Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Kanahaiyalalji Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जाताधर्मकथा पणा जनितानन्तसंसारजनकम् । आगमे यदिदमुपलभ्यते-" तहारूवाणं अरहंतार्ण भगवंताणं नामगोयसवणयाए महाफलं।" इति, तत्र नास्ति नामनिक्षेपस्य विषयः। " अरहंताणं भगवंताणं " इत्युक्त्या तस्मिन्नर्थे प्रयुक्तस्य नाम्न एव श्रवणेन महा. फलसंभवात् , गोपालदारकादौ प्रयुक्तस्य नाम्नः श्रवणेन तु गोपालदारकाद्यर्थस्यैव बोधादात्मपरिणामशुद्धिहेतुत्वं तस्य नास्तीति । नामनिक्षेपस्थले भगवतोऽईतः स्मरणासंभवः, तस्य भावशून्यत्वात् , अत्र तु नामगोत्राभ्यां भगवदहतः सम्बन्धं षष्ठयन्त पदप्रयोगादेव दर्शयता भगवता नामनिक्षेपो न विवक्षितः । भावजिननाम और स्थापना में भेद कल्पना का कथन उत्सूत्र प्ररूपक होने से अनन्त संसार का जनक है अतः हेय है। "तहारूवाणं अरहंताणं भगवंताणं नामगोयसवणयाए महाफलं " आगम में जो यह सूत्र लिखा हुआ देखा है उसका अभिमाय नामनिक्षेप परक नहीं है। अर्थात्-इस सूत्र से नाम निक्षेप की पुष्टि नहीं होती है। यदि सूत्रकार को इस सूत्र से जो नामनिक्षेप की पुष्टि करना इष्ट होता तो " अरहंताणं भगवंताणं इस पद् के स्वतन्त्र देने की कोई खास आवश्यकता नहीं थीं। अतः यह यात माननी चाहिये कि अरहंत भगवान के ही नामगोत्र के श्रवण से महाफल होता है। किसी गोपाल के लड़के में निक्षिप्त "अरहंत" इस नाम के सुनने से नहीं। उस में प्रयुक्त भी उस नाम के श्रवण से तो केवल उस गोपाल दारकरूप अर्थ का ही बोध होता है । " अरहंत " यह नाम जिसरूप के संकेत से अरि
આ બધું કાલકૃત ભેદ સિવાય નામ અને સ્થાપનામાં ભેદ કલ્પનાનું કથન ઉસૂત્ર પ્રરૂપક હોવાથી અનંત સંસારનું જનક છે એથી ત્યાજ્ય છે. " तहारुवाण अरहताण भगवंताण' नाम गोयसवणयाए महोफलं " मागममा જે આ સૂત્ર મળે તેને અભિપ્રાય નામનિક્ષેપપરક નથી. એટલે કે આ સૂત્ર પડે નામ નિક્ષેપ-પુષ્ટિ થતી નથી. જે સૂત્રકારને આ સૂત્ર વડે નામ-નિક્ષેપની पुष्टि ४२j UPट तुडत त " अरहताणं भगवंताणं " या पहने स्त न રૂપમાં મૂકવાની કઈ ખાસ આવશ્યકતા હતી નહિ. એથી આ વાત માની લેવી જોઈએ કે અરહંત ભગવાનના નામ ગોત્ર-શ્રવણથી મહાફળ પ્રાપ્ત હોય છે. કેઈ ગેપાળના પુત્રમાં નિશ્ચિત “અરહંત” આ નામને સાંભળવાથી નહિ. તેમાં પ્રયુક્ત પણ તે નામના શ્રવણથી તે ફક્ત તે ગોપાળના પુત્ર રૂપ અર્થ ना काय हाय छे. " अरहंत " मा नाम २ ३५ना सतिथी मानित પ્રભુમાં સંકેતિત થયું છે તે રૂપના સંકેતથી જ ગેપાળના પુત્રમાં સંકેતિત
For Private and Personal Use Only
