMtAI // 13 // vyAkhyA--pApazrutAnyekonatriMzabhedAni, uktaM ca-ahanimittaMgAI / divvupAyaMtalirakanomaM ca // aMga saralakaNavaMja-NaM ca tivihaM puNekikaM // 1 // suttaM vittI taha vittiyaM ca / pAvasuyamiThaNatIsavihaM // gaMdhavanavatthu / AgaMdhaNaveyasaMyutaM // 2 // etAni na zidaMte nAnyasyaMte. apavAdatastu saMghakAyeM zikSate. tathA jAnaMto'pi na prayuMjate caikitsyAdikaM. tatra cikitsAyAH karma caikitsyaM vaidyakaM. yogAH pAdopAdyAH, | For Private and Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - upa ci-|| jyotiSa nimittaM, rasaH pItAdidhAtuH, aMjanaM adRzyIkaraNAdi, maMtrA gArumAyAH, taMtrANi || sAbhA.4 kArmaNAdIni, AdizabdakautukabhUtikarmAdayaH, uktaM ca-joisanimittabarakara-kona ya yAesamRikammehiM // karaNANumoyaNehiM ya / sAhussa tava skaje ho // 1 // apavAdatastu tIrthaprajAvanArtha prayuMjAnA api pranAvakA evaM zrIkAlikAryavat // 13 // anyacca mUlam ||-sohNti vtthsijjaa|snne na ya vihI vijUMti // nicaM sNviggmnnaa| va. jAMti akAlasajjAyaM // 14 // vyAkhyA--vastrazayyAdiSaNAni zodhayaMti TAlayaMtItyarthaH. iha vastraM vidhA, ekeMpriyavikaleMjiyapaMceMjiyAvayavatvAt. tatrAdyaM kArpAsikAdi, dvitIya kauzeyakAdi, tRtIya tUrNAdimayaM. eteSu kauzeyakAdikaMkAraNa eva grAhya.etadapijaghanyamadhyamotkRSTanedAtpratyeka vidhA. tatra jaghanyaM mukhapotikArya, madhyamaM colapaTTAdyaM, utkRSTaM pracchadAdi. etadapi punaH pratyekaM yathAkRtAspabahupari karmanedAttridhA. eSu AyAdyAbhAve'gretanamatanaM grAhya. vastrasya ca SaNAni prAya AhArayUSaNatulyAni, thAhAradoSAzca purato vadayaMte, tatastadoSA api tato'vaseyAH, sAmAnyatastu-jaM na tayaTThA kIyaM / neva buoM neva gahiyamannehiM // bAhamapAmicaM va-DiUNa jaM For Private and Personal Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 993 upa ciM|| kappae vatthaM // 1 // kiMva-varSAkAle vastraM na grAhya, varSAnaMtaraM ca tatra kSetre mAsaghyaM yAvat, tAmA..|| yatpaMcakalpanASyaM-vatthAINaM gahaNaM / nANunnAyaM tu hoi vAsAsu // vAsAINa pareNaM / dumAse annesu girhati // 1 // zayyA vasatiH, sApi doSarahitaiva grAhyA, ydaah-muuluttrgunnsuii| thIpasupaMkagavivaGiyaM vasahiM // sevija sabakAlaM / vivajiTa haMti dosA // 1 // tatrAmI mUlaguNAH-piTTIvaMsaM do dhA-raNA cattAri mUlavelI // mUlaguNe huvveyaa| esA adAgamA vasahI // 1 // vyAkhyA--pRSTavaMzo madhyavalakaH, ke dhAriNyo bRhalyo, yatpratiSTo'sA. veva, catasro mUlavalyau, yAzcaturpu gRhapArzveSu dhriyate. ete saptApi mUlaguNAH, zeSAH staMjanityAdaya uttaraguNAH, etaiH zujhA vasatiAyA. anye cAmI vasatidoSAH-kAlAikaM tu va. chANA-yAbhikaMta aNanikaMtA y||vjaay mhaavjjaa| sAvaja mahappa kiriyA y||1|| (kAlAtikrAMtA, upasthApanA, anikrAMtA, ananikrAMtA, vA, mahAvA, sAvadyA, mahAsAvadyA, alpakriyA ceti nava vasatidoSAH.) rutubaLe varSAsu vA yatra vasatau sthitAstatraiva mAse cAturmAsike vA pUrNe'pi tiSTatAM kAlAtikAMtA 1. katuvajhe yatra mAsakalpaH kRtastatraiva chau For Private and Personal Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 994 upa ciM|| mAsau varSAsu yatra cAturmAsI sthitAstatra cASTau mAsAnaparihatya punaH samAgavatAmupasthAnA 2. vAbhA.4|| yAvadArthakArtha kRtA zayyA, sA yadyanyaizcarakA dipAkhaMminihasthairvA nuktA navati, tadanaMtaraM ca saMyatA AyAMti tadAnikAMtA 3. saivAnyairaparijuktA satI sAdhuniH sevyamAnA'nanikrAMtA 4. tathA AtmArtha kRtAsAdhubhyo datvA svArthamanyAM kurvato gRhasthasya vajyeti 5. tathA pAkhaMminAmA. yakRtA mahAvA6. paMcAnAM zramaNAnAmarthAya kRtA sAvayA 7. sAdhUnAmevArthAya kRtA mahAsAva dyA . yA punaretadoSASTakavarjitA sAlpakriyA zuddhetyarthaH 7. yAdizabdAtpAtrakAdiparigrahaH. pA. tramapyekeMkhyivikaleMdriyapaMceMjiyanedAt tridhA. tatraikeM priyAzyavajaM tuMbakAdi, vikaleMdriyadehaMja zaMkhazaktyAdi. paMceMjiyadeha kutpadaMtazaMgapAtrAdi.atraughataHprathamameva grAhya. tadapi tuMbakadAru mRttikArUpatvAt tridhA. tadapi pratyekaM jaghanyAdinedAt tridhA. tatra jaghanyamudaMcakAdi, ma. dhyama mAtrakaM, utkRSTaM patagrahaH. punarapyekaikaM vidhA, yathAkRtAspabahuparikarmanedAt. pUrvapU. bhAve cehottaraM grAhya. dvitIyapade zujhA'lAne zukamapi paMcakaparihAnyA gRhaMti. uktaM ca"soIto ya ime taha jazja savattha paNagahANIetti" tathA na ca mithaH parasparaM virubhyaM / For Private and Personal Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| te kalahAyaMte prItyA nirvahatItyarthaH. yadAgamaH-jai ikkabhANa jimiyaa| gihiNovi yadIha tAmA. mittiyA huMti // jiNavayaNabahipnuyA / dhamma pugmaM ayANaMtA // 1 // kiM puNa jagajIvasu hA-vaheNa saMjujiUNa samaNeNaM // sakkAha zkkumiko / bIu vivararika deho // 2 // tathA nityaM saMvignamanaso modAbhilASiNo viraktatvAt yo yasya zrutasya paThanaparAvartanAdiyogyaH kAlaH. yathA kAlikasyottarAdhyayanAderakhAdhyAyikarja divasanizAprathamacaramapauruSyau, utkAlikasya tu dazakAlikAdeH "saMjamaghA 1 pAe / sAdive 3 vagguhe ya 4 sArIre 5" iti paMcavidhAsvAdhyAyikarja kAlavelAvarja ca sarvamapyahorAtraM paThituM kAlaH, taThyatiriktastvatAlaH, tasminnakAle khAdhyAyaM varjayaMti. // 14 // tathA // mUlam ||-vjti niccavAsaM / sijAyararAya niyaya piMDe u // usaggAvavAya vik| aNale dikaMtina kayAvi // 15 // vyAkhyA--ekatre nityavAsaM varjayaMti, uktaM ca-pamibaM dho lahuattaM / na jaNuvayAro na desa vinnANa // nANAINa avuDhI / dosA avihAraparakaMmi // 1 // jo gAuyaM samattho / sUrAdAraNa nikavelaM jA // viharata eso sapara-kamo ya no | For Private and Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM. vihara teNa paraM // 2 // apavAdatastu yatanayA ciramapyeka kSetre vasatAM na doSaH, yadAha-paM || tAbhA.4|| casamiyA tiguttA / ujjuttA saMyame tave caraNe // vAsasayaMpi vasaMtA / muNiNo dhArAhagA jaNiyA // 1 // tathA piMmazabdasya sarvatra saMbaMdhAt zayyAtarapima, rAjapima, niyatapimaM ca varjayaMti. tatra zayyAyA AzrayadAnena tarati saMsArAbdhimiti zayyAtara upAzrayadAtA gRhasthaH, tasya piMmaH zayyAtarapimaH. tatreyaM sAmAcArI-yasminnAzraye sthitAH sAdhavastasya yadyekaH prajustadA tameva, bahavazca cetpranavastadA sati nirvAhe sarvAnapi, anirvAhe tu paripATyA e. kaikaM varjayaMti, tahattamazanAdichAdazakaM na gRhaMtItyarthaH. yadAha-asaNAzyA curo| pAuMDa. NavatthapattakaMbalayaM // sUzccharaM kannasohaNa-naharaNiyA sAgariyapimo // 1 // tRNAdikaM tu gRhaMtyeva, ydaah-tnnmglbaarmbg-sijaasNthaarpiiddhlevaaii|| sijAyarasa piNko| na hoi seho ya sovahi // 1 // yadA cAlayasaMkIrNatayA jinnopAzrayeSu vasaMti, tadApi sarvAn va. jayitumakSamA AcAryAH zayyAtaraM varjayaMtyeva. sa ca zayyAtaro liMgamAtradhAriNo'pi varvyaH. ahaM niSiddhatAdidoSapuSTatvAt. yadAha-liMgatthassa u vaGo / taM parihara uva juMja vAvi // For Private and Personal Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM 997 juttassa juttassava | ratAsaNo tattha dihaMto // 1 // ayaM ca prAtarAvazyake kRte svApe vA vAyA. 4 vihite javati, nAnyathA. uktaM ca-ja jaggaMti suvihiyA / karaMti AvasyaM ca annattha // sijjAyaro na hoI / sutte va kaeva so hoi // 1 // nirgamanakAlAdekadinAtikrame zayyAtarojavati, " cutthe vajaMtahorataM " iti vacanAt vizeSazcAtra - sUratthamaNe die ni-gayAsUrodaye sAgari || atthamiyaniggayA / vArarujAmA sAgari // 1 // dvitIyapade tu glAnAyAlaMbanaiH zayyAtarapiMkamapi yatanayA gahatAM na doSaH uktaM ca- vihe gilami / nimaMtaNe davadude sive || moriya pacase / jaye gar3ha annAyaM // 1 // yatanA ceyaM - tikkhutto kA sakhite / cauddisiM maggiUNa gIyatyo / dabaMmi dullajaMmi / sijAyarasaMtie gar3haNaM // 1 // tathA rAjJo mUrddhAbhiSiktasya piMko rAjapiMgaH, sa cASTadhA-sa pAiyA caro / vatthaM pAyaM ca kaMbalaM cetra // pAuMDaNagaM ca tahA / viho rAyapiMgo u // 1 // yaM ca pUrvapazcima jinasAdhUnAM niSiddho vyAghAtAdidoSasaMjavatvAt. // 16 // tathAdi // mUlam // - Isarapa nihiM tahiM / vAghAu khaUlo hu dArANaM // daMsaNasaMgo garadA / For Private and Personal Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 998 upa ciM- iyaresiM na apamAyAI // 17 // vyAkhyA-- IzvarAdiniH pravizanirniryadbhizca tatra rAjanamA. 4 vane sAdhorvyAghAtaH skhalanA syAt, amaMgalabulA hananaM vA syAt. saMmadatpiAtrajaMgazca. 'khaddhatti' pracurAnnAdilAne lojazca syAt. udArANAM puMruyAdInAM darzane saMgo'niSvaMgaH syAt. tathAho rAjapratigrahamapyete na tyaja'tIti gardA syAt. itareSAM madhyama jinasAdhUnAM naite doSAH kutaH ? apramAdAt tathA idametAvanmAtramahaM tubhyaM dAsyAmItyuktavato gRhastharasanAdilAbhaH sa nityapiMgaH, varjyazcAyamAdhAkarmAdidoSasaMjavAt yaddazavaikA likacU:i- " niyAgaM nAma niyayaMti vutaM java, taM tu yadA AyareNa AmaMti jatra, jahAM jayavaM tunehiM mama diye diggaho kAyaco, tadA tassa aSjuvagavaMtassa niyAgaM javai, na tu jatthA - hAjAveNa diye dile jirakA lagneisi " tathotsargApavAdavidaH, tatra sAmAnyenokto vidhirutsargaH, yathA-" vAsAvAsaM posaviyarasa niccanattassa nikkhuyasta kappaiegaM goyarakAlaM gAhAvaikulaM jattAe vA pANAe vA nikkamittae vA pavittie vA. tadvAdhanAya kAraNApeko vizeSokto vidhirapavAdaH yathA-" khAyariyayAvatreNa vA, uvajjAyaveyAvacceNa vA tatrassigilANa - For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci|| yAvacceNa vA, khuDueNa vA, khuDDiyAe vA akvaMjaNa jAyaeNaMti". etad ghyaM samyag jJAtvA utsasAdhA. geM utsarga, apavAde ca prApte'pavAda , evaM utsarga vApavAdaM sevamAno gItArtha ArAdhakazca. yadAhuH-ussagge akvAyaM / thAyaramANo virAha hoi // avavAe puNa patte / ussagganisevaLa havaH // 1 // anekAMtavAdasvarUpaM hi jinapravacanaM. utsargeNApavAdena vA yathAdhiko lAjastathaiva pravartati, naktaM ca-tamhA savANunA / sabaniseho ya pavayaNe natthi // thA. yaM vayaM tulijA / lAhAkaMkhiva vANi // 1 // utsargApavAdavidhizca sAdhuguNeSu yathAsthAnaM nAvita eva. tathA'nalAnayogyAnna kadAcidIyaMti. yadAha-ahArasa purisesu / vIsaM itthi. su dasa napuMsesu // pavAvaNA aNarihA / iya aNalA AhiyA sutte // 1 // tatra dIkSAnahoH puruSA aSTAdaza, tadyathA-vAle vuDhe napuMse ya / jaDe kIve ya vAhie // teNe rAyAvagA. rI ya / ummatte ya adaMsaNe // 1 // dAse duDhe ya mUDhe ya / aNate muMgiei ya // ubbajhae ya jayae / sehanipphemiei ya // 2 // tatra saptASTau varSANi yAvahAlaH, SaSTeH saptatervA varSe. jya upari vRkSaH. na strI vA pumAnnapuMsakaH. yaH strInirnimaMtrito'saMvRttAM vA striyaM dRSTvA saM. || For Private and Personal Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| jAtakAmAnilASo vedodayamadhisoDhuM na zaknoti sa klIvaH, jamastu vidhA, nASayA zarIre. || tAbhA.4 Na kriyayA ca. nASAjamo'pi vidhA, jalamUkaH, manmanamukaH, elakamRkazca. yo jalamagna . va bujhabumAyamAno vakti sa jalamUkaH. yasya tu vadataH khacyamAna miva vacaH skhakSati sa manma namUkaH. ya stvelaka zvAvyaktaM mUkatayA zabdamAtramiva karoti, sa elakamUkaH. pathi bhikSATane vaMdanAdiSu cAtisthUlatayA'zaktaH zarIrajamaH, kiyAM pratikramaNapratyupekSaNAdikAM punaH punarupadizyamAnAmapi jamatayA yo grahItuM na zaktaH sa kriyAjaDaH. kuSTanagaMdarAdirogaiZsto vyAdhitaH. dAtrakhananamArgapAtanAdicauryanirataH stenaH. zrIgRhAMtaHpuranRpadehatatputrAdilohaka jAjApakArI. yadAdinA mahAmohena vA vaikalyaM nIta unmattaH. aMdhastyAnardhinijodayavAMzcAdarzanaH. dAsetti, gRhadAsyA jAto'rthAdinA vA krItaH, kSaNAdyartha vA dhRto dAsaH, puSTo hi dhA, kaSAyapuSTo viSayaduSTazca. tatra sarSapajarjikAniniviSTasAdhvAdivaputkaTakaSAyaH kaSAyapuSTaH. atIvayoSidAdiSu gRho viSayakuSTaH, ajJAnAhRdayazUnyo mUDhaH. kaNAtaH pratItaH. jA. | tikarmazarIrAdinirdUSito juMgitaH. tatra mAtaMgakolikasUcikAdayo'spRzyA jAtijaMgitAH. || For Private and Personal Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| nakhadAlanazaukarikavAgurikatvAdiniMdyakarmakAriNaH karmajaMgitAH. karacaraNakarNAdivarjitAH tApA.4 zarIrazuMgitAH. arthArtha vidyArtha vA iyaMti dinAni tvadIyo'hamityevaM yenAtmanaH parAyatta tA kRtA syAt so'vabahaH. rUpakAdimAtrayA nRtyo dhaninAmAdezakaraNAya pravRtto nRtakaH: zi: vyasya dIvitumiSTasya nispheTikA'paharaNaM ziSyanispheTikA. upalakSaNamidaM, mAtRpitrAdi. nirapyananujJAtasya. ityaSTAdazapuruSeSu dIdA'narhA, etAn dIdayataH zAsanoDDAhasaMyamAtmavirAdhanAdayo doSAH. kAraNe tu keSAMcideSu dIkSAnujhAtaiva vairavAmyAdivat. etu eva doSAH strINAmapi vAcyAH. gurviNI bAlavatsA ceti kau punaradhikau, tena tAsAM viMzatirdoSAH, uktaM ca-iya ahArasa neyA / purisassa tahityiyAe taha ceva // {viNI bAlavacA / unni zme hu~ti annevi // 1 // napuMsakasya tu Somaza ledA Agame'nihitAH, teSu daza sarvathA dIdA'nahIM atisaMkliSTatvAt. te cAmI-paMjhae vAie kIve / kuMbhI IsAbuyattiya // soNI takammasevI ya / parikayA parikaezyA // 1 // sogaMdhie ya Asatto / dasa ee napuMsayA // saMkilihatti sAhUNaM / pavAve akappiyA // 2 // eSAM svarUpaM nizIthanAyAdavaseyaM. SaT | For Private and Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tA mA. 4 upa thiM || punaH pravrAjyAH, tadyathA - viddhie cippie ceva / maMtasahitabahae | isisatte devasate / pacAvijja napuMsae // 1 // AyatyAM rAjAMtaHpurarakSArtha bAlye'pi vedaM datvA yasya muSkau gAlyete sa vardhitakaH 1. yasya tu jAtamAtrasyAMguSTAMgulInirmRditvA muSkau drAvyete sa cippitaH 2. evaM ca kRte etau napuMsaka vedodayaM prApnutaH ko'pi maMtreNa, ko'pyauSavyA, anyastu ruSeH zApAdevazApAcca tadudayaM labhate ityete Samapi prAtrAjyAH // 15 // tathA - 1002 // mUlam // - dona vikAro mA vA / puNa nArINaM na vIsasaMti jarja // saMte vasaMte ar / visaMmi ko sisai ahiNo // 16 // vyAkhyA--spaSTA, anyacca - // mUlam // maThThaca utthaM / karaMti varisacaumAsaparakesu // saMjamajattAheraM / juMjati na rUvabaladeuM // 17 // vyAkhyA -- varSasamApako divaso'pi varSa jyeSTaparva, tatrASTamamupavAsatrayaM caturmAsasamApako divaso'pi caturmAsakaM cAturmAsikaM parva tatra SaSTamupavAsadvayaM. pasApako divaso'pi pakSaH pAkSikaM, tatra caturthamekamupavAsaM kurvati etatprAyika vRttimA - zrityoktaM. anyathA satyAM zaktau adhikamapi tapaH sevate, azaktau tu hInamapi yadapareSa divase For Private and Personal Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM Su juMjaMte, tadapi saMyamayAtrA hetuM. IrSyA zuddhisvAdhyAyavaiyAvRttyAdikriyA na grAsamAtraM vinA nivetAthA. hatIti buddhyA, na punA rUpabalahetuM, yAtrAzabdo'tra nirvAhArthaH // 17 // tathA 2003 // mUlam // - vasahiMsayA vivittaM / saMyama juggaM siyaM khittaM // gIyatthaM ca sahAyaM / ichaMtuvahiM bahumulaM // 18 // vyAkhyA - ichaMtIti kriyAyAH sarvatra saMbaMdhAt, vasatiM zayyAM sadA vi aai strI pazupaM kAdirahitAM ivaMti kSetraM nagaragrAmAdyaM saMyamayogyaM yaDUMSitaM ca pArzva sthAdiniriti saMyamayogyatA ca demAdiguNayuktasyaiva kSetrasya javati yadAha - khemo sivo sujirako / pappANI uvassayamaNunno / eso u khittakappo / gAmanagara paTTayAinno // 1 // khemo kamara virhi| rogAviviradi sivo doi // paTharalapANadeso / hoi sujirako muNe zravo // 2 // jalugAsaMkhasUiMga | pisugama sagAI virahiTa jo u / so hora appapAyo / appAjAvaMma thove vA // 3 // samabhUmireva jiya-riurakamAvassayAmaNunnAyu // gAmanagarAviya bahU-pAnagA mA. sakappassa // 4 // sanajaNo u naho / jahiyaM ca maNunna sAhujoSIraM / tArisa khitaMmi / samannArDa vihAro na // 5 // tathA sahAyaM gItArthamAgamajJamivaMti uktaM ca-gIyaM For Private and Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| suttaM bhnn| attho puNa ho| tassa varakANaM // gIeNa ya attheNa ya / gIyattho hoi nAyavo || nAbhA.4|| // 1 // zdamatra tatva-yadi sarve'pi vihAriNo gItArthA navaMti tadA samyagpakSaH, tadanAve 'pi yaM puraskRtya vihAraH kriyate sa gItArtha eva vilokyaH, mugdhamRgakule kRSNasAravat. ya. dArSa-gIyastho ya vihaaro| bI gIathamissa jaNi // itto tazya vihAro / nANunnA jiNavarehiM // 1 // tathopadhi jogyavastrapAtrarUpaM abahumUlyaM amahadayaM chati, anyathA upaghAtasaMjavAt. // 17 // kiMca // mUlam ||-paaenn khUha vittI / navakappavihAriNovi pAeNa // pAeNa annegcaarii| nippanikammAvi pAeNa // 15 // vyAkhyA--prAyeNa bhRmnA rUkSaNa niHsnehAzanena vRttiH prANadhAraNA yeSAM te rUkSavRttayaH, "anirakaNaM nivigaI gayA yatti" vacanAt, guruglAna: rupakabAlAsahAdInAM snigdhAhAre'pi na doSa iti prAyograhaNaM. tathA prAyeNa navaniH kalpai. viharatItyevaMzIlA navakalpavihAriNaH. tatra tubakAle mAsAtikrame, varSAsu ca cAturmA|| sAtikrame viharatIti navavihArakarUpAH. sAdhUnAM prAyograhaNAdapUrvajJAnAdyartha kINajaMghAbala- || For Private and Personal Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1005 upa ciM|| vena vA ciramapi sthAtuM kalpate. paraM tadApi svAzritaM taMtra navanirmAgavibhajya pratiprati- | tAmA. mAsamekaikanAge viharato varSAvAsaM navame nAge kurvatIti rItiH. tathA prAyeNAneke samudi tAH saMtazvaraMtItyanekacAriNaH. yaduktaM-egANiyassa dosA / itthI sANe taheva pminniie|| jiskavisohi mahatvaya / tamhA sa vizjae gamaNaM ||1||pNckdpe'pyuktN- sabaMdaThThANa nivesaNasta / sabaMdagahiyabhirakassa ||slNdjNpirst ya / mA me sattUvi egAgI // 1 // prAyograhaNAnirvikA. rasya gurvAdezAdekA kino'pi kalpate vihartuM yatsthAnAMga-ahahiM gaNehiM saMpanne aNagAre arihara egallavihArapamimaM navasaMpaUttANaM viharittae. taM jahA-salI purisa jAe 1, saccepurisajAe 2, mehAvIpurisajAe 3, bahussue purisajAe, sattimaM5,appA higaraNe6, dhiimaM, vIriyasaMpane 7. iti. tathA prAyeNa niHpratikarmANaH snAnAdizuzrUSArahitAH, prAyograhaNaM guruvAlaglA. nAdInAM yatanayA karacaraNAdidhAvana tyAnujJAtatvAt. // 15 // tathA // mUlam ||--nicmcNclnynnaa / pasaMtavayaNA pasijhaguNarayaNA / jiyamayaNA miuvaya. nnaa| savatthavi sannihiyajayaNA // 2 // vyAkhyA--nityamacaMcalanayanA jiteMghiyatvAt. zeSANi / For Private and Personal Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM. vizeSaNAni pvitsiddhaani.||20|| tathAnekaguNadhAratveva sAdhUnAmanekopamAnayogyatAmAha-- tAbhA. // mUlam ||--viryaa suzrayaNa jukA / mahiyamayA tAravatta subahudayA // sasimehanayara hA va / rehaMte sAyarasahAyA // 21 // vyAkhyA--iha prathama dvitIyaturIyapadairadhikArAyA. tAH sAdhava upameyAH. tRtIyapadena teSAmupamAnAni caMdrAdIni yAni. 'rehaMtetti zote. kIdRzA ityAha-viramaMtimma savidyayogebhya iti viratAH, zucIni pavitrANi, 'tatya yatira yaNa viNinagamazya miti' khamatAlaMbanAt, "nyavezi ratnatritaye jinena yaH" iti paramatA. niprAyAcca, ratnAni jJAnadarzanacAritrANi tairyutA yuktAH. tathA mathito vilomito'STarUpo. 'pi mado yaiste mathitamadAH. tathA tAraM nirmalaM vRttaM cAritraM yeSAM te tAravRttAH. ratnatrayAMtaH saMgRhItamapi yatpunazcAritramupAtaM, tAtnatraye'pi cAritraprAdhAnyakhyApanArtha. jJAnadarzanavatA. mapi cAritramaMtareNa mokSAnacyupagamAt. tathA subahurdayA sarvajIveSu hitaciMtanarUpA yeSAM te subahudayAH, tataH karmadhArayaH. iha ahiMsApramukhamahAvratarUpe cAritre gRhIte'pi yatpunardayAgraNaM taccAritre'pi dayAsAratvajJApanArtha. tathA sAdaraH sopakramo mahatyapi saMkaTe yathoci- || For Private and Personal Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM. tAnuSTAnakArI svanAvo yeSAM te sAdaravajAvAH na tu mAtAzabdanApakapuruSavadAlasyopahatAH, tAmA.. ityeko'rthaH // 1 // .: ke va? zazina zva, bahuvacanamatra sarvajJatatvajJahRdayAnaMdakaM, kathaMbhUtAH? uH haraH, H 1007|| smaraH, uzca zca viH, tatra ratA viratAH, hara ziraHsthAnAt smarasahacaratvAt. tathA sudeH sveta. pakSasya racanaM, tena yutAH sudiracanayutAH, zazipranayaiva zuklapakSapratiSThAnAt. tathA makAro:lAkSaNikaH, bAbhakAH kAmukAsteSAM matA iSTA animatAH, caMprakarasparzena teSAM zRMgArarasasyoddIpanAt. tathA tArAsvazvinyAdinakSatreSu vyaktaH subahurudayo yeSAM te. tathA sAgaraH sahA. yo yeSAM te sAgarasahAyAH, samudra eva hi vidhoI itruTiM vAnusaratIti dvitiiyo'rthH||2|| punaH sAdhupakSaH prastUyate-kiM viziSTAH sAdhavaH ? vigataM rataM grAmyadharmo yecyaste viratA brahmacAriNa ityarthaH. tathA jAto jAto yadutkRSTaM tAtnamanidhIyate iti vRkSavAdAt. zru. tiratnaM pradhAnazAstraM aMgapraviSTAyaM tena yutAH zrutiratnayutAH. tathA mahitaM pUjitaM mataM zAsanameSAM te mahitamatAH. tAramatizayena vyakteSu vichatsu subahurudayo yeSAM te tAravyaktasuba For Private and Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1008 upa ciM| hudayAH, tathA sAtaM sukha rAti dadatIti sAtarAH sahAyAH saMyaminA miti gamyate. anye sa-|| tAbhA.4 hAyA hitaciMtakA api paramArthato duHkhadA eva, na tathA sAdhavaH, yaMdArSa-"asayAe sahAyattaM / karaMtima saMyame caraMtassa" iti tRtIyo'rthaH // 3 // ke va ? meghA iva, kIdRzA meghAH ? ityAha-viziSTo rayo jalapravAho yecyaste. tathA "suratti" svapanazIlAni anAMsi zakaTAni yatra, evaMvidho yugaH kAla vizeSo yeSu te. tathA paMkAkulasvena tadA teSAM nirvyApAratvAt. mahAmahiSAstai ritaH prApto maMdo yeSu te ma. hetamadAH, varSAsu mAhiSaM mAyatIti pratyakSagamyaM. tAraM vRttaH suvahAnAM pradhAnanadInAM jadayo yebhyaste. tathA sAdaM khedaM rAti dadatIti sAdarAH zaphAH khurA yAtAM tAH sAdarazaphA ajAzvAgyo yetyaste sAdarazaphAjAH. varSati hi vAride vAriNA zaTatsu zapheSu nAgInAM khedo jAyate. iti caturthArthaH. // 4 // punaH sAdhupade virajaso baDhyamAnakarmara hitAH. tathA " yathA vAcA nizA girA' i. || ti vacanadarzanAt sugirA madhuravacanA ye janA RSayastairyutAH sugirAjanayutAH, na tUvRMkhalA For Private and Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| janavyAsaMgakaluSitA ityarthaH. makArasyAlAkSaNikatvAt. adhiko viziSTajJAnAdilAnena mA || tAbhA.4 do harSoM yeSAM te. tathA tArAM nirmalAM vRttAM vRttAkArAM suSTu prAdhAnyaM, nityatvAkRtakatvAdi. nAnyavanitAdibhyo vilakSaNAM vadhU siDilakSaNAM dayaMte dadati ye te tAravRttasuvadhUdayAH. "dIrghahrasvau mithovRttau" iti padena vadhUzabdasya hrasvaH. evaM sarvatra dIrghasya hrasvIkaraNe hrasva. sya ca dIrdhIkaraNe'yameva nyAyo'nusartavyaH. hAyanaM hAyaH parityAgaH, zAkarasasya hAyA yeSu te zAkarasahAyAH sarveSvapi raseSu prAyaH zAkaraso dustyajo'tastadgrahaNaM, upalakSaNaM vA zeSarasANAM. iti paMcamo'rthaH. // 5 // ___atha nagaH parvatastatpadaH-viziSTA radA daMtakA girebahirnirgatAstiryapradezA yeSu te viradAH. tathA sukiraNAni mahAsUkaraNAni vanAni vRkSasamUhAstairyutAH sukiravanayutAH. tathA mahamutsavaM itAH prAptA mahetA nirupadravatvAt, mRgA araNyakAH pazavo gajavizeSA vA yeSu te mahetamRgAH. tAraM raupyaM, zeSadhAtUnAmupalakSaNaM, vRttaM niSpannaM yeSu te tAravRttAH. suSTu. vahAnAM nadInAmudayo yebhyaste suvahodayAH, parvatajA hi nadya iti rUDhiH, tataH karmadhAra. For Private and Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| yaH tathA raH kAmastasyehA rehA tadaMtakaratvAt rehAMtA SayasteSAmeSa zyA yeSu te rehAMta // tAbhA.4 SAH, muktakAmA hi munayo mahIdhramadhya madhyAsate. tathA'tarasAM purbalAnAM sakhAyo 'rAjan sakhIti' aTpratyaye'taraHsakhA agA vRkSA yeSu te'taraHsakhAgAH, raNatumulatrastAnAM hitakAtarANAM giripumA eva zaraNaM. yahA na vidyate karo rAjadeyo jAgo yeSAM te'karA nibA dayastatsakhA agA sumA yeSAM te, tathA karmadhArayaH. iti SaSTo'rthaH. // 6 // punaH sAdhupakSaH-viziSTo rakho vyAkhyAnadhvaniryeSAM te viravAH. zruti AgamazravaNaM rAti dadAtIti zrutiro yo gaNo gabastena yutAH, AgamAvagamAya gacchavAsamAzritA ityarthaH. makhinAM yAzikAnAM yainiSedhakatvena amatA aniSTA makhyamatAH. tA lakSmIH, raH kAmastatra vRttiApAro yeSAM te tAravRttayo lakSmIbubdhAH kAmagRhAzca, tairasuvaha udayaH zIlAMgarUpo | yeSAM te tAravRttyasuvahodayAH. tathA sAdaM khedaM rAMtIti sAdarAH pratyanIkAstAn prati sahaH kama AtmA yeSAM te sAdarasahAtmAnaH, pratyanIkakRtavyalIkAnAM soDhAra ityarthaH, iti saptamo'ryaH 9. atha nagazabdasya ghyarthatvAnnagastarustatpa3-viratAsorgataprANasya eH kAmasya ravaNaM za. For Private and Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci|| vdanaM tena yutA viratAviravaNayutAH. vRkSA hi snigdhabAyatayA trinayananayanAnalajhalakitamapi tAmA.4 madanamujIvayaMti. bhUmyaMtargatamUlatvena mahiM pRthvI amaMti gabaMti mahyamakAH. tathA tArANi kI. TAdyairasUSitAni patrANi dalAni yeSAM te tArapatrAH. subahuratimahatvamApanno davo dahanaM yecyaste subahudavAH, tataH karmadhArayaH. tathA svAparasasya nAvo navanaM yebhyaste svAparasajAvAH, pAMthA hi vRkSatalamAsAdya sadyaH zerata iti. ityaSTamo'rthaH // 7 // punaH sAdhupadaH, viratA nivRttA AzA dhanAMganAdispRhA yeSAM te viratAzAH. uH Izvarastahat e: kAmasya vilekhanaM, tena yutAstataH karmadhArayaH. mahaH sarvanAvAvirbhAvakaM jyoti. stena itaM prApta mataM mananaM jJApanameSAM te mahaztamatAH. tathA tAro nirmalo vyaktaH prakaTaH supako jJAnadarzanacAritrAtmako mArgastena ut UdhvaM mokSAnimukhamayaMte gavaMtIti tAravyatasupathodayAH. tathA re ityAmaMtraNaM aghasya pApasya aMtAya Izate te aghAMtezAH. araseSu niH svAdeSu prastAvAnaktapAneSu nAvo yeSAM te'rasattAvAH, na tu sarasarasavatyAsvAdasAdarA ityarthaH. iti navamo'rthaH // e|| For Private and Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| nagazabdena mAtrAcyutagatyA nAgo'pi sUcyate, tatastatpadaH-viziSTA radA mukhAMtargatAbhA.4 tA detA yeSAM te viradAH viziSTatvaM vAnyasatvApekSyA kASTAdikamapi jadituM damatvAt. tathA zuci zvetaM radanayugaM mukhAhahirnirgataM daMtaghyaM yeSAM te zuciradanayugAH, tathA mRdhArtha yuddhArtha itaH prAto mado dAnajalaM yaiste mRdhetamadAH, tArANi mauktikAni taittA vRttalaka NayA AhatAstAravRttAH. yannAmakoSaH-" vRtte tu vRtavAn vRttau". kuMnikuMneSu hi saMbhavaM ti muktAH. suvahuIvo gamanaM yeSAM te subahuvAH , zIghragatayaH, tataH karmadhArayaH, tathA 'rehaM. tatti' relamANA garjizabdaM kurvANAH, IzAnAM rAjJAM adarAM nirbhayAM sanAM yAMtIti IzAdarasabhAyAstaMtaH samAsaH. iti dazamo'rthaH // 10 // punaH sAdhupadaH-viziSTA ratizcAritre vidyate eSAmantrAditvAt apratyaye viratAH. zu. ciH sUryastachat rayaNaM gamanaM tena yutAH. yathA ekatra rAzau vAsarezastathA yatayo'pyekatra grAmAdo mAsameva tiSTaMti. AmeSu prastAvAdArogyeSu hitaM pathyaM mataM zAsanameSAM AmAhi| tamatAstataH pUrvapadena karmadhArayaH. tathA tArA nirmalAH akAravizleSAt avRttojAno'sUnAM || For Private and Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1013 upa ciM-|| prANiprANAnAM vadhAya udayo yeSAM te'vRttAsuvadhodayAstataH karmadhArayaH. hAsumato vadhAyo. tAthA.4 gAdasugrahaNaM. tathA raH pAdapUraNe, IhAyA aMtakaratvAt IhAMtA nirmamAsteSu IzAH svAmina IhAMtezAH. araso muktakAmatvena nirAsvAdo hAvaH strINAM dvitIyoMgajAlaMkAro yeSu terasa. hAvAH, tulAyaSTivanmadhyagrahaNe zrAdyaMtayorapi grahaNaM, javatInAvahale apyatra grAhye. ityekAdazArthaH // 11 // ___ na ya zabdena prAkRtazailyA nadA ucyate, te ceha alpajalA nadA agAdhajalA hRdA ztyavAMtarajedAnazrayaNAt padmahadAdayastatastatpakSaH-'utti' udayanazIlA viziSTA ratAzA ramaNAnilASo yeSu tAni uditvaraviratAzAni vanAni jalAni taiyutAH, tatra hi zIta. lA jalalaharI nirIkSya saMjAtaramaNaraNakAH surAH khecarAzca paritaH krImaMti. atra prAkRtatvAdvizeSyaM pUrvanipatitaM. yannAmamAlA-pAtraM tadaMtaramiti. tathA subahuvo nIraspaMdo yenyaste subahujavAH. gaMgAsiMdhumukhyAH siMdhavo hi teSAM spaMdaH. tathA svAdapradhAno rasaH svAdarasaH su. svAdujalaM, tasya nAvaH svayamevotpattiryecyaste svAdarasanAvAH, na hi teSu parjanyajanyaM jalaM, For Private and Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM. kiMtu vizrasApariNAmena te te pullA jalarUpatayA svayameva pariNamaMtIti bhAvaH iti tAmA. 4 dvAdazArthaH // 12 // 1014 punaH sAdhupakSaH - vigato raH kAmo yebhyaste virAH, svArthe ko virakAH zruteH zAstrasya re zabdena vittAH zrutiraNAstairyuktAH, zAstrajJasaMgatikRta iti jAvaH tathA mathito nivArito mado madyapAnajanmA samagrapramAdAnAmAdinUto yaiste mathitamadAH tathA tArANAM vAari pUrvapuruSakAnAM subahuza udayo yebhyaste tAravArtA subahUyAH tathA zAtAstakitA rasAnAM nATya siddhAnAM STAnAM zRMgArAdInAM jAvAH sthAyino ratyAdayo vyajicAriNazca dhR tyAdayo yaiste zAtarasajAvAH iti trayodazArthaH // 13 // atha rathapakSaH - viziSTo rayo vego yeSAM te virayAH tathA zuciracanaM yathAsthAna nivezanAt pavitraghaTanaM yugaM kubaraM yeSAM te shucircnyugaaH| makhitaM gamanaM tatra matA anISTAH, tAramatizayena vartmani mArge suSTu pradhAnena bahena vRSabhaskaMdhena udayo yeSAM te tAravartmasutrahodayAH, tathA 'reti, rAjamAne zeSe itra ISe ujayapArzvavartinI kASThe yeSAM te rAjanA For Private and Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| neSAH. areSu sahaM samartha ayo lohaM yeSu te'rasahAyasaH. lohavachArako hi rathaH sthapuTe'pi || tAthA. pathi saMcaranna najyate. iti caturdazArthaH // 14 // punaH sAdhupakSaH--vigato rajo dvitIyaguNaH, upalakSaNatvAttamo'pi yeSAM te virajasaH sAtvikA ityarthaH. AsutirmadyasaMdhAnaM, raH kAmaH, "aNatti" jhaNaM, akAraprazleSAttairayutA rahitAH AsutiruNAyutAH, mayavyasaninaH kAminaH iNinazcAritraniSedhAt. tathA pretyaM bodhiprAptyA mahitamiva mahitaM mRtaM maraNaM yeSAM te mahItamRtA utsavaprAyamaraNA ityarthaH. yataH-saMcitatapodhanAnAM / nityaM vrataniyamasaMyamaratAnAM // utsavanUtaM manye / maraNamanaparAdhavRttInAM // 1 // tathA tAraM uccairucyata iti tAravAk, tasya lAvastAravAktvaM, tatra suvadavanmahApUravadudayo yeSAM te tAravAktva subahodayAH. yathA hi prathamaprAvRSipUrva preraNavA prasarpana pAnIyapUro na kenApi rodhdhuM zakyastathA vyAkhyAkSaNe mumukSavo'pi tathA va AtmIyaH, aparazca tadvyatiriktastatra samAno vizeSarahito jAvo'niprAyo yeSAM te vAparastranAvAH sama mitrazatrava ityarthaH // iti paMcadazo'rthaH. // 15 // For Private and Personal Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci|| atha "nayarahattI "tyupamAnapadaM prAkRtabalAktvA'nyathA vyAkhyAyate-nagaraM puraM, khazca || tAbhA.|| sUryaH, kho ravI ityamaravacanAt. tatra pUrva nagarapakSaH-viziSTo ravaH kalakalo yeSu tAni vi. ravANi, gharadRghoSajanaravavAyadhvanibhiH zabdamayatvAt. "suratti" zukavaMti yAni vanAni, tairyutAni zukavaTanayutAni. vanakhamaireva nagaragocaraM sazrIkaM. mahitAni, tArakAdibhya it i. ti itpratyaye utsavayuktAni. ata eva matAnyaniSTAni. tayA tArA ujjvalA vArtA bAjI. vikA vyavasAyarUpA yatra tAni tAravArtAni. subahavo vA dyUtAdikAH kelayo yeSu tAni subahudravANi, tataH karmadhArayaH. tathA re iti saMbhASaNe, khAMtena zrAkAzaprAMtena IyA spardhA kurvatIti khAMteAkarAH, sattA AvAsAstAsAM ayA va zrayA iSTadevA ityarthaH. khAMteA. karasanAyA nirupadravatvena nagarevAvAsAnAmanaMguratvAt. atra sarvatra prAkRtatvAviMgavyatyayaH. // iti Somazo'rthaH // 16 // punaH sAdhupakSaH-yoH svaparakAryayo ratA phiratAH, buddhatvAbodhakatvAca. tathA ekA| kinina vihartavyaM, vihastAMtaritairnizi prakhaptavyaM, na nityavAsAvyamityevaM zuciravadAtA / For Private and Personal Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM PS6 1017 racanA yeSAM te zuciracanA yuvAnastaruNazramaNA yeSu te zuciracanayuvAnaH, tathA mahInAmanabhA.4 dI, zeSamahAnadInAmupalakSaNaM, amatA'vagAhyatvenAniSTA yeSAM te mahyamatAH, yatsthAnAMgaM'no kappara niggaMthANa vA niggaMdhINa vA imAI uddidvArja gaNiyA vaMjiyArja paMcamahalavArDa mahAna aMtomAsassa dukkhutto vA tikkhutto vA uttarittae vA saMtaritae vA, taM jahA - gaMgA, jaDaNA, saraja, eravara, mahI" tathA tArANi paratIrthikApekSayA nirmalAni pAtrANi jJAnAdiguNAnAM, ata eva subadunirhatA dRtAH subadudRtAH tathA rekhA zrAyu:karmadalikA paddhatiH tathA ca loke'pi vaktAro javaMti, yathAsya karmarekhA durbalA savalA veti tasyA rekhAyA aMte yayuH samAptAvityarthaH sa parode iti vacanAt sAMparokSyaM ajarANAM nityatarutvena devAnAM vayovibhAgavyatItatvena siddhAnAM vA sajAM sthAnaM gatIti sAz2arasabhAgAH, uparatA hi munayaH svargaM muktiM vA yAMtIti nizcayaH yadA - nivANasudaM pA sAhU saba siddhiM vA iti saptadazo'rthaH // 17 // atha sUryapakSaH - vo pakSiNi cakravAke ratA viratAstadvaMdhutvAt. zucau ASADhamAse rA For Private and Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upAceM || zva agnaya va tApakatvAt zucirA gaNA aSTAdaza mArAdyAstairyutAH, tataH karmadhArayaH. | tAbhA.4|| mathitaM zoSitaM amRtaM jalaM yaiste mathitAmRtAH. tAraM pradhAnaM vArttamArogyaM yebhyaste taarvaa1018|| rH. ArogyaM nAskarAditi vacanAt. subahuH zeSagrahApekSayA udayo yeSAM te subahUdayAH. yamuktaM-raverevodayaH zvAdhyaH / ko'nyeSAmudayagrahaH // na tamAMsi na tejAMsi / yasminnacyu. dite sati // 1 // yahA tArAvartma AkAzaM, tadeva samatvAhizAlatvAcca supathastatrodayo yeSAM te tAravama'subahRdayAH. re ityAlApe, nAnAmumnAM aMte prajAnaMge sAtarasA tIdaNarasA yA nA prabhA tAM yAti prApnuvaMti zAtarasanAyAH, bahuvacanaM jinamatApedaM. ityaSTAdazArthaH. 15. punaH sAdhupadaH-salIlagatyA gaMjIraprakRtyA ca hiradAH. na caitaDapamAnamanupapannaM, tIrthakRtAmapi puruSavaragaMdhahastitvena pavitatvAt. tathA zrutI kau~ rAti dadAti zrutiraM, a. yanaM dakSiNottarAyanarUpaM, yugaM ca paMcavarSAtmakaM yeSAM te zrutirAyanayugAH: munIMpramukhAt azItyadhike maMjhalazate dinakara caraNarUpaM ayanaM, tathA zrAvaNAsitapratipat prathamAraMnaM caMdra, caMDa, abhivArData, caMdra, anivArDatavarSaniSpannaM yugaM ca samyaga nizamya akarNA api sakarNaH || For Private and Personal Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upacitvaM jajaMte iti jAvaH mRdhaM saMgrAmaM kurvati tatkarotIti tataH klIve kta iti kapratyaye mRdhitaM tAthA. 4) saMgrAmakaraNaM, tatra svanAvanIrutvena mRgA iva mRgAH, tAraM atyartha vArtAnAM phalgUnAM pAkhaMminAmityarthaH, subahu vaH palAyanaM yeAste tAravArtAsubahudravAH, pravacanAnnirIkSya pAkhaMminaH palAyate iti sphuTameva tathA svAtmanyeva rasajAvo yeSAM te svAtmarasajAvAH, bAhyavyApAraparityAgena paramAtmasvarUpeNa rasikA hi paramamunayaH ityekonaviMzattamo'rthaH // 115 // 1019 gAthAMtaranuktAnyapi paramaRSINAM gAMbhIryAddharmarathAdhikRtatvAnnirupale patvAtpuruSottamatvAcca vAridhicakrakamalavAsudevAnAmapyupamAnAni saMgate. tatastatpakSA api prapacyatetatra pUrvaM samudrapaH - virajaso reNurahitAH sarvato jalamayatvAt, zucInAM ratnAnAM karketanAdInAM yutAni dazasahasrA yeSu te, tathA yutamiti bahutvakhyApanArtha na tu niyamArtha, yathA zatAyurvai puruSa iti mathiteSu amRtaM jAtameSu mathitAmRtAH tA lakSmIstasyA khepa zabdena vArttAnAM dhanalubdhAnAmityarthaH subahu dayaMte iti tAravArtAsuvahudayAH vyavasAyino hi samudraM zritAH zataguNaM lAnaM labhate. tathA suSTu pradhAnA AkarA maNimuktApravAlAnAM ye For Private and Personal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| Su te svAkarAH. saha hAdena ghoSeNa vartate iti sahAdAH, tataH samAsaH, iti viMzattamo'rthaH 20. tAbhA.4 atha cakrapakSaH-viziSTo ravazcItkAra eSAM tAni viravANi, zuciracanayA pradhAnaghaTa. nayA yutAni. mahitAH pUjitAzcakrAdayasteSAM matAni iSTAni mahitamatAni. tAraM vRttAni parimaMmalAkAratvAt. subahudavAni zIghragatIni kApyaskhalitatvAt. tathA sAdaM khedaM rAMtI. ti sAdarA vanAdayastAnapasyati aMtayati ghAtaH prahAro yeSAM tAni sAdara laghAni. ityekaviMzattamo'rthaH // 21 // atha kamalapakSaH-viziSTaM rajaH parAgo yeSu tAni virajAMsi. zucinA sUryeNa racanaM vyAkozatAyAH karaNaM, tena yutAni zuciracanayutAni. mahanaM mahitaM devAnAM pUjanaM tatra ma: tAni iSTAni. tAra uccairdhva nirvastreSu yeSAM te tAravaktrAH. prastAvAdamaramarAlAdayasteSAM su. vahuvaH kelireSu tAni tAravaktrasubahudravANi. tathA sAdaH paMko rasazca jalaM tAbhyAM nA. tAni zonitAni sAdarasanAtAni, paMkajAtatvAUlasaMvardhitatvAca.itihAviMzacamo'rthaH.25. atha vAsudevapadaH-vinA garuDena rayo vego yeSAM te virayAH, garumavAhanatvAt. vi. || For Private and Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hAbhA. 102 upa ciM| ziSTaM raja eSAM virajaso vA rajoguNe hi sthito viSNurvizvaM pAlayatIti laukikAH. zuciH || ratnazcakrAdibhiryutAH zuciratna yutAH. yatsaMgrahaNiH-cakaM khaggaM ca dhaNU / maNI ya mAlA tahA gayA saMkho // ee u sattarayaNA / savesiM vAsudevANaM // 1 // mathito mayo nAma dai. tyaH, sarvadaityAnAmupalakSaNaM, yaiste mathitamayAH. tAravaktrA ujjvalamukhAH suvadhvaH satya nA. mArukmiNyAdayastAniH saha dravaH keliyeSAM te tAravaktrasuvadhujvAH. tathA sAdarAH sopakra mAH sahAyA baladevAdayo yeSAM te sAdarasahAyAH. // iti trayoviMzattamo'rthaH. // 23 // evamasyA bahAyA gAthAyAH kiyaMto'rthA likhituM pAryate ? te ca dhImatA svayamunneyA iti. // 21 // atha sAdhuguNAneva ekottaravRddhiviziSTAnAha // mUlam ||--naanne daMsaNacaraNe / sAmaNegahA na hAyati // duvihaM vahaMti sikaM / bajjaMti na gArabehiM tehiM // 22 // vyAkhyA-aMtarnitaniHzeSavizeSeNa sAmAnyena ekavidhe dAne tatvAvabodharUpe, darzane tatvArthazraddhAnAtmake, caraNe jinoktAnuSTAnalakSaNe, na hI. yete, na hInA navaMti, apramattatvAt. tathA dvividhAM grahaNAsevanAnedAt zikSAmanuzAstiM For Private and Personal Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM.|| guroriti gamyate, vahaMti. tatra sAdhUnAzritya yogohanapUrvA pUrvAdisiddhAMtAdhItimrahaNa zivAbhA.4 kA. sAdhvIrAzritya punarekAdazAMgAdhyayanaM grahaNa zikA. yannASyaM-tucchA gAravabahulA / ca. 1022 liMdiyA dubalA dhiIe ya // iya aisesajjayaNA / nUyAvA ya no zrINaM // 1 // Ase. | vanAzidA tu yeSAmapi dazavidhasAmAcArIrUpA. upalakSaNatvAceSApi gamanasojanapratyupe. kSaNAdi sAdhuvyavahArapravRttiH. yadAha-sA puNa duvihA sirakA / gahaNe AsevaNe ya nAya. vA // gahaNe suttA hijANa / yAsavaNA tappakappA // 1 // tathA trinirivaiH zAhirasasAtalakSaNena baddhyaMte na svavazI kriyate. tatra vastrapAtrazayanAzanazrAvakAdiSTyA cittotkarSa jhaddhi gauravaM, dAyakabAhubyenAnvahaM navanavarasavatIlAnAkunmAdo rasagauravaM. zarIrasaukhyArtha suko. malazayyAdikaraNaM sAtagauravamiti. // // // mUlam ||-cuhaajigghdhaarii / sajjAyaM paMcahA vijAvaMti // ujIvanikAya hi. yaa| muNaM ti sattavihamAgADhaM // 23 // vyAkhyA-caturdhA avya kSetrakAlajAknedAt ani| grahAn dharatItyevaMzIlA anigrahadhAriNaH. tatra lepakRdakhepakRdevaM vA vyaM mayA grAhyamiti For Private and Personal Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaci-|| pravyAnigrahaH, dravyapramANakaraNaM vA. (1). kSetrata ekachiyAdiSveva gRheSu. (2). kAlataH / / tAbhA. pUrvAhnamadhyAhnAdAveva mayA paryaTanIyamiti detrAnigrahaH kAlAnigrahazca. (3) hasato rudato 1023 // gAyato vA niSamAdervA hastena jidAgrahaNaM lAvAnigrahaH (4). evama jigrahacAturvidhyaM sa. vatra jAvanIyaM. tathA paMcadhA vAcanApRchanAparAvartanAnuprekSAdharmakathAnedAt svAdhyAyaM vizeSe. Na bhAvayaMti. vizeSazca svAdhyAyasya prAdhAnyakhyApanArthaH, tanmUlatvAtsarvAcaraNAnAM. uktaM ca-. bArasavihaM mi tave / apriMtarabAhire kusaladi // navi atthi navi hohI / sajjAyasamaM tavokammaM // 1 // tatrAnadhItasya sUtrasya grahaNaM vAcanA (1). tataH saMdehe sati pRcanA pRlA. (2). nizcitasya sUtrasya avismaraNArtha guNanaM parivartanA (3). sUtravadarthasyApi ciMtanamanupredA. (4). abhyastasUtrArthasya paraMpratyupadezadAnaM dharmakatheti. (5). tathA pakSAM jIvanikAyAnAM pRthvyaptejovAyuvanaspatitrasAnAM hitAH saMraMjasamAraMnAraMjavivarjanAt. tatra-saMkappo sNrjo| paritAvakaro nave samAraMjo // AraMno uddava / suddhanayANaM ca savesiM ||1||t|| thA apavAdAlaMbanAya A sAmastyena gADhaM balIyaH kAraNaM AgADhamityucyate. dravyakSetrakA | For Private and Personal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1024 upa ciM || lajAvapuruSa cikitsA sahAyanedAtsaptavidhaM jAnaMti tatrAdhvakAsAdau dravyaDurlanatAM vimRzya vivAbhA. 4) vinA kharjUrAdidravyaM saMgRhNato dravyAgADhaM tathAvidhakSetrAMta rAjAve ekatrApi kSetre tiSThataH degADhaM vihArAyogye kAle suciramapyavatiSTamAnasya kAlAgADhaM. atyutkaTe saMkaTe niSiddhamapyAdadAnasya bhAvAgADhaM yasminvinaSTe gannasya vinAzastasya puruSasya kRte'zuddhamapi gRhNataH puruSAgADhaM prAsukauSadhopadezaviduSo vaidyasyAlAne sAvadyAmapi cikitsAM kArayatazcikitsAgADhaM. sahAyAjAve vihArAdikamakurvataH sahAyAgADhaM uktaM ca paMcakalpe - dave khite kAle / jAvepuri timi sahAe // eehiM kAraNehiM / sattavihaM hoi gADhaM // 1 // jAvaM patrayami / parisevA mUlauttaraguNesu // tA sattasu susu / suddhamasuddhA asusu // 2 // 23 // tathA // mUlam // - haMti suhume / anavaniyANA nAyadasadhammA || tiguNikArasayAyA - samujjiyA vArasatavassI // 24 // vyAkhyA - aSTau sUkSjhANi sUkSmatvA durlakSyANi prekSate prayatnena pazyaMti, prekSya ca pariharatItyarthaH yadArtha - siNehaM pupphasudumaM ca / paNutigaM tadeva ya // paNagaM bIyaM hariyaM ca / aMgasudumaM ca maM // 1 // tala snehasUkSmaM For Private and Personal Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upacaM vazyAyAdi 1. puSpasUdamaM vaTapuSpAdi 2. prANasUdamaM kuMvAdi 3. uttiMgasUkSma kITikAnaga. tAmA.4 | rAdi 4. panakasUdabha paMcavarNaphullI 5. vIjasUkSmaM zAbyAdi 6. vIjasya mukhe yaloke tuSaka1025 Niketyucyate. haritasUkSmaM kizalayAdi . aMmasUdamaM kITikAmAdi 7. tathA "anavaniyANatti" na vidyate navasaMkhyAni nidAnAni rAjyAdiprArthanArUpANi yeSAM te'navanidAnAH, tatra devAnAmadRzyatvAdrAjyasyaiva prArthanaM prathama, rAjho'pi ciMtAcAMtatvena duHkhitvAdugrAditvaprArthanaM dvitIyaM, puruSANAM bahuvyApAravatvAtsaMgrAmAdiduHkhakAritvAcca strItvaprArthanaM tRtIyaM, strINAM nIrutvAkanIyatvAcca puruSaprArthanaM caturtha, manuSyANAmazucayo nogA iti surate devasvaprArthanaM paMcamaM, atyaMtakAmalolyAihuratadevatvaprArthanaM SaSTa. eteSu SaTsu tapasA tattannAvatvaM prAptasya na javati bodhilAnaH, bhoganirvimatvAdaratadevatvaprArthanaM satama, asmiMzca deva javAnaMtaraM prAptamAnuSyasya samyaktvalAnaH syAt, na punardezaviratiH. tathA dharmazraddhAlutvAnogAnirvi matvAt zrAvakatvaprArthanaM aSTamaM, asmiMzca dezaviratirnavati, na punaryatidharmaH. tathA kAmanoganirvimasya dAridye sati gRhavAsaH sutyajaH syAditi dAridyaprArthanaM navamaM. ayaM hi prApta. For Private and Personal Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa vi.|| dAridyazca cAritramapi lajate, na punaH sidhyati. tathA jJAto dazavidhaH kAtyAdidharmo yaiste || tAbhA. jJAtadazadharmAH, tadyathA-khaMtI ajava mava / muttI tava saMyame ya bodhave // saccaM soyaM a kiM-caNaM ca vanaM ca jazdhammo // 1 // tatra dAMtimArdavAvamuktayaH krodhamAnamAyAlojaparihArarUpAH, tapo'nazanAdiH, saMyama bAvaviratiH, satyaM mRSAvAdaviratiH, zaucaM saMyamaprati nirupalepatA niraticAratetyarthaH, AkiMcanyaM niHparigrahatvaM, brahmacarya ceti. tathA trigu. NaikAdazasaMkhyAstrayastriMzadityarthaH, AzAtanAH purogamAdyAstAbhirujjitAH, tadyathA-guroH purataH pArzvataH pRSTato'pyAsannaM gamane sthAne niSIdane ca pratyekaM tisrastisraH e. bahinUmau ziSyasya guroH pUrvamAcamane 17. guroH pUrva ziSyasya zrAjhAdyAlapane 11. guroH pUrva ziSyasya gamanAgamanAlocane 15. bhikSAmanyasyAlocya guroranAlocane 13. nidAmanyasyopadaryagurUNAM darzane 14. nidAyAmanyaM prAga nimaMtrya guronimaMtraNe 15. gurumanApRcchyayAnyasmai naiyadAne 16. guroryatkiMcidatvA svayaM snigdhamadhuranadaNe 17. rAtrau kaH zete jAgarti veti guruNokte jAgrato'pi ziSyasya tUSNI nAve 17. zeSakAle'pi guroAharataH prativacanAdAne 15. || For Private and Personal Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| gurvAdUtasya sthAnasthasyaivottarakaraNe 50. gurvAjASitasya kimiti jaNane, jaNitavyaM ca mastake | tAthA.4 na vaMde iti 21. guruprati ziSyasya tvaMkAre . guruNA vaiyAvRttyaM kurvityuktasya tvaM kiM na ka. 1027 roSIti jaNane 23. guruNAM puro bahoH karkazasya naNane 25. guroryAkhyAne ziSyasya durmanastve 25. naMgyaMtareNa gurAvarthaM vadati na smarasIti laNane 26. gurau kathayatyahaM kathayiSyAmI. ti kathAnede 27. gurau kathayatIyaM ninAveletyAdinA parSanede 27. guruvyAkhyAnAnaMtaraM anusthitAyAmeva parSadi svapATavajJApanAya ziSyasya vizeSadharmakathane 2e. guruzayyAsaMstArakA. deH pAdena ghaTTane 30. guruzayyAsaMstArakAdau sthAnAsanazayaneSu 31 guroruncAlananiSadane 32. samAsananiSadane veti 33 trayastriMzadAzAtanAH // tathA chAdazasaMkhyaM tapo'nazanAdi vidyate yeSAM te dvAdazatapasvinaH, taponedAzca prAga nirjarAdhikAre vyAkhyAtAH // 24 // // mUlam ||-ters kiriyAgaNe / cayaz canadasa muNaM ti jiyanee // panarasa thuNaM ti|| sike / dilaM japaMti solasahA // 25 // vyAkhyA-trayodaza kriyANAM karmaNAM sthAnAni tyati, tadyathA-sati kAyeM trasAdikaM naMto'rthakriyA 1, tadanAve tadghAto'narthakriyA 2, For Private and Personal Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1028 upa ciso hatavAn daMti haniSyatIti dviTsarpAdehiMsanaM hiMsA kiyA 3, lakSyArtha bAeM muMcatoMvAbhA. 4) tarAgatasya pakSyAde hananamakasmAtkriyA 4, niraparAdhasyApyaparAdhakramAttAnanaM dRSTiviparyAsa kiyA 5, satyavacanaM mRSAkriyA 6, adattAdAna kiyA pratItA 7, manasA duHkarmaciMtanamadhyAmakriyA, jAtyAdimattasyAparahIlanaM mAnakriyA e, stoke'pyaparAdhe pracaMmadaMmakaraNaM mitradveSakriyA 10, mAyAkriyA 11, lobhakriyA ca pratItA 12, yathAkhyAta cAritriNaH sUkSma me. ponmeSAdiceSTAhetukA sAmAyikasAtAvedanIyabaMdharUpA airyApathikI kriyA ceti 13 // tathA caturdazajIvanedAn jAnaMti tanmUlatvAtsaMyamasya tadyathA - ekeMdriyA dvidhA, sUkSmA bAdarAzca tatra sarvalokavyApino'saMkrAMtazastrA aMtarmuhUrtAyuzcarmacakuraviSayAH sUkSmAH niyatasthAnasthAH zastropahatA jaghanyatoMtarmuhUrtamutkRSTato dvAviMzativarSasahasrAn yAvajIvanazIlAzcakSu pariNAmA bAdarAH tathA hIMdriyAtrIMdriyAzcaturiMdriyAzca pratItAH paMceMdriyAstu dvidhA, saMjhino nizca tatra garjajA strivedA manolabdhimaMtaH saMjJinaH saMmUrtimAH kevalaklIvavedA amanaskAzcAsaMjJinaH ete saptApi jIvanedAH paryAptAparyAptatvena dvidhA jayaMtIti caturdaza. For Private and Personal Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAmA.4 upaci-| paryAptayazcAhArazarIroMDiyAnapAnanASAmanonedAt pohA, etAsu ekeMdriyANAmAyAzcatasraH, | hitricaturiMdriyA saMjhinAM paMca, saMjJinAM ca SaT. tatra ye svocitAH paryAptIH samartha niyaMte, te paryAptAH, ye punaryathoktAH paryAtIra samApya mriyate te'paryAptAH, yadyapyaparyAptA apyAyena paryAptitrayeNa paryAptA eva niyaMte. tathApi svocitaparyAptyasaMpUraNAte'paryAptA eva vyapadizyate. ___ tathA paMcadazanedAn sijhAn stuvaMti- dhanyA amI ye sakala klezakAraNaM karmajAlamudhdhR. tya nityanirupamasukhamapavarga gatA na vikSipyaMte saMsArasAgaravI ciniriti. siddhannedAzcAmIgihi prliNgsijhaa| thI nara kIvA ya egaNegAya // titthaMkara tittheyara / saya paJca ya buddhabohIya // 1 // tatra grahiliMgasijhA marudevIpranRtayaH 1, paraliMgasiddhAzcarakaparivrAjakAdiliMgasiddhAH 2, yadAnyaliMgino'pi nAvasamyaktvotpannakevalajJAnAstatkAlaM siddhyati tadAmI dRSTavyAH, no ceyadi dIrghAyuSkaM svaM jAnaMti, tadA te'pi sAdhuliMgameva najaMtIti. svaliMgena rajoharaNAdinA siddhAH svaliMgasikAH 3, strIliMgena yoSidAkAreNa sikAH strIliMgasihAH 4, evaM puruSaliMgasikAH 5, napuMsakaliMgasidhAzca 6, ekAkinaH saMto ye sihAste ekasiH | For Private and Personal Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aciM|| jhAH 7, ghyAdinA aSTazatAMtena samudayena sihAste'nekasijhAH 7, tatsvarUpaprarUpakaM cedaM tAbhA.4 gAthAghyaM-vattIsA amayAlA / sahI bAvattarI ya bodhavA // culasI unnuva / purahi yamahattarasayaM ca // 1 // a ya satta ya ThapaMca / ceva cattAri tinni do iko // battIsAi. su smyaa| niraMtaraM aMtaraM uvariM // 2 // ekAdayo chAtriMzadaMtA ekasamayena sidhyaMto niraMtaramaSTAveva samayAn yAvat siddhyaMti, tata UrdhvamavazyamaMtaraM navatIti. trayastriMzadAdayo. 'STacatvAriMzadaMtA ekasamayena siddhyaMto niraMtaraM saptaiva samayAn yAvasiddhyaMti, tatotaraM javatyeva. ekonapaMcAzadAdayaH paTyatA ekasamayena siddhyaMtaH SaTsamayAn yAvat siddhyaMti. tataH paramaMtaraM navatyeva. evaM tAvadyAvadaSTazatamekasamayena siddhyaMtaH samayArdhvamavazyamaMtaraM kurvatyeva. tIrthakarAH saMto ye sijhAste tIrthakarasidhAH e, atIrthakara siddhAH sAmAnyakevalinaH 10, tIrthe sati ye siddhAste tIrthasiddhA jaMbUsvAmyAdivat 11, tIrtholede tIrthAnAve ye sikAste'tIrtha sijhAHzrUyate ya suvidhyAdijinAnAM saptasvaMtareSu tIrthojede kecijAtismaraNAdinA prAptaratnatrayAH siddhyatisma, tIrthAnAve ca sijhA marudevyAdayaH 15, tathA sva. || For Private and Personal Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| yaM gurunirapekSatayA bujhAH saMto ye sijhAste svayaMvuddhasiddhAH 13, pratItyaikaM kaMcidvRSanAlAbhA.4 dikaM bodhakAraNaM ye bujhAste pratyekabujhAH, tathA ca ye sidhdhAste pratyekabuddhasiddhAH 14. sva. yaMbuddhAnAM pratyekabuddhAnAM ca bodhyupadhizrutaliMgakRto nedaH, tathAhi-svayaMbujhAnAM vAjhanimittaM vinApi vodhinavati, pratyekabuddhAnAM tu tadapeda eva. jayadhiH svayaMbuddhAnAM mAtrakaco. lapaTTavarjaH pAtrAdidvAdazavidhaH. pratyekabujhAnAM jaghanyena rajoharaNamukhapotikArUpo dvividhaH, utkRSTatastu colapaTTamAtrakakalpatrikavajoM navavidha iti. svayaMbujhAnAM pUrvAdhItaM zrutaM syAhA na vA, pratyekabujhAnAM punasta nniyamAnavatyeva, jaghanyenaikAdazAMgAni, utkRSTato chAdazapUrvA. NIti, svayaMbujhAnAM yadi pUrvAdhItaM zrutaM nAsti, tadA niyamAdagurusamIpe liMgaM prapadyate, ga. che ca viharaMti. atha zrutaM navati tadA devatA liMgaM dadAti gururvA. yadivA ekA kivihArayogyatA zchA cAsti, tata ekAkino viharaMti, anyathA gaThe eva Asate iti, pratyekabu ddhAnAM tu liMgaM devatA eva datte, liMgavarjitA vA bhavaMti. yadAha- ruppaM pattehabudatti", ta. thA budhdhairAcAryAdinibarbodhitAH saMto ye siddhAste buddhabodhita sijhAH 15. For Private and Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci tathA dIdAM SomazadhA pomazaprakArAM jalpaMti, tadyathA-chaMdA rosA parijulA / suviH || tAbhA.4/ NA ya pamissuyA // sAraNiyA rogiNiyA / aNADhiyA devasannatti // 1 // vatthANuvaMdhiyA jaNiya-kamiyA bahujaNassa smuaa|| akAyA saMgArA / veyAkaraNI sayaMbuddhA // 2 // tatra baMdAt svakIyAdabhiprAyAnoviMdavAcakasyeva parakIyAchA jAtRvazanavadattasyeva yA dIkSA sA chaMdA 1. mAtrAditiraskArajAtAjhoSAnivajUteriva yA sA roSA 2. parighunAdAridyAt kASTahArakasyeva yA sA pariyUnA 3. svapnAtpuSpacUlAyA zva yA sA svapnA 4. pratizrutAtpratijJAtAdyA sA pratizrutA, zAlinadranaginIMprati kRtapratijJasyeva 5. smaraNAdyA sA smAraNikA, zrImatismAritajanmAMtarANa pratibuddhyAdinUpAnAmiva 6. rogaM AlaMbanaM vidyate yasyAM sA rogiNI sanatkumArasyeva 7. svajanAyeranAhatasya yA sA anAhatA, naMdiSeNasyeva 7. de. vasaMjhardevapratibodhanAdyA sA devasaMjJaptitAryasyeva e. vatsaH putro'nubaMdho yasyAM sA vatsA. nuvaMdhikA vajrasvAmimAturiva, upalakSaNatvAt pitrAyanuvaMdhikApi manakAderiva 10. kanyayA || janitasya yA sA janitakanyakA ke zikumArasyeva, upalakSaNamidaM anyeSAmapi garhitajanmanAM / For Private and Personal Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaci dIkSAyAH 11. bahujanasya saMmuditA pramodaheturyA sA jaMbUsvAmina - 15. pareNAkhyAtaM tAbhA.4 dharma zrutvA yA sA AkhyAtA pranavasyeva 13. prAgnavakRtena. saMgareNa saMketena yA gRhyate sA saMgarA, iSukArAdhyayanoktapurohitaputrayoriva 14. saMdigdhe'rthe jinAdinA vyAkRte yA sA vaiyAkaraNI gautamasyeva 15, svayaMbujhA pratItA tIrthakRtAmiva 16. // 25 // nanu evaM anekaguNaratnaratnAkarANAM paramamunInAM kiyaMto guNAH saMkhyAyaMte? tata upasaMharannAha // mUlam ||-evN guNavuDIe / eguttariyA tAva neyavA // ahArasahasasilAMga-saMga yA jA muNI huMti // 26 // vyAkhyA-uttAnArthA, tadevaM vyAkhyAtaM zravaNaguNachAraM, a. thAhorAtrakRtaM bijaNiSurAha // 26 // // mUlam ||-saahuu nisAicarime / jAme verattiyaM gahiyakAlaM // sajjAyaM kuNa tahA / asaMjayA jaha na jaggaMti // 27 // vyAkhyA-sAdhurnizAyAzcarame yAme caturthAzalakSaNe | vigatA rAtrivirAtristasyAM navaM vairAtrikaM kAlaM gRhItvA maMdasvareNa tathA svAdhyAyaM sUtrArtha|| parivartanAdirUpaM karoti, yathA'saMyatA gRhagodhAdayo mahiSAdayo vA na jAgrati. etena saM. For Private and Personal Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| yatAn jAgarayato'pi na doSa ityuktaM. kAlagrahaNavidhizca yathAsaMpradAyamavase yaH // 27 // tAbhA.4|| // mUlam ||--to pamika mittu kAlassa / tassa pAjAzyaM ca gahiUNa / paharassa cana. tthaMse / vihamAvassayaM kuNai // 27 // vyAkhyA-tataH svAdhyAyakaraNAnaMtaraM "tassatti" paMcamyarthe SaSTI prAkRtatvAt. tasmA.rAtrikAkAlAtpratikramya pranAte navaM prAjAtikaM kAlaM gRhItvA tasyaiva praharasya caturthAze sAvazeSe sati SamavidhamAvazyakaM karoti. tatkaraNavidhiHpaDhamaM ciya sAmAzyaM kaThikaNa carittavisuphinimittaM paNavIsUsAsaparimANaM kAnasaggaM karaM. ti, tarja namukkAreNa pArittA daMsaNavisuchinimittaM cava satthayaM paDhaM ti. paNavIsUsAsaparimANameva kAusaggaM karaMti. ta namukAreNa pAritA suanANavisukinimittaM suanANatyuI karaMti kAusaggaM ca tassuddhinimittaM karaMti. tattha ya pATatiyathuimAzyaM ahigayakAusa. | ggapaUtamazyAraM ciMtaMti. ta namukkAreNa pArittA sijhANa thuI kAUNa ukusutha nivitA muhaNattayaM pamilehitA sa sIsovariyaM kAyaM pamajaMti. tase vaMdittA AloyaMti. ta sAmA|| zyapuvayaM pamikkamaMti, ta vaMdaNapuvayaM khAmaMti. ta kayakizkammA sAmAzyapuvayaM kAlassa For Private and Personal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2035 upa ciM-|| gaM karaMti, tattha ya ciMtaMti karasa niruge nijattA vayaM, guruhiM to tArisaM tavaM patrAmo tAthA. 4 jAriseNa tassa hANIna javai tatra ciMtaMti chammAsakhamaNaM karemo. egadivaseSa UNaM tadAvi nasakemo tarja battIsazmaM tIsaimaM jAva canatthaM AyaMbilaM egahANaM egAsa purima ni vigaI porisiM namukkArasahiyaM catti evaM jaM samatthA tatraM kADhaM tamasadabhAvAhiM ya e karaMti paThA vaMdittA gurusarikayaM patrajaMti sace namukkAraittagA samagaM jahaMti vosarAvaMti nisIyaMti ya. evaM porisimAsu vijAsA. tanuM tinni thuI appasagaM diti, jahA gharako - lAisattA na uti tarja bahuvelaM saMdisAvaMti, jai ceIyAI atthito vaMdati, evaM ca pi kamaNakAlaM tuti, jahA pamikatAeM thUra avasANe ceva pakilehaNA javaiti // 28 // // mUlam // - to savadosamukkaM / acalamaNaNotragagamukkuru // aMgovahipa mile kare to sohae vasahiM // 25 // vyAkhyA - tata AvazyakAnaMtaraM utkuTakaH putAspRSTabhUtalaH san gopadheH zarIraparijogyAnAM mukhapotikAdyupakaraNAnAM pratilekhanAM karoti nanu kaH pratilekhanAyAH prAraMbha kAlaH ? ucyate - stutijaganAnaMtaraM - muhaNattaya rayaharaNe / du nisi - For Private and Personal Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM 1036 jA colapaTTakapatie || saMthAruttarapaTTe / ikkArasame tahA daMDe // 1 // ityetAvatsUpakaraNeSu ya bhA. 4 thA sUrya udeti tathA pratilekhanA prArabdhavyA. etena ye pANirekhA nirIkSaNe pratilekhanAkSaiti manyaMte te nirastAH, saprakAzAprakAzopAzrayanedena pANirekhA nirIkSaNasyAnaikAMtikatvAt uktaM ca-- aruvAvAsagaputraM parupparaM pANipaDilehA ee u NAsatti. paMcakalpe'pyuktaM - sUrodaye jANaM / pamile hathiyAra ADhavaNakAlo || yerAggayaMmi / jabahiNA so tuleo // 1 // kathaM pratilekhanAM karotItyAha - sabadosa mukkamityAdi trINyapi kriyAvizeSaNAni, sarvaiH pratilekhanAdoSairmuktaM yathA javatyevaM te ca SaT, yadAha - AranakA samma ddA / vayavA ya mosalI tazyA // paSphomaNA catthI / virikattA vezyA bahA // 1 // tatra vi parItakaraNAtvaritaM vAnyavastragrahaNAdArajaTA pratilekhanA 1. vastrAMtaH koNa saMvalanenopadheruparinivizya pratilekhanAkaraNena vA saMmardA 2 tiryagUrdhva adho vA vastreNa kuDyAdisaMghaTanAdAmosalitti prAkRtatvAdAmarzavatI 3. reNugumitasya vastrasya gRhasthavatprakarSeNa dhUnanAtprasphoTikA 4. pratyupekSitasya vastrasyApratyupekSite depaNAstrAMcalAnAM vA UrdhvaM vipaNAkSi For Private and Personal Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciN.|| ptA 5. SaSTI vedikA, atra saMpradAyaH- vezyA paMcavidA pannattA, taM jahA-navezyA ?,1 vAbhA.4 ahovezyA 2, tiriyavezyA 3. puha vezyA 4 ega veiyA ca 5. tattha uhavezyA ubari 1037|| jANugANaM hatthe kAUNa pamiledei. ahovezyA ahojANugANaM hatthe kAUNa pamiledeza. tiriyavezyA saMmAsayANaM majkeNaM hatthe neUNa pamiledeza. duharDa veiyA bAhANaM aMtarA dovi jANugA kAUNa pamilehe. egaTha vezyA egaM jANugaM vAhANaM aMtare kAUNa pamile. hezatti. zme doSAH pratilekhanAyAM tyAjyAH, anye'pi-pasidinapalaMbalolA / egAmosA a garUvadhUNA // kuNaH pamANe pamAyaM / saMkie gaNaNovayaM kujA // 1 // ahaDhaM vastraM gRhNataH prazithilA, viSamagrahaNena vastrAMcalAnAM pralaMbanAtpralaMbA, namo pANI vA pratyupekSyamANavastrasya lAlanAlDolA, madhye gRhItvA hastAbhyAM vastraM gharSayaM stribhAgazeSaMkarotItyekAmarzA. saMkhyAtikrameNa zrAsphoTAdikaraNAyugapadanekavastrapratyupekSaNAchAnekarUpadhUnanA, pramANe prasphoTA|disaMkhyAyAM pramAdaM karoti, zaMkite saMdehe sati gaNanAMgulirekhAsparzanAdinA vitrisaMkhyA|| smikA tAmupagabati gaNanopagamaM yathAjavatyevaM prasphoTAdikaM kurvato doSaH, kathaM tarhi prati.. For Private and Personal Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci || lekhanAM kuryAdityAha - 'acalaMti' acalaM dRDhaM yathA javatyevaM. kAcalagrahaNena zeSA api tAnA. 4 tadguNAH sUnitAH, tadyathA - u thiraM aturiyaM / sarvaM tAvatthameva pakilehe // to vIyaM paphoDe / tazyaM ca puNo pamajijJA // 1 // aNacAviyaM avaliyaM / NANuvaMdhi amosaliM cena // chappurimAnavakhoDA | pANIpApamaNaM cetra // 2 // anayogyariyA -tatra UrdhvaM kAyato vastratazca kAyata utkuTiko vastastiryak prasAritavantraH, na tu kAyata utthAya vastraM vA UrdhvakRtya pratyupekSyate, tathA saMpradAyatvAt. (sthiraM dRDhahastatayA gRhItaM tvaritaM 1038 taM yathA javatyevaM sarvaM vastraM tAvatpratyupedeta nirIkSeta, na tu prasphoTayet tatra ca yadi jaMtUn pazyati tato yatanayAnyatra saMkramayati, tadadarzanena tato dvitIyamidaM kuryAt yata prasphoTayet. tRtIyaM ca punaridaM kuryAdyaduta pramRjyAt kathaM punaH prasphoTayet pramRjyAdvetyAha nartitaM yathA vapuSo vastrasya vA nartanaM na javati. avalitaM yathAtmano vastrasya vA valanaM moTanaM na bhavati, anubaMdhi na nirvyavacchedaM, kiMtu vakSyamANaprasphoTanAdivijAgaM. 'khAmo saliti tiryagUrdhvamadhazca kuDyA do parAmarSarahitaM yathA javatyevaM kimityAha-' purimatti ' For Private and Personal Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa naM SaT pUrvaH, pUrva kriyamANatayA tiryakkRtavastra prasphoTAtmakAH kriyAvizeSA yeSAM te padapUrvAH, are. tato navAkhoTakAH prasphoTanarUpAH karttavyAH pANo prANinAM kuzvAdInAM pramArjanaM prasphoTanatrikatrikottarakAlaM trisaMkhyaM prANiprANapramArjanaM kartavyamiti gAthArthaH tathA " aNasovaI2039 gatti" ananyopayogaM pratilekhanAvyatiriktopayogarahitaM yathA javatyevaM yadAha - mileha kuto / miho kahaM kuNai jaNatrayakadaM vA // deicca paJcaskANaM / vAei sayaM pai vA // 1 // puDhavIyaukkAe / teUbAUNastatasAeM || pahileApamato | upahaMpi virAhago hoi // 2 // evaM prAtastyAM pratilekhanAM kRtvA pratilekhanAsamAptisamakAlaM cojagate sUrye vasatiM zodhayati pramArjayati. " tarja vasahiM pamakriyakAlaM niveyaMti me jayaMti samatarameva kAla niveyaMtI " tyanuktamapi dRSTavyaM // 27 // // mUlam // aha baMdiUNa suurii| puchai kAyavamajU kiM jaMte // guru Apase kuNa5 | veyAvaccaM ca sajjAyaM // 30 // vyAkhyA -- atha vaMditvA sUrimAcArya, upalakSaNatvAdanyamapi puraskRtamupAdhyAyAdikaM pRchati, yatpRSThati tadAha - he jadaMta ! aba mayA kiM kartavya For Private and Personal Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci miti. tatastasya yogyatAM vijJAya vakti, no yAvRttyaM kuru ? svAdhyAya vA adhISveti. tataH tAbhA.4|| sa sAdhurmurvA dezena karoti vaiyAvRtyaM svAdhyAyaM vA, na punaH svabudhyA kiMcitkuryAt, yadAha1040 bamadasamavA-lasehiM mAsakamAsamkhamaNedi // akaraMtA guruvayaNaM / aNaMtasaMsAriyA naNiyA // 1 // 30 // tatazca // mUlam ||--kiNcuunnporsiie / apamikato ya caramakAlasta // sucavihiNA yAsI. No / pamileha pananijogaM // 31 // vyAkhyA--iha catujhAMvinaktasya nanaso yadA prathama jAgaM kiMcinnyUnaM sUryaH prApto javati tadA kiMcinA pauruSI. asyAzca parijhAnAya-yAsADe mAse dopayA / pose mAse vanappayA // cittAsoesu mAsesu / tipayA havai porisI // 1 // aMgulaM sattarateNa / parakeNa ya duaMgulaM // vakRe hAyara vAvi / mAse mAse cana aMgu. laM // 2 // jijJAmUle AsADha-sAvaNe nahiM agulehiM paDilehA // ahiM bIyatIya mi / ta. ie dasa ahahiM cautthe // 3 // ityetanAthAtrayaM smarya, suprasiddhatvAJca na vyAkhyAtaM, navaraM | sattaratteNaMti saptAhogatreNa, etacca nidhipAtapakApekkayoktaM. anyathA saptarAtreNa sAu~neti For Private and Personal Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dRSTavyaM. tasyAM ca kiMcinapomavyAM caramakAlasya prAnAtikasya, tadanAve vairAtrikasyApyapratitAbhA. krAMtezcaturthapauruSyAM tahalena svAdhyAyamAnatvAt. yaccUrNiH-veyattiyapAnAzyA divasahA ghita vA ceva, yAsIna upaviSTaH. puvate aparahne muddapattiyamAi paDilehA, iti vacanAnmukhapotikAM pratyupekSya tataH pAtraniyogaM vA pAtrapratibaddhopakaraNa jAtaM pratyuper3hate, kathaM ? zrutavidhinA AgamoktarItyA, zrutavidhizcAyaM-pAyassa pAyabaMdho soyA navautto taleso muhuNaMtaeNa guLagulazyaM gulIu pamalANi ukkumuyanANavatthe palimaMyAisu tanna nave // 31 // atha dvitI. yapauruSIkartavyamAha // mUlam ||-ciiyaaie porasIe / aNupehai puvagahiyasuyamatthaM // jiskAkAsaMmi muNI / gurupura karai uvagaM // 32 // vyAkhyA--dvitIyAyAmarthapoSyAM prAptAyAM pUrvagRhI. tasya zrutasyArthamanuprekSate smarati, tato nidAkAle prApte, nikSAkAlazcotsargatastRtIyapauruSIrUpaH sthavirakalpikAnAM, yatra loko yadA nukte tatra tadAnIM vA etena akAlacaryA niSi| kA, yadArSa-akAle carasi nikkhU / kAlaM no pamilehasi // appANaM ca kilAmesi / sa For Private and Personal Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1042 upa ciM| nivesaM ca garidasi // 1 // tadAnI nikSArthI munirgurUNAM purata upayogaM karoti, aoghavAbhA.4|| vRttiH-paDhamamApunaz yakRta saMdissaha uvaDhaMgaM karemi, ubagakarAvaNi karemi kAussa. gaM, ahahiM usAsehiM namokAraM ciMtei, ta namokAreNa pArittA jaNa, saMdisaha Ayari. 5 jaNa lAbho, sAhu jaNa tahatti. ta Ayari jaNa, jada gahiyaM puvasAhahitti, ta. u yAvassiyAe jassa jogutti jaM jaM saMjamassa uvagAre vaya. taM taM gihnissAmitti // 35 // tataH kimityAha // mUlam ||--yaavssiyaa calina / aJcakhitto aNAlo asaDho // jugamittadatta. dihii| AyaparavirAhaNavimukko // 33 // aciyattaM pamikuThaM / mAmagaM vA kulaM vivajAMto // hiMma gharAgharaM so| ukosaM jAva dokosaM // 34 // vyAkhyA-niHkramaNakAle'vazyakartavyatvAdAvazyakItayA calitaH svoparAzrayAditi gamyate, avyAkSipto gItAdivyAsaMgarahitaH, anAkulaH sarvanirAkebhyaH pUrvamadaM galAmi, yena prabhRtAM nidAM prApnomItyaurasukyarahi| taH, azaH saralacittaH, zage hi sAraM vastvazuddhamapi zuddhIkRtya gRhNIyAt, asAraM ca zu. For Private and Personal Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAbhA.4 upaci chamapyazuddhIkRtya pariharediti. tathA yugaM caturhastapramANaM tanmAtre puraH deve dattA nyastA : dRSTiH sa yugamAtradattadRSTiH. atipUracakSuSAtisUkSmasatvAnirIkSaNAt, atyAsannalokane tu sa. hasA jIvaM dRSTvA pAdasaMharaNAyogAt. upalakSaNatvAt zvAnAdInAM rakSaNArtha pRSTataH pArzvato-|| 'pi dattopayogaH. tathA "AyaparetyAdi", paMkasthANugatazvAnasaMgrAmadhenuhayahastyAdipUrInavanAdAtmavirAdhana yA bIjaharidAdivarjanAtparavirAdhanayA ca vimuktaH. "aciyattaMti" a. prItikaM yatra sAdhupraveze gRhiNAM na prItiH, pratikuSTaM niSi. atra cUrNiH-pamikuThaM vi. haM ittariyaM AvakahiyaM ca, ittariyaM mayagasUyagAi, AvakahiyaM ajuGA mobamAyaMgAdi. "mAmagaMti" yatra gRhAdhyakSo vakti mA mama gRhaM kazcidAgabatviti. tedevaM kulaM vivarjayaH n sa sAdhurrahAdgRhaM gRhaparipATyetyarthaH, hiMmate. kiyaMtI bhUmi yAvadityAha--utkarSato yA. vad chau krozau, parato hi samAnItamazanAdi mArgAtikAMtadoSapuSTa syAd, yadAha vivAhapra. jJaptiH-aha naMte khittAikvaMtassa kAlAzkaMtasta maggAzkaMtassa, pamANAikaMtassa pANa no. yaNassa ke aThe pasatte! goyamA! jeNaM niggaMthe yA niggaMthI vA phAsujhaM esaNijaM asaNa For Private and Personal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| pANakhAimasAimaM aNuggae sUrie paDiggadittA, jaggae sure AhAramAharei, esaNaM goyaH || tA bhA.4|| mA! khittAzkaMte pANanoyaNe // 1 // jeNaM niggaMtho vA niggaMthI vA jAvasAmaM paDhamAe 1044 porisIe pamiggahittA patrimaM porisiM uvAyaNAvittA AhAramAharei, esaNaM goyamA! kAlAikate pANanoyaNe // 2 // jeNaM niggaMtho vA niggaMthI vA jAva sAzmaM pamigga hittA paraM ajoyaNamerAe vIkamAvittA yAhAramAhareza, elaNaM goyamA! maggAzkaMte pANabhoyaNe // 3 // jeNaM niggaMtho vA niggaMthI vA jAva sAzmaM pamiga hittA paraM battIsAe kavalANaM kukkumizramapamANANaM AhAramAharei, esaNaM goymaa| pamANAzkaMte pANaloaNe // 4 // 34 // | athaivaM hiMmmAno yahidhatta tadAha // mUlam ||-vjiy battIsa gave-saNAgahaNesaNAi dasa dose // guru atihigilA. NANaM / pavijataM giehae nattaM // 35 // vyAkhyA-pyate sAdhubhirityeSaNA jaktAdizu. kiH, sA ca gavaiSaNaiSaNA grahaNeSaNA grAsaiSaNeti tridhA. tatra jighRkSitasya jaktAdernirIkSaNaM || gaveSaNA, tadviSayaiSaNA garveSaNeSaNA. grahaNaM tasyaivAdAnaM tadarthA eSaNA grahaNeSaNA, grAso || For Private and Personal Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| grahItasya jaktAdeH paribhogastadviSayA eSaNA grAsaiSaNA. zyaM ca purastAdayate, jojanakSaNa tAbhA.4 eva tasyAdhikRtatvAt. gaveSaNaiSaNAyAM ca dvAtriMzadoSA vAH . yathA-sAdhUnAmAdhayA saMka1045 spena sacittasyAcittIkaraNamAdhAkarma // 1 // yagRhiNA svArtha rAI, pazcAdvatyuddezena pR. thakkRtaM tadauddezikaM vidhA, tatra yadyayodhdhRtaM tattathAbhRtaM yAvadArthakAdInAM caturNAmuddizya| mAnamuddiSTodezikaM // 1 // . yatpunarudhdhRtaM kUrAdidadhyAdinA saMskriyate taskRtoddezikaM // 2 // | yatvagnyAdinA jIvAraMneNa saMskriyate tatkaudezikaM // 3 // etat trividhamapi caturdhA, yA. vadarthikArthamuddezaM, pAkhaMDyartha samuddezaM, nigraMthArtha ca samAdezamiti dvAdazadhauddezaM. yadavizu. koTisaMgAnuddhamapyazanAdi Syate, tatpUrtikarma vidhA, tatrAdhAkarmikadhUmabAppAdisaMpRktaM sUkSma tadatyAjyaM, vAdaraM tu AdhArmikaculIjAjanAdispRSTaM tyAjyaM. AdhArmikamapi tadinApUrvaM dinatrayaM tyAjyaM pUtiuSTamiti // 3 // yadgRhiNA svasya yAvadarzikAnAM pAkhaM. minAM yatInAM vA kRte militameva paktumArabhyate, tanmizraM tridhA // 4 // paMktigatagRhatraya| madhyAdekagRhe sAdhau nikSAM gRhNati dvitIye sAdhau dattopayoge tRtIyagrahAdAtrI svahastAdi / For Private and Personal Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| sthApitaM naktamAnayati, sA'cirasthApanAkalpA. yatsAdhvayaM gRhI sthApayitvA muMcati sA ci. tAbhA.4// rasthApanA. // 5 // yatputrAdo jojanaM yAcamAne sAdhvaryamutthitA tavApi dAsyAmIti brUte sA sUkSmA, yacca yatInAgaMtUn yiyAsUn jJAtvArvAk parato vA gRhI vivAhAdikaM karoti, sA bAdarA ceti prAjRtikA dvidhA // 6 // . yadaMdhakArasthasya vastuno yatyartha dIpAdinA prakaTanaM bahirAnayanaM vA tatprAuHkaraNaM vidhA // 7 // . yatsvaparasatkAbhyAM vyanAvAbhyAM visAdhitaM tatkItaM caturdhA. // 7 // yadunchannaM yAcitvA gRhI datte tatprAmityaM // 5 // . yadasAreNa va. stunA sAraM parAvartya gRhI datte tatparAvartitaM // 10 // . yatsvagrAmAtparagrAmAchA saMmukhamAnItaM tadanyAhRtaM, hastazatAMtarAnItaM ca kalpate // 11 // . yanmujitakutupAdimukhaM yatihetorunmudyAparijogyaM kapATaM codghATya pradate tadunninaM // 12 // . yanmAlAdibhya uttArya kuMjAdityo vAkRSya karadurgA datte tanmAlApahRtaM jaghanyAdinnedAvidhA, pANyutpATanamAtreNa zikkakAde ryadAtrI dadAti taGaghanyaM, maMcakAyAroheNa madhyamaM, niHzreNyArohaNenotkRSTaM // 13 // . svA. || mI rAjAdiH, prajuhAdhyakSaH, eto svAyattamanuSyenyaH, stenAzca pAMthAdinyo balAuddAtya | For Private and Personal Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| yatsAdhubhyo dadati tadAvedyaM tridhA // 14 // . yaddahulAdhAraNaM anyairadattaM eko datte, yacca ko / tabhA..// TuMbikaprahitahAlikalojanamadhyAttayorananujhyA kazcitsAdhave datte, jaDDo hastI, tatsatkaM / 2047 piMjaM rAjJA gajena vAnanujJAtaM yadAdhoraNaH sAdhave datte, tatsAdhAraNacokhakajaDanedAda nisRSTaM / tridhA // 15 // . yadgRhiNA mUlAraMne svArtha kRte. pazcAdyAvadAryakAnAM pArakha minAM yatinAM vA kRte'dhikaM gRhI kipati so'dhyavaghUraka stridhA. // 16 // iti pomazojamadoSAH // iha thA. dhAkarma kadi zikazca pAkhaMmizramaNa nigraMtharUyaM nedatrayaM. AhAra pUtiH, mizrAdhyavapUrakayozcAMtyaM nedaghyaM, bAdarAprajRtikA cetyavizuddhikoTi tasavenApi spRSTaM sarvaM tyajaMti, anirvAhe tu vivicya tadeva tyajaMti, ghRtAdikaM tu tAvanmAtrameva tyajaMti, na zeSamiti. athotpAdanAdo. SAH Somaza yathA bAlasya vIrapAnamaUnamaMmanakrIDanAMkadhAtrItvena labdhaH piMko dhAtrImiH 1. saMdezanayanAnayanarUpeNa dautyena labdho pUtapimaH 2. lAjAlAnAdinimittakathanena labdhaH / | pimo nimittapimaH 3. jAtikulagaNakarma zidapairAtmano gRhasthasya tulyatAkhyApanena labdha : || AjIvanApiMmaH 4. yo dAtA yazaktastatpuraH svamapi tanaktaM darzayan yabanate sa vanIpakapi. For Private and Personal Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1018 upa , || maH 5. dAturoSadhyAdikadhanena vaidyAdisUcanena vA labdhazcikitsApimaH 6. balavidyAtapaH saM. || sAbhA.4|| pannasya krodhanayAdagrahI datte, sakopapimaH 7. prazaMsito'pamAnito vA dAturajimAnena yadA datte sa mAnapimaH 7. punaH punargrahaNArtha nAnArUpakAriNo mAyApiMmaH e. gRSTyA bahataramaTa. to lojapimaH 10. mAtRpitRzvazrUzvazurAdisaMbaMdhaM kurvataH pUrva pazcAchA dAtAraM stuvato vA saMstavadoSaH 11. vidyAmaMtrI prAgvyAkhyAtArthoM, cUrNamadRzyAMjanAdi, yogaH pAdapralepAdiH, ta. prayogeNa labdhA vidyAmaMtracUrNa yogapiMDAH 15, garbhAdhAnaparizATakaraNAdinA'vAptau mUlakarma: piMmaH 16. ete ca militA chAtriMzajaveSaNeSaNAdoSAH. grahaNaiSaNAyAM ca doSA daza, tadyathA zudhamapi piMDamAdhAkarmAdizaMkayA gRhNataH zaMkitadoSaH 1. savittena pRthvyapavanaspatirU. peNa, acittenApi lokAgamagarhitena madhumadyamUtroccArAdinA kharaMTitena kareNa jAjanena vA gRhNato mraditadoSaH 2. sacitteSu pRthvyAdiSvanaMtaraM paraMparaM vA yanikSipta, tadgRhNato niki sadoSaH 3. sacittena phalAdinA unnaM vastu gRhNataH pihitadoSaH 4. haste nAjane vA sthitaM || sacitte'citte vA nidhAya tena hastena nAjanena vA yadi dAtrI dadAti tadA saMhRtadoSaH 5. | For Private and Personal Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| sthavirAdibhirdIyamAnaM gRhNato dAyakadoSaH 6. yadAha-therapahupaMkuvivara-jariaMdhattavamatta. tAbhA.4 mmatte // karacaraNa binnapayalia-niyalaMduyapAuyArUDhe // 1 // khaMgai pIsa muMja / katta 1049 loDhe vikhiNa piMjai // dala virolaz jema / jA guviNi bAsavanA yA // 2 // tahatthakAe gila / ghaTTai rajaz khiva daphu jai // sAhAraNa coriyagaM / deza parakaM para vA // 3 // va valiM navatta / piThTharAya tahAsapaccavAyAjA // ditesu evamAisu / uheNa muNI na gihUti // 4 // yogyamayogyaM ca ke api saMmikhya yadA dadAti tadA unmizradoSaH 7. apa. riNataM dvidhA, vyajAvanedAt. tatra sacittaM vastu dravyApariNataM, nAvApariNataM dvidhA, dAyakagrA. hakannedAt. tatra yoH sAdhAraNe'nnAdAvekena dIyamAne dvitIyasya nAvo na dAnapariNAmavAniti dAyakanAvApariNataM, grAhakanAvApariNataM tu yatra jyoH sAdhvormadhye ekasya manasi tadannAdikaM zuddhaM pariNataM, anyasya ca tadevAzujhamiti 7. dadhyAdilepakRtiptaM, tatra ca saMsRSTAnyAM pAtrakarAbhyAM sAvazeSa'vyeNa cASTo bhaMgAH, atra samanaMgeSu gRhNato liptadoSaH, teSu niravaze // SavyatayA pazcAtkarmadoSasya parihartumazakyatvAt e. yatra dIyamAne parizATinavati sa ch.|| For Private and Personal Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAbhA.4 upa ci-|| ditadoSaH 10. evaM ete sarve'pi militA dvicatvAriMzadoSAH. atha gAthArthaH-evamuktAn | gaveSaNAyA vAtriMzataM, grahaNeSaNAyAzca daza doSAn varjayitvA sAdhugurvatithikhAnebhyaH pravi. 1050 jaktaM vibhAgenetyarthaH, naktaM napalakSaNatvAtpAnakamapi gRhNAti. yadAgamaH-jai taruNo niruvahi / lujasto mamalIi Ayari // asuhussavI sugahaNaM / emeva ya hoi pAhuNae // 1 // AcAryasya pRthak jaktAdigrahaNe'mI guNAH-suttatyathirIkaraNaM / viNa gurupUtra sehavahumANo // dANavazsaDibuddhi / buddhIbalavajhaNaM ceva // 1 // "gilANaNaM mitti" caturthyarthe Sa. STI prAkRtatvAt, na tvatithirivyAda glAnazcAzaktatvAnna jidArtha paryaTatIti, Aha // mUlam ||-ashsysuavaaykhaa-iehiN guru jiNuva Ayari // to so sayaM na hiMma / jiskAe pariyare saMte // 36 // vyAkhyA-atizayo devAdikRto mahimA, zrutaM svaparasamayAtmakaM, vAdaH paravA divadanamukhAdAyI tarkavizeSaH, kathA dharmopadezaH, yAdizabdA. dyogAnuyogadAnAdayaH, enirguNairjinastIrthaMkara iva AcAryoM gururgovyaH, tataH sa AcAryaH || svayaM nidAyai na hiMmate. ayaM jAvaH-AcArye nivArtha trAmyati aho! puSTaziSyakA a. | For Private and Personal Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM- smai bhagavate naktamAtramavi nAnayaMtIti prakupitA devatA gamapi vinAzayet, zrutaM ca tasya / ' tAbhA..|| bhUrijramaNazrAMtasyAparAvartanayA parigaset. paravAdI vAdArthamAgatastaM nikSAkamAlokyAvahI. layet. cAturvarNyapUrNe sadasi dharmadezanAM vitatya nidAthai bramannayaM mahimnA zyet, ataH svayamAcAryoM na paryaTati. naktaM ca-nappannanANA jaha no amaMti / canuttIsabujhAisayA ji. yaMdA // evaM gaNI aguNovave / satthAva no hiMma jikk|| 1 // atrApavAdamAha'pariyare'saMtatti' asati sAdhuparivArarahitasya tasyApi viharaNAnujJAnAta. satyapi parivAre eSaNAvizeSazuSTyartha jinakalpAditulanArtha vA svayamapi paryaTatItyapi dRSTavyaM. // 36 // atha cAritrasyAhArazuddhimUlatvAdeSaNAviSayaM vizeSopadezamAha // mUlam ||-buhpiimiyaavi rogA-narAvi aTThANa parikilaMtAvi // niMdaMti nAviyamaNA / samaNA na hu esaNaM pAyaM // 37 // vyAkhyA-spaSTA, navaraM prAyograhaNAdAgADhakArye | paMcakaparihAnyA'neSaNIyamapi gRhNato''STA eveti. // 37 // atha gRhItasya naktasya vidhimAha // mUlam ||-to vasahIe paviThTho / nisIhiyAe pamikame zariyaM // vihiNAloiyani For Private and Personal Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra upa ciM bhA. 4 1052 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7 mmiya - sajjA vIsa mekhaNaM // 30 // vyAkhyA - tato jaktagrahaNAnaMtaraM vasato praviSTa "iriti pathika pratikrAmati kathaM praviSTa ityAha-' nisIhiyAetti bAhyavyApAra ni. pedhena nirvRttA naidhikI. tathA iyaM ca zeSasAmAcArI sUcayati sA ceyaM-gocaramAgataH sAdhuH prathamaM vasateradvAre madhyadeze mUladvAre ca triSu sthAneSu naiSedhikIM vidhatte tataH sAgArikAjAve pAdau pramArSTi, gurudarzane ca namo khamAsamaNAya mityuktvA iSannamannaMjalibaMdhaM ravayati. uparyadhazca juvaM pramRjya daMrukaM sthAne muMcati, kalpAdikaM copadherupari muMcati paTalakAni ca pAtrako pari sthApayati, sati saMjave kAyikayAdivyutsarge vidhAya guroH pura IyAM pratikrAmati, kAyotsarge tu nirgamapravezaM gocarAticArAn ciMtayati. " kAussaggaMmi vi ciMtana sa mudANiyAre" ityoghaniyuktivacanAt tathA ca cUrNiH - 4: 'soya aiyAro sAhuSo gamaNe pamucca hotA jattapANA vA viSpamANe jo azyAro taM ciMteU ussAre." tatazcaturviMzatistavaM japitvA va khicAutaM / uvasaMtamuvaDiyaM canAu // annavitu mehAvI / AlojA susaMghae // 1 // iti vacanAjyA kepAdirahitaM For Private and Personal Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2053 upaca-|| guruM vijJAya upayukte gurau saMdisattAlocayAmItyanujJApya tatpuro'nRtyannaMgAnyamoTayannanyadajalpaM. tAmA. stacitto mUkaM nAtigADhasvaraM saMyatanASayA zrAjhena zrAvikayA vA vyApAraM kurvatyA yena jA. janena- hastena vA yadyathAdattaM tattathAlocayati. yadi punardivasaH svalpaH, svayaM cAsau zrAMtaH, gururvA kulAdikAryeNa vyApRtaH, glAnasya vA velAtikramaH syAt tadA "purakammapaTakamme a. ppa asujhe uhamAloe" iti vacanAt puraHkarma pazcAtkarma alpaM na kiMcidastItyarthaH. azukaM vA'dhAkarmAdi alpaM nAstItyoghata evAlocayati. tato mukhapotikayA ziraH sapaTalaM ca patadgrahaM pramAya' mArjArAdyApAtazaMkayA UrdhvamadhastiryadRzaM dadAno hastadhRtapatagraho'rdhAvanatakAyo jaktapAnaM ca gurordarzayati. yacca na samyagAlocitaM tadaticArazuSTyartha "pamika mAmi goyaracariyAe nikAyariyAe" ityAdi damakamuktvA kAyotsagaM karoti. tatra ca "aho jiNehiM sAvajA" iti gAthAM ciMtayati, namaskAraM gAthAghyaM cetyanye. tataH pArayitvA caturviMzatistavaM naNitvA yadi pUrvaM na prasthApitastadA svAdhyAyaM prasthApayati. tataH kaNaM jaghanyato gAthAtrayamAtraM svAdhyAyaM karoti, utkRSTato mahAprANadhyAnavalAccaturdazApi pUrvAH || For Private and Personal Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM.|| eyaMtarmuhurtena parAvartayati. evaM ca dhAtukonAdayo doSAH parityaktA bhavaMti. etadevAha-"vi. tA bhA.4 hiNAlozyanimmiyasajjA vIsameza khaNaM" ityuktArtha. // 30 // tataH // mUlam ||-kyaajraaikjo| saMvaraNaM pArilaM nahiM paehiM / muMje aparisAmI / Aloe paMcagayadosaM // 30 // vyAkhyA-kRtAni, AturalAnAH, AdizabdAhAlavRddhAdayasteSAmoSadhapathyapAriSTApanikAdIni kAryANi yena sa kRtAturAdikAryaH, yadArSa--je gilANaM pamiyara se maM pamiyarai, je maM pamiyara se gilANaM pamiyaraitti. tataH saMvaraNaM pratyAkhyAnaM purimArdhAdikaM pArayitvA SanniH padairAhArakAraNaiH, tAni cAmUni-hedanopazamArtha 1, vaiyAvRttyArtha 2, iryAzuSTyarthaM 3, saptadazadhA saMyamapAlanArtha 4, prANadhAraNArtha 5, svAdhyAyAdi. dharmaciMtArtha vA luMkte. 6. na niSkAraNaM jutte ityarthaH. yadAha-uNhamApayare gnne| kAraNaM mi ya Agae // AhArija mehAvI / saMjaesu samAhie // 1 // veyaNa veyAvacce / iriyaThAe | ya saMjamahAe // taha pANavattiyAe / uThaM puNa dhammaciMtAe // 2 // kathaM nuMkte ityAha-a. | parizATiH kavalAnmukhAcca parizA Timakurvan , kva nukte ? Aloke sUkSmajIvaradArtha saprakAza- / For Private and Personal Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAbhA.4 1058 upaciM-|| sthAne, na punargrahasthAdInAmAloke, jugupsAdinibaMdhanatvAt. uktaM ca-ukAyadayAvaMtovi / saMja: dullahaM kuNa vohiM // AhAre nIhAre / dugaMchie piMgahaNe ya ||1||"pNcgydo. satti" kriyAvizeSaNaM, paMcasaMkhyAgatA anAvaM prAptA doSA grAseSaNAsatkA. yatra bhojane tatpaMcagatadoSaM yathA navatyeva, te cAmI-vasate hirmadhye vAnurUpANi khaMgamaMgakAdIni . vyANi saMyojayataH saMyojanAdoSaH 1. AhArasya pramANaM hAtriMzatkavalAdirUpaM, yAvatA ya. syodaraM SanAgonaM pUryate, tAvaDA tadatiriktaM luMjAnasya pramANadoSaH 5. zSTametaditi rAgeNa jhuMjAnasyAMgAradoSaH 3. aniSTametaditi hepeNa juJjAnasya dhUmadoSaH 4. satyAhArakAraNe'nu. Anasya kAraNAnAve ca juMjAnasya kAraNadoSaH 5. AhArakAraNAni prAgevoktAni, akAraNAni cAmUni-jvarAyAtaMkazamanArthaM 1, kruddhadevatAyupasargavAraNArtha 2; puruSavedAyudaye - hmadhAraNArtha 3, vRSTimahikAdo prANidayArthaM 4, caturthAditapazcaraNArtha 5, aMtyakAle zarIratyAgArtha 6, vA na juMjIta. yadAha-Aryake uvasagge / titikayA baMjaceraguttI ya // pA. || jidayA tavahelaM / sarIravobeyaNakAe // 1 // eehiM bahiM gaNehiM / aNAhAro u jo nave // || For Private and Personal Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| dhammaM nAzkame jiskR / kANajogarayo navetti // 2 // jojanavidhizcAyaM-niddhamahurANi : tAbhA.4|| putra / pittAzpasamaNaTTayA jhuMje // bujhivalavajhaNA / purakaM ca vigaMcilaM nihaM // 1 // asu. 1056 rasuraM acavacavaM / ayamavilaM viyaM apamisADiM // mnnvynnkaaygutto| juMje ahapakhiva. NasohI // 2 // 35 // tataH kiM kuryAdityAha // mUlam ||-bhiyaaviyaarmttg-dhaavnnpmuhe karittu to kaU // paharammi canatthe / so / pamileha pattavatthAI // 40 // vyAkhyA-bahirvicAraH saMjJArtha gamanaM, tahidhizvAyaMzha sadhAvo jukto sthitAH zuddhodakamAdAyAvazyakIpUrva niHkramya yugalitAH samazreNisthA ityarthaH, atvaramANA vikathArahitAH sthaMmilAsannajuyaM prApya pUrva upavizya DagalakAni gRhI. tvA tavagnajIvApanodArtha tAni prasphoTayaMti. tata natthAya guNavati sthaM mile saMmAsakaM pra. mAAnujAnAtu yasyAyamavagraha mityuktvA vAmorunivezitarajoharaNadaMmakA dakSiNakaragRhIta pAtrA divA pUrvottarayordizoH, rAtrau tu yAmyAyA api, tathA pavanasya grAmasya sUryasya ca pRSTamadadAnA niSIdaMti. yaH saMsaktagrahaNIkaH sa kRmyAdiradArtha bAyAyAM nivasate, atha chAyA nA. For Private and Personal Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaciM tAmA.4 1057 sti tadA vyutsRjya muhUrttamAtraM tiSTet, te kRmayaH svayameva pariNamaMte. sthaMmilaguNAzcAmIaNAvAyamasaMloe / parassaNuvaghAe // same aphusire yA vi / acirakAlakayaMmi ya // 1 // vinimme pUramogADhe / nAsanne bilavajie // tasappANabIyarahie / uccArAINi vosire // // 2 // anayoleMzato vyAkhyA-ApAto'jyAgamaH, saMloko darzanaM, tatra manojJasaMyatavarjami. tarasvaparapakSapAtasaMlasaMlokarahite. parasyAnupAtike yatra kasyApi bAdhA na javatItyarthaH. same bugnarahite'zuSire tRNAdirahite'cirakAlakRte yasminnRtau agnyAdinA yatsthaM milaM jAtaM, tasminneva tau nAnyatra, yatra ca grAma ekamapi varSa uSitastatra dvAdaza varSANi yAvatsthaMmilaM syAdityAgamaH. vistIrNe jaghanyato'pi hastapramANe, dharamavagADhe'gnyAdinA yenAdho jagha. nyato'pi catvAryayulAni prAsukIbhRte, zeSaM spaSTaM. tataH saMjJA vyutsRjya sthaMmilAsanne trini. thulukairAcamaMti. tato yathA gatAstathA vyAvRtya naiSedhikIpUrvamupAzraye vizaMtIti. mAtra kA. vikyAdinAjanaM, tasya dhAvanaM dAlanaM, pramukhazabdAtsvAdhyAyavaiyAvRttyAdisaMgrahaH. tato jo. janAnaMtaraM bahirvicAramAtrakadhAvanapramukhAni kAryANi kRtvA prAyuktakAraNavazAjAte caturthe !! For Private and Personal Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| prahare sa muniH pAtropakaraNAni vastrANi zArIrikAni pratyupekSate. atrApi pUrva mukhavaH || tApA.4 strikA pratyupedeta. yApoSitastadA gurvAdisatkamupaSiM pratyupekSya, tataH sve pAtrakopa dhI pratyupekSate yAvadaMte colapaTTe, juktavAMzca cettadA mukhavastrikAnaMtaraM colapaDheM pratyupekSate, tataH svaM pAtra, tato gurUNAmupathi, tatastAnanujJApya svamupadhi rajoharaNaM cAMte pra. tyupekSate. // 4 // // mUlam ||--to kAlaM sajjhAyaM / turiyaMse pamikamamittu kAlassa // sattAvIsa pehei| thaM mile tamuvauttAso // 41 // vyAkhyA-tataH pratyupekSaNAnaMtaraM svAdhyAyaM kRtvA upalada NatvAdanyadapi vaiyAvRttyAdikaM kRtvA turyAze tasyaiva praharasya caturtha nAge sAvazeSe sati kA lAtprAjAtikAdvairAtrikAhA pratikramya " divaplacarimapori-sie caupnAgAvasesAe // kAlaggahaNabhRmi / ta pamile diyavA // 1 // iti cUrNivacanAt. trINi kAnayogyAni jaghanyato'pi hastAMtaritAni sthaM milA ni, tathA chAdazahAdazoccAraprazravaNayoH, tatra dvArasyAMta|| rAsanne madhye pUre ca trINi adhyAsikAni sthaM milAni saMjhAtaH san yAni sukhena yAyAt. For Private and Personal Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upAca || tathA trINi anadhyAsikAni tenyo'rvAk sthamitAni, atIvAturo'dhyAsikAni yAvajaMtutAbhA. mazakto yeSu saMjJAmutsRjet. evametAni dvArasyAMtaH SaT, evaM hArAhahirapi SaT, yathA etA. 2059 ni chAdazoccArasya, tathA chAdaza prazravaNasyApi, sarvAgreNa saptaviMzati sthaM milA ni, tadupayu kto'nanyadhyAnaH san sA sAdhuH pratyupekSate, yathA caturviMzati sthaM milAni pratyupekSya tataH kAlasthaMmilAni pratyupekSate. yadAha--canajAgavasesAe / carimAe pamikaminu kAlarasa // uccAre pAsavaNe / gaNe cauvIsa pehe // 1 // yahiyAsiyA ya aMte / Asanne ceva majja pUre ya // tinneva aNahiyA si ya / aMto ucca bAhira // 2 // emeva ya pAsavaNe / bArasa cavIsa tu pehittA // kAlassa ya tini jave / aha sUro atthamuvabAi // 3 // 41 // atha sAMdhyaM vidhimAha // mUlam ||-atymie diNanAhe / savaviyArassa u gurusamarakaM // giliya parnasakAlaM / paharaM pakarei sajjhAyaM // 42 // vyAkhyA---sthaMmilapratyupekSaNAsamakAlaM astamite mannArdha| biMbe dinanAthe sUrye guroH samadaM satyApitAvazyakAH, ata vidhiH----yadi caityagRhe sthitA For Private and Personal Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM- stadA pUrva cetyAni vadaMte. yadhyavahAracUrNiH-jaz cezvaghare ThiyA veyAliyaM kAlaM pamikatA tA bhA.4|| akae Avassaege se kae Avassae cezya na vaMdaMti mAsalaghu. tato yadyavyAkSipto guru stadA sarve guruNA saha pratikramitumAranaMte. yadi punardharmakathAdinA vyAkSipto gurustadA sAdhavo gurunApRccya yathA jyeSTamAvazyakabhumo saMtiSTate. tattha pamikkamaMtANa zmA uvaNA, tattha ya puvAmeva gayaMtA karemi jaMte sAmAiyamiti suttaM karaMti. tataH kAyotsarge'pi sthitAH sU. trArthoM smaraMti, tAvadyAvad gururAgabati. tato guruH sAmAyikasUtrapAkRSya kAyotsargastho dai. vasikamatIcAraM ciMtayati, te'pi kAyotsargasthA eva daivasikamaticAraM ciMtayaMti. ayaM cA. vazyakavidhirAmUlaM cUryukta eva likhyate-zha kira sAhuNo kayasayalaveyAliyaM karaNikA sUratthamaNavelAe sAmAzyA sUtaM kattiA divasAiyAraciMtaNatthaM kAmassaggaM karaMti. tastha ya gosamUhaNaMtagAzyaM ahigayacihA kAusaggapajjavasANaM divasAiyAraM ciMtaMti, ta namu. kAreNa pArittA canavisatthayaM paDhaMti. ta saMmAsage pamile hittA ukkumuvaniviThThA muhurNatayaM || pamilehicA sasisobariyaM kAyaM pamajhAMti. taH pareNaM viNaeNa tigaraNasuI kizkammaM ka For Private and Personal Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2061 upa | raMti evaM vaMdittA utthAya ujayakaragadiyaraharaNA zraddhAvayaNakAyA puvapariciMtie dose bhA. 4 jahA rAyaliyAe saMjayanAsAe jahA gurUsuNaMti, tadA pavakumANasaMvegA mAyAmayaviSyamukkA apaNo visuddhinimittamAloyaMti. jai natthi iyAro tAhe sIse saMdisadatti nalie guruhiM pakimahatti jANiyavaM. aha azyAro pAyavittaM purimalAi diti, tanuM gurudinnapAyavittA vihiyA nisIittA samajAvajAviyA sammamuvautto NavatthapasaMgajIyA para para saMvegamAvajamANA daMsamasagAi agamANA paryapaNa sAmAiyamAzyaM parikramaNasuttaM kati. jAva tassa dhammassatti payaM tarja udhdhuDiyA ajuDimi ArAhaNAe iccAI jAva vaMdAmi jiNe cavI saMti jaNittA khAmaNAnimittaM kiikammaM karitA jati, ichAmi khamAsamo naMtara deva siyaM khAmenuM jaMkiMciyaM apattiyaM ityAdi paJcA sAhudugaM khAmaMti, riyaliyAvaNanimittaM kizkammaM karaMti nyAyari uvajjAe gAhA, eeyA jisaMbaMdheNa vaMdAtaraM khamAvaNA. tarDa se sagAvi jIvA khamAveyavA. ta phurAloiyaM vA pamitaM vA huA, ayAjogAIlA kAraNe tarja puNovi kayasAmAiya sutuccAraNA cari For Private and Personal Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upAce || savisohaNatyameva yaMcAsussAsaparimANaM kAurUgaM karaMti. ta namukkAreNa pAritA visuddha. / vAbhA.4 cArittadesayANaM IsaNavisuchinimittaM nAmukttiNaM karaMti. logassujoyagare ityAdi. ta daM. 101 saNa visuchinimittaM paNavIsUsAsamAeM kAnassaggaM karaMti. taI namukkAreNa pAricA nANavi suddhinimittaM suanANathuzyaM paDhaMti, puskaravaradIva ityAdi. ta suanANavisuzinimicaM paNavIsUsAsamANaM kAusaggaM karaMti, ta namukAreNa pArittA sijhathuI paDhaMti, siddhANaM vu. jhANamityAdi. ta vihiNA nisIittA muhapattiyaM pamile hittA AyariyANaM vaMdaNagaM karaMti, / taM ca kAkaNa puNo ukkumuyA AyariyAnimuhA viNayarazyaMjalipumA ciThaMti. jAhe puvaM / AyariyA thuI patnagaMti, pachA tevi; annahA aviNa navai. tAu ya thuzna ekassilAgA vaha'ti, bAu paya askarAiehiM vAsareNa vA vaDhateNa tinni naNiUNa tarja pAusiyaM karaMti.. etadevAha-" gihniyapasakAla miti " gRhItvA prAdoSikaM kAlaM praharaM yAvat khAdhyAyaM kAlikazrutaparAvRttirUpaM karoti. prAdoSikaH kAlastathA tula yitavyo yathA kAlasamAptau pa. zcimAyAM rAgAnivyaMgyA saMdhyApi samApyate. uktaM ca-kAlo saMkAya tahA dovi samapyati / For Private and Personal Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaciM tAbhA.4 2063 jaha samaM vevatti. kAlasyAzuko natkAlikaM zrutaM parAvartanIya miti pratItameva. // 42 // atha khaapvidhimaah___|| mUlama ||-kaalNmi pamikaMte / ja suyaza ta guruhiM gunnArDa // pamilehiya juvasaMthA -rayaM ca uccariya sAmAzyaM // 43 // vyAkhyA-kAle prAdoSike pratikAMte yadi sa sAdhuH svapiti, tadA gurubhiranujJAtaH pratyupekSya juvaM saMstArakaM ca uccArya sAmAyikaM, yadIti grahaNAd dRDhasaMhanano jita nizca syAt , sa sakalAmapi rAtri jAgRyAditi niveditaM. svApavidhizcAyaM-ja rattiM AgayA tAhe kAlaM na giLaMti, nijjuttI saMgahaNI guNaMti, jA puNa kAlabhUmI pamilehiyA tAhe kAlaM giLaMti, jara suddho karaMti sajjAyaM, aha na sujho na pamilehiyA vA vasahI, tAhe nijjutti guNaMti paDhamaporasiM kAUNa bahupamipunAe porasIe gurusagAsaM gaMtUNa naNaMti " zvAmi khamAsamaNo jAva vaMdAmi " khamAsamaNA va. hupamipunnAe porisI aNujANaha rAzsaMdhArayaM, tAhe paDhamaM kAzyA nUmi vacaMti, tAhe ja. ttha saMthAraganUmI tattha vaccaMti. bahimmi uvarnagaM karaMtA pamajhatA ubahIe dorayaM ubo / For Private and Personal Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM| iMti saMthArapaTTayaM uttarapaTTayaM ca pamile hittA dovi egatthalAena jarummi gavaMti, saMthArayaH / tAbhA.4/ bhUmi pamati, saMthArayaM ca accaraMti, uttarapaTTa tattha ya laggA muhapottiyAe uvarikhaM kAyaM 1064 pamaUti, hihivaM rayaharaNeNaM kappe vAme pAse vaMti, puNo saMthArae camaMtA naNaMti jihajAINaM pura citANaM aNujANaha puNo sAmAzyaM tinnivAre kaThiUNa sovaI. kathaM svapi. tItyucyate, vAhapadhAnena vAmapAvana kukkuTIpAdaprasAraNa, yathA kukkuTI pUrvamAkAze pAdau prasArayati, evaM sAdhunApi prathamamAkAze pAdau prasAryoM, yadA evaM sthAtuM na zaknoti, tadA juvaM pramRjya pAdau sthApayati, saMkocayaMzcorusaMdaMzake pramAya' saMkocayati, zayAnaizca chau hastau parasparamaMtare kAryo. yadAha-" do hatthe u abAhA niyamA sAhussa sAhu " rajoharaNaM tu nocchIrSake na vAmatazca moktavyaM, kiMtu dakSiNata eva, yannizIthasUtraM-je bhiskU tuya / rayaharaNaM sIsapaTTavijAhiM // purarja va maggau~ vA / vAme pAse nisanno vA // 1 // so ANA aNavatthaM / mitthattavirAhaNaM tahA duvihaM // pAvai jamhA teNaM / dAhiNapAsaMmi taM kujA // | // 2 // anena rAtrI svApavidhibhaNanenotsargataH sAdhUnAM divA svApo niSiddhaH, yadAha-'tu. For Private and Personal Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaci || kappana divA' apavAdatastu mArgazramAdikAraNaiH so'pi kalpate // 43 // evaM 4 svApavidhimuktvA yatha vidhishessmaad|| mUlam // -- jAyaMmi 1065 rate / gindara to aratiyaM kAlaM // inihAvasaeNaM / na sAhu kavi vi // 44 // vyAkhyA - spaSTA, na varaM utkRSTo vidhiruktaH, yadAhakAlacakaM ukko -saepa jahannatiyaM tu bodhavaM // bIyapayaMmi DugaMtaM / mAyAmayavidhyamuke yati // 1 // 44 // atha yAmamaryAdAvidhimAha - // mUlam // -- sabe par3ame jAme / vasahA bIe tahA guru taIe || jaggati caramapadare / sabe esA hu gaNamerA // 45 // vyAkhyA -- spaSTA, navaraM samartha gItArthAzca sAdhavo vRSatAH, esatti eSaH, hu avadhAraNe gaNasya samudAyasya merA maryAdA, yatra ca samudAyo na syAttatra yathAyogyaM svApajAgarau kAryoM, na cAsya vidheravakAzaH // 45 // evamahorAtrAnuSThAnamuktvAtha nityaciMtAmAha // mUlam // kiM tava caraNaM cinaM / kimadIyaM kiM kayaM kavakajaM // kiM vA me kaya For Private and Personal Use Only - Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM]] sesaM / ciMta rattiM divaM evaM // 46 // vyAkhyA-suvodhA, navaraM anayA ciMtayA'payAdamapi // tAbhA.4 sevamAnaH sAlaMbanavAnna virAdhakaH, yadA-kAhaM abittiM aduvA ahissaM / tavovahANe nu ya ujAmissaM // gaNaM ca nII vahusptAravissaM / sAlaMbasevI samuve mukaM // 1 // 46 // i. tyuktaM saprapaMcaM sAdhUnAM dinakRtyaM, atha phalaM vaktavyaM, taca dvidhA, jaghanyata utkRSTatazca. tatra utkRSTato'pi vidhA, akarmaNAM sakarmaNAM ca. tatra sApekSyaM prathamamutkRSTaphalamAha // mUlam ||-shy viharaMto sAhU / bArUDho khavagasedinisseNiM // dhUyakammA tami bhave / laheza loaggimaM gaNaM // 47 // vyAkhyA-atra dapaka zreNiyathA jabati tathA daryateiha pakazreNipratipattA uttamasaMhanano'viratapramattApramattAnAmanyatamo vizuSpariNAmo vi. jJeyaH, tatra pUrvadharo'pramattaH zukladhyAnopagato'pyetAM pratipadyate, zeSAstvaviratAdayo dharmadhyA. nina eva, kSapaNakramazcAyaM, tadyathA-prathamamaMtarmuhUrtenAnaMtAnubaMdhinazcaturo'pi krodhAdIn yu. gapat rUpayati, tadanaMtanAgaM ca mithyAtve prakSipati, tato mithyAtvaM sahaiva tadaMzena payati, yathA padAruNo dAvAnalo'rdhadagdhaMdhana evaidhanAMtaramAsAyojayamapi nirdadati, evmsaav| For Private and Personal Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upAMca-|| pi tIvazujapariNAmatvAtsAvazeSamanyana prakSipya rupayati, tatastathaiva samyagmithyAtvaM. iha tAmA ca yadi baddhAyuH pratipattAnaMtAnubaMdhitaye ca viramati, tataH pazcAtkadAcinmithyAtvodaye pu. narapyanaMtAnuvaMdhicatuSTaye badhnAti. tasyAvaMdhyatatkAraNatvAt. vINamithyAtvastu tanna badhnAti, kAraNAnAvAt. tasmiMzcAnaMtAnubaMdhicatuSTaye kSINe'jraSTapariNAma eva yadi mriyate, tadA su. ralokameva brajati. evaM darzanasaptakadaye'pi kRte vAcyaM. caSTapariNAmastu yadi mriyate, tadA nAnAmatitvAnnAnAgatiko navati, uktaM ca--bajhAU apmivnno| paDhamakasAyakae jA marijA // to mitthattodaya / ciNija jujo na khINaMmi // 1 // tammi marna jAi divN|| tappariNAmo ya sacae khINe // uvarayapariNAmo puNa / pacchA nANAmazgA // 2 // yadi ca vahAyurimA zreNimArajate, tadA darzanasaptakaM payitvA niyamAdviramati, tato yatrAyu / tatrotpadyate, yaH punarabahAyuH sa niHzeSamapi etAM zreNiM samApayatyeva. uktaM ca-bajhAU pamivanno / niyamA khINaM mi sattae gai // iyaro aNuvarau ciya / sayalaM seTiM samANe // 1 // tasya cAyaM kramaH For Private and Personal Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM|| samyaktvasya dapitazeSe svaspe'vatiSTamAna evaM apratyAkhyAnapratyAkhyanAvaraNakaSAyAlAbhA.4| STakaM samameva rUpayitumArajate, etaizcApitairevAnyAH SomazakarmaprakRtIH payati, tadya. thA-narakatiryagAnupUvyoM narakagatitiryaggatI ekatri caturiMjiyarUpAzcatasro jAtayaH thA. tapodyotasthAvarasAdhAraNasudamANi nimAnidrApracalApracalAstyAnarDirUpAstisro nisAzceti 16. etatkSapaNottarakAlaM kaSAyASTasya yajeSaM tatkSapayati. tato napuMsakavedaM, tataHstrIvedaM, tato hAsyAdiSaTka, tataH puruSavedaM khaMmatrayaM ca kRtvA khamadhyaM yugapattapayati, tRtIyaM khamaM tu saMjvalanakrodhe prakSipati, puruSe pratipattari ayaM kramo bodhavyo, napuMsakAdau tu pratipattari uditavedasya pazcAttapaNaM, anuditavedayasya tu madhye'dhamavedasya prathamamitarasya tu tadanaMtara yo vAcyaH, tataH krodhAdIMzcaturaH saMjvalanAn pratyekamaMtarmuhartakAlena payati, kSapaNaM caiSAM khamatrayAdikrameNa puruSavedavAcyaM. yadAha-savattha sAvasese maggile laga purileti krodhasatkaM ca tRtIyakhamaM mAne prakSipati, mAnasaka mAyAyAM, mAyAsatkaM ca lone, kapaNakAlazca pratyekaM sarvatrAMtarmuhartamAno'vagaMtavyaH, lonatRtIyakhaMmaM tu saMkhyeyAni khamAni kRtvA || For Private and Personal Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaci-|| pRthak pRthak kAlanedena rupayati, eSAmapi saMkhyAtatamaM caramakhamamasaMkhyeyAni khaMmAni ka. tAbhA.4 roti. tAnyapi samaye samaye ekaikaM rupayannaMtarmuhUrtena sarvANyapi payati. zha ca darzanaptake 1069 dINe nivRttivAdara ucyate, na punastatra kiMcittapayati, tata UrdhvaM tvanivRttivAdaro yAva saMkhyAtatamaM lojakhaMDaM, tata UrdhvamasaMkhyeyAni tatkhaMmAni rupayan sUdamasaMparAyo'nidhIyate, yAvaccaramalojAMzayaH, tata Urva dIpamodo navati, sarvApi ceyaM zreNimahatAMtarmuha. tena samarthyate. sthApanA yathA tataH kSINamohabadmasthaH kAlasyAMtarmuhartamAnasya yo'sau hicaramasamayastatra nighAMpracalAM kRpayati, caramasamaye tu paMcavidhaM jhAnAvaraNaM cakSuracakuravadhikevaladarzanAvaraNacatuSTayaM paMcavidhamaMtarAyaM ca kapayitvA sakalamU"mUrtapravyaparyAyaprakAzakaM kevalajJAnamApnoti, tatazca jaghanyatontarmuhartamutkRSTato dezonAM pUrvakoTI vihRtya muktiM yiyAsurasI prathamamavarjIkaraNaM gacchati. Avarcyate'nimukhI kriyate modo'nenetyAvaryaH, zujamanovAkAyavyApAra vizeSaH, || " etasya tasya karaNaM " iti vipratyaye AvarjIkaraNaM, anye vidaM " AstiyakaraNaM " || For Private and Personal Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci. ityAhuH. tatazca yadi sa nagavAn svamAyurvedanIyAdikarmabhiH saha pradezataH sthititazca samaM / tAbhA.4|| vetti, tadA AvarjIkaraNAnaMtarameva yoganirodhamAranate. yadi punarAyuSo vedanIyAyaM karmA dhikaM pazyati, tadA tatsamIkaraNAya samudghAtaM karoti. tasya cAyaM kramaH-prathamasamaye khadehaviSkaMjavAhavyamAyAmatastU/dholokAMtagAminaM jIvapradezAn dehAn nirvAsya kevala. jhAnAnogato dhyAnavalena daMDaM karoti, dvitIyasamaye tu tameva damaM pUrvApara digchaye vitatya tiryaglokAMtagAmi kapATamiva kapATaM karoti. tRtIyasamaye tu tameva kapATaM dakSiNottaradigyaprasAraNAttiryaglokAMtagAminameva maMthAnamiva maMthAnaM karoti. evaM ca lokasya prAyo vahupUritaM navati, maMthAMtarANi tvaritAni jIvapradezAnAM vizreNigamanAnAvAditi. caturthasamaye tAnyapi saha lokaniSkuTaiH pUrayati, tathA ca sarvo'pi lokaH pUrito javati. evaM pUraNakrameNa caturbhiH samayamathAMtaramaMthakapATadaMmAnapi saMhRtya dehastha eva navati. samudghAte ca manovAgyogau na vyApArayati prayojanAnAvAt , kAyayogaM punarodArikodArikamizrakA|| maNarUpaM yunakti. na zeSa. uktaM ca-yasya punaH kevlinH| karma navatyAyuSo'tiriktataraM / / For Private and Personal Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaci-|| samudghAtaM bhagavA-natha gati tatsamIkartu // 1 // daMmaM prathame samaye / kapATamatha cottare tatAbhA.4 thA samaye // maMthAnamatha tRtIye / lokavyApI caturthe tu // 2 // saMharati paMcame tvaM-tarANi 1071 maMthAnamatha punaH SaSTe // saptamake tu kapATaM / saMharati tato'STame daMDaM // 3 // audaarikpryotaa| prathamASTamasamayayorasAviSTaH // mishriidaarikyoktaa| saptamaSaSTahitIyeSu ||4||kaarmnnshriiryogii / caturthake paMcame tRtIye ca // samayatraye'pi tasmin / navatyanAhArako niyamAt // 5 // evamaSTasAmayika samudghAtaM kRtvA nivRttaH san yogatrayamapi yunakti, yataH sa jagavAnadyApyaMtarmuhartanAvimodaH, tatastasmin kAle yayanuttarasurAdinA manasA pRccyate, tardi taThyAkaraNAya manaHpujalAn gRhItvA manoyogaM yunakti. evaM manuSyAdinA pRSTo vAgyogamapi, kAyayogaM punaryujAnaH sa AgomavettiSTenniSIdet , prAtihArikaM pIThaphalakAdyaM pratyarpayet. tadevamaMtamuharta yathAyogaM yogatrayamapi vyApArya, tato vezyAtItaM paramanirjarAhetudhyAnaM pra. tipatsuravazyaM yoganirodhAya upakramate, yoge sati yathoktadhyAnasyAsaM navAt. yoganirodhaM ca kurvan prathamaM paryAptasaMjJipaMceMjiyasya prathamasamaye yAvAn manojavyavyApArastasmAdasaMkhyeyagu- || For Private and Personal Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upAce || NahInaM manoyoga pratisamayaM raMdhAno'saMkhyaiH samayaistamapi sAmastyena ruNajhi. tato chIDiya- // tAbhA.4|| sya paryAptasya jaghanyayoginaH satkAchAgyogAdasaMkhyaguNahInaM vAgyogaM samaye samaye ruMdhAno' saMkhyaiH samayaistamapi sAkalyena ruNahi. tataH sUkSmasya panakajIvasya prathamasamayotpannasya yaH 1072 kAyayogaH, tasmAdasaMkhyaguNahInaM kAyayogaM samaye samaye rudhannasaMkhyaiH samayaistamapi sarva ru. pachi. tadA ca sUkSma kriyamapratipAtidhyAnamArohati, tatsAmarthyAcca vadanodarAdivivarapUraNena saMkucitadeha trinAgavartipradezo bhavati. evamayogatA nimukho jUtvA nAtiyutaM nAtilaMbitaM hasvapaMcAdarojiraNamAtreNa kAlena viziSTAM cAMtarmuhartikI sarvasaMvararUpAM zailezI pratipayate, tadAnIM ca vyavabinna kriyamapratipAtidhyAnaM dhyAyati. tasyAM zaivezyaddhAyAM vartamAnaH pratisamayamasaMkhyeyAn karmaskaMdhAn vipAkataH pradezato vA vedanena rupayan caramasamaye vedanIyamAyu. migotramityetAzcaturaH karmAMzAn payitvA tato'naMtarasamaye audArikataijasakArmaNazarIrANi sarvathA tyaktvA tasminneva samaye kozavaMdhavimuktairaMgaphalamiva sa nagavAn karmabaMdhavimukto. | 'vigrahagatyA samayAMtarapradezAMtarAsparzanena zajuzreNiM prapannaH sAkAropayukta uurdhvlokaaNtmu-| For Private and Personal Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaci-|| paiti. na hi lokAgraprAptimAtreNeva sarvajJavirateH samyak phalaM manyate, saMtatasukhAnujavArthameva tAbhA.4 teSAM pravRtterityAha1.73 // mUlam ||-jmmjrmrnnyaayv-bhyvaahi viva ini tattha // so'NaMtanANadasaNa-vira suhamaNuvahai niccaM // 4 // vyAkhyA-sa sAdhustatra lokAgre sthitaH san nityaM sarvakAlaM sukhaM paramAhlAdalakSaNaM anujavati svayaM vedayati. kutastatra zAzvatasukhAnujava iti vizeSaNadhAreNa hetumAha-jammetyAdi, janma nUtanadehaprAptiH, jarA vayohAniH, maraNaM prANatyAgaH, Apado vadhavaMdharodhAdyAH, jayaM ihalokAdi, vyAdhayo rogAstairvivarjitaH. nanujanmAdyanAve upalasakalakalpo'yaM naviSyatItyAha-anaMtAni khAvArakakarmakSayAdapratipAtIni jJAnadarzanavIryANi yasya so'naMtazAnadarzanavIryaH, tato janmAdiSuHkharahitatvAdanaMtajhAnAdimayatvAcca sa sidvipadaM prAptaH kevalajIvasva nAvajaM paramAnaMdaniHspaMdarUpaM saMsArInirjI vaiH svapne'pyananunUtaM zAzvataM sukhaM juMkte ityarthaH. tadevamuktamakarmA pekSamutkRSTaphalaM // 40 // atha sakarmA pedaM tadAda For Private and Personal Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM vAbhA. 4 1074 // mUlam // - ThaThe muNI jaM khivai / kammaNA titieNa seseNa // hoi lavasattamo vA | jahanna jAi sohamme // 45 // vyAkhyA vA ityukRSTaphalasyaiva pakSAMtarasUcanArthaH, SaSTenopavAsadvayena munirnirgratho yatkarma kSipati nirjarayati, tAvanmAtreNa karmaNA zeSeNAyuSaH samAsatvAdanirjIrNena sa sAdhurlava saptamasuro javati pUrvajave siddhigamanayogya vizudvAdhyavasAyavAnapi satayava muSTilavanamAtreNa kAlena nyunAyuSkatayA siddhyagamanAdyo'nuttara vimAneSUtpadyate, sa devaH samayajASayA lavasaptama ucyate tathA ca zrIvivAha prajJaptiH -- asthi NaM jaMte lavasattamA devA haMtA asthi se keheNaM jaMte evaM buccai lavasattamA devA ? gomA ! se jahAnAmae kei purise taruNe jAva nijaNa sippo gae sAlINa vA, vIhINa vA, jAva javAvA, pakkANaM pariyAyANaM hariyANaM tirakeNaM navapajaeNaM sipaNaM parisAha - riya sAhariya jAvaiNAmeva tikaTu sattalave lavikAjoiNaM goyamA ! tesiMNaM devAeM eva iyaM kAlaM yA pahuSpaMte teSaM te devA teNaM eva javagahaNeNaM sijchaMtA jAva aMtaM karaMtA, se te goyamA ! evaM vuccai lavasattamA devA. aNuttarovavAzyANaM jaMte devA kevaieNaM ka For Private and Personal Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAbhA. 4 1075 upaci || mAvaseseNaM aNuttarovavAiya devattAe uvavalA. goyamA ! jAvaiyaM bahanatie samaNe nigaMthe kammaM nikare, evapUrNa kammAvaseseNaM aNuttarovavAiyadevatAe ubavalA. tadevamutkRSTato'karmaNaH sakarmaNazca cAritraphalamuktvAtha jaghanyatastadAha - " jahanna ityAdi. ja. ghanyataH sAdhustAdRgmanaHsaMhananAdivalahIno'pi yathAzakti pUrvokta kriyAnirataH saudharmaM ka - paM yAti yadAha - virAhiyasAmannassa / sAhuyo sAvagassa ya jaso // sohamme javaand | bhaeid tillukkasIhiM // 1 // tadevamuktaM phaladvAraM taGgaNane ca samarthitA sarvApi sarvavirativaktavyatA, tattatsaMpadakaMpa sadmaparamajyotiHsamunmIlana-dhvastAjJAnata mojara: suranarazreNI jirajyarcitaH // kalyANaprajavaH prabhAvajavanaM dhAryaH sudhInirmano - maMjUSAsu sukhaM tanotu kRtinAM cAritraciMtAmaNiH // 1 // krodhaH sphUrjadvirodho nikRtirupacitA sAvadhAno'bhimAno / lojaH konasya mUlaM ratiraratikarI durvyapohazca mohaH // jAtonmAdaH pramAdaH kusumazarazarA durnivArA jagatyAM / tAvadyAvanmahaujA bhajati raNanuvaM naiSa cAritrayodhaH // 2 // iti zrIaMcalagachAdhirAjazrI mahendraprasUri ziSya zrI jayazekharasUriviracitAyAM khopajJopadezaciMtAmaNi For Private and Personal Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM-|| TIkAyAM caturthaH sarvaviratyadhikAraH samAptaH // tAmA.4 athAzeSaM pUrvoktamarthamupasaMharannAha // mUlam ||--ih dulahasAmaggI-pUvA viraI mae uhA'nihiyA // jaM AyaNiya bhaviyA / naNu jiNadhamme payarTeti // 50 // vyAkhyA--ityuktaprakAreNa durlanasAmagrIpUrvA mayA dezataH sarvatazceti dvidhA viratiranihitA. tatra dvitIye'dhikAre sAmagrIdurlabhatA, tRtIye dezaviratiH, caturthe sarva viratizca, yAM viratimAkarNya javyA Asanna siddhikA nanu nizcitaM | jinadhameM prathamAdhikAravyAkhyAte pravartate, jJAnazramAnAcaraNairuyabaMti, tena caturNAmapyadhikArANAM parAmarzaH kRtaH. // 50 // idAnIM jinadharmapravRttAnAM vizeSasthairyApAdanArthamAha // mUlam ||-apptthiyN suhaM e3 / jAi anisehiyaM 'haM tesiN|| jesiM jinnovsu| | hoi atyesu aNurA // 51 // vyAkhyA-uttAnArthA, nanvevaM sakalasukhAnAM sukhane'pyupAye kimadyApi vizvavyApi saMtApamanujavaMti jaMtava ityAha -- // mUlam ||-je saMsAraparittA / gurusu jattA guNesu AuttA // tesi ciya jiNavuttaM / For Private and Personal Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tApA.4 1077|| upaci-|| tattaM pariNamai cittaMmi // 52 // vyAkhyA-ye jIvA evaMvidhA navaMti, kIdRzA ityAda parItaH tathA navyatvaparipAkavazAtsvalpIbhRtaH saMsAro yeSAM te parIttasaMsArAH, ktAMtasya parato nipAtaH prAkRtatvAt. tathA guruSu dharmopadeSTraSu jaktA vinItAH, tathA guNeSu dAMtimArda. vArjavAdiSu AyuktA AhatAH, teSAmeva citte jinoktaM tatvaM upadezarahasyaM pariNamati sthirIjavati. // 55 // atha vyatirekamAha // mUlam ||-je jaNa caraNe alsaa| kammarasA pakyaNe apattarasA // tesiM Usaravu. hiva / niSphalA hoza jiNavANI // 53 // vyAkhyA-jinAnAM jagavatAM vANI teSu zrotRSu UparakSetreSu vRSTiriva niHphalA lavati. teSu kenvityAha- je naNetyAdi " punaH zabdaH pU. venyo vyatirekajJApanAryaH. ye caraNe sAdhuzrAikriyAyAmalasAH pramAdinaH, tathA karmaNAM prastA| vAdazujAnAM mithyAtvAdAnAdInAM vazA AyattAH, ata eva pravacane dvAdazAMgIrUpe pIyUSa | rasaprAye'pi aprAptarasA alabdhasvAdAH, yo hi yatrAlabdhasvAdaH sa svApunyapi tatra vastu ni na rajyate, iti pratItameva. // 54 // yata evaM tataH For Private and Personal Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ciM 1078 // mUlam // - nicamime navasA / supurisaparistAi citra dharaNikA // mA nivaDaMtu tAmA 4 kupatte // kayAtri durUMva sovIre // 58 // vyAkhyA - zme prAguktA upadezA vinaya vivekavairAgyAdiguNagrAmA jirAmatayA suSTu zobhanAH puruSAH supuruSAH teSAM pariSad ghaTA tasyA eva ghararaNIyAH saMgrahaNocitAH mA kadApi sauvIre dudhamitra kupAtre tiMtiNikatvAdidoSaduSTe nipataMtu yathA hi snigdhamadhuramapi dugdhaM sauvIre kAMjike patitamAtrameva snigdhatvamadhuratvAdikhasvarUpApAzyati, dadhighRtAdyuttarakaraNasya cAyogyIjavati, tathA sarasA api gurUpadezAH kupAtre nipatitamAtrA evAsmaraNAdinA vinazyaMti, samyaktva deza viratyAdisvakAryasyAyogyIjavaMti yadAha - khAme ghaDe nihittaM / jahA jalaM taM ghamaM vilAse3 // zya siddhaMtarahassaM / appAhAraM viNAse // 1 // tato'mI supuruSapariSadaiva dhAryAH, yathA na lajaMte kadAcidapi durjanasaMkaTamiti gAthArthaH // 55 // atha sahRdayahRdayaM prAptAnAmeSAM phalAtizayama jiladhyannidamAha || mUlam // - esA uvaesAlI | sAlI vibudda diyayaThANesu // suha jAvasalila sittA / For Private and Personal Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upadi-|| phaleu maNavaMbiyaphaleNa // 56 // vyAkhyA-eSA prAgnirdiSTA upadezAlI upadezazreNirujjva. // vApA.4 latvAnmaMgalyatvAcca zAliriva vibudhAnAM viduSAM hRdayAnyeva susaMvRtatvAThistArahetutvAca sthAnAni kedArajUmayasteSu nihitA, tataH zubho nAvo manaHpariNAmaH, sa eva nirmalatvAt salilaM tena siktA satI manovAMDitaphalena aihikapAralika sukhaprAptilakaNena phalatu. zAni. hiM kedAreSUto jalena siktaH karSakamanovAMvitena phalena phalatItyupamArthaH subodhaH. // 56 // atha prakaraNakAro naMgyaMtareNa nijAnidhAnamajidadhAnaH svasya guMphazramasyAphalatAdoSaM pariharannAha // mUlam ||-kuNjrnyrvisesaa-hvsrspsuunnv risamajkAe // sarisarakaranAmeNaM / razya miyaM saparavohaTA // 57 // vyAkhyA-kuMjara nayara visesa Ahava sarasa pasUNa parisa ityete zabdAH prAkRtarUpA eva samazreNyA uttarAdharyeNa saMsthApyaMte, tatazca eSAM ye madhyavarNA javaMti, tatsadazAdaraM prAkRtanASayA nAma yamya, tena racitaM guMphitamidaM prakaraNaM, kimartha? svaparavodhArtha, sva AtmA, pare svavyatiriktAH sAdhuzrAvakAsteSAM bodhaH svasvAcArakozalaM, || tadartha. // 57 // athAsya suvarNArthasaMbaMdhabaMdhurasya nirastasamastadaurgatyaklezasya paramanidhAnade. For Private and Personal Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upa ci.|| zyasya upadezaciMtAmaNiprakaraNasyAyato sthirAvasthAyitvamAzaMsuridamAhavAbhA.4|| // mUlam ||-jaav sirivIratitthaM / tAva zmA paMmiyANa hiya yaMmi // taha rayaNA raya. 1080 NAvali-saritA sirisAhaNI hou // 50 // vyAkhyA-yAvadiha zrIvIrasya vardhamAnasvAmi. naH zreyaHzreNivizrANanasamartha tIrtha zAsanaM vijayate, tAvadiyaM mama racanA dharmAdhikArakramo panyAsarUpA paMmitAnAM dhImatAM hRdayeMtaHkaraNe sthitA satI zriyo vAMDitAH saMpadaH sAdhyaMte. 'nayeti zrIsAdhanI saMpatsaMpAdayitrI javatu. kathaMbhRtA racanA ? susaMhatatvena sadguNatvena ni. malatvena ca ratnAvalIsadRzI. ratnAvalI hi hRdaye vadasi dhRtA zriyaM saunAgyazonA sAdhayatIti. // 5 // atha graMthakAraprazastiH-vaMze vIravijorabhRditi vahan vIratvamatyUrjitaM / mithyAtvAdivipadavAraNavidhau dhamodyame cottame // jAtaH pUrvamihAryarahitaguruzcakrezvarIdevatAM / sAkSAtkR. tya tapojiraMcalagaNaM vistArayan bhRtale // 1 // mauli dhunAtimma vilokya yasya / niHsaMga|| tAM vismitacittavRttiH // zrIsiddharAjaH svasamAjamadhye / so'bhUttataH zrIjayasiMhamUriH // 2 // For Private and Personal Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upaaNc-|| tatpadapaMkeruharAjahaMsaH / sadA sadAcArakRtaprazaMsaH // gururnirstaanymtprghossH| zrIdharmaghoSaH / / tAmA./ svagaNaM pupoSa // 3 // yenAjhAnatamopnavAkya kiraNe:rAgatazrAvaka-khAMtAMjoruhatazcaturbhiradhi- || kAzItiH subaddhA api // rolaMbA iva pUritAH prathamakAloke'pyaho saMzayAH / zrImAneSa maheMusiMhasuguruceMje tato jAnuvat // 4 // siMhaprano gurugtha prathitastato'pi / reje jagatyajitasiMhagururguNAbdhiH // pApachipakSapaNasiMhasamAnazakti-devendrasiMhagururajyudayAya tasmAt // 5 // nAvAriniSkRpatapaHkaravAlazAlI / dharmapranaH sugumarAja zto rarAja // pIyUSaviMdusahazAdaravAgvilAsaH / zrIsUrisiMha tilakazca tataH pratItaH // 6 // tatpaTTanaMdanavana-kalpabumasamazriyaH // jayaMti sAMprataM zrIma-nmahendrapranasUrayaH // 7 // yatpANimAhuH kRtinaH zriyazca / girazca maitrI ghaTanaikatIrtha // saMparkatastasya jano viniitH| zrImAMzca dhImAMzca kimanyathA syAt // 7 // yeSAM kIrti nare nareNa dhavalIkatu jagatprodyate / nAnUrako'pi sa yo dadAti tamasastrastasya zazvatpadaM // lagnAzasya ca tasya nirjitacarairvAdidaiH sphurat-kAruNyairiva vAsa| bhUmiracalA svIye sukhe'dIyata // 5 // teSAM ziSyAH zrIma-nmunizekharasUrayo nayo petAH // || For Private and Personal Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1082 upa ci- zrIjayazekharasUriH / zrIsUristuMgazca // 10 // eteSu ziSyaH khalu madhyamo'haM / mohaM ku. tAnA.4 bodhapranavaM vihAya // gurUpadezAmupadezaciMtA-maNizrutaM sUtratayA vyaguMpha // 11 // vyadhAM ca tasya svayamavyalIkAM / TIkA kathAsAra vicArahRyAM // danAyudhAMnonidhicaMdrasaMkhye (1436) / varSe pure zrInRsamujnAni // 12 // anujazva satIrthyazcA-smAkaM TIkAmimAM mudA // lilekha prathamAdazaiM / mAnatuMgagaNirguNI // 13 // pratyaka nirUpyAsyAM / graMthamAnaM vinizcitaM // sahasrA chAdaza zlokA-zcatuHSaSThyadhikA iti // 14 // kAlo'sau kaliruskaTaH kila paTupro. jjito'yaM janaH / zreyaHkAryamavArya vighnavivazaM vidvatsanA pula nA // evaM satyapi siddhyatimma yadayaM guMphaprayAso mama / zrImaddevaguruprasAdamahimA manye tadatyadalutaH // 15 // vaktuH ko'pi vizeSa eSa mahimA jainAgamasyoktayaH / zrUyaMte bahuzaH zrutA api janairutkairapUrvA va // go. dhUmAH khalu te tadeva ca ghRtaM saiveha khaMjhAvalI / saMskartuH kalayAznato'ninavatA kiMvatra dhatte rasaH // 16 // apArthamutsUtramapaprayogaM / mayA yadAsUtritamatra kiMcit // paropakArekarasaira khi. || -stabodhyamevAzu budhaiH prasadya // 17 // unmIlannIlacUlaH pravarakarabutatkaMThikaH svaNakAMti For Private and Personal Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org lAbhA4) upaciM- || nAnAralopamAnomuga ekaTiguNaH prollasatkaMdarAsyaH // yAvanmeruH kumAro vasati vasumatImAturaMke salIlaM / tAvadvRttiH zubheyaM jagati vijayatAM vAcyamAnA munIMdraiH // 18 // iti zrI madaMcalagaThAdhIzvara mahAkavi zrIjaya zekharasUriviracitAyAM zrIma DupadezaciMtAmaNiTIkAyAMcaturtho jAgaH samAptaH // tatsamAptau ca samApto'yaM graMtho guruzrImaccAritra vijayasuprasAdAt // 1083 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAn graMtha vApI prasiddha karavAmATe tenI lakhelI prati vyAdika meLavI yApavAmAM vartamAnakALe vicaratA, tathA zrImadaMcalagabano udyota karanArA tyAgI vairAgyavAn madAsaMvegI munimahArAja zrI gautamasAgarajI mahArAja tathA temanA praziSya zrIdharma sAgarajI mahArAje ghaNI sahAya ApalI be, ane tethe / temanI sahAyarthI svaparanA zreyamATe yA graMtha zrI jAmanagara nivAsI paMmita zrAvaka hIrAlAla haMsarAje potAnA zrI jainajAskarodaya vApa khAnAmAM bApI prasiddha karyo ve // zrIrastu || +4893364 For Private and Personal Use Only 6 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // iti zrIupadezaciMtAmaNiH smaaptaa|| ja sarAsara ukAsakahakara 50 For Private and Personal Use Only