________________
વાવ
%
समास:
HIRI
c*
द्रध्यप्रमाण
आदिनु वर्णन
૪ ૫લનું પ્રમાણ, તે સાથી હાનું પ્રમાણ છે, તેથી વધતુ ૮ પલનું ૫ ૩૨ ૫હનું જ નું પ્રમાણ છે. તેમ માણીના હિસાબે અધી માણી માણી ઈત્યાદિ પણ છે, એ પ્રમાણ પણ કેરેલા કાના માપવાળાં છે, (તેલથી નહિં). ૮૮
અવતર-પૂર્વ ગાથામાં માન પ્રમાણુ કહીને આ ગાથામાં ઉમાન અવમત પ્રતિમાન ને ગતિ એ જ પ્રમાણુ કહે છે— कंसाइयमुम्माणं, अवमाणं चेव होइदंडाई। पडिमाणं धरिमेसुय, भणियं एक्काइयं गणिमं॥८॥
જાપા-કાં આદિ ધાતુઓને તેવી તે ઉન્માન પ્રમાણે, તથા દડ ધનુષ આદિથી માપવું તે અવમાન પ્રમાણુ, સુવર્ણ | સતી બાદ પરિમ દ્રવ્યે તોલવામાં પ્રતિમાન પ્રમાણ, અને શ્રીફલ દિ ગણિમ દળેની એક બે આદિ ગણત્રી કરવી તે
ગણિત પ્રમાણુ કહેવાય. આટલા * માથાથ-કાંસુ આદિ ધાતુઓ તેલ કરીને મપાય છે તે અનન પ્રમાણ કહેવાય, અને તે અધ કર્ષથી ભાર સુધીનું પ્રમાણ છે. ત્યાં પલને ૮મે ભાગ તે અધ કથ, પલને ચોથા ભાગ તે ૧ કર્યું, પલને અર્ધ ભાગ તે અર્ધ પલ, ૧૦૫ પલની તુલા, ૧૦ તુલને અર્ધ ભાર, અને ૨૦ તુલાને ભાર એ પ્રમાણે તેલનાં માપ તે ઉન્માન પ્રમાણ છે. તથા ભૂમિ ક્ષેત્ર વસ્ત્ર આદિ માપવાને ૮ અને એક અંગુલ, ૧૨ અંગુલની વેત, ૨ વેંતને હાથ, ૪ હાથને દડવા અનુર ૨૦૦૦ ધનુષને ગાઉ, ૪ ગાઉને જેક્સ, અસંખ્ય જનને રજજુ ઈત્યાદિ માપ તે અવમાન પ્રમાણ કહેવાય. તથા સુવર્ણ રૂપું મતી ઇત્યાદિ ઝવેરાત માપવા માટે રતિ- |R
ધરી-વાલ આદિ માપ છે, ત્યાં ૧ ચઠી તે ગુંજ [વા રતિ ] કહેવાય, એવી ૧ ગુંજની કાકણી, ત્રીજો ભાગ ન્યૂન બે આ શું [૧૬ )ને ૧ વાલ, વાલને કમમાષ, ૧૨ કમમાસ ૧ અડલ, ૧૬ કમમાષને ૧ સુવર્ણ એ સર્વ પ્રતિભાને કહે
વાય. તથા શ્રીફલ આદિ ગણવા ગ્ય દ્રવ્યને ૧-૨-૩ ઇત્યાદિ શીર્ષપ્રહેલિ સુધી ગણવાં તે ગથી નગિત પ્રમાણે કહેવાય.
*
*****
૬૨
**
*
