Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Kanahaiyalalji Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शाताधर्मकथाजस्त्र देशतः आगमाभावमाश्रित्य द्रव्यावश्यकं च-नोआगमतो द्रव्यावश्यकम् । तत्-त्रिवि धम्-ज्ञशरीरद्रव्यावश्यकं, भव्यशरीरद्रव्यावश्यक,तद्वयतिरिक्त द्रव्यावश्यकं चेति। है-वह नो आगम की अपेक्षा से द्रव्य आवश्यक माना गया है । " नो आगम" में नो शब्द सर्वथा आगम के अभाव का अथवा उसके एक देश के अभाव का बोधक है। इसके ज्ञशरीरद्रव्यावश्यक, भव्यशरीरद्रव्यावश्यक, और तव्यतिरिक्त द्रव्यावश्यक, इस प्रकार तीन भेद हैं। आवश्यक शास्त्र का जो पहिले (भूतकाल में ) ज्ञाता था-तथा दूसरों के लिये इस शास्त्र का उपदेश आदि भी जिसने पहिले दिया है ऐसे जीव का अचेतन शरीर ज्ञशरीरद्रव्यावश्यक है जो जीव इस समय आवश्यक शास्त्र का ज्ञाता नहीं है भविष्यत् काल में उसका ज्ञाता बनेगा उसका वह सचेतन शरीर भविष्यत् काल में आवश्यक शास्त्र के ज्ञान का आधार होने की अपेक्षा से, भव्यशरीरद्रव्यावश्यक है। तद्वयतिरिक्तद्रव्यावश्यक लौकिक कुप्रावनिक और लोकोत्तर के भेद से ३ प्रकार का है। लौकिकजनों द्वारा आचरित आवश्यक कर्म लौकिक द्रव्यआवश्यक है। जैसे राजसभा में जाने वाले राजा, युवराज, तलवर (कोहपाल) आदि जन प्रातः काल में उठकर राजसभा में जाने के लिये प्रथम प्राभातिक विधियों से निपटते हैं-मुख धोते हैं, दातों को सामनी अपेक्षाथी द्रव्य मावस्य मानवामां माव्या छ " नोआगम" मां ને શબ્દ આગમના સંપૂર્ણ પણે અભાવને કે તેના એક દેશના અભાવને બાધક છે. તેના જ્ઞશરીર દ્રવ્યાવશ્યક, ભવ્યશરીર દ્રવ્યાવશ્યક અને તદ્દવ્યતિ. રિકત દ્રવ્યાવશ્યક આ પ્રમાણે ત્રણ ભેદે છે. આવશ્યક શાસ્ત્રનો જે પહેલાં (ભૂતકાળમાં ) જ્ઞાતા હતા તેમજ બીજાઓ માટે આ શાસ્ત્રને ઉપદેશ વગેરે પણ જેણે પહેલાં આપે છે એવા જીવનું અચેતન શરીર જ્ઞ શરીર દ્રવ્યાવશ્યક છે. જે જીવ અત્યારે આવશ્યક શાસ્ત્રને જ્ઞાતા નથી, ભવિષ્યકાળમાં તેને જ્ઞાતા થશે તેનું તે સચેતન શરીર ભવિષ્યકાળમાં આવશ્યક શાસ્ત્રના જ્ઞાનને આધાર હેવાને કારણે ભવ્ય શરીર દ્રવ્યાવશ્યક છે. તહવ્યતિરિક્ત દ્રવ્યાવશ્યક લૌકિક કુપાવચનિક અને લોકેત્તર એમ ત્રણ પ્રકાર છે. લૌકિક માણસે વડે આચરિત આવશ્યક કર્મ લૌકિક દ્રવ્ય આવશ્યક છે જેમાં રાજસભામાં
। २०n, यु१४, aa१२ (४पास ) पोरे दो। सबारे जाने २५. સભામાં જવા માટે પ્રથમ પ્રાભાતિક વિધિથી પરવારે છે, મુખ ધુએ છે,
For Private and Personal Use Only
