Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Kanahaiyalalji Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मगारधर्मामृतवर्षिणी टी० ५० १६ द्रौपदीच
या अक्षं वा वराटकं वा एको वा अनेको वा सद्भावस्थापना वा असद्भावस्थापना वा आवश्यक - मिति स्थापना स्थाप्यते, तदेतत् स्थापनावश्यकम् ।
"
,
३३७
भावावश्यक स्वरूपशून्ये गोपालदारकादौ आवश्यकेति नामकरणे नाम्नानाममात्रेणावश्यकं नामावश्यकं गोपालदारकादिर्भवति । स्थापनाऽपि भावावश्यक
एवं अक्ष-शतरंज की गोटी आदि में एक अथवा अनेक आवश्यक क्रिया करने वाले श्रावक आदि को तदाकार अथवा अतदाकार लिखित चित्र स्थापना आवश्यक ( निक्षेप ) है यह स्थापना दो प्रकार की है एक सद्भाव स्थापना और २ दूसरी असद्भावस्थापना ! सद्भाव स्थापना में जिसकी स्थापना की जाती है उसकी सर्व आकृति कोतरी रहती है असद्भूत स्थापना में इस प्रकार की आकृति आदि नहीं रहती है वहां पर केवल संकेत ही है जैसे शतरंज की गोटियां में यह प्यादा है यह बजीर है, यह हाथी है इत्यादि सिर्फ कल्पना ही कल्पना रहती है- वहां उनका कोई भी आकार कोतरा नहीं रहता है। नाम निक्षेप में जिस प्रकार भाव आवश्यक शून्यता रहती है उसी प्रकार स्थापना में भी यही बात रहती है किसी गोपाल ( ग्वालिये) के लड़के का 46 आवइयक " इस प्रकार का नाम जिस प्रकार भाव आवश्यक रहित नाम निक्षेप में है उसी प्रकार भाव आवश्यक के स्वरूप से शून्य स्थापना निक्षेप में भी " यह आवश्यक है " यह स्थापना निक्षेप है ।
For Private and Personal Use Only
આવે છે, કાષ્ઠ, પુસ્તક, ચિત્ર અને અક્ષ–શતરજ ની સાગઠી વગેરેમાં એક કે અનેક આવશ્યક ક્રિયા કરનાર શ્રાવક વગેરેનુ' તદાકાર કે અતદાકાર લેખિત चित्र-स्थापन यावश्य४ ( निक्षेप ) छे. या स्थापना में अारनी छे, भेड સદૂભાવ સ્થાપના અને ખીજી અસદ્ભાવ સ્થાપના. સદ્ભાવ સ્થાપનામાં જેની સ્થાપના કરવામાં આવે છે તેની આકૃતિ સ'પૂર્ણપણે કાતરેલ હેાય છે. અસદ્ભૂત સ્થાપનામાં આ જાતની આકૃતિ વગેરે રહેતી નથી ત્યાં ફક્ત સ`કેત જ છે, જેમ શેતરંજની સેાગડીએમાં આ પાયદળ છે, આ વજીર છે, આ હાથી છે વગેરે ફક્ત કોરી કલ્પના જ હાય છે તેમાં તેમની કાઇપણ જાતની આકૃતિ કેાતરેલી હાતી નથી. નામ નિક્ષેપમાં જેમ ભાવ આવશ્યક શૂન્યતા રહે છે તેમજ સ્થાપનામાં પણ એ જ વાત હેય છે. કેાઇ ગેાવાળિયાના શ્યક ' આ જાતનું નામ જેમ ભાવ આવશ્યક રહિત નામ પ્રમાણે જ ભાવ આવશ્યકના સ્વરૂપથી શૂન્ય સ્થાપના નિક્ષેપમાં પણ
“ भाव
પુત્રનું નિક્ષેપમાં છે તે
6: 241
આવશ્યક છે'' આ સ્થાપના નિક્ષેપ છે.
新
