Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Kanahaiyalalji Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वाताधकथा परिस्फुरति, तद्विषये विशेषज्ञानाभावात् , तथापि भगवदाज्ञया श्रद्धा नितरां विधेयेत्याशयेनाह-" लोगं च आणाए अभिसमेचा अकुतोभयं " इति ।
" लोगं" लोकम् अत्र लोकशब्देन प्रकरणबशादप्काय लोक एव गृह्यते, तमपुकायलोकं, च शब्देन अन्यांचा कायाश्रितान् जीवान् " आणाए" आज्ञया तीर्थकर वचनेन “ अभिसमेच्चा" अभिसमेत्य आभिमुख्येन सम्यग्ज्ञात्या, अप्कायादयो जीवाः सन्तीत्येवमवबुध्येत्यर्थः, " अकुतोभयं " नास्ति कुतश्वित् समझाने के लिये सूत्रकार कहते हैं कि हे शिष्य ! तुम्हारी घुद्धि अप्का यिक आदि जीवोंकी श्रद्धा करने में उन विषयक विशेषज्ञानके अभावसे यदि समर्थ नहीं है, तो भी भगवान की आज्ञा से तुम्हें उनके विषय में अपनी श्रद्धा को दूषित नहीं होने देना चाहिये-अर्थात् भगवान की आज्ञा प्रमाण मानकर तुम्हें उनके विषय में अपनी अतिशय श्रद्धा जाग्रत करनी चाहिये । सूत्रकार इसी अभिप्राय से कहते हैं कि " लोगं च आणाए अभिसमेच्चा अकुताभयं " इति । अप्काय रूप लोक को तथा "च" शब्द से अन्य अप्काय के अश्रित जीवों को तीर्थकर प्रभु की आज्ञा से अच्छी तरह जानकर उनकी आज्ञानुसार उनका अस्तित्व मानकर आत्मकल्याण के अभिलाषी मुनियों को संयम का पालन करना चाहिये। सूत्रस्थलोक शब्द यहां प्रकरण के वश से अपू. काय का बोधक है। "च" शब्द से तदाधित अन्य जीवों का ग्रहण हुआ है। "अकुतोभयं" शब्द का अर्थ संयम है कहीं से भी किसी તેને સમજાવવા માટે સૂત્રકાર કહે છે કે હે શિષ્ય! તમારી બુદ્ધિ અષ્કાયિક વગેરે જેવેની શ્રદ્ધા કરવામાં તેમના વિષે સવિશેષ જ્ઞાનના અભાવના લીધે જે સમર્થ નથી તે પણ ભગવાનની આજ્ઞાથી તે પ્રત્યે તમે પિતાની શ્રદ્ધાને દૂષિત થવા દેશે નહિ એટલે કે ભગવાનની આજ્ઞા પ્રમાણ માનીને મંદ બુદ્ધિવાળા શિષ્યએ તેમના પ્રત્યે પોતાની વધારેમાં વધારે શ્રદ્ધા MIत ४२वी नये. सूत्रा२ मा प्रयोजनका ४ छ । “लोगं च आणाए अभिसमेच्चा अकुतोभयं " इति । सय ३५ ४ने तमा 'च' थी બીજા અષ્કાયાશ્રિત જીને તીર્થંકર પ્રભુની આજ્ઞાથી સારી પેઠે સમજીને તેમની આજ્ઞા મુજબ તેમનું અસ્તિત્વ માનીને આત્મકલ્યાણને ઇચ્છનારા મુનિઓએ સંયમનું પાલન કરવું જોઈએ. સૂત્રમાં આવેલ “લેક” શબ્દ અહીં પ્રકરણ વશાત અષ્કાયને વાચક છે. “ર” શબ્દથી તદાશ્રિત બીજા જીનું अ५ थ\ छ. '' अकुतोभयं " नी म सयम छ. ध प नयाએથી કોઈ પણ રીતે જીવને જેનાથી ભય હેતું નથી તે અકુભય-સંયમ
For Private and Personal Use Only
