Book Title: Prashnottar Mohanmala
Author(s): Vijaydharmsuri
Publisher: Vijaykanakratnasuriji MS
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006108/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yugadivAkara jaina graMthamALA puSpa raju zrI praznottara-mohanamALA. spaSSSSS -: sagrAhaka :pa. pU. AcArya deva zrI vijaya dhamasUrIzvarajI ma. sA. paMcAsajI dhamavijayajI (te samayanA) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gADI pArzvanAthAya nama: !! anata labdhi nidhAna zrI gautama svAmite nama: / / prAta : smaraNiya parama zAsana prabhAvaka AcAya bhagavA zrI vijaya meAhanasUrizvarajI ma. sA., pa. pU. A. zrI vaijaya pratApasUrizvarajI tathA yugadIvAkara 5. pU A. zrI vijaya dhasUrizvarajI ma. sA. sad gurUbyA namA namazna zrI praznottara - mohanamALA 1 -: mukhya prazakAra : sva. panyAsa pravara zrImAna khAntivijayajI gaNivaya -: uttara ApanAra - zAsana prabhAvaka parama gItA pUjyapAda prAtaH smaraNiya jainAcAya zrI 1008 zrI vijaya meAhana sUrIzvarajI mahArAja * saMgrAhaka : padmapakArI bahu guNu nidhAna AcAya zrI vijaya pratApasUrizvarajI mahArAjanA ziSyaratna yuga dIvAkara pa. AcAya` zrI 1008 zrI vijayadhama sUrizvarajI ma. sA. (te samayanA paMnyAsajI) -H prakAzaka - pa. pU. AcAya bhagavata zrI 108 zrI vijayakanakaratnasUrizvarajI ma. sA. kIMmata-amulya (vi. saM. 2044 jJAnapazcima) I. sa. 1987 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A - ma - kha - - - jaga hitakara paropakAra parAyaNa, gaMgAjaLa sama zitaLa, nirmaLa svabhAvI saMta janane agaNIta vaMdanA !! parama zAsana prabhAvaka parama vAtsalya mUti, karUNu nidhAna parama pUjya yuga dIvAkara gurUdeva zrI vijaya dhamasUrizvarajI ma. sA. nI pAvana kRpAthI vi. saM. 2043 nI sAlamAM muMbaImAM tIrtha samAna zrI geDIpArzvanAtha jaina derAsaranA zrI vijaya devasUra saMghanA vizALa upAzrayamAM catumasa karavAno vega prApta thaye. A upAzrayamAM pahelA mALe eka vizALa jJAna bhaMDAra che. aneka graMthethI bharapUra che. caturvidha saMgha ene upayoga kare che. sAdhusAdhvIone abhyAsa aMge tathA saMzodhana arthe jeIla zAstrIya graMthe A jJAna bhaMDA mAMthI prApta thaI zake che. AjakAla gRhasthone jagyAnI agavaDanI kAraNe athavA te dhArmika vAMcananI rUcI ochI thavAnA kAraNe gharamAM rahelA upagI pustake pastImAM vecI de che te keTalAka bhavabhIrU puNyazALIe jJAna bhaMDAramAM mUkI jAya che. AvA beka thokaDAmAM eka udhaI khAI ela sthItimAM eka pustaka mArI najare caDI gayuM. ane A praznottara mehanamALA" mArA pUjya gurUdevanA pavitravANIne graMtha, jotAM mAruM mastaka namI paDyuM. are! A pustakanI A dazA ? AkhuM pustaka udhayathI cAlaNInI jema chIdrothI bharapura hatu e joIne duHkha thayuM ane ghaNu varase A pavitra graMtha acAnaka hAthamAM AvatAM AnaMda thayo. ane aMdara parama kRpALu gurUdevanA uMDA jJAnanI, jhaLahaLatI ta ane aneka kaThIna praznonA ukela jotAM emanA jJAnAmRtanuM pAna karIne cittamAM prasannatA prApta thaI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manana ane ciMtana pUrvaka vAMcyuM e ja samaye vicAra AvyuM ke A graMthe aneka tatvarUcI jIne, jJAna pipAsuone, tathA vidyArthIone atyaMta upayogI ane upakAraka bane tema che mATe tene punaH mudraNa karAvavuM e nirNaya karyo. pUjya gurUdevanA AzirvAda ane kRpAthI anukuLa sahakAranA saMge paNa maLatA gayA. amUka saMghanA AgevAnene vAta karatAM ja Arthika sahAyatA ApavA teoe uhAsa batAvya ne kharca jeTalI rakamanA vacana maLI gayA ane yogAnuyoga chapAvavA mATenI kaThI kAryavAhI mATe eMzI varasanI umaranA chatAM yuvAna jevA utsAhI zAsana premI zrAdhavarya zrIyuta rAyacaMda maganalAla zAhane sahakAra ghANe ja maLI gaye. bahu ja TUMkA samayamAM A kArya pustaka prakAzana karavAnuM kArya parU karavAmAM AvyuM te mATe teozrI temanI jJAnabhakti utsAha aMta ane cIvaTa mATe dhanyavAdane pAtra che. A atI upayogI graMtha punaH pragaTa karatAM atyaMta AnaMda thAya che. A graMthanA vAMcana, manana ane svAdhyAyathI dhamaMtavanA pipAsuo, vAcakane tatvaprIti, tatvaprApti pUrvaka mumukSubhAva jAge. ane phaLa svarUpe mekSa prApti sulabha bane eja maMgaLa kAmanA !! A kAryamAM je je saMgha tathA mahAnubhAvee sahakAra ane sahAya karI che te sarve jJAna premIone dhanyavAda !! saMvata 2044 kA. zu. 5 jJAnapaMcami | thI geDIjha jaina derAsara-upAzraya } A, zrI kanakaritnasurizvarajI. 12, pAyadhUnI, muMbai-400 003 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana Ben Duo Quan Ben "zrI praznottara mehanamALA" nAmanA A graMthane zrI muktikamala jaina graMthamALAnA 40 mAM puSpa tarIke saM. 193 mAM pragaTa thayuM hatuM, A graMthamALAe atyattama pustakanuM prakAzana karI jaina saMghanI ane jJAna pracAranI sArI sevA karI che. e sarvene yaza graMthamALAnA Adya preraka pUjyapAda AcArya mahArAja zrI vijaya mehanasUrIzvarajI ma. sA. ane teonA paTTAlaMkAra saccAritra cUDAmaNI AcArya mahArAja zrI vijaya pratApasUrIzvarajI mahArAja temaja yugadIvAkara pa. pU. A. zrI vijaya dhamasUrIzvarajI (te vakhate paMnyAsajI) nA saprayatnane AbhArI che. A praznottaramAM pacAsa pravara zrI khAMtivijayajI gaNavaye pitAnA muMbaImAM thayelA be cAturmAsa daramyAna (saMvata 1980-81 nI sAlamAM) pUchelA praznonA savistara uttara uparAMta anya munirAjo ane zrAvake taraphathI pUchavAmAM AvelA upagI prazno ane tenA uttarene saMgraha karavAmAM Avyo che. keTalAka praznottare cAla jamAnAne aMge ghaNuM ja upayogI thaI paDe che tema che. yadyapi cAre anuga saMbaMdhI prazno temaja utare che. te paNa dravyAnuga saMbaMdhI jhINavaTavALA praznottare vadhu pramANamAM A graMthamAM dAkhala thayA che. A graMthamAM ekaMdara traNa zreNio che. temAM prathama zreNimAM te paM. zrI khAMtivijayajInA prazno ane AcAryazrIe ApelA uttarAne ja saMgraha che. jyAre bIjI bane zreNimAM anya munirAje tathA zrAvaka vaga Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraphathI thayelA prazno ane AcArya mahArAjazrI taraphathI apAyelA uttarone samAveza thAya che. A graMthamAM ekaMdara savA traNa (325) praznottarane saMgraha che. vadhu khubI te e che ke je je sthaLe anya canA pramANe ApavAnI jarUra jaNAI che tyAM zakya te te graMthanA savistRta pramANe ApavAmAM AvelA che. ATalA nAnA graMthamAM lagabhaga 75 graMthanI sAkSio - pramANe ApavAmAM AvyA che. jenI yAdI anukramaNikA pachI svataMtra ApavAmAM AvI che. pratyeka prazno viSayAnukramamAM paNa lIdhA che. temaja keTalAka praznonA vadhu vicArarUpe eka pariziSTa paNa ApavAmAM AvyuM che. A graMthanuM sAghana saMzAdhana 5 pU. A. zrI vijaya dhamasUrijIe (te samayanA paMnyAsajI) karyuM che. tathA pa. pU. AcArya zrI vijaya pratApasUrIzvarajIe sarva prakAre sahAya karelI che. A graMthanA puna: mudraNamAM jANatA ke ajANatA lakhanA rahevA pAmI hoya te kSamA yAcIe chIe. tatvajJAnabhaya AvA praznottara graMthanuM ciMtana, manana ane nididhyAsana karI bhavyAtmAo AkalyANamAM ujjavaLa bane e ja hRdayanI abhilASA!! sva. zrI lAlacaMdabhAinA nivedanamAMthI sAbhAra udhRta. rAyacaMda maganalAla zAha Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama praksa sakhyA, viSayAnukrama pUrNa saMkhyA avataraNa ... 1 bAhubalInuM AyuSya. . 2 narakanA jIvo paramAdhAmI tame taravuM pAyate. . 3 24 daMDakamAM mAnanArakane eka daMDaka kahevAnuM kAraNa. 4 gudAdvArA picakArIthI davAnA prayogamAM rAtribhojana - deSa lAge ? .. .. * * 5 mRtaka bALI AvyA bAda kayAre pUjA thAya ? - ... -- 6 samyakatva prApachI zuM zreNika mAMsabhakSI hatA ? - 7 sAtavyasana lenArane samyakatva hoya ? * * 8 niiisTA rimo eno artha zuM? 9 maricie kapilane prabhu pAse mokalyo hato ke muniepAse? 10 vAsupUjya svAma kumAra hatA ke pariNIta hatA? - ... 11 murya candra grahagunI asajhAya. * * * -- 12 bhAdrapada mAsamAM zAMtisnAtrAdi zubha kAryo thAya?. .. 13 bhramara ilikA thAya. 14 caMdarAja kuka thayo te vakhate tiryaMcagatine udaya ke - manuSyagatine ? ... .. 15 sumaMgalA kumArI hatI ke kema ? .... 16 vegathI prakRtipadezabaMdha, kaSAyathI sthiti-rasabaMdha, te mithyAtva tathA aviratithI kayo baMdha? 17 sAta bArakIne eka daMDaka ane bhuvanapatinA 10 daMDaka temAM kAraNa zuM? ja . 18 zrIkRSNavAsudevana pAMcabhava....... .... 19 pAkSika pratikramaNamAM chIMka saMbaMdhI. .. 20 vasika pratikramaNamAM chIMka saMbaMdhI. .. 21 devalokanI vAvaDIomAM niyacapaMcendriya hoya? .. 22 brAhI ane suMdarI vivAhita hatI ke avivAhita ?. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasa saMkhyA : vidhA che pUrNa saMkhyA W23 bhagavatIsUtranuM mUla tathA TIkAnuM pramANa keTaluM ? ... 26 14 rdhamAnatapamAM paryANunA du aTTama thaI zake? - 26, 25 bhaTakakarma kone kahevAya ?..* * .. .. 26 manuSya tathA tiryacanA thanamAM keTalI chavotpatti ? ." 2 '27 deva manuSyanI strI sAthe bhoga kare te jIvotpatti thAze ane * garbha rahe? ... " . " . . . . . 'raTa 28 devonI mithunakriyAmAM chattine prasaMga ne hoya te che deva lAgekharo * . . . . . . 28 2Te manuSya devaganA sAthe bhAga kare te chatpatti temaje che ?? garbhe sine saMbhava hoya che . " , 30 vyavahAra rAzi-vyavahAzi Ane kahevI . kuda 31 nikAcita karmane vipAkodaya sivAya hAya ? ' . " 1 3ra zreNika, zrIkRSNa vigerene maraNe samaye kabUle ke bhAva 31 : - vezyA ? :- . . . . . . 33 " dravyathI cAra pareje tema che artha? - 36 - 34 abhavyane pUrvalabdhi na hoya ? ". == . ! "3" 35 paMcama ArAmezvaMAdhijJAna sAthe saMs ! . 1} : 36 nAraka vigereno saMsAra saMciThThaNa kAla. ....ke !} : sify: 35 37 ekendrione uMdIra prahaNI ane saMvareNAM hAya..' 38 38 "ce leva" ne artha zuM ? . . ' 38 pAMca prakAranI nidrAmAMthI devane Tila nidina utha ?'s " 40 bhAraMpatinuM svarUpa- 1 : ", 25 - - 5 , 41 taMdulIA malyamAM vajananArIca sahi? jara 4ra nisaga maLedezamIne paNa vakhate upadezAdi mAgI!" --J. i. " malI heya- ke kema ? . .. . .. - 5 if42 43 samaye samaye sAta ATha karmanI nirjarA !!! - P!! *vja 44 achuvA(asoccA) kevalI . 4. Si! : 5 abuvA kevalI dharma dezanA Ape? : : : A. - 46 lA kyA kamano udayathI hoya? .. . ja davenA zarIramI chAyo paDe ke nahi : : ' te ja Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznasaMkhyA viSayAnuM kAma pUrNa saMkhyA 48 garbhagata chava ne vaikiya bdhi. ; ; . . . . 47 47 tiryaMcane a dhijJAna hoya? .. . . . : : 47 pa. nArakane upAta viraha... .. .. ke 1 : 3 48 51 meakumAra de kaI nikAyanA hoya? - : ", " . " : 48 54 utkRSTa kALe koI nara munio. .. a.1 49 55 pratikramaNAdi kriyAmAM sAdhunI uccAra saMbaMdhI azuddhi - 5 - aMge zrAvaka svayaM pratikraNa karI le to cAle che A 4 49 56 prasannacaMdrarASine adhikAra kayA granthamAM che? ..1. 51 pa7 devaAdina yulika, tiryace. ... " . 50 58. samavasaraNamAM trIjI gaDhamAM vAhane kevI rIte hoya? : : 51 59 badara sthAvara pikI tolekamAM keTalA ane coda A ? : rAjakamAM TalA ? . . . . . pura 60 davAnA kAraNe nAsikAthI kaI vastu rAtre pIvAya? - para hA maricine su nI janoI saMbaMdhI hakIkata zemAM che kAma para 1ra, kapila eja sAMkhyadarzanane utpAdaka ke bIjo koI Do. 53 da: maricine ziya kapila eja zuM gautamasvAmi chalakato puru 64 tripuTavAsudeva bhArathino jIva e gautamasvAmine hatuM : 5 65 harigamepI ne jIva te devahiMgaNikAmAbamaNuM? evA purU dabAvIzamAsa mAM, sajA ane vImAmAM cAvI che - ema kiAmAM che te zuM barAbara che? : : 3 che gudAdvArA levAtI davA lemAhAramAM guNAya; baes 6. asaMkhyAtA paryacandra samukitata , , , , , 6 ekAdaLanI bArAdhanAne ane vALa : hara koDa - dezavirativara gaNAya ke nahiM? ' , che madhara brAdi bhika salamAM kema unna thayA 01 dubalI ATha be zA mATe kahevAya che ne ! - kha tIrthaMkara gRhasthapaNAmAM-maphata dezavirala uMra ' - sAdhune vaMdana kare? - - che prabhune kAnamAM khIlo mAte uga" kAyA upara ja yugalikanuM akAla mRtyu thayuM te AMkha mimi che ke che Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praya sakhyA. viSayAnukrama 74 zreNika rAjAne kRNike keda karyo tyAre AhAra nirvAha zI rIte thatA hateA ? ... 000 ... 76 kAlAsarvazika putra aNugAra.... halka celAe abhayakumAranA prayAgathI dhruhada pUrttine aMge, kalpita mAMsa bhakSaNa karyu te tene te vakhate samakita hatuM ? 78 armenipa'cendriyane samakita ane sakAmanijADAya ? 79 kayA kayA guNahANe akAma nirjarA hAya ? 80 pannavAtranI TIkAnA koM kANa kANu che? 81 tImALa ane indramALamAM zuM taphAvata ? 82 indrotsava eTale zuM ? ... 83 zubhayAga-zuddhayoga kAne kahevAya ? -4 bhagavatIsUtranA hAlamAM keTalA zataka udezayA ane prazno vidyamAna che ? ... 85 vAsudevanAM sAta raste kyAM kyAM hoya ? 86 sumitranA prathamaprasthAnanI adhi...AtrIdevI krANu ? 87 ThaMlekTrIka citta gaNAya ke citta ? 88 mAthurIvAyanA kayA AcArye karI ? tyAM lakhAyu ke cAyu? 89 maunaikAdazInA doDhaso kalyANaka ... ... pRSTha saMkhyA. ... ... ... ... ... 5 t. 69 71 5. dhammatthikAyassa NaM bhaMte kevaiyA abhivayaNA patrantA ? 91 dubalIAime kalpasUtranuM navamuM vyAkhyAna-sAmAcArI vaMcAya ? 73 92 rajasvalA strIne bhAdaravA suda 8 me saMvaccharI pratikramaNa thAya ? 93 mahAvIra prabhunuM nirvANa kayA nakSatramAM thayuM? 94 zreNika ane celaNAnuM rUpa dekhI mugdha thayelA sAdhuoe niyANuM karyu te sAcuM che ? 95 jAtismaraNavALe! keTalA bhavane dekhe ? 96 patra pratikramaNa keTalA hAya ?... 97 zAbhasUrinA jIva zu hemacaMdrasUri thayA ? 98 prasannacaMdra rAjarSiMne naraka, anantAnuM, bhAva cAtri, 99 sIratna marIne avazya ThThI narake ya ? 100 vijaLInA pudgale! vizvamA ke prayAgasA ? sacitta ke citta? * ' 1 1 63 63 4 4 }; }} 69 cha OM chu ? 74 74 05 71 .06 : Oc Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyA. 8 gama saMkhyA pAka 11 "vAyukAya ughADe mukhe bolyA" tenuM vivecana. - 02 hiMsAnA anubaMdha hiMsA vigere prakAre. . * * 103 ATha prakAranI dayAnuM svarazya. . . . 104 thI 108 vidaLa ane gorasa kone kahevAya ane te enuM na thAya te jIvAtpatti thAya te bAbate judA judA pADe >> 81 apa hatIyA ji. . prazna saMkhyA, viSayAnukAma pUrNa saMkhyA avataraNa. .. 1 virativaMta manuSyathI vanaspati pramukhane bhaya hoya? .... 2 upazamaNathI paDela AtmA meDAmAM meDe kayAre mekSa pAme ? ... - * * 3 taMdulamasyanuM garbhasaMbaMdhI pramANa keTaluM ? .. 4 kuliMgIne artha ? ... ... 5 vigrahagatimAM vartAtA jIvane karmabandha cAlu hoya? 6 chAguNasthAno AraMbhikI kriyA zI rIte heya? - 7 mithyAtvanA bhAgamAM viratine vyapadeza kema nahi? ... 8azanyakALane artha ... *** ... 8 eka sAthe baMdhAyelA karma eka sAthe ja udayamAM Ave kharA? 10 udayAvalikAnA karmalike bhogavavAnI vyavasthA. ... 1 udIraNAkaraNa vaDe udIrAyelA daline zemAM prakSepa thAya? 12 bhUtakALa tathA bhaviSyakALanA samaye sarakhA ? . 13 phalapAkSika tathA kRSNapAkSikanuM svarUpa zuM ? ... 14 strIne upazama zreNi hAya re... * * A5 akSaranA anaMtamo bhAga udhADA eTale zuM? 16 kevali samudhAtathI karmanuM vadana thAya te zI rIte ? 17 "pramAda eja karma' e zI rIte? ... 18 jIvamAtrane vIrya sarakhuM chatAM karatamatA dekhAya che tenuM zuM kA ? ". . . >> na Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 prazna saMkhyA , viSayAna karyuM saMkhyA 19 siddhanA jIvone cAritrI ne acAritra kahyA te zI rIte? 94 2 bhAvamana eTale zuM ? .... - 21 bhavyanI tathA abhavyanI kriyAmAM zo taphAvata? ... 22 manuSyo dene joI zake kharA? ... 23 kAMkSAmohanIya kone heya? .. 24 pratyekaparamANunA anantaparyAya zI rIte ? .. 25 pradezodayanuM ghaNuM spaSTa svarUpa. * 26 garbhadhAraNa thAya tyArathI ja chava tyAM hoya ke amuka 2 vakhata pachI? .. che narakanAbhavamAM tIrthakaranA AtmAne kaSAya ke hoya ? 28 saMmachima paMce tiryaMcane samyakatva dezavirati he? - 19 sabhyatvAdiguNa saMttine ja hoya ke asaMgnine paNa he.ya? 30 kSayopazamasamyaktvane sAthe laIne kaI chava narakamAM naya? 31 asaMkSipaMcendriya devapaNuM pAme te be ajJAna ke traNa? 103 32 anuttara vimAnavAsIdene pratyakSa lobhanAM sAdhane kayAM? 103 33 svayaMbhUsamudranA cheDA upara rahelA caMdrasUryanuM prakAza kSetra kaI rIte? 103 34 siddhanA chAne alakAkAzanA pradezonI sparzanA heya? 103 35 kevalI bhagavaMta anAdi-anaMtane kevI rIte dekhe? .. 36 Indro samakitavaMta hoya to nava daiveyakamAM ahamindro mATe zuM?,04 37 tIrthakara mAtrane kevalI samudyAta hoya ?... . .. 38 ilikAgativaDe utpanna thanArane AyuSya kayA bhavanuM? .. 1% 39 denA kaMThamAM rahelI puSpamALa sacitta ke acitta .. 108 40 manovagaNanAM dravya grahaNa karyA bAda pUrvanA vadi rahe? 109 41 AhAraka labdhivaMta AhArakazarIra race te Azrava lAge? 109 42 siddhAcalajI upara pAMcaDa, dazakroDa, vIzoDa, munio * .: mokSe gayA te zuM eka sAthe badhAyanuM AyuSya pUrNa thayuM haze? 110 43 vimo mo' e gAthAnuM rahasya. .. 111 44 jAtismaraNa jJAna A kALamAM heya? .... . . . . 112 45 zrI vIraprabhunI prathamadezanA niSphaLa zI rIte ? .... * 47 tIrthakare phevaLajJAnanA divase gaNadhara sivAya bIjA , - . dIkSA na Ape e praoNSa sAce che? - - - 104 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 123 prazna saMkhyA, viSayAnukrama paka saMkhyA. 48 parigrahItA aparigrahItA devI saMbaMdhI. * * 116 49 asaMjJi narakamAM jAya te vibhaMgazAna kayAre? .. " 118 50 cazanamArgaNAmAM AhAraka mithakAyAgane -abhAva zA mATe ? * * * 51 caMdarAjA kukaDe thayo to vipAkedaya kaI gatine? .. para eka AyuSyane bIjA AyuSyamAM saMkrama thAya ke nahiM? 53 zrIkRSNa vAsuda sAtamI narakanuM AyuSyabAMdhyuM ane pachI apava7nAvaDe trIjI naraka jeTaluM karI nAMkhyuM e kema bane? 125 54 upazama saktivaMta antarmadUtaM bAda avazya miyA- veja jAya ? ... - - - 122 55 eka bhavamAM AyuSya keTalI vakhata baMdhAya 56 karmanA sthiti rasanI uddhavanA apavatanA kayAre kayAre ane kevA karmanI thAya ? ... ... .... pa7 11-12-13 guNasthAnomAM yathAkhyAta saMyama havA chatAM tyAMthI ja mokSaprApti kema nahi ? . . 123 pa-upazama samakitamAM chava maraNa pAme ? parabhavamAM jAya? 123 59 AkAza gAminI labdhivALA varSAkALe AkAzamAM vihAra kare ? 124 60 tIrthakare vaMdana karanArane dharmalAbha Ape ? 124 6. sagaracakrIna sATha hajAra putro. " ... 124 dara vATe vahetA jIvane prANa hoya ke kema ? .. 125 '3 pANasmane AgAra uryA pachI gRhastha kAcApAne aDI zo' ... ... ... ... 125 64 paratIthiMka sAthe AlApa-saMlApa. 65 zAsana ugAhanuM rakSaNa karavAnI sAdhunI kayAMsudhI pharaja? 126 ke "niSeka' eTale ? .. 126 ka7 kALavakhate pratikramaNAdi thaI zake? .. 126 6 ukALeluM pANI pInAra tivihAranuM paccakhANa karI zake? , 127 69 aSTApada uparanA co temaja zaMkhezvarajInI pratimA asaMkhyAtA kALathI che te tema hIra zake? 70 saMmU0 manuSya tiryaMcamAMthI garbhaja manuSya thayela teja A bhavamAM mele jAya? .... - 127 125 126, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra meya saMkhyA. viSayAnukrama cha ' mahattarAgAreNa ' e AgAra muOsI paccakhANamAM levAnuM zuM kAraNa ? 72 anyacakrInI mAka to kara cakIne chUkhaMDa mATe ama karavA paDe? 173 je zaNIyuM paherIne bhAjana kayu` hAya.te paherIne pUnna thAya? - chaja jinezvaranuM maMdira game te badhAvI zake? chapa deva nAraka parabhavAyuSyanA kayAre baMdha kare? 76 jAtismaraNavALA potAnA atIta keTalA bhava dekhe ? 77 nava nArada samyagdaSTi hoya ke mithyAdaSTi ? ka saMkhyA. ... 78 7 mAsa AyuSya bAkI rahe tyAre badhAya devA jhure ke amuka ? 79 manuSyalAkanA dunya keTale uMce jAya ? ... ... 80 chevarA saMghayaNavALA sva` ane narakamAM kayAM sudhI jAya? 21 bharatakSetramAM pAMcacAritra teA mahAvidehamAM keTalA hAya? 82 kSetrAtIta ane kAlAtIta AhAranuM svarUpa zuM? 23 sAmAnya kaeNlI tIrthaMkara bhagavaMtane vaMdanA kare 84 ukALelu pANI gaLIneja pIvuM joie ?.. 85 pAmsanA AgAra sabaMdhI. 26 zAstrAdhAre zrAvakAne kyA kyA sUtreA bhaNavAne adhikAra? 27 abhivinAM nAma ane teo kyA kyA lAbho na pAme ? abhakSyAdine niSedha kayA AgamamAM che ? ... 800 ... 900 (8 .... 89 prativAsudevanI mAtA keTalA svama dekhe ?... 90 dharmiveAne paNa roga thAya temAM zuM kAraNa ? -91 huM bhavya ke abhavya te zAthI samajAya ? 92 kayA kayA tIthaMkara kayA kayA Asane meAkSe gayA ? 23 deva narkagati sivAya bIjethI Avela anantara bhavamAM tItha kara thAya ? manuSyagatimAMthI turata cakrI thAya ? 24 bhUminI sacittAdi vyavasthA kevI rIte?... 25 padmadrahamAM 1000 yeAjanathI adhika pramANavALAM kamaLa zI rIte hoya ? 96 tIoMlAmAM 3259 zAzvata caityo vIrIte reya ke... ... 000 * 000 ... 128 1ra8 1ra8 129 19 131 131 132 132 133 133 134 135 136 136 137 137' 138 138 132 14. 140 141 141 143 142 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 sata sAM viSayAnukrama 27 500 dhanuSya pramANuvAlI maNipIThikA upara 500 dhanuSya pramANavALI 108 pratimAo kai rIte rahe? -98 apasa ane paryApta nigAda judI zI rIte? 99 eka aparyApta sUkSmanigeAdanI nizrAe asaMkhya paryApta sUma nagAda kaI rIte ? ... 100 kaivalI bhagavaMta tI karane namaskAra zAmATe na kare ? 1101 saMpradezI asaMkhyapradezI kadhA causparzI ke aSTasparzo? 102 bhASAvAnA skA casparzI ke asparzI ? 103 bhASA gaNA causparzI hAya teA tethI AdhAta pratyAdhAta krama zAya? 104 adasparzI pugalA badhAya daSTigAcara thAya ? 105 AnaMdapuramAM kalpasUtra vAMcanAra krANu ? 106 caturthI karanAra kAlakAyA kayAre thayA ?... 107 navamA-dazamA jinanA AMtarAmAM asaMyatInI pUjA thaI eneA tAttvika artha zuM? .. ... 108 tIrtha"karAne dIkSita avasthAmAM daivaSya uparAMta rohAdi liMga DrAya ke prema ? prazna saMkhyA. ... 6.0 1 pAzvabhunA sAdhu 200 // atha to zreSThi | viSayAnukrama ... mahAvIra prabhunA zAsanamAM Ave ja skaMdhamAMthI paramANu thavAmAM cAra kAraNa kema ? 5 dravyAdezI tathA dravyasapradezI pudgalA ne kahevAya ? huM kSetrApradezI vigere pudgalAnu svarUpa. tyAre mahAvIranA sAdhuone vAMde? 12 2. avyavahArarAzi mane kahevAya? 3 acAkSuna paramANu kaparUpe thatAM cA1 kema thAya ? 960 633 .... >. ... ... cha eka sarIramAM ananta thavA zI rIte saMbhave ? huM eka zarIsmAM anantavene samAveza kI rIte paDe? 144 144 pRSTha saMkhyA 145 146 46 146 147 140 147 14'9 147 147 148 14 :42 150 151 11 153 54 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 prazna saMkhyA viSayAna paNa saMkhyA - 9 thI 42-nigodanA bheda sthAna prANa prati yAvata nige danA chavo nigodamAMthI nIkaLIne manuSya thAya te kaI kaI padavI maLe vigere 34 dhArA. .. *** 156 43 "ghaTe na rAzi nigadakI, baDe na siha ananta' .. 165 44 anantakALe nigedanA cha ananta maTIne asaMkhya - kema na thAya? ... * 45 pratyeka vanaspati sadA pratyeka ja rahe? sAdhAraNa sadA sAdhAraNa ja rahe ke phAraphera thAya ? 46 eka gatimAMthI anyagatimAM keTalI rIte AtmA jAya? 47 IlikAgati ane kaMduka gati kone kahevAya ? 167 48 ajugati ane vikrAgati kone kahevAya ?... . 168 49 upazama ane lApazama e bemAM taphAvata zuM ? .. 50 thI pa0-pradezadaya ane tene aMge koI spaSTIkara. 17 4 bhagavatI sUtragata dharmAstikAya vigerenAM abhivacane.... 55 AyuSya jaldI bhogavAI jAya tenuM zuM kAraNa? ... 56 rasa ane pradezanA bhedamAM daSTAMtapUrvaka samaja. . 173 57 AyuSya vigere karma upakramane aMge jaladI bhogavAya chatAM kRtanAza na manAya tenuM zuM kAraNa? 58 yugalika manuSyatiyacanuM AyuSya nirU5krama heya? . 59 tamaskAya zI vastu che tathA te kayAMthI Ave che ? .... 175 6 bhAratanI je zAzvatI gaMgA che te hAla che te ke bIjI ? 15 61 sUryodayabAda navakArazInuM paccakhANa levAya ke nahi? 175 62 jaMbUdIpanA mahAvidehanI kubaDIvijayanI mAphaka dhAtakI khaMnA mahAvidehamAM kubaDIvijaye heya kharI? . 63 yugapradhAna keTalA heya? emanuM lakSaNa zuM? ... 176 64 sukAelA Adu (suMTha) nI mAphaka sukA baTAkA khavAya? 65 parya paNa pachI AThame sAmAcArI vaMcAya te vyAjabI gaNAya? ... - - 177 66 kalpasUtra vAMcavAne adhikArI koNa ? . . 177 67cha akSamAM be zAyatI bAkI azAzvatInuM zaraNa? - 17 17ra 14 15 : - Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma prazna saMkhyA viSayAnukrama 68 vIMjhunA peTamAMthI saMkhyAba dha baccAM nIkaLe te gabha`jahAya? 69 devalIbhagavata kAne lAvelA AhAra vApare ? cha dezajaNune ekaja kSetramAM eka sAthe kevalajJAna thAya te prathA dezanA kANu Ape ? ... 71 anaMtajIvA siddhAcalamAM mekSe gayA chatAM vatta zImAMthI ekanuM paNa nirvANu tyAM kema na thayuM ? 72 mahAvIra svAmie sALa prahara sudhI dhama dezanA ApI tA zu tI kareA rAtre dezanA Ape ? ... 73 kevalI avasthAmAM labdhi phAravAya ? 74 jhuMDa prANI kevuM hoya ? 75 prabhunI sAthe dIkSA lenArAe karemibha'te sAthe ucare ke juduM : 76 jamAline anata saMsAra ke bIjI rIte ? cha zarIranA kAraNe uccarelI paMcamI AgaLa kare tA cAle ? ... pRSTha saMkhyA. 108 108 83 parAvelI pulanI mALAthI prabhu pUjana thAya ? 84 tAmila, tApane samakita kayAM prApta karyu ? 85 dharatIka Mpa thavAnuM zuM kAraNa ? ... cAvI 78 5'khAnA pana sacitta ke acitta ? 9 anya dazanAoe banAvelA grantheA bhaNavAmAM mithyAtva lAge ? ... 20 sAdhu sivAya bAvA vigere ne dAna ApatAM zrAvakane * samyakatvamAM dUSaNa lAge ? . 11 sAdhue gRhatyane tyAMthI nirdoSa pANI lAvyA bAda temAM peArA paDe teA zuM kare ? 82 divase suvuM sAdhune kalpe ke nahi ? ... 0.0 86 kevalI bhagava tame mananu, zuM prayeAjana ? 27 siddhigirine khabhava karase nahi eTale zuM ? 88 gutre ceAvihAra karanAra ( aNuAhArI ) tamAku khAi zake ? khIDI pAvAya ? 29 mahAvIra svA menA vakhate soma dravya zemAM vaparAtuM haze? ... ... ... ' 109 109 109 180 180 181 182 183 183 184 184 184 185 185 15 183 188 188 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 prazna maLyA. viSayAnuga paNa maLyA. 90 cAra prakAre phula caDhAvAya che te cAra prakAra kayA ? . 18* 1 de dhUpa kare to te agnikAya kevo hoya ? .. bAdarate tyAM hoya nahi. dara chava maraNa pAme tyAre utpatti sthAne kevI rIte pahoMce 189 93 devatAonA pustakamAM kaI lipi hoya ? .. 190 94 dipha kumArI ane 24 yakSiNI kaI nikAyanI haze ? 5 zAlibhadrane tyAM AvatI vastu audArika ke vekiya ? .. 96 samavasaraNamAM devIonI mAphaka zrAvikAo paNa bIja rahe ke bese ? .. . 7 Anata prANatAdi devalokamAM manaH pravicAra zIrIte heya? 190 98 dIpakanA ajavALAmAM sAdhu sAdhvIne zuM depa lAge? 98 tandulI AmacchanuM AyuSya keTaluM ? ... ... 100 vartamAnamAM narakamAM vartatA bhAvitIrthakara AtmAo kevA pugalanuM grahaNa kare ? ... .... 101 bhavanapatideve vyantarathI paNa alpagaddhivALA heya? 194 L12 anAdi miyAdaSTi prathama upazama samakita pAme ke pazama? 15 103 kutrikA paNa kone kahevAya ? . ... 196 104 nIgedamAMthI nIkaLI keLane bhava karI mArUdevAmAtA sIdhA mokSe gayA te bAbatamAM zAstrIya akSare kyA che? ... 196 105 ekaMdara chavonA bhavyAdi keTalA prakAre ? 16 utkRSTa kALe 170 tIrthakaronI gaNatarI kevI rIte hoya? 17 107 jaghanyakALe keTalA tIrthakara heya? .. 197 108 tIrthakaronA kalyANaka prasaMge narakamAM ullota kevo hoya ? 192 14 18 akase abhiSekanI gaNatarI - - - 199 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prasettara granthamAM sAkSitarIke apAyelA prakhyAnI yAdI - - 1 Avazyaka caNi. 2 joDazaka. 3 gacchAcAra patro. 4 naMdIsUtra. " dazAzruta skaMdha. 6 hIraprazna. 7 kumArapAla caritra. 8 haribhadrasUri vicita aSTaka 9 battIsA basa. 10 vahidazA upAMga. 11 dharmasaMgraha. 12 kalpabhALya. 13 purANa 14 saMdeha delAvalI. 15 paMcama karmaprantha 16 navata. 17 samAsa. 18 guNasthAnaka mAroha. 18 Avazyaka niyaMti. 0 Avazyaka cUrNi. 21 sUyagaDAMgavRtti. rara pariziSTaparva. 23 upadezamAlA kaNikA. 24 bahata kalpavRtti-dvitIyakhaMDa. 25 loprakAza. 26 *bhapaMcAzikA. 27 vIra nirvANa kalyANakastava. 28 gautamastotra. 29 zatruMjayamAhAtma. 30 eniyukti. 31 prajJApanATIkA. 32 zrI vIracaritra saMskRta. 33 " . prAta. 34 zrI senapraza. 35 dharmaratna prakaraNa maTI TIkA. 36 dharmaparIkSA (nyA. upA. yazovijayajI.) 27 pannavaNAsUtra. 38 triSTizalAkA purUSa caritra prathamaparva. 39 navapada bAlAvabodha. 40 ThANAMgasUtra. 41 AvazyakasUtra TIkA (hAri0) 42 caturyakarmagrantha. 43 paMcamakarmaprantha. 44 senaprazna. '45 neminAtha caritraviSTizalAkA 46 karmaprakRti upA. yazovi TIkA 47 vasudevahiMDI. 18 praznaciMtAmaNi. 49 yogazAstra. 5- taMdula vevAliya payo. 51 saMbadha prakaraNa. para bRhata saMgrahaNI. 5. zrI AcArAMgasUtra. 54 samayasAra. * 55 bhavabhAvanA. che pada saMskRta navarA. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 akhAmasAra. . 58 tapamulaka (devendrasuri kRta.) 58 pavi. kRta navapadapUjA, * adhyAtmamata parIkSA. 1 paMcAzaka. . 62 vizeSAvazyaka. 63 zrI bhagavatI sUtra. 64 abhidhAna saje. 5 praznottara ciMtAmaNi. . 66 Avazyaka kathA. 67 tatvArtha sUtra TIkA. 68 uttarAdhyayana pAIya TIkA. 68 jagaciMtAmaNi. 70 pariziSTaparva. 71 Atmaprabodha. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznArane aMge upayogI vadhArepR4 rA. prazna 18, zrIkRSNa vAsudevanA pAMca bhavane ane vizeSa hakIkata- aDa upasami cau veagi khaie ikkAra micchatigidese suhumi saTANaM terasa AhAragi nia nia guNoho // tRtIya karmagrantha gAthA 20 mI. A gAthAmAM lAyika samyagdaSTine 11 guNasthAnake hoya athAta. caturtha guNasthAnakathI 14 mA guNaThANa sudhI kSAyika samyaktva hoya ane baMdha paNa Aghe (eTale bIjA karmagranthamAM) je pramANe kahyo che te pramANe samaja. ethI kSA yeka samyaktavamAM 9, avi0 77, deza vi. 67, pramatta 63 ityAdi kamaprakRtione baMdha hoya, yAvata ayogI abaMdhaka heya. ahiM zaMkA thaze ke-kSAyika samyaphavIne pAMcamA tathA chaThThA guNaThANe devAyune baMdha kahyo che. te zI rIte saMbhave? kAraNa ke abaddhAyu kSAyika samadaSTi (bhave mokSe jAya che eTale AyuSya bAMdhate nathI ane baddhAyu hoya to AyuSya bAMdheluM hovAthI bAMdhavAnuM nathI. A zaMkAnA samAdhAnamAM ema samajavuM ThIka lAge che ke kSAyika samyaphalhIne mATe kahela A devAyuSyane bandha kSAyika samyaphInA pAMcabhavanuM sUcana kare che. pAMcamA ArAne aMte thanArA duH5sahasUri kSAyika samyagadaSTi che, teo devAyu bAMdhI deva thavA pUrvaka manuSya thaI mAse jaze. teonuM kSAyika samyaphaLa A janmanuM pedA kareluM nathI, kAraNa ke pAMcamA ArAmAM utpanna thayelAne kSAyika thatuM ja nathI, anantara pUrva janmanuM paNa nathI, kAraNa ke je deva ke narakamAMthI teo AvyA hoya te tyAM kSAyika utpanna thatuM nathI, kSAyika samyakatvane utpAdaka saMkhyAta varSanA AyuSyavALo, prathama saMghayaNI je kALamAM tIrthaMkaro thaI zakatA hoya te kALamAM utpanna thayela manuSya heya mATe, tema manuSya ke tiryaMcagatimAMthI paNa sIdhA AvyA nathI, kAraNa ke saMkhyAta varSanA AyuSyavALAne manuSya tiryaMcanuM AyuSya bAMdhyA pachI sAyika samyakatva utpanna thatuM nathI, dupasahasUri devagatimAMthI manuSyamAM AvyA che, emanuM bhAyika sapharva devabhavathI pahelAMnA manuSyanA bhavanuM che, devAyu bAMdhyA pachI kSAyika samyakatva prApta karyuM che eTale te bhava, tyAra pachI devo bhava, pachI duHpisahasUri rUpe manuSyane bhava, pachI devane *bhava ane pachI manuSyane bhava pAmI mokSe jaze. AvI rIte keka samyaphavIne pAMca bhava paNa ghaTI zake che e vAta A gAthAthI sacita thAya che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSAyika samyagadaSTi kRSNa vAsudevane pAMca bhava kema ghaTI zake ? te bAbata praznottaramAM vicAra karyo che ane koI vidvAnanA mata pramANe zuddha sopazama mAnavuM e paNa jaNAvela che. paraMtu A gAthAne je Azaya upara jaNAvela che te Azaya pramANe vicArIe te koika kSAyika samyagadaSTine pAMca bhavamAnavAmAM paNa bAdhakahetu dekhAto nathI. tatvajJAnI gamya. vaLI "dharmopadezamALA'nI vRttimAM "mA to gumaM, to davattttittaa iheva bhArahe vAse sayaduvAre nayare jiyasattusa putto amamo nAma tirathI dakSiNi" [ he kRSNa tame kheda karaze nahiM, tyAMthI ( narakamAMthI ) nIkaLIne Aja bharatakSetramAM jitazatru rAjAnA putra paNe utpanna thaI tame amamanAmanA tIrthakara thaze. ] A pramANe traNa bhava saMbaMdhI lakhelA akSaro paNa vicAravA jevA che. - prathama zreNimAM para-pa3 e be prazna rahI gayA che te A pramANe samajavA - para ka-jeTalAM chevo vyavahAra rAzimAMthI mokSe jaya teTalAM ja jIvo avyavahAra rAzimAMthI vyavahAra rAzimAM Ave ke vadhAre paNa Ave ? para 30-nityaMti tivA upara, phuda saMvAdra aove mannAvo. naMti kaLAvatsarANI taraba taMga ? A gAthAmAM "timA" ane "sattA " evA pade ApelAhe vAthI jeTalA mese jAya teTalA ja avyavahAra rAzimAM Ave ema mAnavuM vize ucita lAge che. 53 40-AtmAnA AThIka pradezone karmane saMbaMdha jarA paNa thAya ke nahiM? " 53 30 -e ATha rUcaka pradezone sarvathA karma saMbadha na thAya ke mATe, jJAna dIpikAmAM kahyuM che ke * BrAje urmar Rspi, kerAI Atmano yadi / tadA jIvo jagatyasmin ajIvatvamvApnuyAt // 1 // ( bhAvArtha spaSTa che). dvitIya zreNimAM 46 mo prazna bAkI rahI gayuM che te A pramANe - 46 40-strI kAla dharma pAmI sarvArtha siddha vimAnamAM utpana thAya ke kema ? 46 30-zrI vijayacandra kavAli caritramAM deva pUjAnA adhikAramAM brio paNa sarvArtha siddhamAM utpanna thAya che tevA akSaro che. e sivAya vAsupUjya caritra, pannavaNuM satra vigeremAM paNa A adhikAra che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIujayaMtagirimaMDanayadukulatilaka zrImate nemIzvarAya nmonmH|| ||vaalbrhmcaariprmaaraadhypaadaacaaryvryshriimdvijykml sUrIzvarasadgurubhyo namonamaH // hrHbtKHHKHHKHtKHtbtKHtbtKHHlHltKHtbtnytKHtKHtbtm zrI praznottara mohanamAlA. SELSLEUCUE tlbvbhKHtbtlhbhbhbhbhbhbhbntbrKHtKHtbhl sphUrjatyauDhaguNaprasUnasurabhiprAvAsitAIdvano, yaH siddhAntavicAracAruvicaro vyAkhyAnavitkovidaH / zraddhAjJAnavivekaza'lavilasatsadralapAyonidhiH, sa zrImohanamurigAi vijayatAM kalyANavArAMnidhiH // 1 // avataraNa-saba 1880-81 sAlamA sanahitI paMnyAsa zrI khAtivijayajI gaNInAM muMbaImAM cAturmAsa thavA daramyAna vyAkhyAnamAM pAMcamAMga zrIbhagavatI sUvanI vyAkhyA cAlatAM zrotAo taraphathI temaja svAbhAvika potAne utpanna thatI zaMkAonA samAdhAna arthe pUjyapAda prAtaH smaraNIya Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) zrI praznottara meAhanamAlA. Agamaprar AcArya mahArAja 108 zrIzrIzra. vijayame hanasUrIzvarajI mahArAjane saMkhyAbaMdha praznanA patradvArA puchAvelA ane pUjya AcAryazrIe siddhAntAnI sAkSie pUrvaka sASa kAraka samAdhAnA ApelAM, saMtASakAraka samAdhAne maLavAthI tene ghaNAja AnaMda thatA ane satata praznapara parA cAlu rAkhavAmAM AvI. puchAelA praznonA saMtoSakAraka samAdhAna maLavAthI panyAsazrIne kevA satASa thatA te saMbadhamAM teoe pUjaya AcAryazrI upara lakhelA aneka patrAmAMthI eka patrana akSaraza: utArA vAcakAnI jANa mATe (zarUAtamAMja ) Apa vAmAM Ave che-- muMbai zrAvaNa vada 12 zAntyAghanekaguNagaNavibhUSita paramapUjaya paramApakArI prAtaH smaraNIya pUjyapAda AcArya mahArAja zAsanaprabhAvaka zrImAn vijayameAhanasUrIzvarajI tathA paMnyAsajI zrI pratApavijayajI Adi saparivAra Dabhei, ' khAntivijayAdinI savinaya vandanA anuvandanA sAthe ApazrInA kRpAlu patra ke je ApanA lakhavA pramANe saMkSepathI paNa mArA mAnavA pramANe vistArathI khulAsa. pUrvaka lakhAyela maLyA, vAMcI atyAnanda thayA, utsAhamAM paNa vRddhi thaI. mazna puchI kutarka karanArAo zAsrAkSarI joi baMdha thayA. ApazrIe patradvArA bhAre upakAra karyAM che ke; je pheipaNa vakhate na bhUlAya tevA che. hajI paNa tevI rIte khulAsA karI AbhArI karazeA tevI namravijJapti che. huM je patra lakhuM' tenA uttara A panI phurasade kaDAca meDA maLaze te paNa aDacaNu nathI, mAre khAsa utAvaLanA prazneA haze te huM te vakhate sUcanA karIza; bAkI tA mADA uttarI Avaze temAM DhAi prakAre aDacaNa Avaze nahiM. ApazrInI pAsethI zAstradhAra ane yukti * Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. pUrvakanA khulA che je thAya che te mArA ATalA varSanA anubhavamAM bIjethI thayA nathI. tethI dareka bAbatanA khulAsA ApazrI dvArA meLavavA mana lalacAya che. paraMtu atre phurasada bIlakula maLatI na hovAthI patra lakhave te paNa muzkelI jevuM thaI paDe che. A zrIne patra lakha paDe che te te prakAranA khulAsA thavAthIja atre lokene uttara daDhatAthI ApI zakAya che, tene mATe khasa kurasadanA abhAve paNa phurasada levI paDe che. mATe A pachI paNa A mArA patrane eka zAstrArtha samajAvI upakAra karavAne laNI zAstrAdhAra ane yuktipUrvaka khulAse karavAnI kRpA kare tevI mArI sAdara savinaya vijJapti che." (Aja patramAM ahiMthI mane zarU thAya che te praznane AgaLa uttara sAthe ja A vAnA heI ahiM ApavAmAM AvyA nathI.) A uparathI vAcake samajI zakaze ke A praznane ane tenA uttara praznaka 2 ane uttara ApanAra banene avasara prApta thayA hoI paNa upayogI che. ane tevA upayogI praznonarene saMgraha karavA pUrvaka bhavyAtmAonI samakSa raju karavAmAM Ave te aneka zAkAonA samAdhAna purassara AtmakalyANanuM paNa anupama sAdhana bane! e AzayathI e praznottareno temaja bIjA paNa keTalAka dvArA puchAyela upayogI prazranettarene saMgraha ahiMthI kamazaH 2 tu karAya che Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA - nyAsa zrImAna vanivinayanI jaft uttara ApanAraH-pUjyapAda jainAcArya 1008 zrImad vijayamohanasUrIzvarajI mahArAja / 1 zrI bAhubalInuM AyuSya keTaluM hatuM ane tene lekha zemAM che? 1 uttara-zrI bAhubalInuM AyuSya 84 lAkha pUrvanuM che. jo e pramANe AyuSya che to pachI zrI AdIzvara bhagavaMtanI sAthe zI rIte mekSe gayA? e prazna upasthita thAya che, paraMtu eka samaye utkRSTa avagAhanAvALA 108 mekSe na jAya chatAM zrI RSabhadeva prabhunI sAthe mokSe gayA" e accherAnI sAthe aMtargata bAhubalI vigerenA AyuSyanuM saMkecANuM paNa kahela che. A bAbata zrI senaprazna (mudrita patra 60 prazna 122) granthamAM jaNAvela che. te pATha A rIte che - __. 'caturazItilakSapUrvAyupAM zrIRSabhadevena sArddha mokSa gatAnAM bharatasyASTanavatibhrAtRNAmAyupo'pavarttanaM kathamiti praznaH, atrottaram-bAhubaleriva yadi teSAmAyuzcaturazIti lakSapUrvapramANaM kvApi granthe proktaM syAt tadA tadapavartanasya harivaMzakulotNadayugalikAyurapavartanAdivadAzcaryAntarbhAvAna dopa iti // ' artha-prazna "zrI RSabhadeva bhagavaMtanI sAthe mokSe gayelA corAzIlAkhapUrvanA AyuSyavALA bharata mahArAjAnA aThThANuM bhAIonA AyuSyanI apavarNanA zI rIte thaI zake? [ kAraNa ke yugalikanuM AyuSya nirUpakrama anapavartanIya zAmAM jaNAvela che.] uttara-zrI bAhubalinI mAphaka te a Nu bhAionuM AyuSya 84) lAkha pUrvanuM che, e pramANe jo koI graMthamAM jaNAvela hoya to "vidyotpatti e Azcaya (cherA) mAM je yugalikanA AyuSyanuM apavartana jaNAvela che te pramANe ahiM paNa samajavuM, Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAlA. ( 5 ) 2 60-nAraka nA jIvAne paramAdhAmIdevA tataravu' ( sImucira) pAya te OM AsAhAramAMja gaNAya ? 2 30-Ave bhayasUtreA che. zrI dharatnaprakaraNa TIkAmAM ( bhASAMtara bhAga jo pAnuM 106 mAM) nIce mujaba judI judI jAtanA sUtreAnA vecanamAM lakhyuM che; te A pramANe-- * mathatrALa;-na chu mAMsadhiyayanarALa, 311,nrpsu saruhirAivannaNaM jaM pasiddhimitreNa / bhayahetesiMvecAio na tayaM // 1 // ' * aTale ke ta karavAnA pAnathI kavalAhAra ki`vA leAmAhAranI kalpanA karavAnI thI. tataravAnuM pAna e kevaLa bhayasvarUpa che. sivAya naphana jIvAne pAzavasthAmAM lAmAhArAja hAya e pramANe zrIpatra NAjI tathA zrIbhagavatIjI vigeremAM kahela che. 3 60-sAte nArakInA eka daMDaka kahyo ane asurakumArAdikanA daza daMDaka cA temAM vivajJAja kAraNa che ke bIjo kAI hetu che? vivakSAja kAraNa hoya te te saMbaMdhI ullekha romAM che ? 3 30--sAta rakInA eka daMDaka ane asurakumAra vigere dezabhuvanapatinA daDA daMDaka kahyA temAM vikSAja kAraNa che. te pramANe bhagavatIja mAM kahela che. a: saMbaMdhamAM zrI senaprazna (mu0 patra-10) mAM nIce mujaba khulAsA Apela che. te A pramANe,-- 'caturviMza (daNDakamadhye bhuvanAdhipAnAM daNDakadazakaM pro. tama, aparepAM ntarAdikAnAM daNDaka ekaikaH proktastatra kiM kAraNamiti praznaH atrottaram - atra sUtrakRtAM vivakSetra pramANam // ' artha:--sugama che. 4 60-rAtre gudAdvArA picakArIthI peTamAM davA nAkhe teA rAtribhojananA DhA lAge? athavA bIjI naseAdvArA zmIramAM rAtre davA nAkhe te rAtribhAjananA DhAya lAge ? in 4 30-rAtriGAjananuM pracakhkhANa te kevala prakSepa AhAranuM che, eTale sukhadvAra I-kanADIthI je AhAra levA te saMbadhI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (F) zrI praznottara mAhanamAyA. paccakhkhANa che, paraMtu rAJakRpAdvArA je padArthonA praveza thAya tenuM paccakhkhANa hovuM saMbhavita nathI. kemake kAraNa prasaMge sAdhuone paNa rAtre tela vigere cAlAvavuM paDe che ane te telanA aNuAnA zarIramAM praveza thAya che. data lAvavAnA sthAna upara rAtrie amuka davA vigerenA lepa paNa thAya che. te sanA dArIramAM praveza thatAM paNa paccakhkhANatA jema bhaMga thatA nathI te pramANe kAI nasadvArA khAsa kAraNe kAI cAgya davAnA praveza thAya tA cavihAranA paccakhkhANanA temaja rAtribhAjananA niyamanA bhaMga thAya tema mArI dRSTie dekhAtuM nathI. * 5 60-amadAvAdavALA jhaverI che.TAlAla lallubhAI mRtaka bALI AvyA bAda teja divase pUjA karatA hatA evu mArA jANavAmAM che teA tema thaI zake ? 5 60-pUjA saMbaMdhamAM amadAvADhavALA che.TAlAla bhAInA dAkhalA lakhyA te te khAkhatamAM jaNAvavAnuM je; eka dhArI (utsa) mAga hAya che, jyAre bIjo khAsa kAraNe (apavAda) mArga hAya che. dhArI mAge vyavahAradRSTie smazAna gaela vyaktithI te divase prabhunI aMgapUjA thaI zake nahiM, paraMtu kAI evA dhacusta purUSa hAya ke je trikAla prabhu pUjA karanArA che, samyaktvAdi guNAmAM nizcala dekhAya che, game TaluM meADuM thayuM hAya tA paNa zarIranI zakti heAya tyAM sudhI ( kevaTa) sAMje paNa, pUjA karyAM sivAya bhAjana letA nathI, evI vyakti mATe smazAnamAM gayA mAda ka`kADI vigere dravyathI zuddha thavA pUrvaka jinapUjA mATe chuTa hAya tA te yAgya gaNI zakAya. kAraNa ke te vyaktinuM citta prabhu pUjA taraphaja hAI jyAM sudhI pUjA na kare tyAM sudhI tenA cittane zAMti thatI nathI. e sivAya bIjA mATe je maryAdA matAvela che te pramANeja vattavuM yAgya che. huM maruM-zreNika mahArAjA samyaktva pAmyA pachI mAMsabhakSaNa karatA hatA tevuM kAMI jANavAmAM che ? 6 30-zreNika mahArAjAe kSAyika samyatva prApta karyAM bAda kAI paNa vakhate mAMsa bhakSaNa karyu hoya tevu jANyu" nathI Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamAlA. . ( 7 ) temaja tevA akSare paNa kayAMI vAMcavAmAM Avela nathI. mAtra temane avira tene udaya hevAthI paccakhANa karI zakyA nathI. 7 ghara- sAta vyasanane sevanAramAM samyakatva lAbhe ke nahiM? ane lAbhe te te saMbaMdhI daSTAMta eka athavA sAte judA judA maLI zake che 7 30- sAta vyasanane sevanArane samyakatva naja lAbhe ema. ekAMte naja kahI zakAya, juo zrI dharmano upATha zrI yazevi kRta pustakAkAre pRSTha rapapa gAthA 880) zrI kRSNa vAsudevane A bhAve che jemAM "g-=-mAM' e pramANe lakhela che. itanA saMbaMdhamAM taddabhava melagAmI pAMca pAMDavonuM dRSTAMta prasiddha che, parastrInA prasaMgamAM rAvaNanuM daSTAMta jagajAhera che, eTale ke samyatva e zraddhAtmaka vastu che jyAre satadhyasanane tyAga e virati che. ya pi saddaSTine sasta vyasananuM sevana na ja hoya, kAraNa ke samya vanA anukazmA pramukha lakSaNomAM bAdhA pahoMce, tathApi ke : stavyasanane sevanAramAM rAkhyatva guNane saMbhava kadAcita saMbha zake. zrI dharmarakSA pATha ane teno artha A pramANe che, zrIdharma rIkSA-'tivyAsaggahadosA eyArisayA havaMti viTHI' 3 Hi I xxxx ! "nATaka' tirezana yaH parasyAyaM ku vekalpo'sti-yo mAMsamaznAti tasya samyaktvaM na mAta, no pravAta , vAvALasarterev mAhAtmhAt itarA'bhakSyabhakSaNasyeva mAMsabhakSaNAdapi nivatera niyamAn / di ca sadyaH sammUcchitA'nantajantusantAnapitaM tad jJAtvA sua tasya sarvAMzAnukampArAdityAnna samyaktvamityabhyu pagamastadA'nanta jantumayaM jJAnyA mUlakAdikaM bhakSayato'pi samyakvakSatirabhyupA tavyA syAt / yadi ca mAMsabhakSaNasyAtininyattvAtasya ra myaktvanAzakatvaM tadA paradAragamanasya tattarAM syAditi ta sanavataH satyakimabhRteH samyaktvamucchita / etena / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) bhI prottara bhAnabhAyA. 'vilavAsinAmapi manujAnAM tathAvidhakarmakSayopazamena yadi mAMsaparihAraniyantRttvaM tadA samyagdRzAM tatmutarAM gyAditi mAMsabhakSaNe samyaktvakSatireva' iti nirastam sambhaktvasya bhAvadharmacena kuladharmamAtratvAbhAvAt , tathAvidhakarmapariNateranucitapra ttimato'pi zraddhAnaguNena tadanapagamAt / anyathA stenAnAmapi kepAJcitparadAragamanaparihAraniyantRttvAt , tato'nivRttasya satyakimabhRteH samyaktvamucchidyetaveti / na ca mAMsAhArasya narakAyubandhasthAnatvAdeva tadanivRttau na samyaktvamiti zanIyam , mahArambhamahAparigrahAdInAmapi tathAcAt , tadanivRttau kRSNavAsudevAnAmapi smyktvaapgmaaptteH| kiJca samyaktvAriNAM kRSNaprabhRtInAM mAMsabhakSaNe'pi samyaktvAnapagamaH zAstre zrUyate / taduktaM SaSThAGge-'taeNaM duvae rAyA kaMpillapuraM nagaraM aNupavisai, aNupavisittA viulaM asaNaM 4 uvavakhaDAvei, uvakkhaDAvittA koDaMbiyapurise saddAvittA evaM vayAsI-gacchaha paM tumme devANuppiyA ? viulaM asaNaM 4 suraM majja maMsaM ca saMpanaM ca mubahupupphaphalavatsyagaMdhamallAlaMkAraM vAsudevapAmokkhANaM rAyasahassANaM AvAsesu sAharaha / tevi sAharati / taeNaM te vAsudevappAmokkhA viulaM asaNaM jAva sampannaM AsAemANA viharaMti 'tti / na cAtra , mAMsabhakSaNAdikaM svaparivArabhUmithyAdRzAmeva tadAjJAnimittakatvAt tatkartRkaM vyapadiSTamiti zaGkanIyam, 'vAsudevapramukhA' ityatra sarvapAmekakriyAyogAt samyaktvanAzake tadAjJAdAnagyApyanupapattezca / yattu varNanamAtrattvenaitatyUtrasyAkiJcitkaratvaM pareNa dbhAvyate, tasya mahAneva kRtAntakopaH / evaM sati svargAdipratipAdakamUtrANAmapi varNanamAtratvenAkiJcitkaratAyA vAvadUkena va zakyattvAd , lokanindhaviSayamAtreNA'pi yathAsthitArthapratipAdakasUtravilope nAstikattvasyAnivAriprasaratayA sarvavilopaprasaGgAditi / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrotara mohanamAlA. kiJca-yadyanantakAyAdimAMsabhakSaNe samyaktvasya mUlocchedaH syAt , tadA tatra tA : prAyazcitaM nopadiSTaM syAt , uktaJca tatra / ta6 zrAddhanIta - 'cauguruNaM te 2 ulahu parittabhoge sacittavajjissa / maMsAsavavayabhaMge chagguru cauguru aNAbhoge // 1 // xxxxxo tad "mAMsamakSa sabhya nakSetre ityayagapi kuvikalpa eveti bodhyam // 8 // TIkAne bhAvA:-gAthAmAM Apela "patAdarA:" e ati deza paravaDe "je mAMsa bhakSaNa kare che tene samRtva nathIja e vAdIne je abhiprAya che te dUra thAya che. kevala samyaktvane dhAraNa karavAvALA jIvane aviratinAja mAhAsya-prabhAvathI anya abhazyanA bhakSaNanI mAphaka mAMsabhakSaNanI nivRttine niyama hAI zakato nathI. mAMsamAM tatkAla saMmUrchAima anantajantuonI paramparA utpanna thatI hoI te dUSita che ane te dUSita mAMsabhakSaNa karanArane sarvathA anakampA na hovAthI samyakatva na hovuM joIe? e pramANe je mAtra 1 hoya te kaMdamUlAdikamAM anantajantupaNuM jANyA pachI paNa tenuM bhakSaNa karanAramAM anukazyA na hovAthI samyakatvanA nAzane prasaMga Avaze. mAMsabhakSaNa atinitva, che ane tethI tenuM bhakSaNa karanAra sabhyatvano adhikArI nathI che ema kahetA he to parastrInuM sevana vizeSa ninya hAI tevA parastrIlaMpaTane vizeSa karIne samyaktva na hovuM joIe, ane e. | kAraNathI tevA vyasanavALA satyaprimukha jIvane samyakatvane nAza thavo joie, jyAre tevAone samyakatvane saddabhAva siddhAMtamAM paNa pratipAdana karela che. A vacanathI "bilavAsi manuSyone paNa tathA prakAranA kSapazamathI mAMsaparihAra saMbaMdhi niyama hoya che, to jamyadRSTi jIvone vizeSe mAMsano parihAra hiM joie, ane ethI mAMsabhakSaNa hoya to samyaktvane nAza thAya che evI mAnyata paNa dUra thAya che. samyakatva e bhAvadharma hAI kula dharma mAtrane abhAva che ane e kAraNeja tathAgAre Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10). jo praznottara mohanamAlA. karma pariNatithI anucita pravRttivALAne paNa zraddhALuNavaDe samyakutva jatuM nathI, je ema na hoya to keTalAka corane paradArAgamanane niyama hevAthI samyakatva hovuM joIe ane paradArAgamanathI virAma nahiM pAmela satyakipramukhane satvane uccheda thavo joie! "mAMsAhArathI narakAyuSyane baMdha thAya che, mATe mAMsAhAranI jyAM sudhI nivRtti na thAya tyAMsudhI samyaktva na heya" ema kahevuM paNa vyAjabI nathI, kAraNake mahAraMbha ane mahAparigrahane paNa narakAyuSya saMbaMdhI baMdhanA kAraNamAM gaNyA chatAM tevA AraMbhaparigrahavALA kRSNavAsudevane ramyatva havAmAM bAdha jaNAvela nathI. vaLI samyatvane dhAraNa karavAvALA kRSNa vigerene mAMsabhakSaNa chatAM samyakatvathI bhraSTa thavAne ulekha zAstramAM jaNavela nathI, paraMtu samyaktva che, ema DI zAtAjAthAmAM jaNAvavAmAM Avela che. te A pramANe te vAra pachI kupadarAjA kapilapura nagaramAM praveza kare che, praveza karIne vipula azanapAna khAdima svAdima taiyAra karAve che, taiyAra karAvIne nokara vargane lAve che, belAvIne A pramANe teone kahe che ke -"he devane vallabha evA nekara tame jaladI jAo ane vipula azana-pAna-khAdima-svAdimatemaja madira -mAMsa tathA suMdara puSpa-vasa-phala-gadha-mAlAo ane alaMkAre vAsudeva vigere hajAre rAjAonA AvAmAM ekaThA kare. e pramANe rAjAnI AjJAthI teo te sarva vastuo tyAM lAve che, ane te vAra pachI te vAsudevavigere rAjAo vipula-azana pAna yAvata alaMkAre vigerene bhAga upabhoga karatAM vicare che, "ahiM mAMsabhakSaNa pitAnA parivAramAM rahelA mithyASTie mATe che, paraMtu pite AsvAda lIdhela nathI teonI AjJA ni me te vastuo tyAM AvelI hovAthI phakta tagnimittaka gaNAya che, evI zaMkA karavAnI jarUra nathI, kAraNake sUtramAM "vAyudevapramua:' e padathI savanI eka sarakhI kriyA jaNAvavAmAM Avela che. valI je mAMsabhakSaNathI samyakatvane bhraza thatA hoya to te mAMsa saMbaMdhI AjJA karavAthI paNa sabhyatvane nAza thavo joIe. "phakta varNana paratuM ja A satra che, mATe tevA satramAM kAMI veziya nathI Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. evuM kahenArA mAne to ghaNAja yamarAja sarakho kepa jAte heya tema dekhAya che. kAraNa ke e pramANe sUtrane varNana puratuM rAkhavA sAthe tenuM kAMIpa mahatva nathI, ema jaNAvavAthI "svarga vigerenI riddhinuM pratipa na karanArA sUtronuM paNa kAMI mahatva nathI" ema paNa vAcAlathI kahI zakavAne prasaMga Avaze, mAMsabhakSaNa e lokamAM ninya che mATe samRSTine te mAMsabhakSaNa na heta joIe, eTalA lokanindAnA viSayamAtrathI yathArtha pratipAdaka sUtranA lopamAM nAstikapaNAne anivAryavistAra thavAthI sarva lo thavAne prasaMge prApta thaze. valI ane nakAya vigere ane mAMsanA bhakSaNathI samyaktvane samUla uzkeda thaya hoya to tyAM tarUpa prAyazcitta naja kaheluM hetI ane kaheluM to che. je mATe zraddhatataFiqtranI vRttimAM A pramANe kahyuM - "sacitta vigerenA tyAgI zrAvaka pramukhane meLo-Adu vigere anantakAyanuM bhakSaNa thAya te jada prAyazcitta che. temaja sacitta vigerenA tyAgI tevAja zrAvakane kerI vige ke pratyeka vanaspatikAyanA bhakSaNamAM 43raju prAyazcitta karyuM che ane upayoga rahitapaNAe mAMsa vigerenuM bhakSaNa thAya te jarUra prAyazcitta che. tathA AbhegathI ( upaga pUraka, mAMsabhakSaNa thAyatA guda prAyazcitta zAstramAM jaNAvela che.' ethe mAMsabhakSaNamAM samyatvane nAza avazya thAya che e kuvakalpa che ema samajavuM. tAtparya e che samyagadAne mAMsabhakSaNa prAya: hotuM nathI. chatAM koI jIva mAMsa bhakSaNa karatA hoya to tene samyaktvanaja hoya ema to pUrvAna pra re naja kahI zakAya, kAraNake samyaktva e zraddhAnajanaka che jayA mAMsa parivAranA viratimAM samAveza thAya che. 8 g0-navatara prakaraNamAM parisiddhama" ItyAdi gAthAmAM jaNAvela thama padano zuM bhAvArtha ? 8 30-navatatvamAM "jisTiAlimo ' e padane artha te eja thAya ke maratamahArAjA gRhiliMga siddha thayAM. paraMtu ahi siddha zabdano artha akarmakSayarUpa siddhAvasthA na rahaNa Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thiI pramauttara mohanamAyA. 1 karatAM ghAtikanA kSayarUpa kevalajJAna prApti lakSaNa siddhAvasthA prahaNa karavI ucita samajAya che, kAraNake kevalajJAna e paNa ane pakSAe siddhapaNAnI pUrvAvasthA che. gRhiliMga siddha te maravA mAtA che, ema zrI pajavaNAjInA prathama padamAM kahyuM che. te 'mA pramANeka'ghilingge siddhA gRhiliGgasiddhA marudevIprabhRtayaH / / vijJApanAtra pati patra 22]. 9 -maricie kapilane prabhu pAse meka hatA ke munio pAse? kAraNake triSaSTi zalAkA purUSa caritranA AdyaparvamAM temaja aMtimaparvamAM te saMbaMdhI je adhikAra che temAM eka sthale prabhu pAse mokalyAnuM lakhela che ane anya sthale prabhunA nirvANa pachI munio pAse mokalyAnuM jaNAvela che. te ekaja AcAryanI kRtimAM A pramANe phoraphera Ave te hetu zuM? 9 30-maricie kapilane sAdhuo pAse mokalyAne pATha ghaNA granthomAM jovAmAM Ave che, je sarvatra prasiddha che. paraMtu triSaSTinA prathama parvamAM prabhu pAse mokalyAno ullekha che. je A pramANe- ___ "dharma tenAnuyuktastu marIciridamabhyadhAt / nehAsti dharmoM dharmArthI yadi tatsvAminaM zraya // 1 // RSabhasvAminaH pAdAbhyarNa bhUyo jagAma sH| punarAkarNayAmAsa dharma tatra tathaiva tam // 2 // " [ giNita prathama parva, pradina, paga 5] A pramANe spaSTa zabdA hoya tevA prasaMge matAMtara mAnavA sivAya bIjo upAya nathI. 1 ahiM ApelA zlokamAM temaja tethI AgaLanA zlokamAM sara junA, ityAdi pade jetAM zrI RbhadevanA nirvANa pahelAM kapilanuM marici pAse AvavuM thayela hoya ane maricie kapilane prabhu pAse mokalela hoya, tyArabAda amuka vakhata vItyA pachI punaH kapilanuM marici pAse AvavuM thayuM hoya ane te vacalA TAImamAM prabhunuM nivaNa thavAthI sAdhuo pAse mokalela hoya te tema thavuM paNa saMbhavita che, tatva zuM che te jJAnIgamya tathA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAlA, (13') 1048 -vadha mAnasUriSkRta vAsupUjya caritramAM temanA lagna mahAtsavanu savistara varNana Ape che. paraMtu triSaSTimAM vAsupUjya svAmi / kumArAvasthAmAMja dIkSA vaOvI che, tA temAM matAMtara jAN tru ke anya hetu che? 1030- treSTizalAkApurUSa caritramAM vAsupUjya svAmIne kumAra avasthAmAM jita thavAnA ane vAsupUjyaritramAM lagna thayA bAda praji thavAnA zabdo hoI temanA pANigrahaNa saMbaMdhI zaMkA thavAnA saMbhava che paraMtu 'ma 'zabdanA artha pANigrahaNanA az va rUpe na (grahuNa) karatAM rAjyAbhiSekanA abhAvaparaka leoN vi Sa cita samajAya che. kAraNake je avasare rAjyA bhiSeka thAya ! avasare thatA aneka abhiSekA paikI sro saMbadhI abhiSeka thava nuM prasiddha che. te srI saMbaMdhI abhiSeka rahita hAya. arthAt rAjyAsana upara birAjamAna thayA sivAya pratrajita thayA hAya te| kumAra zabdanA prayoga karelA hAya temAM kAi virAdha AvavAnA sa'bhava nathI. e pramANe artha karatAM nIce jaNAvelI a vazyaka niyukitanI gAthA paNa saMgata thaI zake che. ' vIraM arinemiM pAsaM malliM ca vAsupujjaM ca / na yatthibhiseyA kumAravAsammi pavvaiyA || 1 // * ( a;- -vIraprabhu nemIdhara bhagavata, pArzvanAtha, mahinAtha anevAsupUjya svAmI e pAMce tIrthaMkare srInA abhiSeka thayA vinA kuMmAra avastha mAMja rAjyAbhiSeka thayA sivAya pravrujita (dIkSita) thayA che) 1160-sUrya-candra grahaNanI mAmatamAM asajjhAya kyArathI gaNAya? ane kayAM sudhI asajjhAya rahe ? 11 30-pU-candra grahaNanI asaya sabaMdhamAM zrI ThANAMga sUtra-7 pela-patra476mAM daza prakAre aidArika asajjhAyanA triSaSTinI racanA prAyaH vasudeva hiMDInA AdhAre thayela hAi temAM te ubhayaprakAranA zabdo Aya ane graMthakAre te pramANeja ullekha karyo hoya to tema matAntaranI kalpanA karavI paNa anucita jaNAtI nathI., Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) zrI praznottara manabhAyA. varNana prasaMge te viSayanuM paNa spaSTIkaraNa karela che. te sivAya sAmAcArI-vyavahAra vigeremAM paNa te viSaya che. ThANAMga sUtrane 40 pramANe 'savidhe aMtalikkhite asajjhAie paM0,0- ukAvAte, / disidAghe, gajite vijjute nigyAte jUyate jakvAlitte dhUmitA mahitA rataugyAte / dasavidhe orAlite asajjhAie paM0, taM0ahi maMsaM soNite asutisAmaMte susANasAmate caMdovarAte surovarAte paDaNe rAyavuggahe uvasayassa aMto orAlie sarIrage // [praznottaropayuktaTIkAMzaH;-] candrasya candravimAnasyoparAgorAhuvimAnatejasoparaJjanaM candroparAgo grahaNamityarthaH, evaM mUroparAgo'pi, iha cedaM kAlamAnam- yadi candraH sUryoM yA grahaNe sati sagraho'nyathA vA nimajjati tadA grahaNakAlaM tadrAbhizepaM tadahorAtrazepaM ca tataH paramahorAtraMca varjayanti, Aha ca;- 'caMdimamUruvarAge nigyAe guMjie ahorattaM' iti, AcaritaM tu yadi tatraiva rAtrI dine vA muktastadA candragrahaNe tasyA eva rAtre paM pariharanti, mUryagrahaNe tu taddinazeSa parihRtyAnantaraM rAtrimapi pariharantIti, Ahaca- 'AinnaM diNamukke socia divaso va Iya / ' iti"| [sthAnAGga-sthAna 10 patra 476] praznottaropayoasli -": (vimAna )2 rAha (vimAna)nA tejanI chAyA thavI te caMparAga arthAta caMdragrahaNa kahevAya, e pramANe sUryagrahaNa mATe paNa samajavuM. te prasaMge asajhAyanuM kALamAna A pramANe je caMdra athavA sUryagrahaNa thaye saMgraha (grahaNa sAthe) asta pAme tyAre (te) tene grahaNakALarUpa te rAtri zeSarAtri ane te aherAvazeSa ane te uparAMta aherAtra vajaryuM che. kahyuM che ke-- caMdra sUryanA grahaNAdi thaye aherAtra" AcaraNa to A pramANe che- caMdragrahaNa ane sUryagrahaNa anukrame teja rAtre athavA divase asta Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara molanamALA. (15) pahelAM mukAI jAya to caMdragrahaNamAM zeSarAtri parihare che, ane sUryagrahaNamAM roSadivasa temaja te divasanI rAtri paNa 5riharAya che. kahyuM che ke divaseja mukta thAya te teja divasa ane rAtri vajaya che ema AcaraNuM che? 12 kac-bhAdrapada mArAmAM zAntisnAtra tathA aSTottarI snAtra bhaNAvAya ke kema? na bhaNAvAya tevo niSedha ApanA jANavAmAM che? 12 30-comAsAmAM zrAvaNa mAsamAM pratiSThA vigere temaja AdhinamAsamAM zubha kArya prasaMge aSTottarI temaja zAMtisnAtra thatuM jovAmAM Ave che, bhAdrapada mAsamAM zrAddha vigerenA divasene lAkika dRSTie azubha manAtA hoI te mAsamAM zAMtisnAtra vigere karAvavA saMbaMdhamAM vidhine jANanAra chANavAlA jamanAdAsabhAI athavA nagInabhAIne pucha{. 13 -"bhramara-IlikAMnyAya mAM jema bhramara iyelane pakaDI pitAnA gharamAM rAkhe che ane Ithala bhramarInA dayAnathI bhramarI thAya che. tema vItarAganA dhyAnathI vItarAga avasthA prApta thAya che. te pramANe zrI kalyANa maMdiranA dAnAne marato e kAvyanI TIkAmAM lakhela che te IyaLa teIndriya che ane bhramara caurindriya che te jyAre bramara thAya tyAre IyaLanuM jAtinAmakama badalAya ke tenuM teja rahe" * 13 30-IyaLanA jIvane bhramara sevatAM Iyalane jIva thI jai tyAMne tyAMja jamara rUpe utpanna thAya che. A saMbaMdhI zrI hirapraznamAM nIce mujaba ullekha che. . pra0-dIndriyelikA sphiTvA caturindriyabhramaro kathaM bhavati ? utta0-IlikAkalevaramadhye IlikAjIvaH paro vA bhramarI yenA gtyotpdyte| * 'vItarAga yato dhyAyana vItarAgo bhvedbhvii| IlikA bhramaro bhItA, dhyAyantI bhramaro bhavet // 1 // ndri' pAThane sthAne no"i pATha hovo ucita samajAya che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16). praznottara zAhanamAlA. * bhAvArtha-Indriya evI IyaLa maTIne caherindriya bhramarI zI rIte thAya che? uttara-teIndriya evI Iyalano jIva IyelanA zarIramAMthI AvIne teja IyaLanA zarIramAM te IyaLane jIva athavA bIjo jIva bhramarIpaNe utpanna thAya che? 14.0-caMdarAjA kUkaDo thayo tyAre kUkaDAnI avasthAmAM tene tiryaMcagatine udaya hato ke manuSya gatine? ane kUkaDAnI avasthAmAM manuSyanuM AyuSya vedato hato ke tiyacanuM? 14 u0caMdarAjA kUkaDA thaye te maMtranA balathI thayo hato, paraMtu AyuSya to manuSyanuM ja bhegavato hato. kAraNa ke eka bhavamAM be AyuSya bhegavavA mATe jaina siddhAntama sarvathA niSedha che. gatinA udaya mATe paNa manuSyagatineja udaya majA . jo ke cAra gati paikI eka gatinAmakarmane vipAkedaya ane bAkInI sattAmAM rahela traNe gatinAmaprakRtione pradezadaya kahela che. paNa ekaja bhavamAM be judI judI gatinAma prakRtine vipAkedaya saMbhavI zakato nathI. 15 40-sumaMgalA ke je akAla mRtyu pAmela yugalikanI yugalinI (patnI) hatI, ane tenuM pANigrahaNa RSabhadeva prabhue karyuM hatuM, te kanyA prathama yugalika sAthe saMsAra vyavahAramAM je DAela hatI ke kumArI avasthAmAM hatI? te bAbatane spaSTa ulekha che? 15 30tamAe sumaMgalAnuM nAma lakhyuM che tene badale sunaMdA nAma lakhavuM joie. te sunandA kumArI avasthAmAM hatI. ane e avasthAmAM ja prabhu zrI RSabhadeva bhagavaMta sAthe pANigrahaNa thayeluM hatuM. kAraNake te yugalane eka tAla vRkSanI nIce mukIne mAtapitA kArya prasaMge anyatra jatAM uparathI tALanuM phaLa paDavAthI purUSarU5 yugalikanuM mRtyu thayela che. arthAt mAtapitAnI hayAtImAM bAlyavayamAM ja akAla mRtyu thayela che, ethI bAlyakALamAM te yugalikanA patipatnIrUpe vyavahAra saMbaMdhI kalpanAne avakAzaja nathI. je mATe Avazyaka sUtranI TIkAmAM nIce mujaba jaNAvavAmAM Avela che Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka prasiMha mahemAna. - " ava samaju, di tAre to ! mA zudi , iaai mA II TIbhgvtii dezonavarSAle evaM kiJcinmithunakaM sAtA'patya sat tadaMpanyamithuna ta lakSasyAyo vimucya riraMsayAM kadalIgRhAdikrIDAgRhamagamat / smAca tAlavRkSAt pavanapreritaM pakvatAlaphalamapaptan , tena dAraka 'kAla eva jIvitAd vyaparopitaH / eSa prathamo'vasapiNyAma kaalmRtyuH| tadapi mithunakaM tAM dArikAM varddhayitvA pratanuka yaM mRtvA suraloke samutpannam / sA coMdyAnadevatevotkRSTarUpA ekAkinyeva vane vicacAra, dRSTvA ca tAMtridazavadhUsamAnarUpAM mathunakanarA vismayotphullanayanA nAbhikula. karAya nyvedyn| nivedite ca taiH kanyA nAbhikulakareMNa RSabhapatnI bhaviSyatIti sngghiitaa||' rIno mAva -prathama tIrthakara zrI bhavaprabhu kAka nyUna eka varSanI ummaraMvALA thayA tevA avasaramAM jeNe putra putrIrUpa yugalikano janma Apela che evuM eka joDaluM te pitAne putraputrIrUpa jeDalA tAlavRkSanI nIce mukI ramavA-krIDA karavAnI IcchAthI keLa vigere krIDA karavAna: gharamAM gayuM. ahiM je tala vRkSanI nIce putraputrIrUpa joDaluM mukAeluM che, te tAlavRkSa upara pavananA jorathI raMka pava phaLa putra upara paDayuM tethI te putra akALe ja mRtyu pAra, A avasarpiNImAM A prathama akAla mRtyu thayuM, kIDA karavA arthe gayeluM te mAtapitArUpa yugaliMka bAkI rahela putrIne mATe karI anukrame AyuSya pUrNa thaye devaleke gayuM. have upavananI devInA sarakhI rUpavALI te bALA ekalI jaMgalamAM pharavA la gI. devInA sarakhA suMdara rUpavALI te bALAne dekhIne yugalika manue Azcaryayukta netravALA thayI thaI nAbhikulakarane te vattAMta jaNAvyuM. teoe te vRttAMta jaNAvyA bAda " A suMdara pavaMtI bALA patnI thaze" esa yuga, likone jaNAvavA pUrvaka te bALA sunandonuM grahaNa karyuM Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (!) zrI praznottara mAhanacAlA. upara jaNAvyA mujaba savato reconavarSA he' e pAThathI sAbIta thAya che, ke bhagava'tanI ummara eka varSamAM kAMIka nyUna che, te mapekSAe te avasare vattatI sunandAnI ummara tethIpaNa AchI hovI joie. ane tethIja te kumArI hoya temAM kAMpaNa Azcaya nathI. ajJAtA patyuM '.e. padmathI cAkkasa evA arthe nIkaLo zake che ke te joDalAnA janma hamaNAMja arthAt tAjoja thayelA che. e padathI paNa munandAnI kAmAyyavasthA siddha thAya che. ( tAM aaiN vandecavA ' e vAkayathI mAtapitAe e pAlanapASaNa dvArA te bALAne ucheravAnuM jaNAvAtuM hAi mALAnI kAmAryAMvasthAnI vizeSa sAkhItI thAya che, A pramANe muddAnI kAmAryAMvasthAne siddha karanArA spaSTAkSarA hAvA chatAM te kAmAyyavasthAnA apalApakaravApUrvaka punarlagnAdi virUddha vicAreAma. je DhAravAya che te peAtAnA zAstrIya abhijJapaNAnA sUcana sAthe kadAgrahane pradarzita kare che. " 16 60-kagrantha 5 mA, gAthA 96 mAM prakRtibaMdha ane pradezamaya yAgathI tathA sthitimadha ane anubhAga (rasa) anya kaSAyathI thAya che, e pramANe jaNAvavAmAM Avela che teAmithyAtva temaja aviratithI kayA anya thAya? n 16 30- govA thaDipaa, dinumAnuM sAmo paMcamaka granthanI A agAthAmAM je yAgane prakRtibaMdha tathA maherAbaMdhamAM kAraNa kahyA che, temaja sthiti ane sabaMdhanuM kAraNa kaSAya che ema jaNAvyu che te anvayavyatirekarU. pradhAna kAraNa tarIke jaNAvavAmAM Avela che, eja artha teja gAthAnI TIkAmAM Apela nIcenI paMktiothI spaSTa thAya che. " 'mithyAtvA'viratikapAyayogA yadyapi sAmAnyena karmabandhattava uktAstathApi AdyakAraNatrayA'bhAve'pyupazAntamohAdiguNasthAnakeSu kevalayogasadbhAve vedanIyalakSaNA prakRtistatpradezAva badhyante, ayogyavasthAyAM tu yogA'bhAvAnna vadhyante ityanvaya'vyatirekAbhyAM jJAyate prakRtimadezabandhayoryoga eva pradhAnaM kAraNam / Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. (19) xxxxximithyA tvA'viratikAraNadvayA'bhAve'pi kaSAyasadbhAve'pi pramattAdiSu sthatyanubhAgavandhau bhavataH, kaSAyA'bhAre tUpazAntamohAdiSu na bhavataH, itIhApyanvayavyatirekAbhyAM jJAyate kaSAyA eva sthityanu nAgabandhayoH pradhAnaM kAraNamiti, | bhAvArtha che ke SaDazItikA (caturtha karmagrantha) vigere prakaraNamAM miththAra -avirati-kaSAya-ane pega e sAmAnyata: karmabaMdhanA hetu mA kahyA che to paNa prathamanA mithyA avirata kaSAyarUpa traNa ka AnA abhAvamAM paNa upazAta meha vigere traNa guNasthAnakomAM vila yoganA sadubhAvamAM yoga nimittaka sAtAvidanIya prakRti raMmaja tenA pradeze baMdhAya che. ane aAgI avasthAmAM yoga ne abhAva hovAthI sAtavedanIya prakRti temaja tenA pradezane 1 Na baMdha thatuM nathI. ethI jaNAya che ke yoga ane prakRti prade zabaMdhane kAraNukAya bhAvarUpe avayavyatireka saMbaMdha che.xxx mithyAtva aviratirUpa prathamanA bane kAraNe baMdha hetuono abhAva hoya to paNa kaSAyanA sadubhAvamAM pramattAdiguNasthAnakema sthitibaMdha anubhAgabaMdha avazya thAya che, ane kaSAyanA abhAmAM upazAtamoha vigere guNasthAnakamAM sthitibaMdha-anubhAgAra dha thatA nathI. e pramANe kaSAya ane sthiti rasadhana paNa kAraNakAryapaNe anya vyatireka saMbaMdha samaje, upara jaNa vavA pramANe mukhyarItie yoga temaja kaSAya e anukrame prakRti dezabaMdha temaja sthiti-sabaMdhamAM kAraNa che. sAmAnyarItie to mithyAtva avirati kaSAya ane yoga e cAre prakRtibaMdha vize mAM kAraNo che. vaLI mithyAvarahita kevaLa kapAyA athavA gamata ayika je prakRti vigere baMdha thAya che temAM ane mithyAvAhita kaSAya ane yogathI thatA prakRtipramukhabaMdhamAM ghaNI taratamatA hoya che. mithyAvasahita kaSAyapratyayika sthitibaMdha utkRSTathI 70 ke keDI sAgaropama pramANa hoya che. jyAre mithyAnavarahita kapAya pratyAyika sthitibaMdha utkRSTathI paNa aMta:kaDAkaDI sAgarepamathI vizeSa hoI zakto nathI. valI utkRSTa sthitibaMdhamAM temaja azubha pravRtionA utkRSTa rasabaMdhamAM tIvra saMkalezaja Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) temAM praznottara mahanamAlA. mukhyatve kAraNa kahyo che. ane e utkRSTa sthiti sabadhaka tIvra suleza mithyAdaSTineja saMbhavI zake che. tIvra sa klezathIja sa prakRtinI utkRSTa sthiti ane azubha prakRtionA utkRSTa rasabaM dhAya che, te saMbaMdhamAM nIcenI gAthAnuM pratIka cAnamA rAkhavA lAya che. - sanmAna tri nivRdi gadyuhAOM sAvile ' / TIkA - sarvAsAM zubhAnAmazubhAnAJca karmaprakRtInAM jyeSThA sthitirutkRSTA sthitirazzubhA prazastA, kuto deto retyAha- 'jaM - sAikileseNaM' ti yadyasmAt kAraNAt sA jyeSThA sthitiratisaMklezenA'tyantatItrakaSAyodayenotkRSTasthitiva dhA'dhyavasAyasthAnakena jantubhirvadhyata iti zeSaH // (paMcama ka grantha gAthA paranI TIkA) bhAvA sugama che. azubhaprakRtinA utkRSTarasama dhaka mithyAETija hAya che te Azya nIcenI paMktithI spaSTa thAya che, ' caturgatikA api mithyAdRSTayo jJAnAvaraNAzubhaprakRtInAM ...tI mutkuSTAnubhAgaM badhnanti // bhAvArthI yAregatinA mithyA-STie jJAnAvaraNIyADhi a zubhaprakRtionA utkRSTa rasabaMdhane kare che. - vaLI mithyArahita kaSAyAyathI cha sAta athavA ATha karmanA adha thAya che, jyAre mithyAsahita kAyAdayathI sAta athavA AnAja aMdha thAya che paNa chanA badha thatA nathI e paNa vizeSatA che, je mATe zrI AcArAMga sUtramAM nIce pramANeM jaNAvela che; - micchatteNaM udiSNeNaM evaM khalu jIve aTTha kammapayaDio baMdhe' ( zrI khAcArAMga sUtra mu. patra 160) ahiM AyuSyakarma baMdhanI apekSAe ATha anyathA sAtanA adha samajavA - 17.40--sAta nArInAM eka ka ane vanaspatinA kuza daMDaka temAM vikSA jaNAyA che. tA.tevA akSaro romAM che? Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahanamAlA. (21) 17. u-juo senaprazna pAnuM 10 muM prazna 70 me (athavA prakAra naM. 2 juo) 18 g:-kSayika samyagudRSTinA utkRSTathI traNa athavA cAra bhava hoya ema jANavAmAM che, chatAM zrI neminAtha caritramAM zrI kRSNa vAsudevanA pAMcabhava kahyA che te temAM zuM samajavuM 18 30-ifka ra taLe mAMfma tijoti vattA sugnarayajugalisu gaI imaM tu jiNakAliyanarANaM // 2 // ' bhAvArtha-addhAyuSkane kSAyikasabhyatvanI prApti thAya te trIje athavA caturthabhave avazya mokSanI prApti thAya che, deva atha viA narakanA AyuSyane baMdha paDela hoya to trIje bhave ane yugalikanA AyuSyane baMdha thayuM hoya to caturthabhave mekSa thAya che, vaLI A kSAkisabhyatva jinakAlika manuSyane ja hoya che. Aja vistR zrI bhagavatIjI temaja zrI pannavaNa sUtramAM paNa jaNAvavAmAM Avela che. A pramANe gAthA ane tenA bhAvArthathI spaSTa thAya che ke baddhAyuSka kSAyika samyagdaSTine traNa athavA apekSAe cAra bhava hoya che. paraMtu tethI adhika bhava karmacantha vigere keIpaNa mULa granthamAM kahevAmAM AvyA nathI. Ama kSAyika samyaga daSTinA traNa athavA cAra bhavasaMbaMdhI nizcaya hovA chatAM caritAnuyoga prasaMge kalikAla sarvara zrImAna hemacandrasUrIzvarajI mahArAja zrI nemIdhara caritramAM, temaja nyAyAcAya upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja zrI prakRtinI TIkAmAM zrI kRSNa 1'bhUyo'bhyadhata sarvazo, mAviSIda janArdana / sata udhdhRtya mayastvaM, bhAvI vaimAnikastutaH // 1 // cyuttvA bhAvyatra bharate, shtdvaarpureshituH| utAro sutoSa, vize nAmatomama: rA" * idaM ca prAyovRttyoktamiti sambhAvyate, yataH kSINasaptakasya kRSNasya paJcamabhave'pi mokSagamanaM zrUyate / uktaJcA-'narayAu - narabhavammi devA hoUNa paMcame kappe / tatto cuo samANo bArasamo amamatityayaro // 1 // ' iti / itthameya duHprasahAdInAmapi kSAyikasamyaktramAgamoktaM yujyata iti yathAgamaM vibhAvanoyam // [karmaprakRtiTIkA u0 yazovi0 viracitA patra 191] , Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22) nA praznottara mehanamAlA. vAsudeva temaja pUjyapravara zrI du:15sahasUri mahArAjAne kSAyika samyadRSTi mAnavA sAthe pAMca bhava jaNAve che, to tenuM tAttvika rahasya zuM che? te te kevalI bhagavaMta jANe! kalikAla sarvajJa zrImAna hemacandrasUrIzvarajI mahArAja temaja pUjyavarya zrI upAdhyAyajI mahArAja jevA samartha purUSonA vacane avazya zradadheyaja hoya topaNa vastutavane vicAra karatAM to ema jaNAya che ke zrI kRSNa vAsudeva ane du:pasahasUri mahArAjAne je kSAyika samyakutva kahevAmAM Ave che te kSAyika nahiM kiMtu kSAyika sarakhuM atizaya nirmaLa apratipAtI kSapazama hoya ane tevo ni. lakSayApazamane kSAyika sarakhuM mAnI kSAyika kahyuM hoya to te saMbhavita gaNAya, ema keTalAka AcAryonA matathI samajAya che. kSAyikasamyakatva e ucca Atmika guNa che ke je Ayubane baMdha thayuM na hoya to tehija bhavamAM AtmAne mekSa thAya che, ane baddhAyuSka jIvane te guNanI prApti thayela hoya to prathama jaNAvyA pramANe traNa athavA cAra bhavamAM mokSa thAya che, arthAta tAtparya e che ke kSAyika samyagadaSTinenirUpAya (baddhAyu:) kAraNeja saMsAramAM rahevAne prasaMga hoya che. kSAyika samyakatvane bAjumAM rAkhIne kSayapazama samyatvanI mahattA mATe paNa je eka vakhata vicArIe to jaNAze ke samyagdazanI AtmA-deva kiMvA narakanA bhAvamAM bhavapratyAyika aviratinA udayane aMge viratine svIkAra na karI zake, paraMtu pazama samparva sAthe manuSyanAM bhavamAM utpanna thAya te yogya vaye avazya viratine ArAdheka thAya ane viratine ArAdhakana thAya to samyatvathI bhraSTa thAya, A pramANe pazamano mahimA jagajAhera che te kSAyikasabhyatva jevA prabala AtmaguNanI prAptimAM AyuSyabaMdhAdi prabala kAraNa sivAya ekSaprAptimAM vilaMba heya nahiM e svAbhAvika che. ema chatAM kRNavAsudeva ane du:pasahasUri mahArAjane kSAyika 1 apekSAe pazamanA apratipAtI ane pratipAtI evA be bheda. thaI zake che. je lopazamasamyakatva kSAyikasabhyatvanI prAptipItta avichannapaNe Take te apratipAtI kahevAya. ane je vAraMvAra Ave ane jAya te pratipAtI kahI zakAya. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. (23) samyaktva mAnavuM ane te sAthe pAMcabhavanuM samarthana karavuM te koyaDo te pramANe samarthana karanArA gItArtha purUja ukelI zake, A zaMkAnuM samAdhAna zrIpraznaciMtAmaNi granthamAM paNa zrI kRSNavAdevane vyavahArathI kSAyika samyakatva ane nizcayathI zuddha atizaya nirmaLa kSApazamika sabhyatva mAnIne ja karyuM che. je A pramANevAsudeve nizcayathI tathA vyavahArathI kSAyika samyatva meLavyuM hatuM, temAM vyavahAradaSTie maLa dUra thatAM kSAyika ja che. paNa nizcayeSTie kRSNanuM kSAyika kSApazamika samAnaja mAnavuM, kema ke nizcayakSAyika pramANe sAta prakAranA maLane kuNe kSaya karyo hoya te narakamAM rahIne teNe jagatamAM mithyA vanI vRddhi karana ro upadeza baLabhadrane kema karyo?' mATe emAM kAMI virodha nathI e vRddha saMpradAya che, satya vAta to sImaMdhara bhagavAna jANe. have tenA pAMcabhava "vavahiMDo' nAmanA granthamAM je kahyA ? te ahiM kahevAya che- ___ 'kaNDo ta yapuDhavio uvaTTittA iheva bhArahe vAse sayaduvAre nayare pattamaMDalIya bhAvo pavajjaM paDivajittA titthayaranAmakamma samgajiNittA vegANiemu uvajjiya duvAlasamo amamanAmatisthayaro bhavissai ityAdi / ( artha gugama che ) AvAja Azayane zrI hemacandrasUrijI vi. racita zrI nemicaritramAM bIjo eka pATha che. (je prathama TIppaNImAM apAyela che) valI zrI amama svAmi caritramAM paNa tene maLato pATha che. [4% ri0 muo ntra darU]. * che athavA to jyavara nyAyAcArya zrImad yavijayajI upAthAyazrIna "ruDha ra prAyo vR ttagiti pamarAte" e vacanathI kSAyika samyaktva mATe traNa athavA cAra bhava saMbaMdhI je niyama che te prAyika hoya tema paNa kalpanA karI zakAya che. . 1 vaLI-pAMya nava mATe mRta vRdhdhonI mAnyatA e che ke "caritAnuyogAdi prasaMge bhAvatA zrIkRSNavAsudeva vigerenA pAMcabhavanA adhikArane . aMge zAstrIya niyara je traNa athavA cAra bhavane che, tene temaja Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) zrI praznottara mehamAla. 19 ka-pAkSika pratikamaNamAM chIMka thAya to sattarabhedI pUje bhaNAvavAno rivAja che, to te paraMparA che ke te saMbaMdhamAM koI granthamAM te ulekha che? vaLI te je ullekha che to kayAMthI kayAM sudhImAM chIMka thAya te pUjA bhaNAvavI joIe? 19 30-pAkSika pratikramaNamAM chIMka thAya to sattarabhedI pUjA bhaNAvavAno rivAja paraMparAthI jaNAya che. te saMbaMdhI akSare kai granthamAM jovAmAM Avela nathI, phakta senapatra 3ra mAM manottara che te A pramANe- prazna-pAkSikamatikramaNe kSut kadA nivAryata ? u0-caityavandanAditaH Arabhya zAnti yAvat kSunnivAryate / iti prmpraasti| - bhAvArtha-pAkSika pratikramaNamAM chIMkanuM kayAre nivAraNa karavuM joIe? u0 cityavandanathI AraMbhIne zAMti pUrNa thatA sudhImAM chIMka thAya to tenuM nivAraNa karavuM joIe. e pramANe paraMparA che. A pramANe pATha che. te sAthe vicAra karIe to pUjA - gvavAne rivAja vAstavika paNa che. kAraNake chIM e apazukana che, maMgalakArI dharmakriyAmAM thayela chIMka e azubhasUcaka heya ane te azubhanuM nivAraNa karavA mATe azubha karanAra ane zubhanI vRddhi karanAra prabhunI sattarabhedI pUjA bhaNAvAtI hoya ? te te saMgata che. tathA prakAranI zakitanA abhAvavALA mATe tevo Agraha na hoya to te ucita che. tevA prasaMge snAtrathI paNa nivAraNa karavuM yogya jaNAya che. ra0 40-devasika pratikramaNamAM chIMka saMbaMdhI zI maryAdA che?" 20 40-devasika pratikramaNamAM chIMka saMbaMdhI koi vizeSa jANyo nathI. phakta mRtadevIne kAussagga, kSetradevatAno kAussaga ane du:khakSaya karmakSaya nimittaka laghuzAMtine kAussagga e traNa paikI kaI kAussagna karatAM chIka Ave te zAMti nimitte teja avasare iriyAvahI karavApUrvaka te te kAussagna pharIthI karo kSAyikasamyakatvanI mahattAne vicAra karatAM apatipAtI zuddhakSApazamika mAnAvuM e vizeSa ucita samajAya che' Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA, ema anubhavamAM jovAya che. (tathA je sUtra cAlate chIMka thAya, te te sUtra pharIthI bhaNe.) ra1 40-devakamAM vatA vAvaDI vigere jalAzayamAM phaka vigere tiryacapaMcendriya utpanna thAya ke nahiM? ane te jalAzamAM kamaLa-bhamarAo vigere hoya ke nahiM? 21 30-devalokamAM bAra devaka sudhI vAvaDIo che. te vAvaDIomAM kamalavirenI utpatti hevA sAthe bhamarAo che. arthAta jyAM jyAM devalo vigere sthAnamAM jalAzayo che tyAM kamalabhamarAo ane tiryaMca paMcendriyanI utpatti paNa hoya che. vAta zrI pannavaNa jInA bIjA padamAM jaNAvela che. rara40-bApa ane suMdara brahmacAriNI hatI ke vivAhita hatI? rara 30-jAhmI ane suMdarI vivAhita che? e pramANe AvazyakanI nimAM che, te saMbaMdhI zrI senapraznamAM nIce mujaba prakAra che - brAhmIsundarIbhyAM pANigrahaNaM kRtaM na vA ? kecana kathayaMti bharatena muMdarI bAhubalinA ca brAhmI pariNItA, tarhi bAhubalevarSakAyotsargAte tAbhyAM 'bhrAtargajAduttara' ityuktaM tat katham ? iti.praznotrottara pra-bharatavAhubalibhyAM viparItatayA pANigrahaNaM kRtamityakSarANi AvazyakamalayagirivRttau saMti, yattu tAbhyAM graMAtarganAduttarettaM tatprAktanabhAra sambandhAt dvAbhyAM samu. ditAbhyAM kathanAt yatitayA ca yuktimadeveti // [ senaprazna patra pa4]. bhAvArtha-10-brAhmI ane sundarIe pANagrahaNa karyuM hatuM ke nahiM? keTalAka kahe che ke "bharate suMdarInuM ane bAhubalIe brAhmonuM pANigrahaNa karyuM hatuM; e pramANe je hoya te bAhubalInI dIkSA bAda eka varSa paryata karela kAussagnane aMte brAhmI ane suMdarIe "vIrA mArA gaja thakI utare e zI rIte kahyuM? Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) zrI praznottara mAhanamAlA, *u-bharata ane bAhubalIe ( janme joDalAnI apekSAe) viparItarIte ( eTale bharate suMdarItuM ane bAhubalIe brAhmInuM) pANIgrahaNa karyuM hatuM. e pramANe zrI Avazyakramagiti TorAmAM jaNAvela che. he mAdhava! hAthI uparathI nIce utarA' e vacana prathama bhAipaNAnA saMbaMdhanI apekSA athavA brAhmI ane suMdarI banne sAthe hAvAthI athavA sAdhupa AnI apekSAe yAgyaja che. 23 pra-zrI bhagavatI sUtranuM mULa tathA TIkAnuM pramANa keTaluM? 23 30-zrI bhagavatIjInu (vartamAna) mULa pramANa 15751 zleAka, ane navAMgITIkAkAra zrI abhayadevasUrI TIkA pramANa 18616 zlAka che, 24 60-dhamAna tapanI oLI cAlu hoya temAM zrI paSaNApatra Ave tyAre chaThThuM aThThama vigere tapasyA i zake ke kema? ane te cha aThThama vigerethI Aya bilanI pUrti thAya kharI? 24 30-cAlu vardhamAnatapanI oLImAM yUSAdri pa prasaMge chuM aThThama vigere tapasyA (khuzIthI) thai zake che. paraMtu jeTalA tapanA divase tevI tapasyAmAM jAya teTalAM Ayali AgaLa karI Ape. bIjA tapamAM je pramANe thAya che te dhyAnamAM rAkhI A praznanA javAba lakhAyela che. sivAI AhiNI tapa vagerenI jema sa lagna ke lAMbA divasa sudhInA cAlu tapa daramyAna vacce pAkSika mAsika AvatA paMcamI Adi te te tA sAthe karI levAya che. tethI pharI bIjAvALI ApavA jarUra jaNAtI nathI. chatAM vRddha kahe te kharU 25 60-ghara bhADe Ape te bhATaka ka kauvAya ke nahi? 25 u-ghara baMdhAvI bhADe ApI je bhADu' upajAvAya che te bhATaka karma kahI zakAya nahi. kAraNake-- " zakaTokSa lulAyoSTakharAzvataravAjinAm / bhArasya vA . 1 AnI spaSTatA mATe jue senaprazna u0 3 } 200, u. 4 5. 156, ityAdi Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara manamAyA (27), hanAvRtti-bhaveda bhATakajIvikA // yogazAstratRtIyaprakAza zlo0 105' A lokAM tathA arthadIpikA-dharma saMgrahAdimAM batAvyA pramANe gADA, bA vigere bhADe ApIne je AjIvikA calAve tene paMdarakarmAdAna pake bhATakakarma gaNela che, ema amArUM samajavuM che. 27 pra-yanI bhaithunaDiyAmA / yonI patti thAya? ane tiya cane paNa manuSyanI maithunakriyAmAM utpanna thatA cho jeTalA inIja utpatti thAya ke temAM kAMI pharaphera khare? ra7 30-ma banI maithuna kiyA prasaMge utkRSTa navalAkha garbhaja paMcendriya utpanna thAya che. juo taMdulayAliya payane patra 5 muM gAthA 15 mInI TIkA _ 'tena rakta na rudhireNa utkaTAyAH puruSavIryayuktayonyAzca ekasyAH striyAH garbha jaghanyataH eko dvau vA trayo vA, utkRSTastu 'lakarakhapahutaM' ti lakSapRthatavaM navalakSagarbhajajIvA utpadyante ityarthaH, nippattiM ca prAyaH eko dvau vA''gacchataH, zepAstvalpajI vitatvAtaMtrava riyante, eko dvau vetyuktaM vyavahArApekSayA nizcayApekSayA tu tato' ikaM nyUnaM vA bhavatIti draSTavyamiti / 'ca' zabdAt striyAH saMsaktAra yonau dvIndriyA jIvA jaghanyataH eko dvau vA trayo votkRSTato valakSapramANA utpayante, taptAyaHzalAkAnyAyena puruSasaMyoge teSAM jIvAnAM vinAzo bhavati / strIpuruSamaithune mithyAdRSTayaH anna muhUrttAyuSaH aparyAptAvasthAkAlakAriNaH navaprANadhArakAH nA kadevayugalavarjitazeSajIvasthAnagamanazIlAnArakadevayugalAgnviAyuvarjitazepajIvasthAnAgamanasvabhAvAH muhUrtapRthaktvakAyasthi takAH asaGkhyeyoH saMmUcchimamanuSyA utpadyante ceti // " bhAvArtha- rUdhiravaDe utkaTa temaja purUSanA vIrya-yukta evI nivAI eka strInA garbhamAM jaghanyathI eka be athavA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) zrI praznottara mAhanamAyA. " traNa gaja javA utpanna thAya che ane utkRSTathI navalAkha gaja jIvA utpanna thAya che. ane (janmarUpe ) utpatti tA eka athavA e pAme che. bAkInA apaAyuSyavALA hovAthI gaNamAMja mRtyu pAmI jAya che. eka athavA enI saMkhyA vyavahArathI kahelI che. nizcayanI apekSAe tA tethI adhika athavA nyUna paNa thAya che ema samajavuM. vaLI gAthAmAM Apela krU zabdathI saMsakta yAnimAM beIndriya jIvA jaghanyartha eka e athavA traNa utpanna thAya che ane utkRSTathI navalakSa pramANa:utpanna thAya che. tasAya:rAhAnyAya [ rUnI bhuMgaLImAM tapAvelI leADhAnI saLI nAMkhavI tenu nAma tannAya:rAhAnyAya' kahevAya che]nI mAphaka purUSanA saMyoga thatAM te venA vinArA thAya che, vaLI skrI purUSAnA maithuna prasaMge mithyAdaSTi anta dUtto~yuSyavALA labdhi aparyAptA nava prANane dhAraNa karavAvALA nAraka-de -yugalika teTalA sthAnAne vate anyasthAnAmAM utpanna thavAnI lAyakIvALA nAraka-daivayugalika agnikAya ane vAyukAya sivAyanA sthAnAmAMthI AvIne [ceAnimAM] utpanna thavAvALA bethI nava mudbhUttanI kAyasthitivALA (cAdasthAnake utpanna thavAvALA) a mukhyAtA saMmmUmi manuSyA utpanna thAya che. zrApannavaLAsUtranA prathamapaDhamAM caita sthAnake sa'mUrchAima vAnI utpatti gaNI che. temAM thIsi saMjJozka' zrI purUSonA sAga e paNa eka sthAna gaNyu che. tiya cAnI maithunakriyAmAM paNa te pramANe vAtpatti thavAnA saMbhavarka jaNAya che. 6 27 60-deva manuSyanI srI sAthe bhega kare teA jIvAtpatti thAya ke nahi? ane garbha rahe ke nahi? 1 'ithoNa joNimajjhe gabbhagayA ceva huMti nava lakkhA / ikko va tinni va lakkhapuhuttaM ca ukkosaM // 1 // ithINa joNimajjhe, havaMti veiMdiyA asaMkhA ya / upajjeti cayaMti ya sammucchimmA taha asaMkhA // 2 // xxxxx sthIsaMbhoge samagaM, tersi jIvANa huMti uvaNaM // A pramANe zrI samedha prakarabhunI gAthAnA arthathI paNa uparanI vAta spaSTa thAya che. ,, Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A praznottara mAhanamAlA. (29), 27 u0- ' de kappakAyasevI do do do pharisarUvasa dehiM / cauro maLejImAM alpa veyArA anaMtapurA' "rA e devalAka sudhInA devA kAyAthI ( manuSyanImAphaka ) maithunakriyA karanArA hAya che. trIjA ceAthA devaleAkanA deveA sparza dvArA, pAMcamA chaThThA dhruvaleAkanA devA rUpaDhArA, sAtamA AThamA daivaleAkanA devA zabda dvArA, nava deza agIAra ane A daivaleAka sudhInA deve mana dvArA maithuna saMbadhI kriyA karavAvALA hoya che, ane tethI uparanA nava traiveyaka tathA pAMca anuttaravimAnanA deve alpavikAravALA temaja (paiAlika) ana". sukhavALA che. e gAthA ane tenA atha pramANe krAya sevI devAne vaikriya) zukra puddagalA hoya che. paraMtu jIvAtpatti ane garbhAdhAnanA saMbhava jaNAtA nathI. garbhAdhAna niSedha mATe tA spaSTAkSarA tadulaveyAliya payatnAnI pamI gAthAnI TIkAmAM ApelA che. te A pramANe-- 'nanu taiyAnAM suputrajA: vizva santi ta na ? gujjare, santyeva paraM te vaikiyazarIrAntargatA iti na garbhAdhAnahetava iti / yaduktaM zrI prajJApanAyAm" ityAdi / [ a;--pra0-revAne zukrapudgalA hoya ke rrAha ? 90-hAyaja, para`tu vaikriyazarIramAM rahelA hAI garbhAdhAnamAM hetubhUta thatA nathI. je kATe zrI prajJApanA sUtramAM paNa kahyuM che; ahiMthI pannavaNAjInA tRita pADa uparanI vAtanI puSTi mATe tyAM ApavAmAM Avela che] 28 60-devAna, maithuna kriyAmAM jIvAtpattinA saMbhava na heAvAthI te maithunakriyAmAM ze| dApa lAge? 28 30-jIvAnI utpatti ane vinAza nahAvAthI devAna maithunathI pApa lAge ke nahi ? tema je puchyu tA tyAM samajavuM joie ke vetpatti ane venA vinAza e teA rUdhira ane zukranA sayAgajanya prAsa ka che, paraMtu (mukhya te ) maithuna e rAhunA udayajanya hAvAthI tanamittaka thatA kabaMdha zI rIte aTakI zake ? arthAt avazya karmabandhana thAya che. je mATe zrI AcArAMga sUtranA 133 mAM pRSThamAM jaNAvela che. ke-- Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) zrI praznottara mehanamAlA. "agMye darivAra niva * mottuM mehuNa mAvaM na taM viNA rAgadosa hiM // 1 // ' * artha-bajanezvaree sarva kriyAnI apekSAe anujJA ane apekSAe niSedha karyo che, paraMtu te anujJA ane nidhi maithunakriyA sivAya samajavo, temAM to kevaLa niSedhaja jANe; kAraNake (aprazasta) rAga dveSa sivAya maithunane saMbhava nathI. ra9 ka-manuSya devAMganA sAthe bhega kare te chatpatti thAya ke nahiM? garbha rahe khare ke nahiM? 293ra-jema deva manuSyanI strI sAthe bhegA kare temAM kriya(zukra) pudagalo hovAthI garbha rahI zake nahiM. temaja manuSya paNa devAMganAnI sAthe bhega kare temAM garbha rahevAno saMbhava jaNAto nathI. kAraNake gabha yogya sthAnane abhAva che. te pramANe chetpattinI saMbhAvanA karavI e paNa ucita samajAtuM nathI. (aidArika tevAM pudgala dvArA tema garbha rahevA saMbhava che. te rUbarU sivAI lakhavuM ucita nathI.) rAganuM ghATuM kAraNa avazya che. 30 ivyavahArarAzi ane avyavahAra rAma kone kahevAya? 3039-bRhatasaMgrahaNuM-dharmaratnaprakaraNa-samayasAra-bhavabhAvanA saMskRtanavatatva vigere aneka granthamAM- ...'tatthaNaM je aNAikAlao Arambha sukumaNigoesu cihRti na kayAi tasAibhAvaM pattA te asNvvhriyaa| je puNa muhuH maNigoehito niggayA sesajIvesu uppannA te saMpavahariyA, te a puNovi muhumaNigoapattAvi saMvavahAriacciya bhaNati / ' bhAvArtha-je jIvo anAdikAlathI sUkSmaniTamAM ja rahelA che arthAta tyAMja janma maraNa karyA kare che, paraMtu koIpaNa vakhata trasa vigere bhAvane jeoe prApta karela nathI te avyavahArI cha kahevAya che, ane je jIvo sUkSmanigodamAMthI nIkalIne trasa vigere anya bhAvamAM utpanna thayelA che te vyavahArarAziyA kahevAya che, vyavahArarAzimAM AvelA cha puna: sarbhanigAdamAM Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. cAlyA jAya to paNa eka vakhata trasAdibhAvane prApta karelo hovAthI tene vyavahAriyA 4 kahevAze. A pramANe ane lagabhaga tene lagatA zabdomAM ( upara jaNAvelA grAmAM) avyavahArarAza ane vyavahAra zanI vyAkhyA karelI che. jyAre nyAya viru nyAyAcArya upA pAyajI zrImad yavijayajI mahArAja dhamaparIkSA graMthamAM judI rIte vyAkhyA kare che. teozrIno kahevAno Azaya e che ke - ananta pudgalaparAvatuM pramANa kAryasthitivALA je che ke te avyavahAri che, ane AvalakAnA asaMkhyuM. bhAgamAM rahelA samaya jeTalA pudagalaparAvarta pramANa avazeSa saMsAravALA vyavahAra rAzivALA che. e vastune pratipAdana karanArA teozrI e jaNAvelA zabe A pramANe che - athA'bhara ra avyakta mithyAtvavantaH, avyavahArittvAt , saMpratipannanigAda govavad ityanumAnApAmavyaktamithyAtvasiddhiH / avyavahAriva ca tepAmanantapudgalaparAvartakAlasthAyittvAt sivyati, vyA hArikANAmunkRSTasaMsAramyAvalikAsaMkhyeyabhAgapudgalaparAvarttama ratvAt , tadu kAyasthitistotre- avvahAriyamajhe bhamiUNa annNtpugglprhe| kaha vi kvahArarAsi saMpattA nAra tatha vi 2 | sai tiriyArU-praLi-biMdi-annpuNsem / bhamizra AvaliasaMkhabhAgasamayapuggalaparAvadde // 2 // " [ artha sugama che ahiM marUdevA mAtA vagerenA saMbaMdhamAM temaja bIjI aneka rIte pUrvapakSa uttara (zaMkA-samAdhAna) vi. stArathI karelA che te saMbaMdhI sava adhikAra chApela dhamaparIkSA pRSTa rapa thI 40 : dhImAM jevuM ghaNuM ja spaSTa vivecana karavAmAM Avela che, 31 g0-ka nikAcita paNa kSaya jAve kSamA sahita je karatAM A pramANe pU mAM kahela che, te tapakaravAthI nikAcita karmano paNa kSaya laI zake khare? eTaleke, nikAcita karmane paNa vipAkedayavinA kSa e saMbhavI zake khare? athavA uparanA padane artha kAMI judo che ? Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamAlA, (31 30-alpanikAcita ane sunikAcita ema nikAcita karmanA be vibhAga che temAM je sunikAcita che temAM saMkrama apavattanA udIraNA vigere koIpaNa karaNa lAgI zakatuM nathI eTale te te sunikAcita karmano avazya vipAkedayathI bhegavaTe kareja paDe che. jyAre je alpanikAcita kama de te apavartAnAdi karaNathI sAdhya hovAthI mokSanuM ja sAdhya rAkhIne kSamA sahita jJAna daSTie tapa karatAM vipAkedayathI bhegavaTo thayA sivAya paNa kSaya pAme che. valI A saMbaMdhamAM nIcenI pracAramaya carcA paNa dhyAnamAM levA yogya che. 40-nikAcita karma avazya bhegavavuM paDe ke tapasyAthI paNa nAza thAya? 30-tapathI paNa nikAcita karmane nAza thAya che. je saMbaMdhI ghaNA pramANe paikI keTalAka ahiM apAya che; senaprazne-tapasA nikAcitakarmaNAM kSayo bhavati na vA ? iti prazno'trottaram- 'nikAcitAnAmapi karmaNAM tapasA kSayo bhavati' iti zrImaduttarAdhyayanasUtratyAdAvuktamasti [mu0 patra 85] adhyAtmasAra-jJAnayogatapaHzuddhamityA(nipuGgavAH / tasmAnikAcitasyApi karmaNo yujyate kSayaH // 1 // [upA0 zrI yazovijayajI] evaM yogmaahaatmydvaatriNshikaayaampi| tathA zrIdevendrasUriviracite tapakulake 'aniANasta vihIe, tabassa taviyassa kiM pasaMsAmo / kijai jeNa viNAso nikAiyANaMpi kammaNaM // 1 // te pramANe zrI padmavijayajItanavapadapUjAmAM paNa kahyuM che ke je tapa karma nikAcita tapa kSamAsahita munirAyA A viSayamAM vizeSa jANavAnI icchAvALAe nyA0 vi0 nyAyAcArya upAdhyAyajI zrImAna vijayajI viracita zrI adhyAtmamata parIkSA mu. patra pa3-54 jovAM, temAM ghaNuM ja yukitapUrvaka A viSaya para varNana karyuM che, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - thI praznottara mohanamAlA, 32 - zrIka-zreNika pramukhane maraNa samaye je legyA badalAya te 2 thayA ke bhAlerA? ane bhAvasthA badalAya te samyakatva rahI zake kharuM? kara 30 -leyAnuM maraNa samaye je parAvartana thAya te bhAva levAnuM ja ra javuM. bhAvalezyA badalAvAthI paNa zreNika-kRSNapramukhane samya va saMbaMdhI bAdhA thatI nathI, kAraNake cothA gukhasthAnathI AgaLa chachuM guNasthAnaka sudhI paNa matAMtare kRSNu layA kahelI che. juo zrI pannavaNuM sUtra 17 muM lezyApada deva ane na raka bhavamAM jatAM jIvane vezyA levA Ave che evI che zAyi mAnyatA che te mujaba zreNika mahArAjA pahelI narakamAM javA hevAthI pahelI narakane yogya kApetalezyA, ane zrIkRSNa zrIjI narakamAM utpanna thanArA hoI trIjI narakane yogya kApata athavA nIla vezyA aMtya samaye teone prApta thayela che, che te kApata ane nIla vezyA chaThThA guNaThANu sudhI paNa zALAmAM kahela che, mATe samyatvane jarApaNa bAdhA pahAMcavAno saMbha, nathI. 33 gha0 "vyathI cAra padArA taje tene artha zuM ?' 3348- dArika) manuSyanI strI-tiryaMcanI strI, (kriya) vidyAdharanI ro ane devAMganA e cAra padArA zrI paMcAlaka granthamAM jaNAvela che. te A pramANe, satrAi jAti tha, citra 1 vivAda cA piMDyA patra rU]. valI manuSyanI strI devAMganA, tiryaMcanI strI ane citrAmaNanI strI e cAra pAradAra hovAnuM paNa mArA samajavAmAM che. ane prAya: evA akSaro paNa ke IgraMthamAM vAMcelA hovAnuM mane yAda che. 34 40 abhavya pUrva bhaNI zake tevo pATha zemAM che? 34 30 abhavyane pUrvanI labdhi na hovA saMbaMdha pATha zrIvizeSAvaze kacchamAM A pramANe che; 'tithaMkararAipUyaM dRhNaNNeNa vAvi kjjenn| sugasAmAiyalAho.hoja abhavvassa gaMThimmi // 1 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) 8 thI prauttara mohanamAlA bhAvArtha - tIrthakara bhagavaMtanI pUjA (mRddhi) dekhIne athavA bIjA keI nimittathI granthisthAnanI najIka AvelA alavyane zrata sAmAyikane lAbha thAya che. TIkAkAra bhagavAna mAladhArI zrIhemacaMdrasUrIzvarajI mahArAje kathAmAM rahela "zrAmAyika e padane "ekAdaza aMgane pATha hoI zake? e artha karyo che, te zabdo A pramANe che;- zrutarAmAyikamAtra0 mo , tathALelA padanujJAnAtA ramA zabdA uparathI pUrvalabdhine spaSTa niSedha jaNAya che. zrInandIsUtramAM abhavyane sADA nava pUrvalabdhi hevAnuM? tame taNAve cheto te pramANe zrI nandIsUtramAM kahela hoya temAM kAMda harakata nathI kAraNake zrIvizeSAvazyakamAM je pUrvalabdhino niSeda jaNAvyo che te arthanI apekSAe niSedha samaja ucita lAge che. ane zrI nandI. sUtramAM je sADAnava pUrva sudhI abhavyane pUrvalabdhi hevAnuM che, te mAtra zabdanI apekSAe samajAya che. zrI zrAddhapratikramaNa pUtravRttimAM paNa abhavyane sADAnava pUrva sudhInI labdhi jaNAvela che ane zrI pravacana sArodvAra vigeremAM pUrvalabdhine niSedha karyo che, tyAMpaNa upara jaNAvyA pramANe artha saMgata karavo yukta lAge che. zrI vizeSAvazyaka bahaduvRttimAM "je daza athavA cAda pUvane dhAraNa kare teja pUrvadhara kahevAya e artha kare tevA pI abhavyane sADAnavapUrvanI (zabdathI) labdhi hoya to paNa te pUrvanI labdhivALA kahI zakAtA nathI. A artha zrI praznamAM patra 21 prazna 3ra0 mAM jaNAvela che. je A pramANe -' ' jinnatimattAvamaLa minAne tAni proktAni santi tatkathaM sambhavati ? yataH pravacana sAroddhArAdau pRDhanavA vitarita xxx. sattaramu; xxx tathA abhavyAnAM pUrvagatalabdhimAzritya 'pUrvANi dhArayA ta iti daza caturdazapUrvavida ityAvazyakavRttivacanAt babhinnadazapUrvadharAdayaH pUrvagatalabdhimanto'vasIyante, nattvanye, ta evA'bhacyAnAM bhinnadazapUrvazrutalAbhe'pi zAstrAntaroktapUgatalabdhini Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA. (5). Sedho yuktimAneva / ' sugama che,timA 52 organs gayo cha.' 35 pra0-(yama pArAmA manuSya apAna ddaaynahi? ane na hoya to te pATha zemAM che? 35 30;- camakALamAM avadhijJAnane manuSyane niSedha jANe nathI, zrI praznaciMtAmaNi tathA zrI senaprazna granthamAM A viSaya saMbaMdhI * ce mujaba prakAre che; 'tathA paMcamAra'vadhijJAnaM prApyate na veti praznasyottaramAhana coktaM kutrApi granye vicchinnamiti' [ praznacintAmaNi, patra 9. pra0 25] idAnIM bha te manujAnAM tirazvAM ca jAtismaraNamasti na vA ? yadi nAsi tadA kuto vyavacchinnaM ? tathA'vadhijJAnamapIdAnImamti na I yapi ca prasAyamiti ? prazno'trottaram-vartamAnakAle jAti maraNasyAvadhijJAnasya ca vyavacchedaH zAstra pratipAdito nAsti 'senaprazna prazna 198 patra 68 // ma sugara cha. . 36pra0-eya sa NaM bhaMte neraiyasaMsArasaMciDhaNNakAlassa jAva devasaMsArasaMciTTha kAlassajAva visesAhie vA? goyamA ! sabathove maNussa sArasaMciTThaNakAle, neraiyasaMsArasaMciTThaNakAle asaMkhejaguNe, de saMsArasaMciTThagakAle asaMkhejaguNe, tirikkhajoNie aNaMtagu / // zrIbhagavatImUtra, mudrita patra 47 // A pAThamAM mAtamamahArAjAnAM praznanA uttaramAM trikAlajJAnI paramAtmA zrI mahAvIra deve manuSyasaMsAra saMciNakAlathI nArakIsaMsArasaMcikA 1 asaMkhyAta guNe kahyuM, ane tenAthI devasaMsArasaMciDuNakA asaMkhyAta guNo kahyo che te kaI apekSAe ko che? Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) . zrI praznottara mohanamAlA 36 30-A praznane uttara samajavA mATe "nIyara i mAre!. tatA mAri vide saMsAraenikavvor? vigere je rItama mahArAjAnA prazno ane paramAtmA mahAvIra deve ApelA uttare che te prathama samajavAnI jarUra hovAthI prathama te sUtrane saMkSepamAM bhAvArtha ahiM ApyA bAda tame e puchela prajA uttara Apavo e vizeSa yogya jaNAya che, he bhagavana! bhUtakALamAM nArakI tici manuSya ane devatAeno saMsArasaMsthAnakAla keTalA prakArane che he bAtamInArakasaMsArarasthAnakALa, tirya casaMsArarasthAnakALa, manuSyarasaMsArasaMsthAnakALa ane deva saMsAra saMsthAnakALa ema cAra prakArane saMsthAna kALa kahe che, he bhagavana ! nArakasaMsArasaMsthAnakALa keTalA prakArane karyo che? he gatama! zUnyakALa, azUnyakALa ane mizrakALa ema traNa prakAre nArakasaMsArasthAnakALa kahyo che. he bhagavana! tiryaMcasaMsArasaMsthAnakALa keTalA prakAra che? che gata azUnyakALa ane mizrakALa ema be prakAra che. tathA dha ane manuSyane saMsAra saMsthAnakALa nArakInA saMsArasaMsthAnakALanI mAphaka zUnyakALa, azUnyakALa ane mizra kALa ema traNa prakArano che. have-zUnyakALa, mizrALa, azUnyakALa eTale zuM? tenuM svarUpa kahevAya che, temAM azUnyakALanuM svarUpa jANyA bAda zUnyakALa ane mizrakALanuM svarUpa zIdhra samajAI zake tevuM hovAthI prathama azUnyakALanuM svarUpa jaNAvAya che - sAme nArakImAM vartamAnakAlamAM je jIvo che te chevAmAMthI jyAM sudhI eTale ke jeTalA kALa sudhI ke jIva cave nahiM "temaja na keI jIva utpanna thAya nahiM, jeTalI saMkhyAmAM ane je nArakanA jIve che teTalI saMkhyAmAM ja te nAre nA cha jeTalA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meha !, (37), kALa paryaMta rahe te kAla te nArakanA vene AzrayI anyakALa kahevAya. mizrakALa ja sAte narakamAM vartamAnamAM vata jIvAmAMthI jIvA cavavA ( IkaLavA) mAMDayA. vyavatAM cyavatAM eka paNa jyAM sudhI khAkI hoya tyAM sudhI mizrakALa kahevAya. huM tAtparya samajavAnuM che ke "sAte narakamAM vamAnakALamAM je jIve che temAMthI kAi jIva cavyA (nIkA), cyavana thayA bAda manuSyayAni athA sUkSmaniHpramukha ekendriya vigere tiya ca nimAM anantara kiDavA paraspara yathAyogya utpanna thayA, utpanna thayA bAda puna: reMja jIva duSTapariNAmanI dhArAvaDe narakanA bhavane cogya-gatinAmaka temaja AyuSyanA aMdha karI narkamAM utpanna thAya te te jIva paNa vivakSita vartamAnakALamAM kalpelA jIve mAMheneja gaNAya e pramANe vivakSata vatta mAnakAlamAM narakamAM vatA vikSita aneka jIvA narakanA bhavamAMthI cavIte manuSyanu tiya casavamAM utpanna thayA mAH puna: je narakabhavamAM utpanna thAya teA te jIve prathamavakSita jIvAmAMnAja gaNavA; paNa anya jIvA gaNavA nahi . arthAt e pramANe bIjI trIjI vAre ke dazamI vAra tenA teja vivakSita jIvA narakamAM utpanna thAya te narakamAM utpanna tha|| te vikSita veAnI apekSAe mAkALaja gaNAya.. kahevAnA Azaya e che ke-vatamAnakAlamAM narakamAM je jIvA che, te jIvAmAMthI tenA teja athavA puna: utpanna thayelA eka paNa jIva bAkI hoya tyAM sudhI mizrakAla gaNAya che. mizrakALane A pramANe gaNavAnuM kAraNa e che ke, AgaLa gAtamamahArAjAnA zUnya- azUnya ane mizrakAla saMbaMdhI alpamaDuttvanA praznanA uttaramAM paH mAtmA zrImahAvIra mahArAjAe azUnyakALathI mizrakALane ana ta guNA kahyA che, te upara mujaba a karIe tAja saMgata thai zake che. jo upara pramANe punaH narakamAM utpanna thayelA veAnI pekSA na rAkhavAmAM Ave teA azUnyakALathI mizrakALa asa Mkhya guNa tharo paNa anaMtaguNa tharo nahiM. kAraNake narakanA azUnyakALa. siddhAMtamAM bAra muhUrtanA kahyA che. ane vartamAnakAlamAM navIna utpanna thayelA sAtamI nArakImAM vatA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) ( zI prathauttara mohanamAla. nArakajIvanuM utkRSTa AyuSya tetrIza sAgaropamanuM che, tethI bAra muddattanI apekSAe tetrIza sAgarepama e asaMkhya guNa kALa che paNa anataguNa kALa nathI. paraMtu jyAre puna: utpanna thanArA paNa teja nI apekSA rAkhavAmAM Ave che tyAre narakamAMthI vyA bAda (parasparAe) vanaspatimAM utpanna thavAne je kALache, te kALa aneka vakhatano bhego karatAM ananta thaI zake che, ane ethI azUnyakALanI apekSAe mizra kALa paNa anaMta guNe kahevAmAM kaI paNa deASa Avato nathI. A vicAra TIkAmAM sArI rIte sapramANa varNavyo che. vicAra pUrvaka vAMcavAthI samajI zakAya tema che. zUnyakALa-vartamAnamAM je nArakInA jevo che te sarva nArakInA cha cyavI jAya ane eka paNa bAkI che, rahe te kALane zUnyakALa kahevAmAM Ave che, he bhagavana ! e pramANe nAraka chene e zUnya mizra ane zUnya ema traNa prakArane saMsArasaMsthAnakALa karo, temAM karyo kALa a5 che? ghaNe che? tulya che? ke vizeSAveika che? he maitama! sarvathI thoDo azunyakALa che, tenA karatAM mizra kALa anantaguNe che, ane te karatAM zUnyakALa banata guNa che. azUnyathI mizrakALa anata guNa kevI rIte hoya? saMbaMdhI prathama saMkSepamAM kahevAyela che, ane mizrakALathI zunya La anataguNa kahyo te sAte narakamAM vattatA vivakSita seve che nArakanA bhaMvamAMthI nIkalI anantA kAla sudhI vanaspatimAM paribhramaNa kare te apekSAe kahela che. e pramANe anyatra paNa 2majavuM. he bhagavana! tiyAne je be prakArane saMsArasaMsthAna kALa kahyo che temAM alpabahu kevI rIte che? che gatama! sarvathI alpa azUnyakALa che, mezakALa tenAthI anataguNa che. he bhagavana! deva ane manuSyonA saMsArasaMsthAnakALanuM alpabahurala zI rIte che? Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mI praznottare mohanamAlA (39) he gatama! je pramANe nArakInA. saMsArasaMsthAnakALanuM alpabahurava kahyuM , te pramANe deva ane manuSyonA saMsArasaMsthAnakALanuM A pabahurva samajavuM. arthAta sarvathI alpa azUnyakALa, tenA mitrakALa anataguNa ane tenA karatAM zUnyakALa anantaguru che. ATaluM svarUpa samajyA bAda je prazna puchAyela che te praznane uttara have apAya che. ane te samaja have taddana sulabha thaze he bhagavana! rakasaMsArasaMsthAna kALa tiryaMcasaMsAra saM. sthAna kALa manuSya sArasaMsthAna kALa ane devasaMsAra saMsthA nakALa e cAre kAramAM kaNa a5 ghaNe tulya athavA vizeSAdhika che? he gatama! manuSyasaMsArasaMsthAnakALa sarvathI alpa che. [kAraNa ke manu sarvathI DI saMkhyAvALA che. ] tenA karatAM nArakasaMsArasaMsthAkALa asaMkhya guNa che. [ kAraNake manuSyathI nArakI javA arAM yaguga che. ] nArasaMsArasaMsthAnakALathI deva saMsArasaMsthAnakALa asaMkhya guNa che. kAraNa ke nAraka jIvAthI de asaMkhya guNa ] ane devasaMsArarasaMsthAnakALathI tiryaMcasaMsArasaMsthAnakALa anataguNa che. [kAraNake dethI tiyA ananta guNa che). 37 n0-zrI 8 gavatIsUtra patra 60 pR. 1mAM " tti naM tava kathA vidyArtha, A pramANe jaNAvela che. to e kandrio udIraNA gahaNa ane saMvaraNa kare? athavA saMbhava jeTa AlApaka lAgu karavA? TIkAkAra bhagavAna zrI abhayadevasUrima rUArAjAe A bAbatamAM spaSTa khulAso kI nathI, tethI purepuro AlApaka lAgu thato hoya tema jaNAya che. te A bAbatano : paNa khulAso karaze, 37 30-zrI (gavatIjI patra 60 "revaM te resa' vigere bAbatamAM khulAse mAgyo to jaNAvavAnuM je ekeDiyo-udIraNa gahanuM saMvaraNa ne nija rA e sarva kare che, paraMtu avyakta kare che, te pATha bAre bara dhyAnapUrvaka sthiratAthI vicAre te Apa Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80). zrI praznottara mAhanamAlA, Apa besI jaze. kAraNake tyAM 60mA patramAMja lakheluM che ! 6 ityAdi tAvadvAcyaM yAvat se nUNaM bhaMte! appaNA ceva nijaro aLLA ceva gaEE ' ! 38 60-mahAnubhAvatIrthaMkara bhagavaMtA jyAM pAraNu kare tyAM paMcadivya pragaTa thAya temAM jorUpa" nA artha zu karaveza? 38 30- cesTopa 'nA a dhvajAonuM sahukaluM ' eve thAya che. ane vastrAnI vRSTi eve paNa atha karya che. vizeSa mATe zrI abhidhAnarAjendranA trIjA bhAgamAM Apela caityuttvava zabda jovA yAgya che. 39 40-dezane pAMcaprakAranI nidrAmAMthI ke.lA prakAranI nidrAnA udaya hAya ? athavA ekenA naja hAya? 39 30-utkRSTamati Adi jJAnavALAne paNa ma matijJAnAvaraNIya vigere karmAMtA ( dezaghAtirasaspardhakonI apekSAe ) rasAya ane pradezAya hAya che te pramANe sadA jAgRta avasthAvAlA devene paNa nidrArUpa danAvaraNIya kanA rasAya ane pradezAya hAya tA te saMbhavita che. karma prakRtinA uddayasvAmittvane aMge vicAra karatAM devAne Adhe 83 prakRtienA udaya kahyA che, temAM nidrApcakanA udaya paNa kahyA che. paMcasadhahukAranA mate sthAnadghitrikanA udaya devAne hAtA nathI e apeAAe 80 praqatie vAna Adhe hRdayamAM gaNAvI che. ekaMdara zcAratAM vAna nidrAnA udbhaya hAvAmAM koI virodha jaNAtA nathI. ' 40 60-bhAra DapakSInA adhikAra kayA granthamA che? 40 u0- " bhAraNDapakSiNoH kilekaM zarIraM pRthagrIvaM tripAdaM ca bhavati, tau cA'tyantA'pramattatayaiva nirvAhaM lameve iti // ' sthAnA (1muM sthAna) jotA:caprIvA, anyonyapaNamakSinnH / zramattA iva nazyanti yathA bhAraNDapakSiNaH || 1 || ' ( jJAtAdharmakathAGga ) jIvadvayarUpA bhavanti, te ca sarvadA cakitacittA bhavantIti, ekodarAH pRthaggrIvA tripadA martyabhASiNaH / bhAraNDapakSiNasteSAM mRtibhinnaphalecchyA // 1 // ' ( kalpa - subo0 kSaNa 6) / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAlI. . (41) 'gatasya tava zailodva bhAraNDAH paJcazataH / dvijIva tryaMhayo vyAsyAH eyantye kodazaH khagAH || 1 || (Avazyaka kathA ) // mA pramANe zrA ThANAMgajI jJAtAdhama kathAMga kalpasueAdhikA Ava zyakakathA prIvyAkaraNa vigere aneka sUtragranthAmAM bhArapakSinA adhikAro che, vatI A bhAra DapakSisa badhI zrIpraJAttaracintAmaNi granthamAM prabhAtara rUpe nIce mujaba che-- pra0 - atha ca bhAraMDapakSiNAM katividhAH prANAH pratyekaM prApyante ? u0- bhAraMDAkhyapakSiNAM kila pratyekamekaM zarIraM, pRthagU grIvA, tripAdaM caikamudaraM, itthaM praznavyAkaraNe uktaM, tathA ca suvodhikA - ekodarAH pRthaggrIvA - tripadA martyabhASiNaH / bhAraNDapakSiNasteSAM mRtyurbhinnaphalecchayA // 1 // iti vacanAdapi kutrApi prANA na niyamitAH, tathApi paMDitazrIkhAMtivijayagaNivacanAttathA rakazrI vijayalakSmIsarINAM vacanAttathA'smadgurUNAM paMDita zrIzubha vijayagaNipaMDita ziroratnavahuzrutAnAM vacanAd jJAyate yadutpattikAle tau dvau jIvau manaHparyAptimantamuhUrttena samakaM pUrayataH, tena yAvajjIvaM ca tayorekaM mano varttate, tena hetunaeNkona vaizatiH prANA ucyante, ithaM - ' vRddhavyAkhyAmamana, tathA sadA / ekonaviMzatiH prANA, bhAraNDAnAM tu nAnyathA / 1 / / ' iti / tattvaM tu sImaMdharo veti // bhAvA - pra0 pratyeka bhAra'pakSine keTalA prANA heAya che ? C 30--bhAH 'pakSione darekane zarIra buDhDhA heAya che paraMtu te zarIranA bAMdhA AvA prakAranA hoya che. bannenI DAka judI hAya che. bannenA malIne ekaMdara traNa paga hoya che, ane banne haveAnA zarIra be judA judA chatAM udara eka hAya che. zrI kalpa sUtra-subAdhikA TIkAmAM paNa teja pramANe kahyuM che. temAM eTaluM Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (42) zrI prarmAttara mAhanamAyA. - vizeSa jaNAvela che ke, AvA bhArapakSio ke jeonu uttara eka che. te banne bhArapakSione je avasare bhinna-bhinna phUla khAvAnI IcchA thAya che, tyAre te bannenuM maraNa thAya che. A pramANe bhAra DapakSine aMge yat kicita varNana che chatAM tene keTalA prANa hAya? te saMbadhamAM koI niyatra yadyapi mAMA nathI, tApaNa paMDita zrI khAMtivijayajI-bhaTTAraka zrIvejayalakSmIsUri ane amArA gurUvarya zrImAna zubhavijayajIgaNI vigere mahuzrutAnA vacanathI jaNAya che ke ekaja sthAnamAM utpanna thayelA te banne jIve utpatti kAlamAM mana:paryApta eka sAtheja kare che ane tethI temane yAvajjIva paryaMta eka sarakhu mana rahe che. e kAraNathI te banne veAnA bhegA maLIne 19 ( egaNIza) prANa hoya tema saMbhave che, tattva teA zrI sImaMdharasvAmI jANe. 41 40--ta hulIyA matsyanA tadulapramANa nAnA zarIramAM vajraRSabhanArAcasa ghayaNanuM madhAraNa zI rIte sa'bhavI zake?teTalA nAnA zarIramAM asthinu pramANa paNa ghaNuM ja svarUpa hAvuM joie! 41 30----ta dulIyA matsyane je vajraRRSabhanA casaghayaNa kahyuM che te hADakAnI kaThinatA ane majabutAinI apekSAe kahyuM hAya tema saMbhave che. siddhAntamAM yadyapi-asthiracanAnI apekSAe vene asaghayaNI kahyA che. tApaNu malanI apekSAe vajrazyalanArAca saghayaNI kahevjhamAM AvyA che. te pramANe ahiM tadulamastya mATe paNa samajavuM. anyathA arthAta, jo taMdula masyane vajraRSabhanArAcasaMghayaNa na levAmAM Ave teA saptamI narakamAM taMdulamastyanI je utpatti kahela che te 2bhavI na zake. kAraNake 'sAtamI narakamAM vajraRSabhanArAcasaMghayAvAleAja utpanna thAya tevu siddhAntanuM vacana che. 42 ghru0--nisarga -samyagdarzanavALe jIva akhA bhavacakramAM koI vakhate paNa dhama sAMbhayA na hoya evAja hAya ke anyathA paNa hAya ? 42 30-anAdimithyArdaSTijIva bhavacakramAM paribhramaNa karatA phrene bhAgavatA tathAbhavyattvadazAnA paripAka thavAthI svAbhAvika Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA. (43) rIte (jJAnadarzanopaga svabhAvathI utpanna thatA te te pariNAme vaDe) (A mukhya sivAya) sAte karmanI sthiti palyopamAsaMpeya bhAga pramAda na eka kaDAkoDI sAgaropama jeTalI thavA pUrvaka yathApravRttakara -apUrvakaraNa-anivRttikaraNa dvArA je sabhyatva prApta kare che, te nisaga-sayezana kahevAya che. A pramANe tatvArthasUtranA bhAgyamAM kaheluM hovAthI nisaga-samyagdarzanIe bhavacakamAM paribhramaNa karatAM koI vakhate satya dharmanuM zravaNa karyuM hoya tevuM anumAna thatuM nathI, tatvArtha bhASyano pATha A pramANe'td etat samyagdarzanaM dvividhaM bhavati, nisargasamyagdarzanaM, adhigamasampanzanaM ca / nisargAdadhigamAvotpadyata iti dvihetukaM dvividham / nisargaH pariNAmaH svabhAvaH aparopadezaH ityanAntara / / jJAnadarzanopayogalakSaNo jIva iti vakSyate (2-8) tasyAnAdau saMsAra paribhramataH karmata eva karmaNaH svakRtasya bandhanikAcanodayanirjarApekSaM nArakatiryagyonimanuSyAmarabha grahaNeSu vividhaM puNyapApaphalamanubhavato jJAnadarzanopayogasvAbhAvyAt tAni tAni pariNAmAdhyavasAyasthAnAntarANi gacchato'nAdimithyAdRpTerapi sataH pariNAmavizeSAdapUrvakaraNaM tA 'g bhavati yenAsyAnupadezAt samyagdarzanamutpadyata ityetat nisarga samyagdarzanam // bhAvArtha -e sakhyatve be prakAranuM che, nisarga-samyagadarzana ane cAdhigama-samyagdarzana, nisarga-athavA adhigama e be hetuthI sAtvanI utpatti hovAthI samRddha be prakAranuM che; nisarga-pariNAma-svabhAva-anyanA upadezane abhAva e sarva eka athavAla che, "jJAnadazano paga lakSaNa jIva che e AgaLa bIjA adhyAyamAM kahevAze. evA te jIvane anAdisaMsAramAM paribhramaNa karatAM karmanA-ba-nikAcanA-udaya ane nijarane anusAre nArakI tiveca manuSya tathA deva bhavamAM vividha paca pApa phone bhegavatAM jJAnadazanepogasvabhAvathI anya Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) bA prattara mehanamAyA. anya pariNAme-adhyavasAyane prApta karatAM thakA anAdi mithyAdaSTi evA paNa tene pariNAma-adhyavasAyavizeSathI evA prakAranuM apUrvakaraNa thAya che ke jethI keInA upadeza sivAya paNa samyaga darzana utpanna thAya che, tene nisaga samyagadarzana kahevAya che." kalikAla sarvajJa bhagavAna hemacandrasUrIzvarajI mahArAje zrI yogazAsa-oNpaNa TIkA-mudrita patra 39 mAM paNa lagabhaga teja Azaya spaSTa jaNAvela che. 43 40 -jIva samaye samaye sAta athavA (AyuSya karmanA baMdha samaye) ATha karmane baMdha kare tevo pATha jema jANavAmAM che te pramANe samaye samaye sAta-ATha kamanI nirjarane pATha zemAM che? ane eka samayamAM jIva keTalA karmanI nirja kare? - 43 30-dazamA guNasthAnaka sudhI chava samaya samaya ADe kamanI nirA kare, kAraNake dazama guNaThANa sudhI AThe karmane udaya heya che. agIyAramA ane bAramA guNasthAnake mehanIya karma sivAya sAta karmano udaya hovAthI sAtanI nija rA che. teramA ane cidamAM guNasthAnakanA atyasamayaparyata (cAra ghAti karma sivAya) cAra bhopagrAhi ( adyAti ) kane udaya hovAthI cAra karmanI nirjarA che. eTale ke je guNasthAnake jeTalA karmane udaya hoya te guNasthAnake teTalA karmanI nija rA paNa heya. phakta-udaya ane nija rAmAM vyavahAra nI apekSAe eka samayanuM aMtara paDe. udaya ane nija rA kone kahevAya? te banne mATe zrItattvArthasUtranI TIkAmAM A pramANe jaNAvela che. 'prakRtyAdivandharUpeNAva sthitasya tasyodayAvalikApraviSTasya pra. tikSaNamudayamAdarzayato yA'vasthA zubhA'zubhAna bhAvalakSaNA sa udayo vipAka iti / udayAnubhAvasamanantaramevAtasnehalezaM parizaTat pratisamayaM karma nirjarAvyapadezamaGgIkarota ti // ' bhAvArtha-pratibadha-sthitiba-rasaba-pradezabarUpe rahela te karmane jyAre udayAvalikAmAM praveza thAya che tyAre Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. . ( pratisamaye phaLane batAvanArI je zubhAnubhava ane azubhAnubhava rUpa karmanI avasthA tene udaya kahevAya che. ane udayadvArA zubhAnubhAva-azubhAnubhAvarUpe vipAka batAvyA bAda turtaja jemAMthI rasa dUra thAya che tevuM pratisamaye AtmapradezAthI chuTuM paDatuM je kama tene nija kahevAya che." [ taravArtha-jutA mukita para. 38]. A uparAMta zrI pannavaNusUtra-Indriyapada, caturtha kama patra 103 mAM paNa pUrvokta viSayanuM spaSTIkaraNa karavAmAM Avela che valI jema (svAbhAvika) udayathI nirA thAya che. te pramANe udIraNAthI thatA udayadvArA paNa karmanI nirjarA thAya che. mATe keTalA karmonI udIraNa kayA guNasthAnakamAM heya te paNa saMkSepamAM lakhAya che - trIjA guNasthAnakane vaIne pahelethI cha guNasthAnaka sudhI sAta athavA ATha karmanI udIraNA hoya, eTale ke bhagavAtuM AyuSya jyAre eka AvalikA pramANu bAkI rahe tyAre AyuSyakamanI udIraNuM baMdha paDe, ane bAkInA sAte kamanI udIraNuM cAlu hoya, te sivAya arthAta AyuSyakarma jyAM sudhI eka AvalikAthI vadhAre hoya tyAM sudhI chaThThA guNaThANu paryata ADe kamanI udIraNa heya, apramatta (sAtamA) thI sumarAMparAya (dazama) guNa sthAnaka sudhI vedanIya ane AyuSyavinA pAMca athavA cha kamanI udIraNA cAle, eTale ke mohanIyakama dazamAM guNasthAnakamAM je avasare eka AvalikA jeTaluM bAkI rahe tyAre mohanIya sivAya pAMcanI udIraNA cAle, te pahelAM ja karmanI udIraNuM hoya, upazAMta meha guNasthAnake jJAnAva0 dazanA0 nAma gotra ane aMtarAya e pAMcanI udIraNA Deya, bAramA kSINameha guNasthAnake keTalI eka AvalikA pramANa guNasthAnakane kALa bAkI rahe tyAM sudhI pUrvokta pAMcanI udIraNA ane chelI AvalikAmAM nAma ane gotra e be karmanIja udIraNA hoya, te be kamanI udIraNa sagiguNasthAne paNa hoya. agiguNasthAne udIraNa na hoya , kAraNa ke yogano abhAva che. A mATe paNa karmagrantha catutha-patra 103 ane zrI pannavaNAi pada 23-25-26-27 muM:jevuM : Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) zrI praznottara mAhanamAyA. 44 50- amruttvA (asuggA) kevalI je hoya te dha sAMbhalyA vinAja kevalI thAya' evuM je kahevAya che te kathanamAM AkhA bhavacakramAM dharma zravaNanA abhAva samajavA ke phakta je bhavamAM devalajJAna thAya te bhavamAMja dhamazravaNanA abhAva samajavA 44 60-te bhavanI apekSAe zravaNanA abhAva samajavA, azruttvA ( asAccA ) kevalInA vizeSa adhikAra zrI bhagavatIsUtra (chApela ) zataka 9mu patra 430 thI 438 sudhImAM che tyAMthI joI leve. 45 60-azruntyA keTalI dezanA Ape ? 45 40-azruntyA keTalI dezanA Ape temAM kAi virodha jaNAtA nathI. mUkakevalI dezanA na Ape. 46 ma0- lajjA ? kayA kramanA udayathI hAya ! 6 46 chuTa-cAritramADunIyanA udayathI lajjA hAya ... bhAvIza parisaha paikI yAcanA ' parIsaha cAritramAhanIyanA udayathI jaNAvela che. ane yAcanAH parIsahunI vyAkhyA karatAM spaSTa nirUpaNa karavAmAM Avela che ke,-- 6 ' yAcanaM mArgaNaM, bhikSohi vastrapAtrAnnapAnama tethyAdi parato labdhavyaM nikhilameva, zAlInatayA ( lajjayA ) cana yAJcAM pratyAdriyate, sAdhunA tu prAgalbhyabhAjA sAte kArya svadharmakAya paripAlanAya yAcanamavazyaM kAryamiti, evamanutiSThatA yAJcAparI pahajayaH kRto bhavati / '' artha spaSTa che. ( A sabaMdhamAM vizeSa zrI uttarAdhyayana. sUtra ? huM parISaddAdhyayana jovu' ) 47 40-veAnA zarIranI chAyA paDe ke nahi ? 47 40-devAnA zarIranI prAya: chAyA paDatI nathI ema jANavAmAM che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. (47) 48 -bagabhagata jIva vIryalabdhi ane vaikeyalabdhithI saMgrAma karI narake jAya' e pramANe zrI bhagavatIsUtra (mudrita patra 88) ma mAM jaNAvela che, to garbhagata jIvane vaikilabdhi kyAre utpanna thAya? vaikriyelibdhi keTalA guNANAmAM utpanna thaI zake ? ane keTalA guNaThANavALA kriyalabdhi pherave? temaja vIWlabdhi e le zuM ? 48 38 - bhagata jIvanI vIrya labdhi tathA vaikriyalabdhi pUrva bhavanI hoya arthAta kei jIvavizeSa pUrvabhavanI vIrya labdhi tathA vakriya bdhi sahita garbhamAM Ave, ane tyAM te vIrya-- kipalabdhi pheravavApUrvaka saMgrAma karI narake jAya, A saMbaMdhamAM zrI taMdulayAliya payatna (mukita) ne patra 11 mA mAM "pUrvamavikariyara daut vaici " ItyAdi pATha Apela che te joI che. te pAThamAM "gabhagata jIvane pUrvabhavanI vaikiya labdhi hoya tevo spaSTa pATha ApavAmAM Avela che. vIryalabdhi eTale vIryA rAyakarmanA kSapazamathI utpanna thayela zaktivizeSa samajavuM. vailibdhine upaga mithyASTi guNasthAnakathI. chaThThA pramatta thata guNaThANA sudhI hoI zake che. mithyASTine vaikriyalabdhi DavA saMbaMdhamAM zrI pannavaNuM sUtra saTIka (mudrita patra 3rapa ma "vicAdhA anya maghATya ivaizi. thadharaspara : ityAdi spaSTa ullekha ApavAmAM Avela che. 49 - tiryaMcane avadhijJAna hoya ? ane hoya te keTaluM hoya 49 30-tiya ane avadhijJAna hoI zake, ane te jaghanyathI aMgulanA asaMkhyabhAgathI zarU karIne utkRSTa asaMkhyAtA dvIpa samudra sudhI huM ya che, zrI pannavaNusUtra 33 mA padamAM A saMbaMdhamAM nIce mujaba pATha che. 'paridiyatirikkhanoNiyANaM bhaMte ! kevaiyaM khetaM ohiNA jAti pAsaMti ? goyamA ! jahanneNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgeNaM, ukkoseNaM asaMkhejje dIvasamudde // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (e) zrI praznottara mAhanamAlA. ( artha- bhagavan! paMcendriyatiya cA avadhijJAnavarDa keTalu kSetra jANe ane e ? he gAtama ! jaghanyathI aMgulanA asakhyabhAga pramANa ane utkRSTathI asa`khyAtA dvIpa samRdra pramANa kSetrane paMcendriyatiya cA avadhijJAnavaae jANe jue che ') 50 60-zrI bhagavatIsUtra ( mudrita patra 107 ) mAM Apela mUlasUtramAM narakagatinA upapArtAvarahu bAra keMdUttanA kahyA che, ane te sUtranI TIkAmAM sAkSirUpe apAyela ' cIsA, mu uttA' i tyAdi gAthAmAM cAvIza muhUrta nA upapAvirahu kahyA, teA te kha temAM zI rIte samajavuM ? 50 30-mUlasUtramAM narakati AzrayI je bhAra mukUnA upapAtaviraha kahyA te sAte nArakImAM keAI paNa jIva utpanna na thAya teA utkRSTathI keTalA kALa sudhI na thAya ? e praznanA uttaramAM sAte nArakI AzrayI bAra muddattanA upapAvaraDu kahyA che. jyAre TIkAmAM sAkSibhUta apAyela gAthAmAM cAvI muhUrvAdi jaNAvavAmAM Avela che te pratyeka nArakInA utkRSTa urapAtaviraha kAlanI apekSAe jaNAvela che. arthAt prathamanArakImAM utkRSTa upapAtaviraha 24 muhUttanA, bIjI nArakImAM sAta ahArAtra, trIjI nArakImAM paMdara divasa, ceAthI nArakImAM eka mAsa, pAMcamI nAkImAM be mAsa, chaThThI nArakImAM cAra mAsa ane satamI nArakImAM utkRSTa upapAvirahu kALa cha mAsaneA jANaveza. ( A bAbata zrI pannavaNAsUtra mudrita patra 204 mAM jaNAvela che) ja pramANe devabhavanI bhuvanapatipramukha cAre nikAyanI apekSAe utkRSTa - papAvirahu kALa Ara muddattanA jANyA, ane bhuvana rati-vyaMtara jyAtiSI-sAdhama tathA izAna devalAkamAM utkRSTa upapAvirahukALa 24 muddattanA samajave e pramANe AgaLa AgaLanA devaleAka mATe paNa sUtra-granthamAM jaNAvyA pramANe utkRSTa upapa virahukALa jANI leve. 51 -zrI tIrthaMkarAnA samavasaraNa prasaMge gadyakumAradeve ceAjana pramANabhUmimAM jala chaMTakAva kare che te kai nikAyanA che ? ane kamaTha karIne je meghamAlI thayA che te meghakumAra nikAyanA che ke khIccha nikAyanA? Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA. ( 30-meda kumArade bhuvanapatinA asurakumArAdi je daza bhede che te paikI dazamo bheda je ratanitakumAra che temAMnA che. zrI brahatasaMgrahaNI patra 13 gAthA 17 mI mAM A viSaya jaNAvela che. meghamAlI paNa prAya: meghakumAranikAyAntargata deva che. 54 g0- hajAra kaMDa munio utkRSTakALe hoya tevo ullekha zemAM ne ? 54 30- jagaciMtAmaNi caityavaMdanamAM "manovidA Dutra" ItyAdi pATha joI le, papa - pratikamaNAdi kriyAmAM sAdhu azuddha uccAravAnuM sUtra bele ane zrAvaka zuddha uccAravAnuM sUtra bele paNa sAdhunA mukhathI sAMbhalIne pratikamaNu karavuM! tevo ullekha kayA granthamAM che? 55 30-rAkaya hoya tyAM sudhI gurU-sAdhunI sAkSieja pratikramaNa karavA saMbaMdhI pATha zrI yogazAstranA trIjA prakAzanA 130 mA zloko TIkAmAM A pramANe che, "viphA viddhimidhuM sAdu vo vaSi - paDikamaNaM baha guruNA gurubirahe kuNai ikko vi // 1 // ' artha;mAdhu athavA zrAvaka pAMca prakAranA AcAranI vizuddhimAM kAraNabhUta evuM pratikramaNa gurUnI sAtheja kare, (gurUmahArAjanA abhAve ekalA paNa kare.) AgAthAnA pharamAna pramANe sAdhu athavA zrAvaka gurUmahArAjanI sAtheja paDikamANuM kare. valI gRhastha kovikanI apekSAe sAdhunuM guNasthAnaka caDhIyAtuM heI sAdhunuM vizuddhasthAna adhika che. e kAraNathI sAdhunA uccA2mAM te azuddhi na hoya, kadAca pazamanI nyUnatAthI kAMIka azuddhi hoya topaNa vizuddhinI adhikatA e adhika lAbhanuM kAraNa hoI sAdhu azuddha uccAravALuM sUtra bele chatAM temanI sAthe pratikramaNa karavuM e vizeSa ucata samajAya che. bIjuM zrI paMcAzakacchanA trIta paMcAzakamAM rUpuM ane chApa e saMbaMdhamAM (rUDuM zuddha maheNI zuddha 1, 2, zuddha maherachApa azuddha 2. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) ( zrI prAttara mAhanamAyA. rUpa azuddha maheArachApa zuddha-3, ane rUpe azuddha temaja mahArachApa azuddha-4, e pramANe ) caubhaMgI ApavAmAM Avela che. A caubha'gImAM bhAvazuddhi rUpAne sthAnake che ane uccAra zuddhi maheArachApanA sthAne che, e kAraNe sAdhu e rUpAne sthAnake hei bhAvanI vizuddhi vizeSa hovAthI maheArachApane sthAne uccArazuddhi kadAca yatkiMcit skhalanAvALI hoya teA paNa bhAvazuddhinI viziSTatAne age tenI pAse pratikramaNAdi kriyA karavI vizeSa yeAgya samajAya che. paraMtu uccAra mAtra zuddha hoya ane bhAvazuddhi na heAya teA tevA sikkA ( maheArachApa ) mAtranI zuddhithI ane rUpAnI azuddhithI te bhAMgA varjya che.zrI paMcAzakajI trIjI paMcAzaka gAthA 40 patra 67 su' A pramANe-- 'bhAvaviNA vaNNAiedi mudrA vi kUDaruvasamA / ubhayaviNA yA mudapAyA aphilA ' || 1 || yapi zrAvaka sarvathA bhAvarahita na kahevAya te paNa sAdhunI apekSAe bhAvanI nyUnatAvAlA avazya gaNAya. e kAraNathI gurUnA virahamAM gurUvinA pratikramaNa kare, paraMtu gurUnA sadbhAvamAM tA gurU sAkSieja kare. ane zrAvaka gurUnA mukhI pratikramaNa sAMbhaLe e yogya lAge che. 56 praznathI prasannacandrarAjayanA adhikAra rastArathI kayA granthamAM che? paruM 3-zrI prasannacandvarAjayanA adhikAra vistArathI kali kAla sujJa zrImAna hemacandrasUriSkRta zrI pariziSTa parvanA prathama sumAM che. 57 40-devakurU AdinA yugalika tiya cAra galika manukhyAnI mAphaka teDAyelaja utpanna thAya ke anyarIte thAya? te cugalikatiyaMcAnI khAvA pIvAnI sava icchAo kalpavRkSAthI pUrNa thAya ke judI rIte thAya? ane te curgAlakatiyaMcA AyuSya pUrNa karIne devaleAkamAMja jAya ke anyatraNa jAya? pa7.30-devakurU vigere kSetranA yugalika' tiryaMce yugalika Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA.) manuSponI mAphaka jeDaleja utpanna thAya. teonI sarva IcchAo kalpavRkSathI pUrNa thAya ane AyuSya pUrNa thaye pitAnA AyuSyanI apekSAe na AyuSyanI sthitivALA devabhavamAM utpanna thAya, 58 0-samavasaraNanA prathama gaDhanA aMtaramAM bAraparA bese, bIja gaDhanA aMtaramAM tiya"ce bese ane trIjAgaDhanA aMtaramAM deve vigerenA vAhane rahe. A pramANe sAmAnyata: kahevAmAM Ave che. ahiM e vicAra karavAne che ke devonA vAhane siMha hAthI artha vigere trIjA gaDhanA aMtaramAM rahe ke kevaLa vimAja trIjAgaDhanA AMtarAmAM rahe? siMha hAthI azva vigere rUpe rahelA vAhano te rUpeja tyAM rahe ke anya rUpe rahe? teo devalokamAM utpanna thAya tyAre siMhAdirUpe utpanna thAya ke anya (deva) rUpe utpanna thAya ane samosaraNamAM kayA sthAne bese? - 58 34-devAnA vimAnane upADanArA siMha-hAthI-azva vigere je rUpa che, te Abhigika dee AbhigikanAmakarmane aMge vikalA siMha vigerene rUpa che. vastuta: te badhA deveja hoya che, ane sAsaraNanA dvAranI pAse paheradAranI mAphaka ubhA rahe che. devalokamAM jyAre utpanna thAya che. tyAre deva rUpe ja utpanna thAya che. A Abhigika de siMha vigere rUpe vAhanamAM upayogI thAya che te saMbaMdhI viSaya zrI bRhatarAMgrahaNI (caMdrayA)nI gAthA 40-4pa nI TIkAmAM varNavavAmAM Avela che, te A pramANe- 'tathA vidhajagatsvAbhAvyAnnirAlambanAnyapi candrAdivi mAnAni svayameva vahanazIlAni santi, kevalamAbhiyogikamurAstathA vidhA'' bhayogyanAmakarmodayAt samAnajAtoyAnAM vA anyeSAM ninaskAtiprakaTanenA'tyantapramodAca satatavahanazolAnyapi vimAnAnyaHsthitvA siMhAdirUpayAriNo vahanti' ityaadi| [artha;- tathA prakAranA jagatasvabhAvavaDeja nirAlaMbane evA paNa candra vigerenA vimAne pitAnI meLeja gamana karanArA hoya che, phakta Abhigika deva tathAvidha AbhigikanAma Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (52) zAM praznauttara maihanamAlA kamanA udayathI pitAnA sarakhA athavA potAnAthI utaratA dene ame AvA uttama nA sevaka chIe e pramANe jaNAvavA mATe atizaya harSapUrvaka rAtata gati karI rahelA evA vimAnonI nIce rahevApUrvaka siMha vigere rUpane dhAraNa karIne te te vimAnanuM vahana kare che.] 59 40-bAdara pRthvIkAya vigere pAMca bAdarasthAvara paikI vaidarAjakamAM sarvatra keTalA sthAvara heya ane tIrthyalokamAM keTalA sthAvare hoya? - 59 40-pRthvIkAyikAdi pace sthAvarenA sthAne mATe puchayuM te tIcchalAkamAM bAdarapRthvI bAdaraakAya bAdarateukAya bAdara vAyukAya ane bAdara vanaspatikAya pAMce hoya che. ane bAdarateukAya sivAya bAkInA cAre bAdarasthAvara UThThaleka adholeka vigere sthAne lagabhaga sarvatra hoya che. A svasthAnanI apekSAe samajavuM. upapAtanI apekSAe te judI judI rIte thAvata sarvalaka paNa kahela che. A viSaya saMbaMdhI pannavaNAjInA . bIjA sthAnapadamAM saMpUrNa adhikAra apavAmAM Avela che. tyAMthI vizeSa joi levuM 60 40-nAsikA dvArA koi piya padArtha davAnA kAraNe rAtrimAM laI zakAya? - 60 40nAsikAhAre kepeyapadArtha davAnA kAraNe rAtre levo ucita nathI. kAraNake nAsikA ane gaLAnuM dvAra AgaLa jatAM eka thatuM anubhavAya che. ' - 61 i-maricI senAnI janei rAkhatA hatA tevo adhi&Ara kayA granthamAM che? - 61 30-marIci saMbaMdhI senAnI mudrikA vigere rAkhavAne adhikAra triSaSTi zalAkA purUSacaritra parva 1lAnA chaThThA sagamAM 18mAmAM che. te A pramANe- . 'ete akiJcanA me'stu,. svarNamudrAdi kiJcana / - pauMDanupAnahoruM zuM pakSiAWIbyunAnI ? 1 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prA~tara mohana vA. () A lekamAM suvarNa mudrikAdi' lakhela che to Adi parathI janoI vireno paNa saMbhava le heya te laI zakAya che. dara -marIcine ziSya je kapila teja sAMkhyadarzanane u. tpAdaka che ke bIje kaI? .. dara 30-marIcine ziSya je kapila teja sAMkhyadarzanane utpAdaka che. triSaSTizalAkA caritranA kapila saMbaMdhI cAlu adhikAramAM A viSaya che, 63 - marIcine ziSya je kapila tene jIva maitAsvAmI thayA " e ullekha kaI granthamAM che ? 63 30-marIcinA ziSya kapilane jIva maitamasvAmI thayA" te praya che. granthanI sAkSi jANavAmAM nathI, - 64 g -tripRSThavAsudevanA sArathino jIva gautamasvAmI thayela che e ullekha kayA granthamAM che? - 64 30-vipRSThavAsudevanA sArathine jIva maitamasvAmI thayela che, A saMbaMdhamAM zrI triSaSTizalAkApurUSa caritranA dazamA parvanA 152 mAM mAM A pramANe jaNAvela che- " nAmRta gavaDAva divA tadAnIM sArathiH sihaM taM sphurantamado'vadat // 1 // ' 65 46 hariNagAmethI devane jIva devaddhigaNu kSamAzramaNa DhyA che te saMbaMdhI kaI pranthanuM pramANa che? 65 30- "hariplegamethI devano jIva devaddhigaNI kSamAzramaNa thayAche" thayA che te saMbaMdhamAM AtmaprAdhanA prathama prakAzamAM pravacanA ATha prabhAvakanA svarUpamAM "pahelA prabhAvaka zrI devaddhigI kSamAzramaNa thayA che tevA ulekha pharavAmAM Avela che.) 66 g0- kUkArAjadhAnImAM zrI mahAvIra prabhuno jIva caDI thayo tyAre manu yagatithI utpanna thayela che ema zrI kalpasubodhinAmAM ApelA "zrI vIte tardharo mare jayorviro re ? vAkyathI samajAya che. to manuSyamAMthI anArapaNe,cakavatI jaI Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) zrI praznottara mAhanarAyA. zake kharA? ane thAya teA cakrInI mAtA cakravartI vaijJAnikamAMthI cavI galamAM Ave te! caida svapna paikI bAramA svapnamAM vimAna dekhe ane narakamAMthI zyathI garbha mAM Ave teA bhuvana dekhe e pramANe je kahevAya che te prasage manuSyamAMthI antara cakrI paNe utpanna thAya tA cakrInI mAtA bAramA svapnamAM vimAna e ke jIvana 66 30-cakravartIe manuSyamAMthI nIkaLI anantara bhavamAM cakravartI thatAja nathI. kAraNake zrobRhatsaMgrahaNImAM spaSTa jaNAvela che ke deva athavA nArImAMthI cavIneja cakravartI e thayA che. je A pramANe-- 'inaitlRi niya vaMti ri-gaTTi-krisavA| caviha suravilA vaimANiya hu~ti hariarahA // 1 // ' gAthAvAva-arihaMta-cakravartI ane ladeve deva ane nArakImAMthIja utpanna thAya che, paraMtu tiyA~ca manuSyAmAMthI ana'tarapaNe utpanna thatA nathI. cakravartI ane madeve cAre prakAranA devAmAMthI cyavIne cakravartIpaNe ane baladevapaNe utpanna thai rAke che. ane arihu ta tathA vAsudeva vaimAnikamAMthI nIkaLyA cakAja arihaMta tathA vAsudeva thaI zake che ) A gathAnA pramANathI manuSyamAMthI cakrI thaI zake nahi. paraMtu kapamukheAdhikAnuM upara jaNAvela je vAkaya che tenA atha zIrIte karavA ' e praznanA samAdhAnamAM samajavuM joie ke zrI AvazyakavRttimAM apAyela zrI vIracaritramAM siMghamavAnantara nA jamavAduSkRtya tiryaka manuSyAti avelu pachI jJAta:, e pramANe zabdo che temAM 'tirthaM manuri mavaiDu ' ' e paDhamAM je " ADhi" padma che. te paDhathI detranA bhatra paNa gaNI levA ema samajI zakAya che. ane e pramANe karatAM saMgrahaNImAM Apela gAthAnA aMte paNa khAdha thatA nathI. A saMbaMdhamAM zrI senapraznamAM nIce mujaba pranAttara ke w " zrI vIro dvAviMze bhave rAjA trayoviMze bhave cakrI, cakriNo 'devanArakAgatA bhavantyanyato veti ? praznaH, atrottaram - Avazyaka Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. vIracaritrAyanusAreNa siMhabhavAnantaraM nArakabhavAduddhatya tiryakamanupyAdi veSu bhrAntvA cakrI jAtaH, rAjabhavastu stotreSveva dRzyate, nAnapatra, tenAdizabdagrahaNAtmurAdibhavo'pi smbhaavyte||" artha sugama che. vaLI vivaSTinA dazamA parvanA prathama sargane 183 leka A pramANe che. "tha tirUmanuNAtivAna brAma pArA labdha ca mAnupaM janma zubhaM kamakadA'rjayat // 1 // te le kane artha vicAratAM lagabhaga upara jaNAvela artha ja jaNAI Ave che. tavakevalIgamya, 67 -sAdhue nAsikA dvArA rAtre kaI vastune upayoga kare to rAtri rojanano doSa lAge ke kema? ane gudAdvArA ke vastu levAmAM Ave te mAhAra gaNAya khare? 67 30 nAsika dvArA rAtre kaI vastune upayoga kare te rAtribhejanane doSa lAgavA saMbhava che. kAraNake nAsikAnuM vivara ane gaLAnuM vivara e bane eka che, paccakhANa mukha arthAta galAnA vivara mATenuM hoya che, jemAhAra zabdano artha vicArAze te saheje samajAze ke gudAdvArA grahaNa karAtI vastu lomahAramAM gaNavI ucita nathI. * 68 - nizcayathI samyagadazanI (samaktivaMta) hoya, te sUryacA paNa cosaTha Indro paikI I. dronI gaNatarImAM che. ane tethI te paNa samakitavaMta hoya, paraMtu sUryacandra asaMkhyAtA che te badhAya rAmakitavaMta hoya ke adIdvIpamAM vartatA sUryacandraja samaktivaMta hoya? 68 30-do nizcayathI samakitavaMtaja hoya, te indro paikI candrasUryane paNa samAveza samajI le, aDhIdvIpanA candrasUryo samakitavaMta hoya tevuM na samajavuM paNa sarva asaMkhyadvIpasamudravartI candrasUryo samakitavaMta hoya te uparAMta pratyeka vimAnanA adhipati paNa samakitavaMta heya e pramANe seksa mAM che te nIce mujaba Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahanaAbhA. 6 caturnikAyeSu vimAnAdhipatayaH samyagdRSTaya mithyAdRSTayo veti 1 ezaH atrottaram - vimAnAdhipatitA yo devavizeSa utpadyate sa samyagdRSTireva bhavati na kadApi sa mithyAdRSTirityanAdikAlInA jagadvyavasthitiH' ityAdi0 / [ senaprazna putra rU8] artha sugama che. (1) 69 pra0-kRSNavAsudeve gIraza ArAdhI che, te te vrata karavAthI teo dezivaratita kahevAya ke nahi? 69 30-zrIkRSNavAsudeve ekAdazInu ArAdhana karyu che te vAta barAbara che, paraMtu teTalA ekAdazI mAtranA khArAdhanathI temane dezavirativata kahevA e cAgya lAgatu nathI. kAraNake pramANe AhAra bhaya-maithuna ane parimahuM e cArT sa'jJA mAtrathI sarva jIvane sajJI kahevAtA nathI paNa viziSTa sajJAthI saMgI kahevAya che. te pramANe viziSTa viratithI dezaviratidhara kahevAya paNa sAmAnya ekAdazI vigere vikRtithI dezivaratidha kahevA e ucita nathI lAgatu, chatAM jJAnIgamya je pramANe hAra te khar", 70 30-gaNadharA brAhmaNAdi zikSakulamAM kema upanna thayA? 70 30gaNadharA kSatriyAdi uccakulamAMja utpanna thAya evuM vidhAna temaja brAhmaNAdi bhikSukulamAM utpanna na thAya evA nivedha (gaNadhara ma`ie mATe ) jANyA nathI. tIrthaMkaracakravartI vigere mATe te niyama prasiddha che. 71 60-6khalI AThama zA mATe kahevAya che? zuM bhUtakAlamAM kAi dulikApuSpamitra AcArya thayA che? ane temanA koIpaNa prasaMgane uddezIne dukhalI AThama nAma paDayuM che ? 71 30-paryuSaNAmAM thayela vizeSa tapasyAne ane zarIramAM AvelI dulatAne aMge te aSTamIe tapasyA vigeremAM zaithiya (dulatA ) AvatuM hoi duHkhalI AraMbha kahevAtI hovAnuM sAMbhaLavAmAM che. akSaro jANavAmAM nathI. koIka duH"likApuSpamitra AcAryanuM nAma paNa jaNAve che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pA prasarAhanamAlA. (57) 72 -zrI tIrthakara bhagavate gRhasthapaNAmAM samyatva kiMvA dezavirati uccare ( svIkAre)? prabhupratimAnI pUjA kare? temaja sAdhu munirAjane vandanA kare kharA? 72 30--zrI tIrthakara bhagavate garbhavAsamAM Ave tyArathI ja samyatva tathA traNa jJAna sahita hoya che, jethI samyakatva svIkAravAnI temane jarUra jaNAtI nathI temaja tIrthakare svayaM buddha he sarvavirati paNa jeone svayaM uccaravAnI che mATe temane dezavirati gurvAdika pAse uccaravAnI (svIkAravAnI ) na hoya, paraMtu gRhasthapaNumAM yogya avasthAe teo bhAvathI dezavirativaMta hoya temAM koI virodha AvavAno saMbhava nathI. tIrthaMkara prabhu pratimAnuM pUjana kare che, prAya: te saMbaMdhamAM zrI zatruMjaya mAhAsyamAM ajitanAtha prabhue gRhasthapaNumAM prabhu pratimAnuM pUjana karyA saMbaMdhI ullekha che. temaja gRhasthapaNAmAM tIrthakara sAdhu-munirAjane vandana kare te bAbatamAM niSedha jANa nathI, zrI senaprazna patra 82mAmAM te saMbaMdhI A pramANe pATha che: 'jinA gRhasthAvasthAyAM kevalinaM sAdhuMvA praNamanti na vA? ti pannA, mArAni jJAti nAti . (artha sugama che ) 73 0-zrImahAvIra 5ramAtmAne govALIe kAnamAM khIlA ThokyA te upasarga gaNAya ke khIlA kADhatI vakhate je du:kha thayuM te du:kha upasAgarUpe gaNAya? vaLI khIlA kADhayA te vakhata ArATikA (rADa) pADelI che, ane tenA zabdathI parvatanI zilA phATelI che, je nizAnI atyAre mAravADamAM Avela brAhmaNa vADAmAM che. ema kahevAya che, to te nizAnI te vakhatanI haze ke sthApanA rUpe navI sthApana karelI haze? je asala (te vakhatanI) hoya to zuM bhagavaMta chadmastha avasthAmAM mAravADa dezamAM padhAryA hatA? : 73 30-mahAvIraprabhune khIlA ThakyA te upasarga gaNAya, paraMtu bIlA kAyA te upasarga gaNI zakAya nahiM, kAraNake upasarganI zarUAta ane upasarganI samApti vAliAthI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58) praznottara mohanamAlA. hevAnuM zAstramAM che, je khIlA kADhayA te upasarga gaNavAmAM Ave to govAliAthI uparAganI samApti na gaNAya, kAraNake khIlAnuM kADhavuM vaidya ane vaNithI thayela che, jaghanya-madhyama ane utkRSTa upasargonI vyAkhyA prasaMge utkRSTamAM reskRSTa upasarga kItravALa ne je jaNAvela che te phakta khIlA kADhatI vakhate thaze pIDAnI apekSAe rAmajavA yogya che. kilakapaNa prasaMge thayela pIDAvaDe ArAri (rADa) pADavAthI zilAmAM phATa paDavA saMbaMdhI je zAstrIya ulekha che ane tenI nizAnI hAlamAM brAhmaNavADAmAM che ema tyAM yAtrA janArAo jaNAve che te to kiMvadaMtI hovAnuM saMbhave che. te uparathI ja prabhu mAravADamAM vihAra thayAnuM jaNAvavuM ya mAnavuM tevuM kahI zakAya nahiM, temaja imastha avasthAmAM prabhu mAravADamAM padhAryo hAtha te temAM bAdha paNa zuM che? vizaSa-bAmaNavADA tIrtha ka5 juo 74 0-tADanuM phala paDavAthI yugalikanuM mRtyu thayuM te "akAlamRtyu" kahevAyuM, to zuM te yugalikanuM AyuSya khaMDita thayuM haze? ane tema thayuM hoya to te yugalikanuM AyuSya nirUpakama gaNavuM ke sepakama? 74 30-tADanuM phaLa paDavAthI thayela yugalikanuM mRtyu "akAlamRtyu" kahevAyuM te prasaMgamAM yugalikanuM AyuSya pama hovAthI AyuSya khaMDita thayAnuM rAkhajavuM joie. A prasaMge trIjA ArAne aMte thayela hoI yugaladharmane lagabhaga viccheda thavAnA prasaMge thayelo che ane tevA prasaMgamAM yugalika chatAM AyuSya sekama bhAvanuM gaNAya to temAM koI virodha jovAmAM Avato nathI. zrI kamaprakRti-udaya prakaraNanI 16 mI gAthAmAM yadyapi traNa palyopamanA AyuSyavALA yugalikanA AyuSyanI apavartanA atarmuhUrtamAM jaNAvelI che, paraMtu te apavartanA aparyAptAvasthAmAM ja gaNavAnI che. te gAthA ane teno artha A pramANe- 'addhA jogukoso baMdhittA bhogabhUmigesu lahu~ / savvappajIviyaM vajja-ittu ovaTTiyA doNDaM // 1 // artha - utkRSTabaMdhakALamAM ane u gamAM vartato Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. (59) keIka jIva bakarmabhami saMbaMdhI manuSya athavA tiryaMca gya manuSAyu athavA tiryagAyune traNa papama pramANa utkRSTa sthitie bAMdhIne zI maraNa pAmI (AyuSya baMdhane anusare) traNa palyopamanA AyuSyavALA manuSyamAM vA tirthacamAM usanna thAya tyAM utpanna thayA bAda antarma pramANa sarvajaghanya AyuSya sivAya bAkInI (atamuM dUrNa nyana traNa palyopama pramANa) a yuvyasthitine apanA karaNavaDe apavartI nAMkhe. A apavAnA prasaMge tiryaMca athavA manuSyAmRdhyane utkRSTa pradezodaya ho, uparanI gAthA temaja TIkAnA arthamAM aparyAptAvasthA jaNAvI nathI. paraMtu vicAra karatAM aparyAptAvasthA gaNavI e ucita samAya che. ane temAM zrIsUyagaDAMgasUtravRtti tathA zrI AcArAMgasUra vRttino pATha puSTi Ape che. temAM zrI AcArAMgasUtravRttine pATha A pramANe - 'dvayostiya-manupyayorapattikAapavartanaM bhavati, etpADavA 7pg, mta manapatraneti ' | bhAvArtha - tiryaMca ane manuSyanA AyuSyanI apavartanA hoya che, ane te apavartana aparyAptAvasthAnA antarmuhUrtamAM jANavI, kAraNa ke--tyAMthI AgaLa arthAta aparyAptapaNAnuM antamuMdUtta vyatIta thayAbAda yugalikane aMge AyuSyanuM anapavana che, upara ja vela pAThamAM yadyapi yugalikanuM nAma nathI topaNa tyAM zrI AcArAMgavRttimAM yugalikane varNana prasaMge ja A pATha apAyela che. zrI karmapravRttinI gAthA zrI AcArAMgavRttine pATha vigere uparathI samajI zakAya tema che ke-nirUpakama AyuSyavALa yugalika che AyuSyanI apavana thAya to aparyAptAvasthAmAM thAya, paryAptAvasthAmAM na thAya, ane paryAptAvasthAmAM apava7nA thAya to te AyuSya zepakama gaNI zakAya, ema mArI samajamAM Ave che chatAM je bahuzrato kahe te pramANa, 75n0-- zreNika rAjAne kUNike jyAre keda karyA tyAre temanA AhArane nivAha kevI rIte thato hato ? sAMbhavyuM che ke " zreNi Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohana mAlA. kanI rANI celaNa pitAnA mastakanA kezamAM aDadanI goLI rAkhI zreNika pAse jatI hatI ane te rAkhela aDadanI goLI vaDe AhArano nirvAha thato hato, te sAMbhaLela bAbata sAcI che ke kema? ane sAcI hoya te kayA granthamAM che? 5 30-zreNika rAjA kedamAM hatA te avasare temanA AhArane nirvAha tamAe lakhyuM te pramANe celaNA rANI dvArA thatA hatA te saMbaMdhI ulekha zrI triSaSTi nA dazamA parvamAM bAramA sarganA 120 mA lAkathI zarU thAya che. te A pramANe . 'zukavat pare'kSepsIt kUNikaH zreNikaM ntH| vizepo'yaM punarbhaktapAne api dadau nahi // 1 // pUrvANhe cAparANhe ca kUNikaH pUrvavairataH / pituH kazAghAtazataM pApo'dAdanuvAsaram // 2 // adhisehe zreNikastAM durdazA devaukitAm / dantAvalaH samartho'pi vArIbaddhaH karotu kim // 3 // nikapA zreNikaM gantuM kUNiko'dAnna kasyacit / kevalaM mAtRdAkSiNyAccelaNAM na hyavArayat // 4 // celaNA'pi pratidinaM surayA zatadhautayA / sadyaHsnAtevAIkazI bhUyopazreNikaM yayau // 5 // kulmASapiMDikAM caikAM keSAntaH puSpadAmavat / prakSipya celaNA'naipIt patibhaktA tadantike // 6 // patye kulmApapiDI tAM pracchannA celaNA dadau / prApya tAmapi duSpApAM sa mene divymocavata' | 7 | phAri | bhAvArtha spaSTa che. ha6 4 -kAlAzika putra aNagAra sAmAyika Adi padAne sadahatA na hatA te avasare teone samakita ane bhAva cAritra hatAM ema kahevAmAM harakata (vAMdho) Ave? ha6 30-kalAzika putra aNagAra sAmAyikaAdi padArthone sadahatA na hatA vigere lakhyuM che temAM eTaluM khAsa samajavAnI jarUra che je jinezvarapraNIta jIvAjIvAdipadArthoupara rUcirUpa zrAnamAM jarApaNa khAmI na hatI, paraMtu sAmA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI praznottara mohanamAlA. yikAdi padAthe saMbaMdhI vizeSarUpe sUkSmajJAnano abhAva hatA. kAraNake teja AlAvAnI TIkAmAM madaBnAmuM" e pramANe kahIne AgaLa "annAthag avAjA avoIDa ItyAdi padane artha lakhatAM jaNAve che ke "vistadhAmana detunA sadA nAnuM sAkSAt vAmanu dhAnAm " e pramANe jaNAvela che. ethI rAkhyatva tema 4 bhAvacAritra havAmAM koI virodha Avato nathI. 77 40- kRNika garbhamAM hato te avasare tenI mAtA rANI celaNAne potAnA pati zreNika rAjAnA kALajAnuM mAMsa khAvAne dehada utpanna thaye ane abhayakumAranA prayogathI prakArAntare teNIe te khAvuM to te vakhate celaNuM rANune samyakatva hatuM ke nahiM? ane tuM to te pATha kayA granthamAM che? 7730 -Nika garbhamAM chatAM garbhanA prabhAvathI celaNa rANIne zreNikanA kalejAnuM mAMsa khAvAne dehada thayo ane te dehada abhayakumAranA buddhielavaDe pUrNa thayo, te prasaMge celaNarANIne samakita hatuM kema ? te saMbaMdhamAM pATha ke granthamAM jovAmAM Avela nathI, paraMtu vicAra karatAM teNIne samyakatva hevAmAM kaI bAdhaka he jaNAtA nathI, kAraNake garbhanA prabhAvathIja te dehada tha le che ane tema thavAmAM janmAntarIya vaira e kAraNa hovAthI te Agantuka deSa che paraMtu sahaja nathI. 78 - asaMgni paMcendriyane samRtva ane sakAmanirjarA hoya ke kema? - 78 30- asaMpicendriyane samyakatva temaja sakAmanijara e bemAMthI eka paNa na hoya, 79 - methyASTine sakAmanirjarA hoya? samyagadaSTine sakAma nirjarA he? paMcaguNasthAnake vattatA dezavirativaMtane sakAma nirjarA heya? pramatta-apramatta guNasthAnake sakAmanijerA hoya? arthAta yA kayA guNa sthAnake sakAmanirjarA hoya? - 79 3-je nirja rAvaDe anantarapaNe athavA paraMparAe mokSanI prApti thAya te rakAmanirjarA, athavA "mArAM karmane kSaya thAo evI icchAthI thatA anuSThAna vaDe thayelI je nirjarA te sakAma Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) zrI praznottara bhAlanamAvA. nija rA, ane je nijAthI paraMparAo paNa mokSanI prAptine saMbhavana hoya athavA je nirjarA karmakSaya thAo ema buddhi pUrvakanI na hoya te anAmanirjarA, ema sakAma-akAmanirjarAno martha 26 za che. 'saha kAmeNa mokSAbhilASeNa vartate iti sa. kAmA, tadviparItAvakAmA' (bhAranI chApUrvaniya te sakAma ane tethI viparIta hoya te akAma) A pramANe zrI tavAI-vegazAstra vigeremAM nijAnuM nirUpaNa kareluM hovAthI mithyASTisAsvAdana ane mizramAM prAya: sakAmonajarAno saMbhava nathI, tyAM akAma nirjarA vizeSa hoya che. ane sampaSTi vigere uparitana sava guNasthAnamAM sakAmanija rAja hAya ema samajI zakAya che; paraMtu nyAyAcArya nyA0 vi0 u0 zrImadda yazovijayajI mahAsezro dharmaparokSA' anyamA niza182 vivayana tAM keIka mithyASTine paNa sakAmanirjarA hovAnuM jaNAvela che, te 2prabhArI: 'yattUcyate kenacidakAmanirjarAGgatvAnna mithyAdRzAM kimapi kRtyamanumodanIyamiti tadasat, mithyAdRzAmapi prakRtibhadrakatvAdiguNavatAM 'karmakSayo me bhUyAd' itIcchayA svayogyazIlatapaHprabhRtisadanuSThAnakAriNAM sakAmanirgarA'napAyAt / x x x x / na ca vAcyaM / jJeyA sakAmA yaminAmakAmA vanyadehinAm ' ityanena yogazAstrasya bananA. nteraNa yatInAmeva sakAmA nirjarA sidhyati, mithyAdRzAM tu karmakSayAdyartha tapaHkapTaM tanvatAmapyakAmaveti / 'jJeyA sakAmA yaminAm ' ityAdivacanasyotkRSTasakAmanirjarAsvAmikathanaparavAd, utkRSTA hi sakAmanirjarA teSAmeva bhavediti / anyathA dezaviratasamyagdRzAM cAkAmanirjarava prApnoti, nepAmapi yamizabdA'vyapadezyattvena vishepaa'bhaavaat.| na caitadigam, tasmAdetadvacanamutkRSTasakAmanirjarAdhikArikathanaparamiti na dopaH ||ityaadi| bhAvArtha -koI ema kahe che ke -"akAmanija rAnuM aMga hovAthI mithyAdaSTinuM kaI paNa kArya anudanA karavA lAyaka Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. . (3) nathI ? paraMtu ( e pramANe kahevuM ) te asatya che, kAraNake prakRtibhadrakapa vigere guNavALA ane mArA karmane kSaya thAo, e ichAthI yogya zIla-tapa vigere sadanuSThAna karavAvALA mithyASTio paNa sakAmani jaze tevAmAM ke doSa nathI. xxxx (zrIgazAsUmAM) sAdhuone salAmani jarA ane anyane akAma nija kahelI hovAthI yatio (sAdhuo) neja sakAmanijA hoI zake ane karmakSayamATe tapazcaryA vigere karanAra evA paNa mithyAdRSTine akAmanirAja hoya. e pramANe kahevAnI jarUra nathI, kAraNake sAmanirjarA sAdhuneja hoya, ema je kahevAyela che te utkRSTasakAmanirjarAnI apekSAe kahevAla che. anyathA samyagadaSTi ane dezaviratane paNa aDAmanijere hevAno prasaMga prApta thaze, kAraNake samyagraSTi ane dezaviratane "ji" zabadavaDe ra DavA yogya na hovAthI sakAmanijere temane na saMbhave paraMtu e artha ISTa nathI, mATe thA ravAnA thaminA' e vacana utkRSTa kAmanirjarAnuM kathana karanAra che. vigere. 8040 zrIbhagavatIsUtra chApela patra 49 mAM zrI pannavaNAsUtranI TIkAno ullekha che to te TIkA konI banAvela che ? kAraNake hAlamAM chapAyela zrI pannavaNAvanA TIkAkAra maharSi zrImagiri mahArAjA prAya: zrIabhayadevasUrijI pachI thayA che, 80 30-zrIbhagavatIsUtramAM pannavaNAsuranI TIkAne je u. lekha che te TIkAnA racayitA pUjyavarya zrIharibhadrasUrijI mahArAjA che ema mAnavuM che che, kAraNake khuda malayagirijI mahArAjAe pote paNa pannavaNAjInI TIkAmAM kaI kaI sthaLe zrI haribhadrasUri viracita pannavaNAjInI TIkAnA pramANe ApyA che. malayagirijI mahArAjA abhayadevasUri mahArAjA pachI thayA che te barAbara che. ' . ' 81 40-nIrthamALA ane mALAmAM zuM taphAvata? temaja saMghamALA kene kahevAya? 8130-nIrthamALA ane indramALA ebane ekAIka-paryAya Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) zrI praznottara mAhanamAyAM. vAcaka zabdo che zrI siddhAcalajI girinAra vigere tIrthAMnA saMgha lai janAra saghavIne je mALA paherAvavAmAM Ave che tenuM nAma indramALA athavA tI mALA che, saMghamALAnuM nAma sAMbha LavAmAM Avyu nathI paraMtu saMgha kADhanAr saMghavIne mALA paherAvAya tenuM nAma saMghapatimALa kahetA hai tA te a indramALa kivA tIrthamALanA artha sarakhAja che. - indramALA ' saMbaMdhI vizeSa varNana zrAddha vidhi graMthanA pAMcamA adhyAyamAMthI jovuM, 82 10-'indrAsava' eTale zu? 82 30-46nA satASane arthe niyamita divase arthAt - cinapUrNimAe thatA mahesavane inphamahu athavA indretra kahe thAya che. jenuM pramANa zrI jIvAbhigama, mUThThIpapannati, jJAtAsUtra, AcArAMgasUtra, rAyapaseNI, zrI bhagavatIsUtra temaja AvacakacUrNimAM Apela che. jemAMthI zrI AvazyakacUrNinA pATha A pramANe che: tAhe so sakkaM bhaNati tujjhehiM keriseNa rUpeNa tattha ahati tAhe sako bhaNati Na sakkA taM mANuseNa duhuM / tAhe so bhaNati tassa Akirti pecchAmi / tAhe sako bhaNati jeNa tumaM uttamapuriso teNa te ahaM dAmi egapadesaM tAhe evaM aMguliM savvAlaMkAravibhUsitaM kAUNa dApati mo taM daTThaNa atIva harisaM gato / tAhe tassa aTThAhiyaM mahimaM kareti tAe aMgulie Akirti kAUNa pacchA sa iMdajjhayA evaM barise barise iMdamaho pavvatto / paDhama ussavo bharaho bhaNati tumaMsi deviMdo ahaM maNussido mittAmo evaM houtti / [ Avazyani, adhya0 20] 83 60--sAtame guNasthAnake zubhayAga hoya ke zuddhayoga hAya? athavA banne hoya ? ane te yAgamAM vatA jIve SasthAna patita hAya ke nahi ? je guNasthAnake zubhayeAga hoya ke zuddha cAga hoya ? arthAt keTalA 'guNasthAnAmAM zuddha yoga hoya ? temaja keTalA guNasthAnakeAmAM zubhayAga hoya ? Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 praznottara mAhanamAvA (5) 83 u0 - ' zuddhiH pApakSayeNa nirmalatA' pApaM jJAnAvaraNI - ) yAdi ca samyarajAnAdiguNa vighAtaheturthItikarmAcyate ttksszAhi yeNa yAvatI kAmidezato'pi nirmalatA sambhavati sA zuddhirucyate / [ SoDaza ke tRtIyaM SoDazam ] svarUpa bhAvA:-pApanA kSaya thavAthI je nimalatA thAya tene zuddhi-zuddhayoga kahevAya che. sabhyajJAna-samyagdarzana-samyak cAritrAdicuNAnA trighAta karavAmAM kAraNabhUta jJAnAvaraNIyAdi je ghAtika te pApa che, te jJAnAvaraNIyAdi ghAtika pApanA kSaya (athavA kSApazama ) thavAthI jeTale aze sarvatho kivA dezathI AtmAnI ni`latA thAya che, te nirmalatAne zuddhi kavA zuddhayoga kahevAya che. uparAMta kathanathI e spaSTa samajAya che ke--saMpUrNa zuddha yoga teramA guNasthAneja hoya che, caiAdamA guNasthAne teramA ra NasthAna karatAM paNa vizeSa zuddhi hAya che, jyAre caturthAM aviratasamyagdaSTi pramukha AgaLanA guNasthAnAmAM pApakarmAMnA kSayAparAmathI utpanna thayela aMze aMze zuddhayoga ghaTAvavA hAya tA ghaTAvI zakAya che. , zubhayogaH - " sUtroditetikarttavya topayogapUrvakavyApAratvaM zubhayogatvaM tadapayogapUrvakavyApAratvaM cA'zubhayogatvam / taduktaM bhagavatIvRttau - 'zubhayoga upayuktatayA pratyupekSaNAdi - karaNama, azubhayogastu tadevAnupayuktatayeti / tatra zubhayogaH saMyatAnAM SaSThe'pi guNasthAne saMyamasvabhAvAdeva, azubhayogazca pramAdopadhikaH / taduktaM tatraiva - pramattasaMyatasya hi zubhoszubhava yogaH syAta, saMyatattvAtpramAdaparattvAcceti / ityAdi // > bhAvA--sUtramAM kahela mRkavyane upayogapUrvaka kare tA zubhayAga, ane te sUtramAM jaNAvela kartavyane upayAga rahitapaNe kare teA azubhayAga kahevAya. je mATe zrIbhagavatI caudamuM guNasthAna " ayegi ? hAvAthI temA guNasthAnakanI apekSAe tyAM zuddhi vizeSa hAvA chatAM te zuddhine ' zuyAga ',kahevAya nahiM. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ () - kiI praznauttara mohanamAlA. vRttimAM kahyuM che ke-paDilehaNAdi kriyAo upagapUrvaka thAya te zubhayoga ane upayogarahita thAya te azubhaga temAM zuyoga saMcamIne chaThTha guNasthAne paNa saMyama svabhAva hovAthI hoya che pramAdane aMge azubhayoga paNa hoya che. je mATe tyAM ja kahevAmAM AvyuM che ke-pramattasaMyatane zubha temaja azubha mane yoga hoya che, kAraNake pramattaguNasthAnake vanato AtmA saMyamI che temaja pramAdI paNa che. uparanA pAThathI e siddha thAya che ke apramatta guNasthAnakathI AgaLa kevala zubhaga temaja aMze athavA saMpUrNapaNe yathAsthAne zuddhayoga hoya che, jyAre aviratasamyagadRSTi vigere guNasthAnamAM zubha-azubha zuddha-azuddha sarvayogo yathAsaMbhava ghaTI zake che; ane mithyASTisAsvAdana-mizraguNasthAnakemAM te azubha ane azuddhaganuM bAhulya samajI zakAya che. 84 -zrIbhagavatIsUtranA hAlamAM keTalA zataka uddezA ane ane vidyamAna che? 84 30-hAlamAM zrIbhagavatIsUtranA 41 zataka 19ra3 (athavA 19rapa) udezA temaja 36000 pranA vidyamAna che, zAmAM tethI adhika je pramANa Ave che tene zrI devaddhigaNi kSamAzramaNa mahArAjAe Agamone pustakArUDha karatI vakhate saMkSepa karyo hoya tema samajavAmAM che kAraNake zrI senaprazrama - saMkSepastu devarddhigaNikSamAzramaNena kRta iti sambhAvyata' ityAdi / A pramANe lakhela che. - 5 vAsudevanAM sAtarane amukaja hoya ke vaidamAMthI game te hoya? 85 30-1 ca, 2 dhanuSya, 3 khaga, 4 maNI, 5 gadA, 6 vanamAlA, 7 zaMkha, e pramANe vAsudevanAM sAta rane niyata hoya che. paraMtu cakInA caidaratnamAMthI game te na hoya. je mATe saMgrahaNIsUtrAdimAM kahyuM che ke:'ckN dhaNuhaM khaggo paNI gayA taha ya hoi vnnmaalaa| vo sara mAruM pAchuM vAvasa che ." Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja praznottara mehanamALA. (6. 86 0--sUrimaMtranAmprathama prasthAnanI adhiSThAtrI jayasiMha surikRta kumArapAlacaritramAM "tribhuvana svAminI" jaNAvela che jyAre mArA samajavAmAM te bIjI che to pahelI kaI ane bIjI kaI? 86 30-kumArapAlacaritramAM tame sUrimaMtranA prathama prasthAnanI adhiSThAtrI tribhuvana svAminI" jaNe che paraMtu sUrimaMtrakalpa temaja saMtikara stotra vigeremAM sarasvatI prathama prasthAnanI ane tribhuvana svAminI bIjA prasthAnanI adhiSThAtrI spaSTapaNe jaNAvela che, juo "vALI tigmAtAmiLo siritevI riyApikA' vigere. 87 40-hAlamAM je IlekTrIka (vIjaLI) lAITa thAya che te to acittaja haze ke sacitta gaNAya? ane acitta hoya to ilekaTrIkalAITanA prakAzamAM sAdhuo rahI zake? temaja ahiM muMbaImAM tathA surata-amadAvAda vigere zaheromAM paNa keTalAka derAsaramAM vIjaLInI battIo hoya che te zAsadaSTithI virUddha gaNAya ke nahiM? ghIne dIpakaja prabhunI pAse joIe ke game tene prakAza hoya to paNa cAle? 87 30-IlekaTrIka lAITa sacita mAnavI vizeSa yogya lAge che ane tethI te lAITanA prakAzamAM sAdhuone rahevuM e leza paNa ucita nathI. jinamaMdiramAM vijaLInI battIo kayAMka rAkhavAmAM AvatI heya! paNa vAstavika rIte te mAga agya che, prabhunI pAse te ghIne dIpakaja sarvottama che. 88 40-- mAdhurIvAcanA kyA AcAryo karI? ane tyAM lakhAyuM che ke vaMcAyu che? 88 30---mAtharIvAcanA saMbaMdhamAM prazna karyo te te bAbatamAM jaNAvavAnuM je zrI "gacchAcAra patro patra 3 mAM vAcanA saMbaMdhamAM nIce mujaba pAka che - 'iha skandilAcAryapravRttau duHSamAnubhAvato durbhikSapravRttyA sAdhUnAM paThanaguNanAdikaM sarvamapyanazyat / tato dubhikSAtikrame Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (8), aluate stu. mubhikSapravRttI yoH manyormelApako'bhavat / tadyathA-eko bala yAM, eko mathurAyAM, tatra ca sUtrArthasaGguSTane parasparavAcanAbhedo jAtaH / vismRtayohiM sUtrArthayoH smRtvA saGaTane bhavatyavazya vAcanAbhedo na kAcidanupapattiH, tatrAnuyogadvArAdikamidAnIM vartamAnaM mAthuravAcanAnugataM, jyotipkaraNDamUtrakartA cAcAryoM pAlabhyaH / ityaadi| bhAvArtha -pUjyavarya zrIskaMdilAcArya mahArAjanA avasa2mAM duSamakALanA mahimAthI dubhikSa AvyuM chate sAdhuonuM bhaNavuM gaNavuM sarva nAza pAmyuM. tyArabAda dubhikSa dUra thaye sukAlanI pravRtti thatAM be saMgha (saMghADA) (jude jude sthAne malyA te A pramANe-eka vallabhIpuramAM ane eka mathurAmAM. temAM sUtrArthanuM milana thatAM paraspara vAcanAno bheda thaye, ane bhUlI javAyela sutrArthanuM smaraNa karIne milana karavAmAM vAcanAne bheda thAya e vAstavika che, temAM anuyogadvArasUtra vigere mAtharIvAcanA gata che ane jyotiSkasUtranA kartA valabhIvAcanAtugata AcAryuM che, tAtparya e che ke-mathurAmAM maLela saMghADAmAM dilAcArya mukhya hatA ane vaLAmAM maLela saMghADAmAM zrIdevagiNI kSamAzramaNa mukhya hatA, vaLI zrInaMdIsUtranA vacana pramANe 1 'jesi imo aNuogo payarai ajAvi aTTabharahammi / bahunayaraniggayajase taM vaMde khaMdilAyarie // 1 // ' [kA gAyAArt 35yogI vibhAI] .' athA'yamanuyogo'. bharate vyApriyamANaH kathaM teSAM skandilanAmnAmAcAryANa sambandhI? ucyate-iha skandilAcAryapratipattI duppamasuSamApratipanthinyAH tadgatasakalazubhabhAvagrasanaikasamArambhAyAH duHpamAyAH sAhAyakamA. dhAtuM paramasuhRdivaM dvAdazavArSikaM durbhikSamudapAdi, taba caivarUpe mahati durbhikSe bhikSAlAbhasyAsambhavAdavasIdatAM sodhUnAmapUrvArtha prahaNa-pUrvArthasmaraNa-zrutaparAvartanAni mUlata evApajagmuH zrutamapi Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prottara mohanabhAyA. zrIdilAcAye mathurAmAM zAstrane anuga pravartAvyo te vakhate siddhAnta pustaka rUDha thayo na hato. paNa zrIgazAstra ane tiSkaraDakanA vacanone bhAvArtha evo thAya khare ke bane sthAne lakhAyAM, 89 0-Ana ekAdazIe sarvakALamAM doDha kalyANakaja hoya ke cAlatAkALanI mAnaekAdazIe traNakALanI ape. ' kSAe hAtha ? 88 u0-2 asAmImA bharatakSetranIvartamAna yAvizI paikI traNa tIrthakaronAM pAMca kalyANaka mAnaekAdazI (mArgazIrSa-zukla 11 ) nA divase thayAM. eja pramANe aDhIdvIpamAM vatartA (jabUddha pana bharata sivAya) bAkInAM cAra bharatakSetra ane pAMca airava kSetramAM vartamAnacAvizI paikI traNa traNa tIrtha karenAM pAMca pAMca kalyANaka thayAM. arthAta vartamAna cevizInI cAtizAyi prabhUta manezat, aGgopAGgAdigatamapi bhAvato vipranaSTam, tatparAvartanAderabhAvAt , tato dvAdazavarSAnantaramutpanne subhikSe mathurApuri skandi lAcAryapramukhazramaNasaGghanekatra militvA yo yat smarati sa tatkatha tItyevaM kAlikazrutaM pUrvagataM ca kizcidanusandhAya ghaTitaM, yatazcaitam thurApuri saGghaTitamata iyaM vAcanA mAthurotyabhidhIyate; sA ca tatkAlayugapradhAnAnAM skandilAcAryANAmabhimatA taireva cArthataH zi vyabuddhi prApiteti tadanuyogasteSAmAcAryANAM saM. mbandhIti vyapadizte / apare punarevamAhuH-na kimapi zrutaM durbhikSa vazAdanezat, kintu tAvadeva tatkAle zrutamanuvartate sma, kevalamanye pradhAnA ye'nuyogArA: te sarve'pi durbhikSakAlakavalIkRtA: eka eva skandilasUrayo vidyante. sma, tatastairdubhikSApagame mathurApuri punara* nuyogaH pravartita, ti vAcanA mAthuroti vyapadizyate, anuyogazva teSAmAcAryANArmAita // [ nandosUtra-muMdrita. patra 51 ]. ___2 jinavacanaM ca duSSamAkAlavazAducchinnaprAyamiti mattvA bhagavadbhirnAgArjunaskandilAcAryaprabhRtibhiH "pustakeSu" nyastam / .[ yogazAstra-mudrirA-207] Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10.) oN praznottara meAhanamAlA. apekSAe dazakSetramAM ekadara trIza tIrthaMkarAnAM pacAsa kalyANakA thayAM. have atIta cAvizI ane anAgata ceAvazInA vicAra karIe tA. vartamAna ceAvizI mAphaka atIta cAvizInI ape kSAe ( 5 bharata + 5 airAvata ) dazakSetramAM za tIrthaMkaronAM pacAsa kalyANaka ane anAgata cAvizInI apekAe dakSetramAM trIza tIrthaMkaronAM pacAsa kalyANaka gaNavAM, eka dara dazakSetramAM atIta anAgata ane vamAna e traNe cevazI paikI 90 tIrthaMkaronA dADhaJA kalyANaka thAya, A pramANe !DhasA kalyANu:nI gaNatarI che. eTale emAM tamAe jaNAvela ( cAlatAkALanI mAnaekAdazIe traNakALanI apekSAe hAya?'e praznanu samAdhAna AvI jAya che. vaLI ' 6 atItakALamAM anantI ceAvizI thaI, bhaviSya-anAgatamAM anantI ceAvizIe daro kSetramAM tharo, e chatAM vamAna cAvizInI apekSAe atItakALanI tathA anAgatakALanI eka ekaja cAvizInI gaNatarI dAseA kalyANakAma gaNI, ethI evI zakA thavAnA prasaMga upasthita thAya ke je atItakALanI eka ravizI temaja anAgatakALanI eka vizI TADhasA kalyANakAnI gaNatarImAM gaNI te atIta cAviDIthI pahelAnI ane anAgata vizIthI pachInI vizIe paikI traNa traNa tIrthaMkaronAM pAMca pAMca kalyANakA menagIAraze thayelAM ke nahiM? e zaMkAnuM samAdhAna ema thai zake ke--jema vamAna cAvizInI mukhyatA rAkhI atIta anAgatanI ekeka cAvazInI gaNatarIthI dADhasA kalyANakA gaNAya ... te pramANe je utsarpiNI athavA je avasa`NImAM je cAvizInI mukhyatA rAkhIne kalyANakA gaNavAM hoya te cevazIthI pahelAMnI ( atIta ) temaja pachInI ( anAgata ) ekeka ceAvizI paikI traNa traNa tIrthaMkarAnAM pAMca pAMca kalyANakA gaNavAM jethI dareka kALamAM dareka vakhate dazakSetramAM atIta-anAgata ane vartamAna cAvizI paikI tevu tIrthaMkarAnA dADhasA kayANakAnI gaNatarI AvI raheze. AthI e siddha thAya che keanantI atIta cAvizIo paikI temaja anAgata anantI Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAMttara mAhanamAlAM, (1 cAvizIe paikI traNa traNa tIrthaMkarAnAM pAMca pAMca kalyANakA JAna ekAzIe jarUra thayAM che temaja thavAnAM che, paNa ananta atItakALa ane ananta anAgatakALanI gaNatarI karavA jatAM kalyANakA Na ananta thAya ! ane ArAdhaka bhavyAtmAone ArAdhanama vyavasthA na rahe, mATe je vartamAna cAvizI hAya tenI ape Ae atIta anAgata ekeka cAvizI prathama jaNAvyA mujaba levAya eTale dADhasA :kalyANakA barAbara Ave ane ArAdhaka kayANArthI AtmAe rUDI rIte ArAdhana karI zake 90 pra0- 'dhammathikAyassa NaM bhaMte kevaiyA abhivayaNA vasatA ? = yamA ! baLanA mitrayaLA vAttA, taMnadA-dhammera vA pANAvAyaveramaNeti vA musAvAyaveramaNeti vA evaM jAva pariharati vA, kohaviyegeti vA jAva micchAdaMsaNasalla vivegeti vA iriyAsamitIti vA bhAsAsamitIti vA esaNA samitIti vA AyANa bhaMDamatta nikkhevaNAsamitIti vA uccArapAsavaNa khela jalla siMghANapAridrAvaNiyAsamitIti vA maNagutiti vA guttiti vA kAryagutiti vA jeyAvanne tahaSpagArA sabve te kAyarasa abhivayaNA ' , ' tyArabAda adharmAstikAyanA pATha uparanA pAThathI viparIta che tenA bhAvArtha samajavAmAM AvatA nathI, zuM kuzalAnuSAnavAcaka zabdo dharmAstikAyanA vAparyAM che ? eTale cAritradharmAbhidhAyaka zabdA dharmAstikAyanA pA~yA haiAya teA kuzalAnuSAna cAritradharma eja dharmAM ikAya kahevAya ke dharmAstikAya ane kuzalaanuSThAna judA che ? tenA bhAvA TuMkANamAM samajAya tema jaNAtA A praznamAM mAre puchavAnA Azaya e che ke, ghaNA granthAmAM vyA cha ja kahyAM che ane ' dharmAstikAya adharmAstikAyanA ' atha kuzalAnuSThAna-aku AlAnuSThAna karavAmAM Ave te e dravyA echAM thatAM cAra kanyA rahe, te zu kAi kAle cAra dravyanI mAnyatA hatI? eve AgamAM kAma mata matAMtara che? kAraNa ke A uddezAmAM dharmAstikAya adharmAstikAyane kuzalAnuSThAna-akuzalAnuSThAnarUpe kalA Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (02) - bA praznAra mohanamAlA. che ane AkAza-AtmA temaja pudgalanA paryAya te yathArtha batAvyA che mATe, ApazrIne nivedana karavAnuM ke je jainAgamamAM keka ThekANe cAra dravya mAnavAne ulekha hoya to dharmAstikAyaadharmAstikAya ne kuzalAnuSThAna-akuzalAnuSThAna rUpa gaNavAmAM harakata nathI, paNa jyAre cha dravya mAnavAM e cokkarA che to pachI dharmAtara adharmAstitva ne kuzalAnuSThAna-akuzalAnuSTa na kevI rIte mAnI zakAya ? A bAbatane saMdeha che te dUra thAya tevI khulase tAkIde ApazA. 90 40- jainazAstramAM eka ja vastune kahevAvALA paryAya jyAM ApavAmAM Ave che tyAM ekathaka ananara paryAya ane nAmadheya vigere zabdo ApavAmAM Ave che ane tevA sthAne ApelA zabdo ekaja abhidheyane kahevAvALA hoya che, paraMtu zrIbhagavatIsatranA tamAe jaNAvelA 664 mA sUtramAM ekArthika anarthAtara paryAya ke nAmadheya tarIke nAme nahi jaNAvatAM abhivacana tarIke te nAme jaNAvelAM che, tethI te abhivacane ekaja vastune kahenAra hoya ema kahI zakAya nahiM, Avazyaka niryuktimAM jema AkAzane kSetra tarIke jaNAvI pAchaLathI vyaMjana paryAyamAtranI sarakhAmaNI laIne IkSetra ane zAlikSetrAdikanA karaNane kSetrakaraNa tarIke jaNAvyAM che, tema ahiM paNa abhivacanazabda sarvathA eka aMrthane kahevAvALA ekArthika karatAM anya prakAre ekArSika kahevAne mATe pravartAvelo che, kemake IkSakSetrAdikanuM karaNa vAstavika rItie dravyakaraNa bane che paNa kSetra (AkAza) banatuM nathI ane tethI ja tyAM vyaMjana paryAyane prApta eTale mAtra zabdonIja sarakhAvaTa lIdhI che, tevI rIte ahiM paNa abhivacanazabda zabdAnI sarakhAvaTane mATe levAya te aDacaNa jaNAtI nathI. vaLI vyAkaraNanA niyama pramANe be padathI banelA zabdamAM pahelA ane pachInA padane lepa "te sUvA" e saTathI thAya che ane tethI dharmAstikAya e nAma dhama ane astikAya e be padathI baneluM hoI AgaLanA "astikAya padane lepa thAya tyAre mAtradharma para rahe ane tethI ja sUtrakAra maharSi paNa dharmAstikAyanAM abhivacAmAM paheluM "ghara vAge Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- -- thI pramottA mahanamAlA (ba) ema kahI zabdane ja abhivacana tarIke jaNAvyuM che ane te dharmazabdA paryAya (ekathaka) tarIke prANAtipAta viramaNa iryAsamiti Adikane levAmAM kaI jAtanI aDacaNa dekhAtI nathI. dhyAna rAkhavuM ke adharmAstikAyanA abhivacanamAM paNa pahelAM amedavA" ema kahyuM che ane tethI prANAtipAta vigere ane iryAsamitine abhAva vigere adharmanA abhivaca tarIke janma NAvyA che. A pramANe artha karavAthI "cha dravyone badale cAra dravya mAnavA vige tamee puchelA praznane have avakAza rahetoja nathI, 91 0 -bhAdaravA suda cotha pachI eTale dubalI AThame kalpa. sUtra (bArasA athavA sAmAcArInuM navamuM vyAkhyAna vAMcI zakAya? 91 30.-zrIkaTasatranI TIkAmAMja zimiramiH e pramANe chazabdo lakhelA hevAthI saMvacharI bAda "kalpasUtrabArasAnuM ca thavA sAmAcArInuM vyAkhyAna vAMcavuM e yogya nathI, hara --rajasvalA strIne bhAdaravA suda cothane divase pratikamaNa na thaI zake to AThame karI zakAya kharuM? 9ra 30-kAraNavazAta saMvaccharInuM ullaMghana thayAbAda aSTamIe saMvacharI prati maNa karavuM e yaMgya nathI, kAraNake apratyAkhyAnAvaraNIya kakSAe dayanI maryAdAnuM ullaMghana na thAya te pramANe saMvacharI pratikramaNa karavAnuM che; ane e kAraNathIja prabala kAraNe paMcamIne badale caturthI thaela saMvaccharI pratikramaNa kAyamI rahyuM che. * 93 i---jJAnavimalasUrikRti "divALInA devavaMdana ' mA zrI mahAvIraprabha nA stavanamAM "uttarAphAgunI caMdramA jege zubha Ave, ajarAvara pada pAmIyA jaya jaya rava thAve ema jaNAvela che, jyAre kalpasUtramAM "sArU parini 3 mAre svAti nakSatramAM prabhunuM nirvANa thayuM ema jaNAvela che to devavaMdanamAM lanA thayela haze ? 93 30- prabhunuM svAti nakSatramAM nirvANa thayuM e aneka sUtra-granthathI siddha hevAthI devavaMdanamAM apAyela stavanamAM racanAdeSa athA lekhana deSa thayela hovAno saMbhava che, 94 0-zrI mahAvIradevanA samavasaraNamAM zreNika ane Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) 8 nA praznottara mehanamAla. celaNAnuM rUpa dekhI IndrabhUti ane caMdanabAlA sivAya sarva sAdhu sAdhvIo mugdha thayA, devadevIe paNa te bannenA rUpathI mugdha thayA, te te vAta sAcI che? sAdhuoe niyANuM kareluM ke mAtra mugdha thavA puratuM ja ? 94 30-zreNika ane celaNanuM rUpa dekhI sAdhu-sAdhvIo mugdha thayAM che eTaluM ja nahiM paraMtu niyANuM paNa kareluM che. je mATe zrIdazAzrutaskaMdhanA prathama adhyayanamAM navaniyANAne adhikAra Apela che te juo! temAM Apela pATha ghaNeja vistRta che topaNa muddA purato ahiM ApavAmAM Ave che: 'tattha NaM asthagaiyANa niggaMthANa pa niggaMdhINa ya seNiyaM rAyaM cillaNaM devi pAsittA NaM ijheyArUve ajjhathie jAva saMkappe samupanjiyA-aho NaM seNie rAyA mahiDie jAva mahAsakkhe, jeNaM hAte kayavalikamme kayakouyamaGgalapAyacchitte savvAlaMkAravibhUsiyaM cilTaNAdevIe saddhi urAlAI bhogabhogAI muMjamANe viharai / Na me dikhe devA devalogaMsi sakkhaM khalu ayaM devo| jai imassa tavaniyasavaMbhaceraphalavirose asthi, vayamavi AgamissAI etAI urAlAI etA. khvAiM mANussagAI bhuMjamANe viharAmo, se taM sAhu / ' ityaadi| 95 40-senapraznapatra 17 mAM "jJAtimAma samatitti saMsthatimavilAmai matijJAnamera sa' e pramANe jaNAvela che, jyAre zrIAcArAMga tathA kama granthane anusAra saMkhyAtA (nava) bhava jANe" e vAta prasiddha che, to uparano pATha kathA zAnA anusAra haze? 95 30-sena praznane je pATha tamee jaNAvela che temAM paNa samarijAtavaMdhyAtamavAvAnazvara' e kama graMthanI vRttinA akSarane "atIta saMkhyAtA bhavane jANavA e che savarUpa jenuM" eja bhAvArtha thAya che. e akSarothI asaMkhyAtA bhava" evo artha nIkaLatA nathI. zrIAcArAMgavRttimAM "tawtuni mata Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A praznAttara mAhanamAlA, - (71) salveyAn e pramANe jaNAvela che. jyAre kAi eka gAthAmAM eka-e-tra / yAvat nava bhava sudhI jAN te pramANe paNa kahela che. te gAtha. A pramANe:-- 'putrA so vitjhA, na to titri nAvanavAM vA | uvari tassa avisao, sabhAvao jAisaraNassa // 1 // 96 6-5 pratikramaNa 28 kahevAya che te te sAcu che ? sAcuM hoya teA kayA granthamAM che? ane te pratikramaNa kyA kayA ? 96 20--pa pratikramaNa kaheA ke pratikramaNa kahe| te pAMcaja che. 28-25 vare je kahevAya che te pradhASa mAtra che. zrIhIrapraznamAM (pra-4) mA saMbaMdhI nIce mujaba prabhAttara che 'varSA dhye kiyanti pratikramaNAni ? caturmAsakaM pUrNimAyAma bhUttadA pratikramaNAni paJcaviMdAtiraSTAviMzatirvA babhUvuH, tathA tAni zAstrAkSaravadana vidhIyamAnAni paramparAto vA ? zAstrAkSaravalena cettadA tadadhAnaM prasAdyamiti prazna uttaram - atra varSamadhye prati* kramaNAni paJcaviMzatiraSTAviMzativeti kvApi jJAtaM nAsti, zAstramadhye tu daiva saka-rAtrika cAtumAsika-sAMvatsarikalakSaNAni paJca pratikramaNAti pratipAditAni santi / . 99 33-yazAbhadrasUri svarge gayA, ane teenA jIvaja zrIhemacandraHri thayA teveA ullekha zrIkumArapALacaritramAM che teA yaroAbhadrasUri devalAkamAM keTalA AyuSya utpanna thayAM haro ? 97 37-yoAbhadrasUrinA jIvaja zro hemacandrasUri thavAnu kumArapAla retranA tamAe jaNAvelA ullekha pramANe jo yathAtha hAya tA kumArapAlacitramAM apAyela cAbhadrasUrijIthI zrIhemacandrasUrijI sudhInI paTTaparaparA jotAM 'viMtaH' e padanA atha devalAkamAM utpanna thayA' evA na karatAM ApaNe jema kAinu mRtyu thAya yAre sAmAnyata: devagata' thayAnI bhASA vAparIe chIe te pramANe vyavahArU bhASAnA prayoga thayelA hAve (mAnavA) joie, A tethI manuSyati vigeremAM teonI utpatti thayelI hAyatA mAM bAdhA AvatI nathI. anyathA arthAt je ciMtAo padmathI devagatimAMja utpatti mAnavAmAM Ave tA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (st) mI praznottara mAhanamAlA. devabhavanuM jaghanya AyuSya paNa dazahujAra varSanuM che, jyAre yazAbhadrasUri ane zrImAna hemacandrasUrinu aMtara ghaNuMja alpa che. valI jue 'yazomatra-muvi, pramIta chInavukhyataH / hemacandrA'bhidhAno'haM vabhUvAMstAvako guruH // 1 // ' ( kumArapAlacaritra dazamA sa leAka 69 ) e zlAka uparathI yazAbhadrasUrimahArAja kAladhama pAmIne hemacandrasUri thayA che e barAbara che. paraMtu te svage gayA ane tyAMthI hemacandrasUripaNe utpanna thayA evA a lezapaNa jaNAtA nathI. ethI eja prazna thAya che ke tamAe yazAbhadrasUri dhruvalAkamAM gayA tA tyAM. AyuSya keTaluM ? e zaMkA zI rIte ubhI karI ? zrI hemacandrasUrijInA gurUvarya vacadrasUrijI mahArAja jenI paTTapara parAmAM thayA che te yazAbhadrasUri bhinnagacchavALA che. 99 60-prasannacaMda rAjarSi e sAtamI narakacAgya Dhalika bAMdhyA tyAre temane anantAnubaMdhInA udaya hatA ? teone bhAvacAritranA nAza thayA hatA? temaja A mAmata keAI zAstramAM che? athavA anantAnuSadhInA udaya na hatA paNa ( anantAnuma'dhI ) sa jvalananA uddaya hatA ane bhAvacAritra vidyamAna hatuM tevA akSaro kAMi che? * 9 30-mukhya anantAnubaMdhInA uddaya sivAya kevala anatAtukSma dhI-sajvalananA uddayathI sAtamI narakagati yAgya kali kAnA aMdha prAya: asabhavita jaNAya che, zreNikamahArAjAe puchela praznanA samAdhAnamAM paramAtmA zrI mahAvIradeve pharamAvela hAlamAM kAlakrama pAme te sAtamI narakamAM jAya' ityAdi va canAthI sAtamI narakAgya krama dha karyAM e jyAre cAkkasa che tA anantAnubaMdhInA udaya sivAya sAtamI narakAgya karmInA baMdha thavA azakaya che ane anantAnuMdhInA uddayamAM bhAvacAritra na hoya e paNa spaSTa vAta che,kAraNake anantAnubaMdhInA udayamAM jyAM samyaktva paNa kI na zake tyAM bhAvacAritra mATe tA vAtaja karyAM karavI ? phakta te avasare anantAnuH dhInA uddayathI Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAyA. (77) baMdhAyela sA 1mInaraka cAgyakarma seApakrama bhAvanu' heAi pazcAtApanA cAga puna: hAvacAritranI bhAvanA upara caDhatAM te sepakramabhAvanA pharmane sattAmAMthI nAbuda karI yAvat antamudbhamAM kevalajJAnadarzana pAmyA che. jinezvaranA zAsanamAM evAM aneka dRSTAMtA hAvAthI kAMi Adhdha pAmavA jevu paNa nathI. uparanA Azaya mArA samajavAmAM Ave che, anantAnudhInA uDDayara badhI akSaro koi banthamAM joyala hoya tevu dhyAnamAM nathI, paraMtu pariziSTa parvatA prathama samAM prasannacandra caritramAM te sthAnI padma lakhela che. prazcAttara ratnacaMtAmaNa (zeTha anupacaMdra viracita) mAM te| anantAnubaMdhInA udaya hatA tevA akSaro paNa che. 9 60-sIratna marIne avazya chaThThI narakeza jAya? 99 30 zrIratnane zakhAvatta yAni heAya che ane kAmAtta. paNAnI adhi tA hovAthI garbhanI niSpatti thatI nathI e hakIkata dhyAnamAM letAM tenuM avazya narakagAmIpaNuM hAya ! paraMtu mA zrIrA bharIne chaThThIeja ema mAnavuM ceAgya lAgatuM nathI, zrI bRhatsaMgrahaNI kRti vigere granthAmAM ' strIttanAdyA: vI" e pramANe vAkayeA jovAma Ave che paratu evakAra jovAmAM Avela nathI. ' 100 0 -ApaNe aticAramAM vijadIvAtaNI ujeDDI lAgI.' ema pAlIe chIe, teA vijaLInA pudgalA vizvasA che ke prayAgasA che? ane sacitta che ke acitta che? tenA spA thavAthI zAmATe aticAra thAya? 100 30 -zrI sUyagaDAMgasUtra-mudrita patra 5 mAmAM,* tathA 'ndradhanurvidyAdiSu kAryeSu yAni pudgaladravyANi pariNatAni igalAraLa' a-vAdaLAM-indradhanuSa-vijaLI vigere kAryomAM je pudgala dra2e. pariNAma pAmelA che, te vizvasAkaraNa che, ema jaNAvela hovAthI vijaLInA pudgalA vizrasA hovAnu` samajI 1 vamAna / bahuzruta gItA purUSonu evuM paNa kahevu che ke-- * aticAramAM gaNAyelI vijaLI prayAgakRta ane sayitta gaNavI. jo ke uttarAyana niyuktinA cothA adhyayananA pAThane svataMtra vicArIye tA a Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (hay prautara mohana mAlA.. zakAya che, ane prAya: vijaLI sacitta che tethI ja tene prakAza paNa saMyamAna bAdhaka che, * 101 40-tathA aticAramAMja vAyukAya ughADe mukhe bolyA" ema belAya che te ughADe mukhe bolavAthI vAyukAyanI virAdhane hiMsA thAya che kAraNake bhASAvagaNanA pudgala causpazI che ane bAdara vAyukAya aSTasparze che te te aSTapazo? zarIravALA bAdara vAyukAya chane bhASAnA pudgalathI vyAghAta thAya? ughADe mukhe bolavAthI sAvadyabhASA gaNAya ane saMpAtima nA rakSaNa mATe muhapatti rAkhIne belavuM joIe te gyA che, paraMtu vAyukAyanA chAne ughADe mukhe belavAthI upadrava thAya ke nahi? 101 30-bhASAvarganA pudgale caupaza che paNa sAthe nIkaLato vAyu aNasparza che tethI te dvArA vAyukAya jIvonI virAdhanA zrIdazAzrutaskaMdhanI caNa ane vegazAstranI vRtti AdithI spaSTa jaNAya che, ane bhASAvagaNAthI vAyumayika chanI virAdhanA gaNuye te mukhe vasra rAkhavuM nakAmuMja gaNAya? kAraNake bhASA vargaNa te 3-4-5 samayamAM samale kamAM vyApe che. - 102 -hiMsAnA keTalA prakAra ane tenuM zuM svarUpa che? '' 102 30-hiMsA traNa prakAranI che. 1 hetu hiMsA, 2 svarUpahiMsA, ane 3 anubaMdhahiMsA, te traNa prakAranI hiMsAnuM anukrame svarUpa A pramANe- ___"hetusvarUpAnuvandhaH sUtrAtsarvajJavacanAta jJApate / tathAhi;hetutastAvadayatanA'paraparyAyAt pramAdAt , svara patazca prANavyaparopaNataH, anuvandhatazca pApakarmavanyArjitaduHkhalakSaNAt isa hiMsA pratIyate / tathA ca sUtram ' ajaya caramANI a pANabhyAI hiMsai / baMdhai pAvayaM kammaM taM se hoi kaDuyaM phalaM // 1 // bhAvArtha - hetuhiMsA svarUpahiMsA ane anubaMdhahiMsA ema citta vijalI he tevo artha nIkaLe che. (uttarAyananiryukti adhyayana 46 gAthA 187 juo), Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI prottara mehanamAlA. (7) traNa prakAranI hiMsA sarvajJa bhagavaMtenA vacanathI jaNAya che. te A pramANe hetuthI eTale ajayaNa athavA pramAdarUpa hetuthI je hiMsA thAya te hetuhiMsA, svarUpathI eTale jemAM prANune nAza thavA rUpa hiMsAnuM svarUpa rahela che te ane anubaMdhathI eTale pApamanA baMdhathI upArjana karyuM che ( bhaviSyanuM) du:kha jemAM te, te traNe kAranI hiMsAne jaNAvanArUM sUtra A pramANe- ajayaNAthI arthAta jayaNA vinA hAlato cAlato prANI pRthvI kAyAdinI hiMsA kare che tethI pApakarma baMdhAya che ane tethI bhaviSyamAM kahuphaLa thAya che. ahiM "jayaNArahita cAlavuM? e hetuhiMsA che. jIvonI hiMsA thavI e svarUpahiMsA che, ane pApakarma nA baMdhathI kaphaLa maLavuM te anubaMdha hiMsA che, ahiM aneka prakAre bhAMgAe paDI zake che hatuhiMsA hoya tyAM svarUpahiMsA Doya athavA na paNa hoya paraMtu anubaMdhahiMsA avazya hoya che. svarUpahiMsA hoya tyAM (kevaline) hetuhiMsA tathA anubaM hiMsA na haya, ane (pramattane) hetu-anubaMdha hiMsA bane . temaja anubaMdha hiMsA hoya tyAM svarUpahiMsA heya athavA na hoya paraMtu hetuhiMsA te jarUra heyaja A prakAranI hiMsAnuM svarUpa tamee A avasare je puchAvela che. te hamaNuM tyAM ubhI thayela vartamAna carcAne aMge che! ema huM samajI zakuM chuM. te saMbaMdhI eTalA badhA pADo ane purAvA che ke je kA vigere paMcendriya jIvonI hiMsA karI adharmamAM dhama manAvanA ne bolavAno lezabhara avakAza nathI! paraMtu dUra chuM eTale nirUpA ! A carcAnuM samAdhAna kuyukita karI potAnI meLe marajI mujaba virUddhapakSamAM pAThane dAkhala karI belanArA pAse lakhANathI purAvA Ape kAma pate nahiM paraMtu rUbarUmAM carcA thAya teja (tene) latA baMdha thavAne vakhata Ave, tava eTaluMja che ke, je kriya bhAvazuddhimAM nimitta hoya ane adhikaguNanI prAptimAM kAraNa hoya e kriyAmAM nirUpAye yatakicita hiMsAdi. deva-jemake- vapUjA vigeremAM lAge che paNa te AcaraNIya che, paraMtu jemAM khullA paMcandriyanI jIvavirAdhanA che ane bhAva zuddhinuM aMza paNa kAraNa nathI evI hiMsAmaya kriyA karavAmAM ane karAvavAmAM kevaLa adhamanuM ja piSaNa che, Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8), 'prabhArI mehanamAlA. A viSayane ane nIcenA pADe paNa khAsa puSTikAraka che* aSTaka prakaraNa (zrIharibhadrasUrijI viracita) aSTaka bIjuM, maha cothA-maddhinimittaravAnumaNitiH | pavirAmapi tAjumAvata: III" battIsAbattIsI (chApela) sAtamI battIsa, bleka 31 me sito jumo mAvo gharAvatapurA gantavyaM tatsadAcArabhAvA'bhyantaravartmanA // 1 // ' A lekanI TIkA khAsa jevI . saMdhaprakaraNa (zrIharibhadrasUriviracita) patra 30, gAthA 17 mI--"jiviSe vidu, sudUra suda dakSiA . Na u iyaro gheyapahovva micchassa jaha viSpaM // 1 // ' 103 i---ATha prakAranI dayAnuM svarUpa kayA granthamAM che? 103 30-ATha prakAranI dayAnuM svarUpa zrI AtmArAma 'mahArAja kA jana tavAdanA pRSTha 2thI jevuM! jemAM rItasara vivecana sArUM karela che, temAM trIjI svidayA ane chaThThI je anubaMdhadayA' nuM svarUpa lakhyuM che tene te leke potAne bacAva karavA ulaTA artha lagAvI de te dayAnamAM rAkhavAnuM che, kAraNake trIjI dayAmAM AtmAnI azuddhaparisuti dUra karavAmATe temaja AtmAne jJAna-kriyAvaMta banAvavAmATe vihAra paDilehaNAMdi kriyAo karatAM je yatakiMcita hiMsA thAya che te hiMsAne ahiM hiMsArUpe na kahetAM dayArUpe kahI, eja pramANe chaThThI anubaMdhadayAmAM paNa bahu bArIkAIthI samajavAnuM che..bAkI A AThe dayAnuM varNana ekI sAthe ekaja ThekANe amuka granthamAM (che tema mArA) jevAmAM Avela nathI paraMtu zrI paMcAlaka piDazaka adhyAtmamataparIkSA battIsAbattIsI, dharma saMgraha vigere aneka pratthAmAM ATha pikI amuka amuka dayAnuM svarUpa vaNavatAM ATha prakArano dayAnuM varUpa AvI jAya che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pragnetara mohanamAlA , (81) 104 0-6 dvidala -vidaLa kone kahevAya? temaja "gorasa zabdathI zuM zuM grahaNa karavuM? 108 30-je dhAnyanI be phADa (dala) sarakhA bhAge thAya tevAM kaThoLa (dha nya) ne zAbamAM vidaLa kahevAya che, chatAM temAM vizeSa e che ke--jenI be phADa thatI hoya tathApi temAMthI tela nIkaLatuM hoya to tene gorasa sAthe khAvA mATe niSedharUpe dvidala-vidaLa gaNavAmAM AvatuM nathI. jemake bheyasIMga (magaphaLI) rAIvigere- A saMbaMdhamAM nIce mujaba zAstrIya purAve che- krisTa tvevamAhuH;-' jamma u pIlijaMte neho na hu hoi viti taM vidalaM / vi vidu 3 saM nahagi dorU no virae i ?" (sugamArtha:) 'gavAM raso goraso, vyutpattireveyaM. pravRttistu mahiSyAdonA. mA sudhArA ' e pramANe zrIThANAMgasUtranI vRttine pATha hovAthI gAya, bheMsa, bakarI pramukhanuM dudha (dahiM-chAza ) vigere gorasamAM gaNAya che. 105 60- "vidaLa ane kAcuM gerasa bheguM thAya to jIvetpatti thAya te 5Tha kayA graMthamAM che? 105 30- vidaLa ane kAcuM gerasa bheguM thatAM chatpatti thavA saMbaMdhI pa 5 zrI vahUidazA upAMga 11 muM, zrI kalpabhASya, saMbodhaprakaraNa, paMcavastu, zrAvakaprajJapti, zrAvakAcAra, vyavahAra, yogazAstra, dharma saMgraha temaja saMdehadelAvalI vigere aneka granthAmAM che. te 'kI keTalAka pAThe ahiM ApavAmAM Ave che: 'jaha mugga-mAsa bhiDa vidalaM kaccaMmi gorase paDai / tA tasajovuppattiM bhaNaMti dahie vi bi diNuvari // 1 // ' [zrI vahnidazAupAra 11 muM tathA sambodha prakaraNa-patra 44 gAthA 66] zrI dazavaikA lakasUtranI TIkAmAM bhagavAna zrIharibhadrasUri mahArAje "rA-ratanA zabdane Apela artha'rsjaastkaarnaatthddhitomnaadissu pAyukRmyAkRtayo'tisUkSmsa 'AmagorasasampRkta-dvidalAdiSu jntvH| manniti " dRSTAH kevalibhiH sUkSmAstasmAtAni vivarjayet // 1 // . corANa-torAka che. 2 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (82) ka praznottara mehanamAlA. 'Amazca tat gorasazca AmagorasaM, tatra sampRktam aamgorasama rasulapatimiDhita brim ' vigere AkhuM patra. (dharmasaMka6 = 76). valI A patramAMja saMsataniyuMktinI A pramANe gAthA che-" ghelu lava yu suvi taddA ceva kAlesuM / kusiNesu Amagorasajuttesu nigoapaMciMdI // 1 // 'pAlakapaTTAsAgA muggaka AmagorasummIssaM / saMsajjae aiara tahavihu niyamA hu dosAya // 1 // (evmANa) 'gorasaM mASamadhye tu mudgAdiSu tathaiva ca / bhakSyamANaM bhavenUnaM mAMsa tulyaM yudhiSThira ! // 1 // (purANa) 106 -kAcuM gorasa ane vidaLa bhegAM na khAtAM AMtare AMtare hAtha vigere dhoI judA judA khAya to devuM nathI kahevAtA topaNa te bane peTamAM to bhegA thavAnAM che te deSa kema na lAge? 106 30-peTamAM jaTharAgni vigere evA prakAranI zaktio rahelI che ke gaLAthI nIce utaratAMnI sAtheja game te prakAranA AhAranuM pariNAmotara thaI jatAM jarApaNa vilaMba lAgane nathI. je vAta AhAra grahaNa karyA bAda tatta thayelA vamanathI pratyakSa che. udaramAM evI zaktio che tethIja AhAranuM sAtaghAtarUpe pariNamana thavA uparAMta mala-mUtrarUpe paNa pariNamana thAya che. mATe gaLAthI nIce utaryAbAda grahaNa karelA AhAra saMbaMdhI varNa-gaMdha-rasa vigere palaTAI jatA hovAthI peTamAM kAcuM gerasa temaja vidaLa bhegA thAya to paNa jotpatti thavAno lezapaNa saMbhava nathI. keTalAkanuM ahiM evuM paNa samajavuM che ke- kAcuM gerasa vidaLa ane mukha e traNenA saMyoga thAya tyAreja jotpatti thAya che paraMtu emane ema thALI vigere vAsaNamAM kAcuM gorasa ane vidaLa bhegA thAya to jIvotpatti saMbaMdhI raSa lAgato nathI. paraMtu teonI A samaja bhUla bharelI che. upara jaNAvelA keIpaNa pAThemAM evuM jaNAvelaja nathI ke, kAcuM gorasa, vidaLa ane mukha e traNane saMga thAya toja chatpatti thAya anyathA na thAya ! kiMtu pratyeka pIThojAM kAcuM gerasa ane vidaLa e eNnA saMbaMdhamAM ja chatpatti jaNAvelI che, paraMtu Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bI protara mohanamAlo . (3). mukhane saMbaMdha? kaipaNa granthakAre jaNAvaeNla nathI. e kAraNathI ja vivekI baheno "kaThI vigere karatI vakhate dahiM athavA chAzane ukALyA pachI ja temAM caNAno leTa nAMkhe che. 107 0-kAcuM gerasa ane vidaLa bhegu thAya te vasa chanI utpatti thAya tema jaNAve che to te jIvo trasa che chatAM dekhAtA kema nathI? trasa che te dekhAvA joie! 107 40-dazavaikAlikasUtranI ava0 tathA baLa vRttimAM temaja zrIkANAMgasUtra vigeremAM gg 2 ItyAdi pADe che, arthAta evA paNa che che ke je trasa hovA chatAM paNa carmacakSuthI daSTigocara thatA nathI. jema "graNAme deDakA vigerenI utpatti thAya che tema vidaLa ane kAcuM gerasa bheguM thatAM vasa chanI utpatti jema calita rasavALA padArthamAM thAya che tema thAya che ( cUrNAga' rasaranAkarAdi grAthI prasiddha che. ) vaLI dazavaikAlika IkAmAM paNa-tajJatAnA pitAnArivu nAgu ghAghotiqkramA mAratoti" e pramANe atisUkSma (paraMtu sumanAmakamanA udayathI sUma nahiM) trasa jI utpanna thAya che tema kahyuM che. zrI bhagavatIsUtramAM ( AhAra ) maMDalI deva kahyA che temAM saMjanAdava varNavatAM tyAM utkRSTadUSaNa vida. lanuM kahela che. - 108 ghara -kAcA gorasamAM vidaLanuM mizraNa thAya to jIvotpatti thAya te barAbara, paraMtu ukALelA arthAta pAkA rasamAM vidaLanuM mizraNa thatAM chatpatti na thAya te saMbaMdhamAM pATha che ? ane gerasa unuM karavuM te kevuM karavuM? navazekuM ke bahu ubhuM karavuM? 108 u.)-'ukAliyammi take vidalakkheve vi tyi taddoso atattagorasammi paDiyaM saMsapae vidalaM // 66 // vyAkhyA-utkAlite agnitApAt atyuSNobhUte, 'take' gorase, ta] gorasabhedAnAM dadhyAdInAM upalakSaNa, dve dale yasya tad dvidalaM mugAdi, tasya 'kSepe' 'pi nyAse'pi kiM punaH dvidalakavalagilanAnantaraM utkAlitatakA. dyAtmakapralehAdipAne ityaperarthaH, nAsti na bhavati taddopaH, dvidala. rokavAdhanADhakSa:, mA detubardacata girdA, sA: Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (84). bI protara mohanabhAva kAraNAt ataptagorase Amagorase patitaM saMgataM dvidalaM pAlakyAlahazokamugAdisaMsarpati, saMsajati saMmUrchasUkSmatrasajovayuktaM bhavati ityrthH|| (gAthA-nA sAtha )- ninA tA55 matizaya Sex thayela gerasamAM maga-aDada vigerene prakSepa thAya to paNa jInI utti saMbaMdhI doSa nathI. "api-paNa zabdathI e jaNAvAya che ke unuM karyA pachI je doSa nathI te gaLAthI nIce gayA bAda jaTharAgnine roga thAya tyAM kayAMthI deya hAya ! AnuM kAraNa e che ke-kAcA gorarAmAM vidaLane saMga thAya te jInI utpatti hesI cha. paNa mApa atyurNa bhUte' 56thI e spaSTa samajAya che ke gerasane navazekuM mAtra karavAthI nahi, paraMtu atiubhuM kareluM gorasa hoya ane temAM je vidaLane saMga thAya to chatpatti saMbaMdhI doSa lAgato nathI, iti paMDitapravarazrImatkhAntivijayagaNivareNyavihitapraznarAjivirA. jitAyAM vidvadvRndAvataMsasaMzayAndhatamaH-samucchedasahanarocihaMsA -'mitaprajJAprAgabhArAdharIkRtavivudhavRnda-samArAdhita vidyAyoThAdipaJcapIThamayasUrimaMtra-pravacanapIyUpapAnA-pIna- vyAkhyA. tRcUDAmaNi-niravadyasaMyamasevAhevAka-tapAgacchAlaGkArArAdhyapAda-bhaTTArakAcAryavaryazrImadvijayamohanasUrizekha. ravitIrNottarasumanasturabhisamalakRtAyAM saccAritri. ziromaNi-pAThakapravaramahopAdhyAyazrIH-matpratApavijayajidagaNi-zrInavatattva-sumaMgalATokAdipraNetRprajJAvatpravartaka munizrIdharmavijayAbhyAM saMgRhItAyAM zrIpraznottara-moha. namAlAyAM aSTAdhikazatapraznottaraH - mayI prathamA zreNiH samAptA / zubhaMbhUyAt / ...bha . Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Gooooooooooooooo - - -- - - - - - --- - -- - zrI praznottaramohanamAlA maja 00000000000000000000000 dvitIyA zreNiH avataraNa-praznottara mohanamALA'nA prathama khaMDamAM 5. zrImAna khAnivijayajIe puchelA praznone temaja ArAdhdhapAda AcArya zrImad vijayAhanasurIzvarajI mahArAje ApelA uttarene praznottararUpe samAveza karavAmAM Ave che. A bIjA khaMDamAM paNa zrIbhagavatI sUtraviSayaka praznottarane saMgraha ApavAmAM Ave che. A prazno kayAre ane kyAM puchAyA che temaja pU0 AcAryazrIe jyAre uttara ApyA te saMbaMdhI ghaNIja saMkSipta mAhitI nIce mujaba apAya che vi. saMvata 190 nA varSamAM amadAvAda (sajanagara) nA bhAvakonI AgrahabharI vinaMtithI pUjya pravara AcArya mahArAja vijyAnasurIzvarajI mahArAjanuM aturmAsa ziSya-praziSyanA parivAra sAthe Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA praznottara mAhanamAlo nAgajI bhUdharanI piLanA upAzrayamAM thayuM. A maMgala samaye teja poLamAM rahenAra dAnaguNasaMpanna dharmazraddhALu vivekI zrImAna DAhyAbhAi motIlAlanA atizaya Agrahane mAna ApI-zrIbhagavatIsUtrane ghaNAja ADaMbarathI vaDe, sAcA metIne suMdara naMdAvarta traNa svastika, senAmaherathI jJAnapUjana vigere zrAvocita vidhividhAnapUrvaka hajAre zrotAonI vizALa hAjarImAM AcArya mahArAjazrIe paMcamAMga zrIbhagavatIsUtranI maMgalamaya vAcanAne prAraMbha karyo, zrIbhagavatIsUtramAM AvatA dravyAnugapramukha gaMbhIra viSayane paNa ghaNIja saraLatAthI samajI zakAya tevI asarakAraka mahArAjazrInI vyAkhyAnapaddhatine aMge vyAkhyAnamAM haMmezAM ghaNI ja ThaTha jAmatI, vizALa upAzraya paNa khIcakhIca bharAI jate ane amadAvAdanA aneka upAzrayamAM vyAkhyAne chatAM tAtvika vyAkhyAnazravaNanuM sthAna to A ekaja che? ema samagra zaheranA jaina temaja jainetaramAM savizeSa jAherAta thaI hatI. pUjyavarya upAdhyAyajI zrImAna pratApa vijayajI mahArAja munipravara zrImAna bharatavijayajI mahArAja vigere munavarga, saMkhyAbaMdha viduSI suzIla sAdhvIjI mahArAjAo, ane rAjanagaranA jANItA tatvajijJAsu seMkaDe zrAvakabaMdhuo vyAkhyAnamAM niyamita hAjarI ApatA hatA, vyAkhyAnaprasaMge aneka praznonI paraMparA cAlatI-ane vyAkhyAna vizArada AcAryazrI zAstrIyapATha sAthe yuktipUrvaka evAM samAdhAne ApatA ke jenuM zravaNa karI zrotAone ghaNo ja AnaMda thato. e prazno temaja uttare te ghaNA hovA chatAM temAMthI saMgraha kare to keTalAka upayogI praznottare ahiM ApavA ucita dhAryuM che. e uparAMta saMvata 1988 mAM zrIsiddhakSetra moTI TeLInA atizaya AgrahathI 'jyapAda pAThakapravara mahopAdhyAya 1008 zrImAna pratApavijayajI mahArAje pAlItANAmAM cAturmAsa karela ane te cAturmAsa daramyAna (vaMcAela) zrIbhagavatIsUtranAM vyAkhyAne prasaMge upasthita thatI zaMkAonA khulAsAo te avasare ziheranA saMvanA prabala AgrahathI tyAM cAturmAsa birAjamAna paramagurUdeva vyAkhyAna vida AcArya mahArAja 1008 zrI zrI zrI vijaya mehanasUrIzvarajI pAsethI patra dvArA meLavelA, temAMnA keTalAka upayogI praznottare A vibhAgamAM ApavAnuM durasta dhAryuM che. vAMcake praznottare vAMce ane tane grahaNa kare eja abhilASA . * saM. prava, dharmavijaya Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . atha praznottarANi 1 -vRkSa vigere vanaspatinI samIpamAM cAlatAM te vanaspatinA jIvone bhaya to utpanna thAya che, ema chatAM paracakhANune tene doSa kema na lAge? (100). 1 30-vanaspatine bhaya thAo ke na thAo temAM paracakhANa AtmAne depa lAgavAno leza paNa saMbhava nathI, kAraNa ke teNe mana, vANuM ane kAyAvaDe te vanaspatipramukhanI hiMsA saMbaMdhI paccakakhANa kareluM che. keI asatI strI dRDha brahmacArI purUSane jevAthI kAmAtura thavApUrvaka dedayamAM pIDA pAme temAM brahmacArIne leza paNa dApane saMbhava nathI, te pramANe anAdikALathI cAlI AvatI bhayasaMjJAthI kaI purUSAdi samIpa AvatAM vanaspatipramukhone bhaya utpanna thAya, paraMtu pratyAkhyAnI (virativaMta) AtmAne temAM devane prasaMga nathI. (109). 2 - upazamaaNi thI paDela AtmAne vadhAremAM vadhAre zuM apAdhapudgala parAvartana jeTale saMsAra avazeSa hoya ? ke tethI ochoja heya? (110) * 2 30-upazamazreNithI paDela AtmAne vadhArAmAM vadhAre a- pAIpudgala parAvartana jeTale(paNa) saMsAre avazeSa hoya, te mATe paMcama zatakakamagranthamAM guNasthAnanA utkRSTa virahakALa prasaMge kahyuM che ke gu jare dizagn guto ." (110) | 3 40-tadulamasyanuM garbhasaMbaMdhI kALapramANa keTaluM ? (111). 3 u0-yathA sa mahAmatsyasya mukhAsanne matsyIkukSau anta. muharta eva garbha bhUtvA paryApto bhUtvA utpadya saMjJI prauDhamatsyamukhe vizato matsyalakSAn dRSTvA'yaM dhanyo yasyAsye iyanto matsyA vizanti, iti dhyAyan teSu nissaratsu re mUrkha! IjJA kayaM Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (88) thI praznauttara gahanamAyA. yadetAna muJcasi, ahametAvanmAtrazcetsyAM tadaitAvanto na muJce, ityAdi ca nindanantarmuhUrtenaiva saptamyAmutkRSTamAyuH baddhavA'ntamuhUrtanavAvAdhAM bhuktvAntarmuhUrtamadhyenaiva mRtvA sapta yAmutpadyate' iti zrI uttarAdhyayana 22 muM gA. 98 nI laghuttamAM tathA jIvabhigama, pannavaNAjI vigere sUtragranthAmAM antamuhUrta jaNAvela che, je lagabhaga sarvatra prasiddha che. phakta zrImAna haribhadrasUrivicita hiMsASTakanA prathamalekanI TakAmAM- 'nava mAsAn garbha sthitvA niSkramaNAnantaramantarmuharttamAyuriti vRddhasampradAyaH sarve garbhanatiryaJco garbhajamanupyavadita vacanAt' e pramANe akSaro che, velI A taMdulamasthanA saMbaMdhamAM prakatarasamuccaya bAra prasthamAM A pramANe jaNAvela che ke naMdulamastha gabha ja che ane tenuM AyuSya antarmadUttanuM che paraMtu tenI vyavasthA A pramANe che-"naMdulamasyanuM AyuSya 77 lavanuM che. temAM 11 lava garbhamAM rahe che ane 66:lavanuM AyuSya janma thayA bAda bhagave, ema 77 lavapramANa antarka AyuSya bhegAvIne te taMdulamano jIva sAtamI narakamAM utpanna thAya che ema upadezaprAsAdamAM jaNAvela che. prajanettaragrathanA pUrvota kathananI zrIjIvAbhigama-pannavaNA vigere sAthe ekavAyatA thAya che, paraMtu hiMsASTakanA vacane sAthe to te kathana vicAraNIya rahe. takevalIgamya, (111) - 4 - rAvaja kuDhiI ' emAM "kuliMgI" e padane zuM artha? (11) ( 4 30-puLi ' eTale "hInaIndriyavALe" evo artha thAya che. (112). 40--vigrahagatimAM vattatAne karma baMdha cAlu hoya? (113). 5 30--vigrahagatimAM vartatAjIne paNa pratyeka samaye A karma paikI sAtakarma baMdha hoya phakta eka A jyane baMdha na Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ---* mA prasarAhanamAlA. (8) hAya, kAraNake vahelAmAM vahelo paNa traNapayApti pUrNa thayA bAda ja AyuSyane baMdha thaI zake che. (113) 6 4-avirata AtmAne AraMbhikI kriyA bhale ho paraMtu prakaraNagranthamAM AraMbhikI kriyA chaThThA guNasthAnaka sudhI hoya tema jaNAvela che, chaThThA sarvavirataguNasthAnamAM virativaMta che to te AtmAne AraMbhikI kriyA zI rIte lAge ? (114) 6 38-AraMbhika kriyA chaThThANuNasthAnakasudhI hoya te vAta barAbara che. A chaguNasthAnake sarvavirataAtmAne paNa AraM: bhikIkriyA je lAge che temAM kAraNa je kaI paNa hoya to te pramAda che. kAraNake te te granthomAM "nA duza' evA spaSTa akSara lakhelA che. ane chaThThA guNaThANe "pramAda" te che ja, (14) - 7 40-mithyAravane tyAga chatAM kevala samyagadarzanI-samakitavaMta AtmAne dezathI paNa virativAna kema na kahyuM? zuM mithyAtvane tyAga e tyAga nathI? (15) 7 30 viratine aMge je tyAga levAno che te heya-eTale tyAga karavA lAyakane tyAga (ane upAdeya grahaNa karavAlAyakanuM grahaNa) samajavAnuM che. yadyapi mithyAtvane-upazama-kSayopazamakSaya rUpe tyAga levo hoya te laI zakAya, paraMtu bAra prakAranI viratine ane je tyAga levAnuM che te tyAgamAM tene samAveza nathI, mizrAvamohanIyanA ( kSaya-pazama-upazamarU5 ) tyAgathI vastutatvanuM zraddhAna phakta thAya che, paraMtu hApAdeyamAM nivRttipravRttirUpa virati to cAritramehanIyakarmanA kSapazama-kSayathIja thAya che. (115). 8 40-- anyakALa eTale virahakALa samaja? ane pazUnyakALano artha virahakALa thato hoya to upapAtavirahaphaLa? vanavirahakALa ke upapAta-vana ane saMbaMdhI viraha vaLa samajavo? (16) * 8 30-.4 anyakALano artha virahakALa thAya che ane te virahakALa be prakAra che upapA virahakALa ane cyavanavirahAkALa, azIkALamAM te banne prakAranA virahAkALano samA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratara mahanamAlA veza thAya che! ema zrI bhagavatIjInA prathamazatakanI TIkAmAM ApelA ullekhathI spaSTa samajAya che. (16) 9 .-dIrghasthitivALAM ke amukasthitivALAM karmaliko ke je eka samaye baMdhAyAM che tene abAdhAkAla pUrNa thaye jeTalAM vivakSita samayamAM baMdhAyA che te ekasAtheja udayamAM Ave kharAM ? (117) 9 30--vivakSita samaye je karmaliko baMdhAya che, te badhAM karmalikanI abAdhA ekasarakhI hotI ja nathI kAraNake vivakSita samaye baMdhAyelAM karmadalikenI niracanA je pramANe thAya che arthAta je je sthitisthAmAM jeTalAM jeTalAM kamalikanI racanA thAya che te te sthitisthAnenAM teTalAM teTalAM karmalikanI abAdhA sarakhI hoya, paraMtu ekasthitisthAnavakimaMdalikonI abAdhAnI apekSAe anyasthitisthAnavarsikama dalikanI abAdhA nAdhika hoya che. jemake barAbara ATha vAge eka karma bAMdhyuM e baMdhAtAM karmamAM yadyapi anaMta karmalike che, ane sAgarepama jeTalI te badhyamAna karmanI sthiti che te paNa rAmajavA mATe asatkalpanAthI ema mAnIe ke te bathamAnakamamAM dazahajA2 (10000) karmanA aNuo che ane veda minITanI sthiti che. traNa minITanI abAdhAne vajIne cothI minITarUpa sthitisthAnamAM 1125 dalike che, pAMcamI minITarUpa sthitisthAnamAM 1100 daliko che. chaThThI minITa mAM 1005 dalake che, sAtamImAM 105, AThamImAM 1025, navamI minITamAM 10000 dazamI minITamAM 975, agIAramI minITa mAM 950, bAramImAM 925, teramImAM 900 ane caudamI minITa mAM 85 karmadaliko che. ahiM ceAthI minITanA 1125 karmalikanI abAdhA traNa minITanI che, pAMcamI minITanA 100 karmalikonI abAdhAsthiti cAra minITanI che. ema cAdamI minITana 875 kamalinI abAdhA 11 minITanI che. A prama vivakSita eka samayamAM eka avyavasAyavaDe bathamAnakarmalatAnA sthitimAM, pratyeka sthitisthAnamAM dalikonI racanAmAM ane tenI abAdhAmAM taratamatA rahelI che. rasa vigeremAM paNa ghaNuM taratuM. ke Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramatta mAhanamAlA tamatA che paraMtu tenuM varNana A sthAne aprastuta che. ahiM je sthitisthAnavarti karmalikonI jeTalI abAdhA hoya te abAdhA pUrNa thAya tyAre te sthitisthAnamAM rahelAM karmalika udayamAM Ave, eTale ke badhyamAnaminITathI traNa minITa purI thAya tyAre cAthI minITanAM badhAM karmalika udayamAM Ave paraMtu pAMcamI vigere AgalI minITenAM karmalike udayamAM na Ave, cAra minITa pUrNa thAya tyAre pAMcamI minITanAM pAMca minITa pUnuM thAya tyAre chaThThI minITanAM ema yAvata 13 minITa pUrNa thAya tyAre cAdamI minITanAM karmalike udayamAM Ave ema sAmAnya niyama che. ahiM je ke upara jaNAvavA pramANe saMmae vicAratAM pratyeka sthitisthAnonI abAdhA adhika adhika che tepaNa vivakSitarAmaye badhyamAna AkhI latAnI abAdhAne vicAra karIe to ekaja abAdhA kahevAya; jemake upara jaNAvela udAharaNamAM cida minITanI sthitivALI karmalatAnI bAdhA traNa minITa kahevAya. siddhAntAmAM temaja karma grantha-karma kRti vigere zAstromAM 70 kaDAkaDI sAgaropama sthitivALA kamanI 9000 varSa abAdhA, trIza keDAcheDI sAgaropama sthitivALA kamanI traNa hajAra varSa, vIza koDAkeDInI be hajAra varSa yAvata eka koDAkeDI sAgaropama sthitivALA kamanI eka hajAra varSa, aMta:koDAkeDInI antarmada vigere je babAdhA kahI che te samagra kamalatAnI apekSAe ja kahela che, paraMtu vivakSitakalatAnAM pratyeka sthitisthAnonI abAdhA rAbaMdhI bArIka vicAra karIe to upara jaNAvavA pramANe taratamatA spaSTa jaNAI Avaze, kAraNake baMdhAyela karma dali baMdha thayA bAda jyAM sudhI udayamAM na Ave teTalA kALane abAdhA ka De che. A uparathI spaSTa rAmajAze ke ovathA samaya kamalatAnI apekSAe eka abAdhA kahevAM chatAM sthiti sthAnainI babAdhA judI judI hovAthI eka samayamAM baMdhAyela rAmaya kamalatA eka sAthe udayamAM na AvatAM anukrame udayamAM Ave che. ahiM sAthe sAthe e paNa samajavAnI jarUra che ke upara jaNAvela vastu sAmAnya niyamAnusAre samajavI, kAraNake Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prakAra namAla. eka karmanA badha thayA bAda je apavartanA-udIraNAsarUma vigere karaNe (athavasAya vize ) pravarte te AbAdhA pUrNa thayA pahelAM ja baMdhAvalikA saMkamAvalikAdi vyatIta thayA bAda anukrame udayamAM AvanArAM karmalikone zIgha athavA eka sAthe paNa udaya thaI jAya che. (117) - '10 - udayAvalikAgata karmalatAmAM pratyeka sthitisthA nemAMthI kamaliko pratyeka (udaya) samaye bhagavAya ke udayasamayavartI ja kalike bhagavAya? (118) - 10 30-udayasamayavartI ja kamalike bhegavAya, paraMtu udayAvalikAnA pratyeka sthitisthAnamAM rahelAM karma daline udaya samayamAM bhegavaTo na hoya, eTaluM cokkasa ke udayavalikAthI bahita kamalatAnAM daliDemAM je pramANe saMkramAdikaraNe lAge che tema saMkama-udIraNA apavartanAdikara udayAvalikAntargata karmalike upara naja lAge(118). 11 40-udIraNAkaraNa vaDe udIraNA yogya (udayAvalikAthI bahAra rahelAM) karmalikene udayAvalikAmAM prakSepa te AkhI udayAvalikAmAM prakSepa ke anya (udaya) samayamAM prakSepa? (110) 11 30-samagra udayAvalikAmAM prakSepa paraMtu kevala udaya samayamAM (ema) nahi, (19) 12 40-bhUtakAla tathA bhaviSyakALanA samaye sarakhA heya ke nahiM? sAmAnya buddhithI (apekSAthI) sarakhA lAge che paraMtu zA kahe che ke "sarakhA nahiM te te kevI rIte ane te, bAbata kayA zAmAM che? (120) . 12 30-bhUtakALanI Adi nathI ane bhaviSyane anta nathI. e apekSAe bhUta-bhaviSya sarakhA kahevAya che, paraMtu tattvadaSTie bhUtathI bhaviSya anantaguNe che, kAraNa ke pratyekasamaye bhaviSya-vartamAna thAya che ane vatta mAna bhUta thAya che te paNa bhaviSyane kadApi ana AvavAno nathI. navatatva prakaraNamAM kahyuM che ke tenI majA mANavA zaitALu' A sivAya Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAyA. (3) zrIbhagavatIsUtranA bAramA zakamAM paNa A viSayaparatve sArU na ApavAmAM Avela che, (120) 13 50--zulapAkSika tathA kRSNapAkSikanu sakSipta svarUpa jaNAvA tathA graMthasAkSI ? (121 ) 6 6 13 60--a pudgala parAvathI adhika je AtmAne sa sAra hAya te * kRSNapAkSika' ane je AtmAne (Una) a pudgala parAvathI alpa saMsAra hoya te zuklapAkSika' che. A kRSNana pAkSika-klapAkSikanuM vana yAhu upadezaratnAkara dazAzruta dha dharma parIkSA vigere aneka zAstrAmAM che. zrI yAgavizikAmAM paNa kahyuM che ?; jesimabaDDo poggalapariyo sesao ya saMsAro / te durmalita vahu addIna muLarUpaviSayo // 2 // (121) 14 60--sIne upazamazreNihoya ? ane jo hAya tA te kevI rIte DAya ? kAraNa ke cADhapUrvanI labdhi tA srIne hAya nahi ! (132) , 14 30---srIne upazamazreNi 'hAya, kAraNa ke kama graMthArdi aneka prakaraNAmAM upazamazreNinA svarUpamAM je srI upazamazreNi upara caDhe tA prathama napuMsaka veDha tyAra bAda purUSaveda ane pachI srovene upazamAve ema sApha jaNAvela che, je cAdapUrvasabaMdhI zaMkA karI teA srIne pUlabdhinA niSedha che te vAta yathArtha che, paraMtu pU labdhinA niSedhathI upazamazreNinA niSedha hAya evuM kAMi che nahi, pUlabdhinA saMbadha AhAraka zarI. ranI sAthe che eTale cADha pUrvadhara hoya teja AhAraka zarIra karI zake. strIne pUlabdhi temaja AhAraka labdhi e bannenA spaSTa niSedha che. ( 122) 15 60-- aSTarUcakapradeza abaMdhakaja hoya ? tA pachI alaNa anaMtamAno vivrudhADiyo' e . vAkayanu sAphalya zI rIte ? (133) 6 " 15 60-- DAkSaranA anaMtamA bhAga niraMtara ughADA che e vAkyane aSTAka Atmadeza sAthe kAMI sabaMdha eTa nahi Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) zrI praznottara mAhanamAlA. kemake te sivAya (bIjA) ekadara jIvatA je asabhya AtmapradezA che e pratyeka AtmapradezA upara anantAnanta kANu kayeAtu AvaraNa che tA paNa te pratyeka AtmapradezAnA akSaratA ana tamA bhAga arthAt anantabhAgapramANa jJAnamAtrA avazya anA nRtaja hoya che. (123 ) 16 40--kaeNthalisamughAtathI kramanuM adhika veddana thAya te zI rIte ? ( 124) 16 30--lAkAkAzanA eka eka AkAza pradeza upara ekeka Atmapradezane sthApana karavArUpa kevalisamuddAta prasage AtmAnA kASTha prayatnaja vizeSa evA prakAranA che ke jethI cAlu kramanI ape kSAe kanuM adhikavedana thAya, juo kSapakazreNa svarUpa (124) 1760-- pramAda eja krama ane apramAda eja kA~bhAva' e bhAvAnuM vacana kayA sUtramAM che? ( 125) 17 u0 - savvao pamattassa bhayaM savvao apamattassa nasthi martha. ityAdi zrIAcArAMgasUtranA trIjA adhyanamAM jaNAvela che. uttarAdhyayana bRhravRttimAM teja pramANe varNana che, (125) 18 60-jIva mAtrane vIsarakhu chatAM, vIrya-zaktinI taratamatA kema ? zuM te taratamatA karmajanya haro ? (126) 18 60--sattAnI apekSAe jIva mAtrane anaMtu vIrya che ema chatAM je taratamatA jovAmAM Ave che temAM kAraNa vIryaMtazayanA kSayApazama che. chadmasthavIrya-zailezIvIya sakaraNavIryaakaraNavIya-abhisaMdhijavIya-anabhisadhijavIya vigere vI sa'badhI vibhAgA kamaprakRtipramukha graMthothI jANavAyeAgya che. (126) S 19 40 - sidhdha" nA jIvAne siddhAntAmAM nAcAritrI nAmacAritrI' kahyA che tA vaLI sidhdhanA jIve anantacAritrI kahevAya che te zI rIte ghaTAvAya ? (129) 19 60--sidhdhAntAmAM sidhdhanA vezane 4 nAcAritro nAacAritrI' je kahyA che te nivRtti-pravRttirUpa yiAcAritranI ape kSAe kahyA che, ane sidhdhavA (anaMtacAritrI) ema je kahevAya che Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zA praznottara mahanamAlA. (5) te cAritramehanIyamane saMpUrNa kSaya thavAthI utpanna thayela nijaguNa ramaNatArUpa cAritraguNanI apekSAe kahela che. (17) 20 0-kevalibhagavaMtane "bhAvamana na hoya te bhAvamana e zI vastu che? (128) . . : : 20 30-jAtanAma to kone maLe che mAttA jiLAkithA vA vaghALo mavLa mana:paryAptinAma karmodayathI maneyegya pudgalakAne grahaNa karIne manapaNe parigumAvelAM je pudagalo te "kalcamana" kahevAya, . . "jaLovAraMva vara maLavArA mAvaja mannA' manapaNe pariNAvelAM pudagala (dravyamana)nA AlaMbanavALo jIno citanasvarUpa je vyApAra tene "bhAvamana) kahevAya che. bhagavaMtane kevalajJAna thayeluM hevAthI pUrve bhAva mananI jarUra nathI, paraMtu anuttaravimAnavAsI e tyAMthI ja karelA praznonA uttara ApavA mATe dravyamananI jarUra che. (128) 21 bara-zrI dazAzrutaskaMdhanI cUNamAM eka yugalaparAvapramANa saMsAra jeone avazeSa hoya tene "kriyA hoya, arthAta dharmakriyA paNa te ja karI zake che ke jene eka pugalaparAvarta pramANa saMsAra bAkI rahyo che te" AvA prakAranuM kathana che te abhavI paNa dharmakriyA kare che tene mATe zuM samajavuM? (ra9) 21 0--mikSanI rUcithI je kriyA thAya te ja kriyA ahiM A levAnI che, ane eka pudagalaparAvarta pramANa saMsAra bAkI rahela hoya tevo AtmA ja AvI kriyA karI zake, abhavI AtmA to mekSane ja jyAM mAnatA nathI te pachI mikSaprAptinI rizathI tene kriyA paNa kayAMthI hoya? (129) 22 vara-janma-dIkSAkalyANakAdi prasaMge jyAre jyAre kapatrake prabhunI pAse Ave tyAre samanuSya te devone dekhI zake kharA? samavasaraNamAM to dekhI zake che, kAraNa ke amuka gaNadharanI zikAne samAdhAna prasaMge sAkSAta tIrthaMkara bhagavaMte kahyuM che ke A deve beThA, joi che. to te sivAya bAkInA kalyANakAra prasaMge jaI zake kharA? (130) Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) mA pramItara mohanamAlA. 1. 22 30-prabhunA dIkSA kalyANakAdi prasaMge dIkSAnA varaghoDAmAM prajAva tene rekhe che, tema spaSTa jaNAvavAmAM Avela hevAthI manuSya ne dekhe temAM keI virodha jaNAto nathI, koI dubhaga pitAnA karmodayathI devadarzana na karI zake te judI vAta che. (130) - 23 kAMkSAmahanIyakama sarvavirativaMta AtmAne paNa thAya, jyAre samakitavaMtane na thAya! e vAkyane zI rIte ghaTAvavuM? (131). 23 30-kAMkSAmohanIya e samyatvane aticAra che. kSapopazamane te aticAra lAgatuM hovAthI te kSayapazama samakitasahita sarvavirata AtmAne paNa kAMkSAmohanIyane udaya thAya temAM koI Azcarya nathI, jyAre virati vinAne paNa kSAyikasamakitI hoya tene kAMkSAmahanIyane udaya thavAno saMbhava nathI. kAraNake kSAyikasabhyatvamAM mithyAtvamehanIyAdi sAta prakRtino kSaya hovAthI aticAraja lAgavAne avakAza nathI, (131 - 24 -pratyekaparamANamAM varNa-rasAdi eka eka ane sparza beja kahelA che te tenA anantaparyAya zI rIte? (132) * 24 30-paramANumAM eka gaMdha, eka rasa, eka varNa ane be sparza heya te vAta barAbara che, paraMtu tethI anantapayamAM virodha AvavAne saMbhava nathI. kAraNake vikSita je eka vaNa-gaMdha-rasa ane vivakSita be sparza che te vivakSita varNagadha-resa-sparzamAM anantabheda bhinnataratamatA paDI jAya che. vartamAnakALamAM vivakSita paramANamAM je varNa, je gaMdha, je rasa ane je sparza jeTalA guNaparyAyavALA che, te apekSAe atIta anaMtakALamAM-varNagaMdha-rasa-sparzanuM to palaTana thAya te uparAMta jeTalA guNa5ryAya che te apekSAe ananta bhedavALI tara'tamatAe paDelI haze. vartamAnamAM eka paramANumAM lakSaguNa madhurarasa che, bhUtakALamAM dazaguNa, pacAsaguNa, zataguNa, sahastraguNa kehaguNa, saMkhyaguNa asaMkhyaguNa, anantaguNa, saMkhyabhAga, esakhyabhAga, anantabhArA, ema anabhatabhedavALI taratamatAe eka vivakSita madhurarasamAM ja kalpI zakAya che. e pra Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA.' ' ' (97) mANe bhaviSyaka banI apekSAe paNa vicArI zakAya che. eTale pratyeka paramANumAM ekavaNa, ekabaMdha, ekarasa ane beja speza hovA chatAM tenA anantaparyAyamAM leza paNa virodha Avato nathI. A sivAya bIjI paNa aneka rIte paramANunA ananta paryAya ghaTAvI zakAya che. (132). 25 0-pradezadaya eTale svarUpe na bhegavAya te? ke a85rasANuM hovAthI rasa pratyakSa anubhavamAM na Ave te? (133) 25 30- pradezadaya-tibukasaMkrama e bane paryAyavAcaka (ekAWka) zabdo che. udayasamayane prApta nahi thayelA evA karmanA dalikone udayamAM AvelI samAna sthitivALI sajAtIya prakRtimAM rAMkamAvIne tene anubhava kare te pradezodaya kahevAya, jema udayamAM Avela manuSyagati prakRtinI sAthe udayamAM nahiM Avela bAkI vaNe gatinAma kamanI mAphaka, athavA udayamAM Avela ekendriyajAtinAmakarmamAM bAkInA cAra jAtinAmakamanI mAphaka. ahiM kadAca ema zaMkA thaze ke manuSyagati ane thavA ekendriya jAtino je avasare vipAkedaya vate che te Avasare bAkInA traNa gatinAmakarmane athavA cAra jAtinAmakarmane vipAkedaya kema na hoya? e zakAnA samAdhAnamAM jaNAve che kevipAkodaya be rIte aTake che eka bhavapratyayathI temaja bIje guNapratyayathI, temAM bhavapratyayathI A pramANe eka bhavamAM be gatinAmakarma athavA be jAtinAmakarmane vipAkedaya na hoya e niyama hAvAthI je bhavamAM manuSyagati temaja paMcendriyajAtine udaya te avasare bAkInI traNa gatine temaja cArajAtine vipAkedaya naja hAya, have guNapratyayathI vipAkedayano virodha samajAvAya che-kSapazama samyakatvanA prAptikALamAM guNapratyayathI mithyAtva-mizra mahanIyane vipAkedaya na hoI zake, kAraNake eka sAthe be athavA traNa darzanamohanIyano vipAkedaya na hoya evo niyama che. have e banne vastune daSTAMtathI spaSTa rIte kahevAmAM Ave che, jemake-asata kalpanAthI se samayapramANa sthitivALI manuSyagatine vipAkedaya varte che, ahiM jyAre dayAvalikAnA . prathama samayamAM vartatA karmanA aNuone vipAkedaya thAya che, Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) 'zA praznottara maihanamAyA. teja avasare sattAmAM rahelA ane udayasamayane prApta nahiM thayelA zeSa traNa gatinAmakarmanA prathama sthitisthAnamAM rahelA karmANao potAne anubhava pragaTa karyA vinA ja prathama kahela udayavatI manujagati nAmakarmanA prathama samayagata dalikonA udayanI sAthe bhegavAI jAya che. ethI e traNane pradezeAdaya ane manujagatine vipAkedaya hoya che, ethI saMkramAdi karaNevaDe patadugraha prakRtinA sarakhA pariNAma thavApUrvaka saMkramAvalikA vyatIta thayA bAda saMkAta prakRtiene badhethI anya svarUpe jema udaya thAya che te pramANe pradezadayavasthAmAM thatuM nathI. vaLI "kSapazama samyaktva(nI) avasthAmAM jyAM mithyAtva mohanIyane pradezadaya gaNyo che tyAM pitAne ghAta karavA lAyaka guNene sarvathA ghAta karanArA sarvaghAti-mithyAtvamohanIyanA rasaspardhakene pradezeAdaya chatAM jinAjJA rUcipaNuM vigere samyakatvayogya guNene AvirbhAva zI rIte hoya? evA prakAranI zaMkA karavAnI jarUra nathI, kAraNake adhyavasAya vizeSavaDe sarvaghAti evA paNa te (mithyA)nA rasaspadha kone madarasavALA dezaghAti samyavAha nIyanA rasaspardha kemAM praveza thayela hovAthI (arthAta sAthe sAthe gaNapaNe bhegavAtA hevAthI) (mithyAtvamehanA sarva vAtirasanuM paNa) yathArtha baLa prakaTa thatuM na hoI jinAjJAcipaNuM vigere samyatva yogya guNe pragaTa thavAmAM keIpaNa virodha Avato nathI. jema elacI khAvAthI keLAne vikAra thato nathI tema pradezeviDe te sarvajJAti rasanuM vedana chatAM paNa samakita prApta thavAmAM vAMdho Avato nathI, guNa saMkramAdivaDe saMkema pAmanArA karma paramAjuo savathA jema para (pAduhu) prakRtipaNe pariNamavA pUrvaka pahaprakRtinA vyapadezane pAme che te pramANe tibukasaMkrama pradezadayavasaMkuAna thayelA karmaliko paraprakRtinA vyapadezane pAmatA nathI, kintu pitAne vyapadeza kAyama rAkhIneja samAnasthitine udayavatI prakRtinA vipAkedayanI sAthe prathama jaNAvyA pramANe bhegavAya che. . kevaLa pradezano udaya te pradezeya" ema phakata zabda taraphoja khyAla rAkhI ke purUSo ema kahe che ke pradezadayathI Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI protara mohanamAlA. bhegavAtA nA dalimAM rasa letA nathI, paraMtu kevaLa rasa vinAnA prerazeja bhegavAya che. teonuM e kathana yuktisaMgata nathI? kAra ke je avasare saMkhyatvane vipAkedaya hoya che tyAre miththA vageha-mizramehane pradezeAdaya hoya che, ane mizra mohanIya ta mithyAtvamohanIyamAM saghAtirasa che. ema kamaprakRti vigere graMthomAM spaSTa kaheluM che. te A pramANe 'taM kAlaM voThiI, tihANubhAgeNa desaghAittha / sammattaM sammissaM micchattaM savvaghAio // 1 // A pradezeAdaya sajAtIya sattAgata prakRtine sajAtIya udayavatI prakRtinI sAthe sadAkALa cAlyA kare che, ane ema che tyAreja bhavyAtmAe kamane AtyaMtika kSaya karI mokSa prApta karI zake che. pradezeAdaya na hoya ane kevaLa vipAkedayathIja kamane kSaya karavAnuM hoya to te mokSaprApti paNa durlabha thaI jAya! (133) 26 -garbha dhAraNa thAya tyArathI ja jIva tyAM Avato haze ke amuka mahinA bAda? ApaNuM jana mAnyatA A bAbatamAM zuM che ? (14) 26 3-zukazeNitane saMga thayAbAda te sthAna jahAM sudhI pattine yogya hoya tyAre te sthAne utpanna thavAne yogya (arthAta te sthAnane lAyaka AyuSyAdine baMdha jeNe gayA janmamAM karela che te) cha tyAM utpanna thAya che, ane utpanna thayA bAdaja garbha nuM dhAraNa gaNI zakAya che. jainadarzananI mAnyatA to e che ja, paNa Itara dazanakArenI paNa eja mAnyatA che. vicAra karavAthI paNa samajI zakAya che ke jIva utpanna thayA sivAca garbhanuM dhAraNa e zuM ? mugdha-ajJAnI AtmAone sthaladaSTie ema lAge che ke pachI jIva Ave paNa e to avivekajanya ajJAna che. (13) * 27 -tIrthaMkara pada pAmavAne avasara najIka hoya athata tIrthaMkara thavAne cAra pAMca bhava bAkI hoya tyAre paNa te tIrthakaranA jIve che te bhavamAM atizaya apaSayavALA hoya . che to je AtmAo nAraka bhavamAMthI ja anantarabharamAM tIrtha Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) 0 praznottara mAhanamAyA. pharI thavAnA hoya che temane nArakInA bhavamAM kaSAya devA hAya ! kAraNake nArakanA jIvA tA ugra kaSAcI kahyA che. (135) 27 30--anya nAraka jIvAnI apekSAe atyanta alpa kaSAyavALA heAya che. tIrthaMkaranI vAta teA krUra rahI paNa samyagdiSTa AtmAo paNa alpa kaSAyavata hoya che, ane tethIja teAne pazcAttApa thAya che ke amane atItakALamAM manuSyanA bhava! sAthe devagurUdhanI jogavAI maLI, paraMtu viSaya-kaSAyanI viSama vAsanAone parAdhIna manI AtmakalyANa sAdhyuM nahi. jethI atyAre AvAM bhayaMkara asahyuM-akathya du:khA bhogavavAM paDe che. ' 28 60--samUmi paMcendriya tiryaMcane samyakUna-dezavirati hAya? jo hAya teA zI rIte hAya! (136) 28 30 - samUmi paMcendriya tiryaMcane sabhya dezavirati nathI, te teA mithyArdaSTi che. (136) 29 pra0--samyaktvAdi guNNA saMjJI (manavALA ) teja hAya ke bIjAne (asagnine) paNa hoya kharA? (137) 29 30--samyaktvAdi guNAnI prApti sajJIneja hAya asaMjJIne samyAdi viziSTaguNA asajJinA bhavamAM utpanna thatA nathI. kAraNake tene viziSTa mana:sajJA na hovAthI samyaktvAdi viziSTa guNAnI prAptine lAyaka adhyavasAyAja AvatA nathI. phakta khAdara pRthvI a-vanaspatimAM koi vakhate sAravAdana sabhyakula aryAptAvasthAmAM hovAnA sabhava che, paraMtu vAstavika rIte samyakRtvathI pratipAta thayA bAdaja e sAsvAdana samyaktva AvatuM hAvAthI temaja sAsvAdane Avela AtmA avazya trithyAtve janAra hAvAthI te sAsvAdanane samyaktvarUpe kahevA puratu ja che. (137) 30 60-kSayApazama samyaktvane sAthe laine koI jIva naraka gatimAM utpanna thai zake kharA? aphrAyuka kSAyika mATe tA naraka gatimAM javAnuM spaSTa che, (13x) 30 40-mukhya rIte kSayApazama sahita narakamAM jai zakAtuM nathI. arthAt eka jIve narakAyuSya bAMdhyu che ane tyArathAda teNe Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAlA (203) kSayApama samyaktva prApta karyuM, paraMtu je vakhate cAlu manuSya: bhavanuM AyuSya pUrNa thaye narkagatimAM utpanna thavAnA samaya prApta thAya tyAre samyaktvane vasIneja narakamAM jAya. A mata kAma granthikAnA che. eTale ke kA granthikamata pramANe sApama samyaktvane vIneja narakamAM jAya che, ane siddhAntakAranA mate tA kSAyeApaki sabhya sahita paNa narakamAM jIva utpanna thAya che, je mATe jIvasamAsamAM nIce mujama kahyuM che--tiryakramanu pyAstu kSAyopazamikasamyaktvayuktA vaimAnikeSveva jAyante nAnyatra, ye tu mithyAdRruvAvasthAyAM vaddhAyuSkattvAdepUtpadyante te'vazyaM maraNa: samaye mithyAtvaM gattvevotpadyante iti pArabhavikaM kSAyopazamikaM sa myaktvamamISAM na labhyata iti kArmagranthikAH // saiddhAntikAstu ma nyante kSAyopazamikasamyaktvasaMyuktA api baddhAyupo'mI kecideteSUtpadyanta iti pArabhavikamapi kSAyopazamikaM samyaktvamamISAM labhyate, kSAyikaM tu vaimAnikavadeva vAcyamiti, ratnaprabhAnArakANAM tvopazamika kSa kiM ca vaimAnikavadeva, kSAyopazamikaM ttvasaGkhyevarSAyuSkamanuSyacadbhAvanIyamiti // jIvasamAsa, mudrita, patra 76 // bhAvA - [ ahi* uparathI yugalikanA adhikAra cAlu che te dhyAnamAM rAkhavuM] (gaja) tiryaMca ane manuSye kSAyApazamikasamyaktva rahita heAya ane kAladharma pAme tA avazya vaimAnikamAMja utpanna thAya che, te sivAya bIje utpanna * thatA * nathI. je tiryaMca manucA mithyAdaSTipaNAnI avasthAmAM (yugalikanuM ) AyuSya AMdhelu hAvAthI yugalikamAMja utpanna thAya che, te avazya maraNasamaye mi yAttva pAmIneja yugalikamAM utpanna thAya che, ethI pArabhivaka kSApamika samyaktva e (yugalikAne) prApta thatu nathI. e pramANe ka granthakAranA abhiprAya che. saiddhAntikA tAM kSAyAparAmika samyaktva sahita paNa yugalikanA mAdhelA AyuSya vALA keTalAka yugalikamAMja utpanna thAya che, ethI saiddhAntika mata pramANe cugalikamAM pArabhavika samyaktva paNa utpanna thAya che. kSAyika tA thaimAnikAnI mAphka samajavuM. ( have prastuta praznane aMge viSaya Ave che ). ratnaprabhA nArakImAM utpanna thayelA nArakaveAne tA Atmika ane kSAyika mATe vaimAnikAnI mA samajavuM, Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 101), . zrI praznottara mAhanamAyA. ane kSAyApAkSika samyaktva mATe upara jaNAvelA pugalikA pra mANe samajavu. tAtparya e Avyu--kAsa~pranthi matanI apekSAe kSayAparAma sahita narakamAM na jAya, ane saiddhAntika maMta pramANe kSApazama sahita paNa narakamAM jAya. k saiddhAntimata pramANe kSAparAmasamyaktva sahita paNa jIva narakamAM jai zake che, je mATe zrIbhagavatIsUcanA nAmapUrvaka zrIpa casaMgraha TIkAkAramaharSi paNa A pramANe jaNAve che -- yA maratirazcAmanyataro'viratasamyagdRSTiH pUrvabaddhAyuH kSAyopazamikasa bhyaktvena gRhItena vyAkhyAprajJaptyAdyabhiprAyataH SaSThana rakapRthivyAmapi tArakasvenotpadyate, tato vA uddhRtya kSAyopazamivaH samyaktvavAtatra manuSyeSu madhye samutpadyate // [ zrIpaMcasaMgraha - mudrita, AtmAnanda samA, AvanA putra 18 tti 32] bhAvArtha-- temaja manuSya athavA tiryaMcamAMnA phAI pUrva khaddhAyuddha avirata : kSayApazama susvaSTi kSAyApazikSaka samyaktva laIne bhagavatIsUtra vigerenA abhiprAya pramANe ThThI narakamAM nArakIpaNAe utpanna thAya che, ane kSayApazamasamyaktva sahita tyAMthI nIkaLI ahiM manujyAmAM utpanna thAya che. zrI paMcasaMgrahakAre bhagavatIsUtranA je pAne age uparanI paddhi jaNAvI che te zrI bhagavatIsUtranA pATha A pramANe:--[0] "mAse naM mate ! gaLadhvamAra putraate tIsA nirayavAsasayasahassesu saMkhejavittha narapasu kiM sammadiTThI neravA ubavajaMti micchadiTTI nerakhyA uvavajrjjati, sammomicchadiTThI neraiyA uvavajjaMti ? [ u0 ] yamA sammadiTThI vi neraiyA uvavajjati micchAdiTTI vi neraiyA uvavajrjjati, no sa mAmicchadiTThI neraiyA uvavajjaMti || xxxxxxx evaM sakkarapabhAe vi, vaM jJAva tamApa vi||" bhAvArtha upara AvI gayela che. "jJAyika samyaktvanA prasthApaka manuSyaja heAya che ane ni chApaka cAre gatinA jIvA hAya che" e niyama hovAthI ana ntAnubaMdhI, mithyAtvamAhu, mizrameAha e chanA saMpUrNa kSaya thayA bAda sabhyamAhanIyane khapAvatAM khapAvatAM kRtakaraNAdvA avasthA prApta thayA pachI daivayAge tuMja AyuSya. pU thAya tA cAre Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gaMJattara mehanatrAlA, (03) gatimAMthI keIpaNa gati (cAlu prakaraNanI apekSAe narakagati) mAM jAya teA kSayApazama sAthe jAya, e bAbata tA kAnthi kAne paNa mAnya che. je mATe kahyuM che ke--rdevapo-majuo, ni vaLo caDatu vi galu // " (138) 31 6-asannipA~cendriya vapaNuM teA pAme che tA nArakavat tene paNa e ajJAna levAM ke traNa? (139) : 31 3utpanna thayA bAda anta dUtta sudhI e ajJAna, tyArabAda traNa ajJAna levAM. (139) 32 60--anuttaravimAnavAsI devAne lAkSanA uddayamAM pratyakSa zriyA-sAdhanA karyAM che? (140) 32 39 trimAmA, temAM maNi-mANikathathI jaDela bhIMta vigere aneka viSayA lAbhanA sAdhana thaI zake che. (340) 33 60-asakhyadvIpa-samudra paikI svayaMbhUramaNa samudranA IMDA upara rahelA cana-sUryanuM prakAzakSetra kaI rIte ? (141) 33 30-madIdvIpa (manuSyakSetra) bahAra sadrIya samudramAM candra-sUryanAM vimAnA sthira che. candrathI sUrya ane sUryathI candranuM 50000 rAjana aMtara che. candrathI candranuM ane sUryathI sUryanuM aMta: ekalAkha rAjananuM che, ane te candra-sUcanA prakAza mizra temaja niyata kSetramAMja paDe che, kAraNake te trimAmA sthira hAvAthI temane pharavAnuM nathI. praznakAranA Azaya evA samajAya che ? svayaMbhUramaNasamudranA cheDA upara rahelA candsUryAM (AgaLa alAka rahelA hovAthI) karyAM prakAza ApatA haze? tA te praznanA samAdhAna mATe samajavAnuM je aDhIdropa bahAra pratyeka dvIpasamudrAmAM chellA pacAsahujAr yAjanamAM candre -sUrya :hAtAja nathI, tethI svayabharamaNusamudranAM cheDA upara candra-sUryo che nahi, candra-A~ja nathI te pachI prakAza kSetramATe rAkA thavAnA sa`bhava nathI. (141) 34 60--siddhanA jIvAne leAkAkAzanA pradezAnI spa nA DhAya ? ( 141).. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rijha ' mA praznottara manamAlA. '' '34 30-siddhanA jIvonI avagAhanA alakAkAzamAM na hoya, paraMtu alakAkAzanA pradezonI sparzanA devAmAM kaI virodha jaNAto nathI, kAraNake "zilAro' ItyAdi navAvaprakaraNanA vacanathI cAsa che ke avagAhanAthI sparzanA ' adhika che. avagAhanA lokAkAzanA aMtima pradeza sudhI hoya che arthAta pistAlIzalAkha yojanapramANa siddhazilAne sarvoca, bhAga ke je UlakAkAzanA aMtima pradeza che, tyAMsudhI siddhanA jIvonI avagAhanA hoya che, dharmAstikAya tyAM thI hovAthI tyAMsudhI siddhanA jIvanI gati che, ethI AgaLa alakAkAzamAM gati nathI, paraMtu zarUAtanA ekeka pradezanI spanA hevAmAM leza paNa vAMdho Avato nathI, ane ema thAya te ja avagAhanAthI sparzanA adhika thaI zake. (14) 35 pra-kevalIbhagavaMta Adi-anAdi, rUpa arUpIne te te svabhAve eTale ke Adine AdirUpe, anAdi anAdirUpe, rUpIne rUpIpaNe, arUpIne arUpIpaNe jANe dekhe che. vAta yathArtha. che, paraMtu te samajavuM zI rIte? keAInuM evuM kathana che ke anAdi-anA e badhA vibhAge ApaNA (cha ) mATe che, kevalI bhagavate te sarva vastuone sAdi sAntapaNeja dekhe te zuM sAcuM che? (14) 35 30-A vastuja evI che ke koI daSTAMtathI paNa samajAvavI muzkela che. hadayamAM haju samajI zakAya, paraMtu udAharaNa thI samajAvAya tevuM nathI, sivAya e cokkasa che ke kevalIbhagavata kevalajJAna anaMtu hevAthI anAdi-anAbAvone anAdi-anantapaNe rUpI-arUpI bhAvene rUpI-arUpiNeja jANe dekhe che, anAdi-ananta rUpI arUpI e badhA vibhAge A paNA (chadrastha) mATe che ne kevalI bhagavaMtanI daSTie sarvavastu sAdi, sAta ane rUpI che? e kathanamAM aneka vidha AvavAne saMbhava hevAthI yuktisaMgata jaNAtuM nathI. (143) 36 ghara-Indrapada samakitavatane ja heya e saiddhAMtika nithama hoya te nava veyakamAM pratyeka ahemiMDha che te te ba. dhAne paNa samakitavata mAnavA paDaze. ane manAze te nahiM Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara mohanagAlA. ( 105 ) kAraNake savi ane mithyAdRSTie paNa navamI traiveyaka sudhI utpanna thavAnA pAThA zAstrAmAM aneka sthaLe che, teA indrapada samakitavatane hAya e niyama kaI apekSAe ghaTAvavA ? (14) 36 3 --samyaktvanA niyama kApatra devAnA temaja tenA vimAnAnA adhipatio sAthe ghaTAvavA ucita samajAya che, jo kevala 64 9 nhAnI sAtheja samyaktvanA niyama ghaTADavAmAM Ave to- 'vimAnAdhipatitayA yo devavizeSa utpadyate sa samyagdRSTireva bhavati, na kadApisa midhyAdRSTirityanAdikAlInA vyavasthitiH ' me senapraznanA rA sAthe virodha Avaze, vaLI jyAM darekahevA ahubindu hoya yAM IndrapadanA arthanuM sAphalyaja karyAM che ? (144) 37 3 --tIrthaMkara mAtrane keTalI samuddAta hoya ? (145) 39 uH -' yaH pANmAsAdhikAyurako labhate kevalodgamam / karotyasau samuddhAtamanye kurvanti vA na vA // 1 // ' * cha mAsathI teonuM adhika AyuSya hoya ane kevalajJAna prApta kare tee A zya samudghAta kare, anya kevalI bhagavatA arthAt cha mAsathI mRta AyuSyavALA kevalIbhagavaMtA samuddAta kare athavA na kare' temaja' chammAlAka tene rakhkhAM gati taiyaruM nAnuM 1 te niyamAsamugdhAyA lesA samugdhAya bhaiyA // 1 // ' 6 cha mAsa (a re cha mAsathI adhika) AyuSya bAkI rahyuM chaDe jene kevalajJAna prA ta thayuM hoya tee avazya kelisamudghAta kare, kInA arthAt cha mAsathI nyUna AyuSya bAkI rahyu chate jeone }valajJAna prA ta thAya tene samudraghAta mATe bhajanA samajavI eTaleke samu ta kare athavA na kare' zrI guNa AnakakramArAha temaja AvazyakaniyukitanA upara jaNAvelA mAM pAAthI e siddha thAya che ke pratyeka tIthaMkarA avazya kevalI muddAta kare, kAraNake pratyeka tItha karIne cha mAsathI ghaNuM vadhAre a mukhya bAkI haiAya tyAreja kevalajJAna thAya che. zakAtA uparanA ane pAThathI pratyeka tItha kane kevalIsamuddhAta avazya hoya tema jaNAvA che, . paraMtu Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bI pratara hanamAlA, 'agaMtUNa samugghAyaM aNaMto kevalI jiNA / jarAmaraNavippamukA siddhiM varagaI gayA // 1 // ' samuddaghAta karyA sivAya anatA kevalI tIrthakaroe janmajarA, marathI mukta thaine uttama evI siddhigatine prApta karI che. AvI siddhAtanI gAthA che, te mATe zuM karavuM? arthAta A gAthAmAM anantA tIrthakara samudraghAta karyA sivAya mokSe gayA che ema jaNAve che ane tame uparanA pATho ApI ema jaNAve che kepratyeka tIrthakare avazya kevalI samuddaghAta kare. e para virodhane parihAra zI rIte kare? - samAdhAna-atRpA sANaM maLatA devIf" e gAthAmAM je "ninA pada che tene artha tIrtha kare na karatAM sAmAnya kevalIparaka kare. kadAca ahiM evI zaMkA thaze "sAmAnya vakevalI" e arthane jaNAvanArUM vahI gAthAmAM che te puna: nir" e pada ApavAnI zI jarUra che? e zaMkAnA samAdhAnamAM samajavuM je ahiM "nA" e paNa sArUpavizeSaNarUpe samajavuM ane tene artha "rAgadveSano jaya karanArA" evo sAmAnya artha kare, paraMtu tIrthakare e artha kare nahi ema karazuM toja guNasthAnakamAreha temaja nikitane pATha saMgata thai zakaze A pramANe uparanA pAthI ApaNe samajI zakayA ke pratyeka tIrtha kare kevalI murghAta kare "have A bAbatamAM zrI AvazyakaNiInuM je kathana che te ahi jaNAvAya te A pramANe DakatarmuhUrtamAM ikAzana sAmarebhya : AjuvozittebhyH abhyantarAvirbhUtakevalajJAnaparyAyAste niyamAt samudaghAtaM kurvanti / ye tu SaDmAsebhya upariSTAdAvirbhUtakevara mAnAH zeSAste samudghAtAd bAhyAH, te samudghAtaM na kurvantItyarthaH, athavA ayamarthaH--zeSAH samudghAtaM pratibhAjyAH, kasmAdyasmA pANmAsikA. vaziSTe AyuSi AvirbhUtakevalajhAnaparyAyebhyaH kelibhyaH sakAzAt SaDbhyo mAsebhya upari ye samayottaravRddhayA'vaziSTe AyuSi zeSe AvirbhUtakSAnAH kevalinaste zeSAH samudghAtaM pratibhAjyAH, kecit samudghAtaM kurvanti kecineti / ataH kecitU samuzataM kRtyA kevi Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM praznottara hanamAlA (107) vaiva madhanutti simi agharA ii durvatti / AyudhAlpamavati ete te niyamAt samudghAtaM kurvanti netare" iti|| bhAvArtha- je manuSyo antarmuhUrtathI laIne cha mAsa AyubAkI rahe tayAM sudhImAM kevalajJAna prApta kare te manuSya avazya kevalI mughAta kare, tathA je manuSyone cha mahinAthI vadhAre AyuSya bAkI hoya ane kevalajJAna prApta kare te manuSya samughAtathI bAhya che. arthAtu kevalIsamadughAta karatA nathI, athavA zeSa (eTale cha mAsathI adhika AyuSya bAkIvALA) manuSya samuddaghAta pratye bhajanAvALA samajavA arthAta samudaghAta kare athavA na kare, kAraNake cha mAsa pramANu AyuSya bAkI rahyuM chate jeone kevalajJAna prApta thayuM che tevA kevalIbhagavaMtethI je zeSa eTale cha mAsathI adhika AyuSya bAkI rahyuM chate prApta thayuM che kevalajJAna jeo te evA kevalIbhagavaMto ( je zeSa zabdathI levAnA che) te kevalisaghAta kare athavA na kare, arthAta keTalAka kevalIbhagavaMto kare ane keTalAka na kare, ane ethI keTalAka kevalibhagavato samudrata karIne ane keTalAka kevalibhagavate kevalisamughAta karyA sivAyaja mokSa prApta kare che.. (aMtima tAtparya jaNAve che ) athavA jeone vedanIyAdi karma ghaNuM che ane AyuSya alpa che te avazya kevalisamudughAta kare che, bIjAe kevalI muddaghAta karatA nathI, Avazyaka paNino upara jaNAvela pATha, prathama jaNAvela guNasthAnakamAreha temaja niryuktinA pAThatho virUddha jaNAya che. joke chamArA " e gAthAne artha to AvazyakaNinA pATha pramANe karavuM hoya to thaI zake che, jemake-cha mAsapramANa AyuSya bAkI he ya ane kevalajJAna prApta thAya to avazyakevalIsamudraghAta kare, ane zeSa arthAta cha mAsathI samayAdi adhika Ayukhya heya ane kevalajJAna pAme to kevalI samuddaghAta kare athavA na kare A pramANe adha karavAthI pratyeka tIrthakare avazya kevalisamudraghAta karejaeNvo niyama rahetuM nathI. valI " atULa samudAthe satA varjIvie gAthAmAM rahela "nir' padane tIre evo artha karavAmAM paNa A mata pramANe kai virodha AvatA nathI, Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1) vIra mohana mANa. e rIte banne pakSane ulekha karyo temAM tava kevalIgamya, cha mAsathI adhika AyuSyane athavA na AyuSyanA praznane bAjumAM rAkhIne vastusthiti vicArIe te tarava eTaluM ja che kejeone vedanIya nAma ane gotrakanI sthitisatA adhika pramAvALI hoya ane AyuSyasthiti atialpa heya teo avazyasaMmuddaghAta kare che, bhagavAna AyazyAmamaharSie zrIpannavaNAstramAM paNa eja aMtimatava batAvyuM che, je A pramANe 'savvevi gaMbhaMte kevalisamugghAyaM gacchaMti ? goyamA ' no iNaDhe samaThe, jassAueNa tullAiM baMdhaNehi ThiIhi ya / bhayovaggAhi kammAiM smudhArtha cho ? " bhAvArtha spaSTa che. A kelisamudraghAta AyuSyanuM aMtima attamuhUrta bAkI rahe tyAreja karavAnuM hoya che, ethI cha mAsa AyuSya bAkI rahe tyAre kevalisamudughAta kare ? evuM keTalAkanuM je mantaya che te dUra thAya che. (145) . - 38 40-ilikAgativaDe parabhavamAM utpanna thatA chavane haju amuka Atmapradezo pUrvanA (pahelAnA) sthAnamAM che tyAre kayA AyuSyane udaya heya? (146) * 38 30-jyAM sudhI sarvAtmapradezane saMhAra thavApUrvaka prathamanA sthAnane viyAga na thAya tyAMsudhI cAlAbhavanA Ayugeja udaya hAya, Atmapradezane sarva saMhAra thayA bAda ja AgAmibhavanA AyuSyane udaya zarU thAya, (186) : - 30 40-devanA kaThe rahela puSpamALA ke je sAgarepamanAM AyuSya pUrNa thAya tyAMsudhI lagabhaga karamAtI (sAna thatI) nathI to te puSpamALA sacitta ke acitta sacitta he ya te te puSpamALAmAM vartatA vanaspationuM AyuSya keTaluM? (147) 30 30-devanA kaMThamAM rahela puSpamALA sacitta mAnavAmAM prAyaH kai virodha jaNAto nathI. vanaspatinuM vadhArAmAM vadhAre AyuSya dazahajAra varSanuM che, te A puSpanI mALAnAM puSpa 59pama ane sAgaropama jeTalAkALa sudhI ajJAna zI rIte rahe? e zaMkA jarUra upasthita thAya, paraMtu te kAno parihAra ema thai Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA prottara mehanamAlA zake che ke puSpamALAmAM vartatA purapavigere nuM AyuSyapUrNa thavAne prasaMga Ave te avasare te sthAne utpanna thavA yogya anya tUrta utpanna thAya; ethI pupamALAne aplAna thavAne prasaMga na Ave. jema eka vRkSa ghaNA vakhatathI arthAta seMkaDo athavA hajAre varSothI tenuM teja (siddhAcalajI uparanA rAyaNavRkSanI mAphaka) dekhAya che te vRkSano vivakSita je mUla eka jIva che te ja jIva zuM teTala seMkaDo athavA hajAre varSa sudhI raheto haze ! eTale ke jema te vivakSitajIvanuM AyuSya pUrNa thatAM bIjo jIva ( athavA tene teja jIva puna:) tyAM utpanna thAya che ane vRkSanI sthiti eka sarakhI najaramAM Ave che tema A devanA kaMThamAM rahelI pu5ma La mATe paNa samajavuM ThIka lAge che. zALAmAM AvatA alAna pupamAlA" vigere zabdothI puSpamALAne acitta mAnaka e vyAjabI lAgatuM nathI, chatAM kevalIbhagavaMta kahe te sAcuM. (147) 40 0 manevagaNa dhogya pudgala agrahaNaavasthAmAM (arthAta haju jIve je bene grahaNa karyA nathI tyAre) je varNagadha-rasa-spaza vALA che te pudgalene jIva mana:paryAtirUpa zaktivaDe grahaNa karI mata paNe pariNamAve tyAre ( grahaNa karAtA AhAranA pulonA pari manI mAphaka ) te pudagalomAM je vadi hatAM te rUpAntara pAme ke nahiM? (48) * 40 30 - galene jIve grahaNa karyA hoya ke na karyo hoya, paraMtu tenA vaNa dinA palaTanamAM jIvathI thatuM pudagalanuM grahaNa athavA pariNamaze eja hetubhUta nathI, temaja AhArogya pudgalene grahaNa karavAnI sAtheja jema te pudagalomAM pariNAmAstara thAya che tevuM pariNAmAntara thavAnuM kAraNa grahaNa karAtA bhASAmanovagaNanA digalAmAM jovAtuM nathI, emane ema le ke jIvathI thatA grahaNa athavA pariNamana sivAya paNa varNAdinA avasthAnane je (bhAvasthAnakALa) kALa hoya che te kALa saMpUrNa thaye varNAdi paryAnuM palaTana thAya che. (148) - 41 40-AhArakalabdhivaMta ciAdapUrvadhara AhArakazarIranI racanA kare temAM mane koI Azraya lAge ? (149) Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110), 8 mA pramottara mAunamAvA 41 40-hA, AzavalAge, kAraNake AhArakazarIranI racanA (nA)prAraMbhakALamAM eka prakAranuM aisUkaya Ave che ane ethI AhArakanA prAraMbhakALamAM pramattaguNasthAnaka kahyuM che. A sivAya zAemAM evo paNa pATha che ke-jaMghAcAraNavidyAcAraNa vigere lavita munio labdhine pheravIne jyAre te labdhine saMharI daye che tyAre te labdhiphoravavAbadala lAgela AlocanAnA prAyazcittamAM "IriyAvahiyaM paDikame che ane ema chatAM teone mArAdhaka kahyA che. (149) na karA-dazakreDa-vIzakoDa-pAMcakeDamunivare kArtikI pUrNimA, aitripUNimA vigere divase eka sAthe, mokSe gayA tema kahevAya che. to zuM teTalA munivare ekaja divase mokSe gayA haze ? athavA to AgaLa pAchaLa be pAMca divasamAM gayA heya paNa nakSatranuM sAmya hevAthI eka sAthe gayA ema kahyuM haze, athavA to koDI" nI saMkhyA sAMketika haze? (150) 4ra 30-"kArtika pUrNimAe drAviDa-vArikhilla pramukha dazakeDa, aitripUrNimAe zrI puMDarIka gaNadhara pramukha pAMcajheDa, A sudi dazame pAMca pAMDava pramukha vIzakADa, phAgaNa sudi teraze zAMba-praigna pramukha sADIoDhADa munivare mokSe gayA vigere je kahevAya che te yathArtha che, temAM koDI gAbda sAMketika eTa hAlamAM vIzanI saMkhyAne paNa jema keDI kahevAya che tevI saMkhyA mAnavI e bIlakula anucita lAge che kAraNake pUjA vigeremAM "nAradajI lAkhaekANura vigere pado Ave che tyAM lAkha mAM paNa keDInI mAphaka saMketa mAnave paDaze. mATe "keDI' zabdama sAMketikana mAnatA se lAkhane je ekamADa thAya che te ja mAnava vizeSa vyAjabI lAge che. have e pramANe mAnatAM e zuM jarUra thavone saMbhava che ke ATalA badhA ke munivare ekasAthe ekadivase zI rIte mokSe jaI zake? zuM badhAnuM AyuSya ekadivasa pUrNa thayuM haze? e zaMkAnuM samAdhAna mathai zake che ke-kAveDa-vArikhiluM, puMDarIka gaNadharanAradajI-pAMcapAMDa vigere cukhyapUrUSe kArtikIpUrNimA-caitrIpUrNimA vigere prasiddha divasamAM ghaNA munivare sAthe mekSe gayA hoya, ane bAkInA thoDAghaNAne AgaLa pAchaLa ' Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. ) - ekTa babe divasane aMtareja mokSathayela hovAthI amuka divase eka sAthe ATalAmu nae mokSegayA evuM kahevAmAM khAsa vidhi Avato nathI. ekasAthe aNasaNa karyuM hoya eTale ekeka babe divasane AMtare AgaLa pAchaLa teTalI vizALa saMkhyAvALA munivarenuM AyuSya pUrNa thAya e paNa AzcaryakAraka nathI. ATalAbadhA munio kayAM rAmAyA haze? evI je zuddha zaMkAo che tenuM samAdhAna te avasare girirAjanA kSetraphaLane vistAra temaja eka yojana jeTalA kSetramAM prataragaNitanA hisAbe sukhethI keTalA puruSo besI zake te saMbaMdhI vicAra karavAthI ApoApa thaI zake tema che. 43 -0- "raMvA ma ma e gAthAnuM AlaMbana lahI keTalAka mugdhaprANIo(ne)cAritrapada karatAM darzanapadane ja mukhyagaNI cAritrabhAvanAnazithila karAve che to te gAthAmAM darzanapadanI ja mukhyatAne ja Azaya che te kaI apekSAe che? 43 40-A gAthA samyakatvanIpradhAnatA temaja mokSaprAptinI apekSAe dravyacAritranI niSphaLatA jaNAvanArI che. arthAta dravyacAritra game tevuM utkRSTakeTinuM pALe, mAkhInI Tagane paNa na dubhAvAde evuM cAritra paNa dravyathI hAya arthAta zraddhAsamyagadarzana vinAnuM hoya to te cAritrathI mokSaprApti traNakALamAM thatI nathI, eTale ke cAritra be mokSane anacrahetu chatAM samyakatvarahita hovAthI ekSaprAptinuM sAdhana banate nathI jyAre sabhyatva e mokSaprAptine paraMparahetu chatAM apAghapudgala parAvartanamAM to bhAvacaritranI prAptipUrvaka aAzyamokSa Ape che. ethI ja je kahevAmAM AvyuM che ke samyakatvartha bhraSTa che, te bhraSTa che arthAta mokSaprAptithI bhraSTa che te yathArtha che. kaoNMta rAjA " e je trIjuM pada kahevAmAM Avela che te paNa darzananI mukhyatA khyAlamAM rAkhI dravyacAritrane anulakSIne kahevAmAM AvyuM che, arthAta dravyacAritravinA eTaleka eghA-muhapatti vigere bAhyaliMgagrahaNa karyA sivAya paNa samyagadarzanaguNamAM evuM sAmarthya che ke AtmAne bhAvacAritravaMta banAvI chevaTa apAIpudgala parAvarta pramANukALamAM jarUra zivapurImAM pahoMcADe che. keTalAka ardhadagdha anabhi, bharatacakavI. kUrmA putra vigere dawtA lai cAritrAdikriyAmAM svayaMzithila thava Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) bI prottara mohanamAyA. sAthe anyamugdha AtmAo paNa zithila thAya te upadeza Ape che, paraMtu bhAratamahArAja-kUrmaputra vigere jIvoe pUrvabhavamAM keTalIvAra dravya-bhAvacAritranuM niraticArapaNe aArAdhana karyuM che? te bAbata teoe jANavAnI AvazyaktA che, vaLI bharatamahArAjA vigerene gRhasthapaNAmAM je kevalajJAna thayuM temAM dravyacAritra (bAhya liMga)ne abhAva hatuM, paraMtu ni jaguNa ramaNatArU5 bhAvacAritrane abhAva hato ema to koIthI paNa kaDI zakAya tema nathI, ane A bhavamAM paNa eka dravyacAritravinA je kevalajJAna thayuM te paNa tyAreja ke gata aneka bhAmAM dravya-bhAva cAritranuM yathArtha ArAdhana karyuM hatuM te phakata eka marUdevAmAtAnuM daSTAMtaja A viSayamAM apavAdarUpa che. 44 0-8 jAtismaraNa jJAna A kALamAM hoya? hAlanA vartamAnapatromAM kaI kaIvAra pUrvabhavanA jJAnavADA purUnAMvRtAMta Ave che to zuM te sAcAM haze, 44 30-jAtismaraNa jJAnane A kALamAM niSedha hAya" tevuM ke zAstradvArA athavA gItArtha pAsethI jANuM nathI. A bAbatamAM prathama zreNinA 35 mAM praznottaramAM eka praznane pATha paNa ApavAmAM Avela che. vartamAnapAnA hevAla mATe puchayuM to-tenA uttaramAM samajavuM je kaI viziSTadhAraNAvALAne jAtismaraNa thavAthI pUrvabhavanuM jJAna A kALamAM thAya temAM zAstrIyavidha AvavAne saMbhava nathI. bAkI te vRttAto keTale aMze sAcAM che, te to te purUSane pratyakSa anubhava karanArA jANe. 45 -zrIvIraprabhunI prathama dezanA niSphaLa gaI te saMbaMdhamAM kei kahe che ke ekalA devo ja hatA eTale niSphaLa gai, koI kahe che ke manuSyo hatA paraMtu tene viratino pariNAma na thaye tethI niSphaLa gaI to A bAbatamAM zuM sAcuM che ? 46 30-A bAbatamAM banne prakAranA pATha levAya che. kalpavRtti-sthAnAMgavRtti-pravacanasArodvArabahavRtti vigerene abhiprAya evo che ke deva-manuSya vigere badhA AvelA che, paraMtu ekalA deve ja AvyA che tema nathI, jyAre zrI Avazyaka hAribhakIya Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A praznottara mohanamAla, ( 113 ) TIkAmAM elA devAja AvyA che eve paNa pATha che. A viSayane aMge prazne ttarasA zatakamAM kalpasUtrAdri temaja AvazyakavRttinA pATA sahita prAttara che teja ahiM ApavAmAM Ave che ' nanu vIraprabhoH prathamadezanAyAM ko'pi na pratibuddhastatra kiM caturvidhA devAjagmuH kiM vA manuSyAdayo'pi ? iti ceducyate, kalpavRtti-sthAnAGgavRtti--pravacanasArodvAravRhadvRttyAdyabhiprAyeNa tu sarve'pyAjagmrna kevalaM devA eva tathA ca tadvRttipATho'STAtriMzadadhikazatatame dazAzcaryadvAre zrUyate hi bhagavataH zrIvarddhamAnasvAmino jRmbhikagrAmAdbahiH samutpanna nissapatna kevalAlokasya tatkAlasamA yAtasaMkhyAtI tasuraviracitacArasamavasaraNasya bhUribhaktikutUhalA kUlita militA'parimitA'maranaratirazcAM svasvabhASAnusAriNA mahAdhvaninA dharma kathAM kurvANasyApi na kenacidviratiH pratipannA, kevalaM sthitiparipA nAyaiva dharmakathA'bhUdityAdi, itthameva zromabhayadevasUrikRtasthAnAGgavRttipATho'pi bodhyaH, zrIharibhadasUrikRtAvazyakabRhadvattyabhiprAyeNa tu tadA devA evAjagmurna tu manuSyAdayaH stathA ca saMkSepatastatpAThaH- 'bhagavato jJAnaratnotpattisamanantarameva devAzcatuvidhA abhyAgatA Asan, tatra ca pravajyApratipattA na kazcid vidyate iti bhagavAn vijJAya vizipradharmakathanAya na pravRttavAt, tato dvAdazasu yojaneSu ' madhyamA' nAma nagarI, tatra somilAye nAma brAhnaNaH, sa yajJaM yaSTumudyataH, tatra caikAdazopAdhyAyAH khalvAgatA iti, te ca carama zarIrAH, tataHtra tAn vijJAya jJAnotpattisthAne devapUjAM jItamiti. kRttvA anubhUya dezanAmAtraM kRtvA asaMkhyeyAbhirdevakoTibhiH parivRto devodyotenAze panthAnamudyotayan devaparikalpiteSu padmeSu caraNanyAsaM kurvan madhyamA garyo mahasenavanodyAnaM samprApta iti gAthArthaH // ( Avazyaka - hAribhadrIyA TIkA. mu0 patra 229 ) zrImadAcArAGga dvitIyazrutaskandhe SaSThAdhyayane punarayaM pAThaH, taoNaM samaNe bhagavaM mahAvIre uppannanANadaMsaNadhare pugvaM devA NaM dhammamAikkhara, tao pacchA maNussANaM, tao NaM goyamAINaM samaNANaM, ityAdi / tattvaM punarviziSTazrutadharaH kevalino vA vidantIti // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prottara mAhanamALA. ( (114) atrAha prerakaH- yadi devA evA''jagmustahiM kimAzcarye, manupyAdyabhAve ko viratiM pratipadyeteti ? / atrocyate - ahaM ! kevalaM devAgamane'pi AzcaryaM yukameva, yato deveSu api midhyAtvaviratirUpasamyaktvaprAptirbhavatyeva tadAnoM tu sApi na jAteni Azcarye, yadbhuktamAvazyakavRhadvRttau - bhagavati dharme kathayati sati manuSyaH savavirati - dezavirati samyaktvazruta sAmAyikAnAM catuNa manyatamatpratipadyate, tiryatrastroNi sarvavirativarjyAni dve vA samyakUtvazrutasAmAyake pratipadyate, yadi nAsti manuSyatirazcAM kazcit pratipattA tato niyamata eva sureSu samyaktvapratipattirbhavatItyAdi, iti vIraprabhorAdyadezanAyAM manuSyAdyAgamA'nAgamavicAraH // bhAvA -- pra0--zrIvIraprabhunI prathamadezanAmAM koine paNa pratibeAdha na thayA, tA te prasaMge cAreprakAranA devAja AvyA hatA ke manuSya vigere paNa AvelA hatA ? u--kapavRtti ThANAMgavRtti pravacanasArahAragRhavrutti vigere granthAnA abhiprAyayaDe teA (devamanuSya vigere ) khavAya AvelA hatA paraMtu ekalA deroja AvyA hatA ema nahi', dazaaccheranA 138 mA dvAramAM te bAbatanA pADa che te A pramANe-sa'bhaLAya che ke z2AMbhikAgAmanIbahAra nirAvaraNakevalajJAna jeone utpanna thayelu che ane tethI teja avasare asakhyadevAe AvIne jeone birAjamAna thavA mATe suMdara samavasaraNanI racanA karelI che, temaja bhaktinA zayapaNAthI tathA kutUhalathI AvelA arimita-asakhyadeva-nuSyA ane tiryaMcAne yAjanagAminI vANIvaDe dharma dezanA jee ApI rahelA che evA bhagavaMtamahAvIra mahArAjA hovA chatAM (eM, ke deva-manu. caiAnI padAmAM ameghadhamadezanA ApavA chatAM) kAie paNa viratinA svIkAra karyAM nathI. phakata sthiti-maryAdAnA paripAlana mATeja dha dezanA ApavAnuM thayuM che. Aja prANe zrImAn abhayadevasUriviracita sthAnAMgavRttinApATha ( ane tenA artha ) samajavA. haribhadrasUriSkRtaAvazyaka gRhavRttinA abhiprAya pramANe tA te avasare devAja AvelA che, paraMtu manuSca vigere phAi ' AvelA nathI.. te saMbadhI (nA bhAvA) pATha A pramANe Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e praznottara mAnamAlA, (15) "bhagavaMtane kevalajJAnautpanna thatAMnI sAtheja cAre prakAranA paNa de tyAM AvelA hatA, temAM cAritra aMgIkAra karanAra koI nathI ema jANIne bhagavate viziSTavizeSa prakAre dharmadezanA dAvAne prayatna (tyAM) na karyo. (paNa) tyAMthI bAra yojana dUra madathamA nagarImAM yajJa karavAne taiyAra thaela mila nAmA DAhmaNane tyAM agIAra upAdhyAye AvelA ane te badhA jAramazarIrI che ema jANIne kevalajJAnanI utpattinA sthAne AcAra sAcavavA pUrate devoe karela samavasaraNAdi pUjAne anubhava karI nAmamAtradezanA ApIne asaMkhyadevadevIAthI parivarelA vinA udyotavaDe samagramAgane prakAzamaya banAvarta ane dee racelAM suvarNakamale upara paga mukatA muktA prabhu madhyamAnagarIe mahasenavanamAM padhAryA. >> zrI AcArAMgasUtranA bIjA grutaskaMdhanA chaThThA adhyayanamAM A pramANe pA che - tyArabAda jene kevalAna-kevaladarzana utpanna thayeluM che evA zramaNabhagavaMtamahAvIra5ramAtmA prathamadevone dhama kahe che, tyArapachI manuSyone ane tevAra pachI tamAdi zramaNanircAne dharma kahe che? vigere. A pramANe banne prakAranA pATho hevAthI zuM tatva che? te to viziSTazrutajJAnIo athavA kevalIbhagavaMte jANe, * zakA-ko devoja prathamadezanA prasaMgehAjara hoya (ane manu vigere na hoya) te ahiM Azcarya zuM? kAraNake jyAre manu che ja nahiM to viratine svIkAraja ? rAmAdhAna-ahe! kevaLanA AgamanamAM paNa acche mAnavuM te vyAjabI ja che, kAraNake devomAM paNa mithyAtvanA tyAgarUpa ane samyakatvanI prAptirUpa virati kahelI che te paNa te vakhate thayelI nathI, mATe accheruM kahevAya che. je mATe Avazyaka baha6vRttimAM kahyuM che ke "bhagavaMtadharmadezanA Ape tyAre manuSya sarvaviratisAmA dezaviratisAmA0 samyavasAmA0 ane mRtasAmAyika e cAre athavA cAramAMthI keIpaNa sAmAyikano yathAsaMbhavasvIkAra, kare, tiya" sarvaviratisAmAyika sivAya traNasAmAyika athavA samyakatva-zrutasAmAyika Adare, ane je manuSya-tirthamAM ke Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) * praznottara mihanamAlA. upara jaNAvyA pramANe viratine AdaranA na hoya te ke- * mAMthI koIpaNa deva avazya samyaktvasAmAyikane Adareja, A pramANe viraprabhunI prathamadazanAmAM manuSpA AvyA hatA ke nahiM. te saMbaMdhI vicAra karo. * * 47 0-zrI tIrthaMkara bhagavAne jyAre kevaLajJAna thAya tyAre dezanA samApta thayA bAda zrI saMghanI sthApanA kare, te saMbaMdhI eka evo paNa praghoSa saMbhaLAya che ke-je divase kevaLajJAna thAya te divase jeTalA jeTalAne dIkSA Ape te badhAne gaNadharapada arpaNa kare arthAta gaNadharA sivAya bIjAne tIrtha kara bhagavaMto te divase dIkSA na Ape, eTale ke tAnA ziSyo na banAve, A praoNpa zuM sAce che? athavA te kai zAzrIya purAvo che? (154) para 30-gaNadharo sivAya bIjAne dITA na Ape athavA potAnA ziSya na kare te praghASa hoya to te praghoSamAtra che eTale ke te pradezanI satyatAmAM kaI zAstrIya pUrA ja nathI. paraMtu kampasUtra-adhikA TIkA vigere - nthomAM "mi: zataH tirakSitaH' evA sAthedIkSA apAyA saMbaMdhI (prASa) virUddha pAhe jovAmAM Ave che. vaLI gaNadhara sivAya bIjAne te divase dIkSA na Ape athavA ziSyo na kare temAM vicAra karatAM koI kAraNa paNa jaNAtuM nathI. (54) 48 ka-parigrahItA-aparigrahInAthI saMbadhamAM mArI samaja ema che ke-utpattisthAne potapotAnA deva sAthe niyata epati paNe rahenArI te parigrahItA, ane patirUpa eka niyata deva sivAya anya sanakumArAdi devonA devenI sAthe upabhiMga karanArI te aparigrahItA devIe, te aparigrahItA devI paNa sanaskumArAdi devalokamAM vartatA te te sArAmAM jaNAvelA AyuSyavALA amuka devaja upayogI thAya, paraMtu manuSyalokanI vezyAne jema aneka manu upabhega kare tema nahiM. te e samaja sAcI che? (155) - 48 30-parigrahItA mATe to barAbara samaja che, paraMtu Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A protara molanamAlA. (17) * aparigrahIta mATenI samaja barAbara nathI, kAraNa ke mRta saMgrahaNI vigere granthanI TIkAmAM aparigrahItAdevInI vyAkhyA prasaMge "verathar :" ema spaSTa zabdo lakhelA che. jethI sanakumArAdi dekAmAM te te AyuSyavALA kei eka amuka ja devanI sAthe upabhega kare tevuM mantavya yogya lAgatuM nathI. te sivAya eTaluM cAkasa che ke te te AyuSyavALI te te aparigrahatA devIe zAstramAM jaNAvelA che te devalokanA devone upa gI thAya, paraMtu jaNAvela sivAya anya devalokanA devone upayogI na thAya. je sanakumArAdi devalokamAM paNa amuka eka ja devane upayogI thavAnuM mAnIe to parigrahItA ane apagrahItAnA svarUpamAM muddAma taphAvata paNa raheto nathI. keTalA AyuSyavALI aparigrahItAdevI kayA devalokanA devane bhAgya thAya te mATe zrIbRhatasaMgrahaNInI gAthA nIce mujaba: mattijavI, vikADhavA cha phuti sojo . paliyAI samayAhiya, Thii jAsiM jAva dasapaliyA // 1 // tAo saNaMkumArANevaM vaDuti paliyadasagehiM / jA baMbha suka ANaya AraNa devANa pannAsA // 2 // IsANe cau ThakkhA, sAhiya paliyAi samaya ahiya ThiI / jA panarapAThaya jAsiM tAo mAhiMdadevANaM // 3 // eeNa kameNa bhave, samayAhiya paliya dasagavuDIe / laMtasahasArapANaya, accua devANa paNapannA // 4 // (artha spaSTa che) to paNa spaSTatA mATe koSTaka juo:ekathI daza pa0 AyuSyavALI apariTha devIo sanaskurA devA mATe 11-thI-20 jha = = brahma che 21-thI-30 9 99 zukra cha 31-thI-40 ka cha Anata che. 41-thI-50 che : cha Arasa che Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) mI prottara mohanamAlA sAdhika eka pa- 15 59- AyuSya- apari0 mAhendra mATe, 5mathI 5manA vALI devI 16 % 25 cha cha vAta che 26 5 35 ) 95 95 hajAra . 36 5 46 5 : 99 prANata 55 46 4 55 5 5 5 azruta 49 v0-asaMzinarakamAM jAya to narakanA bhavamAM antamuMdra bAda virbhAgajJAna hoya, ane saMjJI narakamAM jAya te utpattinA prathama samayathI virbhAgajJAna hoya! pUrvAvasthA (pUrva bhava) mAM vartatuM saMzipaNuM ke A paNuM game te hoya paraMtu narakanA bhAvamAM utpattikALamAM to aparyApta avasthA banene samAna chanAM virbhAgajJAnanI prAptimAM attamu dUrvono taphAvata hoya temAM zuM kAraNa? zuM saMjJi gayA bhavamAM vilaMgaNAnI hoya ane te visaMgajJAna sAthe narakamAM utpanna thato hoya te apekSAe saMjJine prathama samayathI virbhAgajJAna gayuM haze ke bIjI rIte ? (156) 49 30-saMgijIvone gatajanmanA saMdipaNAnA prabala layopazamane aMge narakanA bhAvamAM utpattinA prathama samayathIja vibhaMgarAna hAva che ane asaMzimAMthI naraka bhavamAM utpanna thanArane tevo lopazama narakamAM utpanna thayA bAda antarmuhUrta thAya che. keI saMgijIva gatajanmanA vibhaMgazAna sahita paNa nArakanA bhAvamAM utpanna thAya che. tene pATha A pramANe - tathA hi-tirazco manuSyasya vA kizcid vyakasya sataH kasyacid vibhaGgajJAnamutpannam , tena notpannena dezonAM pUrvakoTimihAso jIvitaH, guNAbhAsena hi kenacid vibhaGgajhAnamupajAyane, sa ca guNAbhAsaH kiJcid vyaktasyeva pati, ataH pUrvakoTedaMzonatA, tatazcA'patitavibhA eva adhaHsatamapRthivyAmutpatnatrayatriMzat sAgaropamANi jAvitaH, igavaM vibhaGgajJAnasya bhavahaye negntaryeNa dezonapUrvakoTyA'dhikAni yatriMzatsAgaroverfr gaH risthativA viso avata' ItyAdi. bhAvArtha-ke tiryaMca athavA manuSyane kAMIka vyApa Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pramattara mohanamAlA. (110) pAgyA bAda virbhAgAna utpanna thayuM. e utpanna thayA bAda deze UNA pUrva keDa varSa sudhI jIvyo, koI guNAbhAsa ja vilaMgajJAna pedA thAya ane te guNAbhAsa kAMika vyaktadazAmAMja hoya, ane te vyaktapaNuM utpanna thayA bAda thoDA vakhata pachI Ave ethI deze UNuM pUrva koDavarSa kahyAM. tyAMthI vibhaga sAtheja sAtamI narakamAM tetrIza sAgaropamanA AyuSyapaNe utpanna thayA e pramANe be bhava sudhI vibhaMgazAnanuM nirantarapaNuM hovAthI dezanapUrvakeTi adhika tetrIza sAgaropama jeTalA vibhajJAnane kALa siddha thaze. A pramANe jIvasamAsaTIkA (mudrita) patra 238 mAM kahela hovAthI cAmuM samajAya che ke saMjJapaMcandriya gayA bhavanA vilaMgazAna sAthe narakagatimAM utpanna thaI zakato hevAthI aparyAptAvasthAmAM paNa tene virbhAgajJAna hoya, jyAre asaMjhine tema na hovAthI narakagatimAM utpanna thayA bAda antamuddatta pachI vibaMgagAna hoya. (156) 50 - tene ghaNurane anAA vIrAmi7imishraa''haarkmiyaabhaavo veditavyaH' [ paMcasaMgrahapatra 12, AtmA. nAmA-mAvanAra] upara mujaba zrIpaMcasaMgraha TIkAmAM-cakradaMzana ane aNAhArakamAgaNAmAM dArikamizra, vaikiyamizra ane AhArakamizrano niSedha karyo. dArika mikAyAga ane apekSAe kiyamizra yogano niSedha to haju levo hoya to laI zakAya, paNa cazanamAgaNAmAM AhArakamizrane abhAva kema saMbhave ? ( 1pa7 ) para 30-AhArakazarIranI pUrNAhUti pachI ja te AhArakazarIra saMbaMdhI cazana hoya, mATe mizra na hoya. A saMbaMdhI calu tu tunothathano evo pATha paNa paMcasaMgraha sopaTIkA, patra 7 pR 1 loMTI 2 jImAM jaNAvela che. (15) 51 40-vIramatInA prayogathI caMdarAjA thaze, evuM je caMdarAjAnA rasa vigeremAM Ave che, to je avasare rAjA kUkaDe che te vakhate tene tiryaMcagati-tiyacAyuno rasadAya hato ke manuSyagati-manubhAyune radaya hato ? ( 158 ) pa1 30 -caMdarAjAnI vAta vAstavika mAnIe to janma Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100). thI praznottI mojanamAlA ane maraNavakhate manuyagati temaja manuSkAyu hovAthI kukaDAnI avasthAmAM paNa teja gati ane teja AyuSya gaNavA, ema gaNavAthI ja te kakaDAnI avasthAmAM paNa manuSyayogya jJAna vijJAna vigere je che te barAbara ghaTI zakaze. labdhinA prayogathI zrIsthUlabhadra mahArAjAe siMhanuM rUpa karyuM te prasaMga paNa A pra* vottaranI sAthe ghaTAvI zakAya che, eTale siMhanuM rUpa chatAM pUjya zrIsthalabhadrajIne manuSyAyuSya ane manuSyagatino udaya che te pramANe cadarAjAne paNa kukaDAnI avasthAmAM samajavuM. ( 158 ) para 10-potapotAnI uttara prakRtimAM jema matijJAnAvaraNIyAdino zratajJAnAvaraNIya vigeremAM saMkema thAya che tema eka AyuSyane bIjA AyuSyamAM saMkrama thAya ke nahiM? (159). para 30-AyuSyane paraprakRtimAM saMkrama na hoya paraMtu svasaMkrama to hoya che, te kAraNathI AyuSyanI kartAnA ane apavarNanA nikAcitanI temaja anikAcatanI paNa pratisamaya cAlu hoya che, anuttaradevo paNa 33 sAgaropama sudhI apavartanA tathA udvartana kare che, tyAM nikAcitanI apavittanA nirvAghAtI tathA vyAghAtI ubhaya hAtha, udvatta nA to eka nirNAghAta bhedavALIja hoya che, tethI ubhaya uddavanA pravarta nahiM. tyAM te apava7nA rUpa kiyA evI che ke jethI eka samaya paNa mUlasthitimAMthI bUTI zake nahiM te nirvAghAtI avinA, ane vyAghAtI apavattanA te kaMDakopramANa sthitikhaMDo. toDavA rUpa sthitighAta vakhate hoya che, tathA uduvanAmAM je sthitivRddhi te saMpUrNa latAnI sthitinI apekSAe AyuSyamAM hoya che, paraMtu AyuSyanA sAmAnya sthitibanI apekSAe nahiM, temaja apava7nA nikAdhi AyuSyanI paNa latAntargata amuka prathamanI sthitie (sthitisthAno) varjIne sarvAsthitionI pratisamaya hoya che, ane evA prakAranA svasaMkramamAM kaI rItine virodha AvI zakato nathI. vaLI nikAcitamAM koI kAraNa lAgatuM nathI e vAta satya che. paratu te sAmAnya prakRtine aMge ane te prakRtinI sAmAnyasthitine aMge e vAta che ja nahiM, latAnI keTalIka sthitiemAMnA keTalAka pudagalone aMgeja eniyama che, paNa sarvavyApI nahiM, Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 praznottara mohanamAlA. (11) tathA Ayu jyanA anubhAgasa krama uddhRttanA ane apavanAnI apekSAe hAya che ane te keTalIka sthitiomAM keTalAka anubhAgA mATe bane che, parantu sarvavyApI nahi, kvacit savyApI paNa bane che. ( 15 ) . * 53 pra0 - ' etasya ceyaM vRddhoktabhAvanA - yadA saptamakSitAvAyubaddhaM punazca kAlAntare pariNAmavizeSAt tRtIyadharaNIprAyogyaM nirvtitaM vAstudevene ' [maLavatI mudrita patra rU8] zrIbhagavatIjInI TIkAmAM upara jaNAvela paMkita che, teA te paMkita zI rIte saMgata karavI ? kAraNa? AyuSyanI unA-apanA mATe temaja ephabhavamAM be vakhata AyuSyama dha mATe ka grantha-kama prakRtigranthAmAM niSedhAtmaka niTa mA che. AyuSyanI unA thAya che te paNa ' AvadhAravaTTA 'e vacanathI AyuSyanAma dhakALa sudhIja thAya che. tA zrIkRSNe tamInarakanuM AyuSyamAMdhyuM ane pachI apavattanA karIne trIjInara nu karInAMkhyuM" evA bhAvArthanuM zrIbhagavatInI uparAktaTIkAnuM thana kai apekSAe saMgata karavuM ? ( 160 ) 53 40- mAyuSyanI vyAghAtI apavattanA udayavakhateja hAya, ane avyAghAtI apavattanA dhAvalikA vItyAbAda anuDhDhayAvasthAmAM paNa DAya, eniyama hovA chatAM zrIkRSNane anudita avasthAmAM paNa tarakAyuSyanI vyAghAtI apavattanA thai te vamAna avasarpiNInA vADhA dazaAzcaryo uparAMta bIjA anekaAzcaryomAMnu ekaghdha mAnavAmAM kAipaNa virodha samajAtA nathI kAraNake evA niyamavirUddhakAryAM citaja te, jethI sAdhAraNa niyamane kAMipa bAdhA thatI nathI. athavA uparanA niyama krama prakRtinA he vAthI kAgraMthika che ane zrIkRSNanA AyuSyanI apava nA zrI magavatIjImAM kahelI che ane zrIbhagavatIsUtra e siddhAnta che teA saiddhAntikA kadAcit anudayamAM paNa vyAghAtI apavattanA svIkAratA hoya tA nA kema kahevAya ? joke te saMbadhI pAtA vidyamAnathI, ane AzcayamAM gaNavAthI saviAdha zAnta thAya che. tattvaM keligamya'. ( 160 ) 54 30- anAdimithyAdaSTi upazamasamyaktva pAmyAmAda sAsvAdana pArma maiM avazyamithyAnveja jAya ke mima kSApazama Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (122) - zrI praznottara mehanamAlA. vigere paNa prApta karI zake? vaLI siddhAntakAra ane kAmapranthika ebanenI mAnyatA A viSayamAM sarakhI che ke bhinnabhinna che? (16) 54 30-siddhAntamatapramANe je anAdimighAdaSTi upazamasamyatva pAme che te tripuMja racatAja nathI mATe vidhyAveja jAya e niyama che, sAsvAdane pAme paNa tyAMthI te te bannenA mate) mithyAveja jAya, kArmagranthika mate anAdimithyAdaSTi atripuMjI hovA chatAM paNa upazamasamyakatvamAM athavA tRtIya (anivRtti) karaNanA ane traNa puMja racato hovAthI mithyAtve athavA kSapazama athavA mithe athavA sAsvAdane paNa jAya, paraMtu kSAyikasamyatvatonaja pAme kAraNake ubhayamatakSayopazama samakitavALeja kSAyika pAme che. (16) 55 40-eka bhavamAM AyuSya keTalI vakhata baMdhAya che ane kayAre baMdhAya che ? ( 12 ) 55 30-taravAtha TIkAkAra mahArAja pharamAve che ke nirUpakama AyuSyavALA paMcendriyo potAnA AyuSyane trIjo bhAga bAkI rahe tyAreja AvatA bhavanuM AyuSya bAMdhe che, paNa sepakama AyuSyavALA paMcendriya ane pRthvI, apU, teu, vAyu, vanaspati tathA be traNa cAra IrthivALA ja muvpatAe pitAnA AyuSyane trIjo bhAga bAkI rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe che ane te vakhate je na bAMdhe te badhA AyuSyano navamo bhAga bAkI rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe, navamo bhAga bAkI rahetAM paNa je na baMdhAyu hoya to sattAvIzamo bhAga bAkI rahe tyAre parabhavanuM AyuSya bAMdhe che, chevaTa dareka jI pitAnA maraNanI aMtarmuddatta pahelAM to jarUra AyuSya bAMdhe che, AyuSyobaMdha AkhA bhavamAM eka ja vAra hoya che [cAra AyuSyamAMthI AyuSya AkhA bhavamAM ekaja vakhata eka ja prakAranuM baMdhAya che, paNa gati-jAti vigere nAmakarmo teM bhinna bhinna jAtinA ane ghaNI vakhata baMdhAya che, paraMtu je gatinuM AyuSya bAMdhe te gatinAM gati-jAti AdinAmakarmo te gati bAMdhatI vakhate majabuta kare ane tethIja zAstrakAre badanAma nidhattara vArasAna nidharADa" Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamAlA. (123) vigere zabdothI AyuSyane viziSTa jaNAve che, arthAta je gatinuM AyuSya na baMdhAyu hoya te gatinAM gati-jAti vigere nAmakarmo sAmAnyabaMdhamAM rahe che paNa nidhatta thatAM nathI. ( 162 ); * 56 i---kamanA sthiti-rasanI udavartanA-apavartanA kyAre kayAre ane kevA karmanI hoya? ( 163) 56 30-udvartanA baMdhakALa sudhIja pravarte, apavartanA baMdhakALamAM ane abaMdhakALamAM paNa pravarsa, tathA kiTikatakarmanI kevaLa apava7nAja hoya, akiTikatanI uttanA apavattanA bane hAya, jethI kamano udaya hAya vA anudaya hoya to paNa udhanA-apavartana hoya. (173) 57 09-12-12-13 guNasthAnamAM zuddha (yathAkhyAta) saMyama chatAM zI nyUnatA rahI ke mokSaprApti na thAya? (164) 57 30-11-12-13 guNasthAnamAM yadyapi kaSAdayano sarvathA abhAve che ane ethI yathAkhyAtacAritra che to paNa sarvotkRSTa je sarvasaMvararUpa cAritra teno abhAva hovAthI AtmAne mokSa thaI zakato nathI. kevalajJAna-kevaLadana hoya paraMtu caMdamAguNasthAne prApta thanArUM paMcadasvAzcarakALa pramANa sarvasaMvaracAritra jyAM sudhI prApta thAya nahiM tyAM sudhI karmane baMdha che, ane AtmAne mokSa nathI. evIja jJAnI bhagavatee sarvasaMparacAritrane mokSa prAptinuM anantarakA2Na kahyuM che, vizeSa gItArtha mukhe jANavAgya che. ( 16 ). - 58 :-upazamasamyakatvarahita jIva maraNa pAme khare? ane je maraNa pAmato hoya to upAmasamakita sAthe parabhavamAM jAya kharo? je na jAya to te upazamAmati kyAre gayuM? (15) 58 30- upazamazakitavaMta AtmA je uzramaNie caTale na hoya to 1 parabhavAyuSyane baMdha 2 maraNa, 3 anantAnubaMdhIkapAyanabaMdha, ane 4 anantAnubaMdhIne udaya e cAravAnAM na kare. paraMtu upazamazreNi upara caDhele jIva upazamasamyakatvavALo" heya te paNa agIArame guNaThANe ja AyuSyane thAya to maraNuM Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (124) thI praznottara mAhanamAvA. pAme che. ane je samaye AyuSyanAkSaya thAya teja samaye sarvosiddhavimAnamAM utpanna thatA upazamasatimAMthI kSApazamasamakitane prApta kare che. (165 / 59 60--kAzagAminI labdhivALA muni varSAkALe AkAzamAM vihAra kare ke nahi...! (166) 59 30--khAsa kAraNa sivAya AkAzagAminI labdhivALA munie cAmAsAmAM AkAzamArga vihAra kare nahi kAraNa ke cAmAsAmAM sthiravAsa e sAdhudhanI maryAdA che tethI virAdhanAnA saMbhava na heAya tA paNa sAdhu cAmAsAmAM vihAra na kare. dazavaikAlika sUtramAM paNa kahyuM : ' vAlAda DiseMToLA saMgayA nuttamakriyA' (166) 60 60--zrItI karAvavadana karanArane dharmalAbha Ape ? (167) 10 u0 - saggApavaggAduggama nagaraggalabhaMgamA garasamANo / yudda hai|3 dhammalAmA nayiMr ! jhaLaLaLadruvo // ' A pramANe zrI. ThANAMga vRttimAM gAthA che, tathA zrI sUkatAvalImAM '5: pUrve zreLija syAgre, vAdivoreNa zaMbhunA / guroH paramparAyAto dharmalAbho'stu te mama IIII A AAka che, A uparathI spaSTa thAya che ke mahAnubhAva tIrthaMkara bhagavadegtA devavaMdana karanArane dharmalAbha Ape (167) 61 60--janTukumArADhi sagacakrInA sATha tujAra putrAe zrI aSTApaddhatInI rakSAmATe gaMgAnadI vALI, tethI tenuM pANI nAgakumAra sudhI gayuM teA tenI vacce vAvyatara ane vyaMtaranAM jesthAnA te DubI gayAM haze? vaLI asukumAranikAya sudhI pANI pahoMcyu' ane tethI AgaLa vadhI nA kumAra nikAcamAM pahoMcatAM nAgakumAra davee te sagaracakravataeNnA putrane aTakAvyA teA vANavyaMtara temaja asurakumAra devAe zuM nahi aTakAvyA hAya! (168) 61 30--vANavyatara vyaMtara asurakumAra ane nAgakumAra e badhA devAne temaja temanA sthAnane bAdhA pahoMcelI che. temaja Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAyA. (125) badhAe aTakAvavAnA prayatna karyAM che. nAgakumAranI hada sudhI bAdhA thayelI hAvAthI nAgakumAra devAe aTakAvyA ema sAmAnyathI kahevAyuM DAya te pramANe samajavuM yAgya jaNAya che. 'tatva tA kevalI bhagavaMta jANe. (168) 62 +-~tyAM sudhI jIva sa'sArI che tyAM sudhI tene prANa hAvA joie, kAraNa ke te (prANa) nA abhAva tA ' sidhdhALa natthi deho na Au kamma nALanoLIe' e gAthA pramANe phakta siddhanA vreneja hoya che. ekendriyAdipaNuM pAmyA bAda cAra-pAMca vigere prANa hoya te spaSTa che, paraMtu vATe vahetA jIvane prANa hAya ke kema ? ane hoya teA keTalA hAya ! (169) 62,40--mATe vahetA jIvane AyuSyanAmanA prANa avazya hAya che. (169) 63 0~2 --pacittapANI pInAra pANassa " nA AgAruM uccare che. tA te pANasanA pATha uccaryAM pachI sacitta jaLa temaja sacitta AhAra grahaNa kare tA paccakhkhANanA bhaMga khara (170) 63 30--'paLalla' nA AgAra uccaratAM sacitta pANI pIvAnA tyAgarUpa paccakhANa karyAM che. paraMtu sacitta AhAranuM temaja sacitta pANI vAparavAnA tyAgarUpa paccakkhANa karyuM nathI. leveNuM vA aleveNu vA' e AgArothI paNa spaSTa che ke A paphakhANa sacitta pANI pIvAnA tyAgarUpa che. (190) 64 60-Avakane peAtAnA putrADhi bhaNAvavAnA prasage temaja vivAhAddhinA mudbhUtta tathA vyApArA brAhmAdi anya dharmio sAthe AlApa saMlApAdi karavu paDe cheja, jyAre bIjI bhAjI samyaktvanA AlAvAmAM paradezanI li'gInA AlApa salApa varjavA kahyA che tenuM kema karavu` ? (171) 64 30--A saMbaMdhI vRddhapurUSAnI pAsethI ema sAMbhahyu che ke samyaktvanA AlAvAmAM paratIthikA sAthe AlApa salAdi vavAnuM kaheluM che te dharmArtha paricaya prIti AlApa salApAdi karavAnA niSedha che, paraMtu vartamAnakAlamAM kalAvijJAnAdi Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (126) " e prottara mehanamAlA. (upara jaNAvelA) kAryo prasaMge AlApa saMlApAdina niSedha thavo azakya lAge che tathApi eTaluM to kharuM ke dharmAcAryanI bhakita (o) dharmabuddhie aMtaraMgathI karavAnI hoya che jyAre kalAcArya mATe bahumAnAdi vyavahArathI karavAnA hoya che. A saMbaMdhamAM zrI rAyapAsethI sUtramAM zrI kezagaNadhara pAsethI zrI pradezI rAjAe dhamapAmyAnA adhikAramAM keTalA prakAranA AcArya temaja kone kevA vinaya sakArAdi karavAnA hoya? tenuM varNana ApavAmAM Avela che te jevAthI A vyavasthA spaSTa samajI zakAze. (1715. 65 40-zAsana uDAhathI rakSaNa karavAnI sAdhunI pharaja kayAM sudhI? (172) 65 30-ApaNA jevA sAmAnyasAdhunIta zuM vAta karo! jyAM apramatta saMyamIna paNa tenuM rakSaNa karavAnI AjJA che, ane e kAraNathI ja apramattasaMjamIne mAyApratyakakriyA kahe. lI che, tyAM kaheluM che ke zAsanane uDAha aTakAvavA mATe apramatta saMyamI kAraNa paDaye mAyA seve (mATe te kriyA temane heya). [jue zrI bhagara zataka 1 uddeza 2] (172) 66 -niSika eTale zuM? (173) 66 -zrIThANAMgasUtra mu.patra 377 mAM A pramANe pATha che kenizca varmaputrAnAM pratimAnumavAranA" karma pudagalane pratisamaya anubhava thAya te pramANe karma pudagalonI je abhAdhAnA sthitisthAne pUrNa thayA bAda racanA tene "niSeka kahevAya che. (173). 67 kALavakhate (asvAdhyAya hovAthI) sUtroccAra karavAno niSedha che, jyAre bIjI bAju pratikramaNa karavAno mukhya kALa saMdhyA-asajhAya vakhate ja hoya che te te avasare pratikamaNAdi sUtrano uccAra karavAmAM deSa kema nahi? 174) 67 30-asvAdhyAya-kALavakhate bhaNavAne niSedha che, paNa AvazyakakiyA to te vakhate ja karavAmAM lAla kahe che. A niSedha ane vidhi bane kahenAra kevalibhagavaMtu heva thI vaidya daSTAMta te tahari karavuM(14). - Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI pAra mehanamAlA (ra7). 68 0-ke che zrAvaka ekAsaNu bIyAsaNA paracammANa vinA paNa prAsupANI pIto hoya ane tethI pANaksane AgAra uccArato hoya, tene rAtre duvihAra-tivihAranuM paccakhANa thAya ke nahiM? (15) 68 30-duvihAra-tivihAranuM paccakhANa na thAya. paraMtu cauvihAranuM paccakhANa karavuM joIe tevI paraMparA che. (15) 69 40-kRtriyavastunI avasthiti saMkhyAta kALa kahI che, tema chatAM aSTApada parvata uparanA cityAdi temaja zrI zaMkhezvarapArzvanAtha prabhunI pratimA asaMkhyAta kALa kema avasthitapaNe Ta? ( 16 ). 69 30-kRvimavastune avasthiti kALa svayaM (arthAta devAdinI apekSA vinA ) to saMkhyA ja kahele che. paraMtu daivika zaktithI kRtrima vastunI avasthiti asaMkhyAta kALa hoya temAM ke virodha nathI, A saMbaMdhI vizeSa spaSTa hakIkata zrI jaMbudvIpaprajJaptimAM trIjA ArAnA varNana prasaMge kahevAmAM Avela vAvaDI vigerenA svarUpathI vizeSa samajavA yogya che. (176) 70 0-saMpUchima paMcendriyatiryaMca tathA saMmUchima manuSyamAMthI anantarapaNe thayela saMkhyAtavarSanA AyuSyavAlegarbhaja manuSya te bhavamAM pAse jaI zake kharo? (177 ) 70 30-upara jaNAvelA bane sthAnamAMthI anantarapaNe thayelA saMkhyAtavarSanA AyuSyavAlA garbhaja manuSyane sAmagrI maLe te te bhavamAM mokSe javAmAM kaI paNa prakArane virodha jaNAto nathI. kAraNake bahAsaMgrahaNI-mUla temaja TIkAmAM nArakI-tiryaMca vigere gatimAMthI AvelA che mokSe jaI zake ke kema? e praznanA samAdhAnamAM tiyacagati temaja manuSyagati lIdhelI che. ane temAMgabheja-samRmi e bheda na pADatAM sAmAnya bane gatinuM grahaNa karyuM che. [jue-cakIyA saMgrahaNuM. gAthA, 208] (177) . - 71 40-amadAvA" e AgAra pariso paca0 mAM Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) , zrI azottara mehanacAlA na lIdhe ane musihiyaM paccakhkhANamAM lIdhe tenuM zuM kAraNa haze? (18) 71 30-keie muhisanuM paccakhANa karyuM hoya ane upayogarahitapaNe muThThIvAvyA vinA paccakhANa pAryA vinA temaja mukhamAM pANI nAMkhe te upavAsanI AlocanA A. je tyAM ja cauvihAranuM paccakhANa karI le to upavAsanI AcanA Ave nahi. e pramANe hevAthI eka sAdhuthI muhiMsa0 5 cakhANane bhaMga thatAM tyAM ja teNe cauvihAranuM paccakhANa kara*, evAmAM zAsananA lAbha saMbaMdhI kAraNe te sAdhune teja asare pAMca cha gAu mokalavAnI gurUmahArAjane pharaja paDI, bhukhyA bhUkhyA jai zake tevI zakti nathI, ane na jAya te dharmanuM kArya bagaDe che. AvA prasaMge gItArtha gurUmahArAja temaja saMgha bhegA thai gya vicAra karIne te sAdhune AhAra karAve ane zAsanA lAbha mATe jyAM mokalavA hoya tyAM mokale. AvA prasaMge muThThasa8 paracakhANamAM levAtA majA AgArane upaga thAya che, ema paca0 bhASyanA bAlAvabedhamAM kahyuM che, (18) hara ka--zrI zAMtinAtha prabhujI cakravartI temaja tIrthaMkara hatA. je tIrthakara cakI hoya temane cha khaMDanI sAdhanA mATe anya cakavartInI mAphaka aThThama tapa kare paDe? (17: ) 7ra 30-sAmAnyacakInI mAphaka tIrthakaracakIne amane tapa karavAnI jarUra hotI nathI, kAraNake tIrthakarone puNavaprakartha e heya che ke manamAM smaraNa karatAM devo hAjara thAya che. A adhikAra zrI zAMtinAtha caritramAM Apela che. (17) 73 10-zaNIyuM ke pItAMbarI paherIne bena karyuM hoya taja vastro paherIne devapUjana thAya te vyAjabI che? (180). 73 30-apavitravastra paherIne pUjA karatAM Sa upaje che* e pramANe zrAddhavidhi AdigraMthiAmAM kahela che, mATe. [jAyogya vasa khAsa judAMja rAkhavA joIe, paraMtu bhejana vigere vakhate vaparAyela vasAne pUjA prasaMge upayoga karavo ucita nathI. mATe to te te kAra paratve zrAvakone aMge tIyAnI saMkhyA kahela che. (10) Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamAyA. (18) 74 0-bI devAdhidevanuM maMdira baMdhAvavuM hoya to te * baMdhAvanAra game te hoya paNa te kAryane adhikArI haze ke evA uttamottama prazastakArya karAvanAranA adhikArI tarIke kAMI vizeSa lakSaNe dhovA joie? (182) 74 30- je AgamagranthamAM jyAM jyAM zrIjinabhavana karAvavA vigerene adhikAra Ave che tyAM tyAM jinabhavana karAvanAra, tenI rakSA karanAra, devadravyAdinI ciMtA karanAra, bhAgyavata kevA lakSaNa ane guNavALe hoya? tenuM varNana te te sthaLemAM bahu sArI rIte karela che. zrItIrthaMkaranAmakama baMdhAvArUpaphaLa paNa tevA,jIvone mata te yukta che. bhagavAna haribhadrasUrimahArAjAe paNa zrIpaMcAzaka paDazakAdi aneka granthAmAM teja bAbata carcA che. je A pramANe cAlourSatavitto gatimAna kkItAzaH savAra: gurvAdimato jinabhavanakAraNasyAdhikArIti // 1 // ' (SoDazake) | bhAvArtha- nyAyapArjitadhanavALA, buddhimAna, uttama (udAra) AzayavALe, sArA AcAravALA ane gurU Adi pUjyavaDila varganI AjJA mAnavAvALo vigere guNasaMpanna prIjinamaMdira baMdhAvavAno adhikArI che. " uparanA pAka temaja tenA bhAvArthathI spaSTa thAya che keanItinuM dhana, 5NatA, tucchatA, khATuM abhimAna temaja khoTuM AgrahIpaNuM rAkhanArA, tathA zAstravidhi ane gurUnuM apamAna karanArA adhikArI nathI, Ama chatAM AvAne te adhikAra maLavAthI keTaluM anarthakAraka pariNAma Ave che? te Aja kAla anubhava bahAra na. A viSayane ghaNe chaNavAnI jarUra che, paraMtu ahiM praznottara prasaMgamAM keTaluM vizeSa lakhI zakAya? sue svayaM vicArI levA jarUra che. (182) 75 40-dava ane nArakInA jIvone pitAnuM AyuSya che mAsa jeTaluM bAkI rahe tyAre parabhavanA AyuSyane baMdha thAya che. e viSayamAM kAMI phArasera che? arthAta e niyamathI anyathA paNa kaI rIte parabhavanA AyuSya baMdha thAya kharo? (183) Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (130). zrI motara mehanamAlA 75 30-mukhyarIte to deva ane nArakI cha mAsa zeSa AyuSya rahe parabhavanA AyuSyane baMdha paDe che, paraMtu kadAcita keIka deva-nArakIne cha mAsa zeSa AyuSya bAkI rahe tyAre parabhavanA AyuSyane baMdha na paDa hoya to chelluM aMtarmuhUrta bAkI rahe tyAre paNa parabhavanA AyuSyane baMdha paDe che. je mATe zrImenapraznamAM praznottararUpe nIce mujaba khulAso che. " devanairayikairapi yadi SaNmAse zeSe Ayurna baddhaM tat AtmIyasyAyuSaH SaNmAsazeSaM tAvat saMkSipanti yAvat sarva jaghanya Ayurbandha. kAla uttarakAlazcAvazeSovatiSThate, iha parabhavAyudevArayikA baghnantItyayamasaMkSepakAlaH" iti 'sthAnAGgaSaSThAdhyayanavRttau proktamastIti, paraM 'baMdhaMti deva-nAraya0 asaMkhatirinarA umAsa sesAu' ityAdi. vacasA kathaM saMvAdaH ? iti praznaH / atrottaram-baMdhati devanAraya ityAdivacanaM prAyikaM, tena keSAzcidevanArakANAM zeSe'ntarmuhUrta'pyAyurvandho bhavatIti matAntaramavaseyamiti na ko'pi visaMvAdaH niyama mu. vs dA. 31] . ; - bhAvArtha-deve ane nArakoe paNa je pitAnA AyuSyanA cha mAsa zeSa rahe tyAre parabhavanuM AyuSya na mAMDyuM hoya to pitAnA AyuSyanA bAkI rahelA cha mAsane tyAM sudhI saMkSepe ke sarvajaghanya AyuSyabaMdhakALa ane (te thakI) utarakALa | aMta dUrNa jeTale) bAkI rahe. ahiM deva-nArake parabhavanA Ayuvyane baMdha kare. A asaMkSepakALa kahevAya che. A pramANe kANuganA chA adhyayananI TIkAmAM kahyuM che, paraMtu deva-naraka ane asaMgavarSanA AyuSyavALA yugalika cha mAsa zeSa rahe tyAre parabhavanA AyuSyane baMdha kare ' ityAdi saMgrahaNusUtrane vAna sAthe pUrvokta. vacana zI rIte saMgata thAya? e prazna che. ene utara A pramANe cha mAsa zeSa rahe tyAre deva-nAraka vigere parabhavanA AyuSyane baMdha kare e vacana prAyika-bahoLatAe samajavuM. tethI kei devanArakene anta dUtta pramANa AyuSya bAkI rahe tyAre parabhavanA AyuSyano baMdha thAya, e matAMtara mAnavAmAM koI virodha Avato 1 nAMkha-ajayanuM 6 uddeze. je sarva pa3 nI TIkA , Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamAlA. can) nathI, " ( senaprazna mudrita patra. 6 prazna 39) valI 'krama prakRti vigere granthAmAM paNa A bhAmata ghaNA sthaLe Ave che. (183) 76 60-jene jAtismaraNajJAna thAya te pAtAnA ( gayA ) keTalAM sava sukhe ? ( 184 ) 1 76 30-- zrI AcArAMgabRhadvrutti tathA kama granthanI TIkAmAM 'sakhyAtAlava dekhe' evA bhAvAnA pADe che. zrI senaprazna mAM paNa te pramANe lakhela che. zrI AcArAMgasUtranITIkAmAM mAM pramANe--jJAtimAM tuM niyata: saMptheyAn| zrI karmagranthanITIkAmAM--. jJAtismaratnamati samati talavyAsamavAvargamasaMpa atijJAnamenT va'( jAtismaraNa jJAna paNa gayA sakhyAtAlavAna jANavAnA svarUpavALuM matijJAnanA bhedarUpeja che. ) A pramANe pATha che. paraMtu kai chuTaka gAthAomAM eka-be-traNathI te yAvat navabhava sudhI dekhI zake, ema paNa lakhela che. ahiM vRddhAnAthathI ema samajAya che ke navabhava paNa saMkhyAtAnI gaNatarImAM che, tethI khAsa avirAma AvatA nathI. ( 184) 77 60--va nArada samyagdaSTi hAya ke mithyAdaSTi (185) 77 30--AradA svarga ane mokSe jaI zakatA hovAthI samyagdaSTi temaja mithyArdaSTi ema banne prakAranA hovAnA sa'bhava che. kAyama sadAne mATe mithyAoija hAya evu samajavAnI jarUra nathI, paraMtu pUrvAvasthAmAM mithyAtvI hoya che, ane tethIja aupadIne kaSTamAM nAMkhavAnA prasaMga thayA che. tApaNuM pAchaLathI tathAprakAranI kAraNasAmagrI prApta karIne samyakatvAdi guNA paNa meLave che. je mA: zrIsenaprazna ullAsa trIjAmAM nIce mukha praznanAttara che 6 10 - sAaA:sarve'vimokSa Sa yAnti varSe kRti prazne uttaram - nAradA mokSaM svargazca yAntIti RSimaMDalavRttau / kiJca te pUrve miyAsinaH pATaladhinAtreyottA ti' mA~ spaSTa che. (ies). Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (135.} zrI praznottara mAhanamAlA, :. 78 pra0--devalAkamAM devAne cha mahinA AyuSya bAkI rahe tyAre teone tyAMthI cyavavAnAM cinhA jaNAya che ane tethI jhure paNa che, teA zuM badhA devAne te pramANe thatuM !!! (186) : . 78 60--nA, badhAdevAne te pramANe suravAnuM thatuM nathI. tIkarAnA vA tathA je deva ekAvatArI hAra. temane teA chellA 7.mAsamAM paNa zAtAnA uddaya hAya che. zrIsUyagaDAMgavRtti, tathA mariziSTa vigere aneka granthAmAM A bAbata spaSTapaNe kahelI che. je A pramANe 'vipacyamAnatokaranAmno devasya cyavanakAle .. SaNmAsaM yAvadatyantaM sAtodaya eva " | [ sUcanakALavRtti ]deg (tIranAmakarmanA udayavALA devane vyavanaavasare cha mahinA panta atyantazAtAnAja udaya hAya ) 'rAjannekavatArANAmantakAle'pi nAkinAm / 'tejaHkSayAdicyavanaliGgAnyAvirbhavanti na // // 1 // ' [ pariziSTaparva ] ( he rAjA ! ekAvatArI vAne antakALe paNa tejanA kSaya vigere vyavavAnAM liMgA prakaTa thatAM nathI ) (186) : 9 ma--vAne ahi' nahi' AvavAnAM aneka kAraNA paikI 8 manuSyanA durgaMdha UMcA jAya che' te paNa eka kAraNa kahe che, te te dunya keTalA uMcA jatA haze ? (187) 78 60-zrI bRhat saMgrahaNInI bhUla gAthAmAM manuSyanA dunya cArasAthI pAMcaseA jojana sudhI uMcA jAya che tema spa" kahyuM che, tathA zrI upadeza mALAnI kaNikA ? TokAmAM AhaMsAthI tujAra jojana sudhI uMcA jAya che tema jaNAve che. temane pADe A pramANe--(187) '. cattAripaMcajoyaNasayAiM gaMdho u maNualogassa / uDDuM vaccai jeNaM na hu devA teNa AvaMti // 1 // [ bRhatsaMgrahaNI ] 'UrdhvagatyA zatAnyaSTau sahasramapi karhicit / martyAnAM yAti durgandhastenehA''yAnti nA'mara : // 1 // [ 350AmAjA-1i ] Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA. - . (33). 80 0-devA saMghayaNavALA ja svarga ane narakamAM kayAM sudhI utpanna thAya? ane atyAranA jIvone svarga-narakamAM utpanna thavA mATe kyAM sudhInI maryAdA haze? (188) 80 30-zrIbRhatakalpavRtti-dvitIyakhaMDamAM A pramANe pATha cha-' ya: sevA saMhananI jaghanyavalo jIvastasya pariNAmo'pi zubhA'zubho vA manda eva bhavati na tIvaH, tataH zubhA'zubhakarmabandho'pi tasya svalpatara eva, ata evAsyordhvagatau kalpacatuSTayAdUrdhvamadhogato narakapRthvIdvayAdha upapAto na bhavatIti pravacane prtipaadyte| (bhAvArtha sevAd (chellA) saMghayaNa vALo chava hoya te jaghanya balavALo hovAthI tenA zubha ke azubha keIpaNa adhyavasAya (pariNAma) madaja hoya, paNa tIvra thAya (hAya) nahiM, adhyavasAya maMda hovAthI zubhAzubha karmane baMdha paNa ati alpa thAya, te kAraNathI Urva ceAthA devaloka sudhI ane adha: bIjI naraka sudhI tene upapAta thAya, tethI AgaLa utpanna thai zake nahi e pramANe prabhunA sidhAntamAM pratipAdana kareluM che. vartamAnanA jIvo paNa chevA saMghayaNa vAlA hovAthI teno paNa javAba upara mujaba Apo. zrI bRhatasaMgrahaNI vigere prasthAmAM paNa A bAbata kahelI che. te A pramANe. 'chekTreNa u gammai cauro jA kappa kIliyAisu' vo padamapughI maLe cheva' (188). 81 40-jema ahiM bharatakSetramAM pAMca cAritra che tema mahAvidehamAM keTalA cAritra che ? (189) 81 30-sAmAyika caritra, chedapasthApanIya cA, parihAravizuddhi cA, sUkSma saMparAya cA ane yathAkhyAta Aritra e pAMca cAritra jema bharatakSetramAM che tema mahAvidehamAM nathI, paraMtu tyAM sAmAyika, sUkSmasArAya ane yathAkhyAta ema traNaja cAritra che. chedepasthApanIya ane parihAravizudhi e be cAritra tyAM nathI, tema havAmAM kSetra-kALa para nI vizeSatA eja kAraNa che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134) ** zrI praznottara mehanamAyA. vizeSa te e samajavuM ke mahAvidehakSetranA je bhAva che te bhAva ahiM pahelA temaja chello jina sivAya madhyanA bAvIzajinA vAre hoya che tethI ahiM paNa bAvIza jinanAM vArAmAM upara jaNAvelA traNa cAritra hoya paraMtu chedapasthApanIya temaja parihAvizuddhi e be cAritra na hoya, tathA tattara'ninni ya carittAI bAvIsajiNANa eravae bhrhe| tada paMcavihu, vIve tAruM ghA ! " (bhAvArtha khANa che) (189) 82 40-kSetratIta ane kAlAtIta AhAra TuMkAmAM svarUpa samajAvazo? (100) 82 30-bhegAu (koza) thI uparAMta kSetramAMthI lAvela AhAra levAtIta kahevAya che, te AhAra sAdhu, kapato nathI, paraMtu vadhArAmAM vadhAre begAunI aMdaranA kSetramAMthI lAvelA AhAra sAdhune kahyuM che. eja pramANe vaherI lAvela AhAra traNa prahara vItyA bAda kAlAtIta gaNAya che. te kAlAtIta AhAra sAdhune ka5to nathI, paraMtu vaherI lAvelo AhAra vadhArAmAM vadhAre traNa praharamAMja vApara kare che. A bAbata mATe zrI bRhataka5 vigere aneka granthamAM pramANe che. temAM zrI bRhatakapano pATha A pramANe _ 'no kappada niggaMthANa vA niggaMthoNa vA asagaM vo pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDhamAe porisoe paDigAhittA pacchimaM porisi uvAiNA vittae neva AhaJca uvAiNevie siyA, taM No appaNA bhujijA, No annesiM aNupaejA, egaMte bahuphAsue thaMDile paDilehittA pamanjitA pariThaveyabve siyA taM appaNA bhuMjamANe annesiM vA dalamANe jAvajjai cAummAsiyaM parihAraThANaM uggha iyaM // no. kappara niggaMthANa vA niggaMthINa vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM yA paraM addhajoyaNamerAe uvAyaNAvittae neva Ahazca uvAiNAvie siyA, 'taM No appaNA a~jejA jAva0 Avajaha ummA jayaM parihArahANa AghA 'hipa-vaturtha vade ] : Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAyA. (135) bhAvArtha: sAdhu athavA sAdhvIne prathama parisImAM lAvelA AhAra gaeNlI (cAthI ) peArisImAM vAparavA cAgya nathI, kadAca phAi vakhate te pramANe AhAra rahI gayA hoya tApaNuM pAte vApare nahIM temaja anya sAdhune vaparAve nahIM. paraMtu ekAMta sthaMDilabhUmimAM jaI barAbara paDilehaNA-pramAnA karIne te AhArane parave. eja pramANe a` cAjana-e gAuthI vadhAre sphuratta kSetranA lAvelA AhAra sAdhu-sAdhvIne vAparavA. kalpe nahiM. kadAca koi vakhate te pramANe AvI jAya tApaNa vAte vApare nahi temaja bIjA sAdhute vaparAve nahiM, paNa para jaNAvyA mujaba parave. jo sAdhu sAdhvI pUrvakta kAlAtIta temaja kSetrAtIta AhAra vApare tA tene amuka prakAranuM prAyazcitta Ave che. ( 190 ) 83 60--sAmAnyakevalI zrItI karadevane vaMdanA na kare tenuM zuM kAraNa ? tathA vaMdanA na karyAMnA kAi pATha che ? (191) 93 30--kevalajJAna thayu eTale te kRtakRtya thayA kahevAya, vaMdananuM phaLa temanemeLavavAnu have kazuM bAkI rahyuM nathI, vaLI tevA kalpa paNa che ke kevalI tIrthaMkarAne vajranA na kare, tIrthaMkarabhagavaMtA jema tIrthane namaskAra,kareche te pramANe kevalIbhagavaMtA paNa tItha ne namaskAra karatA hovAthI samavasaraNamAM dAkhala thayA Ada zrItIrthaMkarane traNa pradakSiNA ApIne tIrthAMnamaskAra karyAM Ada gaNadharanI pAchaLa kevalInI padmAmAM bese che. zrI leAkaprakAza granthamAM kahyuM che ke-- munayaH kevalajJAnazAlino'tha jinezvarAn / ' trica pradakSiNIkRtya kRttvA tIrthanamaskRtim // 1 // yathAkramaniviSTAnAM pRSThato gaNadhAriNAm / nitrodanti padasthAnAM rakSanto gauravaM sthiteH // 2 // kRtakRtyatayA tAdRk kalpattvAcca jinezvarAn / na namasyanti tIrthaM tu namantyarddannamaskRtam // 3 // ( bhAvA-kevalajJAnaDe roAbhatA evA muni jite Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - (16) " be praznottara mahanamAlA jene traNa pradakSiNA ApIne temaja tIrthane namaskAra karIne anukrame beThelA gaNadhara maharSionI pAchaLa padastha mahApurUnI maryAdAne sAcavatA thakA bese che. kRtakRtya hovAthI te ja tathAprakArane kaha5 hevAthI jinezvarene namarakAra karatA nathI, paraMtu tIrthakaravaDe namaskRta thayela tIrthane te avazya namaskAra kare che) tIrthakarone sAmAnya kevalI vaMdanA na kare evA bhAvane jaNAvanArA pATho zrI dhanapAla kavi viracita grAmagarphA, jinaprabhAviracita chIvInAlyANakAratA,tathA nautamarato vigere prAmAM che. A bAbatanAM daSTAnta zrI zAMjayamAhA jyamAM bAhubalajInuM, zrIbhagavatIsUtranI TIkAmAM parase tApasonuM, zrI haimanemicAritramAM taMdaNaSinuM vigere prasiddha che. (1) 84 0-jala ukALeluM (traNa ukALAvALuM ) citta thaI gayela hoya te paNa gALyAvina pIvAthI deSa lAge ? (19ra) 3- hA, zrIharipraznamAM khaluM lakhela che ke- bhale usNa thaI gayuM hoya ane acitta hoya te paNa gALyA vinA pIvAthI doSa lAge che. mATe avazya gALIne ja pIvuM joie, zAstra daSTine bAjumAM rAkhIe tApaNuM taNakhalA vigerene saMbhava hovAthI gALavAnI jarUra che. tema na thAya to koI vakhate gaLA vigere sthAnamAM du:kha thavA saMbhava che. (12) 85 40 keIka saMpradAyamAM navakArazI pramukha paccakhANa uccaratAM sAthe uSNapANuM pInAra zrAvakene tozuM! paNa nirAjaneya pAchussanA cha AgAra nathI ApavAmAM AvatA, tyAre ghaNA saMpradAyamAM pANassanAM AgAre avazya levAmAM Ave che te A bAbatamAM sAcuM zuM che ? athavA te levA mATe zuM sAkSi che ? (13) 85 30-jeo te pAchussanA AgAre na letA hoya tenuM kAraNa teone puchavuM. ane levA joIe ema to zrIsenapraznamAM spaSTa khulAse che. zrImadda haribhadrasUrikRta paccakhANa paMcAzAkanI trIjI tathA navamI gAthAmAM temaja tenuM TIkAmAM, zrI devendra Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pramottara mAhanamAlA. (137) , sariviracita paccakakhANubhASyanI 10 mI gAthA tathA zrIma, suMdarasUriviracita tenI avasUrimAM, maladhAragacchIya zrI candra sUriviracita ladhupravacanasAradvAramAM ema anekagranthAmAM zrAvakane paNa pANassanA cha AgAra levAnuM jaNAvela che, to sAdhune levAnA hAyaja! emAM puchavAnuM paNa zuM ? kharataragacchIya AmnAya paNa sAdhune pANasanA AgAre levAnuM jaNAve che. (13) 86 i-zrAvakane Agama bhaNavA-vAMcavAne anadhikAra athata niSedha che, te to khulluM che, paNa bIjI bAju ema paNa kahevAya che ke zrI Avazyaka-dazavaikAlika bharNa zakAya che, te zAstrAdhAre zrAvakane kayA kayA sUtra bhaNavAnI AjJA che? (194) 86 30-siddhAntamAM zrAvakone mukhyatve-samArge Avaka zyaka-sutro bhaNavAnI AjJA che, te sivAyanA AgAme sAMbhaLavAnI AjJA che, paNa bhaNavA-bhaNAvavAne niSedha che. phakata apavAdathI je gRhastha ( zrAvaka ke mithyAtvI paNa) dIkSA levA (sanmukha) taiyAra thayo hoya tene zrI dazavaikAlikanAM prathamathI cAra adhyayana sudhI-sUtra temaja arthathI bhaNavAnI AjJA che ane pAMcamuM adhyayana kevala athathI bhaNavAnI AjJA che. ATalA sivAya zrAvako mATe anyaAgAmo bhaNavA-vAMcavAne adhikAra che nahiM? A bAbatanI carcA sUtra-siddhAntomAM aneka sthaLe hovA chatAM ahiM phakta zI nizItha tathA tenI cUNine pATha Ape ucita dhAryo che. te A pramANe- . pavvaja e abhimuha-pAeti gihi anapAsaMDI' eSA cUNi:" gihiM annapasaMDI yA padhvajAbhimuhaM sAvarga vA chajIvaNIyaMti jAva sutto. asthao jAva piMDesaNAo, pasa gihatthAIsu aaraoti" (bhAvArtha upara jaNAvyA mujaba spaSTa che.) (13) 87 --avinAM nAma ane teo je je lAbha na pAme te jaNAve 5) 87 40-saMkhamadeva,. kAlasaikarika kasAI, kapilAdAsI, aMgAramAM kAcArya, pAlaka (pApI), bIjo pAlaka, Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) zrI praznottara mAnamAthI, vinayaratna [udAcI nRpa mAraka] ATalAM abhavita nAma prasiddha che, abhavya je je lAbhA na prApta kare te A pramANe vAle supattadANaM, sammattaM visuddhaM bohilAbhaM ca / aMte samAhimaraNaM, abhavvajIvA na pArvati // 1 // ' ( bhAvArtha spaSTa che ) tathA indrapaNuM, anuttaradevapaNa-zalAkA padavI-kevalIpada-gaNadhara56, kevalI-gaNadharanA hArda dIkSA, vArSika dAnanuM levApaNuM",-leAkAMtiqadevapakSu'-zAsananA adhiSTAyakapaNuM-trAyasi'zakadevapaNu --paramAdhAmIpaNuM--vimAnanuM svAdi paNuM"--rAmyag dezana-jJAta-cAritra-guNI-guNanI bhAvathI bhakti- yugalikasanuSya paNa'--tI 'karanA ke temanI DimAnA zarIranA bhegAdikAraNapaNe na AvavApaNuM -ityAdi bhAvA na pAme, vaLI caDDInA cAda ratnamAM paNa te abhavIva na utpanna thAya, saMsAranlR du:khanIkhANa mAnavA na taiyAra thAya, tIrthaMkarAnA mAta-pitA athavA cIpaNe utpanna na thAya, AcAryAdi dazanA bhAvathI vinaya na kare, traNa prakAranI ahiMsAnuM svarUpa dravya-bhAvathI na pAme, jinezvaranI AjJApUrvaka sAdharmI-saghanI bhakita-sahAyAddhi na kare, sabhiRzrAta-caturdaza pU dhara-AhAraka-pulAka-kSIrAzrava -vidyAcAraNaja ghAcAraNaakSINamahAnasa vigere labdhi na pAye, mati-zrutaavadhijJAna ta pAme. A uparAMta * vizeSa mATe mAdhaprakaraNa tathA abhavyakulakAdi granthA jovA. ( 195 ) 88 60--keTalAka sthAnakavAsI vigere bhAie prazna kare che ke abhakSyAdinA niSedha mATe kayA Agama vigere granthAmAM kahelu che ? (196) 88 30 zrI nizItha-bRhatkalpa vigere AgamA nAM judAM judAM chuTAM nAme che ane saMkalita saMgraha rUpe tA pracaMtasArAdvAra cAgazAstra-zrAddhavidhi-zrAvaka pratikramaNavRtti Adi aneka granthAmAM spaSTa ( zrI AcArAMga dazavaikAlikamAM paNa ) kahela ae. zrI senapraznamAM paNa A bhAkhata prazcAttararUpe khulAseA che. (196) 89 19 mahivAsudevanI mArtA keTalAM svapna oNkhe ? (197) Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanabAvA. (19) 89 30-mI saptatizatasthAna temaja ajitasiMhariviracita zrI zAMtinAthacaritramAM traNa svapna dekhavA saMbaMdhI ulekha che je A pramANe;" aziri vAyuttara janminAm / ekai mambikAH svapnaM, pazyantyeSAM hi madhyata: // 2 // valI saptatizatarathAnamAM kahyuM che ke-ri nA tad T-kuMbha mAthAna pataMti uttathA tham | kiMtu haimI rAmAyaNamAM rAvaNanI mAtAe eka siMha joyAnuM ja jaNAvela che. (17) * . 90 40 keTalAka dhama jIvone paNa zarIramAM rege thatA javAmAM Ave che to temAM karmane udayaja kAraNa haze ke bAhA kAraNa paNa haze kharuM? (198) 90 30-dhathI ke game te konA zarIre jyAre keIpaNa rogajanya azAtA thAya, temAM mukhya to prAya: pUrva karmodayaja kAraNa hoya che, paraMtu tevA sepakamI udayamAM ghaNIvAra bAhya kAraNe balavattara banI jAya che. mRtyumAM jema athavasAnAdi kAraNe siddhAMtamAM kahelAM che, tema rega-utpatti mATe paNa tevA kAraNe jaNAvela che te A pramANe-"TuM kArdi guemtti siyA, taM0 acca saNayAe 1, ahiyAsaNayAe 2, ainidAe 3, aijogarieNa 4, uccAranirAheNaM, 5, pAsavaNaniroheNaM 6, a. ddhANa gamaNeNaM 7, bhoyaNapaDikulayAe 8, iMdiyattyathakAvaNayAe 9 kiANAMvAhUtra-kALa2) bhAvArtha-baDu vakhata eka Asane besI rahevAthI athavA atizaya bhojana karavAthI, gerakAyadesara viSama Asane besavAthI (aza-harasa jevA rogonI utpatti mATe vaidyakazAstromAM jaNAvelAM bIjA kAraNe paikI A paNa kAraNa kahela che) athavA tevA ahitakara ke ajImAM bhejana karavAthI 2,divase ghaNuM ughavAthI 3, rAtrie ghaNuM kAgavAthI 4, mala (jhADA) kavAthI 5, pezAba rokavAthI 6, mAga - ghaNe paMtha karavAthI 7, prakRti virUddha bhajana karavAthI 8, kAma vikArathI, (pratyakSa viSaya sevana karyA vinA phakata kAmavikArathI paNa) arthAta viSayamAM atiutkaTapaNAthI ema nava kAraNathI regonI tpatti thAya che. tathA zrI ghaniryukitamAM- Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pI prottara mohanamAlA muttanike javuM unnati kavidha (mUtra-pezAba rekavAthI caMkSano nAza ane mala-jhADA rokavArtha jIvitane nAza thavAne prasaMga Ave che.) (198) " hA ka-huM bhavya ke abhavya haIza? e samajavAnuM kAMI sAdhana che? (19) 91 30-hA, jenAM hRdayamAM eTaluM paNa thAya ke "huM bhavya haIza ke abhavya!" te bhavya che ema samajavuM kAraNake abhavyane traNakALamAM kadApi pUrve jaNAvela vicAra ke zaMkA thAya nahiM. zrI AcArAMgasUtranI TIkAmAM zrImAna zIlAMkAcArya mahArAja pharamAve che keamaLaze di madhyAmacarara rAya mAM" . . (bhAvArtha spaSTa che) - Ane lagatA bhAvArthane viSaya ghaNuM prasthAmAM che, te sivAya keTalIka pravRtti uparathI paNa anumAna thaI zake che ke, A bhavya hovo joIe ane A abhavya have joie, zrImAna haribhadrasUri mahArAjAe saMbodhaprakaraNamAM abhavyanAM lakSaNe batAvyA che, te uparAMta abhavyakulaka vigeremAM paNa te saMbaMdhI hakIkata jANavA jevI che. (19) * - zrI tIrthakaradevanI pratimA ghaNa. bhAge padmAsana AkAre, ane keTalIka kAussaganA AkAre ubhI hoya che, to kayA kayA tIrthakara kevA kevA Asane mokSe gayA haze? (20) kara 40-zrI RSabhadeva, nemanAthasvAmi tathA mahAvIra svAmI A traNa tIrthaMkarabhagavaMto padmAsana vyavasthAe mese padhAryA che, bAkInA 21 tIrthaMkaro kAussaga ( ubhA) mAse gayA che je mATe zrI prakAzamAM A pramANe kahyuM che - anye sammetazikhare, pryngkaasnsNsthitaaH| zrInemivIravRSabhAH, kAyotsargA''sanAH re|| (bhAvArtha spaSTa che) (200) Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI prajottara manamAlA. (1 ) 93 0-zrI tIrthaMkaradeva (nA chava) vaimAnika ke pahelI bIjI ane trIjI narakagatithI Ave che (teja anaMtarabhave tIrthakara thAya), paraMtu bIje kayAMthI Avela hoya te tIrthakara thAya kharA? tathA manuSyagatimAMthI AvelA anantarabhave cAva thAya? (201). * 93 39 -nA, vaimAnika athavA prathamanI traNanarakathI A veila hoya te ja anantarabhave tIrthakara thavA hoya te thaI zake, bIje kyAMIthI AvelA che anantarabhavamAM tIrthakara na thAya, ema sarvatra pramANe Ave che. tIrthakarenA bhavamAM paNa prAya: tevuM ja varNana jovAya che. paraMtu kadAci9 (koIvakhata bhAgyeja) bIjethI paNa AvyAnuM zrI pajavaNasUtranI TIkAnA akSare uparathI samajAya che. tyAM ema jaNAvyuM che je vasudeva caritramAM te vaLI nAgakumAranikayamAMthI paNa nIkaLIne anantarabhave A avasarpiNImAM airAvata kSetramAM covIsamA tIrthakara thayA che. te pATha A pramANe 'vasudevacaritre punarnAgakumArebhyo'pyuddhRto'nantaramairavatakSetre'. syAmevAvasapiMgyAM catuvizatitamastIrthakara upadarzitastadarthatattvaM tu chevaTano vitta [zNApanA-ro] tathA manuSyamAMthI ? vela cakravartI mATe 1Na kAdAyika samajavuM, zrI mahAvIra prabhunA pUrvabhavomAM tema panyAno ullekha che, tethI ane tevI ja rIte zrI mahAnizIthanA paMcama adhyayanamAM kamalaprabhAcAryanA vyaMtarAdibhavanI NanA karatAM chAbhava manuSyane kahI sAtamo bhava vAsudevane gaNAvyo che, anyathA saMgrahasthAdigranthomAM pahelI-bIjI narakathI ane bhavaaiyaka sudhImAMthI AvavAnA ane te 'mANe thayAnA ulekhe che. takevalIgamya, (201). 9440-maminIsacitta acitta vyavasthA kevIrIte che? (202) 94 30- jyAM upAma vadhAre tyAM acittapaNuM vadhAre, ane, 1 zrI mAvazyakaniryuko tu-manuSyagaterAgatasyA'pi zrIvIrasya bhAgbhave ckrisymukm'| Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11). thI protara vAhanamAla.. -upahama e che tyAM acittapaNAnI saMbhAvanA ochI hoya che, te nIcenA keIkathI samajI zakAze A (202) mivizaSa. acitta , sacita 1 rAjamAnI bhUmi pAMca aMgulasudhI, te pachI nIcenI sacita 1 rorI-galInI cha sAta ' ' i 3 gharanI che dara 5 . La che 4 malamutranI 5 15 ga >> 2 5 pazunI , beThakavALI 5 kara cha ) che, 6 bhADabhuMja ke bhaThIyArAnI 5 . 72 7 ITanA nibhADAnI 101 ) - 95 50-pAhamAM vanaspatikAyanAM paNa kamaLe che ema laghukSetrasamAsamAM jaNAvela che, to tevAM vanaspatidAyika maLe dazAjana pramANagule uMDA kahamAM zI rIte ugI zake? tenuM (vanaspatinuM u0) zarIra usedhAMgulavaDe 1000 yojana pramANu hoya che eTale pramANagula aDhI yojanAnuM ja utkRSTa hoya che. (203) - 91 30-zrI prakAzAdi granthAnAM vacana pramANe kahe sarvatra samAna uMDAivALA hoya che to paNa zrIdevInA parivArabhUta kamaLanuM anukrame ardha ardha pramANu kahela hovAthI padhaprahamAM paNa gAtIrtha je DhALa mAnavo paDaze, ane e pramANe mAnavAthI te padmadrahamAM vanaspatikamaLo mAnavAmAM paNa vAMdho nahiM Ave. viroSaNavatImAM te hajAra yojanathI nIceno bhAga pRthvIpariNAmarUpa hoya tema jaNAvela che. (ra03) hara -laghukSetrasamAsa bhASAntara pRSTha 135 mAM jabUvRkSa ane zAmalIvRkSa upara eka eka siddhAyatana jaNAvela che te tIcchalAkamAM rapa0 zAzvata caityo kahyA che temAM dareka vRkSane -a 117-117 gaNyA che tene mATe kaI AdhAra che?(204) ha6 40--jitarAlAnta-zAMtA khyA virAmamiSA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratara hanamAyA. (13) tasyAM maulo madhyabhAge siddhAyatanamuttamam // 1 // viSkammAyAmatacaitat prAkzAkhAbhavanopamam / dezonakrozamuttaMga-pRthudvAratrayAnvitam // 2 // rasyamadhye mahatyekA zobhate maNipIThikA / dhanuH paJcazatAyAma-pyAsA tadardhamedurA // 3 // uparyasyA mahAneko devacchandaka ahitaH / paJcacApazatAyAmaviSkambhaH srvrtnjH||4|| DhokavAra-3-27-. 22-222-222-34 ] : " A pramANe jabakSa temaja zAmalIvRkSa upara eka eka sidvAyata he pAne lekaprakAzamAM pATha che. have je 117 siddhA cetana (athavA zAzvata saiyo) hevAna stotra vigeremAM pATha Ave che te mATe pUrvAcArya maharSionuM nIce mujaba samAdhAna che, jabUvRkSanI viDimA zAkhA upara eka siddhAyatana che, temaja jabUvRpha nA prathama vanamAM AThaphUTa upara ATha siddhAyatane che, te bAbatamAM prAya: keAine virodha nathI, paraMtu mukhya bhUvRkSanA prathamavayamAM mukhya janUnI apekSAe adhapramANavALA bIja 14 jabUvRkSo che, te dareka upara eka eka siddhAyatana che. ema keTalAka AcAryo mAne che ane keTalAka AcAryone e bAbatamAM visaMvAda che. jeo mAne che teonA matavya pramANe jabUvRkSa tathA lAlamalIvRkSanAM ekaMdara judAM judAM 117-117 siddhAyatane che (1 mukhya jaMbu upara, + 8 vanaphUTe upara, + 108 prathamavAyanA ekaseATha ja mUkSe upara = 117) A bAbatamAM zrIlokaprakAza 17 mA sagamAM A pramANe ullekha che 'eteSu ca 108 jambUvRkSeSu zrIjambUdvIpaprajJapti-zrIjIvAbhigama zrIkSetravicAgadau sUtradbhirvRttidbhizca jinabhavanaprAsAdacintA na kA'pi cakre / yahavo bahuzrutAH zrAddhapratikramaNacUrNikArAdayaH zAzvatajinastotrakartRzrIjayAnandasUriprabhRtayazca mUlajambUvRkSavat prathamavalayajambUvRta-prathamavanakhaNDagatakUTako'pakajinabhavanaiH saha jambUvRkSe saptadazosaraM jinabhavanAnAM zataM manyamAnA ihApi ekaikaM siddhAyatanaM pUrvocamAna menire| tato'tra tattvaM. kevalino vidA / risImA " Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14). vA prayottara mAhanamAla. (bhAvArtha-e 108 jaba upara ja beTIpaprAptizrI chavAbhigama-zrIkSetravicArAdigranthAmAM sUtrakAra temaja vRttikAramaharSioe koipaNa prakArane jinabhavana -prAsAdano vicAra karyo nathI, ane ghaNA bahuznana-zrAddhapratikramaNanIcuNine karanArA vigere tathA zAzvatajinastAtranA racayitA zrI jayAnandara mahArAjA vigere mahApurUSoe mUla jaMbUvRkSanI mAphaka prathamavalayagata je bUvRkSo temaja prathamavanakhaMDavatti aa upara rahelA AThajinabhuvane sAthe jaMbavRkSa upara 117 sihAyatanene mAnavA sAthe ahiM paNapUrve jaNAvelA pramANavALuM eka eka siddhAyatana mAne che. mATe AmAM tava zuM che? te kevalI bhagavate jANe! e pramANe jaMbura prAptinI vRttimAM kahela che (204) 97 ka-jaMbavRkSa upara maNipIThikA ane vicchedaka 500 dhanuSya lAMbA paheLA jaNAvela che, tenI upara 500 dhanuSyanA pramANavAlI 108 pratimAo che ema kSetrasamasa vigere gromAM jaNAvela che te tene samAveza zI rIte thaI zake ? (2005) - 97 30-maNipIThikA ane devachaMdakanuM pramANa je 500 dhanuSya kahevAmAM Avela che te pramANagulanI aAkSAe kahevAmAM Avela che. ane pratimAonuM 500 dhanuSya jeTaluM pramANa je kahevAmAM Avela che te usedhAMgulanI apekSA kahevAmAM A vela che, eTale have 500 dhanuSya lAMbI pahelI maNipIThikA athavA vicchedaka upara 500 dhanuSya pramANavAlI 108 pratimAne enA rAmAveza saMbaMdhI zaMkA utpanna thavAno prayoga raheze nahi, A bAbatamAM sAkSI nIce mujaba 'aSTottarazataM nityapratimAstatra cAhatAm / ut (gulnisspnndhanu paMjAri chUtAH 2."(201 [ 13] ra . 26] 98 0-apayasinigAda ane payasaninAda judI zI rIte? kAraNake nigoda zabda zarIravAcI che. temAM anaMta jevo che, tene asaMkhyAta bhAga pratyeka samaye nIkaLe che te na Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanabhAvI. (145. Ave che ema thayA ja kare che. je Ave che te aparyApta hoya, prathamanA aparyApta ane paryApta bane hoya, to pachI tenAM zarIrarUpa nigene aparyApta paryApta kema kahI zakAya? (206) - 98 30- taraghAta taththA temAM rahelA hovAthI teno vyapadeza thAya che arthAta nigodarUpa zarIramAM rahelA hovAthI te jIvone nigoda tarike vyapadeza thAya che, e lAkikanyAya pramANe ahiM jene paNa nigodane vyapadeza karavAmAM Avela che. ane e vyapadeza kaI kaI vAra thato jovAmAM Avato hAI nigoda eTale nigAdavati ) ne paryApta-aparyApta kare hevAmAM vAMdho nathI. nigada paNa tyAre ja kahevAya ke je vaDe te nigAdazarIrogya pudagale gRhIta thAya. anyathA jIthI ahIta zarIgya pudgalene nigodAdi saMjJAo ApavAmAM AvatI nathI. ( 206 ) , 9 -sUkSmanigadamAM eka aparyAnI nizrAe asaMkhya paryatA nigAdanIzI pRSTha 21ramAM jaNAvyA che paraMtu aneka sthaLe saMkhyAtaguNA kahela che. ene khulAso zuM che? (207 ) 99 30-nagAdachatrIzImAM je pramANe eka aparyAptanI nizrAe asaMkhyAtA paryAptA hovAnuM jaNAvela che te barAbara che. A bAbatamAM zrI AcArAMgasUtranI zIlAMkAcArya mahArAja viracita TIkAnI sAkSI A pramANe che- 'ayaM tu vizeSa:--sAdhAraNavAdaraparyAptakebhyo bAdarA aparyAptakAH asaMkhyeyaguNAH, cAdarAparyAptakebhyaH sUkSmA aparyAptakAH asaMkhyeyaguNAH, tebhyo'pi sUkSmAH paryAptakA asaMkhyeyaguNAH' [ AcA0 guru patra vada ]. bhAvArtha-sAdhAraNa-bAdara paryAptAthI bAdara aparyAptA asaMkhyaguNA che, bAdara aparyAptAthI sUkSma aparyAptA asaMkhyaguNa che, tenAthI paNa sUkSma paryAptA asaMkhya guNa che, 'aparyAptabAdaranigodA aparyAptakasUkSmanigodAH paryAptakasakSama nigodA ete ca kramazo bahutarakA dRSTavyA:' [mAcA0 mu0 patra 60] bhAvArtha spaSTa che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (146) thI praznottara mohanamAlA A sAkSithI nigoda chatrIzInuM lakhANa. barAbara hovAnuM sAbIta thAya che jyAre tameAe jaNAveluM saM khyAtaguNAnuM sthaLa kayAM jovAmAM AvatuM nathI. (207) 100 40-kevalIbhagavaMte tIrthakara vAgavatanI mAphaka "namo tiratha" e vAkyathI tIrthane namaskAra kare che, te pachI tIthala karane namaskAra kema na kare? (2008) - 100 30-tIrthakarAdi ArAdhyamahApurU pIne karavAmAM A vate namaskAra ghAtikarmanA kSaya mATe che. vilibhagavatine te ghotikamano kSaya thaI gayeluM hovAthI tIrthakara di ArAdhya mahApurUne namaskAra karavAnI jarUrIyAta nathI. tIrthane karavAmAM Avate namaskAra pUjitapUjakapaNAne aMge hovAthI tIrthakara tathA kevalI bhagavaMtone paNa avazya karavA lAyaka che. (208) 101 0-saMkhyapradezI asaMkhyapradezI dho causparzI hoya ke aSTasparza ? (2009) 101 30-bAdara anantapradezI skaMdho thI pahelAM badhA dhe causparza heya, arthAta saMkhyapraderI asaMkhyapradezI audho causparzaja heya, abhavyAnantaguNa dezIska dha thAya tyAre ja temAM bAdarapariNAma thAya che ane te bA 25riNAmI aSTasparzI hoya che. (209). 102 40-bhASAvagaNanA dhe caritArthI hoya ke aSTasparza ? (210). 102 30-bhASAvagaNanA skadho capa hoya-paraMtu aSTasparza na haya, kAraNake dArika vANa-vaikriyavargaNA AhArakavaNA-taijasavagaNA e cAre vargaNA ta pudagale temaja attarAlamAM rahelI agrahaNavagaNAgata pudagale badhA bAdarapariNAmI temaja aSTasparzI hoya che ane tArapachInI bhASA zvAse zvAsa mana-ane kAmaNagaNAgata pudgalemaja antarAlamAM rahelI agrahaNavagaNAnAM pudagale sUkSma riNamI temaja uspazI che. vizrA pudagalaparamANuomAM e eka vicitra svabhAva che ke jema jema vadhAre pramANamAM dUgalano upacaya Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pramoMttara mAnamAlA | (147). thAya tema tema te dhamAM sUkSmapariNAma utpanna thAya che, je bAbata kama prakRti pudgala chatrIzI vigere granthAthI jANavA lAyaka che. (10) 103 p-bhASAvargaNanA audho je thauspaza hoya to causpa evA bhASAthI AghAta-pratyAghAta vigere kema thaI zake? (211) 103 3-causparza pudagalamAM yadyapiAghAta-pratyAghAtanI zakti nathI, paraMtu sAthene aSTasparza vAyu AghAta pratyAghAtamAM kAraNabhUta thAya che. (11) 104 -aSTasparzapudagalo badhAya daSTigocara thAya kharA (112) 104 3:-nA, badhAya aSTaspazI dRSTigocara thAyaja e niyama nathI. jemake vAyu aSTasparza che chatAM dRSTigocara nathI, sparzanendriyamAtrathI ja grAhya che. (212) 105 -AnaMdapuramAM sabhAsamakSa kalpasUtra vaMcAyuM temAM vAMcanAra AcArya mahArAjA koNa? ane kyAre thayA? (213) 105 3-cUrNikAramaharSi pahelAM te AcArya thayA che, ema cUNinA kathanathI sAbIta thAya che, paraMtu keNa AcArya thayA tenuM nAma spaSTa jANavAmAM Avela nathI. (213) 106 -paMcamIne badale kAraNa caturthInI saMvacharI karanAra kAlaka cAya kyAre thayA? (214) 106 39-cUrNikAra ane mala0 hemacaMdrasUrijInA mata pramANe vikrama saMvata pahelAM thayA che. zrI puSpamAlA ane paryapaNa dazazatakAdi grantha A bAbatamAM jevA yogya che. (214) 107 48-navamA-darAmAjinanA AMtarAmAM asaM yatInI pUjA thai? evuM je vacana kahevAya che tene tAtvika artha zuM che ? (215) 107 39 - " jainadharmanA nAme saMto vagara asaMya pUjAyA" ema artha kare vAstavika lAge che. (215) 108 -tIrthakarone dIkSita avasthAmAM devadUSya uparAMta rajoharaNAdi liMga heya ke nahiM? (ra16), * 108 30-2 heya. (16) - samApta tivA enima Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (148 ) zrI praznottara mAhanamAlA. ******************************************** atha tRtIyAzreNiH // 1 60-niraticAra cheDhApasthApanIya cAritA vibhAgamAM pArzvanAthaprabhunA sAdhue mahAvIraprabhunA zAsananI sthApanA thayA mAda zAsanamAM dAkhala thAya ane prathamanA cAra mahA vratanA sthAne pacamahAvrata uccare, te avasare teonA pU paryAMcanA viccheda thAya ? mahAvIra prabhunA sAdhuone te e va'nA re ? ( 217 ) 1 30--tevAja kalpa hAvAthI pUrva paryaMta viccheda thAya. ane mahAvIradevanA tIrthAMmAM vatA paryAya caii sAdhuone teo vaMdanA paNa kare. 2 60--atyAra sudhI sukSmamAMthI eka vakhata paNa bhAdarapaNa prApta thayuM na hAya evA jIvAna avyavahAra rAzivALA kahevAya. e kathanamAM kevaLa sUkSmanagAdaja gaNavI ke pRthvIkAyA pAMce sUkSma gaNavA, kevaLa sUniMgAdaja gaNIe ta| suminagaDhamAMthI nIkaLI je jIve. sUkSmapRthvIkAya sUkSmaakAyAdi cAramAM utpanna thAya ( hajIsudhI khAdaramAM na AvyA hoya ) tene vyavahArIyA kahevA ke avyavahArIyA kahevA ? (218) 2 30--zrI maladhArIjI Adi keTalAka mahApurUSAnA kathanane AdhAre anAdi-sAdhAraNa ( sUkSmaniAda ) eja avyavahAra rAzI, tyAMthI nIkaLIne sUkSmapRthvIkAyAdimAM utpanna thAya te paNa sUkSmapaNuM chatAM vyavahArarAzimAM te jIva gaNAya, pU. zrI malayagirijI mahArAjAdi keTalAka mahApurUSAnA kathana pramANe pAMce sUkSmamAM rahe tyAM sudhI avyavahAra ane jyAre bAdarpaNa pAme tyAreMja vyavahArarAzImAM te jIva gaNI zakAya. banne mantabdhA mATe pramANa nIce mujama:-- ' tatra yanAdisukSmanigoddebhya uddhRtya zeSajIvetpadyante te Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pramottara mehanamAlA. (148) , pRthivyAdivividhavyavahArayogAt sAMvyAvahArikAH, ye punaranAdiH kAlAdArabhya sUkSmanigodevevAvatiSThante te tu tathAvidhavyavahArA. tItAvahAvahArikA ( kavanarAvAra ). bhAvArtha-je che anAdi sUkSmanigadamAMthI nIkaLIne bAkInA pRthavIkAya vigere sthAnemAM utpanna thAya che te ja pRthivI vigere judA judA vyavahAranA saMbaMdhavALA thayelA chevAthI vyavahArarAzivALA kahevAya che ane je anAdikALathI sUkSmanigodamAMja rahelA che teo tevA prakAranA pRthivI vigere nAmanA vyavahArathI rahita hovAthI avyavahArarAzivALA gaNAya che? 'tatra ye'nAdinigodAvasthAta udhdhRtya pRthivIkAyikAdibhaveSu vartante, te loke dRSTipathamAgatAH santaH pRthvyAdivyavahAramanupatantaH sAMvyAvahArikA ucyante " | ( rithati jALam) A pA mAM rahelA dagiuthamAMjatA sattA' zabdo bAdarapaNuM jaNAve che arthAta bAdarapaNuM prApta thayuM hoya te ja vyavahAra rAzivALA che. (218) 3 - cakSacara nahiM vAvAlA evA paramANuone samudAya thaye teTalAja mAtrathI jyAM sudhI temAM kaI vizeSatA utpanna thaI nathI tyAM sudhI te kema cAkSuSa thaI jAya? arthAt 5ramANu jema adazya che to tevA adazya paramANuonA samudAya mAtrathI ja te skaMdha) dazya kema thai zake? (219) 3 30- pratyeka vastumAMnA vidyamAna pariNAmathI anya pariNAma judA ja hoya che, ane te pramANe hevAthI aNupaNAnA pariNAmathI cAkSuSa pariNAma e jude ja pariNAma che, paramANuo aNupaNAnA pariNAmane laIne rUkSatA temaja snigdhatAnA vizepathI bAdara pariNAmane svIkAre che tethIja bhagavatee (bAdara) rakAmAM yathAbhava ATha prakArane sparza kaho che, ane para mANuomAM to zIta- niSpa-rakSa e cAra prakAraneja sparza kahela che, temAM paNa eka paramANamAM te paraspara avireAdhI zIta-rUkSa, Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (150) ke bA pramottara mohanamAlA zIta-snigdha, USaNa-rakSa, UNusnigdha ema be ja hoya che. ahiMbaMdha pariNAmamAM snigdha-rUkSa lakSaNa be spaze upagamAM Ave che, keTalAka paramANuo snigdha pariNAmavALA che, keTalAka rUkSa pariNAmavALA che. snigdha-rUkSa e baMne pariNAmo paraspara virodhI hovAthI eka paramANumAM eka sAthe rahI zakatA nathI. snigdha pariNAmamAM eka guNa sinagdhatAthI ananta Na snigdhatAnA vibhAgo samajavAnA che ane te ja pramANe rUtA mATe paNa dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che. varNa gaMdharasa ane sparza e praceka paramANuomAM hovAthI dareka paramANuo e varNAdi catuSTa yanI apekSAe samAna jAtivALAM che paraMtu virUddha jAtivALA nathI. ATalA savirita kathanathI tAtparya e AvyuM ke paramANuemAM rahela snigdhatA ane rUkSatAnA vizeSathI vivakSiA paramANuno anya vivakSita paramANu sAthe e baMdha pariNAma thAya che ke je vaDe pracaya (samUha) vizeSathI meTuM temaja bAdara pariNAmavALuM ghaTa vigere dravya bane che. "paramANuonA samudAya mAtrathI jyAM sudhI vizeSatA utpanna thaI nathI tyAM sudhI kema cAkSupa thai zake?" e pUrvanA praznane have avakAza raheto nathI. (210). 4 g0-jevI snigdhatA tathA rUkSatAthI dviakAdi kuM. dhane baMdha thAya che te snigdhatArUkSatAne vinAza thavAthI (1), (utkRSTa) asaMkhya kAla pramANa dhonI je sthiti kahevAmAM Avela che tene kSaya thavAthI (2), anya dravyanA bhedathI (3), ane baMdhagya snigdhatArUkSatAne vinAza, sthitine kSaya, dravyane bheda e traNamAMthI keipaNa kAraNa na hoya tathApi lokanA nikUTa TAdi sthAnamAM rahelA dviaNudirkaMdhamAMthI svabhAgiti arthAta svAbhAvika utpanna thatI gati (4) A cAra kAraNe vaDe paramANunI utpatti thAya che, ema tavAthadi zAstra siddhAtomAM kahyuM che paraMtu te vAta cittamAM kaI rIte besI zakatI nathI, kAraNa ke amuka guNa snigdha ane amuka guNa rUkSa paramANuone skaMdha thAya che. e snigdhatA athavA rUkSatAmAM jyAM sudhI pheraphAra na thAya tyAM sudhI sthitine kSaya thAya, dravyAntare bheda thAya athavA svabhAvagati thAya topaNa bheda thavA pUrvaka paramANuno Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamAlA. ', (151), utpAda thaI zake ja nahi, arthAta paramANunA utpAdamAM vAstavika rIte snigdhatA-rUkSatAne vinAza, e ekaja kAraNa hovuM joIe chatAM upara mujaba cAra kAraNe kahevAmAM Ave che tenuM zuM kAraNa? (220) 4 30-tamArI zaMkA barAbara che, paraMtu samajavAnI jarUra che ke - dravyANa badalAya chatAM bhAvANu koI vakhate badalAya athavA keI vakhate na paNa badalAya, arthAta dravyANunA 5laTanamAM bhAvAnuM palaTana thavuM ja joIe tevo niyama nathI. e ApaNuM saiddhAtika mantavya che. A mAnyatA upara vicAra karavAmAM Ave to uparanI zaMkAne sthAna maLaze nahiM. kAraNake tamArI mAnyatA evI che ke bhAvANu (snigdhatA-rUkSatA) badalAya toja bheda thAya, paraMtu zAstrIya mAnyatA pramANe asaMkhyAta kALa pramANa je skaMdhanI utkRSTa sthiti kahI che te sthiti pUrNa thaye skaMdhane avazya palaTo thAya chatAM skaMdhavatI paramANuo to je varNa je gadha rasa ane je sparzavALA hatA teja varNAdivALA rahevA hoya te rahI zake che eTale kevaLa snigdhatA-rUkSatA nA vigamathIja paramANunI utpatti mAnavI ucita nathI, paraMtu sneha-rekSyanA dhigama sAthe upara jaNAvelA sthitikSayAdi kArasethI paNa bheda pavA pUrvaka paramANane utpAda mAno e vAstavika temaja zAyi che. (220) 5 0-kalApradezI tathA vyasapradezI pudagalo kene kahevAya? (221) 5 30-paramANu te dravyathI apradezI kahevAya, ane dvidezI kaMpathI thAvata anata pradeza ko badhA dravyathI sapradezI pudagale kahevAya je mATe pudgala chatrIzImAM kahyuM che ke- gify? ityAdi. (221) 6 40-eja pramANe kSetrApradezI-kSetra sapradeza, kAlA pradezI-kALa pradezI temaja bhAvAjhadezI ane bhAvasapradezo pugalenuM svarUpa samajAvo? (222). * 6 30-5mANu, saMkhyapradezI aMdha, asaMkhyapradezI kaMdha kiMvA anantapradezo'kaMdha ( athata koIpaNa pagale ) Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) zrI pramottara mehanomAA eka AkAzapradezanI avagAhanAvALA hoya to te pudagalA trAjhadezI kahevAya, ane saMkhyapradazI vigere pugalasko ekathI vadhAre AkAza pradezanI avagAhanAvALA hoya to kSetrathI sapradezo pudgala kahevAya, je pudagala je samaye je vaNa je gandha je rasa je sparza je rAMghAta-je bheda je sUkSmatva ane je bAdaravA vigere pariNAmane pAye hoya te vagandhAdi pariNAma eka samayanI sthitivALA hoya te te pugalo kALathI apradezI kahevAya, ane eka samayathI vadhAre samaya sudhI TakavAvALe te vadi pariNAma hoya te kALathI sapradezI kahevAya. tathA je pudgale eka guNa kALA athavA eka guNapILA eka guNalIlA eka guNa rAtA ane eka guNaveta varNavALA hoya tevA pudgala (varNanI apekSAe) mavAgharI 1. ahiM guNa zabdano artha aMza jANu, ane te paNa ati mUkSma ane nirvibhAjya aMza jANa. te A pramANe -sarvotkRSTa kALA varNana tAratamya bhede je judA judA bhAga pADIe to kevaLajJAnarUpa buddhivaDe bhAga pADatAM pADatAM yAvata ananta bhAga paDI zake che, ane tevA pADelA bhAgamAM eka bhAga te ahiM eka aMza thavA eka guNa kahevAya che e. aMzano have eka bhAga kalpIe to kahI zakAya nahiM. kAraNake evI sUkSmatA have paDI zake nahiM. tethI te nirvibhAjya eka aMza te ahiM guNa zabdathI vyapadezavALA jANo. 2. je pudgala dravyamAM ApaNe bhAvapradezIpaNuM vikAravAnuM hoya te putradravyamAM sarve varNa baMdha rasa sparza eTale 20 guNa ekIvakhate eka guNa (eka aMza) vALA hovA joIe ema nahiM, tema ja varNa pAMce athavA gaMdha bane athavA rasa pAMce athavA sparza ADe eka guNavALA hovA joIe evo paNa niyama nahiM, arthAta "je pudgalanA samakALe pAMce varNa eka guNavaLA hoya te varSathI bhAvApradezI, je pudgalenA samakALe pAMce rasa eka guNavALA hoya te rasathI bhAvApra zI, ane je pudagalonA AThe sparza samakALe eka guNavALA hoya te pugalo sparzathI jAvAdezI kahevAya ema na jANavuM paratu1. je pugala vadi 20mAMnA koipaNa ekaDe eka guNa hoya te sAvA pradezI.. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pragnettara mahanamAlA ' ( 3) pudagalo kahevAya, temaja eka guNa sugaMdhavALA athavA eka guNa dudhavALA je pudagalA heAya te (gaMdhanI apekSAe) mAvo kahevAya,eka guNatikta ekaguNa kaTa eguNu kaSAcI eka guNa Azla athavA egu gumadhurarasavALA pudagale rasathI bhAvApradezI kahevAya, ane je pudgale ekaguNarUkSa athavA ekagusnagdha, athavA eka, guNIta atha ekaguNa uNa, athavA eka guNa mRdu athavA eka guNa karkaza, athavA eka guNa laghu athavA ekaguNa gurU sparzavALA hoya te (sparzanI apedAe)mAvA pudgalo kahevAya.AvA bhAvApradezI pudgalo bhAva lapradezI pudagalonI apekSAe ghaNAja alpa hoya che. bhAvApradeza dugalomAM je ekaguNa vaNa ekaguNa gabdha eka guNarasa ane ekaguNa sparza karyo, tenAthI viparIta rIte eTale dviguNadi varNavALA dvigu sudi gandhavALA dviguNAdi rasavALA ane dviguNAdi spazavALA je pudgala te bhAvatho sapradezI pudagalo kahevAya. 7 v0-- mUkSmanigAda athavA bAdaranigAdamAM anantA che, ema ApaNA zAstro jaNAve che. baTAkA, sakarIA vigere kaMdamUlamAM paNa anAjIva che ema vAraMvAra kahevAya che, to eka zarIramAM anAjIno samAveza zI rIte thaI zake ? (223) 7 30-paka padArthamAM bIjA padArthane rahevAnI be rIti spaSTa dekhAya che, temAM rahelI apravezarIti che. jema eka DabImAM lakhoTI rAkhI ya te jevI rIte DabbIne kevaLa sparza karIne bhinnapaNe rahe che te apravezarIti che, ane lokhaMDanA gALAmAM agni, eka dI kanA tejamAM bIjA dIpakanuM teja ityAdinuM ava2. je pudgala mAM pAMca varNamAMne koIpaNa varNa ekaguNa hoya che te pudgala vAthI bhAvApradezI. 3. je pudagalAM be gaMdhamAM kepaNu gaMdha ekaguNa hoya che te pudagala thI bhAvApravezI.. 4. je pudgalamAM pAMca rasamAMthI koi paNa rasa eka guNavALe heya te te sAthe bhAvAzo . 5. je pudagalamAM ATha sparzamAMthI koI paNa sparza eka guNavALe hoya te sparza bhAvAprarazI Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (154) zrI praznottara meAhanamAlA gAhana te pravezarIti athavA sakrAntarIti kahevAya che. kSetramAM kSetrI, eTale AkAzamAM dharmAstikAyAdi drAnA avagAha saMkAntAvagAha che, pudgalamAM pudgalanA avagAhu sakAta asa kAnta banne prakAranA hoya che. pudgalamAM AtmAnA arthAt zarIramAM AtmAnA sAnta avagAhu hAya che. eka jIvamAM trIjA jIvanA paNa sa'phrAnta avagAhu heAya che. e pramANe ahiM nigeAda-zIramAM eka jIva sakrAnta avagAhe eTale paraspara tAdAtmyapaNe rahelA hAya che tema bIjo jIva paNa temAM saMkramIne rahelA hAya che. tevI rIte trIjo jIva, tevIja rIte ceAtheA jIva ema yAvat sakhyAtajIva, asaMkhyAtajIva ane anantajIveA paNa paraspara eka AjAmAM praveza karI sakramIne rahe che, jethI eka zarIramAM jIde jude sthAne athavA judA judA avagAha rokIne rahelA hAya ema nathI. para Mtu sarve jIvA ekaja zarIramAM sarakhI avagAhanAe paraspara praveza karIne rahelA heAya che. ahiM kadAca zakA thAya keeka padArtha bIja padArthamAM sathI praveza karIneaema rahI zake ? te zakanA samAdhAnamAM samajavuM joie ke-eka dIpakanA tejamAM bIjA dIpakanu teja praveza thatuM pratyakSa mAlama paDe che. mATe jANI zakAya che ke eka paTTAmAM bIjo padArtha praveza karIne rahI zake che. ( 223 ) 8 60--kadAca upara kahevA pramANe hoya tApaNa eka zarIramAM be cAra pAMca ke deza jIve. paraspara praveza karIne rahI zake, paraMtu ekaja zarIramAM anantave praveza karI rahI zake e zI rIte samajAya ? ( 224 ) pramANe bIje kema na rahI 8 3--jo eka zarIramAM eka jIva rahyA te jIva rahI zake che tA te mujama bIjA aneka zake ? arthAt eka zarIramAM eka jIvanI mAphaka bIjo jIva rahyA tema trIjo cAthA sakhya asakhya ane yAvat anantajIvA paNa rahI zake, ane je eTalA jIvA na rahI zake te. eka zarIramAM eka jIva sivAya bIjo jIva paNa na rahevA joie e sAmAnya niyama che. puna: bIjI vAta e che ke jIvaja jIvamAM praveza karI zake che ema nathI, parantu rUpI evA pudgalA paNa pudgaleAmAM paraspara sarvAM ze Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottare mohanamAlA (151), praveza karIne rahI zake che. eka paramANumAM bIje paramANu, temAM trIje paramANa, temAMja cA pAMcama saMkhyAta asaMkhyAta yAvata anaMta paramANuo te eka vivakSita paramANumAM praveza karI zake che. ane tethI ja anantapradezI kadhonI paNa eka AkAzapradeza jeTalI avagaNanA siddha thaI zake che. pudgalato rUpI padArtha che, te pramANe ja mAM paraspara anantano pravezAvagAha mAne ayukta nathI. jema sudhAvasthAne pamADela ( bubhukSita ) pAre seMkaDe tolA sonuM praveza karI jAya che (pitAnAmAM samAvI de che) chatAM vajana ke AkAra vRddhi pAmato nathI, je mATe lokaprakAzamAM kahyuM che ke ( paramANapAdinA dravyeNakenApi prapUryate / svapradezathA dvA. bhyAmapi tAbhya tathA tribhiH // 1 // api dravyazataM mAyAttatraivaika pradezake / mArat koTizataM mAyAdapi koTisahasrakam // 2 // avagAhasvabhAva vAdaMtarikSasya tatsamaM / citrattvAcca pudgalAnAM pari. NAmasya yuni.mana // 3 // dIpradIpaprakAzena yathAvarakodaraM / ekenA'pi pUryate tarata ja mati 2 | 4 | virahyaumdhikSAmata para dsykkrsske| suvarNasya karpazataM taulye kadhikaM na tat // 5 // punarauSadhisAma yattidvayaM jAyate pRthak / suvarNasya karSazataM paardzaikA : ; " 'bhAvArtha - eka AkAzapradeza eka paramANuvaDe paNa pUrAya che tathA be parama kRo vaDe paNa pUrAya che, temaja traNa paramANuvaDa paNa pUrAya che. 1 | puna: te eka AkAzapradezamAM seMkaDo paramANu dravyo kamAya che, seMkaDo kADa paramANu dravyo samAya che ane hajAro ke paNa paramANu dravyo samAi jAya che, e pramANe be paraspara vezI zake che tenuM kAraNa zuM ? te darzAve che - che 2 e sava dravyonA pravezanuM kAraNa e che ke-AkAzane tathA prakArane avagAha svabhAva che ane pudgalenA pariNAma vicitra che mATe be sarva bAbata yuktisaMgata che. je 3 che te ja vAta dAnathI siddha karAya che dedIpyamAna eka dIpakanA prakAza vaDe jema oraDAnA madhya bhAga pUrAya che tema teja oraDAmAM bIjA seMkaDo dIpakane prakAza paNa samAI jAya che 4 punA Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (156) 'thI praznottara mohanamANa * * bIjuM daSTAnta-auSadhinA sAmarthyathI eka kaSa' (tAlA ) pArAmAM 100 kaI ( tolA ) nuM praveza kare che chatAM te eka kaI pAre vajanamAM vadhato nathI ! 5 che vaLI aiASadhinA sAmarthyathI 100 karSa sonuM ane eka kaI pAre bane judA paNa paDI zake che. A bhAvArtha zrI bhagavatIsUtranA 13 mAM zatakanA cothA uddezAnI vRttimAM paNa spaSTa jaNAvela che. A pramANe rUpI padArtho paNa eka bIjAmAM paraspara praveza karIne rahI zake che to nigada athavA baTAkA vigere kaMdamUlamAM arUpI evA anaMtajI potapotAnI judI avagAhanA na rekatAM ekaja avagAhanAmAM te paraspara eka bIjAmAM praveza karIne rahI zake temAM kAMI Azcarya nathI. kAraNake dravyonA pariVAma-svabhAva vicitra hoya che. (224) 9 40-nigAdanA ekaMdara bheda keTalA? (225) 9 30-sUkSmanigoda ane bAdarasiMgada, te pratyekanA be bheda sUkSmaaparyApranigada ane sUkSmaparyAnigoda, bhAdaraaparyA sanigoda ane bAdaraparyApranigAda ema ekaMdara cAra bheda thAya, athavA vyAvahArikanigoda ane avyAvahArikanige da ema paNa be bheda kahevAya che. (25) 10 50-nigada lokamAM sarvatra che ke amuka sthAnamAM che? (226 ) - 10 30-sUkSmanigada sarva lokAkAzamAM atinibiDapaNe vyApta heya che. lokomAM evuM ke sthAna nathI ke koI AkAza pradeza nathI ke jyAM sUkSmanigada na hoya, bAdaranidAdanuM sthAna sarva dvIpa-samudramAM ane vAstavika rIte sarva jaLArAmAM ane sarva vanaspatisthAnamAM hoya che. "garatha karuM tathari " " jyAM jaLa tyAM vanaspati e vacana vizeSatA bAdaranigedanI apekSAe che. je ke kAcA svaccha jaLamAM bAdaranigoda dekhAtI nathI topaNa adazyapaNe bAdaranigada avazya che. e bhAvArtha nyA. vi.. upA, zrImadda yazovijayajI mahArAje dhamaparIkSA granthamAM kahe che. jethI bAdaranigada lokanA asaMkhyAtabhAgamAM che. ane saksavigeda (to) upa2 jaNAvyA mujaba sarva lokamAM che. (226) Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' ' zrI prauttara mohanamAlA. ,(157), : 11 ---nigAdane paryAdita keTalI hoya? (227) - 11 u0--labdhi aparyApta-sUkSmanigAda tathA labdhi aparyApta bAdaranigoda jIvone AhAra zarIra ane indriya e traNa paryAptio hoya che. cothI uzvAsaparyAptino AraMbha karela hoya paraMtu aparyAptA hovAthI pUrNa thai zakatI nathI. ane labdhiparyApta sUkSmanigoda tathA labdhiparyAbAdaranigadane AhAra-zarIra-I-draya-udghAsa e cAre paryAptio hoya che. (227) 12 40-nigAdane prANa keTalA heya? (28) 12 30- aparyA. sukSma tathA aparyA. bAdaranigAdajIne ndriya AyuSya ane kAyabala e traNa prANa hoya. paryApta sUkSma tathA paryApta bAdaranigAda jIvone sparzanendriya AyuSyauzvAsa ane kAyabala ema cAra prANa hoya che. (228 . 13 -nigoda jIvonI ni tathA kula keTalA heya?(rara) 13 30- yoni cAra lAkha ane kula aThThAvIza lAkha keDa hoya che. samaya-samagadhasama rasa ane sama sparzavALuM u. tpattisthAna eka nimAM gaNAya che ane tethI asaMkhya nigAda chatAM samAnavaNadinI apekSAe cAra lAkha bheda paDe che. eka yonimAM utpanna thatA bhinna bhinna jAtinA cho te kula gaNAya che. (22) 14 40-nigoda jIvanI ni saMvRta hoya ke vivRta?(230) 14 30-mUkSma-bAda banne prakAranA nigAda cha saMvRtayonivALA che. kAraNa ke nigodanI utpattisthAnarUpani spaSTa dekhAtI nathI. (230) 15 i-nigadanI bhavasthiti keTalI hoya? 8ra31) - 15 30-pane prakAranI nigAdanuM jaghanya AyuSya 256 AvalikA pramANa kullakA jeTaluM che ane utkRSTa AyuSya ethI adhika atamuhUrta pramANe che. (21) 1. 16 -nagAdajInI kAyasthitinuM keTaluM pramANa (232) 16 3--avyavahAra rAzirU5 nimedanI apekSAe jaghanya Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (158), zrI praznottara mehanamAlA. athavA utkRSTasthiti anAdi sAta ane aAdi ananta che, arthAta je cha nigodamAMthI haju nIkaLyA nathI paNa nIkaLaze teonI kAyasthiti anAdi sAta ane je che tenI nyA nathI ane nIkaLavAnA paNa nathI te nigoda jInI kAyasthiti anAdi anaMta che. tathA je nigoda anAdi vigedamAMthI eTale avyavahArarAzimAMthI nIkaLI vyavahAra rAzimAM AvIne puna: nigodapaNuM pAmyA che teonI nigodANAnI sthiti sAdi sAnta che eTale kALathI asaMkhya-utsarpiNI avasarpiNuM sudhI nigodapaNAno anubhava karaze ane kSetrathI asaMkhalokAkAzanA je. TalA AkAza pradeze teTalA kALacako sudhI nigodANuM anubhavaze ( 232 ) 17 -nigoda jIvone zarIra keTalA heya (233) 17 30-dArika taijasa ane kAmaNa ema traNa zarIra hoya che. dArika zarIra anantajInuM eka DAya che. tejasakAmaNa zarIra jIva mAtranAM darekanAM judAM hoya che. (ra33) 18 g0-nigAdajInuM saMsthAna kevuM hoya ? (234 ) - 18 30-nigAdavone huDaka saMsthAna hoya che. vizeSa vicAra karatAM zrIjIvAbhigamamAM sUmanigoda ane daranigAdanuM paNa aniyata AkAravALuM saMsthAnuM kahyuM che, ane saMgrahaNInI vRttimAM sAmAnyapaNe niMdanuM sTibuka (parapoTA) pAkAre saMsthAna jaNAvela che. (234) 19 gha0-nigAdajInuM zarIra pramANa keTaluM hoya? (235) 19 30- sUkSma-bAdara bane nigAhajIvonuMrIra jaghanyathI aMgulane asaMkhyAta bhAga ane utkRSTathI paNa aMgulane asaMkhya bhAga che paraMtu jaghanya karatAM utkRSTa bhA ne kAMIka adhika jANo. emAM paraspara hInAdhika zarIra A prathANe che:- 1 A lakhANa sUkSmanigoda ane bAdaranigoda banemAM bhavapUrtinI apekSAe kahyuM. anyathA bAdara nigoda to bAdara niga mAM 70 ke kosAgara sudhI utpanna thaI zake che. ema kAyasthiti stotrama tathA prajJApanAnA 18 mA padamAM kahyuM che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pramottara mohanamAlA. (159). 1 aparyAptasUkSmanimedanI jaghanya avagAhanA sarvathI laghu tethI 2 3 bhAdara , cha , asaMkhya guNa 3 paryApta sUkSma cha cha ' s by by 4 i bAdara cha cha ka 5 aparyAptasUkSma che utkRSTa 59 9 6 paryApta che 5 5 59. >> 7 apaoNpa bAdara cha cha ) , w 8 paryApta 5 x 9 e pramANe AThe prakAre nigAdajInI avagAhanAnI taratasatA jANavI. (235), 20 10-nigAdajIvone samudraghAta keTalA heya? (23) : ra0 30-banne nigodanA chevone kaSAya-vedanA ane maraNa ema traNa muddaghAta hoya che, vizeSamAM e che ke nikUTasthAne rahelA nigada tathA aAcarasthAne rahelA nigeda ke jyAM vAyu Adina vizeSa AghAta pahoMcI zakato nathI tevA sthAnamAM rahelA ene vedanA samudraghAta nathI hoto ema zrI prajJApanA sUtramAM kahyuM che (236) 2 -nigedanA ja kaI kaI gatimAM utpanna thaI zake? (23) 21 30-nigAdajI maraNa pAmIne se ekendrimAM, sarvavikolejiyamAM saMkhyAta AyuSyavALA garbhaja tiyacarSacendrimAM, saMkhyAta AyuSyavALA garbhaja manuSyamAM ane saM. mUrNimA tici manamAM utpanna thAya che, paraMtu yugalikamAM devamAM ane nArakamAM utpanna thatA nathI. (237) : - rara 8-nigodamAM kaNa kaNa utpanna thAyaM? (38) , 22 30-e jIvonI jyAM jyAM gati kahI che. tyAMthI . tyAMthI Agati paNa jANavI, arthAt te te sthAnethI maraNa pAmelA jI nigodamAM utpanna thaI zake che, parantu yugalika deva ane nAraka e traNa cha maraNa pAmIne anantarapaNe nigodamAM utpanna thaI zakatuM nathIeTale ke Agati gati tulya che. (38) Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (160). zrI praznottara mAhanamAlA, 23 20 eka samayamAM keTalA thavA nigAdamAM utpanna thAya (, 139 ) : 23 30--eka samayamAM jaghanyathI paNa ana ta nigeAdave utpanna thAya che. parantu sakhya athavA asaMkhya nigeAda thA utpanna thatA nathI, utkRSTathI eka samayamAM thI paNa vadhu ananta nigeAdaveA utpanna thAya che. mATe dara sAme anantanigAdajIvAnI utpatti che. jema utpatti che tema prati samaya ananta nigeAda venu cyavana-maraNa paNa thayA kare che. ekaja nigAdamAM jeTalA ananta jIve vikSita samaye che temAMnA anantajIvAtmaka eka asaMkhyAtamA bhAga eka samayamAM maN pAge che ane teja samaye puna: anantajIvAtmaka eka asaMkhyAtamA bhAga parabhavathI AvIne te nigeAdamAM utpanna thAya che. e pramANe kRti samaye eka eka asaMkhyAtamA bhAga ghaTatAM ghaTatAM vivakSita nigeAAnA sarve jIve antadUtta mAtramAM sarve vinAza pAme che. tethI annakU mAtra vyatIta thatAM bIje samaye joie te te nigeAdamAM sa jIvA navAja AvelA hoya che. ane pUrve je jIvA hatA temAMnA eka paNa jIva vidyamAna hAya nahiM. e rIte je eka nigeAda antarmuhUtta mAtramAM sarvathA parAvarttana pAmI jAya, che tema leAka vartI dareka nigeAda paNa antadUtta mAtramAM parAvana pAme che. e pramANe sadAkALa niAdA dara antamutte savA navI navI utpanna thAya che paraMtu te nigeAdA kadI paNa jIvahi1 thatI nathI. ( 239 ) 24 0--nigeAdamAM upapAta cyavanane vijhukALa keTalA hAya ? ( 240 ) 24 30-pratisamaya anantajIvAtmaka eka eka asakhyAtameA bhAga dareka nigADhamAMthI maraNa pAme che ane navA utpanna thAya che, mATe nigehamAM upAta-cyavananA virahakALa hoi zakatAja nathI. ( 240 ) 25 60--nigAdamAMthI nIkaLelA jIveA anantara manuSyAdi savamAM samyaktvAti gRNAne pAme kharA? ( 41 ) Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrA gaNottara mehanamAlA. 25 30--nigAdajI maraNa pAmIne je anata25Ne 5ndriyatiryaMca thAya te samyakatva ane dezavirati paNa pAmI zake che. tathA je anantarapaNe manuSyabhavamAM utpanna thAya te samyakatva dezavirati sarvavirati ane yAvata mokSapaNa pAmI zake che. (241) 26 0-nigedanA cha anantarapaNe manuSyabhavamAMthI mokSe jAya to keTalA jaI zake? ( 242 ). 26 30-nigodamAMthI nIkaLI anantapaNe manuSyabhava pAmI mokSe jAya to vadhAremAM vadhAre che je mokSe jaI zake che. (242) ra7 4 --nigAdajIne lezyA keTalI heya? (243); ' 27 30-- dareka nigAdavane anta parAvana pAmatI kRSNa-nIla ane kApata traNa lezyAo hoya che. (243). - 28 - nigodanA ane keTalI dizAne AhAra hoya? ( 244) 28-30-lokanI aMdara rahelA nigoda jIvone cha dizAne AhAra hoya che ane lokanA nikUTa temaja prAntabhAgamAM rahe. lAone 3-4-5 dizAne paNa AhAra yathAsaMbhava hoya che 244) ra9 0-nigAdanA jIvone saMghayaNa heya? ane heya te kayAM hoya ? (245). 29 30- hADakAnA abhAve nigAdajIne saMghayaNa nathI, matAMtare sevArtA svIkAryuM che te paNa balanI apekSAe jANavuM (245) 30 40-nimedavone AhArAdi saMjJA temaja kaSAya heya? (26) 30 30AhAra, bhaya, maithuna ane parigraha e cAre saMjJAo avyaktapaNe pratyeka nigodane hoya che. e ja pramANe cAre kaSAya paNa avyaktapaNe hoya che. (246) 31 0-nigadanA ane indriyo tathA saMkSipaNuM hoya? (27) . - 31 30-pAMca Indriyo paikI eka spazanendriya hoya, paraMtu Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (162) zrI praznottara mohanamAlA. bhUta-bhaviSya ane vartamAna traNe kALane vicAra karavAmAM asamaya hovAthI asaMjJi hoya che. (247) 3ra 40-nigAdanA jIvone traNa vedamAMthI kayo vedahAya (24) 32 30-nigoda jIvane kevaLa napuMsaka vedaja heAya che ane ne te paNa kaSAya ane saMjJAnI mAphaka avyakata hoya che. (248) 33 40-nigAdajI samyagadaSTi-mizraNa ke mithyASTi hoya? tathA temane kahyuM guNasthAnaka hoya? (249). 33 30-sa nigAdavo mithyASTija hoya che ane e pramANe avyakatamithyAtva hevAthI temane sadAkALa prathama guNa sthAnakaja hoya. (249) 34 0-nigodane jJAna ane darzana tathA upayoga heya? ane hoya to kyA kyA hoya? (250 ) 34 30-mati ajJAna, zrata ajJAna ema be ajJAna hoya ane cAra darzana paikI eka acakSadarzana hoya ane be ajJAna temaja eka darzana maLI traNa upaga hoya. (250) 35 40--nigoda jIvone traNa AhAra paikI kaye AhAra hoya ane te kayAre hoya? (251 ) 35 30-vigraha gativinA nigodajevo dAkALa AhArI heya. vigraha gatimAM paNa vadhArAmAM vadhAre traNa (athavA cAra) samaya sudhI aNAhArI hoya. puna: e jIvone utpanna thatI vakhate zarIraparyApti pUrNa na thAya tyAM sudhI ejaAhAra hoya, ane zarIraparyAmi pUrNa thayA bAda temAhAra heya e banne prakArane AhAra paNa e jane anAgika (spaSTa upayoga rahita paNe) hoya che. e AhAra sacittAdi traNe kArane hoya che. AhAranuM aMtara eka samayanuM paNa hotuM nathI. (51) 36 40-paMdara vega pakI nigodaSTone keTalA yoga hoya? (25) 36 30-nigAdajIne vigrahagatimAM temaja utpattinA pra. cama samaye kevala kAmakAyAga hoya che, ane tyArabAda a Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA (163) patAvasthA sudhI dArika mizra ane te pachI dArika kAyayoga hoya che. (25). 7 40-nigAdajInuM pramANa keTaluM ? (253 ) - 37 39-aparyApta sUkSmanigodAdi cAre prakAranA nigAda jIvo ananta kAkAzanA jeTalA AkAzapradeza tethI paNa ananta guNa che. temAM paNa 1 bAdara paryApta nigAda sarvathI aha5 tethI , 2 bAdara aparyApta nigoda cha asaMkhyaguNa tethI 3 sUkSma aparyApta nigedajI asaMkhya guNa, tethI : 4 sUkSma paryApta nigoda asaMkhyaguNa che. (53) 38 - cAre dizAo paikI kaI dizAmAM nigAdavo vadhAre ane kaI dizA mAM ochA hoya? (24) 38 30. sUkSma nigAdavo savalakamAM atinibiDa5Ne sarvatra vyAsa DavAthI te jIvonI apekSAe savadizAomAM ni. goda sarakhA che. ane bAdaranigAdanI apekSAe vicArIe te pazcimadiza mAM alpa che. tethI pUrva dizAmAM vizeSa che tethI dakSiNadizAmAM vizeSa che ane tethI uttaradizAmAM vizeSa che. A apamahatva che. dara amukAyanI apekSAe vicAravAnuM che, kAraNa ke bAdaravanaspatinuM a5bahuta jaLanA alpabadutva sAthe saMbaMdha dharAvanArU che. jyAM jaLa vadhAre tyAM vanaspati paNa vadhAre e sAmAnya niyama che. (254) 39 49-nigoda jIvo mUla tathA uttara prakRtinI apekSAe keTalAM karmone 'dha kare? (255) 30 30 - sAmAnyapaNe nigodanA jIvo mULa ATha kano baMdha kare che ane uttaraprakRti AzrayI 109 kama prakRtio bAMdhe che. kAraNa samyakatvanA abhAve jinanAma kama, cAritranA abhAve AhArakaTrika ane devanArakamAM javAnA abhAve vekiyAkhaka e 11 prakRtie nigAda keipaNa vakhate bAMdhatAM nathI. e.vyavahArarAzimAM utpanna thanArA nigoda AzrayI jANavuM, paratu jeo avyavahArarAzimAM heIne anantakALa sudhI a Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (264) * bA prottara mehanamAlA. vyavahArarAzimAMja rahevAvALA che ane kadi paNa bahAra nIkaLI vyavahArarAzipaNuM pAmavAnA nathI tevA cho te. 5 pAnAvaraNa 24 mohanIya ( 28 mAM thI mizra-samya, : 9 darzanAvaraNa strI, purUSa, vinA) - pedanIya 28 nAmakama-te A pramANe-tiryagati 1 nIcagotra ekendriya jAti taijasa-kAzmaNa-dA5 aMtarAya rika zarIra-huDaka saMsthAnavarNAdi 4 1 tiryagAyu tiryagAnupUrvI-agu ladhu-upaghAta parAghAta-ucchavAsa sthAvara-sUkSmasAdhAraNa aparyApA-paryApta-sthira asthira-zubha-azubha-dorbhAgya-a nAme--apayaza-nimaNa, (= 28) - 23 + rapa + 28 = 76 prakRtine baMdha anAdi anaMta bhAMgAvALI avyavahAra nigadane jANavo. (255 ). - 40 v0-nigadanA kone keTalI prakRtine udaya tathA u. kIraNa hoya? (256). : - 40 30-anAdi ananta bhAMgAvALA nigAdajI jeTalI yakRtio bAMdhI zake che teTalI prakRtioja te mane udaya yogya jANavI, kAraNa ke nigAdane jeTalI prakRtie udaya yogya hoya teTalIja prakRtie nigAdamAM utpanna thanArA bIjA ja temaja anAdi anaMta avyavahAra nigada bAMdhI zake che. arthAta 76 prakRtione udaya hoya che temaja teTalo prakRtionI udIraNA hoya che. (256) * 41 40--nigAdavone sattA keTalI prakRtionI hAya(257) - 41 30-jinanAma-AhAraddhika sabhya mizra devAyu narakAyu- devagati, narakagati, devAnupUrvI ane narasAnupUrvI e 11 prakRtio vinA zeSa 137 prakRtionI sattA . e sAmAnya nigoda AzrayI jANavuM. ane anAdi-anaMta avyavahArI nigAdane to jeTalA baMdha teTaloja udaya ane teTaluM ja sattA hevAthI 76 prakRtinI sattA (120 nI apekSAe) heya. (257) - Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI praznottara mehanamAlA. (15) kara -nigadanA chevo nigAdamAMthI nIkaLIne manuSya thAya to kaI kaI padavI meLavI zake? (258) 42 3-nigAdajIvane agrabhavamAM tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, ane paladeva e cAre padavIo vinA na mAMDalIka padavI. cakavartAnA caMda ratnanI padavI, samyakatva dezavirati sarvavirati ane kevali chuM e 19 padavIo pAme, ema sAmAnya vanaspatinI pa vI uparathI pannavaNajamAM ra0 mA padane viSe kahelI vyAkhyAnusAre saMbhava rahe che. (258) 43 prA - 'ghaTe na rAzinigodakI baDhe na siddha ananta' meM paMktine vAstavika artha zuM che? kAraNa ke mahAvidehAdikSetramAM mekSa mAga cAlu hevAthI siddhAnI saMkhyAmAM vRddhi thAya che ane jeTalA ja mokSe jAya che teTalA avyavahAra rAzimAMthI vyavahAra rA mAM Ave che, eTale nigodajInI saMkhyAmAM paNa hAni thAya 2, (25) 43 39 - siddhanI rAzi je (pAMcame) anate che te sadAkALa (thoDI thoDI vadhavA chatAM paNa anAja rahevAnI che, paNa (pAMcamA) ane tethI vadhIne kaI divasa cAthI rAzinA nAmavALI (athavA to chaThThA ananta jeTalI) keI kALe thavAnI nathI, kAraNa ke jaina bhAmAM padArtha saMkhyA mATe "saMkhyAta asaMkhyAta tathA ana e traNa rAzi sarvajJa bhagavaMte niyata karelI che. *( temAM paNa abhavI cothe anate siddha pAMcame ananta, bhavI AThame ana-te vigere bAbate nizcita che ) thI saMkhyA-rAzino abhAva che to have siddharAzi daravakhate vadhavA chatAM paNa anantathI AgaLa zuM vadhavAnI hoya ! e pramANe nigodarAzi eTale mukhyatve avyavahArarAzi je ke daravakhate ghaTe che te paNa ghaTIghaTIne nantakALe paNa evI nathI ghaTavAnI ke je avyavahArI nigAda ananta che te maTIne asaMkhya thaI jAya, e saMya asaMkhya ane ananta ema traNa rAzinI apekSAe nigodarAzi ghaTavAnI nathI temaja siddharAzi vadhavAnI nathI. ethI "ghaTe : phi ni ca = siddha banatta" e ukita barAbara akSarakSaka satya che ane vAstavika rIte daravakhate nigAda rAzi ki Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (66), thI praznottara mohanamAlA. cita ghaTatI jAya che ane siddharAzi uicita vadhatI jAya che te paNa satya che. (258) 44 40-kiMcita ghaTatAM ghaTatAM paNa anantakALe nigodanA anaMta maTIne asaMkhya jeTalAM (eAchA) kema na thAya? (260) 44 30-traNakALanA samaye karatAM sarva anantaguNa che, athavA traNa kALanA samaya karatAM nigada paNa anantaguNa che. te have evo kayo kALa Ave ! ke je kALe nigAdajI anata che te ghaTIne asaMkhyAta thaI jAya ? punaH zrI prajJApanA sUtra vigeremAM AgaLa kahevAtI avyavahAra rAzi eTale anAdinigoda je svIkArelI che te rAzi "anaMtakALa sudhI rahevAnI che ema spaSTa jaNAvyuM che, jethI te anAdi nigada je kaMipaNa kALe anaMta maTIne asaMkhya thAya to jarUra asaMkhyAta maTIne saMkhyAta thatAM vAra na lAge, ane jyAM saMkhyAta thaI ke ta nirlepa-khAlI thatAM paNa vAra na lAge ane je anAdi nigadarUpa avyavahArarAzi khAlI thaI jAya to pachI vyavahArarAzi kame krame khAlI thaI jAya ane tema thatAM lokamAM kevaLa abhavyajIvo bAkI rahe ane bhavya siddhi padane pAmelA hevAthI siddhigamana paNa aTake. ema sarva bhavya ane siddhi gamanane viccheda te koIpaNa kALe zrI saMjJabhagavaMte chelo nathI. mATe anAdi nigoda anaMta maTIne asaMkhya nahi thAya ema spaSTa rIte samajavuM sugama che. punaH e anAdi nigodamAM bhavya ane abhavya banne prakAranA ananta banato sadAkALa (kiMcita kiMcita ochA thavA chatAM paNa) banata ane nantaja rahevAnA che, je mATe kahyuM che ke - sAmI amAvo, varadArjili apAyaar ! bhavvA vi te aNaMtA, je siddhi suhaM na pAviti // 1 // artha-sAmagrInA abhAvathI vyavahArarAzimAM nahiM praveza thavAthI je bhavya mekSa sukha pAmavAnA nathI tevA bhavya che ( api zathI abhavya ) paNa ananta che. (260 . . 45 40-pratyeka vanaspatimAM sarvakALa pratyeka vanaspati Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAlA. (167 ) paNa ja rahe che ke kAi avasthAmAM sAdhAraNapaNuM paNa hAya che ? temaja sAdhAraNa vanaspati sarvadA sAdhAraNa vanaspatirUpaja hAya . ke kAi ava thAmAM pratyeka vanaspatipaNu hoya ? ( 261 ) 45 30-savaeN vanaspatie ' soni zilajIo lahu 3zamamALo gAto mALo' e vacanathI krisalaya avasthAmAM tA avazya anantakAyaja hoya che. tyArabAda te krisalaya vRddhi pAmatA punatakAya paNa hAya ane pratyeka paNa thAya. kAraNa jo sAdhAraNa vanaspati hAyatA sAdhAraNa ( anantakAya ) rUpeja rahe, ane pratyeka vanaspatikAya hAyatA vRddhi pAmatA kisalaya satyekavanaspati thAya. vanaspatinI kisalayAvasthA antamu jeTalI hAya ( 261 ) 46 60-jyAre kAI eka gatimAM vatA jIvanuM AyuSya pUrNa thAya che ane te anya gatimAM utpanna thAya che, te anyagatimAM utpanna thanArA jIva keTalA prakAre anya gatimAM utpanna thAya ? ( 262 ) 46 30- eka gati ( bhava) mAMthI anya gati (bhava)mAM utpanna thanAra jIva e prakAre utpanna thAya che. eka 'IlikAgati vaDe ane khIccha ' kendvagati ' vaDe athavA ' Rjugati " vaDe ane ' vakrAni' vaDe ( 262)' 47 20- -IlikAgati ane kanTukagati kone kahevAya ? (263) 47 30- iyaLa jema peAtAnu AgaluM zarIra AgaLa pheMkIne -tyArabAda pAchAnA zarIrane saphecIne iSTa sthAne jAya che tema jIva paNa prathA AtmapradezAne dIdhaDAkAra karI utpattisthAne paheoMce che. te vakhate marahasthAna ane utpattisthAna e ane sthAnamAM ane antarAlamAM AtmapradezanI dIrgha zreNi lakhAcelI hAya che, tyArabAda maraNa sthAnathI AtmapradezAne saharI laI sarve AtmapraderoA utpattisthAne khecI lye che. tene jinnAsmRti kahevAya che. daDA jema sarvAMge uchaLIne anya sthAne ja paheAMce che, tema AtmA paNa satya Atmapro vaDe piDita thayA thakA daDAnI Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (168) zI praznottara mohanamAlA. mAphaka athavA topanA gALAnI mAphaka utpatti sthAne pahoMcI jAya che tene rAjulArisa kahevAya che, saMsArIjIvone IlikA ane kanka ane gati hoya che. siddhanA ane mokSamAM jatAM kevaLa kadukAna ja hoya che. (263) - 48 40-4jugati ane vikAgati kone kahevAya? (24) - 48 30-UdhvalakathI adholeke athavA alekathI - daleke tathA pUrvathI pazcima athavA pazcimathI pUrvamAM ema sIdhI dizAmAM jIva je eka rAmayamAM utpanna thAya che tene jJamti kahevAya che, ane dizAmAMthI vidizAmAM athavA vidizAmAMthI dizAmAM athavA vidizAmAMthI vidizAmAM be samaye traNasamaya kiMvA cAra samaya (athavA keI apekSAe pAMca samaya) sudhImAM eka bhavamAMthI anya bhavamAM je utpanna thaI tenuM nAma varAti athavA vijhafsa kahevAya che, A vakA ti, eka vakAgati, dvivakAgati, vikAgati ane caturvakrAgati, ema cAra prakAranI che je anukrame A pramANe- A juvAti-dizimAMthI nIkaLI adha: vA (garva utpanna thavuM hoya to eka vakrAgati thAya. kAraNa ke dizAmAMthI nIkaLI utpatti sthAnanI samazreNimAM AvI tyAMthI utpatti sthAne pahoMce ItyAdi rIte emAM aneka bhAga paNa upaje te svayaM vicAravA AkRti A pramANe vAta-vasanADI bahAra adhelakamAM dilipAthI nIkaLI trasanADImAM pravezI Ujavaloke sanmukha dizAmAM utpanna thAya tyAre dvivakAgati thAya, emAM rahela samaya basanADInI bahAranI dizimAMthI trasanADImAM praveza karavAne bIje samaya traNanADImAM Urdhvadizigamane ane trIje samaya sankhadizita utpatti sthAnamAM praveza ema traNa samayanI dvivakrAgati thAya che. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI morara mehanamA: 169) A pramANe ekasamaya. ya trIsamaya vitti-vyasanADI bahAra alekanI vidizAmAMthI UdavalokamAM vasanADI bahAra dizAmAM utpanna thAya, athavA alAkamAM vasanADI bahAra dizimAM rahele jIva UjavalokamAM trasanADI bahAra vidizAmAM utpanna thAya, puna: eja be prakAre UdalAkamAMthI adhelakamAM utpanna thAya to e cAre bhAge trivAgati thAya che. AkRti nIce mujaba sArvati -adholekamAM) * tranADI bahAra vidizAmAM rahelo che jIva UrvalokamAM vasanADo bahAra vidizAmAM unna thAya, athavA UdarvilokamAM vasanADI bahAra vidizAmAM rahelo chava adholokamAM na trasanADI bahAra vidizAmAM utpanna thAya tyAre pAMca samaya pramANa catuvekAgati thAya. Akati AM! basanADI bahAranI vidizAmAM pramANe - 4 10--upazama ene kSapazama e bemAM taphAvata zuM? 265) 48 30-saghAtI prakRtinI apekSAe vicArIe to upasamamAM rahaya (vipAkedaya) tathA pravezodaya e banneno abhAva vidizAthI tranADI bahAranI Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (170') zrI praznottara mehanamAlA. che ane upazamamAM to kevaLa radayanoja abhAva hoya che paraMtu pradezadato vattate hoya che. tathA dezaghAtI prakRtinI apakSAe vicArIe to upazamamAM rodaya tathA pradeze e bannene abhAra hoya che ane kSapazamamAM apadezaghAtI rAdaya athavA to radaya rahita kevaLa pradezadaya paNa hoya. e pramANe upazama ane kSayopazamamAM be rIte taphAvata che. (265) 50 0-udayamAM AvatA karmapradeze sarvathA rara rahita hoya kharA ke jethI rasodaya rahita kevaLa pradezadaya heI ke? (265) 50 30-udayamAM AvatA karmapradeze joke sarvathA zubha athavA azubha rasa rahita letA nathI, paraMtu zubha kiMvA azubha rasa vaDe yukta ja hoya che. (266) 5 0-jo ema hoya te sarvathA rasa rahita kevaLa pravezedaya kevI rIte hoya ? (267) paya 30-pradezadayane artha sarvathA rasarahita karmapradezane udaya" ema nathI, paraMtu pradezeAdayane vAstavika artha A pramANe che; baMdhAyeluM karma ra (pitAnA svabhAve) Hi mAre tene levA athavA vivArA kahevAya, ane svarUpe pheMdAmAM nahi AvatAM rUpe (eTale udayavaMtI para prakRtimAM saMkamIne (paraprakati rUpe( udayamAM Ave to te koi athavA detaluhaMgAma kahevAya. athavA jevA tIvarase ( sarvaghAtI rUpe ) baMdhAyuM hoya tevA tIvarase (sarvaghAtIpaNe ) udayamAM na AvatAM ati maMda rasarUpe (eTale dezaghAtIrUpe) thaI udayamAM Ave to te udaya paNa joke rasedaya che te paNa pradezeAdaya sarakhe ane kSaya pazamabhAvanI gaNatrImAM AvanAra che ema jANavuM. (267) . 5ra 10-baMdhAyeluM karma svarUpe.udayamAM na AvatAM pararUpe udacamAM AvavAnuM kAraNa zuM? jyAM sudhI svarUpadaya avakAza na maLe tyAMsudhI udayarahita kema na vatte? (268). para 30-je karmanI abAdhAsthiti samApta thaI te kAma kaI paNa prakAre udayamAM AvI niraja joIe e avazya Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratattara mohanamAlA. '171) niyama che, mATe abAdhAsthiti samApta thatAM je virodhI prakatine te vakhate udaya cAlu hoya to pite virodhI prakRtimAM saM. kamIne (eTale virodhI prakRtirUpe parINamIne) paNa udayamAM Ave ane vidhi prakRtine udaya baMdha paDatAM te karma svarUpe udayamAM Ape, athavA kadAca vidhi prakRtine udaya na hoya paraMtu te sthA ja svarUpadayane ayogya hoya topaNa paraprakRtirUpe udayamAM AvavuM ja joIe evA niyamane anusarIne karma pradezadayarUpe athavA te radayarUpe paNa udayamAM AvavuM ja joIe, kAraNake aba dhAsthiti samApta thaI che mATe. 268) pa3 10-hive e vAta samajAya che ke abAdhAsthiti samApta thaye kamane hadayamAM AvyA vinA to chuTakoja nathI, ane te svarUpe athavA te pararUpe paNa udayamAM te AvavuM ja joIe paraMtu e prama Ne vicAratAM to kSayopazamabhAva sivAyanI bIjI paNa aneka prakRtie pradezadayathI paNa udayamAM avavI ja joIe. (269 para 30-hA, ghodaya sivAyanI sarva adhavodayI pravRtio pradezeAdayathI ane radiyathI banne prakAre udayamAM AvI zake che ane dhruvodaya prakRtine to rasodaya dhruva hevAthI haMmezA rasodayathI ja hRdayamAM AvI zake che. jema jJAnAvaraNIyanI pAMca prakRtio cI hovAthI hamezAM rodayavALI che ane jina nAma AhArakaka Adi prakRtie adhavodayI hovAthI antamUhurta Adi dhabAdhAsthiti samApta thaye pradezadaya ane tevA prakAranI avasthA prApta thatAM rodayavALI paNa varte che. (269) 54 g:-zrI bhagavatI sUtra ( zataka 20, u0 2, sU. 2) mAM dharmAstikAya ane adharmAstikAyanAM abhivIne ApelAM che, to ahIM abhivaca thI zuM samajavuM ? TIkAkAra zrI abhayadevasUri mahArAja eno atha paryAya kare che te te hakIkata kevI rIte saMgata thAya che " zuM prANAtipAta viramaNadine dharmAstikAyanA paryAyarUpe gaNAvAya? ane gaNAvAya to kayA nayanA aAdhAre ane tema thatAM dharmAsisakAyanA svarUpamAM bhinnatA Ave tenuM zuM ? (20) Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (172 bI praznottara mohanamAlA. pa440- jaina zAstramAM eka ja vastune kahevAvALAM paryA jyAM ApavAmAM Ave che tyAM ekarthika anarthAtara paryAya ane nAmadheya vigere zabdo ApavAmAM Ave che, ane tevI jagyA upara ApelA zabdo ekaja abhidheyane kahevAvALAM hoya che, paNa zrIbhagavatIjImAM jaNAvelA pUrvokta satramAM ekarthika anarthAtara paryAya ke nAmadheya tarIke nAma nahi jaNAvatAM abhivacana tarIke te nAma jaNAvelA che, tethI te abhivacane ekaja vastune kahenAra hoya ema kahI zakAya nathi. Avazyaka niktimAM jema AkAzane kSetra tarIke jaNAvI pAchAthI vyaMjana paryAyamAtranI sarakhAvaTa laIne iznakSetra ane zAphikSetrAdikanA karaNene kSetrakaraNa tarIke jaNAvyAM che, tema ahIM paNa abhivacana zabda sarvathA eka arthane kahevAvALA ekArthika karatAM anya prakAre ekArthika kahevAne mATe ja pravarte che kemake IznakSe trAdikanuM karaNa vAstavika rIte dravyakaraNa bane che, paNa kSetra (AkAza) karaNa banatuM nathI ane tethI ja vyaMjana paryAyane prApta eTale mAtra zabdonI ja sarakhAvaTa lIdhI che tevI rIte ahIM paNa abhivacana zabda zabdonI sarakhAvaTane mATe mAtra levAyato aDacaNa jaNAtI nathI. vaLI vyAkaraNanA niyama pramANe be parathI banelA zabdamAM pahelA ane pachInA pAno lopa "te rA" e sUtrathI thAya che ane tethI dhamastikAya e nAma dhama ane astikAya e be padathI baneluM hoI AgaLa nA astikAya padane lepa thAya tyAre mAtra dhama pada rahe ane tethIja sUtrakAra mahArAjAe paNa dharmAstikAyanA abhivacanemAM paheluM "be vA" ema kahI dharma zabdane ja abhivacana tarIke jaNAvyuM che ane te dhama zabdanA paryAya (ekArSika) tarIke prANAtipAta virama dika irSA samiti Adine levAmAM koi paNa jAtanI aDacaNa dekhAtI nathI. dhyAna rAkhavuM ke adharmAstikAyanA babhivacamAM paNa pahelAM aphavA' ema che ane tethI prANAtipAta vigere ane IryAsamitine abhAva vigerene adamanA abhivacane tarIke jaNAvyAM che. (270). - 55 gha0-AyuSya jaladI jogavAI jAya agara guTe ema Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrA potara mohanamAlA. , (173), mAnavAmAM karela kAmane vagara Ubhege nAza thaze ema mAnavuM paDe ke nahi ? (27) 55 3 -AyuSya to zuM ! paNa AThe karmo bAMdhelA hoya te bhogavavAM to paDe ja che. bAMdhelA keipaNa karmane bhegavaTA sivAya nAza thato nathI, paNa jJAnAvaraNIyAdi kamane DAAnabhakita vigere dvArA ane AyuSyane upakrama dvArA je nAza kahevAya che te mAtra tenA bhAgane jaladI karavAne aMge ane tenA rarAnA nAzane aMge che; eTaleke kamabaMdha be prakAre che, eka rasabaMdha ane bIje dezabaMdha, temAM jevA sAthI karma bAMdhyuM hoya tevA sathIja te gavavuM paDe evo niyama nathI, kemake rasane aMge bAMdhavA jevo megavavAno niyama rAkhavAmAM Ave to Atmanidana gahuNa prAyaTita vigere kriyA niSphaLa thavA sAthe sarva dharmakriyAo paNa niSphaLa NavI paDe, eTaluM ja nahiM paNa jJAnAdikane mATe abhyAsa vigerenI jarUra raheja nahi ane te nindanAdi badhA niSphaLa heya kamInA aTala siddhAntane jANanAra ane prarUpanAra mahApurUnA te nindanAdi karavAno upadeza ane te dvArAe karmano nAza thavAnuM kahetaja nahi. bIjo baMdha je pradezadvArAe kahyA che te te je pradezabaMdha thaye hoya te bhAga ja paDe. tava e che ke rasabaMdha bhegava aniyamita che, paNa pradezabaMdha bhagave niyamita che. (271) 56 i---rasa ane pradezanA bhedamAM keI draSTAtathI samajaNa ApI zakAya kharI ? (272) 56 30-keIka manuSya vagara vicAryuM vadhAre kerIo athavA vadhAre pramANamAM keLAM khAvA hoya ane pachI tenA peTamAM dukhAvo thatAM vaidyane te du:khA TALavA mATe puchavAmAM Ave tyAre vaidya te du:khAvAnI zAMti mATe kerI khAnArane suMTha ane keLAM khAnArane elacI khAvAnuM je jaNAve che te suMTha ane elacI khAdhA pachI mAtra kerI ane keLAne vikAra dura thAya che, paNa kerI ane . keLAnA pudgale je peTamAM rahelA che tene nAza karatA nathI te pudagalo to jaTharamAM ja rahe che, tevI rIte jJAnAvaraNIyAdinA Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (274) zrI prazottara mehanamAyA. jJAna rokavA pramukha vikArane jJAnabhakti vigere kriyA dUra karI zake che paNa tenA nArasa ( aparasavALAM) pudgalA to AtmAne ja bhegavavAM ja paDe che. ( 272 ) -AyuSya vigere karmonA upakama thAya ane tethI te jaladI bhagavAya chatAM temAM karelA karmane nAza na mAnave te kema bane? ( ra73 ) 30-eka manuSya pratidina zera anAja khAto hoya ane tene je eka maNa anAja ApavAmAM Ave to tene cAlIza divasane khAka che ema kahI zakAya, chatAM te manuSyane kaIka e jabaro bhasmaka vyAdhi utpanna thAya ane te cAlIza divasane khorAka cAra divasamAM khAI jAya temAM pAhAra jaladI khAdhe kahevAya paNa AhArane nAza thayo kahevAya nahiM. tevIja rIte bAMdhelA karmo paNa anukrame bhegavatAM jeTalo vakhata lAge tenA karatAM thoDA vakhatamAM je kama bhegAvI levAya tenuM nAma upakrama (nAza ) kahevAya che. ghaDIyALanI kuMcI ghaDIyALa rItasara cAle te chavIsa kalAka sudhI pahoMcavAnI hoya chatAM je tenI kesa khasI jAya ke khIlI DhIlI thAya te te cAvI jaladI utarI jAya temAM cAvIne nAza thayo kahevAya nahiM, tevI rIte anukrame bhogavavAnuM AyuSya se Adi varasa cAlavAnuM hoya chatAM siddhAntomAM jaNAvelA adhyavasAnAdi upakrama parAe jaladI antamudrathI mAMDIne koipaNa vakhatamAM purU thaI jAya temAM karma uDI gayuM-kamane bhegavyA sivAya nAza thaI gaye ema kahevAya nahiM. ( 273 ). 58 0-asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA manuSyaticinuM AyuSya upakamavALuM hotuM nathI ema kharUM? (74) - 58 30-asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA manuSya-ticinuM AyuSya nAza pAmatuM nathI (upakramavALu hetuM nathI ) ema je kahevAya che te paryApta avasthA thayA bAda samajavuM. kAraNa ke aparyApta avasthAmAM te yugalikanuM traNa pa9pamanuM AyuSya hoya te paNa ghaTIne antamudra jeTaluM thaI ya che, ema je na mAnIe Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI praznottara mehanamAlA. - (15), te malikanI strIone navalAkha garbhaja chanI utpatti manAya nahi, athavA te akarmabhumi kSetramAM antarmuhUrtathI mAMDIne saMkhyA1 varSanA AyuSyavALA gabhaja manu mAnavA paDe. paNa te banatuM nathI. paNa aDhADujouM ItyAdi karma prakRti vigere zAstromAM kahyA mujaba aparyApta avasthAmAM traNa popamanuM AyuSya apavartanIya thAya che. ( 274) . : pa. 40-tamArakAya zI vastu che? tathA te kyAMthI Ave che? temaja dararoja niyamita TAImaja Ave tenuM zuM kAraNa? (ra75) 58 30 - tamaskAya e apukAyane vikAra che, tathA arUcheda nAmanA samudranA madhya bhAgamAMthI tamaskAyanI zreNi nIkaLe che. bhInI havA thatAM tene vizeSa vistAra thAya che ane sUryanA * pracaMDa kiraNe vigerethI tene vaMsa thato hoya tema samajAya che, 60 0-bharatanI je zAzvatI gaMgA nadI che te hAla che te ke bIjI? (276 ) 60 30--dilahI, kAnapura, kAzI thaIne baMgALanA akhAtamAM maLelI je Adhunika gaMgA che te aSTApadathI vALIne samudramAM meLavelI gaMgA che ema zrI ajitanAtha prabhunA caritranA AdhAre jaNAya che. ( ra76 ) ? - 61 -sUryodaya thayA bAda navakArazI AdinuM paccakhANa levAya ke nahiM? ( ra77) 61 32-mukhyavRttie sUryodaya pahelAM dhAravuM ane levuM joIe, chatAM haMmezA paccakakhANa karanArAone mATe pachI paNa kAraNa sara evA dhAravAmAM aDacaNa nathI. ( 277 ) 62 - jaMbudviIpanA pazcima mahAvidehamAM covIzamI tathA pazcImI vijaya chevaTa eka hajAra yojanA nIra gayela che. te tevI rIte puSkArAI ane ghAtakIkhaMDanI te te vijaya uMDANavALI haze ke kema? (278) , * 62 30-puSkarA ane dhAtakIkhaMDanA pUrva-pazcima thaine cAra cAra mahAvideha kSetramAM batrIze vija sarakhI sapATIe Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) : zrI praznottara mohanamAlA. che arthAta jebUdvIpanA mahAvidehanI kubaDI vijayanI mAphaka ahIMnI koIpaNa vijaye uDAIvALI nathI ane tethI ja kubaDI tarIke gaNAtI paNa nathI. jaMbukIpanA merUparvatanI pazcima rahelA mahAvideha kSetranI sapATI sarakhI na hovAthI dhIme dhIme utaratI chevaTe hajAra yojana uMDI thaI jAya che tethI mAtra je. bUdIpanI mahAvidehanIja 24-25 mI vijaye kubaDI ajaya tarIke kahevAya che. (278). 63 10- yugapradhAne keTalA hoya ? emanuM hRkSaNa zuM ? ane hAlamAM koI yugapradhAna che ke nahiM? (279) 63 30-pravacanasAre dvAranI racanA teramI zatAbdImAM thayela che ane temAM mahAvIra mahArAjAnA zAsanama be hajAra ane cAra (2004) yuga pradhAna thavAnuM spaSTa jaNAvyuM che. A vazyakaNi vigeremAM AryamahAgirijI ane Arya suhastine yugapradhAna tarIke jaNAvelA che, zrI nizIthagRNi mAM Arya kAlakAcAryane yugapradhAna tarIke jaNAvelA che ane zrI mahAnizItha sUtramAM zrI prabhaAcAryane yugapradhAna tarIke jaNAvavAmAM AvyA che. e uparathI yugapradhAna zabda ane tenI vivakSA ghaNuM prAcIna kALanI che ema jaNAya che. je kALe je purUSe vartatA hoya te purUmAM AgamanA sUkSma dhine lIdhe jeo zreSTha hoya che teone yugapradhAnAgama arthAta, yugapradhAna kahevAya che, teo ekAvatArI hoya che. vartamAnakALamAM yugapradhAna tarIke keIpaNa vyakti jAhera jANavAmAM AvI nathI. (279). 64 -sukAeluM Adu (suMTha je khAvAnA upayogamAM lai zakAya to te pramANe bIjA baTATA vigere kaMdamUla sukavIne paNa vAparavAmAM zI aDacaNa? (280) - 64 30-suMTha e eka halakA auSadha tarIke upayogamAM Ave che, te zAkanI mAphaka vadhAre pramANamAM laI zakAtI nathI, baTATA pramukha bIjA kaMdamUle AsaktithI khAvAmAM Ave che ane vadhAre pramANamAM levAya che. ane vadhAre pramANamAM vAparavAmAM AvavAthI ghaNuMjAnI hiMsAne prasaMga Ave che, vaLI A Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI praznottara mehanamAlA. (177), bAbatamAM bAcI anAcINa vibhAge paNa dayAnamAM levAnI jarUra che. (280). 65 400-paryuSaNA pachI bhAdaravA suda AThamanA divase sAmAcArI ( ka9pasUtranuM navamuM vyAkhyAna) keTalIka jagyAe vAMcavAmAM Ave che ane keTaleka sthaLe nathI vecAtI, te bemAM vyAjabI pha ? (281) 65 30-sAmAcArI saMvacharInA divase ja sabhAsamakSa vaMcAya te vyAjabI che. koI sthAne AThamanA divase vaMcAya che paNa vAMcavI ThIka nathI, saMvacharInA divase bAsAsUtra vAMcatI vakhate chele sAmAcArI arthasahita vAMcI saMbhaLAvavI, yogya che. (2815 66 1- caturvidha saMghamAM ka9pasUtra, bArasA-mULasUtra vAMca vAne adhikArI keNa? (202) 66.30- kalpasUtranA gavahana karyA hoya evA sAdhuneja mukhyatAe caturvidha saMgha AgaLa kalpasUtra, bArasA-mULasUtra vAMcavAno adhikAra che. (282) 67 8 -cha aThThAIo paikI Adhina ane caitra mAsanI aThThAIo za thatI ane bAkInI cAra aThThAIo azAzvatI kahevAya che tenuM zuM kAraNa? ( 283 , , 67 3:- je aThThAInuM ArAdhana, bhUta-bhaviSya ane vartamAna keIpaNa tIthakaranA zAsanamAM avazya hoyaja te aThThAI zAzvatI kahevAya, ane je ainuM ArAdhana amuka tIrthakara mahArAjAnA zAsana vakhate ja heAya te ai azAzvatI kahevAya che. Adhina ane caitra mA sanI aphAimAM zrI siddhacakra mahArAjanuM ArAdhana karavAmAM Ave che, traNe kAlanA pratyeka tIrthakaronA zAsanamAM A parama pavitra zrI siddhacaka bhagavaMtanuM ArAdhana avazya hoya che, jyAre traNa remAsAnI ane eka saMvacharI (paryapaNa) parvanI aThThAinuM ArAdhana, pahelA ane chellA tIrthaMkaranA zAsanamAM ja niyata hoya che. bAvIza tIrthaMkaranA zAsanamAM traNa cAmAMsI, tathA saMvaDA pavanuM ArAdhana aniyata che, je vAta lagabhaga .* *, Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (178), zI prottara mehanAmA. kapasatrAdinA vacanathI sarvatra prasiddha che. A kAraNa thI cAmAsAnI traNa ane paryuSaNanI eka e pyAra aThThAIo bazAzvatI che, temaja traNe kAlanA pratyeka tIrthakaranA zAsanamAM zrI siddhacaka mahArAjanuM ArAdhana avazya hevAthI Adhina ane caitranI aDDAIe zAzvatI che. (283). 68 40-koI kaI vakhata vIMchaNanA peTamAMthI chI rUpe saMkhyAbaMdha baccAonI utpatti jovAmAM Ave che, te te kema bane? tene garbhaja to kahI zakAya tema nathI ! kAraNake ekendriyathI asaMkSipaMcendriya sudhInA savA saMmUchimaja hoya che. (284) 68 30 -vIMchaNanA paTamAMthI vIMchIrUpe baccA banI je utpatti jovAya che te nara-mAdAnA saMga pUrvaka na hovAthI garbhaja nathI. vIMchaNanA udaramAM je u5tti jovAya che teTala, mAtrathI garbhajanI zaMkAne sthAna ApavAnI jarUra nathI. kivIMchaNanA udaramAM ja kei evA prakAranA zuka-zeNita vinAja saMge tathA e vIMchIrUpe baccAonI utpatti lAyaka vAtAva kaIvAra malI Ave che ke naramAdAnA saMga vinA paNa temAM seMkaDo baccAonI utpatti thAya che. te mATe nIcene nATha sAkSi Ape che. athA chaor mm vRzcika: putra thars viSayo'pi tathAvidhalokAnAmagubhodayAt tadIyodare bahavaH saMmU. ThimA vRzcikA utpadyante udaraM vidArya ca nirgacchanti, gad dRzyA ceme vRzcikyA jAtA iti mAtRputrAdirUpeNa lokokti prvrtte| [ paNa rAhata mU ] bhAvArtha spaSTa che. (284) 69 g0-kevaLajJAnImahArAja gocarI levA mATe jAya ke kema? athavA zrutakevalI temanA mATe baicarI lAvI Ape te chamasthane lAvele AhAra kevalIbhagavaMtane kahyuM kha? (285) 6930 - zrutakevalIne lAvelo AhAra kevalIbhagavaMta vAparI zake. je mATe piMDaniryuktimAM kahyuM che ke. 'oho sumovautto suyanANI jAvi giNhaha asuii| taM kevalivi bhuMjA apamANaM suyaM bhave imarA / 1.. - bhAvArtha-ekI zrutanA upayormavALA kutAnI kalA Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI protara mehanamAla (19), azuddha AhAra lAve to paNa kevalIbhagavaMta te AhAra vApare. anyathA zrata apramANa thAya, (285). 70 40-daza jaNane ekIsAthe ekaja kSetramAM kevaLajJAna utpanna thAya to te avasare pahelI dezanA keNu ApI zake? ( 286) ha0 30-kevalajJAna thayA bAda jeke nAnA moTAne (vaMdanAdikano) para para vyavahAra nathI, eTale game te dezanA Ape temAM harakata na hoya. athavA to vadhu cAritraparyAyavALA praNaya dharmadezanA Ape te te paNa vicAra karatAM ThIka lAge che. (286) 71 g0- anaMtajIvoe siddhakSetra siddhAcaLa) mAM siddhipadane prApta karyuM. teja kSetramAM vartamAna cAvIzImAMthI ekapaNa tIrthakara mahAra jAe siddhipadane kema na prApta karyuM ? (287) 71 30-ravya-kSetra-kALa-bhAva ane bhava e pAMca kAraNa sAmagrIthI ja bha yAtmAne mokSa prApti niyamita hevAthI, temaja nAnInI dRSTie karmanA siddhAnta pramANe amuka AtmAne amuka kSetramAM ja mokSa thavAnA che e cokkasa hovAthI, A covIzIpaikI eka paNa tIrthaMkara mahArAjAnuM siddhAcaLa upara nirvANa-mokSakalyANaka na thayuM hoya te temAM kAMI Azcarya jevuM nathI. ( 287 ) 7ra gha0- mahAvIra mahArAjAe nirvANa samaye soLa prahara prati akhaMDa dhamadezanA ApI te tIrthakara zuM rAtre dharmanA Ape ? bIjA kayA tIrthaMkara mahArAjAe rAtre dharmAdezanA Apela che? ( 288), 72 30-8Irthakara mahArAjAe tIrtha karanAmakarmanA phaLarUpe dharmadezanA Ape che. te dvArA tIrthakara nAmakarmanI nirjara thAya che, ane e kAraNathIja " mAtrA evAM pado siddhAntajhanthAmAM najare paDe che paramAtmA mahAvI radevanuM AyuSya pUrNa thavA Avya hoya ane haju tIrthaMkaranAmakamanAM kaliko vadhAre pramANamAM viziSTa hoya to te tIrthaMkaranAmakanI nirA mATe e paramAtmAe seLaprahara sudhI dhadazanA ApI che te temAM koI vidAya leto nathI. tIrthakaronA 95 varA prakAranA hovAthI temane sakAraNa rAve kapAsanA-vivADiyAM Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (180) zrI praznottara mAhanamAlA. apratibaddhapaNu che. anya koi tIrthaMkaramahArAjAe te pramANe rAtre dharmadezanA ApyAnuM prasiddha jANyuM nathI. ( 8 ) 93/16--vaitADhacanivAsI cAra vidyAdhara munie gRhasthake vAla-kUrmAMputra pAse pUrvabhava sAMbhaLI kSapakazreNa--ArUDha thaI kevalajJAna pAmI pAchA mahAvidehamAM gayA, teA kevalajJAna pAmyA Ada libdha phAravAya nahi. vItarAgadazAmAM ladhi pheravavAnI hAyaja nahiM, labdhi phAravavI te eka prakAranI utsuktA che. ca'caLatA ane pramAda dazA mAnelI che, tA uparanI bAbatamAM zuM samajavuM? ( 289 ) 73 30--cAra vidyAdhara munie kUrmAputra pAse kevalajJAna prApta thayA bAda mahAvidehamAM gayA che te vAta barAbara che, paraMtu A vidyAdhara munione anya labdhivata kaivalInionI mAphaka guNapratyayika vidyA nathI-kiMtu vidyAdhara kulamAM janma hovAthI janmathIja siddhavidyAo prApta thayelI che, ethI e siddhavidyAAnA kevalI avasthAmAM upayoga karavAmAM Ave tApaNa te presagamAM libdha pheravavAnA aMge thatI pramAdArdikanI utpatti sa adhI sabhAvanA karavI anucita samajAya che. ( 289 ) 74 16-jhuDa nAmanA jalacara prANie secanaka hastine pakaDayA tA te jhuMDa prANI labAimAM keTalu' ane kevA AkAravALu hAya ? ( 290 ) 74 30- zrI jIvavicAra prakaraNanI gAthAmA ' munnumA masjI 75 nAdImad jJajavArI ' je Ave che, temAM nAdA nA artha jhuDa thAya che, e jalacara prANI-tAMtaNAnA AkAre hAya che, pANImAM tenuM ala ghaNu hoya che, ane tethI te hAthI jevA jabbara prANIne paNa pANImAM ghasaDI jAya che. ( 290 ) 75 60--tI karabhagavaMtanI sAthe cAritragrahaNa karanAra bhavyAtmAe karemibhate' sAtheja uccare ke jIda ! kAraNa ke tItha karamahArAjA tA 6 maMte? pATha ekalatA natha., ane sAmAnya sAdhumahArAjAone te pAThanI jarUrIyAta rahe !, ( 191 ) 75 30--tIrthaMkarabhagavaMtanI sAthe cArita aMgIkAra kara Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratara mAhanamAvA. ) (11) nAra bhavyAtmAo karemi bhaMte judu uccare tevuM kayAI prAya: vAMcela nathI, paraMtu tIrthaMkarabhagavaMtanA uccAramAMja teo AvI jatA hoya tema mAnavuM ThIka lAge che. je vakhate sAmudAyika kriyA heya te avasare mukhyanI kriyAmAM sarvane jema antarbhAva thAya che te pramANe ahi paNa samajavuM. (291) 76 40 -paramAtmAnA vacananuM utthApana karavAthI temaja paramAtmA mahAvIra deva sAthe vAdavivAda karavA vaDe keTalAeka vidvAne jamAline anata saMsAra jaNAve che te te sAcuM che ke khoTuM? (ra92) : 76 30 -jamAline ananAsaMsAra jeo jaNAvatA hoya teonI tevA beTI che. zrI mahAvIracaritra, upadezamALA tathA zrI bhagavatIsUtramAM paNa te bAbata spaSTa jaNAve che. je A pramANe - cyutvA 'taH paJcakRttvo bhrAntvA tiryag nRnaakissu| avAptaba dhinirvANaM jamAliH samavApsyati // 2 // [ zrI hemacandrAcArya kRta vIra caritra.] bhAvArtha- tyAMthI avIne pAMca vakhata tiryaMca manuSya ane devanA bhAvo karIne prApta karyuM che sabhyatva jeNe evo jamAli mekSe jaze." * "pura jevA pAmI pucha maravuM to TALo cahauM kahahiM bhavehiM pAvissai mokkhapuravAsa // 1 // jiNanAheNa bhaNiyaM surati anaresu pNcvelaao| bhamiUNa pattavohI lahii nivAsavA ni / 2 / [ saM. 1138 mAM zrI guNacandagaNi mahArAjAe rela zrI vIra caritra.] bhAvArtha..puna: zaitama mahArAja paramAtmA mahAvIra devane puche che ke he bhagavaMta: jamAli tyAMthI cyavIne keTalA bhave makSa pAmaze? te avasare jinezvarabhagavaMte kahyuM ke deva tiryaMca ane manuSyanI gatimAM pAMca vakhata bhUmine samyakatva prApta karavA pUrvaka jamAli mokSa sukha prApta karaze." - pratyanIkata ga dharmAcAryAdInAM tu tatra sH| kiriSaSI kilbiSe. veva devatvamapi labdhavAn // 1 // tiryaG anuSyadeveSu bhrAntvA va Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C thI praznottara mAhanamAvA, (182) katicid bhavAn / bhUtvA mahAvideheSu dUrAnnirvRttimeSyati // 2 // { upadezamAlAkarNikA vRtti ] bhAvArtha :--dharmAcAya upara pratyenIkapaNa* heAvALI jamAli tyAMthI kAladharma pAmI kilmiSika deva thayA. tyAMthI cavIne tiya ca manuSya ane devanA bhavamAM keTalAka bhavA sudhI bhamIne ghaNA lAMe vakhate mahAvidehamAM nirvANa pAmaze. vaLI 'cattAra paMcatti' e bhagavatI sUtranA canathI paNa jamAlinA parimita bhaveza thAya che, paNa anantasaMsAdipaNuM nathI. ( 292 ) C 77 10-- ----kAie jJAnapaMcamInI ArAdhanA zarU karI hoya, tyArabAda zArIrika athavA tevA praznala kAraNe kadAcita paMcamInA upavAsa na thaI zake ane AgaLa karI Ape te payamInA tapa akhaMDa rahe kharA ? (293 ) 77 30-akhaMDa rahe, bhaga na thAya, je mATe zrI tilakAcA viracita yAgavidhimAM jJAnapaMcamInA adhikAramAM kahyuM che ke jara kahavi asAmatthaM, hoi sarIrassa divvajogeNaM / to uttarakAlaMpi hu, pUrijA asadabhAvAu // 1 // egaM teNaM jeNaM cauthavayapAlaNaM dRDhaM bhaNiyaM / teNaM jahA sattIe se se khalu hoi kAyavvaM // 2 // bhASA:-sugama che. ( 293 ) 78 60-5*khAthI utpanna thayelA pavana sacitta ke citta che ? (294 ) 78 30-5khAthI utpanna thayelA pavana acittaLa che, je mATe AghaniyuktinI vRttimAM kahyuM che, te A pramANe;-- " akaMtAdIya acittotti " yaH kardamAda AkrAnte sati bhavati so'cittaH, saca paJcadhA. "akaMte 1 te 2 pIlie 3 sarIrANugame 4 samucchime 5 tattha akkaMto cikhillAdisu 1 dhaMto ditimAdIsu 2 pIlio puttacammAisu UsAsanIsAsavAU udarasthANizro 4 samucchimo tAlaviTAdIhiM jaNio // "" A pAMca prakAranA acittavAyumAM tAlavR ta pULA vigerethI utpanna thayelA vAyune paNa acitta gaNelA che: ( 294 ) Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . zrA prottara mAhanamAlA. (83) ' 79 6-koi kahe che ke * mithyASTi-anyadarAnIe banAvelA vyAkaraNa nyAyanA manthA bhaNavAmAMmithyAtva lAge che mATe samakitavaMta jIvAe te ta bhaNavA' A bAbatamAM satya zuM che ? ( 5 ) 99 3H-- mithyArdaSTi-anyadarzInI viracita granthA bhaNavAthI mithyAtva lAgeja ' evu kathana pUrNa vAstavika nathI kAraNake mithyAzruta paNa samakitavate grahaNa karyuM... hAya teA te samyadbhuta thAya che. je mATe pracali'gI granthamAM kahyuM che ke-- aMgAvisamma suyaM loiyaM tu ittha micchasuyaM / Asajau sAmittaM loiyaloguttare bhayaNA // 1 // bhAvAtha-aMgapraviSTa AcArAdi, ana'garviSTa AvazyakAdi e banne sabhyazruta che, bhArata-rAmAyaNa vigere laikika zAsrA te mithyAzruta che, temAM paNa svAmittvanI apekSAe, samakitavatane sabhyazruta ane mithyAzruta banne samyazrutarUpeja pariName che, jyAre mithyAdaSTine sabhyazruta tathA mithyAzruta e ane mithyAdhrataja heAya che. zrI na...dIsUtramAM paNa teja vastu ghaNIja spaSTatAthI jaNAvela che. je bAbata 'seviM te samajIyaM?' ityAdi savitara pAThathI jijJAsuoe joi levI. ( 285 ) > '80 F-paMcamahAvratAi sAdhudhama pALanArA sAdhuo sivAya anyanI parivrAjaka-mAvA-sanyAsI vigerene dAna ApavAmAM zrAvakone samyaktvamAM dUSaNa lAge ? (296 ) 80 30-dharmabuddhithI dAna ApavAmAM arthAt zu munione dAna ApatI vakhate jevA AdarasakAra ane supAtrapaNAnI dha buddhi hAya che tevA Adara- satkAra ane dharmabuddhithI je dAna Ape teA samyaktva dUSita thAya, paraMtu anukampAbuddhithI ApavAmAM jarApaNa dASa nathI. ulaTu anukampAmuddhithI te dAna ApavA mATe zrAvakAnAM abha'gadvAra kahyAM che, je mATe kahyuM cheke ' savvehiMpi jiNehiM dujjayajiyarAgadosamohehiM / sattANukaMpaNaDDA dANaM ca na kahiMpi paDisiddhaM // 1 // ' bhASA---spaSTa che. ( 296 ) Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *( 184) zrI praznottara meAhanamAlA 81 60-sAdhue gRhasthanA gherathI nirdoSa pANI lAvyA bAda amuka vakhata pachI te pANIne gaLatAM temAM purA ( pArA ) jovAmAM Ave tA te purA (vALA pANI) nI zI vyavasthA kare ? ( 297 ) 81 30--e purAvALuM pANI sAdhuo je dherathI lAvyA hoya te dhera te pANI pAchuM Ape, ane te gharamAM rahenArA gRhasthA paNa te pANIne je kuvAmAMthI lAvyA hoya te kuvAmAM jayaNAthI te pANInA upayAga kare, kadAca kei ema kahe ke sAdhune gaLaNuM rAkhavAnu` hatu` nathI teA pachI pANI gaLavAnu ane TI rIte? tA tema kahevAnI jarUra nathI, kAraNake zrI kalpabhASyamAM sAdhuone garaNu rAkhavA mATe kaheluM che. te pATha A pramANe; - uvaggahie cIraM gANaheuM gaNaM tu giNhaMti // bhAvA-sAdhuonA samudAya aupahika udhimAM pANI gaLavA mATe gaNu rAkhe ( 297 ) 82 40--sAdhuone divase suvu kahyuM ke nahi ? ( 298 ) 82 30- ~~utsargathI na kahyuM, paraMtu rastAnA parizrama mAMdagI vigere kAraNe mulu pe. te mATe AdyaniyukitanI 418 mI gAthAmAM kahyuM che ke; ' saMDalaM pamajittA puNo vi bhUmiM pamajiya nisAyae / rAo ya puvvabhaNiyaM tuvvaTTaNaM kampaTTa na diyA // 1 // ' bhAvA--spaSTa che. ( 298 ) 23 60--parovelA phUlanImALAvaDe jinapaDitAnuM pUjana thaI zake kharU ? ( 299 ) * 83 30-karI zakAya, je mATe vesuri viracita zrAddhadinakRtyamAM kahyuM che ke cannAMdhAvamAtvA purdi pavAre pAMca nANApayArahi kujjA pUyaM viyakhkhaNo // 1 // vyAdhyAH - savarNa sagandhadravyamadhye- tizAyiguNayogAt varNagandhAbhyAm upamam aupasyai yeSAM tAni varNagandhopamAni taizca puNe rAjacampakAdyaiH pravaraiH pratyayaiH nAnAprakAravandhaH protagrathitAdibhedaiH kuryAt pUjAM vicakSaNAM nAnAprakArapUjAracanAcaturaM iti // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamAlA, > (185) ' bhAvAH--jenA varNa ane gadhanI anyane upamA ApI zakAya tevA uttama vaNa gandhavALA, suMdara ane judA judA prakAre parAvelA te ja gughelA puSpAvarDa pUjA karavAmAM kuzaLa bhavyAtmA prabhunI putra: 52. ( 244 ) 84 praH tAbhakSitApasa midhyAdRSTi hato, paraMtu prazAnadeva.. lAkamAM zAnendra tarIke rAmakita sahita utpanna thayeA che teA teNe samasti Apta Iyu ? ( 30 ) 84 32--tAmalita pasa ke jeNe chellA vakhatamAM asaNa karyuM' che tene anya samaye paMcamahAvratanA pAlaka zuddha sAdhunA darzanathI teja sAdhudhanI anumAdanAthI samyaktva prApta thayu che. bhATe viyarasAra tAmalimunimidhyAdRSTiH sannIzAnendrA vena kathaM samyagdRSTirutpannaH iti yat pRSTaM tatrocyate, yadyapi umAlAvRttI vizeSa nAsti, tathApi vasatimArgakA zakazrIjineArasUrikRtAkoze tAmalikathAyAM vizeSo bhaNitoli. yA tAmalinAjyasamaye anazanasthitena zvetapaTalAdhavaH pade pade Iva zodhayanto vahirbhUmiM gacchanto dRSTAH, tAn dRzcA cintitamanena aho ! zobhanaH zvetapadAnAM dharmo yatreyathe evaM jIvarakSA karate iti / lAnAtha-225 che. ( 30 ) 85 : --koika vakhate dharatIka pa thAya che teA zu kAi deva pRthvI basAve che ? De mIlu aMdha ara che ? ( 301 ) 85 39 --traNa kAraNathI pRthvI dezathI cAle che. ane traNa kAraNathI pRthvI sathI cAle che. je mATe zrI ThANAMgasUtramAM kahyuM che. te yA prabhA - " tihiM ThAgehi desehiM puhavI calejA, taM jahA - aheNaM imose rayaNaprabhASa puDhavIra urAlA puggalA nica lejA. taraNaM te urAlA puggalA nivvatticamANA de puDhabora calejA 1, mhora vA mahaTTira vA jAya mahasakkhe imIse rayaNaupabhAra puDhavIra ahe umajja nimajjaNIyaM karemANe desa puDhavIra calejjA 2 | nAgasukhaNNANa vA saMgAmaMsi vaTTamANaMsi desaM puDhavIpa calejjA 3 // icvetehiM nihiM ThANehiM kevalakappA puDhevI calejjA, taMjA - aheNaM imose svabhAva puDhavI ghavAda gujjA, taraNaM Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (56) zrI praznottara mahanamAA se ghaNatrAya guppi samAne ghaNodahimeaijjA, tapaNaM se ghaNodahIe use snamANe kevalakappaM puDhavi cAlejjA 1, deve vA mahar3ie jAva mahasakkhe tahArUvassa samaNassa mAddaNassa vA iDijunaM jasaM balaM vIriyaM purisakkAra - parikkarma uvadaMsemANe kevalakappaM puDhaca cAlejjA 2, devA surasaMgAmaMsi vA baTTamANaMsi kevalakappA puDhavI calejjA 3 // " bhAvArtha :--visasApariNAmathI meATA pattharanA jevA mahAn pudgalA ratnaprabhApRthvInI nIce Ave athavA chuTA paDe tyAre pRthvI dezathI hAle pAyamAna thAya che 1, kaI vyatara vizeSa vaikriyazarIra ane Rddhi vikRte abhimAnamAM AvIne khutra kudAkuda kare tyAre paNa dharatIkapa thAya r, athavA bhavanapati nikAyanA asurakumAra nAgakumAra sutra kumAra vige paraspara yuddha kare tyAre paNa dezathI dharatIkapa thAya che 3, ratnaprabhA pRthvInI nIce je ghanavAta che te svAbhAvika rIte kopAyamAna thAya tyAre dhanavAna kApAyamAna thatAM ghanAdhi kSubdha thAya ane ghaneAdhi kSubdha thatAM tenA AdhAre rahelI samagra ratnaprabhA pRthvI paNa sadhukhya thAya ane tema thatAM ahiM dareka ThekANe dharatIkapa dekhAya. 1, kAI sama deva peAtAnuM bala parAkrama ddhi vikuve tyAre samagra pRthvI kapAyamAna thAya che, kAraNake khala vI vigerenu' batAvavu pRthvI vigerenA cAlana sivAya sabhavI zakatuM nathI. ra, ane vaimAnika temaja bhuvanapatidevane bhavapratyayika vairAnubaMdha hAvAthI temanA paraspara saMgrAma thAya tyAre paNa pRthvI kapAyamAna ( dharatIkaMpa) thAya che. ( 301 ) 86 60--kailibhagavaMtane mananuM zuM prayeAjana hoya ? leAkAlAkanuM svarUpa tA kevalajJAna kevalarzananA alavarDa jANI joi zakAya che. (302 ) 86, 30--anuttaradevalAvAsideva vigeree manathI puchelA prarAnA samAdhAna karavA mATe mananI jarUra che. je mATe zrI bhagavatIsUtranA cAthA zatakanA pAMcamA uddezAmAM kahyuM che, te A pramANe;- va aaN aMte ! anuttattavavAdyA devAya gayA ela samANA ihagaeNaM kevahiNA saddhiM bhAlAvaM vA saMlAvaM vA karitara ? * Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mI prArara mohanamAlA. (187). haMtA, goyA ! pahU / se keNaTeNaM jAva-pahU NaM aNuttarovavAiA devA jAva karittae ? goyamA ! jaMNaM aNuttarovavAiA devA tattha gayA ceva samANA avA, he uM vA, pasiNaM vA, kAraNaM vA, vAgaraNaM vA pucchanti, taM NaM iha e kevalI aTaM vA vAgaraNaM vA vAgarei, se teNadeNaM / jaM bhaMte ! iha gae kevalI aTuM vA heu vA jAva vAgarei, taM gaM aNuttarovavA iA devA tattha gayA ceva samANA jANaMti, pAsaMti? haMtA, jANaM te pAsaMti ! se kepaTTeNaM jAva-pAsaMti ? goyamA! tesi NaM deva NaM aNaMtAo maNodavvavaggaNAo laddhAo, pattAo, abhisamaNNA gayAo bhavaMti; teNaTTeNaM! jaM NaM iha gae kevalI jAva vAsaMti ma. | bhAvAtha;-"he bhagavaMta! anuttara vimAnanA deva tyAM rahyA thakA ahiM rahelA kevalI sAthe AlApa-saMlApa karI zake kharA? he maitama! hA tyAM rahelA anuttara deve paNa ahiM rahelA kevalI prabhu sAthe AlApa saMlApa karI zake che, he bhagavaMta! te zI rIte banI zake ? maitama! tyAM rahelA anutara deva ahiM rahelA kevalI bhagava tane artha hetu prazna kAraNa athavA vyAkaraNane puche ane ahiM rahelA kevalI bhagavaMta te anuttara deve puchelA artha thAvata vyAkaraNane kahe. te kAraNathI he gema tyAM rahelA anuttara devo ahiM rahelA kevalI bhagavaMta sAthe AlApa saMlApa karI zake che, he bhagavaMta kevalI bhagavaMte kahelA artha, hetu, prazna kAraNa athavA vyAkaraNane tyAM rahelA anuttara re jANe? hA autama! jANe, he bhagavaMta! te kevI rIte jANe? gaiAtamA anuttara deve chelA praznanA uttara mATe kevalI bhagavaMte grahaNa karelI anaMtI anevagaNAo jANavAnI anuttara devamAM zakita che. ane tethI ja tyAM rahelAM anuttara deva kevalI bhagavaMte kahelA praznAdikane jANe che , A kathanathI kevalI bhagavaMtane dravyamAna hovAnuM sAbIta thAya che. ( 303 ). * 87 - zrI siddhagirine abhavya pharase nahiM ema je kahe che te te sarva abhavI pharase nahi ke bhAvathI pharaze nahi? Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108) thI praznottara mehanakhAyA. je bhAvathI na pharase ema kaheze te bhAvathI keda paNa tIrtha abhavI jateja nathI te siddhagirinI zuM vizeSatA? sarvathA na pharase ema kaheze te asaMkhya nigodati ananta che tene pharase che temAM avine jIva Avato haze ke nahiM? (303). 87 30-siddhagirine abhavI dubhavI na dekhe na pharate ityAdi vacane siddhagirinuM mAhAsya sUcavanArA temaja bahulatA e che. sarvathA na pharase tema kahevAmAM aneka bAdha Ave, bAkI nigAdanI pharasanA te pharasanA gaNAya ja nahiM, kAraNa A bAbata je hakIkata kahevAmAM Avela che, saMjhipa cedriyane AzrayIne prAya kahevAmAM AvI hoya tema samajAya che. (303) ( 88 40-rAtre cevihAra karanAra tamAku ' AhArI) khAya che te khavAya ke nahiM ? ane je tamAku khavAya to bIDI zA mATe na pIvAya? kadApi temAM teukAyanI virAdha e thAya che tema kaheze te temAM teukAyanI virAdhanA na karavAnuM paccakhANa kyAM che? (304) 88 30-bane vAta AcaraNaya nathI. kAraNake tamAku khAIne thuMkavAthI paNa aneka sUkSmajIvanI utpatti ane virAdhanA thAya che. paraMtu tamAku khAvAthI bIDI pIvAnI paNa chuTa thAya che tema na samajavuM, kAraNake teukAyanI virAdhanA uparAMta bIDIte ghaNA kAraNothI tyAga karavA lAyaka che. dhAvihAra Adi pa0 karavAno hetu AraMbhatyAga vagere vicArAya te A prazna ja na thAya. ( 304 ). 89 40- jaina dharmamAM je sAta kSetre kahe lAM che, temAM je jJAna kSetra kahevuM che te saMbaMdhI dravya zrI mahAvIra svAminA samayamAM zemAM vaparAtuM haze? kAraNake te vakhate kAMI pustako to lakhelAM te hatAM. pustako te pUzrI devadhi kSamAzraya mahArAjAnA samayathI zarU thayAM. ethI prazna thAya che ke te kSetra na hoya te pachI te saMbaMdhI dravya gaNavAmAM te samaye zI jarUra ? ( ka ) 80 30-A prama ajANapaNAne che. zrI mahAvIra prabhunA Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 'zrI praznottara mehanamAlA. ' (1 samayamAM aMga upAMga lakhela na hatAM, paNa bIjA aneka zAse lakhelAM hatAM ane lakhAtAM paNa hatAM, tevAM zAse vAcavAno adhi'kAra paNa zrI upadezamAlA vigeremAM che. jinadAsa zrAvaka paiSadhamAM zA vAMcatA hatA te sAMbhaLavAthI kaMbaLa saMbaI nAmanA vRSabha bhadrabhAvI thayA che. zrI nizIthagRNi AdimAM paNa sAdhuone upakaraNamAM AlocanAdi viSayaka pustaka rAkhavA jaNAveluM che te paNa agAu pustako hatAM tenI siddhi kare che. A kAraNathI jJAna kSetra ane tadupayoga dravya mULathIja zAstrota che e sAbIta thAya che. ( 305 ). 9ra kara -kula cAra prakAre caDhAvavAnuM kahyuM che. 1 graMthima, 2 veDhama, 3 parima ane ceAthe saMghAtima, te te cAre prakArane zuM artha? (306) 9ra 30-dorAvaDe guMthavA te graMthima 1, kulanA goTAnI jema bAMdhavAM te mi. 2, judI judI sIpara ke kalagI upara caDhAvavAM te purima, 3, ane eka kulanI nALa pachavADe bIjuM nALavALuM kula parovIne puSpamALa banAvavI te saMghAtima, 4, (306). 91 0-sUryAbha devatAnA adhikAramAM prabhu pAse dhUpa karyAne adhikAra che ke devatA dhUpa kema karatA haze? kAraNake tyAM bAdara agnikAya tema nathI. vaLI te dhUpanA pudagale vaikriya ke - dArika ? ( 307 ) 1 30-devatA svazakitathI dhUpanuM dahana karI zake che. temAM teone bAdara agninI jarUra paDatI nathI. bAkI devane aDhI-* dvIpanI bahAra agninI jarUra jaNAya to vakriya vika, jevI rIte narakanA ane du:kha ApavA mATe paramAdhAmI vike che te pramANe, dhUpanA pudgale aMdArika saMbhave che. paNa vaikriya hoya tevo saMbhavaM nathI. (307) + ' , . 92 i--jIvane Urvagati svabhAva che te maraNa pAme tyAre dareka jIva sIdho bekA jAya ke sanADImAM thaine jyAM utpana thavuM hoya tyAM ja jAya? vigraha gatimAM 4-5 samaye thAya Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19)* * zrI prajotara mehanamAlA, che, te sIdhe lokAgra jaine jyAM upajavuM hoya tyAM jAya? te mAthe thAya ke bIjI rIte thAya? (308), 92 30-dareka jIva kAge jAya ema na samajavuM. eto mAtra zuddha kama rahita jIvane Ugamana rUpa sahaja svabhAva samaje, bAkI te sama zreNue dizAmAM jAya, paNa vAMkI viSama gati-arthAta vidizAmAM sIdho gamana na kare, 4-5 samaya te vasanADI bahAra vidizAmAMthI auvIne bIjI vidizAmAM trasanADI bahAra upajanArA ekeMddhi mATe samajavA, A bAbata vadhu khulAse agAunA praznottaramAM AvI gayo che. (308) 93 40-devatAonA pustakamAMnI lipi kaI haze ane temAM zuM lakheluM haze? (300). ' 93 30-lIpI devanAgarI (zAstrI) saMbhave che. ane temAM pita pitAnA vimAna saMbaMdhI sthiti, maryAdA vigere kalpa lakhelA hoya che. ( 309) 94 v0-dikukamArI ane 24 yakSiNI kaI nikAyanI haze? ( 30 ) 9430-dikakumArI keTalIka bhuvanapati ane keTalIka vyatara nikAyanI che. ane 24 yakSiNI vyatara jAtinI che. (30) 95 -zAlibhadrane ghera utaratI devatAI vastuo larika ke vaikriya ? (31) . 95 3 -divya zakitathI audArika hoya tema saMbhave che ( 31 ) 96 -samavasaraNamAM devIo ubhI rahetI haze ke zrAvikAo paNa ubhI rahetI haze? (312 ) 96 30-devIo ubhI rahe, zrAvikAo bese. te pramANe AvazyakAdimAM pATha che. (32) * 97 karasanakumAra-mAhezva-brahma-lAntaka-zuka-sahastrAra devalokanA deva saidharma-izAna devalokavAsI sva, svagya aparigrahItA devIo sAthe sparza-rUpadarzana-zabdazravaNAdivaDe viSayasukha anubhave che te barAbara che paraMtu Anata-prANataA Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (191 ) zrI praznottara mAhanamAlA. raNa-azruta valeAkavAsI devA manathIja viSayasukha anubhave che tema kahyuM teA na devAyAgya sAdha-IzAnavAsI devIe tenA manamAM utpanna thayela pravicAra pariNAmane jANe zI rIte ? avadhijJAna te lIhudanuM teA hAtu' nathI, ane avadhijJAna hAya tA paNa tevA mAnasika vicAre pratyakSa jANavAnI rAkti mana:paryAya jJAnI-kevalajJAnI sivAya prAya: bIjAne hoI zakatI nathI. (313) ch 30--divya prabhAvathI athavA tevA svabhAvathIja devAnAM zukra pudgalA devInA zarIramAM pariNAma pAme che, tethI te devI Ane paNa pAtAnA raMganuM pharakavuM vigere vaDe kAmanI abhilASA saMbaMdhI jJAna thAya che je mATe zrI pravacana sArodvAra-266 mA dvAranI vRttimAM A pramANe kahyuM che--'caravAra anata-prALatA-DaDaLAcyutaabhidhaandevlok devA manasA sapravicArA bhavanti, te hi yadA pravicAracikIrSayA devocittasya gocarI kurvanti, tadaiva tAH saMkapAjJAne'pi tathAvidhasvabhAvataH kRtAdbhutazRGgArAH svasthAnasthitA eva uccAvacAMsi manAMsi dadhAnA manasaiva bhogAya upatiSThanti / nata itthaM ayogyaM manaHsaMkalpe divyaprabhAvAd devadevISu zukrapudgalasaMkramaH, ubhayeSa kAyapravicArAd anantaguNaM sukhaM saMpadyate, tRptizca kulati kRti ( 323 ) valI praznAttara granthamAM paNa kahyuM che ke 66 atra diHyAnubhAvataH zukrapudgalAstAsAM zarIre rUpAditayA pariNamanti tathA tvaritameva tAsAmaGgasphuraNAdinA tadabhilASa jJAnavi mati. 29 annapAnA bhAvA-- Anata, prANata, AraNa, acyuta e cAra devalAnA devA manathI viSaya bhogavanArA hAya che, arthAt te devA viSaya sukha bhAgavavAnI icchAthI devIesa badhI manamAM vicAra !re che, teja avasare je devI sa'baMdhI vicAraNA thayelI che te devIe vipa devAe karelA saMkalpane jANatI nathI tApaNa tevA prakAranA svabhAva vizeSathIja adbhUtazRMgArada karavA pUrvaka pArAnA sthAnAmAM rahI thakIja manane UMcuM nIcuM karatI manavaDeja bhega mATe taiyAra rahe che A pramANe paraspara } Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1ra) ' bA praznottara mohanamAlA. mAnasika saMkalpa thaye chate divyaprabhAvathI deva-devIomAM paraspara zukapulono saMkrama thAya che. ane ubhayane AvA prakAranA mAnasika viSaya saMbhogathI utpanna thatuM sukha, kAyika saMbhogajanya sukhathI anata guNa che." "ahiM divyAnubhAvathI zukapudagalo te svAgyadevIonA zarIramAM rUpAdipaNe pariName che ane turtaja teNIonA aMgaskuraNAdivaDe devonA abhilASa saMbaMdhI jJAna paNa thAya che. ema vicAravuM ThIka lAge che." (33) - 98 sAdhu-sAdhvI ane sAmAyika piSadhamAM vattatA zrAvaka-zrAvikAone vijaLI temaja dIvA vigerenI prajAne sparzI thAya to "ivahI" Ave che te zI rIte ? (34) 98 30-teukAyanA jIvone malinazarIrane saMghado thavAthI jIvavirAdhanA thAya ane tenA prAyazcitta tarIke 'IryAvahI" paDikkamavAnI hoya che, ethI ja zAstramAM tevA prakAranA sparzAdakanA prasaMgamAM kAmaLa oDhavAnuM kaheluM che. te A pramANe - * 'sacitasalila 1 mahiyA 2 raya 3 saMpAhamaipamuhajI gANaM / rakkhaThAuvALU kaMbalaggahaNaM suptAhaNaM // 1 // kaMbalamahuratta guNeNa nAdagAi joyA vi vjNti| aikhAra maliNayAra ya aMgasaMgali jati khayaM // 2 // (bhAvArtha-spaSTa che ) (314) 99 gha0-garbhaja tandulIe maccha antarmuhUrnanA AyughavALa mahAkathAnI AyuSyapUrNa karIne narakamAM utpanna thAya che ema sarva kahe che, paraMtu te saMbaMdhI sUtra siddhAntamAM kyAMi spaSTa akSare che? (35) 99 30 - jIvabhigama sUtranI vRttimAM spaSTa akSaro che. je. A pramANe - " neraiyassaNaM bhaMte ! aMtaraM kAlao kevaJciraM hora? goyamA!.. jahanneNaM aMtomuhattaM ukoseNaM vnnstikaalo| asya vyAkhyAH-., xxxxx naiyikasya bhadanta ! antaraM narayikatvAt paribhraSTasya bhUyo nairayikatvA'pArapAntarolaM kAlataH kiyacci bhavati 1: Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamAlA. (193) kiyatkAlaM yAvat bhavatItyarthaH / bhagavAnAha - gautama ! jaghanyenAntamuhUrttam, kathamiti ceducyate narakAduddhRtya manuSyabhave tiryagbhave vA antarmuhUrtta sthittvA bhUyo narakeSUtpAdAt / tatra manuSyabhavabhAvanA iyaM; - kazcinnarakAduddhRtya garbhajamanuSyattvenotpadya sarvAbhiH paryAptibhiH paryApto viziSasaMjJAnopeto vaikriyalabdhimAn rAjyAdyAkAMkSI paracakAdyupadravamAkarNya svazaktiprabhAvataH caturaMgasainyaM vikurvya saMgrAmayitvA ca mahAraudradhyAnopagato garbhastha eva kAlaM kRtvA bhUyo narakeSUtpadyate, tadevamantarmuhUrtta narakAduddhRtya tiryagbhave garbhavyutkrAntikatanduru matsyatvena utpadya mahAraudradhyAnopagato 'ntarmuhUrtta jIvitvA bhUyo narakeSu jAyata iti // bhAvA .he bhagavaMta ! kAlathI nArakInuM aMtara keTaluM? he gItama ! hyunyathI anta dUtta ane utkRSTathI vanaspati kALa. tenI vyAkhyA,-- he bhagavaMta ! nArakInuM aMtara arthAt narakanA bhavamAMthI nI...LelA jIva phera narakamAM utpanna thAyatA jaghanya temaja utkRSTa keTalA kALe utpanna thAya ? huM gaitama! jaghanyathI antadUtta pachI paNa narakamAMthI nIkaLelA jIva puna: narkamAM utpanna thAya. kevI rIte thAya te kahevAya che--narakamAMthI nIkaLelA jIva, gaja manuSya athava gaja tiryaMcamAM utpanna thAya, tyAM antamudU rahIna phera naramAM utpanna thavu hAyatA thai zake. temAM manuSyabhavamAM A pramANe-pheika jIva narakanA bhavamAMthI nIkaLIne gaja manuSyapaNe utpanna thayA, sa.paryAptavaDe pUrNa thatAM viziSTasaMjJA yukta vaikriyalabdhisapanna rAjyAkrikanA abhilASI evA te jIva zatrusainyAdine Avelu' jANI svazaktinA prabhAvathI vaikriyalabdhidvArA caturaMgI sainyavikuIte laDAi karIne mahAna rAdhyAnayukta garbhamAM rahyA thakIja kALadhama pAmI narakamAM utpanna thAya che. teja pramANe narakamAMthI nIkaLelA jIva tiryaMcanA bhavamAM gaja tandalIyA ma chapaNe utpanna thai mahArA dhyAnanI pariNativaDe ( sAtamI ) * rakanuM AyuSya bAMdhI antamu dUtta saMbaMdhI AyuSya pUrNa karI nAkamAM utpanna thAya che. " A pramANe lagabhaga ghaNA sthaleAmAM tandulIyAmacchanuM AyuSya anta dUtta pramANa kahyuM che, paraMtu pU. thI haribhadrasUri * mahArAjAkRta hi'sAkanIvRttimAM Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (194) da zrI praznottara mAhanamAlA tanDulIyAmaccha mATe ' navamAsAnuM game sthivA' evA akSare lakhelA che. te kai apekSAe lakhelA che ane tenA kaI rIte samanvaya karavA? e zAstrajJa purUSAe vicAra karavAnI jarUra che, ( 315) 100 40 - tarakamAM vattatA mithyAdaSTi pramukha nArakajIvA azubhava gandhAdivALAM pudgalAne mahaNa kare che tA bhaviSyamAM thavAvALA tIrthaMkarabhagavaMtanA kAika jIve vartamAnamAM narakamAM vatA hAya te vakhate teo paNa azubhavadivALA daMgalA mahuNa karake bIjA ! ( 16 ) 100 30--bhaviSyamAM tIrthaMkarapaNe utpanna thanArA nakatha vA zubhavaIdivALA pudgaleAna grahaNa kare che paraMtu anyanArakajIvAnI mAphaka azubhatradigandhavALAnahi, je mATe zrI ' bhagavatIsUtranA prathamazatakanA prathama uddezAnIvRttimAM kahyuM che ke-- ' caLao hAnIjA', naidho suzrigaMdhA, rasamo tittAiyrsaaii, phAsao kakkhaDAguruyasIyalukkhAiM " etAni ca prAyo mithyAdRSTaya pava AhArayanti, na tu bhaviSyattorthakarAdayaH // bhAvA--sugama che. ( 16 ) . 101 60-vyantaradevAthI paNa bhavanapatidevo aparuddhivALA hAya ? ( 317 ) 101 40--hA, heAya che paNa kAika ! je mATe zrI bhagavatIsUtranA prathama-zatakanA prathama uddezAnIvRttimAM kahyuM che, te A pramANe-- 'asannINaM jahanneNaM bhavaNavAsIsu ukkoseNaM vANavaMtaresutti, iha yadyapi ' ' camarabalisAramahiyaM ' ityAdi vacanAd asurAdayo maharddhikAH, 'paliomamukkosaM vaitariyANaMti, vacanAcca vyantarA apaddhikAH tathApi ata eva vacanAd avasIyate yat' santi vyantarebhyaH sakAzAd alparddhayo bhavanapatayaH kecana / bhAvA--asajJinA jaghanyathI bhavanapatimAM ane utkRSTathI vANavyaMtaramAM upapAta hoya che, jo ke camarendra alIndranu sAgaropama ane sAgarApamathI adhika anukrame AyuSya kaheluM hovAthI, tathA vyantare utkRSTa AyuSya pApama jeTaluM kahelu` hAvAthI Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAlA. ( 195 ) bhavanapati mahaddhika che ane vyantarA te apekSAe alpaRddhivALA hAya che. teA paNa uparanA vacanathIja spaSTa thAya che ke, 'phAI bhavanapatideva paNa vyantareAnI apekSAe apaRddhivALA hAya che, (317) 102 60 - anAdimithyAdaSTi prathama samyakRtva prApta kare tA kSApazamasamyaktva prathama prApta kare ke upazamasamyaktvaja prApta kare ? ( 318 ) 102 30 -ativizuddha jIva kSayApazamasamakita paNa prApta kare, ane mandavezuddhivALA aupamikasamyaktva prApta kare che. je mATe zrI mRhutakalpamAM A pramANe kahyuM che-- (( iyamatra bhAvanA - dvividhastatprathamatayA samyagdarzanapratipattAativizuddha madavizuddhazca tatra yo'tizuddhaH so'pUrvakaraNamArUDho mithyAttvaM puJjIkaroti, kRttvA ca anivRttikaraNe praviSTaH tatprathamikatayA kSAyopazamikaM samyagdarzanamAsAdayati, samyakttvapuodayAt / yastu mandavizuH so'pUrvakaraNamapyArUDhastIvAdhyavasAyA'bhAvAd na mithyAttvaM tripuJjIkartumalam, tato'nivRttikaraNamupagato 'ntarakaraNaM kRttvA tatra praviNuH tatprathamatayA aupazamikasamyagdarzanamanubhavati, antarakaraNaM ca antarmuhUrttapramANam etasya vA kSaye anyeSAM pudgalAnAmudayato mithyAttvameti / bhAvArtha:- 'samyagdarzana prApta karanAra AtmAo be prakAranA che. ativizuddha ane savizuddha. temAM je ativizuddha AtmA hoya te apUva karaNamAM dAkhala thayA thakA mithyAttvanA traNa puMja ( zuddha=samyaktvameAhanIya, azuddha mizrameAhu0, azuddha=mithyA tvameAhanIya ) karuM che, karIne anivRttikaraNamAM dAkhala thavAnI sAtheja prathamasamayathIja zuddha=samyamAhanIyapujanA udayathI kSayApazama sabhya prApta kare che. je mantravizuddhivALA che te apUrva karaNamAM dAkhala thayA chatAM mavizuddhivALA hovAthI mithyAttvanA traNapuMja karI zakatA nathI, tethI anivRttikaraNamAM dAkhala thaine antarakaraNa karavApUrvaka temAM dAkhala thaIne te aMtarakaraNanA prathamasamayathI aupAmika myaktva prApta kare che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i zrI praznottara meAhanamAlA antarakaraNa antamudvaitta pramANanuM che, e antakaraNa pramANakALa pUrNa thatAM puna: mithyAmAhanIyapudgalAnA uyathI AtmA mithyAtve jAya che. ,, ( 196 ) kagranthakAra anAdimithyAdaSTinesathI prathama upazama samakitaja hAvAnuM kahe che, jyAre siddhAntakAra anAdimithyArdaSTine sathI prathama kSayAparAmasamakita paNa hAvAnu jaNAve che te banne mantavyAnA samanvaya upara jaNAvelA bRhatkalpanA vacanathI karavA hAya tA thaI zake che. ( 318 ) 103 60-kRtrikApaNa kAne kahevAya ? (31: ) ( 103 30- 4 'eTale lAka ane tri eTale traNa, arthAt sva-mRtyu-pAtAla, e traNe leAkamAM rahelI samagra je vastuo tene ( trimaM ' kahevAya che. tenA vyApAra mATe je dukAna tenuM nAma * kutrikApaNu '. A kRtrikApaNamAM kAika vaNikane mantrAdithI ArAdhita siddha-vyantara sura hoya che, ane kharIda karanArane ichu kAipaNa vastu divyazaktithI game tyAMthI lAvIne meLavI Ape che, ane tenu' mUladravya tA vaNik grahaNa kare che. keTalAka granthakArA ema jaNAve che ke aNika rahita devAdhiti te dukAnA hAya che. ane mUlyadravya te vyataradeva svIkAre che. A kRtrikApaNu amuka vakhate amuka nagaramAMja hoya che, paraMtu satra nahiM, ( 319 ) 104 60--niAdamAMthI nIkaLI [ keLanA bhavane karI] manuSyabhava pAmIne mArUdevAmAtA-mAkSe gayAM. ema je kahevAya che te sabathI kAMi zAstrIya akSaro che ? ( 320 ) 104 30-bRhatkalpabhASyanIvRttimAM te pramANe kahyuM che. te A rIte--mahevA mAvatI anaspattiyAyiA ta tena lajjA pUrva zrI marUdevAmAtA anAddivanaspatikAyikamAMthI nIkaLI ( keLanA bhava karI ) manuSyanA bhatra pAmI teja bhavamAM mAkSe gayAM. " A bAbatamAM mahevA cantathAvA siddhA ityAdi sUtra-siddhAntanA bIjA paNa aneka pATho che. jijJAsuoeAvazyaka sivaNAdi granthA jovA ( 320 ) * Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - * zrI praznottara mohanamAvo. (19) 105 ! 0--bhavyAdi ekaMdara chavAnA keTalA prakAra ane jAtibhavyanuM lakSaNa zuM? (3ra1). 105 3--bhavya, jAtibhavya, abhavya, ane siddha, ema cAra prakAre che. temAM jAtibhavyanuM lakSaNa A pramANe - 'sArmA ga abhAvAo vayahAriarAsi appvesaao| .... bhavAvi te aNaMtA je muttisuhaM na pAvaMti // 1 // sAmagrInA abhAve vyavahAra rAzimAM praveza nahiM thayelo (thato ) hAthI evA bhavya paNa anaMta che ke je muktisukha pAmyA nathI, pAmatA nathI ane anantakALa jaze topaNa pAmaze nahiM, AvA cha hoya tene jAtibhavya kahelA che. - upara cAra prakAranA je je kahyA, temAM abhavya anA che paNa AganI traNa prakAranI apekSAe sarvathI apa che. tenAthI siddha anata guNa che. tenAthI bhavya (mekSagAmI) anata che ane tenAthI upara kahyA tevA jAtibhavya anantaguNa che.(31) . 106 -utkRSTakALe 170 tIrthakara hoya tema kahevAya che to te kevI rIte ? (322) 106 38-aDhIdvIpamAM pAMca mahAvideha, pAMca bharata ane pAMca eravata ema 15 karmabhUminAM kSetra che. te pAMca mahAvideha pikI pratyeka mahAvidehamAM 32-3 vijayo che. je vakhate te pratyeka vijemAM mahAnubhAva tIrthaMkarabhagavato vicaratA hoya te avasare pAMca mahAvidehanA 325=160 tItha kare thAya te ja avasare pAMca bharata ane pAMca airavatamAM eka eka tIrthakara heyaja tethI ema kula daza tIrthaka 2 heya. 160+10-170. A pramANe 170 tIrthakara utkRSTakALe heya. A avasarpiNI mAM zrI ajitanAtha prabhunA vArAmAM karmabhUminA pra peka kSetromAM tItha kare vicAratA hovAthI 170 tIrthakare hato. 322) 107 0 -jaghanyakALe keTalA tIrthakare che? 323) - 107 30. -jAvakALe vIza tIrthakare hoya che. te A pramANe-pAMcamahAvideha pikI pratyeka mahAvidehanI cAra cAra vijayomAM tIdhI karo avazya heyaja, vartamAnamAM paNa jaMbUdvIpanA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '(198). e praznottara mehanamAlA. mahAvidehamAM zrI sImaMdhara-yugadhara-bAhu ane subAhu ema cAra sAthe kare che. pAMcamahAvideha hevAthI pax4=20 tIrtha kare jaghanyaLa hoya che. matAMtare-merUnI pUrva-pazcima mahAvidehamAM jaghanyathI eka eka tIrthaMkara hoya, tethI pAMca mahAvidehamAM jakanyathI daza tIka hoya che. je mATe zrI AcAro" sutranI TIkAmAM kahyuM che ke.. tatrota: samayakSetmavinaH rAjuphad, Ragsvapi videheSu pratyekaM dvAtriMzatkSetrAtmakatvAt ekaikasmina dvAtriMzat gifarAta, pazapa mateSu pazcarmarAvataM pati, tatra traNanycbhirgunnitaa SaSyyuttarazataM, bharatairAktadazaprakSepeNa saptasyadhikaM zatamiti, jaghanyatastu viMzatiH, sA vaivaM-paJcasvapi mahAvihepu mahAvidehAntarmahAnadyubhayataTasadbhAvAttIrthakRtAM pratyekaM cattvAH , te'pi paJcabhirguNitA viMzatiH, bharatairAvatayostvekAntamupamAdAvabhAva e. veti / anye tu vyAcakSate meroH pUrvA'paravidehayorekaikasaddhAvAt mahAvidehe dvAveva, tataH paJcasvapi dazaiveti, tathA ca te Ahu:" sattarasayamukkosaM, iare dasa samayakhettajiNamANaM / cottIsa pddhmvIve, arthAta te TukuLa 2 " (bhAvArtha sugama che)() * 108 40--tIrthakarabhagavatanA-cyavana-janmAdi kalyANaka prasaMge narakakSetramAM ughAta thAya che, te kevuM hoya? (324): - 108 30-sAte nArakImAM jUnAdhika uota thAya che, je mATe zrI navapadabAlAvadhimAM kahyuM che ke - 'prathamanarakapRthivyAM sUryasadRzaH, dvitIyapRthivyAM meghAcchAdi. tasUryasamAnaH, tRtIyanarake somasamAnaH, caturthanarakapRthivyAM ghanAcchAditasomasamAnaH, paJcamapRthivyAM grahatArAsannibhaH, SaSTabhUmau nakSatratArAsamaH, saptamabhUmau tArAsadRza: prakAzaH // ' bhAvArtha-prathamanarapUthImAM suryasara, bIpRthvImAM meghathI DhaMkAyelA sarvesara, tRtIyanarakamAM cakkasarakho thothInarakamAM meghAcchAdita candasara, paMcamapRthvImAM grahatA sarakho, chaThThIpRthvImA nakSatratAsara ane sAtamI pRthvImAM tArA prakAza hoya che. 324) Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che haka maMgala. (17) zrI jina-aDhIse-abhiSekag0--tIrthaMkarabhagavaMtanA janmAbhiSeka samaye 250 abhiSekanI gaNatarI kaI rIte hoya? (325)' 30--bAra devalokanA daza IndrAnA abhiSeka daza 10 bhuvanapatinikAyanA dakSiNettara dizAnI apekSAe vIza Idrio tenA abhiSeka 20 AThavyaMtaranA 16I, ATha vANavyaMtaranA 16 I, e 3ra Indro tenA abhiSeka 32 jaMbUvIpanA sUrya tathA candrane eka eka abhiSeka eTale kula- lavaNa samudravatti sUrya canA cAra abhiSeka sa ghAtakIkhaMDanA candranA 6 ane sUryanA 6 = 12 kAledadhi samudravarti candra-sUryanA 21-21= 42 . puSkarAI dvIpavarti candra-sUryanA 36-36 abhiSeka 72 - rAyacazakadevonA abhiSeka sAmAnikone che Abhyantara 5rSanAdevane madhyamapadAnAno >> bAhya parSadIyadevane AtmarakSakadevone cAra lokapAladevanA ) sAta sainyanA - prakIrNakadevano che Abhiyogikadevone * agamahiSI devIonA abhiSeka pAMca - - - - - $ 6 x E Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (200) 0....000... 00000000... ************ 1000000)....ooo.. zrI praznottara mAhanamAyA. iti vividhavidvadvareNyavihita praznarAjivizA jatAyAM vidvadvandAvataMsa - saMzayAndhatamaH samuccheda sahasrarocihaMsA'mitaprajJAprAgbhArAdharIkRtavivudhavRnda- samArAdhitavidyApIThAdipaJcaprasthAnamayazrIsUrimaMtra - pravacanapIyUSa pAnaponaMvyAkhyAtRcUDAmaNi- niravadyasaMyamasevAhebAka - tapA gacchAlaGkArArAdhyapAda bhaTTArakAcAryavarya vijayamohana sUrizekharavitorNottarasumanassurabhitamalaMkRtAyAM saccAritriziromaNi-AcArya zrImad vijaya pratApasUrIzvara tadantevAsi paMnyAsapravara zrI dharmavijaya gaNibhyAM saMgRhItAyAM zrImaznottara mohana- ' mAlAyAM aSTAdhikazataprazno taramayI tRtIyA zreNiH samAptA // // samAptaJcAsya granthasya prathama bhAgaH // ****000000000000 200000 000000 00000-0000000000000 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- _