Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSaya kumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. . gujarAtI bhASAntara. bhAga pahele. vistRta pariziSTa-TippaNI cuta dhita-vati dvitIyAvRtti. kartA-motIcaMda odhavajI bhAvanagarI. bharatezvarabAhubalivRtti", "samyakatva kaumudI', "lekaprakAza ityAdinA bhASAntara kartA. prakAzaka-zeTha na. maM. jai. sA. phaMDanA kAryavAhaka jhaverI bhAIcaMda nagInacaMda, surata. Lives of great men all remind us We can make our life sublime. - (mahAtmA purUSonA jIvanavRttAnto ApaNane evo anubodha Ape che ke ApaNe paNa ApaNuM jIvanane dhArIe te unnata karI zakIe.) Longfellow. vi. saM. 1982 che. sa. 1927 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra bhAga 2 je. kartA rA. motIcaMda odhavajI, bhAvanagara. - - sooooooo- Xxx jena upAdhyAya zrImad caMdratilakanA eka saMskRta mahAkAvyano A gujarAtImAM anuvAda che. anuvAdo te hamezAM AvI asala kRtionuM sahastrAMza ja teja jhIlI zake. chatAM paNa jyAre anuvAdanI aMdara ja ATale rasa joIe chIe tyAre asala kRtinI rasabharatA kevI haze tenI kalpanA AkarI paDe che. A anuvAdamAMthI paNa jyAre ApaNe kalpanAnI vibhUti, alaMkAranI prabhutA ane varNanazaktinuM mApa kADhavA besIe chIe tyAre bolI javAya che ke zrI caMdratilaka eTale kavi kAlidAsa ane bANabhaTTae bannene gupta vArasadAra. prasaMge prasaMge alaMkAro jhare che chatAM te eTalA OriginalnUtana che ke kaMTALo AvavAne badale rasanA hiloLe caDe che. * * * ThAvaka vinoda paNa sthaLe sthaLe jhare che. x x xekaMdare anuvAda ghaNo saphaLa thaye kahevAya. sAhityarasikene temaja zrI mahAvIranA samayanI samAjasthiti, mAnavaprakRti jANavAnI rUcivALAone A graMtha upakArI thaI paDaze. ("sairASTra" patranI samAlocanA mAMthI.) bIjA abhiprAyo mATe juo A pustakanA chevaTanA pR. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIajayakumAra maMtrIzvaranuM chavaritra jAga >> May 2 pI nadhahe AnaMda che. mULa che ke keTaloka bhAgA melI reyo che. bhASA72 karka ane saraLa che e eNnTI khAvA lAyaka khubI che khA mapha kothI lAbhaka khAdanI sAche dho nankho maLe ema chebhASA jheDa . motIkaMda modevae bhANA jhara enI sAdaka bhASAmAM karyuM che ke jakgara no bhayrche. kilaSTa che che tevuM thI e eno sacara che. pRSThaTipUes) temaja pU . 9 poSAtkAra dhArA vazvakargane mATe ujAgI che khapI che kUcha grakAra ja aMtilakanuM ma Le. dara che ,_ te harakha che ane tono udya ne khaIjIransasa sTeche je che) khAvA dara jhafbane 200jherI prama lAkakSa mUkI kA-mojIsa) gurjara jhaphalachI sArI eNvA khubavI che ? 'jIka utteja che 32 che 23-1-84 kamaLAzaMkara mahAzaMkarane Gunnasuri M. Jun Gun Aaradhak TFK
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sAgarAnandagurupadezAdva, yo jaina sAhitya vikAsanAya / tadIyakoze'rpitavAn dhanaMsvaM, so'yaM sudhIH zreSThi nagInacandraH // 1 // zeTha nagInabhAI maMchubhAI jhaverI surata janma vikama 114 svargavAsa vikrama 1977 vaizAkha kRSNa 3 kArtika zukala 10 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 nayo nirdoSa Ananda hadaya muja jhIlatuM che, mahArAjA taNAM rAjya samuM sukha ke tuM zAne de? dharA nija bALane arpe sarava saMsAranA sukha je-- tathA seje vinA mane maLyAM saMsAranAM sukha je- badhAM ne dIle lAva, dile dhyAvo tathApi nA zake mArAM mane jAyA-sukhothI tulanA ke hyAM; adhikArI jananAM vibhAthI hIna chuM, te the kadi abhyarthanA che na zANuM citta mArUM e. cahuM huM nispRhI vRtti, mane hameza che tRpti; nathI bIje kadi Alamba, mhArA mAnase nA dazna; tyajI maryAda nA ke di ucitatAne dUre mUkI; (chuM) jIvananirvAhane arthe apekSita vastune yogI. 3 nahiM garviSTa zAsanane sahyuM meM dInatA dAkhI; . kazuM je nyUna che mujane, pUre mana teha vegethI; AhA ! AvA mane preryo sukhe gheryo vicAruM chuM"mahArAjAtaNa rAjya samuM sukha zuM na pAmuM huM"? 4 bahoLI che samRddhi-te ati udvegakArI je; tvarAe je caDhe che te paDe che zIdhra dhArI je, nirAhAre pIDAtA te du:khI jevAM du:khI tevAM ati AhAra lenArAM samaja daSTAnta A levAM. dipAvyAM Asana uMcAM, akhatyAre hajArozA; dabAvyA duSTa daive teya, nIhALe netra mArAM nA ? upAjya dravya AyAse, vaLI rahyA bhaye AzerahyA jana eha abhyAse nahiM muja dIla te hAze. 6 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjAnA duHkhane dekhI hasuM nA, nA karUM zekhI; bIjAnAM sukhane dekhI grahAu nA. asUyAthI. samudra nAvane jaLanAM taraMge te uchALe che, na mAnasanAvane mArAM upAdhi kaI kALe che. nathI duzmana mAre ke, pachI zI bhIti mAre ke"; " nathI ke mitra mAre te, jaguM kayAM gIta tyAre te na gahuM jIndagAnI A, bharIne duHkhanA bharathI; na spaNuM jIndagAnI A, DarIne mRtyunA DarathI. 8 samRddhizALI yAce je ! akiMcana-huM na yAcuM ke, chate dravya draridrI e, vinA e huM dhaneza aho ! juo e dIna, huM artheza ke" mAge bhale ApuM; nathI tyAM kAMI; mAre tyAM badhuM; te glAni huM kApuM. kazuM mAruM have te rahe, nathI zodhe bIje jAvuM; cahuM santoSanI bhUmi, nathI lebhAdrie jAvuM. duHkhe ce gheryane dhArI vRthA zrama huM na karanAre; gaNuM A zAnta mAnasane khajAne jyAM na maLanAra. 10 (eka aMgreja kavi " sara eDavarDa DAyaranA" nA - eka kAvyaparathI anuvAdita.) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. bhAga pahele. pitAnuM rAjya-putranI divAnagiri. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ d. It will e Bow submissiv that he is hin In all times and places, the hero has been worshipped. It will ever be so. We all love great men: love, venerate and bow submissive before great men. Ah, does not every true man feel that he is himself made big. ger by doing reverence to what is really above him ? No nobler or more blesssd felliug dwells in man's heart. sarva sthaLe ane sarva kALe vIra purUSa pUjAyA che. hamezAM banyA karaze paNa emaja. ApaNe sarve e vIrapurUSane hAIe chIe, eTaluM ja nahiM paNa emanA tarapha pUjyabuddhi darzAvIe chIe ane emane savinaya namana karIe chIe. (kAraNake ) zuM pratyeka manuSyane ema nathI lAgatuM ke je purUSa potAnA karatAM ni:saMzaya zreSTha che tene satkAra karavAthI piteja zreSTha bane che? AvA uttama purUSanA satkAra karatAM koI vizeSa sukhaprada ke udAra lAgaNuM manuSyanA anta:karaNamAM hoI zake nahIM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA-bIjI AvRttinI. vAcakavarga samakSa A bhASAntaranI bIjI AvRtti mUkatAM nivedana karavAnI rajA lauM chuM ke prathama AvRtti pachI ghaNe kALe paNa A bIjI AvRtti taiyAra karavAmAM prathamanI bhASA AdikamAM kahiMka kahika adhika saralatAvALI zailI ane anya granthomAMthI maLI AvelA sAmAnya vicAra dazaka TIkAonI lagabhaga ATha phArama jeTalA pariziSTarUpa vRddhi thayelI joI mane savizeSa Ananda vece che. * A bhASAntara mATe aneka vidvAnoe darzAvelA apUrva saMtoSa ane sadavicArothI huM anugrahIta thayo chuM ane vartamAnapatro AdikanA mAnavaMtA sampAdakoe enuM anukULa vivecana kIdhuM che te mATe emane AbhAra mAnuM chuM. A bhASAntaranI prathama AvRtti prasiddha thatAM sara prabhAzaMkara dalapattarAma paTTaNuM, ke. sI. AI. che, jeozrI vidyAvilAsI hoI granthakArane uttejana ApatA AvelA che emanA taraphathI maLelA Azraya mATe emane mAnapUrvaka upakAra mAnuM chuM. ane zrIyuta kRSNalAla mehanalAla jhaverI, ema. e., elaela. bIemaNe ApelI kimatI salAha mATe ane prephesara rA. ba. kamaLAzaMkara prANazaMkara trivedI-emaNe kRpA karIne bhASAntara mULa sAthe sarakhAvI ene mATe potAne santoSa jaNAvI mane kRtArtha karyo che te mATe temane paNa atizaya AbhArI chuM. bhAvanagara. metIcaMda edhavajI. vi. saM. 19rapanI maitrI pUrNimA. I P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA-prathama AvRttinI. zizu ! jagatamAM janmI, takSaNa raDatuM vastra vinAnuM tuM, mAtApitA-usaMge beThuM-dekhI sarva keI hasatuM. 1 jIva jIvana tuM evuM, dIrgha mRtyu--nidrAne vaza thAtAM " tuM pote jA hasatuM, melI tujane sAtha sakaLa raDatA. 2 (eka aMgreja kavi.) eka saMskRta vidvAne " dharma tatparatA mukhe madhuratA dAne samutsAhitA mitre'vaMcakatA gurau vinayitA citte'tigambhIratA / AcAre zucitA guNe rasikatA zAstre'tivijJAnitA rupe sundaratA prabhau bhajanitA satsveva saMdRzyate // " A zlekamAM gaNAvelAM lakSaNothI upayukta evA uttama purUSanAM samagra jIvana atyanta upagI che. eo vidyamAna chate emanAM pratyakSa nirUpaNathI, ane eo nAmazeSa thaye, emanAM zravaNa-mananathI vyavahAra ane paramArtha -ubhayanA AdarzarUpa banI, ApaNuM jIvana uccatara karavAmAM e sahAyabhUta thAya che. kAraNa ke, pUrvAvasthAmAM, (kadAcita ) . pratikuLatArUpI saritAne oLaMgavA mATe svAzrayarUpI pUla bAMdhI. uttarAvasthAmAM, zuddha buddhi ane udAra antaHkaraNane sahAyaka banAvI, rAga ane dveSane kaTTA zatru gaNI, dUrataH tyajI daI, jana maMDaLanA kalyANane arthe ane guNasaMtatinI utpattine arthe, pUvonubhavane upaga eo kevI rIte kare che e sarvanuM emAM nirUpaNa kareluM hoya che. 1 nirgamana kara. 2 dharmane viSe tatparatA, vANIne viSe madhuratA, dAna devAmAM utsAha, mitra prati niSkapaTatA, gurUprati vinaya, cittanI ati gaMbhIratA, AcArane viSe pavitratA, guNIjanapara anurAga, zAstranuM paripUrNa jJAna, rUpane viSe saundarya ane paramAtmA nI bhakita* A sarva uttama purUSomAM draSTigocara thAya che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrve grIsa- rema Adi pAzcamAtya dezanA itihAsakAroe pitAnA samakAlIna ke pUrvakAlIna mahApurUSonAM vRttAnta lakhI emanAM nAma amara karavAne egya prayAsa karyo che, tema vartamAna samayanA caritra nirUpake paNa pitAnI ISTa vyakitane amara karavAnI antaHkaraNanI lAgaNI, ane mukhyatve karIne e vyaktinA kItikathanadvArA samudAyanI unnatine paripUrNa vizvAsa-e ubhaya vicArathI nAmAMkita purUSane jaga prasiddha kare che. - jyAre Ama che tyAre je mahApurUSe eka vakhate (1) pitAnI vakatRtvazaktithI, (2) atyanta gahana siddhAntone vikasita karanArA pitAnA sAmarthyathI, (3) manojJa, duprekSya (dazzling) ane savaze yutimata pramANone grahaNa karI lenArA pitAnA vicArabaLathI ane (4) vizALa Azaye tathA akhkhalita purUSArthathI, atyanta vyagratAe AkuLa chatAM paNa niSkalaMka ane bahadezI dakSatAe pUrNa--kAryabhAra vahana karanAra rAjyanItijJa amAtya tarIke, kavacita namIne te kavacit namAvIne dIrgha daSTi pahoMcADI dareka kArya karyuM che; vaLI svataMtra sattA vinA paNa pradhAnapadanuM nirvahaNa karI, zAsana ane sAdhutAnA saMmalanathI pitAnA pUrNa mahatvanI chApa pADI uttama prakAranI nipuNatA siddha karI ApI che; tathA rAjakuLamAM banatA aneka vidhavAnA prasaMge zamAvavArUpa AyAsamaya pharaja bajAvatAM, prapaMca karavAmAM pravINa ane kAvatarAM * karavAmAM kuzaLa kahevAtA piolIsa khAtAnI aMgabhUta mAraphADa kyo vinA paNa vijayaparaMparAo meLavI atyanta abhinandanIya cAturya dazodhyuM che; eTaluM ja nahIM paNa, uttama prakAranI kAryazakita, aMgIkRta kAryamAM akhaMDita utsAha ane dezakALane anusaratA vartanavaDe, pitAnI kIrtAine akSaya ane ajarapada prApta karAvyuM che;-evA eka zAzvaprasiddha nararatnanuM jIvanacaritra janasamAjanI ehika temaja Amurmika unnatinuM uttama sAdhana rUpa thaze--evI dhAraNAthI A abhayakumAra 1 "abhayakumAra maMtrInI buddhi ho " e ApaNA dara navA varSanA daphataramAM mAMgalika artho lakhAtA aneka utkasUcaka vAkayomAMnuM eka che. eparathI paNa samajAya che ke abhayakumAranI buddhi tIra ane samayocita heneja daSTatAspada thaI paDI na joIe. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrIzvaranuM jIvanacaritra mULa saMskRtamAM dhI gujarAtImAM lakhI prasiddhimAM mUkavAne vega AvyuM che. bIjuM A kAvyane viSe katto-kavi upAdhyAye aneka ati upayegI viSane anupama saMgraha karyo che. dharmanuM yathArtha svarUpa, tatvane yapUrvaka nirNaya, svarganarakAdikanAM sukhaduHkhane tAdaza citAra, prAsaMgika uttama strI purUSanI lhAnI mATI upakathAo tathA sarvathI adhika kevaLI bhagavaMtane, saMsArI jIvane upakAra karanAre upadeza--ItyAdi prakaraNanA prasphaTanane vege jANe vairAgyarasanA pravAhanI nadIo vahetI karI che; to evA amUlya amRtamaya jharaNAmAMthI sarva vivekI jane yathArUci pAna kare e paNa A prayAsane eka hetu che. vaLI graMthakAre A graMthamAM dharmanA adhikAranI sAthe prastuta maMtrIzvaranI buddhikaLAnA dAMto ane camatkArI kAryonI neMdha letAM, uttama kavitvazakitadarzaka ucca kalpanAo tathA proDha paNa sarala zabdazelI sahita sthaLe sthaLe bhinna bhinna hatuonAM varNana, grAma-nagara-parvatAdi pRthvInA vibhAgonA Abehuba citre, mRSTi daryadarzaka sthaLano manahara ALekha--vagere abhuta rasamaya kAvyakaLAnA cittane AlAda upajAvanArA viSaye rUpI puSpone aneka artha-camatkRti, vividha vRtta ane navanavIna alaMkAra rUpI derIo vaDe guMthIne, A graMtharUpI puSpahAranI evI manapasaMda rIte racanA karI che ke e saMskRta hArane saMskRtanA adhikArIo ekalAja upaga na le paNa gujarI bhASAne vika suddhAM e jue--nirakhe-hastane viSe grahaNa kare ane hoMze hoMze enA parimaLathI AkarSAI ene sadAkALa pitAnA kacchapradezane viSe Are paNa karI rAkhe-evI paNa eka prabaLa IcchAne lIdhe bhASAMtara katto e puSpahArane-e manahara ane nityasuvAsita hArane gujara janamaMDaLane arpaNa kare che. to sava guNajJa ane mahAnubhAva Aryajane ene sAdara paridhAna karaze evI abhilASA rAkhavAmAM Ave che. abhayakumAra magadhadezanA rAjyakattA zreNika mahIpALano putra hato. yuvarAja zreNika potAnA pitAnI hayAtImAM eka vakhate pitAthI rIsAIne dUra dezAMtara jato rahe che. tyAM keI bhadrachInI nandA nAme putrI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAthe enAM lagna thAya che. nandAne garbha rahe che. evAmAM enA pitA prasenajita rAjAne prANahara vyAdhi thAya che ane zreNika kayAM che enA uDatA samAcAra maLe che. pitA putrane bolAvI le che. AjJAMkita putra paNa vRddha pitAne Adeza zIrapara caDAvI emanI sevAmAM hAjara rahevAne cAlI nIkaLe che. nandAne pite keNa che e viSe eka samasyA ApI jAtha che. te paNa abhaNa nandI te samajatI ja nathI. ahIM prasenajita rAjAne vyAdhi vadhI paDavAthI enuM mRtyu nIpaje che ane yuvarAja gAdInazIna thAya che. pAchaLa nandAne putra prasare che. te mATe thAya che ane pitAne pitA kayAM che e svAbhAvika prana mAtAne puche che. mAtA paNa zreNike jatI vakhate e ApelI nizAnI putrane batAve che. vidvAna putra turata samajI jAya che. pite eka rAjaputra che. ane enI mAtA eka rAjapanI che ema jAhera kare che. pachI mAtAmahanI AjJA laI mAtAnI sAthe pitAne nagara javA nIkaLe che. te vakhate zreNika rAjA pitAnA aneka mastrIomAMnA ekane maMtrIzvara -sarvathI zreSTha maMtrI-Prime Minister-nI padavI ApavAne mATe parIkSA le che. te parIkSA sarva keIne mATe-prajA janane mATe-kaI paNa dezAntarathI AvelA pravAsIne mATe paNa khullI hatI. vaya sudhAMnuM pramANa bAMdhyuM na hatuM. paNa e parIkSAmAM kaI utIrNa ( vijayI) thatuM nathI. AbALa vRdhdha sava-adhikArI varga paNa sarva nAsIpAsa thAya che. evAmAM mosALamAM rahI je pitAnA atula buddhibaLa vaDe sakaLa vidyAne abhyAsa karI pAraMgata thaye che evo vidvAna abhaya tyAM AvI pahoce che. rAjAnI parIkSA viSe sAMbhaLI pote eka umedavAra tarIke bahAra paDe che ane vaye nhAne paNa catura abhaya vijayI nIvaDe che. rAjA vijayI abhayane pitAnI pAse belAve che; ane oLakhANa nIkaLe che. pitA putrane bheTe che ane mukhya amAtyanI mudrika arpaNa kare che. Ama putra-abhaya pitA-zreNika rAjAne maMtrI thAya che, P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ahiM pahelA sarganI samApti thAya che). A pramANe amAtyanI padavI prApta karIne abhayakumAra rAjA, prajA, ubhayanAM hitanAM kAryo kevI kuzaLatAthI bajAvI Ape che e vagere pachInA sagomAM varNaveluM che. abhayakumAra maMtrInI kharekharI rAjanItijJatA te eja che ke piote jene putra che ene pAcho amAtya paNa piteja chatAM, eka tarapha svArthavRttithI na derAtAM rAjA-pitAnA pitA-nuM hita sAcavI jANe che ane eja samaye pAcho paramAthI e e prajAnAM mana paNa raMjana karI jANe che. AvA eka namunedAra maMtrInuM jIvanacaritra prajAne leza paNa bedhaprada jaNAIne AvakAradAyaka thaI paDaze to huM A mAro prayAsa phaLIbhUta thayele samajIza; ane A caritrane uttara bhAga, je vizeSa camatkArI ane upadezAtmaka hoIne utarAvasthAne prApta thayelA manuSyanA svabhAvataH zaMkAzIla hRdayenA praznonA uttara ApI samAdhAna karavAmAM eka gurU ke mahAtmA yogI samAna che te paNa-prajA sanmukha mukavAne bhAgyazALI thaIza. chevaTa; A saMskRta mahAkAvyanuM gujarAtI bhASAntara meM mArAthI banyuM teTaluM zuddha karyuM che, jarUra jaNAI tyAM tyAM kuTaneTa ApI che, ane vaLI rahI gayelI pUTanoTa, TIka vagere mATe graMthane chevaTe pariziSTa suddhAM mukavA bhUlyA nathI-chatAM "manuSya mAtra deSane pAtra che te huM A mArA prayAsamAM rahI gayelI harakeI bhUle mATe vAcaka varganI kSamA cAhuM chuM. vaLI bhASAntara karatAM zaMkA paDelI tyAM, mane sadA ziSyadraSTithI nIhALanAra mArA gurUvarya panyAsajI zrImagaMbhIravijayajI mahArAje, ane munirAja zrI cAritravijayajIe samAdhAna kareluM che e bAbatamAM eozrIne aMtaHkaraNapUrvaka upakAra mAnI A praratAvanA samApta karUM chuM. bhAvanagara. ) ASADhI bIja. je bhASAntare katA, vi, saM. 1964. . - 0 - ~ P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. sarga pahele maMgaLAcaraNa, jaMbudvIpa - bharatakhaMDanuM varNana. magadhadezakuzAgrapuranuM varNana. prasenajita rAjA-enuM aMtaHpura. putrajanma-parIkSA. zreNikakumAranuM anupama buddhibaLa. "bhaMbhAsAra " zreNika, zreNikanuM videzagamana, bhadrazeThanuM Atithya. vivAha-prArthanA svIkAra. nandAnuM varNana. naMdA garbhavatI. prasenajita rAjAnI mAMdagI. pitA-putrano meLApa. rAjyAbhiSeka. zreNikarAjAnAM kAyonuSThAna. nandAnA dehada. abhayakumArane janma. janma-mahatsava. nizALagaraNuM. abhayakumAranI vidvattA. mAdIkarAnI vidAyagiri. abhayakumArane buddhiprabhAva samAgama oLakhANa... ................pRSTha 3 thI 49 sudhI. sage bIjo: praveza mahotsava.saM. nandA paTTarANIpade. sapatnInuM viSamacaritra. abhayakumArane vivAha maMDapa. vadhunAM vastrAlaMkAra. abhayakumAra vararAjA. pANigraNa-maMtrIzvaranI padavI. nAgasArathi-satI sulasA. prazaMsA-parIkSA. putra-prArthanA. batrIsa putrane janma. ceTakarAjA-enI sAta putrIo. dharma-pAMca prakAranI zuddhi. suceSTA-ene paTTapara Alekha. pitAnI nirAzA-putrane prayAsa. suSThAnI tIvra abhilASA. kAryasiddhi. "rAmanuM svama bharatane phaLyuM." ! harSa ane kheda-lAbha ane hAni. sulasAne vilApa-abhayakumAranAM zikSAvacana. rAjakumAra ane maMtrIputra. tapasvI gurUne bhaktimAn ziSya. ! tapasvIno parAbhava-saMkalpa niyANuM. cillaNane bhayaMkara dehuda. azekacaMdra urphe "kuNita " ne janma. 'pRSTha 50 thI 101 sudhI. sarga triIH zAstra pAragAmI svaprapAThake. navI rANIne navo dehada. abhayakumArano mitra-devatA. akALe vaSo-enuM varNana. meghakumArane janma-dAsIne harSAveza. vanAvasthA-pANigraDuNa. daMpatIne goSTIvinedasamazyApUrtAi. samazyApUrtAi (zarU), zrI vIrabhagavAnanuM samavasaraNa. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ deva-manuSyatiryaMcanI parSada. udyAnapALakanI vadhAmaNI. prabhunA atizaya-zreNika rAjAnI stuti. prabhunI dezanA-nArakInuM svarUpa. manuSyabhavanAM duHkha. ghera ghera mATInA cUlA." zrAddhadharmaene aticAra, zrAddhadharma enA aticAra (zarU). samavasaraNane viSe baLi-ene prabhAva. meghakumArane viraktabhAva, vatsala mAtAne satvavaMta putra. dIkSA mahotsava. navadIkSitanuM saMkilaSTa citta. pUrvabhava-grISmaRtunuM varNana. vanane viSe mahAna dAvAgni. tiryaMca chatAM paNa dayAnI oLakhANa, duSkara tapazcayo. abhayakumAranuM "TAIma Tebala". buddhizALI maMtrIzvaranI uttama bhAvanA............ ............... pRSTa 15 thI 15 sudhI. sarga ce: zizira tunA saMtApa zreNika rAjAnI zaMkA. "muMDAvyA pachI vAra ze pUchavo?" ekadaMDIo mahela. rAjArANI ke devadevI? cera pakaDavAnI yukti. kariyANuM sAruM avazya khapanArUM. pativratA padminInI pUrNa pratijJA. prabhAtane samaya. ceranuM pakaDAvuM. zrI vIraprabhunuM punaH Agamana. "ghera beThAM gaMgA." kemudI mahotsava. mana ane mudrA cAranAra taskararAja. rAjAne rAga-rANIne vairAgya. lehakhura cera. cerapitAne ceraputra rohiNeya. prajAnI phariyAda-rAjAne kepa. rohiNeya pakaDAya che. abhayakumAranI buddhine uThAva-IndrajALa ke svama? ThagabAja cerane chevaTa pazcAttApa. virAgya-zuddhi..... pRSTha 161 thI 203 sudhI. saga pAMco: abhayakumAra-ene mitra AdrakumAra. anupama bheTa. pUrvabhavanuM smaraNa. mitradarzananI utkaMThA. AdrakakumAra pratyekabuddhasAdhune varanArI zrImatInI vAvasthA. pitAne Agraha-putranI dalIla. bhAvinI prabaLatA-Adraka muni saMsArI. gRhasthAzramanAM bAra varSa. dharma nI vyAkhyA. gozALA sAthe vAdavivAda. hastIne "mokSa." Adraka muninuM mekSagamana. jinadatta zeTha ane enuM kuTuMba. lakSmIne nAza- dAridraya. yogI jevo jaNAto purUSa. bhUtanuM smaraNa-vartamAnanuM avalakana. dhamane prabhAva-punaHbhAgyane udaya. AnaMdamAM vigha-amRtamAM viSa. dariziromaNi vipra seDubaka. mUrkhaziromaNinI yAcanA. kRtajJI putrane prapaMcI pitA. vidhAtAnI anukuLatA-deha ja svarga, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ setubakanA uttara bhava. kalpadruma chatAM dAridraya? satvavaMta rAjA-devatAnI anupama bheTa. Ape tevuM maLe-vAve tevuM laNe. gADarIo pravAha te mUkhoneja zebhe. viSane parityAga-amRtanuM grahaNa. pRSTa 207 thI 263 sudhI. pariziSTa TippaNI................ pRSTa ra64 thI 320 sudhI. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ onnamaH zrIsarvajJAya / abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra, saga pahelo. Adau dharmopadeSTAra kevalAlokabhAskaram / surAsuranataM vande zrInAbheyajinezvaram // 1 // harayo'pi namasyanti yeSAM pAdAna batAnizam / te'nyepyajitanAthAdyA jayanti jinakuMjarAH // 2 // yasya kAntiH svarNavarNollasantI caityapAdape / sthitA'dhAdgaruDasyAmA saM vIraH zreyase'stu me // 3 // svasyAsadapi yo vastu svaziSyebhyaH kimapyadAt / zrIgotamagaNendrAya tasmai labdhimate namaH // 4 // zrIsudharmagaNAdhIzamukhyA duHprsbhaantimaaH| nivasantu mama svAnte zrIyugapravarAgamAH // 5 // + A "abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra" eka mahA kAvya che; kAraNa ke "mahAkAvya"nAM kahelAM sarva lakSaNathI e sameta che. kartA kavi zrIcaMtilaka upayaay AzIrnamaskriyA vastunirdezo vA'pi tanmukham (bhAzAha, nama242 ke vastunidezathI kAvyano prAraMbha karavo joIe) e vacana pramANe (e traNabhaathaa ) namaskAra 35bhagathA vyte| Ara 42 . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. prathama dharmopadezaka, kevaLajJAnarUpI prakAzavALA sUrya, ane sura temaja asureza jemane namana kare che evA zrIkRSabhadeva bhagavAnane huM vaMdana karUM chuM. 1 Jdro paNa jemanA caraNane ahaniza name che evA ajitanAtha Adi bIjA jinavare paNa jayazALI vate che. 2 - jemanI dedipyamAna hemavaNI kAnti azokavRkSane viSe rahI chatI garUDanI kAtine dhAraNa karatI pahevI e zrIvIraprabhu mArA kalyANane arthe he. 3 jemaNe pitAnI pAse rahetI evI paNa koI avazya vatu pitAnA zine ApI hatI evA labdhivALA -zrIgautama gaNadharane namaskAra. 4 1 sAdhudharma ane zrAvakadharma e ubhaya prakArano dharma lekene pahele Adi prabhu zrI RSabhadeveja batAvyo hato. 2 ApaNA jainazAstramAM matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevaLajJAna (kaivalya) ema uttarottara pAMca prakAranAM jJAna kahyAM che. temAM kevaLajJAna=sarvajJatA e sarvathI uMcuM che. 3 bahuvacana: kAraNa ke emanI saMkhyA 64 che. 4. azokavRkSa jinezvara bhagavaMtanA ATha prAtihAryo (sAthene sAthe rahenArA attendants) mAMnuM eka che. garavAvRkSa: guskRSTa dhvani zcAmara mAsanaM ca / bhAmaMDalaM' dundubhi rAtapatraM syuH praatizAni jinezvarALa ne 5 samavasaraNane viSe zrI vIraprabhu dezanA (upadeza- pratibaMdha) ApatA hoya tyAre upara rahelA azokavRkSane viSe emanA zarIranI suvarNavarNa kAnti-teja-prakAza paDe; mATe vRkSavAsI ane pItavarNana garUDanI kAnti sAthe e (zrI mahAvIranI kAnti) ne sarakhAvI che. huM emanI pAse na hetI evI avazya vastu te kevaLajJAna emanA navadIkSita zirone emanAthI paheluM kevaLajJAna prApta thayuM hatuM, emane pachI prApta thayuM hatuM. huM agamya zakti, camakAra. high attainments. gautama gaNadharanI labdhi mATe kahyuM che ke - aThamane pAraNe tApasakAraNe kSIra labdha (labdhie) karI akhuTa kIdhI. 8gaNa= samUhaziene samUha. gaNadhara eTale e ziSyane viSe mukhya mahAvIranA mukhya ziSya. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ che : maMgalAcara, . - jemane viSe zrI sudharmAgaNadhara prathama thaI gayA che ane da:prabha e nAmanA chellA thaze evA "yugapradhAne mArA hRdayane viSe vAsa kare. 5 jJAna ane kriyAne caDhavAne vAste thaDarUpa caraNa che jemane evA; vaLI jemane hasta e zAkhAo che; AMgaLIe prazAkhA che; nakharUpa pallave che; daMtapaMkitarUpa pupi che; eNarUpI makaraMda che; cakSurUpI bhramare che; karNalatArUpa sarasvatI ane saMyamazrIne hiMcakavAnA hiMcakA che; mekSarUpI utkRSTa phaLa che, ane bhALa ane nAsikAvaMza rUpI, sarasvatI devIe hiMcakatI vakhate (te vRkSa upara) sthApana karelA alAbu ane vINadaMDa che;-evA, vibudhothI sevAtA, jaMgama kalpavRkSarUpa zrI jinezvarasUrIMdra manavAMchitane pUrNa kare.' 1 piotapotAnA yuga eTale kALane viSe pradhAna eTale zreSTha=zreSTha AcAryo. evA yugapradhAnonI kula saMkhyA 2004 nI kahI che. 2 vibudhe H (1) vidvAna loke (2) devatAo. 3 kalpavRkSa sthAvara heya mATe jaMgama muninI sAthe sAdRzya na bese-e visaMvAdipaNuM dUra karavAne mATe kalpavRkSane "jagama" e vizeSaNa ApyuM che. 4 ahiM jinezvarasUrine kalpavRkSanI sAthe sarakhAvyA che ? kalpavRkSane thaDa-zAkhA-prazAkhAo-palavo-pu-marakaMda (rasa) ane bhramara,-tevAM ja sUrine caraNa-hasta-AMgaLIo-nakha-daMtAvaLI (dAMtanI hAra)-oSTha ane cakSu; kalpavRkSane devIone hiMcakavAnI latA hoya tema ahiM sUrine, sarasvatIdevIne ane cAritralakSmIdevIne hiMcakavAne be karNarUpI latAo; kalpavRkSa phaLa Ape che ema munithI-muninI dezanA (dharmopadeza) thI- dezanInA zravaNa-dhAraNa-nidadhyAsathI mekSarapI utkRSTa phaLa prApta thAya che. ATalA sAdRzyathI basa na hoya tema graMthakartA haju vizeSa sAdRzya kahe che : sarasvatIdevI vRkSa para caDhIne hiMcake tyAre potAnA alAbu ane vINAdaMDa (vINA ane gaja) vRkSapara muke evuM ahiM muninA saMbaMdhamAM zuM ? te kahe che ke-emanuM bhALa-pALa ( je alAbusamAna vistIrNa che) ane nAsikA vaMza-nAkanI dAMDI (je vINAdaMDa-gaja jevI sIdhI pAtaLI ane aNIdAra che.) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. sarva vidyAratnanA sAgara, udAra tathA nirmaLa cittavALA ane sarva sAdhuonA ziromaNi zrIvijayadevasUrine huM namaskAra karuM chuM ke jemanI pAsethI athagraMthine prApta karIne maMdabuddhi e paNa huM, vaNika putranI peThe jJAnarUpI trAddhivALe thAuM. jenI kRpArUpa nisaraNIne prApta karIne jaDapurUSa paNa kaviprabaMdharUpa mahelapara sukhethI caDhI zake che evI, jinezvara bhagavAnanA mukhakamaLane viSe vasanArI, ane ciMtAmaNinI peThe Ichina phaLa ApanArI sarasvatIdevIne huM stavuM chuM. aneka adbhuta, zAMta Adi rasarUpI nIranA sarovara tulya evuM abhayakumAranuM caritra huM kahuM chuM. caritrAraMbha. jema vimAnane viSe uDu vimAna ane nakSatrane viSe caMdramAM prasiddha che tema dvIpane viSe zreSTha jaMbudvIpa nAme pra. siddha dviIpa che. emAM sImAparvatathI bhinna thayela 'bhAratAdi piLo, videharUpI ciTAM, suMdara uMcA sUrala pavijayAdi cAra dvAravALe killo ane samudrarUpa khAI hevAthI e jANe eka 1 arthagraMthi: (1) arthanI guMthaNI racanA (2) artha=dravya-nI thelI. 2. (kAvyagraMthamAM) rasa=bhAva, e rasa ATha cheH zaMgAra-hAsya-karUNuMredra-vIra-bhayAnaka-bIbhatsa-addabhuta. keTalAka zAMtarasane paNa eka rasa gaNe che. vaLI keTalAeka vAtsalyarasane emAM umerIne badhA maLI daza rasa gaNAve che. kAvyamAM rasa che vatta ke pUrNa aMze Aveja. (vA rabhi ) 3 sImA parvata=varSadhara parvata. e sAta che. hemavaMta, mahAdemavaMta, niSadha, zikharI, pI, nIlavaMta ane merU. 4 bhAratAdi=bharata vagere; arthAta bhArata, hemavaMta, hariyAsa, airavaMta, airayavaMta, ramaku ane mahAvideha (je sAta varSa. dhara kSetro che). 5 ja budIpane vijaya Adi cAra daravAjA che. (1) vijaya (2) vijAta (3) jayata ane (4) aparAjita. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMbudvIpa-bharatakhakanuM varNana nagaranI zobhAne dhAraNa kare che. vaLI sava dvIpane e svAmI heyanI e che; kAraNa ke merUparvatarUpa ene ati ucca kIrtistaMbha jaNAya che. vijaye rUpa AbhUSaNavALo evo e vaLI vijayI nRpanI lakSmIne dhAraNa kare che, kAraNa ke anya dvIparUpI rAjAo ene pitAnI vacce rAkhIne rahelA che. athavA te tIrthakaranI janmabhUmi e e ( dviIpa ) vANIne gamya ja nathI, kAraNa ke hastInA pagalAne viSe sarva (nA) pagalAM samAI jAya che. e ja budvIpane viSe dharmarUpI kaNalakSmIne meghasamAna bharatakhaMDa nAmane khaMDa che te, sAdhune dharma jema cha vratamAM vaheMcAyeluM che tema pacha bhAgamAM vaheMcAyeluM che. e, lavaNa jaLanA pUranA Agamanane rUMdhanArA ane (tethI) vaitADhayarUpI sthira paDelA bANane saMdhAna karavAne icachAtura evA jaMbudvIpe, e lavaNasamudranA ucchedane arthe kheMceluM jagatIne keTarUpI pIDavALuM ane himAdrirUpI paNuchavAnuM jANe eka dhanuSya hAyanI e dekhAya che. vaLI e niHsaMzaya vasuMdharArUpI strInuM lalATa 1 jaMbadvIpane nagaranI upamA ApI tyAre je je nagaramAM hoya te badhuM jaMbUdIpamAM paNa joIe (juo) nagarane AsapAsa khAI hoya tema jaMbudvIpane AsapAsa vIMTAyelo samudra e ja khAI; nagarane piLo hoya tema jaMbudvIpane bhAratAdi piLe; nagarane bajAro hoya tema ja bIpane mahAvidehanA 32 vija2pI bajAra; nagarane koTa hoya tema jaMbudvIpane vamaya jagatIno koTa; ane nagaramAM devamaMdira (derAsaro) hoya tema jaMbudvIpamAM devamaMdira (devatAone rahevAnA suMdara AvAsa) AvI rahyAM che * 2 pagalAmAM heTAmAM moTuM pagaluM hastInuM, tema bhUmimAM uttamamAM uttama tIrthakaranI janmabhUmi, mATe e bhUminuM vizeSa varNana zuM karavuM ? 3 dhAnya 4 sAdhunA cha vrataH prANAtipAta viramaNa (jIvahiMsA na karavI te), mRSAvAda-viramaNa (asatya na bolavuM te), adattAdAnaviramaNa (corI na karavI. te), brahmacarya, parimahatyAga, (pAse dravya na rAkhavuM te), rAtrIjanatyAga. 5 vaitADhaya ane himAdri parvatothI, tathA gaMgA ane sidhu nadIothI bharatakSetranA cha bhAga paDelA che te A pramANeH be sindhakhaMDa, be madhyakhaMDa, be gaMgAkhaMDa. e (bharatakhaMDa)... jANe eka dhanuSya hAyanI...(Ama saMbaMdha che). P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. che, kAraNa ke ene paNa gaMgA eja jANe 'tilaka. Ama chatAM paNa ene aSTamInA caMdramAnuM sAdrazya apAya nahi, kAraNa ke e caMdramA to enA hajAramAM bhAganI kaLAne ye dhAraNa karanAra nathI." A bharatakhaMDamAM magadha nAmane eka deza che. e nizcaye svargane ja eka vibhAga heyanI e che kAraNa ke ene pAmIne paMDite amara thayA che. tyAMnA saravare mAnasarovara jevAM che, nadIo svargagaMgA tulya che, tyAre devatAonI vAva samAna che, ane draha padmadraha sarakhA che. tyAM dhAnyane (eka vAra ) laNI lIdhA chatAM paNa, pApI ane baLa purUe harI lIdhelI bhA. gyavaMta purUSanI lakSamInI peThe, punaH punaH utpanna thAya che. zaMkhanI utpattivALI enI bhUmi lIlAM ane vicitra harita nAmanA svAdiSTa ghAsane lIdhe, meruparvatanI suvarNanA tRNavALI bhUmikAja hoyanI evI zobhI rahI che. tyAM dhaTapUra dudha ApanArI hajAre udAra gAye jANe vidhyAcaLanI hAthaNIo hoyanI ema svecchAe pharyA kare che, nAraMga, kadaLI, Amra, bIjapUra, AdithI pUrNa evA enA vanamAM kyo karato mANasa jANe eka nagaramAM pharate heya tema kadi paNa zramita . . 1 lalATane viSe tilaka joIe; to bharatakSetrarUpI lalATane viSe (lalATAkAre vahetI) gaMgAnadI-eja (jANe) tilaka. 2 bharatakSetrane lalATa TharAvyuM tyAre sarva lalATane aSTamInA caMdranI upamA apAya che tema ene paNa e sAdazya apAvuM joIe; paNa kavi kahe che ke ene e sAdasya apAya nahiM. 3 kavinI A ujhekSA kaLA zabdanA be artha upara che. kaLA= (1) caMdramAnI kaLA digit (2) eka jAtanuM mApa. bharatakhaMDa, 19 kaLAno eka yojanA evA para6 jana ane 6 kaLAne che. eTale ke (para6419)+=10000 kaLAne che ane aSTamInA caMdramAnI te 8 ja kaLA che te 10000 kaLAno 1000 mo bhAga paNa na thayo. A ghaTapUra=ghaTaghaTa-ghaDeghaDa: 5 vanamAM e badhAM nAmanAM vRkSe; nagaramAM TA , pAtharamAji. . . ; ; '' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ magadha-kuzAgrapura-nuM varNana che. thatuM nathI. uttama rAjya, ArogyatA, sibhAgya, nirbhayatA ane nirItatva-e sarva sukhanA kAraNo, usuka strI jema subhAga, janane bhaje ( Icche ) tema, niratara e dezane bhajatA hatA. pitApitAnA phaLane ApanArI save ( ) atuo, saMdhi Adi guNe jema uttama mahipatine bhaje che tema yathAkALa ene (magadhadezane) bhajatI hatI. " e dezamAM, AkAzane viSe sUrya ane saravarane viSe kamaLanI jevuM ( bhI raheluM ) jagavikhyAta kuzAgrapura nAmanuM nagara hatuM. tyAM saMyama, pagupti, samiti ane 1 (1) ativRSTi (bahuja varSAda) (2) anAvRSTi (bIlakula varSAda nahiMduSkALa) (3) tIDane bhaya () uMdarane bhaya (5) pipaTano bhaya ane (6) pararAjyane bhaya e cha Iti' kahevAya che. (tinAvRSTi rAmA: mUpaNa rAH | pratyAnAhya jJAnaH tA IMtaH tAH ) e na hovApaNuM e 'nirItatva." 2 eTale ke e pAMcevAnAM e dezamAM hatAM. * - 3 saMdhi Adi () guNo: (1) saMdhi (maMtrI), (2) vigraha yuddha), (3) yAna (laDavA mATe kuca karavI te), (4) Asana (paDAva nAkhIne rahevuM te), (5) dhIbhAva (zatrane bahArathI mitrIbhAva darzAvavA te chetarapIMDI) ane (6) Azraya, (zakti na hoya te baLavaMta dhArmika nRpane Azraya le te -A cha rAjAnA guNo kahyA che. e cha e guNothI zobhatA rAjAnI peThe magadha deza paNa cha the RtunA anukuLapaNAthI dIpI rahyo hato. 4 saMyama (1) saMjama-dIkSA, e munioneja hatI; (2) baMdhana-e kedana hatuM. 5 gupti (1) nigraha, dAba. (e traNa prakAre che-managupti vacanagupti, ane kAyamursi)-e munione ja hato; (2) kArAgraha, kArAgraha eTale badhIkhAnAmAM keIne javuM paDatuM nahiM (gunhAIta kRtyo koI karatuM na hatuM tethI). * * - 6 samiti=samyak pravRtti moderation. enA pAMca prakAra cheH (1) Isamiti eTale cAlavAmAM samyapha prakAre joIne cAlavuM (2) bhASAsamiti eTale . vicArIne besavuM; (3) eSaNA samiti eTale AhArAdi zuddha grahaNa karavo; (4) AdAnanikSepasamiti eTale vastuo letAM mUkatAM jIvajaMtunI virAdhanA na thAya tema vartavuM; (5) pariSThopanikAsamiti eTale zarIranAM anupakArI maLamUtrAdi jIvarahita bhUmikAe paraThavavA-sthApavAM. e samiti sAdhuone ja hatI. samiti zabdano bIjo artha "verabhAva." e (prajAmAM) kayAMya paNa nahato, - - - - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ I ! 1 . " abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra, niragAratA munioneja hatI. daMDa paNa kevaLa emanA hastamAM ja dekhAte. apatya pratyayAbhAva, vikAra, kaMkA vigraha, kriyAtipatti, vizleSa, vanAza, viparyaya, nipAta, AgamabAdha, sepasargaka vikaraNa, gurU para ane laghu pUrva e sarva vyAkaraNamAM ja hatAM. tyAM nizcaye nirantara varUNadevanI pUjA thayA karatI hatI kAraNa ke anyathA tyAM svAdiSTa ane nirmaLa jaLavALI taLAvaDI, vAva ane kavAo puSkaLa na hoya. te nagaramAM sarva zreDijane rAjAe (jevAM) ja hatA emAM kaI paNa saMzaya nathI kAraNa ke eo paNuM dAnamAMDapane viSe dAna ApatA hatA, anya rIte ( eTale pitAne ghere) nahiM, tyAMnA leke yugalIAnI peThe svadArAsaMtuSTa ane alpadodhavALa hatA ane emane puNyarUpI kalpamithI sarva manavAMchita prApta thatAM hatAM. te (nagara) nAM puNDarIka kamaLa samAna veta mahile uparanI suvarNanA kuMbhenI paMkita, jANe e kamaLanI aMdarathI bahAra AvI rahele sAkSAta 1 munie ja niraMgAra-agAra rahita-ghara rahita hatA (kAraNake yogI janane pitAnAM rahevAnAM ghara hatAM nathI); prajAjanamAM keI niragAra-ghara vagaranA-AthatA-rakhaDu hatA. 2 daMDa. (1) kASThano daMDa-e phakta munione ja hata; (2) zikSA. prajAmAM keine zikSA karavI paDatI nahiM. - 3 arthAta lokamAM-prajAjanamAM, emAMnuM kaMI paNa hatuM nahi apatya eTale putraputyAdika ene AdhAra-eno abhAva hato (so saMtativALAM hatAM; se vikA-rahita hatAM kaMka-yuddha emane karavuM paDatuM nahiM; vigraha-kaleza emanAmAM nahoto; kriyA-nitya karma-nuM ullaMghana teo kadi na karatA; vizleSa-viyogaemanAmAM kadi thato nahi; vaNa-eka bIjAnI mAnapratiSThA-no bhaMga eo kadApi karatA nahiM; viparyaya -durbhAgya-vALuM emanAmAM koI na hatuM; nipAta-akALanAzakaI thato nahiM; AgamabAdha eTale zAstranuM ullaMghana kaI karatuM nahiM; upasaMga-dukha denArA vikaraNa-vyAdhi tyAM hatA nahi; gurUjana-vaDIla varga pUrva eTale prathama cola, ane laghujana para eTale pAchaLa rahetA (hAnA heTanI AmanyA rAkhatA, leke vivekI hatA). 4 varUNadeva jaLanA adhiSThAyaka deva hovAthI emanI pUjAnAM badalomAM pheMkAne jaLanuM hareka prakAranuM sukha maLe ja. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasenajita rAjA-enuM antapura kiMjalkane samUha hoyanI evI bhI rahI hatI. tyAM harinA udarane viSe jema sarva bhuvane tema, pratyeka dukAne kapura Adi sarva kariyANAM hatAM. tyAM uMcI pharakI rahelI dhvajAovALI canAthI dhULelI manahara havelIo devatAonA vimAna jevI dIpI rahI hatI. e nagarane viSe, jagatane AnaMda ApanAra, trAsarahita, ane hAranA mukhya maNi (cakadA ) je prasenajita rAjA rAjya karato hato. teNe vanastI jevA unmatta ane atyaMta baLathI zobhatA evA pitAnA zatruo para vijaya meLavIne pitAnA nAmane sArthaka karyuM hatuM. tenA karane viSe, jANe AkAza gaMgAne pitAnA saMga thakI pavitra karavAne ( AkAzamAM ) jatI yamunA nadIja hAyanI evI uMcu mukha karI rahelI khagralatA jhaLahaLI rahetI hatI. teno hastakamaLa aneka athI janenA mukhacaMdrane joto chato paNa kadApi saMkeca pAmate nahIM. A rAjA vaLI sAkSAta kAmadevaja hato-ke jeNe verienI paddhone lIdhe pitAnI vallabhA rati ane prItine sage AleSa daIne rAkhI hatI. suMdara AkRtine lIdhe zobhI rahelA ane parastrInA sahedara evA te 1 kiMjalka=kamaLanI aMdaranA sUtrataMtu jevA resA. (jemano raMga paNa pILo hoya che.) 2 hastakamaLa, caraNakamaLa, nayanakamaLa, AvA AvA kavijanonA zabdo zarIranA te te avayavanuM kamaLa samAna sondarya-kamaLatva Adi dAkhave che; jo ke e samAna bhAvamAM, ee avayavo je upameya che, te, kamaLa je upamAna che tenA karatAM, caDhIyAtAM nathI, balake utaratAM che ane kavijane. temane varNanane khAtarajamAtra, samAna bhAvamAM mUke che. paNa ahi to A kavi, evA eka avayava-hasta-ne samAna bhAvamAM ja nahi paraMtu adhikatAzreSThatAmAM lAvI mUke che. hastane kamaLa karatAM adhika batAvyo che. ema kahIne ke, sAdhAraNa kamaLa che te caMdramAne joIne, arthAta caMdramA udaya thaye chate eTale ke rAtrIe, saMkocAI jAya che, paNa A (rAjAne hasta ) kamaLa te aneka (arthIjanonAM mukha-) caMdra jotAM chatAM paNa, arthAta game teTalA yAcake enI pAse dAna levA Ave te paNa, kadI dAna ApavAthI saMkocAto nahIM-pAcho haThato nahIM. . . . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. rAjAe trAtistatra gunaH e vacanane satya karI batAvyuM hatuM. jema caMdramAe zuddha dakSaputrIone varIne ujvaLa aMtaHpura banAvyuM hatuM tema A mahIpatie paNa bIjA rAjAonI kanyAonuM pANigrahaNa karIne potAnuM uttama antaHpura karyuM hatuM. pArzvanAtha bhagavAnanA zAsanarUpI AmravRkSane viSe zukasamAna ane samyakatva aNuvratane dhAraNahAra evo che nareza uttama phaLavALA tarUvara jevo zebhata hato. e rAjAne jema IMdrane zacI-caMdramAne rohiNa-ane harine lakSamI tema, dhAraNa nAme paTTarANI hatI. aneka rAjAothI bhegavAtI, jaDa (La) nA saMbaMdhavALI, chiyukta ane paMkila evI kasyapAtmajA-dharaNInI sAthe, enAthI viparIta guNavALI dhAraNInI tulanA thAyaja zI rIte? bIjuM te eka bAjue rahyuM, mAtra adhika mAtrAvALA pitAnA nAme karIne paNa teNe (dhAraNIe) tene (dharaNIne) jItI lIdhI hatI. zIlarUpI ratnAlaMkArathI alaMkRta che zarIra jenuM evI e rANInA zeSa guNa enA sibhAgyanI upara maMjarIrUpa hatA. Ama zuddha dharmane viSe lIna evI e rAjapatnInA sarva guNa, jema mULa sajIvana hoya te latAnA patra-puSpa-phaLa khIlI rahe che tema, savizeSa khIlI rahyA hatA. 1 dharaNI eTale pRthvI ye A rAjAnI strI (kAraNa ke rAjAo pRthvIpati kahevAya che) ane A dhAraNa ke A rAjA (zreNika) nI strI, paraMtu dhAraNa dharaNI karatAM sarva vAte asamAna hatIH dharaNIne aneka rAjAo pati, dhAraNIne A ekaja pati; dharaNI jaDa-La nA saMbaMdhavALI eTale ke ene aneka jaDa vastuo pASANa-parvatAdinI sAthe ane jaLanI sAthe saMbaMdha, paNa A dhAraNIne to phakta caitanya sAthe saMbaMdha dharaNI chiyukta eTale aneka guphA-kuvA-khINa vagere chidravALI, paNa dhAraNa chidarahita eTale game tevA guNamaMtrane sAcavavAvALI-ge pavanArI; dharaNa paMkila-kacarA kAdavavALI- azuddha, ane dhAraNI caMkila-vizuddha, Ama sarva guNamAM viparItatA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ putra-janma-parIkSA. AvA nirantara uttama bhegene bhogavatA daMpatIne, iMdraIndrANIne jema jayanta tema, kulanandana zreNika nAmane putra thaye. te du:khIjanonI zreNine rakSaNane arthe, subhaTanI zreNine yuddhane athe, ane athajanonI zreNine dAnane arthe belAvaze ema jANIne ja jANe enA mAtapitAe e traNa prakAre varanA anvayavALuM zreNika nAma pADyuM hoyanI ! A zreNika kumAra akhila tikazAstrane pAraMgata chatAM paNa nirantara tithinI brAntirUpa maheTI bhUla kayo karate hata; kAraNa ke pArakAnA parvata samAna maheTA dene jotAM chatAM paNa enI jInhA hamezAM mana ekAdazInuM vrata AcaratI hatI. zreNikanI pachI bIjA paNa zUra-udAra-sthira-dhIra-gaMbhIra ane rUpavaMta putre prasenajita rAjAne thayA, rohaNAcaLathI maNio utpanna thAya tema. ekadA A prasenajita rAjAne vicAra thaye ke " [ mAre ghaNuM putra che paraMtu emAMnA | kyA kumAramAM zeSanAganI peThe pRthvIne dhAraNa karI rAkhavAnuM kharuM sAmarthya che e nakkI karavAne mAre emanI parIkSA levI joIe ane te paNa prathamathI ja laI mUkavI joIe, kAraNa ke yuddha samaya Ave tyAreja ane khelAvIne AdhIna karAtA nathI. ( paraMtu emane pahelAMthI ja taiyAra rAkhavA joIe chIe.) A vicAra karIne eNe brAhmaNanA zrAddhamAM apAya che tevI rIte ghI, khAMDa ane khIra pIraselI 1 zrI vIraprabhunI peThe dharmavIra, yuddhavIra ane dAnavIra. 2 "mana ekAdazI vrata AcaravuM " e vAkayanA (1) zAbdika ane (2) pAramArthika artha upara ahiM kavinI ujhekSA che. pArakAnA deza jatAM chatAM paNa e nirantara mena ekAdazInuM vrata Acarato hato eTale ke mona raheto hato, e deSone pragaTa karato nahiM-e pAramArthika artha. mATe nirantara mauna ekAdazInuM vrata AcaravuM eTale nitya nitya ekAdazIja samajIne enuM vrata karavuM. hamezAM ekAdazIja, jANe bIjI tithioja nathI ema tikazAstrano pAraMgata evo chatAM paNa, zreNika samajato hoyanI e uakSA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. thALIo kumArane belAvIne jamavA ApI. kumAre svAdethI jamavA lAgyA eTale rAjAe temanA tarapha bhaMDenA TeLAnI mAphaka, aneka pahoLAmukhavALA kUtarA choDI mUkyA. e joIne badhA bhayabhIta thaIne ardhA jamelA ucchiSTa mukhe ane ucchiSTa hAthe uThIne nAsI gayA. phakta zreNika kumAra ekaleja, bhatane jema baLinA zarAva Ape tema, temane khIranI thALIo Apate gaye, ane e thALIomAMthI e cATavA maMDyA eTalAmAM pite paNa jamI lIdhuM. ' A joIne te rAjA pitAne jANe eka nidhAna hAtha lAgyo hoya tema harSaghelA thaI gayA ane vicAravA lAge " jema gArUDI leke sapane thaMbhAve che tema nizcaye A kumAra zatruene stabdha karaze, ane pitAnI vahAlI prANavallabhAnI peThe pRthvIne upabhoga karaze. paNa, A eka parIkSAmAM pasAra thaye teye enI punaH paNa parIkSA karavAnI AvazyakatA che. kAraNa ke A thayuM che e kadAca kAkAlIya nyAyathI thayuM hoya. ema dhArIne eNe vaLI sarva kumArane mukha baMdha karelA mIThAInA kaDIA ane sAkSAt kAmadevanA kuMbhaja hoyanI evA jaLanA kuMbha (ghaDA) ApyA. sAthe sarvane jaNAvyuM ke-vidyAsiddha purUSonI peThe, kaMDIA ke jaLakuMbhanI mudrA ukheDyA zivAya e modaka jame ane e jaLanuM pAna kare. paNa zreNika zivAya bIjA sarva maMdabuddhivALA hevAthI nahi jamI zakyA ne nahiM pANI pI zakyA kAraNa ke upAyane nahiM jANanArA evA purUSenI kAryasiddhi kevI rIte thAya? zreNike te pitAne kaMDIo halAvI halAvIne temAMthI nIkaLela modakane bhUke khAvA mAMDyo kAraNa ke nirmaLa buddhi kAmadhenu samAna sarva manavAMchita pUrNa karanArI che. vaLI eNe kuMbhanI tarapha javavA lAgeluM pANuM paNa kaLAmAM ekaThuM karI pIdhuM. buddhimAnane vAra zI? bIna e ane te jaLa hA nirmaLa buddhi bhinI cAtara 1 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreNika kumAranuM anupama buddhibaLa. zreNika kumAranuM AvuM anupama buddhibaLa joIne te rAjAnA antaHkaraNamAM je Ananda thae te temAM samAye paNa nahIM. kAraNa ke caMdramAnA udayathI sAgara ubharAI ubharAIja jAya che. punaH te vicAravA lAgya-A to A parIkSAmAMce pUrNa phatehamaMda nIvaDyo; nizcaye kasoTIthI karo ke agnine viSe AMca dyo paNa suvarNa te suvarNaja rahevAnuM. ( tyAre have eka chellAmAM chelluM karavAnuM che te karI lauM ). karmazAstrane viSe nipuNa evo purUSa jema karmabaMdhAdikane vicAre tema sarvane viSe zreSTha evuM ja mahatvarAjyalakSaNa te saMbaMdhI vicAra mAre karavo joIe. ema dhArIne teNe kumAre kahyuM-jema ziSya pitAnA gurUnA caraNa prakSAle tema tame paNa hemakuMbhamAM jaLa bharI lAvIne mArA caraNanuM prakSAlana kare. e sAMbhaLIne anya sarva kumAroe bhAra vahana karanAra [majura) nI peThe pitApitAne skaMdhe kaLaza mUkI laI AvIne pitAnA caraNanuM prakSAlana karyuM. paNa zreNike to pitAnA mitra maMtrIputrane khabhe kaLaza mUkIne A kAraNa ke baherahita evA paNa bahizizunI ceSTA to barDi jevIja hoya. teNe rAjyAbhiSeka samaye AdIzvaraprabhunA lakSmIvaMta ane vibudhArcitara caraNane yugalIA jevI rIte prakSAlana kare tevI rIte pitAnA lakSmIvaMta ane vibudhArcita caraNane prakSAlana karyo. zreNikanuM AvuM Acarita joIne rAjAe, aMgane viSe harSa ubharAI javAthI, zISa halAvyuM; te jANe e harSane pUrepUruM sthAna ApavAne [ samAvI devAne ] ja hoyanI ! vaLI te vicAravA lAge " aho dhanya che enA ziAne, enI buddhine, ane enA netRtvane ! e sarva enAM apUrva che. traNa traNa vAranI parIkSAthI enI yegyatA nizcaye TharI cukI che. kharekhara traNavAra belIne kareluM sarva nizcaLa thAya che. sarva kumAramAM A ja rAjyalakSamIne dIpAvanAra thaze; sidhune 1. bahaMka(1) piccha, kalApa; (2) parijana sevaka varga. bahizizu= meranuM baccuM. 2. vibudha (1) deva-(emaNe pUjana karelA) 3. vidvAna leke-emanAthI sevAtA). P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. viSe maNi te puSkaLa che paNa harinuM bhUSaNa te ketubhamaNi ja thayuM che. have e nagarane viSe strInA aMta:karaNathakI guhya vAtanI jema, lekenA ghara thakI, sAdhAraNa rIte agni zIdhrapaNe pragaTI uThato. te parathI rAjAe paTaha vajaDAvIne amArISaNAnI peThe sAda paDAvyuM ke jenA gharamAMthI, rAphaDAmAMthI sapa nIkaLe tema agni saLagI uThaze tene sabhAmAMthI kuSThinI jema, nagaramAMthI bahAra kADhavAmAM Avaze. Ama vAta thayA pachI eka mANasanA gharamAM e niraMkuza agni pradIpta thayAthI ene, svargamAMthI saMgamaka devanI jema, nagara bahAra kADhI mUkavAmAM AvyuM. anyadA rAjAnA pitAnA mahelane viSe, rasoI karanArAonA pramAdane lIdhe agni lAge. ( aho A vizvane viSe durjana ane agni banne sarakhA che. ) zatruonA yuddhanI jema agni vRddhi pAmyuM chate rAjAe subhaTanI jema, kumArane AjJA karI ke "he vatsa, AmAMthI hasti Adi game te vastu je laI leze te tenI che kAraNa ke buDatAmAMthI game te prakAre uddhAra karavA sAre che. e sAMbhaLIne keIe azva, to keIe hastI; keIe metIne samUha te keIe kuMDaLe keIe kaMThanA AbhUSaNo, to keIe ekAvaLI hAra; keIe bAjubaMdha, te keIe suMdara mukuTa; keIe cacatA kaMkaNa, te keIe mANikyana samUha; keIe suvarNa to keIe sonaiyA; keIe rUpAnA DhagalA to keIe nepALanI kasturI, [ ema si keIe potapotAne managamatI vastuo ] lIdhI. vaLI keIe kesara kukuma to anya caMdananA kaTakA keIe kRSNagurU te anyae apakava kapura; keIe yakSakaImara te 1. zrI mahAvIra prabhune chaghastha avasthAmAM upasarga karanAra deva. 2. kuMkuma, agurU, kasturI, kapura ane caMdana-eTalA sugaMdhI padArthone yakardama bane che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaMbhAsAra" zreNika. 15 keIe uttama gulAla, te keIe uMcuM evuM nizAna [ mukhya dhvaja ] ema lebhane lIdhe saue je je hAthamAM AvyuM e lIdhuM. kAraNa ke IcachA pramANe levAnuM TharyA pachI keNa pAchuM vALIne jue? paNa zreNike te, pitAne prApta thanArI rAjyalakSmInuM satyakAra heyanI evI rAjAonA cinharUpa DhakkAra grahaNa karI. e joI anya kumAre te sAmasAmA tALI daI hasavA lAgyA "are! juo to kharA, ANe A bhAMbhikane ucita zuM grahaNa karyuM ?pitAe paNa pUchyuM-A te zuM karyuM? Ave vakhate eka bALaka paNa puSkaLa dravya laI le. paNa zreNike aMjali jeDI uttara Ape-pitAjI, A je meM lIdhuM che te vijayanuM ciha che; ane rAjAne vijaya eja sarvasva che, mATe e kikA] mahAdhana [ puSkaLa dravya ! kema na kahevAya ? he svAmI, rAjAone digayAtrAnA AraMbhamAM zaMkhanA vininI peThe AnA ja zabdathI maMgaLika thAya che. jeNe raNakSetrane viSe enuM rakSaNa karyuM te vijayI thaye samajavo, ane jeNe e gumAvI te parAjaya pAmya samajI le. mATe A hakakSAnuM to rAjAoe pitAnI patnI ane kIrtinI peThe sarva prayatnathI rakSaNa karavuM joIe. zreNikanAM AvAM vacana sAMbhaLIne, meghanI ghera gajenAthI viraparvatanI bhUmi ratnAMkurothI chavAI jAya tema, rAjA romAMcathI bharAI gaye; ne vicAravA lAgya-ahe ! AnuM vAkacAturya apUrva che; huM mAnuM chuM ke devagurU-bRhaspatinI paNa evA prakAranI vANI nahi heya. ahe! e bALaka chatAM paNa eno kaI avarNa udAra Azaya jaNAya che; kAraNa ke siMhanA baccAne hastIne jItavA ja maratha heAya che; laghu evA paNa dIpakane aMdhakAranA samUhanuM prAzana karavAnI rUci thAya che; amRtanA - 1. bahAnuM advance pay neut. 2. Daka-bhaMbhA 3. bhaMbhAvALA. 4 khAI javAnI-arthAta-nAza karavAnI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. eka biMdane paNa sarva vyAdhione nAza karavAnI IcchA hoya che. Ama vicArI rAjAe zreNikane, adbhuta parAkrama karI AvelA subhaTane birUda Ape tema, bhaMbhAsAra evuM nAma ApyuM. pachI ekadA rAjAne "jenA gharamAMthI agni prakaTI nIkaLaze tene nagara bahAra kADhI mukavAmAM Avaze " evI pitAnI karAvelI uduSaNA yAda AvI. kAraNa ke satparUSane smRti samIpa rahelI hoya che. ene vicAra thaye ke jo huM mArA belyAne ame mArA upara nahi karuM te pachI " pArakAne ja zikhAmaNa devAya" ema kahevAze; kAraNa ke je vaidya pitAnAnI cikitsA nathI karI zakate, te pArakAnI te kayAMthIja karI zake? mATe A nagaranI bahAra AvAsa laIne huM mArI pratijJAne satya karuM, kAraNa ke sajjananI pratijJA mithyA heya nahiM. rAmacaritrane viSe paNa saMbhaLAya che ke rAma pitAnI pratijJAne satya karavAne rAjyane tyAga karIne vanamAM gayA hatA. paNa ahA ! bahAra rahevA javAnI pratijJAvALA mArAmAM ane emanAmAM merU ane sarasava jeTaluM antara che. A pramANe buddhithI vicAra karIne bRhaspatinI. vidvattAvALe rAjAe divijayane viSeja hAyanI ema nagaranI bahAra paDAva nakhAvyuM. te vakhate chAvaNImAM pharatA leke mAMhomAMhe saMlApa karavA lAgyA-are tuM kyAM jAya che? [uttara mitra, huM rAjagRhe | rAjAne AvAse | jAuM chuM, e parathI mahIpatie tyAM nagara vasAvI enuM nAma rAjagRha pADyuM. enI AsapAsa vaLI eka kille caNA ane khAI khedAvI. vaLI suMdara devamaMdire, uttama bajAre tathA bALakane mATe pAThazALAo, ramya havelIo, kuvA, taLAva, vAva ane bagIcA vagere paNa temAM karAvyA. rAjA pite suddhAM tyAM rahevA lAgyuM tethI anukrame e nagara paNa kuzAgrapuranI jevuM thaI paDayuM; kAraNa ke jyAM sUrya tyAM divasa. 1. ilakAba. 2. bhaMbhA eja che gya jenuM. . . 4. paDAva nAkhIne. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreNikanuM videzagamana. T o listalihu A vakhate rAjAne vaLI cintA thaI ke "je huM vastrAlaMkAra vagerethI zreNikanuM sanmAna karIza te anya sarve kumAre ene rAjyagya mAnIne enuM azubha karaze; kAraNa ke zubhagraha [paNa] vakhate ghaNuM krUra graha thakI parAbhava pAme che. mATe huM enA prati anAdara ane bIjAo prati Adara batAvuM; kAraNa ke buddhimAna purUSoe kALane yegya kArya karavuM joIe. " ema vicArIne eNe sarva kumArane, potAnI mAnItI rANIonA putro hAyanI tema pRthak pRthak deze heMcI ApyA. paNa zreNikane aNamAnItInA putranI jema kaMI paNa ApyuM nahiM-ema dhArIne ke ene to [ AkhuM ) rAjya maLavAnuM che. niHsaMzaya saMta purUSe dIrghadazI hoya che. AvuM joIne zreNika vicAra karavA lAge--huM nitya vinayI rahyA chatAM mArA pitA paNa Ama vate che to zuM huM emane putra nathI ? je anya keI game te sAmarthyavAna purUSa mAre parAbhava kare che, ene te huM (dha) divase tArA dekhADI dauM. paNa A to mane janma ApI karanAra mArA gurUjana Thayo eTale mAre zuM karavuM? kAraNa ke jeo ApaNu pUjya heya emane kopAvavA nahiM evI nIti che. mArA jevA-tAtane parAbhava pAmelA-ne lekene viSe pratiSThA durlabha che; kAraNa ke je gharane viSe halake paDe ene vAyu paNa bahAra kADhI mUke che. Adhi, vyAdhi, tRSNA, kSudhA, vanavAsa, sArAM; paNa apamAna sahana karavuM e viSakanyAnI peThe bIlakula sAruM nathI. mAnI purUne sAmAnya parAbhava paNa dusaha heya che. mATe mArA jevA parAbhava pAmelAe videzagamana karavuM zreya che; saMdhyAkALe maMdapratApavALA sUryanI jema. ema vicArIne mAna eja jenuM sarvasva che eve te (zreNikakumAra) vanamAMthI siMha nIkaLe tema, nagaramAMthI nIsarI jaine viNAtaTa nagare gaye. tyAM eNe jagama lakSmIja hoyanI evA uttama vastrAbharaNa ane sugaMdhI vilepana yukta svarUpavaMta janene yA. AvA nagaranA darzanathI te antaHkaraNane viSe atyA P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. Anana pAme; kAraNa ke suMdara vastuo jovAthI kone pramoda, na thAya ? ( pharatAM pharatAM ) zreNike eka dukAne vizALa uMcI beThakapara beThelA te nagaranA adhiSThAyaka devatA hoyanI evA bhadra nAmanA zreSThIne dIThA. e zeTha AkRtie saumya hatA; avasthAe vRddha hatA; ane zarIre suMdara ane bhAgyazALI hatA; tathA emanI mUcha ane zISanA vALa lAMbA vadhelA hatA. bhadrasUti zreNika te emane udyazIla putra hAyanI tema e zeThanI kariyANAthI bharelI dukAna upara jaIne beThe. ' " e divase nagarane viSe utsava hovAthI, ziSyathI gurU vyAkuLa thaI jAya tema, zeTha gharAkothI vyAkuLa thaI gayA hatA. kaI uttama varNavALA lakSaNanI jevuM kapura mAgatA hatA, te kaI tApane nAza karavAvALuM sadAgama jevuM caMdana mAgatA hatA. kaI arthanIti jevI arthasArA kasturI, te koI raMgane ApanAruM, tarkazAstra jevuM tIkSaNa kuMkuma mAgatA hatA. koI skurAyamAna vAsavALA, nirdoSa dharmagraMtha jevA sudhI padArtho mAgatA hatA, te kaI savegana graMthanI jema dravyogathI banAveluM dravya mAgatA hatA. keI mahAkAvyanI jevI svaccha ane caNa* thaI zake tevI khAMDa mAgatA hatA, te kaI alaMkAranI paMkita jevI sarasa sAkara mAgatA hatA. (A avasare) 1. uttama varNavALuM = uttama raMgavALuM (kapura); arthAt bahuja zveta kapura; uttama vaNavALuM (lakSaNa)=uttama akSaroe yukta evuM lakSaNa. 2. sadda Agama zreSThazAstra. (bAhya) tApano nAza karanAra caMdana, ane (antara ) tApano nAza karanAra sadAgama. 3. (1) manahara (kasturI); (2) artha-dravya-nI sArabhUta (arthanIti). 4. raMga (1) raMga colour (2) Ananda. 5. vAsa (1) gaMdha (2) saMskAra 6. nirdoSa (1) doSa vinAnA (graMtha; (2) deza= jIvajaMtu Adi depa-rahita (5dArtho). 7. saMga-vairAgya-nA graMtha. 8. dravya yogathI [1) dravyAnuyeganA vicArathI (utpanna thatA saMvegana graMtha); (2) - amuka amuka dravyo cIjo) nA ga-meLavaNI-thI taiyAra karavAmAM AveluM 2pa-vyavizeSa). 9. (1) zIdhra samajAya tevuM (2) veta. 10. (1) padche da thaI zake tevuM (2) bhAMgI zake tevI. 11. [1] rasa-mIThAza-vALI (sAkara); (2) kAvyamAM zRMgAra Adi rasa Ave che te rasa-vALA alaMkAra-kAvyAlaMkAra figures of speech. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaddhazatu mAti. jema vikaraNa, pratyaya ane prakRtinA vAca arthane viSe sahAya kare che tema zreNika paDikA vALI ApavAmAM zeThane sahAya ApavA lAgyo. eTale bahu dravya kamAvAthI zeThane ghaNe harSa thaye; kAraNa ke vaNijana, dukAna para je lAbha thAya che tene putralAbha karatAM paNa vizeSa gaNe che. e be -Aje mane A zreNika) nA prabhAvathI alpakALamAM AkhA varSa jeTale lAbha thaze. vaLI jANe Aje prabhAte mArI putrInuM pANigrahaNa karato je ratnAkara samAna purUSa meM svaprane viSe je hato te niHsaMzaya A ja che. kAraNa ke prabhAtanuM svama, prabhAtanI meghagarjanA ane prabhAtanI smRti e sarva sarvadA phaLadAyI hoya che. AvA rAma jevA naramaNi ane uttama svAmIne pAmanArI mArI putrI naMdAnA paNa janakanaMdanA sItA jevAM dhanyabhAgya samajavAM. vaLI amArA jevA saMbaMdhIo paNa bhAgyazALI Thayo ke putrIne A pati maLe; kAraNa ke rUpa ane zIla guNae yukta jamAI maLa kharekhara durlabha che. putrIne arthe svAmInI zodhamAM gheraghera. bhamatA pitAne, rAtrIne samaye zeThIAonA caraNanuM mardana karatA vaNikaputranI jema, bahu duHkha sahana karavuM paDe che. pAtrane viSe saddagurUnI vidyAnI jema, kaI ghaNuM bhAgyazALInIja kanyA uttama guNayukta svAmIne viSe pratiSThita thAya che. Avo vicAra karIne te udAra AzayavALo zeTha kumArane puchavA lAge ( kAraNa ke kRpaNutAnA guNavALAone AvI stuti karavI bahu game che)-jevI rIte devatAone ja sevya evuM pArijAta kimaNIne prApta thayuM hatuM tevI rIte tuM kayA bhAgyazALIne tyAM atithi thaye che ? kumAre kahyuM-he tAta, lakSamIvaMta pitAne putra pitAnA ghara zivAya bIje kyAMya jAya khare? kumAranAM AvAM vacana sAMbhaLIne, azokavRkSa para jema puSpa ugI nIkaLe te pramANe, zeThane zarIre harSanAM romAMca khaDAM thayAM. eNe kahyuM mArAM mahabhAgya ! meM pUrve pUNya karyA haze! ke tame mArA atithi thayA; kAraNa ke puNyarahita prANuone . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. kRSNa citrAvelanI prApti hoya ja nahi. je tame mAre ghera padhAraze te huM samajIza je huM pUre puNyazALI chuM kAraNa ke puNyane urya thAya che tyAreja gurU lagnane pUrNa dRSTithI jue che. tame mAre tyAM pagalAM karaze te huM pavitra thaIza. kAraNa ke sarasvatI nadI potAnA nIrathI sarva pApapradezane pavitra kare che. Ama kahI zeTha zreNikakumArane pitAnI sAthe ghera teDI che. zeThanA gharane nAnA prakAranI zALA-oraDA-prazALa vagere hatAM; seMkaDa sodA staMbha hatA cUnAe dhoLelI bhIta hatI; ane nagarane jevAnA. enA cakSuo heyanI evA, cAre dizAmAM gavA AvI rahyA hatA. tyAM koI sthAne khAMDa te kaI sthAne sopArInA DhagalAM paDelA hatA. kaI jagyAe uttama majITha to anyatra nALiyeranA samUha dekhAtA hatA. eka sthaLe elacI, lavIMga, kakkola ane jAyaphaLa hatAM te bIje sthaLe caMdana, kapura, kesara, kasturI vagere hatAM. koI sthaLe suMdara varNavALuM suvarNa te kaI sthaLe kaMIka rakta evuM ' tAmra paDayuM hatuM. eka oraDAmAM muktAphaLa-pravALA ItyAdi hatAM te bIjAmAM rUpAnA pATe draSTie paDatA hatA. kAMIka rezamI vastronA gaMjane gaMja te kayAMIka kalama-zAla Adi dhAnyanA DhagalAM paDyAM hatA. ghera laI jaIne zeThe kumArane rema-tvacA-mAMsa-asthi Adine sukha upajAvavAmAM kuzaLa evA pitAno mardana karanArA sevakapAse zata pAka telanuM mardana karAvyuM. pachI eka jaNe ene uSNujaLathI snAna karAvI vastra paherAvyAM; kAraNa ke, kaye vicakSaNa purUSa cintAratnane prApta karIne ene Adara na kare? tyAra pachI ene sanmAna sahita sakAmaguNavALuM bhejana karAvyuM ane nehathI ja hAyanI ema. caMdana tathA kapuranuM vilepana karAvI zeThe pitAne hAthe pAMcasugadhiyukta evuM tAMbula ApyuM. 1. kALI citrAvalI nAmanI vela (vallI) AvatI kahevAya che tenA upara je koI khAlI vAsaNuM Adi mukavAmAM Ave che te vAsaNa je padArthanuM hoya te padArtha temAM bharAI jAya che ema leketi kahe che. 2. gurU (1) bRhaspati (2) mahATo purUSa. 3. lagna (1) (tiSyimAM) lagna kuMDaLI (2) saMsargamAM AvelA * * * * * * * * Jun Guri karadhak Trust P.P.Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ vivAha prArthanA svIkAra kharekhara bhegI purUSane sarva avasthAne viSe bhega pAse ja hoya che. A pramANe zeThanA gharamAM zreNike pitAnAja gharanI jema rahetAM ghaNA divasa sukhamAM nirgamana karyA. eka divase zeThe bhAgyanA bhAjana evA zreNikane kahyuM-jema naLarAja damayantIne vayo hatA tema tame paNa mArI putrInuM pANigrahaNa kare. e sAMbhaLI nispRhaziromaNi evA zreNike uttara Ape--he tAta, tame mAruM kuLa jANyA zivAya mane kevI rIte kanyA Apaze? eka nirdhana mANasa paNa varanuM kuLa jANyA pachI ja ene kanyA Ape che, to tamArA jevA yuktAyuktane vicAra karavAvALA samRddhivaMtanI to vAta ja zI ? tame eka vasaLa pitA thaIne tamArI sagI putrIne A pramANe zA mATe kuvAmAM nAkhavAnuM kare che? zeThe e parathI kahyuM-he zreNika, munine viSe jema jJAnAdika tema varane viSe kuLa-rUpa tathA vibhUti jovAya che. dADhama gAyanuM dudha ane caMdramAnA kiraNo samAna nirmaLa evA tamArA guNothI meM tamAruM kuLa prathamathI ja jAyuM che, kAraNa ke rUpa pramANeja phaLamAM rasa hoya che. tamArI. vibhUti paNa meM A tamArA zarIranI kAMtithI jANI lIdhI che; kAraNa ke mULane viSe sarasatA vinA tarUmAM lIlAza hoyaja nahi. vaLI tamAruM rUpa te makaradhvajane paNa jIte evuM che e to pratyakSa ja che. mATe lakSmIne jema zrIkRSNa, tema mArI putrIne tame ja peca bhato cho. he kumAra, jagatane viSe caMdramA jevA je tame-emane huM A nirmaLa tsanAnI sAthe saMbaMdha karAvuM chuM temAM tame zAne upAlaMbha Apo cho? vaLI tame ahIM AvyA tenI AgalI rAtrIe svaprane viSe meM ke ratnAkara sadaze purUSane mArI putrInuM pANigrahaNa karatA ja che. mATe A tamane devaja Ape che; emAM huM te mAtra sAkSIbhUta chuM-jevI rIte have pachI pANigrahaNa samaye agni sAkSIbhUta thaze tema. A badhuM sAMbhaLI, namI javAnuM che svabhAva jene evA zreNikakumAre bhadraSTInuM vacana svIkAryuM. kAraNa ke heTA purUSa pitAnA vratanI jema, paranI prArthanA, bhaga karatA nathI. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. zreNikakumAre hA kahI eTale bhadrazeThe kSaNamAtramAM vivAhanI sAmagrI taiyAra karAvI; kAraNa ke moTA kenAM kArya emanA bolyA pahelAM ja thAya che. sarva svajana saMbaMdhIoe ekatra maLIne bhajanamaMDapa nAMkhya kAraNa ke udyamInA manane bhejananI sAmagrI kazI gaNatrImAM nathI. pachI vetazALa, ghInA banAvelAM navIna vaDAM, khAMDanA khAjAM, taLelI purIo, madhura La Adi pakavAnna raIA pAse taiyAra karAvI zeThe sakaLa vargane jamADyA, ane temane caMdanAdithI vilepana karI pAna sopArI ApyAM; kAraNa ke sAruM kahevarAvavAnI IcchAvALA gRhasthane A badhuM karavuM ghaTeja che. tyArapachI dAsIoe naMdAne dazAyukta ujavaLa vastra paherAvI caMdananuM vilepana karI, AbhUSaNa sAthe puSpamALA paNa AropaNa karAvI, mAtRgRha (mAyarA)mAM AvyuM. tyAM te kuladevIne namIne sAmI ubhI rahI. zreNikakumAra paNa kesara dinuM vilepana tathA uttama vastro dhAraNa karI, jagama kalpavRkSa hAyanI e jaNAta, devInA bhavana pratye AvyuM. tyAM nandAne harSathI nihALI e rAjaputra zRMgArarasamAM Dubate cittane vize vicAravA lAge -ahe! AnA rakta unnama caraNa kevA zebhe che ! nizcaya enAthI parAjaya pAmIne ja jANe padmakamaLa jaLadurgane Azraya lIdhe hoyanI ! AnA mukhanI sAthe spadho karavAthI pitAne aparAdhI gaNI, AnI ArAdhanAne arthe ja jANe caMdramA nakhanA miSe AnA caraNamAM paDeye jaNAya che. diyAtrAthe paDAva nAkhI rahelA bhagavAna kAmadevanA paTamaMdiramAMnA cAra mahAna staMbhemAMthI eka sarala joDaluM pracchannapaNe ahiM AvIne rahyuM hAyanI evI dekhAtI AnI be jaMghAo mArAM cakSune atyaMta Ananda prApta karAve che. aho ! AnA geLa ane vizALa urU mArA cittane viSe ramyA kare che; emanAthIja parAbhava pAmIne kadalIvRkSe jANe vanamAM jatAM rahyAM hoyanI ! AnA vizALa, Pra 1 jaLarUpI kille. 2 tabu. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ * .. * ne dAnuM varNana. - : , komaLa ane suMdara nitao kAmadevanI jANe abhyAsabhUmi hAyanI ! enuM udara kRzatAne pAmeluM che te jANe upara rahelA vajanA bhArane vahana karavAthI ja henI ! AlAnastaMbhanuM umUlana karIne tathA zRMkhalAne troDI nAMkhIne, kAmadevarUpI gaja nizcaye AnA ja zarIrarUpI nagarane viSe phakyo kare che, kAraNa ke anyathA gaMbhIra nAbhinA miSe vivara ane marAjinA miSe lehazaMkhalA ahIM hoya kayAMthI ! mArA netrane kAmaNarUpa AnA puSTa ane unnata stana joIne ja jANe kuMbhasthaLe hastIne zaraNe gayA hoyanI ! sarala aMgulirUpI pallavavALI enI ramya bhujAo strI purUSanA mananAM abhISTane pUrNa karavAvALI jANe kalpa latAo heyanI ! Ane rekhAvALo ane zaMkha samAna gaLAkAra, kaMTharUpI kaMdala nizcaye vadana rUpI kamaLanAM nALanAM vibhramane dhAraNa kare che. AnA kAntimAn ane nirantara goLa evA mukhathI parAjaya pAmIne ja caMdramA jANe zUnyabhAvane dhAraNa karato hoyanI ! vidrumane paNa kaniSTha gaNatA Ane adharoSTha te jANe, hadayamAM nahiM samAvAthI mukharaMdhra thako bahAra nIkaLI gayele mArA para teNune rAga ja hAyanI ! dAMtanI be ujavaLa paMktine dhAraNa karatI A bALA, ene keIe rati dhArIne be kuMdapuSpanI mALAthI enI pUjA karI heyanI evI dekhAya che ! jema vAda karanArA evA be vAdIonI madhyastha sabhA hoya tema AnA be netronI madhyastha AnI sarala nAsikA (virAjI rahI) che. parAbhava pAmelA parAbhava pAmelAnI sAthe mitrI bAMdhe che e vAta satya che kAraNake enA netrathI jANe parAbhava pAmelA nIlapadma caMdramAnA pakSamAM gayA chejha tamAlapatranA samAna ane snigdha vALavALA enAM bhavAM, jANe enAM netroe kamaLo para meLavelA vijayane pATe vIrapaTTapa bAMdhyA hAyanI - 1 bhA. 2 rAga (1) sneha (2) raMga. 3 madhyastha. [1] koIno paNa pakSa karyA vinA madhyastha rahIne pheMsale ApanAra Umpire. (2) vacce. 4-ane ethI ja jANe caMdramAmAM kalaMka che ! 5 vijayI vIrAne ApavAmAM AvatA paTTA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. evAM che. enA aMdhapara rahelA manahara karNaya jANe yuvAna parUSanA asthira cittane bAMdhI levAne taiyAra karelI pAza hAyanI ! vaLI, patravALI AnI bhALasthaLI, kAmadeve karmane pariNAme manuSyadezane prApta karAvelI tenI zALAja hAyanI ! aho ! A naMdA caraNathI mukhaparyanta lAvaNyarasathI bharelI che; anyathA kezanA miSe rahelA A vokara ahiM hoya nahIM! nizcace Ane garInI samAna kevaLa suvarNanA paramANuothI nirmANa karelI athavA hemakUTa parvata thakI AkRSTa karelI hoyanI ! - zreNika kumAra A pramANe citavana karato hato evAmAM, siddhAntane pATha karatA sAdhune piNI pirasI 4 thAya tema lagnaveLA thaI. eTale jakAta lenAra adhikArI jema vyApArIne kara (jakAta) le tema zreNika kumAre harSa sahita nandAne kara grahaNa karyo. vedikAnI pAse AvIne e patipatnIe, mAgazara mAsanI prathama tithie rehiNI ne zazI jema merUparvatanI pradakSiNA kare tema, aninI pradakSiNA karI. karamecanane vakhate zreSThIe adhAdikanuM dAna karyuM kAraNa ke udAra purUSanuM nitya AvuMja AcaraNa heya che. A hastameLApa puSkaLa dravyanA vyayane lIdhe bahuja prazaMsApAtra thaye; kAraNa ke ghaNe kasuM nAkhavAthI vajane viSe paNa rAga (raMga) thAya che. A vakhate zreNikane vicAra thaze ke mArA pitAe kareluM mAruM apamAna paNa mArA udayane arthe thayuM mastaka para phillo te thaye paNa ethI ane zItatA maLI. ahA pUjayavargo kareluM apamAna sArUM, paNa nIca jajoe karela satkAra sAro nathI; aregyathI thatI kRzatA sArI, paNa vAyuthI utpanna thatuM pInatva sArUM nathI. - zreNika saMbaMdhI A sarva vRttAnta enA pitA prasenajita rAjAe jAye kAraNa ke anya leke te pitAnAMja netrathI jue 1 pILa kADhelI. 2 kapALa. 3. (1) lAvaNya rasa ane ri] lAvaNyarUpI jaLa. jyAM dUvaoNkaro hoya tyAM rasa (jaLa) hAyaja; ahIM (naMdAmAM) (kezarapA) dUkuro che, mATe enAmAM rasa (lAvaNya) che. 4 sAdhunI amuka kriyAne pArasI kahe che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . , na garbhavatI... . che paraMtu rAjAo te pArakAM netrathI (carapurUSathI) paNa jue che. - have zreNikakumAra nAnI sAthe uttama bhega bhagavate degaka jAtinA devanI peThe kALa nirgamana kare che evAmAM ekadA sukhamAM nidrAvaza thayelI nandAnI kukSine viSe, padminIne viSe kalahaMsanI jema, kaI puNyanidhi jIva avataryo. eTale zasthAne viSe sUtelI evI teNIe ( nidrAmAMja ) prabhAtane samaye cAre dizAonA madenmatta nAga ( dinAga ) ne jItIne yazanA piDa prApta kyo hAyanI evA cAra udAra dantuzaLane dhAraNa karato; garbhanuM ati sUkSamadarzI pAruM jaNAvate heyanI ema lokone abhayadAnane arthe jeNe pitAnI zuMDha uMcI rAkhI che e paMkhA jevA nirantara hAlyA karatA evA pitAnA kaNee karIne jANe [ naMdAnI ] bhaviSyamAM thanArI duravasthAne jaNAvate heyanI e; udAratA Adi guNoe karIne jANe baMdijanarUpa mukhara jamazane dAna Apato hoyanI e; veta varNavALe, airAvaNa je gajarAja pitAnA mukhamAM praveza karato joye. eTale jAgI jaIne zIdhrapaNe palaMgathI utarI, harSAtura banelI che, jegama rAjyalakSmIja hoyanI ema patinI pAse gaI. tyAM AmravRkSanA aMkura khAvAne lIdhe skUTa che kaMTha jene evI kekilAnI jevI madhura vANIvaDe nandAe huratInA svamanI vAta svAmIne nivedana karI, ne pUchyuM-he svAmI, uttama zukana jevA A mArA svaprathI mane zuM phaLa prApta thaze ? e sAMbhaLI, zrutasAmrAjayanA lAbhanI piThe advaita Anandane dhAraNa karatA zreNikakumAre pitAnI buddhine anusAre e svamanuM phaLa kahyuM -he priye tane sarvalakSaNasaMpUrNa ane vividha buddhimAM bRhaspati samAna putra thaze; RkimaNIne prazna thaye hato tema. "devagurUnA prasAdathI ane ApanA puya-udayathI mane ema thAo " ema kahIne nandAe gurUnI zikSAnI jema svAmInAthanA vacanane svIkAra karyo; ane, jema . nirdhana purUSa devatAe ApeluM cintAmaNi (ratna) gAMThe bAMdhI 1 nirantara bhogavilAsanI lAlasAvALA de. 2 kamaLa puthI bharelI taLAvaDI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. che tema eNe tene zakunanI gAMTha bAMdhI lIdhI. pachI te eka sAdhvI jema pitAnA cAritranuM yathAyogya rIte pAlana kare tema, pitAnA garbhanuM,nahiM ati strigdha ke nahiM ati kaThora, ati uSNa paNa nahi tema ati zIta paNa nahi, ati kaTa paNa nahiM tema ati lavaNa paNa nahiM, nahiM tIkhA ke nahiM meLA, nahi apakava ke nahiM ati kaSAyavALA, nahiM ati Asla ke nahiM ati madhura, deza-kALa-vayane anusaratA, garbhane paSanArA, anavadya ane mita AhArathI piSaNa karavA lAgI. - A samaye kuzAgrapuranagarane viSe, abhavyanI jema prasenajit rAjane kazaLa vaidyothI paNa asAdhya e kaI vyAdhi thaye. vyAdhine asAdhya jANIne, rAjAe mUrtimAna kSAtradharma jevA preNikane teDI lAvavA uTavALAone mokalyA. e mANase mina dhAraNa karI rahelI, mananA jevA vegavALI, pItavarNa, dubaLamukhavALI, laghukaNa, keTaneviSe laTakatI mALAvALI, caraNaneviSe zadakaratA nU puravALI, ghUgharamALathI zobhatI sAMDhaNuo para ArUDha thaIne veNutaTanagare AvI pahocyA. asthira kAna, baliSTa skaMdha, kucA jevI lAMbI roTalI ane padmapatra samAna vizALa netrovALA, e-rAjAnA sadA vizvAsu gAravaNasevakane dUrathIja joIne zreNika ati Anada pAmyaH pitAnA dezanA avara mANasane paNa baha kALe jevAthI harSa thAya che te pitAnAja mANasene jovAthI to vizeSaja thAya. e AvIne kumArane caraNe paDyA ane kumAre emanI pITha para hasta mUka; kAraNa ke ucita karavAmAM sapurUSe kadApi bhUla karatA nathI. pachI mArA vizvapAlaka pUjyapAda pitAzrI pite khuzImAM che? mArA putranehathI pUrNa mAtAjI sArAM che? mArI apara mAtAo paNa sArI peThe che ke? mArA vaDIla bhAIo ane hAnA baMdhuo paNa AnaMdamAM che ke ? mArAM bIjA mamatALuM saMbaMdhIo paNa kuzaLa che ke? rAjyakArya karanArA evA pradhAne 1 sAmagrIne sadbhAva chatAM paNa mokSa jene na maLI zake evA (prANI). P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhakrusts
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasenajita rAjAnI mAMdagI. paNa khuzImAM che ke? buhaspatinI buddhivALA amAtye paNa sArA che ke ? saddaguNothI zobhato e sakaLa parigraha paNa sArI peThe che ke ? pujya vaDIle nirantara lADa laDAvela evA nagaravAtijane paNa AnaMdamAM vate che ke.? pUjya pitAe pAlana karAtA sarva mAMDaLika rAjAo paNa kuzaLa che ke ? AvA AvA ane zreNikakumAre gurUbhaktine lIdhe emane pUchayA athavA tiraskAra pAmatAM chatAM paNa bhakta to bhakta ja rahe che; kalyANakArIne viSe sarva kalyANamaya ja hoya che. sevakee uttara Ape, che svAmi, vijayazALI evA ApanA pitAnA prabhAvathI sarvatra kuzaLa pravarte che; sUryane udaya thaye alpakAra kevuM ? paNa eka vijJApanA karavAnI che. A " vijJApanA karavAnI che " e zabdathI dhIraziromaNi evA kumAranuM mana paNa, AkAzane viSe vidyuta jhabake tema, sahasA kaMpAyamAna thayuM. eTale temaNe kamArane ekAntamAM rAjAne vyAdhi thayAnA samAcAra kahyA ane enA auSadha tarIke pote tene teDavA AvyA che ema jaNAvyuM. - AvA karNane viSe viSasamAna samAcAra sAMbhaLIne zreNikakumAra bahu viSAda pAmya; kAraNake khAMDa cAvatAM A mAMhe kAMkarA AvyA jevuM thayuM. "ahe ! mArA jevA maMdabhAgya putre tAtasevA paNa tajI dIdhI ! niSphaLa vRkSanI peThe mArA divase paNa aphaLa gayA ! sAmagrI pAmyA chatAM paNa mArA je gurUkamara prANI gurUjananI sevA karI zake nahiM ! athavA to pujyapitAnuM nitya smaraNa kayo karavAthI huM e nathI Darate ema mArUM antaHkaraNa sAkSI pUre che. paNa have ciMtA karavI rahevA daI mAre pitAnuM vacana mAnya karavuM. kAraNake vyAdhigrasta avasthAne mATe lAMbo vicAra kare zebhato nathI. jyAre mArA pitA ati mAMdagIne vaza che tyAre mArAthI meDuM kema javAya ? gADI aTakI paDyA pachI vinAyaka ( vikva dUra karanAra ) gaNapati zuM kare ? 1 parivAra. 2 ghaNuM karmavALA-bhArekama.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. Ama vicAra karI pitAsamAna zvazura-zreNInI AjJA mAgI zreNikakumAra, haMsa haMsInI pAse jAya tema, nandA pAse gaye. tyAM jaI vaktAone viSe ziromaNi e e bolyA- he priyA. he saddharmacAriNI, mArA pitAe mane teDAvyo che mATe huM ahiMthI jAuM chuM. jene lIdhe leke tane bIjanA caMdramAnI peThe name che evA tArA zIlavratanuM tuM tArI jAtanI pekeja rakSaNa karavAmAM nitara yatnavatI raheje. kAraNake e zIla kuLanI unnati karavAvALuM, vipattine nAza karavAvALuM ane (sarva keInuM) kalyANa karavAvALuM paramabhUSaNarUpa che. mAre vadhAre zuM kahevuM ? evuM vartana rAkhaje ke jethI banne leka ane bane kuLa ujavaLa rahe. tArA jevI advitIya guNavALI strIne mAre zikhAmaNa ApavI e caMdramAne ujavaLa karavA prayatna karavA jevuM che. Ama kumAre nandAne amRta . samAna komaLa vANuthI bodha Ape. kAraNake anya sthaLe mRdutA rAkhavI kahI che te strIone viSe mRdutA rAkhavI joIe) emAM te zuMja kahevuM? pachI hunarazA pI vI de pure evA uttama maMtranA bIja samAna akSare lakhIne eNe nandAne arpaNa karyo eTale nandAe kahyuM- he svAmi, tamArA mArga vipattirUpa dadhine manthana karanAre thAo; ane tamane saMpatti prApta thAo. pachI mUrtimAna zubha bhavitavyatA hoyanI evI sAMDhaNI upara ArUDha thaIne, pitAnAM puNya heyanI evA uMTavALAonI saMgAthe teNe rAjagRha nagara pratye prayANa karyuM. mArgane viSe saMsArI jIvanI piThe akhaMDa prayANa karate e kumAra bhajana karato tyAM paNa bIlakula beTI thato nahiM. tenA mastaka para vRkSe strIjana "lAja ' ne varSAda varasAve tema, puSpane vaSoda varasAvavA lAgyA; rasavALAM pakava phaLanI, bhaviSyamAM rAjA thanArA evA ene jANe bheTa ApavA lAgyA; manda vAyuthI hAlatA raktapalurUpI karavaDe, "tane rAjya maLavAnuM 1 e nAmanuM eka jAtanuM dhAnya. . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust -
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 pitA-putrane meLApa. che mATe zIdhra gamana kara " ema jANe abhinaya karavA lAgyA; ane pracaMDa pavanathI hAlelI-mATe jANe namana karatI hoya evI-zAkhAovaDe ( rUpamAM ) kAmadevane jItanAra evA kumArane jANe vaMdana karavA lAgyAM. A badhe upacAra emaNe jANe ema dhArIne karyo ke ApaNe A ApaNA janmadAtAnI bhUmine viSe vasIe chIe mATe jANe e emane kara Age." (vATa pUrI thaI ane Icchita sthaLe AvI pahocyA) eTale nagarane viSe praveza karatAM ene mayUra-nakuLa-dhAna-cASapakSI- vRSabha-zuka ane khaMjanapakSI-e sarva jamaNAM utaryA; ane kuMbhachatra-azvatrI ane unnata suMDhavALe gajanA karato hAthI-e sarva uttama rAjyalakSmInAM mukha hAyanI tema enI sanmukha AvyAM. AvAM uttama maMgaLikasUcaka zakune sahita te, bhavya prANuM jinezvaranA zAsanane pAme tema, pitAnA mahela pratye pAme (hele paha); ane vimaLa jema apramattaguNasthAne caDhe tema, te anukrame e mahelane sAtame mALe caDyo. tyAM ene pitAnA darzana thatI vakhate pite pUrve kadi nahiM anubhavelo e harSa thaye. paNa pAse gaye eTale emane vyAdhigrasta joI viSAda pAmyo; loko rAhuthI grasta evA sUryane joIne viSAda pAme che tema. Ama eke kALeja harSaviSAdathI jenuM mana pUrAI gayuM che e zreNika ziSyanI peThe ghaNekALe gurUjanane caraNe paDe; eTale rAjAe pramoda sahita tenA mastakapara pitAne hukta sthA, te jANe dazama dvAra dvArA pitAnA bhujabaLanuM tene (kumArane) viSe saMkramaNa karAvate hoyanI ! pachI pitA prasenajita rAjAe putra-zreNikamAra pratye kahyuM- he putra, dharmakAryane arthe ja hoyanI evI tvarAthI tuM ahiM AvyuM che te bahu cagya karyuM; kAraNa ke mAre tArAM darzana thayAM. he badhuvatsaLa putra ! tAro meLApa thaye eja kahI Ape che ke - - - 1 eka jAtanuM vAjitra 2 vimaLa e AtmA. 3 gurUjana. [1] adhyApaka [2] vaDIla. 4 mastaka yoganA daza dvAra kahyAM che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. yAmikanI peThe mArI prajAnAM bhAgya haju jAgrata che. he putra, parAbhava pAmyA chatAM paNa gurUjana prati, vikAra na jaNAvatAM, te saziSyanI peThe bhaktimAna rahyuM ethI tuM mArA putra jaNAI Ave che. agara je putranI stuti na karavI joIe topaNa karUM chuM, kAraNa ke tArA upara mArI akRpA chatAM paNa teM mArI AjJAne mastaka para dhAraNa karI ja. garjanA karIne megha rahI jAya tema, A pramANe bhUpati belI rahyA pachI, mayUranI peThera zreNika harSathI gadagadu kaThe kahevA lAge tAta, mane vikAra rahita kyAM bhAnya ? ane mArI bhakti paNa zI dIThI ? to mAnabhaMga samajIne mArI (bAla- ) buddhi anusAra kSaNavAramAM dezAntara jAte rahyA. mAre viSe guNanuM AropaNa, e chIpane viSe rUpAnA Are paNa jevuM che; gurUjanane prabaLa pakSapAta eja AmAM kAraNabhUta che. jyAM svAminI ujvaLa dRSTi paDe che tyAM guNa hoya che ema kahe che e satya che, kAraNa ke e svayameva dekhAya che, pratyakSa che. A pramANe pitAnI laghutAnA vacane kahIne zreNika mana rahyo; kAraNake gurUjananI AgaLa adhika bhASaNa zobhatuM nathI. punaH bhUpatie kahyuM- he vatsa, tArA pitAnuM rAjya tuM have grahaNa kara. kamaregathI pIDAtA ame te have AtmasAdhana karIzuM. paNa putre kahyuM- he tAta, huM to pALAnI jema nirantara, ApanA samAna ciraMjIvI pitAnA caraNanI sevA karIza. Apa yAvacaMdradivAkare sAmrAjya bhagave. Apane vyAdhi che te, maNine mela vanDithI dUra thAya che tema, dharmakAryathI dUra thaze. e sAMbhaLI pitAe kahyuM-mArA kuLamaMdIranA dIpaka ! kalpavRkSanI peThe sarva avasthAne viSe sevavA yugya e dharma tete mAre sevAja che; ne rAjya pAtrane viSe arpavuM che. je (Ama putrane zapatha ApI belato baMdha karI ) prasenajita 1 paheregIra. 2 meghanI gajane pachI mayUranI kekA, tame.k Trust - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjyAbhiSeka. rAjAe enA abhiSekane athe sAmagrI taiyAra karAvavA mAMDI; eka sUri potAnA ziSyane sUripada ApatI vakhate karAve tema. suvarNa samAna kAntivALA zreNikane suvarNanA siMhAsana upara besADyo-te vakhate e anya merU parvata hAyanI e zobhavA lAge. pUrva dizAne viSe rAjA pite ane anya traNe dizAomAM sAmanta hastane viSe suvarNanA jaLakuMbhe laIne ubhA rahyA te vakhate eo gajadaMtanI ra jevA zobhavA lAgyA. megha jema girinA zikhara para abhiSeka kare tema emaNe kumArane abhiSeka karyo, ane rAjAe rUpAnA kaLAmAM candana maMgAvI enA bhAlapradezapara pitAne hAthe tilaka vistAryuM-karyuM-te jANe "tuM paNa Ama nirantara vistAra pAma" ema sUcavana karavAnuM hoyanI! pachI, ziSyane zikSApATha ApIne gurU name tema rAjAe putrane namana karyuM; kAraNake sapurUSe uttama prakAre varNavelA nyAyane dIpAvavAmAM sadA tatpara rahe che. pachI sAmanta Adi anya janee paNa ene sAdhunI jema namana karyuM; kAraNake mahaMta purUSoe pADele mArga anya janane duSkara rahetA nathI ( sarala thaI jAya che ). kuLanI vaDIla strIoe paNa, nirbaLa zatruo para bANane varSAda varasAvavAmAM Ave che tema, enA mastaka para dahIM, durvA ane akSatanI vRSTi karI. pachI kRtakRtya e prasenajita rAjA sUrinI jema, navA rAjAne, rAjAne bhecya evI zikSA ApavA lAgyo -he mahA sAmantanA adhipati, cirakALa paryata rAjya karavAnI IcchAvALA tArA jevA rAjaputre padAti sinyane potAnA samAna gaNavuM; kAraNake enA vinA, mahA kArya sAdhavuM hoya te sadhAtuM nathI. ane vADa vinA vRkSanI rakSA thatI nathI tema enA vinA zarIranI rakSA paNa thatI nathI. vaLI sarva maMtrI pramukha adhikArIone evI rIte rAkhavA ke jethI eo kadApi paNa. udAsIna thaIne kAryanI upekSA kare nahiM. he pRthvIpati, Ama 1 pALA-page cAlatuM sainya. ra cAra dizAomAM cAra gajadata parvata AvelA che te. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. karIne tAre tArI prajAnuM tArI pitAnI saMtatinI pike pAlana karavuM te evI rIte ke ene tArA pUrvajonuM smaraNa karavuM paDe nahiM. koThAra ane keza paNa temane ja hoya che ke jeo pitAnI prajAnuM pAlana kare che, kAraNake ahIM vinA mAkhaNanI AzA rAkhavI vyartha che. ( vaLI tAre) dharma-siddhine athe sarva tapasvinI rakSA karavI; ane jIvitavyane athe bIjA aMgenI rakSA karatAM, mastakanI rakSA savizeSa karavI. he rAjana, tAre evI pravRtti rAkhavI ke jethI 5drumanI peThe tene sarva nyAyazAlI purUSe rUpa tarUvaranI madhye prathama paMkita prApta thAya. pitAnA A sava Adezane, zreNike aMjali jeDI, meghajaLane grahaNa karatA cAtakanI pike, paDatAM pUrveja grahaNa karyo. A putranI pachI, sAmanta Adi parigrahane paNa, prasenajit rAjAe zikSAvacana kahyAM (kAraNake banne pakSane zikhAmaNa devI eja kharI zikhAmaNa kahevAya che ) :- ATalA divasa paryata meM tamane putrapere pALyA che; tamane kadApi pupano prahAra paNa karyo nathI, te have A kuvalayAnanda, tamobhedI ane ukaLAnidhi kumAra nakSatrone jema caMdra tema, tamAre svAmI thaye che tenI sAthe tame, adyApi paryanta mArI sAthe vartatA hatA tevI ja rIte, vaje; kAraNake meM zizunA denI peThe tamArA deSa paNa kadi gaNyA nathI. tamAre enA zAsananuM ullaMghana karavuM nahiM; kAraNake pracaMDa zAsanavALo e, sUrya andhakArane sahana karato nathI tema, tamArA aparAdhane sahana karaze nahiM. mATe enI IcchA pramANe vartI tamAre enI devanI jema ArAdhanA karavI ane kAryasAdhaka evI enI AjJAne zeSAnI jema mastake dhAraNa karavI. 1 1-2-3 A traNe vizeSaNa kumArane mATe temaja caMdramAna paNa che. kumAranI sAthe letAM [1] pRthvIrUpI valayane Ananda ApanAra (2) ajJAna rUpI tamaHandhakAra-ne bhedanAra (Da) kaLA-purUSanI 72 kaLA-no nidhAna. caMdramAnI sAthe letAM (1) kuvalaya-kamaLa-ne Ananda ApanAra-vikasAvanAra ri] alpakArane ha9nAra 3 (caMdramAnI) 16 kaLA kahevAya che tene nidhAna, 4 deva AgaLa naivedha-bali AdimAMthI beMcavAmAM Ave che te zeSa-ke je pavitra gaNAya che.ak Trust P.P.Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreNikarAjAnAM kAryonuSThAna.. rAjanI zikSAne parijanavage paNa pitAnI zobhA hoya tema grahaNa karI; (kAraNa ke ) e keNa heAya ke je mukhane viSe praveza karatA amRtane ADe hAtha daIne niSedha kare? A vakhate viproe maMtra bhaNavA mAMDyA, baMdijane vinA mAMgalika bolavA lAgyA, vAjiMtre uMce svare vAgavA lAgyA ane pramadA nRtya karavA lAgI. prajAjano madanmatta hastIo, nAnAvidha taraMgame, tejasvI rane, suvarNa pANadAra mukatAphaLa, hAra-keyUra-vaiveyaka-mALA Adi vividha aMgenA AbhUSaNo, nAnA prakAranA zastra-vastra-patra-puSpa-phaLo ane a-kSatara akSata pAtre AdinI bheTa dharavA AvavA lAgyA; kAraNake putranA utsave Avaka hastane viSe rahelI ( hAjara-taiyAra ) ja che. A abhiSeka-mahotsavamAM baMdIvAnene choDI mukavAmAM AvyA; paNa e kaMI Azcarya nahotuM; prANIone kamarUpI guptiththI choDavavA eja Azcarya. vaLI gheraghera ane hATehATe toraNo ane uMcI kasuMbAnI vajAo bAMdhavAmAM AvI ane nATyAraMbha thavA lAgyA. ethI A nagarI svargapurI samAna zobhavA lAgI. anukame Ihaleka saMbaMdhI sarva pApanI nindA karatA, ane sukRtanI prazaMsA karatA prasenajita rAjAe maraNa samaye cAra zaraNa aMgIkAra karyo. pachI vartamAna tIrthanA prabhu pArzvanAtha bhagavAnanuM smaraNa karate e rAjA svarge gaye; kAraNake enA jevA uttama-daSTi jI svargeja jAya che. pachI zreNika narapati, sadgurU ziSyone Ape tema, gaMdhahastIone uttama prakAranuM zikSaNa ApavAmAM; kaI kaI vAra vakramukha-vizALa chAtI-puSTa aMge pAMga-nigdha rAmarAji-suMdara kAna-ane-unnata skaMdha-vALA. azvone khelAvavAmAM; kadAcita vidvajane sAthe goSThIsukhamAM te anya vakhate dharmakAryo AcaravAmAM kaI vakhata padminIstrIonI sAthe vividha bhegavilAsa 1 kaMThanA AbhUSaNa 2 akhaMDa. 3 AvaraNa. 4 arihaMta-siddha-sAdhu ane kevaLIpraNIta dharma-ema cAra. 5 te samaye vatatuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra, bhogavavAmAM te kaI vakhata sAma-bheda-daMDa Adi upAyothI zatruone vaza karavAmAM -Ama dharma-artha ane kAmane viSe yathAkALa parAyaNa rahetA, pRthvIne zeSanAganI peThe vidhivata dhAraNa karavA lAgyA. ahiM vaNATa nagaramAM, meghamALAne viSe rahelA caMdramAnI kAntinI peThe, nandAne, garbhanA cinho prakaTa dekhAvA lAgyAH tenAM aMge sarva DhIlAM paDI javA lAgyAM ( kAraNa ke mahApurUSane saMparka thaye chate keNa stabdhapaNane tyAga nathI karatuM ?) tenAM mukha ane locana phIkI paDI gayAM (kAraNake zaraRtu Avye meghasamUha zuM abhrakama samAna veta nathI thatuM?); tenAM mucakuMbha paNa " AnA (A nandAnA) garbhamAM rahelA purUSaratnane ApaNuM atargatabaLa kaMI paNa sahAya karI zakatuM nathI ? evA jANe viSAdane lIdheja hAyanI tema, mukhane viSe atizaya spAmatA ane anya sarvatra phIkAza dhAraNa karavA lAgyA. vijayI rAjAnA rAjyanI peThe, enuM vikArarahita udara vaLino bhaMga karIne vRddhi pAmavA lAgyuM. enI gati je mULe maMda te hatI te have vizeSa maMda thaI mahetA mANasathI samAkAnta thaye chate ( jarAe ) halI ke calI zakavuM eja Azcarya che. ene ALasa bahu thatuM hatuM e jANe bALaka kSamAzIla thaze ema sUcavatuM hatuM; vaLI enA dakSiNa aMganI gurUtA anumAna karAvatI hatI ke garbhamAM putra che. uSNatA thaze to garbhane duHkha thaze mATe enA sukhane arthe zItavAyu grahaNa karavAne mATeja 1 meghanImALA arthAta vAdaLAM. 2 akkaDapaNuM. + abarakha. - 3 garbhavatI strInA stana mukha-DITaDI-nI AsapAsa zyAma thaI jAya che. ke A vizeSaNa sAbhiprAya che. vikAra-vyAdhi-rahita. vyAdhine lIdhe ghaNAne udara vRddhi pAme che, paNa A te vyAdhi vinA vRddhi pAmavA lAgyuM. 5 vaLi vATA, piTa upara vATA paDe che te. garbhavatInuM udara vadhe eTale e vaLio bhaMga thAya, vaLI maTI jAya. 6 moTo mANasa pAse hoya tyAre sAme mANasa thaMbhAI jAya che; tema nandAnI pAse (=garbhamAM) mahApurUSa hovAthI jANe maMdagati thaI. 9 dakSiNa aMga bhAre hoya che te garbhamAM putra, ane vAma aMga bhAre hoya che te, putrI heya che ema kahe che. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ nandAnA dehada. 35 hAyanI ema ene vAraMvAra bagAsAM AvavA lAgyAM. vaLI have nandAne vizeSa lajajA AvavA lAgIH athavAto guNavAnanI saMgatimAM guNanI vRddhi thAya e gyaja che. bahArathI paNa enuM rUpa ati khIlI nIkaLyuM. maNinAgathI mudrikAnuM paNa evuM ja saundarya jaNAya che. anekauttamaguNayukta garbhanuM vidhi pramANe pAlana karatAM nandAne trIje mAse dehada utpanna thaye ke, huM hastIpara ArUDha thaIne, nagarane viSe sarvatra amAri ghoSaNA saMbhaLAvuM; ane kalpavRkSa para rahelI che enI ) latAnI peThe dIna-anAtha janonA maratha pUrUM. antaHkaraNane viSe pramoda pAmatI nandAe e pitAne dehada pitAne saMbhaLAvya; kAraNake na kahI zakAya evuM hoya te paNa gurUjanane avazya kahevuM joIe, te AvI vAta kahevI emAM zuM ? nandAne dehada samajIne bhadrazreSTine harSa thaye ke " nizcaye enA garbhane viSe kaI uttama jIva che; kAraNa ke udarane viSe jevuM bhejana hoya che teja udgAra Ave che. mATe huM tvarAe putrInA dehada pUrNa karUM; kemake dehada pUryo vinA tarU paNa phaLatA nathI. Ama vicAra karIne nandAne pitA ratanene thALa bharIne rAjA pAse gaye; kAraNa ke anya vakhate paNa rAjAnI pAse riktahaste javuM kahyuM nathI te Ave vakhate te kahevuM ja zuM ? bheTa mUkIne caturaaiSTie aMjali jeDI namana karIne vijJApanA karI ke " he deva, eka mahIpatinI patnInI peThe, mArI putrIne hastIpara besavA Adine manoratha tha che. ApanA prasAde meM lakSamI te upArjana karI che, paNa nibhogInI peThe amArA jevA vaNikajanane e mane ratha pUravAnuM sAmarthya kayAMthI hoya ! mATe 1 guNavAnuM . ( ahiM ) garbha. 2 guNa. ( ahiM ) lAja. 8 dehada-garbhavatI strInI IcchA. 8 kavio kahe che ke tarUene paNa kaLio phuTavAne samaye dehada thAya che; jemake azokavRkSa yuvatI strI caraNa prahAra kare che tyAre puSpa dhAraNa kare che, bakula vRkSa enA mukhathakI madirAne chaMTakAva pAme che tyAre vikasvara thAya che; priyaMgu enA zarIranA sparzathI-ityAdi. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. he svAmI, kRpA karIne sevakane hastI pramukha Ape; kemake Azritavargapara svAmI vatsaraLabhAva rAkheja che. e pachI rAjAe zeThe dharelA bheTanA thALamAMthI zeSA mAtra lIdhI; kAraNa ke kIrtirUpI strIne viSe lubdha evA rAjAone nispRhatA ja priya hoya che. eNe harSa sahita zeThane kahyuM-vaNiziromaNi bhadrazeTha, mAre tArA karatAM kaMI paNa adhika nathI; mAruM dhana te tArUMja che, mArI je je vastuo-pANIdAra muktAphaLo, AbhUSaNo pramukha tArA upayogamAM AvI zabhAbhUta thatI hoya tene kRtakRtya jANavI: athavA ahiM sarva tAruM ja che; ene tuM yatheccha upayoga kara. ame to keTavALanI peThe A vastuonI kevaLa cekI karavAvALA chIe. zeThe kahyuM-svAmI, Apa mahArAjA kahe che te yathArtha ja che kAraNa ke kalpavRkSa paNa kadApi potAne mATe phaLa dhAraNa karatuM nathI. ApanA prasAdathI Aje mArUM mane rAjya pUrNa thayuM che; kAraNa ke ratnAkarane sevaka kadi maNi vinAne rahe? pachI rAjAe zeThane pitAne hAthe tAMbUla ApyuM: khare! mananA garava sahita apAya eja ApyuM kahevAya che. rAjAe tarata pitAnA adhikArI vargane " tame Adara sahita madhye rahIne zeThanuM kArya bhAvI Apo" ema AjJA karI eTale zeTha "ApanI mahA kRpA thaI " ema kahI namana karI rAjAnA pratibimbe hAyanI evA adhikArIone sAthe laI ghera gaye. tyAM emaNe chatra pramukhane kSaNa mAtramAM egya egya sthAne goThavI dIdhAM. sonuM ane vaLI sugadhI-ene kaNa na Adara kare ? hastipara beThelI nandA, zaizavAvasthAmAM ramatI vakhate, sahedara evA airAvata para beThelI lakSmI jevI zobhavA lAgI. enA mastaka para raheluM chatra, airAvaNu ane lakSmIne sahedaranI brAntithI maLavA AveluM caMdrabimba heyanI evuM zebhavA lAgyuM. ene vIMjAtA veta cAmare chatrarUpI caMdramAnA kiraNone 1 rAjAe yazarAja bhukhyA hoya che ema kahe che. 2 airAvata, lakSmI, caMdra, ItyAdi ceda rane samudramAMthI nIkaLyAM kahevAya che, mATe emanuM ekaja utpattisthAna ethI eo sadara kahevAya.. Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ - abhayakumArane janma. samUha hoyanI evA virAjavA lAgyA. mAthe veta megha AvI rahyo hoya evA girivara upara eka suvarNanI kamaLanIne, ghaDImAM AvatA ne ghaDImAM pAchA uDI jatA evA kalahaMsavALuM kamaLa hoya, to te kamaLanI, hastI para beThelI ane tame chatrane dhAraNa karatI nanhAnA-hAlatA cAmarathI vIMjAtA-mukhane upamA ApI zakAya. pachI suMdara vastrAbharaNathI vibhUSita evI nandAe viratinI peThe sarva jantuone abhaya ApI, cintAmaNinI peThe anAtha-dIna-paMgu-abdha-vyAdhigrasta Adine manerane pUrNa karI cATa-coka vageremAM pharI, meghamALAnI jema dAna ApIne lekene zAnta karyA. A pramANe bhadrazeThe nAnA manoratha pUrNa karyA. dakSiNa kara udAra thaye chate kayA kArya siddha nathI thatAM ? - have gUDhagabho nandA, pitAnA manoratha pUrNa thaye, duha evA gabhaMbhArane, pRthivI amUlya nidhAnane dhAraNa kare tema, Ananda sahita vaDana karavA lAgI. pitAnA AtmAnI peThe atyanta sukhamAM garbhane pAlana karatAM nava mAsane sADAATha divasa vyatikamyA, te vakhate dizA nirmaLa thaye chate, vAyu anaphaLa thaye chate, mahItaLa puSkaLa dhAnyasamRddhithI bharAI gaye chate, jyAre sarva uttama grahe kendrAdisthAnamAM hatA ane gurU mukhasthAnane viSe hato evA ubhayakuLane lAbhaprada uttama samaye, parama utkRSTa vaibhavanI vacce, pUrva dizA ravimaMDaLane prasave tema, nandAe, ati sukhazAtithI, prasaratI kAntivALA putrane janma Ape. te vakhate, atyanta parizramane lIdhe sarI jatI nIvIne vAma hastavaDe grahaNa karI rAkhatI, utarI jatA uttarIya vastrane dakSiNa hastavaDe mastakapara laI letI, kIDArane jotarelA baLadanI peThe atizaya hAMphatI, ane nitamba tathA vajanA bhArane lIdhe pade pade skUlanA pAmatI priyaMkarA nAmanI dAsI zIdhra zreNInI pAse . 1 sava sAvaghathI viramelA-sarva ninya vyApAra tyajelA-sAdhu yuni. 2 arthAta dAna ApavAthI. ApanAro hAtha e dakSiNa hAtha che. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. pahoMcI; athavA lAbha thato hoya te koNa tvarA nathI karata? zreNInI pAse jaI eNe vadhAmaNI ApI ke, " he tAta, ApanI putrI nandAne devakumAra tulya putrane prasava thaye che. " e sAMbhaLIne zeThe ene pite paherelAM mudrikA Adi tathA eka suvarNanI chablikA' ApyAM; kAraNa ke udAra purUSe priyabhASaNa karanArane zuM nathI ApatA ? vaLI harSane lIdhe zeThe ene dAsapaNAmAMthI paNa mukta karI; athavA to puNyavaMta purUSane janma kenA abhyayane mATe nathI thatuM ? pachI, A bALaka agresara thaIne dharmadhurAne dhAraNa karaze tathA duSkarmarUpI dhAnyane sApha karI nAMkhaze ema sUcavanAra, khaDIthI citrelA, jayastaMbha ane muzala, sUtikAgrahanA dvAranI dakSiNa ane vAma bAjue mukavAmAM AvyA. badhuo ghera nAnA prakAranA toraNa bAMdhI suMdara vastrAbharaNa paheravA lAgyA. vAjitronA nAda thavA lAgyA; sibhAgyavaMtI strIo nRtya karavA lAgI, gayA gIta gAvA lAgyA, akSatanA pAtro AvavA lAgyA ane goLadhANa vaheMcAvA lAgyA. suMdarIonAM gAravaNa mukha piMjarita-suvarNava thayAM ane bhAlane viSe sAkSAt rAga heyanI evA kuMkumanA stabake racAyAM. vaLI A bALanI pAse, maMgaLikane arthe lAla kasuMbAvALuM ane AmravRkSanA pAtroe yukta evuM darpaNa dharavAmAM AvyuM te jANe, mastake lAla phaTake bAMdhIne pitAnA bhrAtA kalpavRkSanA aMgaja evA patro sahita caMdramA, bRhaspatine paNa jItanAra evA A bALakanI pAse vidyA zIkhavA Avele heyanI zuM ema dekhAvA lAgyuM. 1 jIbha. jIbhavatI harSanA samAcAra ApyA mATe suvarNanI banAvelI chaw (eTale jIbhanA ghATane suvarNanA patrAne kaTake ) Ape. 2 rAga (1) sneha. ( ra ) raMga. 3 ADa; pILa, chuMdaNuM (?) 4 lAla vastra ane lIlA patroe yukta evuM darpaNa kahyuM che, te caMdramA sAthe darpaNanuM sAdasya lAvavA mATe caMdramAmAM paNa evA vizeSaNo joIe; teTalA mATe kavie caMdramAne "lAla phaTakA yukta " ane "(kalpavRkSanA) lIlA patranI saMgAtha Avela " citaryo che. Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ * . janma mahotsava. 39 evAmAM eka moTA ziSyanA hAthamAM, jagatanI maMdatAnuM umUlana karavAne arthe ja jANe heyanI ema, eka daMDa ApI, mULAkSarone pATha karatA nizALIAone sAthe laI, upAdhyAye bhadrazeThane ghera AvavA lAgyA; te jANe bALakaabhayakumAranI saddabuddhinuM sevana karavAne arthe hAyanI ! e upAdhyAyane, zeThe paNa vaccatAMbUla AdithI satkAra karyo, te jANe kumArane bhaNAvavAne mATe AgaLathI emanI nimaNUka karI hAyanI ! pachI zeTha nizALIAonAM mastaka dhovarAvyAM ane gaLa vaheMce; te jANe eTalA mATe ke e muLAkSare belatA e vidyAthIo e thakI madhura ane snigdha thAya. vaLI bhANejanA janmane zeTha vardhanakara paNa karyo; paNa Ama-vRddhine viSe vaLI. vardhanakarU e kharekhara Azcarya thayuM. janmane trIje divase bALakane caMdra-sUryanAM darzana karAvyAM te eTalA vAste ke siAmya ane dita evA e bALane joI eo paNa garvarahita thAya. chaTTe divase enA svajanee dharmajAgaraNa karyuM e ema batAvavAnuM ke ema karavAthI e bALaka nitya jAgrata raheze. vaLI emaNe dazame divase sUtakazuddhi karI kAraNake vicakSaNa jana lokadharmanI sthitine ullaMghana karatA nathI. bArame divase sarva bAMdhavone ekaThA karIne vividha prakAranA uttama bhejana jamADI temanI samakSa bhadrazreSTie, gurU jema sarva saMghanI samakSa ziSyanuM nAma pADe tema potAnA dehitAnuM nAma pADayuM: " e garbhamAM hato tyAre enI mAtAne abhayadAna devAne mane ratha thaye hatuM tethI enuM abhayakumAra evuM guNavALuM nAma thAo. nAma pADIne gheraghera kaMsAranI 1 mahetAjIo. 2 janma-mahotsava. 3 A zabdanA be artha thAya che. bIjo artha "vRddhi' che. ahiM A bIjo artha evoH vRddhine viSe vRdhdhi-e Azcarya 4 caMdramAmAM "somya" ( zAntapaNuM ) che ane sUryamAM "dIpti' ( tejasvIpaNuM) che; ema e beune potapotAnA guNone lIdhe "gava" thAya. paNa abhayamAM e beu guNo joIne e ubhaya garva rahita thAya. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra lANI mokalavAmAM AvI; kAraNake mukha mIThAM na karAve te enuM nAma paNa keNa jANe? have pAMca dhAvamAtAothI pAlana karAtA kumAra, pAMca samitie karIne zuddha evA sAdhunA cAritranI peThe rAtridivasa vRddhi pAmavA lAge. lAlanapAlanamAM ucharate e e abhayakumAra bALaka, jema uttama ratna catura jhaverIonA hAthamAM phare tema ekabIjA bAjonA hAthamAM pharavA lAgyuM. leke e svarUpavAna kumAranA aMga cuMbana karavA lAgyA te jANe enA zarIranA kuMdapuSpasamAna ujavaLa guNone grahaNa karavAnI IcchAne lIdheja hAyanI. zarIra ane kAntie sita pakSanA caMdramAnI samAna vRddhi pAmate e kumAra pAMca varSane divase ene enI mAtAnA pitAe nizALe besADa. te vakhate svajanoe, abhyAsa karavAnA manavALA e abhayane, enI pAse vrata karAvatA heyanI ema, vetavastra paherAvyAM. vaLI enA chatrAkAra mastakanI upara zebhAne arthe kusumane mukuTa paherAvavAmAM AvyuM kAraNa ke pupane hamezAM ucca ja sthAna maLe che. enA kaMThapradezane viSe paNa kusumanI mALA nAkhavAmAM AvI, te jANe enA hRdayamAM rahelI utpattikI pramukha buddhionI pUjAne artheja hAyanI ! vaLI sakaLa vizvanA bhUSaNarUpa evA e kumArane AbhUSaNa paNa paherAvavAmAM AvyA; kAraNa ke suvaNanI mudrikA hoya temAM paNa maNi besAre che. pachI ene eka uttama azvapara besAravAmAM Avye paNa emAM kAMI paNa Azcarya nahotuM kAraNa ke thoDA samayamAM te e hastIpara paNa besavAne che. vaLI enA mastakapara ramya ne zebhAyamAna chatra paNa dharavAmAM AvyuM te jANe pAdavaDe sparza karatA sUryathI ene dUSaNa na lAge eTalA mATeja hoyanI ? 1 vratavALA mANase zveta vastro dhAraNa kare che e rivAja che; kAraNake veta zivAyanA bIja varNa indriyane sateja karavAvALA che, (je vatine na joIe). * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ A nizALagarANuM. pachI bAra prakAranA vAjiMtrenA maMjula svaranI vacce, gIta gAtI suMdara strIo sahita, ane ekatra thayelA nizALIAonI saMgAthe, prajJAvizALa bhavyapurUSane zrIjinAgama pAse laI gaI hatI tema zreSThI abhayane upAdhyAyane ghera laI cAlyA. tyAM abhaye sarasvatI devIne bhakti sahita naivedyavaDe pUjIne namana karyuM; kAraNa ke enI ja kRpAthI mRtasAgara tarI zakAya che. pachI e upAdhyAyanI pUjA karI namIne emanI pAse beThe; kAraNa ke eka pada zikhavanAra gurU pUjavA egya che to zAstra zikhavanAra hoya emAM zuM Azcarya ? ( ziSya pAse beThe eTale ) gurUe pite ene mULAkSarAnI vAcanA ApI kAraNake pUrve zrIkRSNa jevA nizALIA gurUne " kalpadruma jevA thaI paDyA hatA. pachI - nizALIAone khAvAnI vastuothI bharelA khaDIA pramukha ApyA; kAraNake sarva keIne potapotAne lAyakanI vastuonI IcchA hoya che. A pramANe jenuM nizALagaraNuM karavAmAM AvyuM evo zreNikaputra abhayakumAra, zayAmAMthI uThIne, hAnuM bALaka mAtA pAse jAya tema, nizALe javA lAgyuM. vinayI, rasika ane buddhivaMta evo e preraNuM vinAja zIkhavA lAge, kAraNa ke kaLApa pUravAmAM mayUrane bIjAne upadezanI jarUra paDatI nathI. pachI te ekasarakhA, bharelA, goLa ane chUTA chUTA akSare pATI para pitAne hAthe lakhavA maMDyo. vaLI anadhyAyane divase te ke I vakhate veSa kADhavAnI, te kaI vakhate geDIdaDAnI, eka vAra cepATanI te bIjI vAra ghoDA ghaDAnI, Aje eka page cAlavAnI to kAle vartuLAkAre pharavAnI, kaI vakhata bhamaraDAnI to bIjI vakhata keDIonI-evI evI ramato pitAnA samAnavayanA nizALIAonI sAthe ramavA lAgyaH ahe bALakane svabhAva ke duratikama che ? AThame varSe to eNe, darpaNa padArthone jhaDaNa kare tema, lekhanathI te pakSIonA rUdana samajavA sudhInI bahotere kaLA grahaNa karI lIdhI. 1 juo, upamita bhavaprapaMca kathA. emAM kahelI amuka vAtane uddezIne A kahyuM che.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. - ekadA abhayane kaI bALaka sAthe kalaha thaye; kAraNake sabata che teja prAyaH dveSa karAvanArI che. pelAe kahyuM-abhaya, tene pAMca akSara AvaDyA tyAM te anAjanA kaNathI uMdara ja jema, tema tuM tane mahaTa thaI gaye mAne che! tuM buddhimAM bRhaspati tulya che te, zivanA pitAnI jema tuM tArA pitAne paNa jANatA nathI enuM tuM zuM kahIza ? abhaye kahyuMbhAIo, mArA pitA bhadraSTI che ke jeo sUryanI jema sakaLa bhuvanane viSe prasiddha che. e sAMbhaLIne eka jaNe kahyuM-he mAtRpatraka, e te tArI mAtAnA pitA che; paNa satya che-tuM bALaka hovAthI tArA mAtAmahane tArA pitA samaje che. emAM zuM Azcarya ke bALake kiMcit paNa mukha mIThuM karAve emanAja thAya che, jemake zvAna. e sAMbhaLIne saMzaya utpanna thavAthI, abhaye jaIne mAtAne pUchayuM-he mAtA, mArA pitA keNa che te kahe. nandAe uttara Apyo-jema budhane pitA caMdra che tema tArApara hAla rAkhanAra bhadraSTI tArA pitA che. paNa vAcALa abhaya belI udyo-mAtA, e te tArA pitA che; mATe gurU ziSyane kahe tema, A vAtanuM tuM mane rahasya kahe. athavA te teM A budha ane caMdramAnuM dRSTAnna ApyuM te samAnatAne lIdhe tuM nizca A vAtanuM pratipAdana kareja che; kAraNake jIlDA che te satya bolanArI che. mATe jema [ putra evo | budha maMDaLane viSe rahe che ane (pitA-) caMdramA anya dezane viSe pho kare che; tema huM A bhadrazreSThInA gharamAM chuM, paNa mArA pitA te dezAntarane viSe che. e pachI nadIe netramAM artha sahita gadgad vANIe uttara Ape-meIla sAkSAta devakumAra 1 Azcarya che ke bhadrazreSThI, lagna samaye paNa, nandAnA pANigrahaNa karanAranuM nAma ThAma sudhdhAM jANavAnI takalIpha letA nathI-eTaluM ja nahi paraMtu jamAI thaI pitAnA ja gharamAM rahIne nandAne garbhavatI mukIne jAya che tyAre paNa ene viSe kaMI paNa pRcchA thaI hoya evuM kavi jaNAvatA nathI. vaLI jemAM zuM che te patnI jANatI suddhAM nathI evo eka kAgaLane kaTake ApI jatAM, pati jANe pitAnuM sarvasva garbhavatI patnIne ApIne saMtoSa pamADI potAnI pharaja adA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAranI vidvattA. 43 jevA dezAntarathI ahiM AvyA hatA emanI sAthe mArAM lagna thayAM; paNa keTaleka kALa vyatIta thayA pachI, tuM garbhane viSe hato te vakhate keTalAka uMTavALA AvyA temanI sAthe gupta vAtacita karIne tArA pitA tatkALa ahiMthI gayA cheH kAraNake nibhogI jananI pAse ciMtAmaNi keTaloka kALa rahe? A sAMbhaLI abhaye pUchayuM-he mAtA, mArA pitA ahiMthI gayA tyAre tane kaMI nidhAna jevuM ApatA gayA che? naMdAe uttara Ape-A eka patra ApatA gayA che paraMtu huM ene bhAvArtha jANatI nathI; kAraNake strIone buddhibhava keTalo haiya? " eNe ema kahI abhayanA hAthamAM patra Ape; abhaye te vAMcyuM eTale turata tene hArda samajI jaIne harSa pAme, ne mAtAne kahevA lAge-mAtAjI, mArI vadhAmaNI cheH mArA pitAjI rAjagRha nagaranA rAjA che. je! huraTTI eTale kahetA bhIMta, athaoNt veta bhIMtavALA mahela; ane japA eTale pRthivI pAna-rAjA; kAraNake je zabda pRthivIvAcaka che. A sAMbhaLIne nandA te bahu vismaya pAmI ke he ! A hAne bALaka chatAM enI buddhi asAdhAraNa che. athavA evA pitAnA putrane viSe zuM asaMbhavita che? zALanA bIja thakI niraMtara zALanA aMkura ja utpanna thAya che. pachI nItizAstrane viSe nipuNa e abhaya kahevA lAgyA mAtAjI, have ApaNe A suMdara evA paNa tArA pitAnA gharamAM rahevuM yukta nathI. kAraNa ke strIne, kumArI hoya tyAre pitA, vanane viSe svAmI, ane vRddha vaye putra parama karI saMtoSa pAme che, tyAre patnI, te kAgaLa maLyo eTale basa, badhuM maLyuM ema samajIne saMtoSa pAmI rahe che. ne pUchyuM nAma, na pUchyuM ThAma, nathI pUchatI ke kayAre pAchA Avaze vagere ? vaLI pitAne sthAne gayA pachI te garbhavatI strIne mukI AvelAne e vAta smaraNamAMthI jatI ja rahe che, kayAMsudhI ke putra maheTa thaI pitAnI pAse Ave che tyAM sudhI. kavi A vAtane koNa jANe kema IsAro sara karatA nathI . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. zaraNa che. Ama che mATe bIjI strIo suddhAM pitAne ghera rahe nahIM, te rAjAnI strI te zA mATe tyAM rahe? zatamUlya maNinI rakSA karavI joIe te lakSamUlya maNinI karavI paDe emAM te kahevuM ja zuM? mATe mArA mAtAmahanA ghara thakI have ApaNe mArA pitAne ghera javuM joIe. e vAtanI nandAe hA kahI eTale abhaye zreSThI pAse jaI lalATaneviSe aMjali rAkhI namana karI vijJApanA karI ( kAraNake vinaya to kulaparaMparAgata hoya che )-mArA pitA te rAjA che mATe amane have emane tyAM mekale; kAraNake vallabha e dehitA paNa mesALamAM rahetuM nathI. mosALa rahenArAonA pitAnuM nAma paNa jAya che, te ema pitAnA nAmane nAza karanArA halakA janenuM jIvita ja zA kAmanuM che? kAraNake . uttamAH svaguNaiH khyAtA madhyamAzca piturguNaiH / adhamA mAtulaiH khyAtAH zvazurai vAdhamAdhamAH // quo tato'dhamatarA jJeyA ye khyAtA bhaginIbhujA / 'jAmAtrA ye punaHkhyAtA stannAmApi na gRhyate // bhadrazreSThIne te AvAM karNabhedI vacane zravaNa karIne bahu dukha thayuM; kAraNake priyabadhune viyega nehIjana sahana karI zakatA nathI. emaNe beune mokalavAnI mahAprayAse hA kahI; kAraNake elA dudhane choDI detAM duHkha thAya che to sAthe vaLI sAkarane kema tyajAya ? ' pachI emane mokalavAne arthe bhadraSTIe bahu uttama prakAranI sAmagrI taiyAra karavA mAMDI; kAraNake kaMIpaNe ( dravyAbharaNavastrAdi) lIdhA vinA janArI putrI sAsarAmAM AdarabhAva pAmatI nathI. mAtAe paNa putrIne zikhAmaNa dIdhI ke-he putrI, sAsare jaIne tuM sAsunI bhakti karaje, kAraNa ke tyAM eja mAtA tulya che; sapatnInI sAthe henanI jema vartaje, kAraNake kalaha thavAthI A bhavane temaja AvatA bhavane paNa nAza thAya che. vaLI tArA patinI tuM devatulya sevA karaje; kAraNake nItizAstramAM kahyuM che P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trus
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ . mATIkarAnI vidAyagiri. 5 ke strIone pati eja gurU che. bIjuM e ke e tArA hAthamAM haze to bIjAo tAro parAbhava nahiM karI zake; je ! tIkSaNa evA paNa tIra bakhtare karIne yukta evA zarIra para zuM karI zake che ? kalyANI nandAe paNa A pramANe mAtapitAe ApelI zikhAmaNa grahaNa karI; kAraNa ke e pitAne ISTa hatuM ane vaLI vaidya batAvyuM. vaLI abhayane paNa emaNe kahyuM-tuM niraMtara tArA mAtapitAnA vacanane anusarIne cAlaje, kAraNake e tArA A lokanA gurU che. vaLI he vatsa, tArI prajAne tArA para sneha thAya ema vartaje. je ema karIza te ja tArA pitAnI peThe tane paNa rAjya maLaze. nirantara AnandamAM magna evo tuM mArUM ghara tyajI jAya che, to have caMdravinAnA AkAzanI peThe te kema zebhaze ? bandhavinAnA mArA jevA ati nirbhAgIne have tArA viyegane lIdhe dizAo zUnya lAgaze. vadhAre zuM kahuM ? tArA pitAne ghera jaIne amane bhUlI na jate ( saMbhAraje ); kAraNake svarge gayelAo prAyaH pAchaLanAne saMbhAratA nathI. pachI abhaye kahyuM- he tAta, sUryanA kiraNathI jema AkAza tema ApanA jevA mArA pUjyapAda pitAmahuthI A ghara bahu zobhe che. ApanA sarvatra vyApI rahelA nirmaLa guNo chatAM dizAo kevI rIte zUnya lAgaze ? nirmaLa guNavALo paTa te zUnya nathI lAgata. ApanA upakAro te, staMbhane viSe katarelA akSarenI piThe, mArA hRdayane viSe nirantara sthApelA che; chatAM je huM A5nuM vimaraNa karUM to huM ke kahevAuM ? vaLI Apa-vaDIle mane je, pitAnI bhakti karaje ItyAdinA Adeza karyo te huM nirantara pALIza kAraNake e keNa heya ke je chate kAne, maNimaMDaLa maLe te na paherI le ? pachI zreSThIo abhaya sahita nandAne puSkaLa vaibhava sAthe vidAya karI; kAraNa ke guNavAna prajAne kaNa alpa ApavAnI IcachA kare ? jema sarva karma kSINa thaye jIva svargathI zivavAsa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. pAme che tema gAma-nagara Adi oLaMgatA oLaMgavA mAtA ane putra rAjagRha nagare pahocyA. tyAM abhaye mAtAne parivAra sahita udyAnane viSe rAkhI tyAM te jANe RtuothI yukta evI sAkSAt vanadevI heyanI ema zebhavA lAgI. pachI pite mArkaDa RSi jema vizvanI sthitinuM avalekana karavAne harinI kukSine viSe piThA hatA tema, nagaravRttAnta nihALavAne aMdara praveza karyo. tyAM teNe kathA kahenArA vyAsanI kathAmAMja hoyanI ema ghaNA mANasane eka sthaLe ekaThA thayelA joyA. eTale eNe TeLAmAMnA ekane pUchyuM-A samAja ahiM kema maLI che ? zuM ahiM goLa vaheMcAya che? pelAe uttara Ape-tuM vatsa, geLane sArI rIte oLakhate jaNAya che; paraMtu ahIM to evuM heMcAya che ke jenI devatAo paNa IcchA kare. kAraNa ke vAta ema banI che ke-- - zreNika rAjAe, vidvattAvALA paMDita zAstrane prApta kare tema cArasonenavANuM maMtrio te prApta karyo chepaNa e have bRhaspatine paNa parAjaya kare evA keI zreSTha narane temane agresara sthApavAne Icche che. eTalA mATe evA naravIranI parIkSAne arthe rAjAe potAnI mudrikAne, bhUmine viSe nidhAnanI piThe, ahiM eka zuSka kuvAne viSe nAkhI che; ane pitAnA sevakajanene evo Adeza karyo che ke-je vIrapurUSa kuvAnA taTapara rahIneja, lehacuMbakamaNi lehane AkarSe tema, pitAnA hAthavatI e aMguThIne grahaNa karaze ene huM enA e buddhikauzalyane kharIdanArI mukhya amAtyanI padavI ApIza, addharAjya ApIza ane vaLI mArI putrI paNa paraNAvIza; athavA te evA purUSaratnane jeTaluM ApIe eTaluM ochuM che. A sAMbhaLIne abhayane ketuhala utpanna thayuM tethI te, eka Akhalo jema gAyanA vADAne viSe praveza kare tema e mANasanA TeLAmAM peThe; ne kahevA lAgyuMare bhAIo, tame e aMguThIne kema nathI laI letA ? e kArya azakya nathI. tame P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumArane buddhiprabhAva. 47 kema ciMtAmAM paDyA che ? lekee uttara Ape-vatsa, ame te darpaNane viSe pratibimbarUpe rahelA mukhanI jevI e aMguThIne grahaNa karavAne asamartha chIe. eTale abhaye puchayuM-keI paradezI paNa e laI zake khare ? tene uttara ma -bhAI, emAM zuM ? gA vALe te arjuna.1 " aneka dezomAM pharelA, vayevRddhazAstrapAraMgata ane vaLI paLI suddhAM AvelA evA amArA jevAmAM paNa te grahaNa karavAnuM sAmarthya nathI te A utkaMThAvALo chatAM paNa laghu bALaka jevA e kevI rIte laI zakaze ? uce hovAthI duprApya evA phaLane vAmana nara kevI rIte pahoMcI zakaze ? athavA te jevuM enA mukhanuM teja che evI enAmAM kaLA paNa haze; kAraNa ke caMdramAne viSe paNa je kAntine samUha rahe che e enI kaLAone lIdheja che. " loke A pramANe vicAra kare che evAmAM to abhayakumAre sevako pAse tAjuM gAmaya maMgAvyuM ane e pelI mudrikA para pheMkayuM, tethI sajjanane viSe upakAranI jema, mudrikA gomayane viSe coMTI gaI. pachI e gomayane sUkavI nAMkhavAne mATe eka ghAsane pULo maMgAvI saLagAvIne mAMhe nAMkheH kharUM che ke samaye uSNane paNa khapa paDe che. pachI eNe pAse rahelA eka jaLabharelA kuvAmAMthI nIkavATe jaLa aNAvI A khAlI kuvAne bharAvI nakhAvyuM. eTale, jema strInA cittane rAjI karyothI guDhavAta paNa tenA ( hadayamAMthI) mukha pAse Ave che tema peluM sukAI gayeluM gomaya kuvAmAMthI upara tarI AvyuM. te abhaye laI temAMthI aMguThI kADhI lIdhI; te jANe asAra thakI paNa sAra vastune grahaNa karI levI e nItinA smaraNa thakIja heyanI ! loke te netra vikAsI rahyA ane mastaka dhuNAvavA lAgyA. vaLI emanAM hRdaya paNa AlekhAI gayAM. eo vicAravA lAgyA-ApaNA jevA vayovRddhathI paNa na banI zakyuM evuM dukara kArya, zivAvasthAne viSe dhanuSya caDhAvanAra rAmanI peThe 1 atyAre ApaNAmAM Ane maLatI evI kahevata che ke " gAyo vALe te govALa." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. A nhAnA bALake karyuM, athavA to laghu paNa sadguNi nara sarva kAyane sAdhe che; kAraNake eka dIpaka che te potAnI nAnIzI zikhAthI AkhA gharane zuM nathI prakAzita karatA ? hAnuM sarakhuM vajI paNa parvatane nathI bhedI zakatuM ? aDadanA dANA jevaDuM citAratna paNa zuM manavAMchita nathI pUratuM ? vaye vRddha paNa jJAnavihIna evA jana ja kaMI paNa prApta karI zakatA nathI; kAraNa ke moTA te DuMgarA ye che. - leke Ama vicAre che evAmAM rAjasevake harSamAM ne harSamAM rAjA pAse gayA ne tene vijJApanA karavA lAgyA-he. rAjana, vanathakI vIra purUSanI jema, keI eka videzI bALa ahIM AvI caDyo che teNe, sapanA daramAMthI maNi grahaNa karanAra sAhasika naranI piThe, pitAnI buddhinA prabhAve, kenI samakSa mudrikAne bahAra kADhI che. e sAMbhaLIne narapatie e bALaka (abhaya ) ne tvarAthI bolAvI maMgA; kAraNake evA nhAnA bALavArane joyA vinA eka kSaNa jAya che te paNa prahara je lAge che. abhaya paNa AvIne parama bhakti sahita pitAne caraNe name, kAraNake aMnya jane paNa rAjaputrone vinaya joine enuM daSTAMta le che. rAjAe tene pitAnA putranI jema AliMgana dIdhuM; athavA to netra, jAtimaraNajJAna utpanna thayuM hoya tema, nahiM joyelI evI paNa pitAnI vastune oLakhI kADhe che. udayAcaLanI upara rahelA caMdramAnI - sAme je budha graha hoya to tenI siMhAsana para beThelA rAjAnI sanmukha rahelA abhayane upamA ApI zakAya.' pachI rAjAe tene pUchyuM-he buddhimAna, tame kyA sthAnane tamArI gerahAjarIthI, caMdramAe tyajI dIdhelA AkAzadezanI dazAne pamADayuM che ? e sAMbhaLIne, mathana karAtA samudranA jevA gaMbhIra nAdathI abhaya be-huM veNutaTathI AvyuM chuM; paNa Ape . 1 arthAta, siMhAsana para beThelA rAjAnI sanmukha rahela abhayakumAra, jANe udayAcaLa para rahelA caMdramAnI sanmukha budha graha ja hoyanI ! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aarau
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUmAgama-e je "caMdramAe tyajI dIdhela -ityAdi kahyuM, e kevI rIte ? kAraNa ke huM ahIM AvyuM chuM chatAM e nagara te jevuM ne tevuMja che. ratnAkaramAMthI eka zaMkha gayo to tethI tenuM zuM ghaTI gayuM ? khadyota eTale pataMgoAnA jatA rahevAthI AkAzanI zobhA kiMcitamAtra jUna thatI nathI. . ahe ! zI AnA vacananI vicitratA che? Ama vicAra karatA zreNikarAjAe tene pUchyuM-he bhadramukha, tuM tyAMnA bhadraThIne oLakhe che ? kumAre kahyuM-hA nAtha, huM tene sArI rIte oLakhuM chuM; kAraNake ApanI saMgAthe hamaNuM thayuM te mAre emanI sAthe bahu samAgama che, anya bhadrahastI jevA e bhadrazreSThInuM kalyANa thAo ke jenA kara thakI niraMtara dAnane jharo vahyA kare che. vaLI rAjAe pUchayuM-tene naMdA nAmanI putrI che te pUrve garbhavatI hatI tene zuM avataryuM ? tenA uttaramAM abhaye kahyuM-mahArAja, "kamalinI pAne janma Ape tema eNe eka putrane janma Ape che." vaLI "enuM kevuM rUpa che? enA zA samAcAra che ? e bALakanuM nAma zuM ? " AvA AvA praznanA uttara paNa abhayakumAre spaSTa rIte ApyA kedharaNInA iMdra, zarIre-rUpe-AcaraNe tathA vaye e hArA jeja che. vaLI lekene AkRtie AkRtie bheda mAlama paDe che; paNa hArI ne tenI AkRtimAM te tala mAtrane paNa taphAvata nathI. vaLI he rAjana, raNakSetrane viSe tame tamArUM tIkSaNa khaDjha kheMcIne ubhA rahe te vakhate tamAro nibaLa zatru kaMThane viSe kuhADe laine tamArI pAse zuM mAge che ? rAjAe uttara Akhe-abhaya mAge. eTale abhaye kahyuM- tyAre tame eja enuM nAma che ema jANaje. vaLI tamane kahuM chuM ke kaI be mitra hoya temanA te citta paNa vakhate judAM hoya; paNa mAruM ne tenuM to zarIra suddhAM eka che. " AvI enI vakroktithI rAjAe nizcayapara AvIne kahyuM tyAre e niHsaMzaya tuMja che; 1 dAna (1) ( hastInA saMbaMdhamAM) mada; (2) dAna ApavuM te, 2 dharaNIdhI. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIvaranuM jIvanacaritra. nahite Ama kahe nahIM. eTale lajajAthI nIcuM joI abha kahyuM-Apa pUjyapAda kahe che temaja che. " eTale to jANe mA jai gAyatte putra e vAkya pramANe smiA ane putranuM ekaya sUcavato hoya tema mahIpALe tene daDha AliMgana dIdhuM, ane parvata jema pitAnI guphAne viSe siMhanA bALane rAkhe tema teNe lakSmInA raMgamaMDaparUpa pitAnA utsagane viSe tene besADyo. vaLI te tenuM mastaka paNa vAraMvAra suMghavA lAgyA te jANe tenI sugaMdha pite levAne athavA pitAnI tene ApavAne icchatuM hoya eTalA mATe ja heyanI ! zreNikarAjAe vaLI harSanA AMsuothI putra--abhayakumArane huvarAvI dIdho te jANe tenA zarIrarUpI kSetrane viSe utpanna thayela buddhinA aMkurane chaMTakAva karavAne artheja hAyanI ! e vakhate harSa pAmelA mahIpatinA utsagarUpI AkAzane viSe caMdramA samAna zobhI rahelA, sidaryavaDe kAmadeva upara paNa vijaya meLavanAra rAjakumAra abhayanA milanathI, Idraputra jayaMtanA AgamanathI jema devasabhAne viSe AnaMda phelAya tema, rAjalokane viSe AnaMda AnaMda voI rahyo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarga 2 jo. zreNika rAjA kumAranA pratyeka aMge duSTi pheravato manathI citrAI, ALekhAI jate, gIjana gavaDe paramAtmAnuM svarUpa daSTigocara kare tema, tenuM rUpa nihALavA lAgyuM -ahe ! AnA caraNatala rakta, mRdu, sigdha ane avaka che; tathA caMdramA-vajI- Aditya-zaMkha-aMkuza-pa-azva-darpaNa ane hastInA cihethI yukata che; AnA rakta, tejasvI, geLa, uMcA ane vizALa nakha jANe dizAonA darpaNa hoyanI evA che; caraNa kAcabAnI samAna unata, snigdha, mAMsala, lisTa, eka sarakhA ane kamaLa jevA ( kamaLa ) che; gulapha uttama maNinI samAna nhAnA che; jAnu gUDha che ane jeghA sarala che; AnA mRdu ane vizALa urU kadaLIstaMbha jevA gAravaNo che. kaTibhAga vizALa suvarNanA phalaka samAna che; nAbhi dakSiNa AvartavALI ane kRpasadaza gaMbhIra cheH udara mRgapati siMhanA jevuM che; satva sarva prANIone Azcarya pamADanAruM che. AnuM urAsthaLa prataLI eTale piLanA dvAra jevuM vistIrNa ane zrI kRSNa vAsudeva (nA ura sthaLa) nI peThe kezanA gucchane dhAraNa karanArUM che; AnuM pRSTa vizAla che, te rAjyanI ciMtAthI khinna thayelA mArA jevAne jANe pRSTapaTTa. ( sahAyaka ) jevuM lAge che; AnA bAhu sarala ane jAnaparyanta dIrgha che te jANe AkAzane grahaNa karavAne icchatA hoyanI ! AnA hasta kaThina che, tathA kamaLanA mardanathI ja hAyanI ema raktavaNo ane uttama rekhAvALA che. AnA skaMdha sAmrAjyanI ane maMtripaNAnI dhurAne vahana karavAne vRSabhanA skaMdha jevA ( baliSTa ) che. AnA kaMTha upara kaMbUnI peThe traNa rekhAo che tethI kaMThanA cAra vibhAga jaNAya che te jANe cAra vidyAone sukhe karIne rahevAne mATe ja hoyanI ! biMbaphaLa samAna kAntivALA AnA oTha jANe nagarajanene sAkSAt anurAga 1 pR. 2 zaMkha, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ para abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. hAyanI (evA zebhe che) ! AnA veta ane daDha evA batrIze dAMta jANe purUSanA ( batrIze ) lakSaNo hoyanI evA che. AnI jihA kaMIka rakatavaNI ane spaSTa che kamaLasamAna kAMtivALuM tALu zUrAtanane sUcavanArUM che; kaLiyugaLa, jANe mRduvANuM ane lakamIne sukhe vizrAma levAne ozIkAM ja hoyanI evA che. AnI nAsikA dIrgha, uMcI ane sarala che te jANe buddhinA vijayathI prApta thayelI kIrtinI yaSTi hoyanI ! AnAM nIlavaNa kamaLa-55 jevAM netre jANe bane lokane jevAthI ja hoyanI ema prakulita (thayelAM) che. vaLI AnI bhrakuTI, puNyarUpI kaNanA samUhathI pUrNa evA kSetrane viSe pAparUpI kAka-pakSIone niSedha . karavAne suMdara nAsikArUpI vaMzanI upara, bhAlanI urdhva rekhAnA miSathI, kheMcAtI che paNacha jenI evuM, zarayukta dhanuSya hoyanI zuM (evI zobhe che ) ! AnA delAnI samAna AkRtivALA, racanAvizeSane lIdhe ramya tathA skaMdha paryanta AvIne vizrAnta thayelA karNa, jANe buddhinA, tyAM AvIne kIDA karI rahelA vimarza ane prakaSa nAmanA bhrAtRsuta ( bhatrijA ) hAyanI evA che !. vaLI AnAM netre che te to jANe kamaLa ja che; mukha jANe navIna caMdramA che; ane snigdha aMjana samAna zyAma evA keza che te te jANe strIonAM manane bAMdhI levAne pAza samAna che. AnA mastaka para vALanA guccha dakSiNa dizA tarapha vaLelA che e paNa ene anukuLa che, paNa emAM kaMI Azcarya nathI kAraNa ke dakSiNa eTale dakSa janene AkhI pRthvI dakSiNa eTale anukuLa ja hiya che. eNe gatithI rAjahaMsane jItI lIdhA che te e maMtrazaktithI paNa rAjahusene jItI leze emAM kaMI Azcarya nathI. vaLI A buddhimAn kumAre pitAnA svarathI, jaLabhayo bhAdrapadanA meghane jItI lIdhuM che e paNa yuktaja che. vaLI A je uMcI padavInI IcchA rAkhe che te nizcace urvazI cheathavA to 1 lAkaDI. 2 hiMcake. 3 e nAmanA pakSIo. 4 uttama rAjA. 5 e meghane svara gaMbhIra che; paNa A kumArano te ethI vadhAre gaMbhIra che. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravezamahotsava. paha enuM je je aMge huM jouM chuM te te mane suMdara ane lokettara lAge che. zuM vidhAtAe sAmudrika zAstra joIne emAM kahelAM lakSaNoe yukta Ane saraLe che ? athavA te Ane ja joIne ene sAra jANI laI pachI sAmudrika zAstra racyuM haze ?" - A pramANe harSasahita kumAranA aMgenuM nirUpaNa karI, rAjAe ene pUchyuM-mArA kuLarUpI AkAzanA sUrya hAla tArI mAtA kayAM che ? abhaye uttara Ape-he tAta, ApanA agaNitaguNayukta caraNakamaLanuM haMsInI peThe nitya smaraNa karatI mArI mAtA nagaranI bahAra udyAnamAM che. A sAMbhaLIne rAjAe, kumArane AgaLa rAkhIne nandAne nagarane viSe praveza karAvavAne sevakajanene Adeza karyo ane pote paNa pAchaLa gaye; kAraNake rAgI purUSa zuM nathI karate ? pachI pavitra zIlanA pAtrarUpa evI nandA harSamAM aMgapara uttama vastrAbhUSaNa sajavA lAgI paNa ene abhaye vArI ( ahe ! mAtAne putranAM zikSAvacana paNa sArA mATe che); kAraNake pati paradeza hoya tyAre strIoe evAM vastrAbharaNa dhAraNa karavA gya nathI : sUrya anya dvipamAM hoya tyAre kamalinI paNa vikasvara thatI nathI. eTale vicArane viSe badhusamAna evA putranAM vacana sAMbhaLIne nA pUrvanA ja veSamAM rahI? kAraNake DAhyA mANasee bALakanAM paNa hitakAraka sAra vAkaya auSadhinI peThe avazya grahaNa karavA yogya che. rAjAe AvIne DhIlAM paDI gayelA kaMkaNavALI, netrane viSe aMjana vinAnI ane malina vastramAM rahelI nandAne joI to e ene alpa jaLamAM ugelI eka kamaLanI jevI lAgI. eNe pachI nandAne kahyuM-aho ! tArAM aMga durbaLa thaI gayAM che : athavA te emAM kaMI Azcarya nathI kAraNake satInuM caritra sAdhI jevuM hoya che ema kahIne ciMtAtura nandAne yogya rIte Ananda ApavA lAgyuM. pachI eNe harSamAM dukAne dukAne kasuMbAnI vajAothI ane raste raste uttama toraNe baMdhAvIne nagara zaNagArAvyuM. AgaLa putra ne pAchaLa uttama vastrAbhUSaNa paherIne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. satI nandAe hastI upara besIne nagarane viSe praveza karyo, jayanta sahita IndrANa praveza kare tema. te vakhate vAyune lIdhe hAlatI kevAothI dukAnanI paMktio, putra sahita praveza karatI nandAnA jANe laNa utAratI heyanI ema dekhAvA lAgI ane atyanta rUpavatI nandAne ane tenA putrane joIne lekenI dRSTi jANe thaMbhAI gaI hoya ema nizcaLa thaI gaI. vaLI ketaka jevAne utsuka evI strIone viSe AvI AvI ceSTAo thaI rahI kaI ekAvaLI hArane sthaLe vicitra maNi ane suvarNanI mekhalA paheravA lAgI, ane keI kuMDaLanI jagyAe kaMkaNa paheravA lAgI. keI strIoe bAjubaMdha paDatA mukIne utAvaLamAM ne utAvaLamAM hAthe nUpura paheyo ane keIe te kutUhaLa jevAnA AvezamAM ekane bale bIjuM vastra paherI lIdhuM. keIe te bilADInA baccAne pitAnuM bALaka dhArI keDamAM besADI lIdhuM keIe keLanA baccAne te keIe kapilAsuta jevA vAnarane ane keIe te vaLI bhUMDanA baccAMne teDI lIdhuM ! tethI sakhI sakhIomAM hasAhasa thaI rahI ke ahi ! te navAM navAM bALake lAvI. ahe! samAna vastuone viSe hamezAM bhUla thAya che. " A pramANe hasavA sarakhA veSanI ceSTAo karatI strIo gharanI bahAra nIkaLIne raste raste ubhI rahI nandAne ane enA putrane joI harSavaDe kahevA lAgI -nizcaye ANe pUrvabhavane viSe supAtradAna dIdhuM haze, niSkalaMka zIla pALyuM haze, kara tapa karyuM haze ane dharmarUpI pRthvIne viSe kuzaLatArUpI bIja vAvyuM haze ene lIdhe ja e AvA uttama putranI jananI ane evA zreNikanRpa jevA mahAna rAjAnI strI thaI che. devAMganAothI paNa adhika enuM lAvaNya che, anyane viSe na ja heya evuM enuM rUpa che ane sarva jagata karatAM utkRSTa enuM gAMbhIrya che ke je ene sage vyApI rahyuM che. kAMcananI kAntine harI lenArUM evuM enuM zairya che; aMganI priyatAnuM ekaja dhurya evuM enuM mAdhurya che. vaLI sarva loke enuM nAma P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ si0 nA paTTarANI pade. jANe che ene oLakhe che ( evuM enuM AdeyanAmakarma che), Ama eka strIne viSe jeje AkarSaNa karanArA guNe joIe te A (nA) mAM che. vaLI ahe! A brIjanane viSe ziremaNi evI nandAe, viDuraparvatanI bhUmi vaDu maNine janma Ape tema, A devakumAra tulya ane sadgaNonA ekaja sthAnarUpa putrane janma Ape che. A zreSThI putrI sarva bhAgyavatI strIone viSe zreSTha che kAraNake ene A bhUpati pati malya che; ane vaLI ratanene prasavanArI nArIone viSe paNa e mukhya che, kemake Avo abhayakumAra je ene putra thayela che. vidhAtA prasanna thAya ne ApaNaneya evuM maLe ! * nagaranI strIone Ave A saMlApa sAMbhaLatI (chatAM ) abhimAna rahita evI nandAne rAjAe, nagarajananA nAda ane pratinAdathI pUrAI gayelA digaMtonI vacce, moTA utsava sahita nagarane viSe praveza karAvyuM. eTale eNe paNa putra sahita rAjamahelamAM AvI sAsuone mastaka namAvIne praNAma karyA; kAraNake utkRSTa lakSmIne viSe lIna evA paNa kulIna jane pitAnA mArganuM ullaMghana karatA nathI. sAsuoe bahu mAna sahita AziSa ApI ke-he vatsa tuM yAvaracaMdradivAkare tArA bhatonA sibhAgyarUpa thA, sibhAgyavatI rahe, putravatI thA ane vijaya pAma; ane vastra abhaya, tuM paNa eka hastI pitAnA yUthanuM adhipatipaNuM prApta kare tema rAjyanuM Adhipatya pAma, ane ciraMjIvI thA; sAthe vaLI vRddhA mAtAnI e paNa AziSa che ke sarve samRddhine viSe tane saMtatinI paNa vRddhi thAo. pachI zreNikanRpatie anekaguNavatI nandAne paTTarANIne pahe sthApI. A pramANe rUpavatI ane uttama kuLane viSe janmelI najA zreNikanI mukhya rANI thaI ane vIrapurUSanI mAtA thai.. - have zreNikanRpatine keI vidyAdharAdhipatinI sAthe parama mitratA haze, parantu e, siMhanI sAthe ziyALanI mitrI jevuM hatuM; mATe ene daDha karavAne eNe pitAnI bahena susenAne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. ene vere paraNAvI hatI. ( kAraNa ke vRkSonI AdratA paNa jaLa AdithI enI sevA kayo zivAya dIrghakALa paryanta TakatI nathI.) pachI zreNike pitAnA banevIne kahyuM-mArI bahena susenAne tame sArI peThe sAcavajo. svaprane viSe paNa ene dubhavazo nahi. A susenAne te, meM tamArA vize dhAraNa karelI sAkSAt mitrI ja samajaje. vidyAre paNa enAM vacana aMgIkAra kayo; kAraNa ke satparUnI mitrI ubhaya pakSane zobhAvanArI hoya che. pachI vicitra lIlA ane vinayanA eka dhAmarUpa evI susenAne vidyAdhara vimAnamAM besADIne pitAne sthAne laI gaye. tyAM bhAgya, miSTavacana ane suMdararUpa vagere guNone lIdhe e enI mAnitI thaI paDI; kAraNake putrIne vAste jamAIne ghaNuM kahevAmAM Ave che paNa enI prArthanA te enA guNone lIdhe ja thAya che pachI eNe bIjI strIomAM nahiM dekhAtA evA enA guNone lIdhe, harSa pAmI ene paTTarANI sthApI; kAraNake vidvAna kRtajJa purUSe nirantara guNone anurUpa ja padavI Ape che. - have patinI sAthe dharma, artha ane kAma saMbaMdhI viSayane anubhavatI susenAne keTaleka kALa, talAvaDIne viSe kamalinI utpanna thAya tema, eka putrI thaI. paNa susenApara pitAnA svAmIne atyaMta rAga aMtaHpuranI bIjI rANIo sahana karI zakI nahiM. paNa tethI te ulaTe A rAjaputrIe ene evI rIte rAkhyo che. bIjI rANuMo enI sAthe bhASaNa sarakhuM na karI zake. eTale-have ApaNe zuM karavuM--e vicAramAM paDelI evI e bIjI belI-aho ApaNu jevI AkAzagAmI vidyAdharanA vaMzane viSe janma pAmelI strIone eNe parAbhava kayI che; e dIna kAgaDI sarakhIe rAjahaMsInA mastaka para paga mUkayA che. ugraviSavALA sapane grahaNa karavAnI icchA sArI, pArakAnA sthAnane viSe nirantara bhikSA paNa sArI, potAnA karatAM nIca : 1. arthAta enAmAM guNa hoya teja ene svAmI enA guNathI AkarSAI enI prArthanA karate Ave Jun Gun Aaradhak Trust
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapanInuM viSama caritra. pi7 purUSane vacanaprahAra paNa sAre, anna ne jaLanAM sAMsAM paNa sArAM, vastrAbhUSaNa rahita zarIra paNa sAruM, ane bhayakaMra aTavIne viSe vAsa hoya te paNa sAra; paNa sapanI-je-zekya-tenAthI parAbhava pAmavo e sAruM nathI. mATe A zakyarUpI vyAdhine, te putrajanmarUpe vRddhi pAme te agAu, uccheda kara gya che. nahiM te pAchaLathI e apara zabdanI peThe aneka yuktio karatAM chatAM paNa asAdhya thaze. vRkSa paNa je enA mULa bahu uMDAM gayA hoya to ukheDI nAkhavuM muzkela paDe che; bAhulyapaNAnI sthitivALI mehanIya karmanI graMthine bhavyapurUSe paNa bhedI zakatA nathI. ' ' * A vicAra karIne e nirdaye rANIoe susenAne viSa ke evuM kaMI daIne prANa lIdhA; athavA kalaha eja che agresara jemAM evA zAkyanA verane mATe zuM zuM karavA yogya nathI? A zokanuM AvuM viSama caritra joIne vidyAre vicAryuM ke kAmAtura prANIo anyabhavane nahiM. vicAra karIne AvAM pApAcaraNa kare che (kAraNa ke ) mahAmahane vaza thaIne A strIoe mAtaMgInI peThe nirdaya kArya karyuM che; athavA to je prANI kAmadevathI parAbhava pAmyuM te prANI sarvathI parAbhava pAmya samajavo. have mAre susenAnI putrIne rakSAne arthe zreNikane soMpI devI gya che kAraNa ke vivekazUnya prANIo vairinI saMtati para paNa vera rAkhe che. Ama dhArIne eNe e kanyA zreNikane soMpI, ema kahIne ke, he rAjana, A tArI bhANejanuM kuzaLapaNe rakSaNa karaje.. have zreNikanarapatinA maMdirane viSe rahetI e kanyA merU parvata uparanI kalpalatAnI peThe vRddhi pAmavA lAgI. eTale rAjAe vicAra karyo-mArI putrI to abhayane kalpa nahIM mATe A " 1. vyAdhi. kahevAnI matalaba e che ke susenAne putraprApti thAya e pahelAM enA prANa levA joIe. 2 saMskRtamAM gag zabda che te avyaya hovAthI enAM rUpa na thAya eTale e "asAdha" kahevAya che. * * 3. bIjAM badhAM karmonI sthitithI mehanIya karmanI sthiti vadhAre che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. mArI bahena susenAnI putrI je akathya rUpaguNane bhaMDAra che tene ene vere ApuM; kAraNa ke anurUpa svarUpavAna jeDAno vivAha javAthI niHzaMsaya mArI kIti gavAze. ema vicArIne teNe niraMtara zAstranA paricayavALA jyotiSIne vivAhalagna pUchayuM te teNe nimeSamAtra vicAra karIne rAjAne kahyuM -rAjana, A vakhate uttama vRSa lagna che kemake emAM mukhya sthAne bRhaspati che, bIjA sthAnamAM caMdramA che ane zani tathA rAhu trIje che. cethA sthAnane viSe zuka che; maMgaLa chaThuM sthAne che ane budha dazame sthAne che. vaLI sUrya ekAdaza sthAne che. mATe e sarva harSa-saMpatti-Arogya ane putravRddhinA kAraNabhUta che. e sAMbhaLIne mahIpatie e kulagurUnuM vastrAdithI sanmAna karI tene visarjana karyo; kAraNa ke vidyA-e savakeIne pUjya che. pachI narapatizreNikanA AdezathI tenA pradhAne vivAhanI sakaLa sAmagrI karAvavAmAM paDyA -gRhone lIpAvIne cunAthI dhaLAvyAM ne temanA dvAre lIlA teNe ane nAnA prakAranA ulleca baMdhAvyA, trilekane AzcaryakArI evA citra kalAvAna kArIgare pAse citrAvyAM ane aneka uttama va, tathA nAgavaThThI sapArI Adi vastuo kharIdI. senI leke uttama maNibaddha suvarNanAM AbhUSaNa ghaDavA lAgyA; mALIloke sugaMdhI puSponI mALA guMthavA lAgyA ane nagaravAsine paNa uttama vastrAbharaNa sajavA lAgyA. vaLI temane AmaMtraNa karIne maMDapane viSe uttama Asana para besArIne moTA thALe temane pIrasavAmAM AvyA. temAM aDa, khajura, nALiera, AmraphaLa, rAyaNa, . dADima, jabIra, raMbhAphaLa, nAgaraMga vagere phaLa; vAluka, kuSmAMDa, kapistha, sUMTha, haraDe AdinA banAvelA praleha; aneka zAka, vaDAM, navAM AmraphaLa tathA paripakava AMbalInI banAvelI caTaNIo; sugaMdhI zALane banAveluM vratathI tRpta karela ane suvarNanA jevA varNana biraMja, atyaMta suvAsita modaka tathA khAMDanA khAjA, ane duHkha dUra karI sukhane ApanArI sukhaDI; kapUranI vAsavALA dhRtathI pUrNa evA uttama puDalA; garama dudhanI kSIra ane sAthe P. Ac. Gunrathasuri M.S.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumArane vivAhamaMDapa. pa9 mIThI lApazI; vaLI svAdISTa dahIM tathA dahIMnA ghoLa-vagere vagerethI temane tRpta karI caMdananA lepa caca tAMbUla ApavAmAM AvyAM. e nAgarikane paNa Avo AdarasatkAra pAmIne vicAravA lAgyA ke ApaNA A mahArAjAnA mahelamAM te ApaNane jANe sadAye parvadivase ja voya che. vaLI tyAM to akSatanAM pAtra AvyAM; uttama vastrAbharaNa sajIne nArIo nRtya karavA lAgI; ane madhura kaMThavALA bhATa, cAraNa ane vAmanajane uttama gIta gAvA lAgyA. vaLI sevakajane anya sarva kAryo samApta karIne kSaNavAramAM uttama maMDapa racavA lAgyA. tene viSe AkAzamAMnA megha jevA nAnA prakAranAM suMdara uleca bAMdhI dIdhA ane vacce muktAphaLanI mALAo laTakAvI dIdhI, te jANe mahIpatinI kIti uMce ( svargamAM ) javAne pravRta thaI heyanI tema zebhavA lAgI. tenI cAre bAjue maNinA samUhathI virAjita evAM toraNe paNa bAMdhI dIdhAM ane khaMbhe khaMbhe suMdara vastrAlaMkAravALI ane svarUpavAna putaLIo mukI dIdhI, te jANe kadi na joyelo. e pANigrahaNane prasaMga nIrakhavAne AkAzamAMthI devIe utarI AvI heyanI evI zobhavA lAgI. AsapAsa vaMdanamALA eTale teraNone sthaLe nIlavarNanA AmratarUnA patronI mALA goThavI dIdhI, te jANe maMDapane viSe gavAtAM dhavaLamaMgaLane abhyAsa karavAne piopaTanI paMktio AvI heyanI evI virAjI rahI. maMdamaMda pavanathI hAlatI najAo ane te upara rahelI ghugharIo anukrame vivAhinI strIonI gerahAjarImAM jANe harSathI nRtya karatI hoya tathA gIta gAtI hoya tema jaNAvA lAgI. vaLI e mahAna maMDapanI upara atyanta kAntimAna suvarNanA kuMbhe caLakATa mAravA lAgyA; kAraNake varavadhunA pravezane samaye zubha zakunane arthe evA pUrNa kuMbha mukavAmAM Ave che. pachI ghATAkuMkumane chaMTakAva karIne bhUmi upara puSi veravAmAM AvyA, tethI te ( bhUmi ) jANe abhayakumArane vivAha sAMbhaLIne haSothuthI bhIMjAI gaI hoyanI ane romAMcathI pUrAI gaI hoyanI evI jaNAvA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. lAgI. cotarapha lIlA vAMsa bAMdhI laIne, temanI vacce atyaMta geLa, dhavaLa tathA suMdara vedInA kaLazanI cAra hAra ( cerI ) goThavavAmAM AvI. ( ahiM kaLazanI hArane Azraya laIne vAMsa rahyA, te upara kavi uThekSA kare che ke) vRta [ sthira ] ane avadAta [ pavitra, niSkalaMka ] evI vastune kaNa Azraya le ? vaLI tyAM strIo paNa A avasare atyaMta harSamAM AvI jaIne paraspara utsAha vadhAratI piotapotAnA kAryane viSe ati tvara karatI kahevA lAgI he kapUri, tuM ahiM kapUra lAva; he caMdani, tuM caMdana ghasI kADha; he caTA, tuM mukone ahiM AgaLa lAva; he puSpadaMti, tuM pupanI mALAo laI Ava; alI sthIti, jA, apUrva dava-dadhinA piMDa sadaza caMdana-tathA akSata evA cekhAne, varane agha ApavAne mATe eka suMdara amUlya thALane viSe taiyAra karIne mUka; alI daze, tuM paNa jaladI uttama kesara ane kukuMma puSkaLa taiyAra kara, ke jethI strIonA sImaMta deza (seMthA) pAse ramya stabaka racAya; bahena caturA, jA tuM paNa dvAraAgaLa jAtivaMta muktAphaLone eka manahara sAthio racI kADha; sakhi gAmaTe, te vedimadhye gemayane gemukha banAvIne taiyAra rAkhe che ke ? alI AcAravi, te varane besavAnI maMcikA, ane caraNane viSa dhAraNa karavAnI pAdukA ahiM ANI rAkhI ke ? tame kemaLa kaMDane dhAraNa karanArI bahene, cAle dhavaLamaMgaLa gAo ane tamArI e kaLAne saphaLa kare; alI vastini jA kasturI utAra, kAraNa ke henanA ( kanyAnA ) ujvaLa kapALasthaLapara, azeSa vizvajananA netrane AkarSavAne yaMtra samAna evI patravallI ( pILa ) kADhavI che. alI caMdri, tuM kema Ama dInanI jema beDI che? alI padmA, haju tuM kema nidrAmAM cho ? alI kapilavAdini capalA, tuM Aja tArUM vistAravALuM bhASaNa paDatuM mUka; alI gAravaNa garI, tuM nirAMte punaH punaH zarIrane jaLavaDe prakSAlana karyA kare che te temAM tane eTalIbadhI vAra lAgI che ke lagnane avasara thaI gaye tenI paNa tane khabara paDatI nathI. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadhUnAM vastrAlaMkAra. Ama belIne strIjane ati harSa sahita paraspara utsAha vadhAratI bahu jhaDapathI pitApitAnAM kAryo karavA lAgI; kAraNake emane eka bIjAne kAma karatI joIne bahu AnaMda upaje che. te vakhate madhura kaMThavALI strIo pUratAnamAM dhavaLamaMgaLa gAvA lAgI ane bIjI sannArIo susenAnI putrIne pIki upara besArIne uttama telavaDe atyaMga karavA lAgI. pachI kamaLa hastavALI strIoe tene sarvoge pIThI coLI. tyAra pachI bIjI zeSa vidhi karavAne arthe tene ekAte laI jaI eka uMcI mAMcI ANI cAre khuNe sujJastrIoe raMganI puDalIo mUkI; ane kanyAne harSasahita uttama kasuMbAnA vastra paherAvyAM. pachI rati ane prItinA jevI rUpavatI e vidyAdharaputrIne e mAMcI upara besArI uttama vAvALI saibhAgyavatI strIoe tajanIvaDe tilaka karyo. pachI tarAkanA kAMtelA, kasuMbA jevA lAla sUtrane tenA dakSiNa ane vAma jAnue sparza karAvye; e pramANe tene varNakamAM nAMkhI, ne pachI tenI uddhavaNuMka karavA mAMDI te A pramANeH tene snAna karavAnA Asana upara besArIne suvarNanA kubhamAMthI jaLasnAna karAvyuM ane tenA bhInA kemaLa zarIrane rUMvATAvALA vastravaDe luchI keruM karyuM, jaLathI bharelA kezane paNa vaLa daI daIne nIcevyA temAMthI muktAphaLa jevAM jaLabiMduo TapakavA lAgyA, te jANe gAyanA stanamAMthI dehavAtI hIranI dhArAja heyanI ! pachI enA kezapAzane suvAsita karavAne arthe sugaMdhI dhapa vaDe dhUpa karyo; lAkSArasavaDe hAthapaga raMgyA ane aMge kesarane lepa karyo. banne gAla upara kAmadevanA yazavarNana jevI suMdara pILa kADhI ane netramAM aMjana AyuM. Ama pratyeka aMge anaMgane tIvra karyo. tenA lalATane viSe uttama caMdananuM tilaka karavAmAM AvyuM te jANe aSTamInA caMdramAnA bhramathI tyAM Adro (nakSatra ApyuM heyanI, athavA maMtrIdhara (abhayakumAra) nI (thanArI) patnI pAsethI buddhi prApta karavAne iMdrane maMtrI 1 varNaka-pIThI. vaNakamAM nAkhI=pITIAtI karI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. (bahaspati) Avya hAyanI ! vaLI temaNe prasarI rahelI suvAsa vALo ane puSpathI gati e ene aMDe race, ke jene vize, tapazcaryA karate svecchAcArI kAmadeva jANe vAsa karate heyanI ! tyArapachI cakSune ekadama sthira karanArA arthAta atyaMta manohara evA ujvaLa va tene paherAvyAM, ane mastakapara puSpane mukuTa bAye. kAraNake zISa-e sarva gAtrAmAM pradhAna che. vaLI karNane viSe paNa dAsIjanoe zobhAne arthe AbhUSaNa paherAvyAM; kAraNake janasamUhane anya kRti ( veda ) paNa pUjya che te pitAnI kRti | zravaNa-kAna | pUjya hoya temAM te zuM kahevuM? vaLI temaNe enA kAnanA nIcalA cApakAne viSe, skaMdha upara vizrAma leI jhulatA, kuMDaLa paherAvyAM, te jANe tenA mukha rUpa caMdramAnA bhramathI rakhe tyAM rAhu Ave ene bhaya pamADavAne vAte be cako | rAkhyAM ] heyanI ! traNa rekhAe yukta evA enA kaMThane viSe paNa temaNe suvarNanI kaMThI paherAvI e paNa ThIka karyuM kAraNake zaMkha upara vijaya meLavavAthI yaza pAmelA e kaMThane evuM AbhUSaNa joIe ja. zreSTha ane pANIdAra muktAphaLane, nAbhi sudhI laTakate hAra enA hRdayane viSe virAjavA lAgyA; te jANe enA nAbhikupamAM rahelA lAvaNyajaLane kADhavAne ghaTIyaMtra mAMDeluM hAyanI (e lAgato hato ) ! tenA garavaNuM bAhune viSe rahelAM, hemamaya IdranIlamaNijaDita, keyUra utkaTapanI vAsathI navA padmanAlanI brAntie karIne, AvIne lAgelA madhuranI paMkti heyanI evAM dIpI rahyAM hatAM. vaLI e strIoe enA hastane viSe muktAphaLajaDita savarNanA uttama kaMkaNanA miSe caraNa ane mastakane kamaLAnI sAme vIrapaTTa bAMdhe hAyanI ! tenI sarva AMgaLIone viSe sArI rIte baMdhabesatI vajInI mudrikAo paherAvI te jANe kAmadazAthI virakta rahelA vidhirUpI rAjA pAsethI teNe meLavelI mudrA athavA lekha hAyanI ! enA kaTipradezane viSe maNinI mekhalA paherAvI te P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra vararAja. jANe kAmadevarUpI hastIne bAMdhavAne vAste sAMkaLa heyanI ! vaLI tenA caraNane viSe nUpura paherAvyAM te jANe padmAdevI [lakSmI no parAjaya karIne tenI pAsethI laI lIdhelAM heyanI ( evAM zebhatAM hatAM ). muktAphaLa ane hIrAothI aMkita evI suvarNanI aMguDIo enA caraNanI AMgaLIomAM paherAvavAmAM AvI tethI jANe emaNe ( AMgaLIoe ) daze dizAonI lakSmInA kezAlayane viSe praveza karyo hoyanI evI zobhavA lAgI. A pramANe ene devakanyAnI peThe yathAsthAne cagya AbhUSaNo paherAvIne dAsIjanee, teDIne surAlaya (svarga ) tulya mAtRgRha (mAyarA) mAM ANI. ahiM nandAputra abhayakumAra paNa sarva maMgaLakArya pUrNa karIne varane egya evAM vastra sajI azvapara ArUDha thaIne pitAnA gharathI bahAra nIkaLe. tenI pAchaLa paheregIre cAlatA hatA; mayUrapicchanuM chatra tenApara dharavAmAM AvyuM hatuM; cAmara vijAtAM hatAM ane bhATaleke uMcA uMcA hAtha karIne maMgaLa gAna gAtA hatA. sarva mAMgalika kaleka mATe sAde belAvAthI skurAyamAna thatA tene tArasvara pRthvInI kukSine viSe bharAI jato hate. mRdaMga-vINA-uttama veNu AdinA zabdonI saMgAthe pramadAna nRtya thaI rahyo hato. pAchaLa beThelI bahena anyajananA TuSTidoSanuM nivAraNa karavAne bhAInA lavaNa utAratI hatI. ema aneka anukuLa zaka sahita vararAjA maMDapanA dvAra AgaLa AvI pahoMcyA. tyAM azvaparathI nIce utarI sarva rItabhAtanA jJAnavALo abhayakumAra dRSTimAMthI amRta varSAvate kSaNavAra ubho rahyo. eTale eka strIe AvIne vonuM pAtra-musaLa-yuga ( ghasarU) ane maMthA (ra) tyAM ANIne mUkyA. vaLI bIjI Avone, jemAM agni ane lavaNa hovAthI taDataDa avAja thayA karate hato evAM saMpuTAkAre bAMdhelA sarAva mukI gaI, kemake AvuM kAma karavAmAM vaDIla strIoja pragalya hoya che. pachI " he mRganA jevA netravALI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. (vevANa ) ! yegya evA A vararAjAne agha" Apa; ( raMgane ) chaTakAva kara; veta du-dadhi-caMdana vagere caturAI sahita thALamAMthI pheMka. A uttama veSavALo maheTa vararAjA tArA AMgaNAmAM namIne paDadAmAM ubhe che, tene tuM je; e te kAmadeva che ke devakumAra che ? puSpa ane caMdana zuSka thaI jAya che mATe sAsu, have vararAjAne khoTI na kare. " AvA gIta sAMbhaLIne, sAsupadane dhAraNa karanArI pramadA hatI te harSa sahita ubhI thaI. yuga-maMthA ane muzalasahita vararAjAne argha ApIne-kSaNamAM chaMTakAva karIne-traNavAra akSatathI vadhAvyuM. pachI rAjakumAre pelA zarAvanA saMpuTane ekadama vAmapage karIne curI nAMkhyuM eTale gaLAne viSe rahelA enA uTa ane ghaTTavastra (esa)nA cheDAe kheMcIne ene vadhu pAse laI gayA. tyAM, tene vidyAdharanI putrInI sanmukha Asana upara besADayo. pachI varavadhune haste uttama madanaphaLa (mIMDhaLa) bAMdhyA. e vakhate, jenA mAtApitA ane sAsusasarA hayAta hatA evI eka sibhAgyavatI amadAe azvattha ane zamI vRkSanI tvacAne takSaNa pIsIne tene lepa banAvIne vadhunA karamAM Ave. pachI sAkSAta bhAgya jevuM atyuttama lagna AvyuM ke tarata brAhmaNe bhAjananA zabdanI sAthe varavadhune hastameLApa karAvyuM. "have pachI bhAgyavaMta evA tame daMpatInuM sadA ejyaja jaLavAI rahe " ema sUcavatI hoyanI ema vararAjAnI mudrikA vadhunA hastamAM rahelA lepane viSe nAMkhI. pachI tArAmalaka samaye varavadhu ane animeSa ne eka bIjA sAmuM jovA lAgyA; jevI rIte janmabhavana ane kalatrabhavanane viSe rahelA (graha), athavA karmabhavana ane sukhabhavanane viSe rahelA graho eka bIjA sAmuM jue che tevI rIte. pachI kSaNavAramAM sarva vidhine viSe pravINa evA vipre varavadhunA vaccenA cheDA bAMdhyA; te jANe te vakhate hastameLApa thaye 1. cheDAcheDI bAMdhI. jyotiSanI kuMDaLImAM bArabhavana hoya che. tana, dhana, prANa, sukha, suta, kaccha, strI, mRtyu, bhAgya, karma, lAbha ane kharca. A bAra bhavanamAM janmabhavana ane kalatrabhavana sAmasAmAM AvelAM che; temaja karmabhavana ane sukhabhavana paNa sAmagrAmAM AvelAM che. Aaradhak Trust - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANigrahaNa-maMtrIzvaranI padavI. joIne harSamAM AvIne bane pitAnI meLe maLyA hoyanI ! tyAra pachI abhayakumAre sadaguNonuM ekaja sthAna evI vadhunI sAthe vedikAne viSe praveza karyo, jevI rIte saMsArI jIva bhavya evI bhavitavyatAne pAmIne nanine viSe praveza kare tema. pachI " dhyAnarUpI agnine viSe karmarUpI dhAnyane A pramANe prakSepavA (khapAvI nAkhavA) " ema belI brAhmaNe maMtroccAra sahita agnine viSe sAta dhAnya nAMkhyA-pheMkyA tethI agni prajvalita thaye eTale kumAre vadhu sahita tenI pradakSiNA karI. te vakhate te dedIpyamAna merUparvatanI pradakSiNuM karanAra chAyAyukta sUryaja hAyanI e zobhI rahyo ! cAre maMDaLane viSe pharatI vakhate teNe uttama hastI, azva ItyAdi meLavyA. athavA te pharIpharIne meLavyuM emAM Azcarya zuM ? e to have beThAbeThAMja aneka maMDaLa (deza)mAMthI ghaNuM ghaNuM bheTa meLavaze. agninI sAkSIvALA cethA maMDaLamAM pharatI vakhate, vararAjA pAsethI bakSisa levA, enA sALAe ene pAdAMguSTa-aMguThe bhI rAkhe; jevI rIte amAsane caMdramA sUryanA pAda bhI rAkhe che tema. eTale rAjakumArane tenA mANase kahevA lAgyA-dIna, duHkhI, dayAnAsthAna ane tamArA caraNakamaLa lAgelA evA A garIbane kaMI ApIne saMteSa pamADe. te parathI bALaka evA kumAre paNa tene dhAyothI paNa adhika dhana ApyuM; kAraNa ke nhAne sarakho kuvo paNa mANasane yatheccha jaLa Apeja che. karamacana samaye kumArane asaMkhya dravya ApavAmAM AvyuM kAraNake karI mUkAva e rAjAone kIrtiyukta zAzvata dharma che. je vakhate karamocana karavAmAM Avye te ja vakhate brAhmaNe vastranA cheDA paNa choDyA. kAraNa ke ekaja ge thayela kAryonI pravRtti ke nivRtti sAtheja thavI joIe. pachI "strIjana te sarva jaganI pAchaLa lAgelaja che" evuM sUcavate hoyanI ema vararAjA ( abhayakumAra ) vadhune pAchaLa besArIne AgaLa pite girisamAna azvapara ArUDha thaye. janasamUDane viSe Ananda ane 1 kiraNa. 2. ahi, karavera Tax. 3 cheDAcheDI cheDI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. kalyANa pravartI rahyAM, maMgaLika kenA nAdathI dizAo pUrAI gaI ane daMpatI vararAjAnA maMdira pAse AvI pahoMcyA. tyAM lagnanA harSamAM leke varavadhunA azvane Adara sahita khelAvavA kudAvavA lAgyA. kAraNa ke starIkhelanakurdana Adi prAce zaMgAravidhine viSe rahasyabhUta che. jAnanI sarva strIo have gIta nRtyAdikanI samApti karavAne chevaTe yatheccha nRtya karavA lAgI; ane gIta gAIne kAmadevane jagADavA lAgI. pachI sarva vighane dUra karanArI evI uttama maMgaLavidhi karI rAjakumAre priyA sahita svastha citta kelAsa jevA AvAsane viSe praveza karyo. vivAha pUrNa thaye zreNikanarapatie putra-abhayakumArane ardha rAjya ane maMtripavI arpaNa karI, athavA te zreSTha vRSabha--baLadane prApta karIne karyo vicakSaNa jana tenA para bhAra na nAkhe ? pachI rAjAe kumArane Aja pramANe bIjI rAjaputrIo paNa paraNAvI kAraNa ke sAdhAraNa manuSya paNa be traNa strIo paraNe che to temane adhipati je rAjA te paraNe temAM te zuM kahevuM? pachI abhayakumAre potAnA pratipakSio para vijaya meLavavA mAMDyo. keTalAka garviSTa hatA temane sAma prayogathI jItyA, keTalAekane kSamA ApIne pitAnA karI lIdhA; bIjAo lebhI hatA temane bheTa ApIne namAvyA, vaLI keTalAka abhimAnI hatA temane namrapaNe harAvyA; jeo avizvAsu hatA temane bhedathI parAjaya karyo, bIlakula virUddha hatA temane ajupaNe, ane jeo balavAna hatA temane zikSA karIne jItI lIdhA; saMtoSa thakI muni lebhane jIte tema. gurUjanapara atibhaktivALo kumAra pitAne pitAne eka padAti mAtra gaNata; ane lakSmaNa jema rAmanAM kArya sAdhato tema, pitAnAM, game tevAM azakya kAryone te nirvilae sAdhI lete. - have IMdrane mAtali hatuM tema prasenajit rAjAne nAga 1 starIkhelakUdana tarInuM ( anuM ) khelavuM kudavuM vagere; athavA starI (zayA) ne viSe khelavuM kUdavuM ityAdi. Jun Gun Aaradhak Trust PAC Gunraturi M.S
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgasArathi-satI sulasA. nAmane kAmadeva samAna rUpavAna sArathi hato. te garviSTa zatrurUpI vRkSane bhaMga karavAne hastI che, ane kalyANa tathA kaLAkauzalyanA nivAsasthAnarUpa hato. vaLI te yudhiSThira samAna satyavacanI hato; ane bAMdhavajApara niraMtara karUNASTi rAkhato. te uttama zrAvaka hato ane pitAnI strI zivAya anya strIone bahena samAna gaNato. tene sulasA nAmanI mahApativratA ane samakitadhArI strI hatI. zaramALapaNuM te tene mahe saguNa hatuM. eka divaSe rAtrIne aMte A nAgasArathi nIcI dRSTi karI dIrgha niHzvAsa mUkI, sadA daridra evA dhananA athI purUSanI peThe vicAra karavA lAgyA-" huM putrane khoLAmAM besADIza, tene cuMbana karIza, vaLI tenuM mastaka suMghIza "_A mAre manoratha hato te, putra vinA, azokavRkSanA pupanI samAna aphaLa rahyo. brahmacarya paNa na pALyuM ane putra paNa na thaye. Ama mAre to kAmanI viDaMbanAne lIdhe na sadhAe A leka, ke na sadhAyo paraloka. trizaMkunI peThe, na rahyo pRthvI para ke na gaye svargamAM. " AvA vicAramAM rajathI chavAI gayelA sUryanI peThe kAnti rahita thaI gayelA pitAnA patine joIne sarala svabhAvanI sulasA aMjali jeDI kelanA jevA madhura svare balI-he svAmi, Aje zuM. samudra agnirUpa thaye che, ke kaMI ane vinAza thaye che, ke , rAjA ApanAthI parADa-mukha thayA che ? athavA ke anya strI ApanA hRdayamAM che ? athavA kaMI zarIre pIDA thaI che ke jethI Apa ( rAhuthI ) gherAyelA caMdramA jevA dIse cho ? je e kahevA jevuM hoya to Apa A dAsIne kaheze. * zekasamudramAM pUrNa Dubele chatAM paNa priyAnAM AvAM AzvAsaka vacane sAMbhaLI, cAlatI vakhate caLakATa mAratA maNivALA nAga ( sarSa ) nI je nAgasArathi bolya-priye ! tArA jevI bhaktiparAyaNa strInI pAse zuM na kahevA jevuM hoya ? kahyuM che ke " cittane anusaravAmAM catura evI strIne, vipattine viSe upakAra karanAra mitrane, uttama sevakajanane ane hRdaya jANanAra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 68 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. svAmine ApaNuM duHkha nivedana karIne sukhI thavuM. " he priye ! jema tRSAtura jene jaLanI IcchA kare che tema huM putranI vAMchA karU chuM. kAraNa ke megha vinAnI pRthvInI peThe putra vinA kuLanI AzAM vRthA che. " sulatAe kahyuM- he nAtha, punaH keI kuLavAnuM bALAonuM pANigrahaNa kare; temanAmAMthI koIne to putra thaze; kAraNake sAmaTuM saMgrahuM karanAra kadi nirAza thato nathI. e sAMbhaLI sArathiziromaNi nAga paNa kahevA lAge che hariNAkSi ! tuM e zuM bolI ? A bhavamAM te mAre tuM eka strI che teja ho, anya keInI mAre IcchA nathI. he mRduaMgavALI priye, te tArA aMgathIja utpanna thayela kAmadevasamAna putrane yAcuM chuM; haMsane haMsInAM putranuM ja kAma che; bAkI eTale kAgaDInA putrane te zuM kare? vahAlI ! tuja sarvanA sArabhUta thA; ema jANa ke huM caMdramAM ane tuM mArI caMdrikA che; mATe nirantara evA upAya che je ke jethI manakAmanA siddha thAya. svAmInAM AvAM vacane zravaNuM karIne sulasA namIne belI-prANapati, upAya te aneka che; paNa khare upAya te eka saddharma ja che; jaLane nimeLa karanAra phakata eka agatyaja hatAM. e dharma dhananA athIne dhana Ape che; putranA athIne prayAsa laI tenuM kArya karI Ape che; bhegepabheganI icchAvALAone paNa tRpta kare che, ane pIparUpI parvatane bhedavAmAM vajanuM kAma kare che. vaLI e mumukSujanane mokSasukha Ape che, ane svarganA arthIne svarganuM sukha Ape che. azeSa bhuvana mAM kaI paNa evuM kArya nathI ke je dharmathI sAdhya na thAya. mATe huM A putra, huM te dharma AdarIza, teja keI vakhata phaLIbhUta thaze; kAraNake upAya AdaranArA manuSyane sukhe karIne manavAMchita siddha thAya che. tyArapachI sulasA (anya AbhUSaNone tyAga karIne ) phakta aMlpa muktAphaLanI mALA paheravA lAgI; pApakAryanA vegathI dUra rahevA lAgI, AyaMbiva eTale phakta eka vakhata moLuM bhajana karavA lAgI ane phakta kasuMbanA vastra paheravA lAgI, akhaMDa ' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradifak Trust
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazaMsA-parIkSA. zIlatrata pALavA lAgI; vairAgyanAM zAstro vAMcavA lAgI; ane jANe cAritra levAne icchAtura hoya tema te zAstronI pUrNa rIte tUlana karavA lAgI. . e vakhate mahAvistAravaMta evA lakSavimAnavALA sidharma devakane viSe aneka sAmAnika lepALane sudhamAM nAme svAmI devatAone Idra hatuM. teNe ekadA sabhAne viSe siMhAsana parathI A sulasAnI atihaSa sahita prazaMsA karI ke-bharatakSetranI bhUmine viSe hAla sulasI zrAvikA jevI anya keI strI zrAvikAnA guNanuM anupALana karanArI nathI. ciMtAmaNinI rekhA ke I sthaLe athavA koI samaye zeSa maNio prApta karI zakatA nathI. ke manuSya, becara, deva ke dAnava ene dharmathI calita karavAne zaktimAna nathI. to anya dIna jana to zuM karI zake ? e sAMbhaLIne sabhAmAM beThelo eka deva atire bharAI kahevA lAge-ahe ! iMdra paNa baMdijananI peThe eka mAtra strInI kevI prazaMsA kare che? nizcaye A to anIti thAya che. e strIne caLAvavAne keInAmAM zakita nathI ?' ema te kahe che te ApaNane halakAM pADanArA vacane kahe che, athavA temane keNa niSedha karanAre che-evI heTAInA baLane lIdhe e ema bele che. kAraNake evuM svAmitva sarva keIne bahu rUce che-ke jene viSe pitAne kenI saMgati che e kahevuM paDatuM nathI; pitAnA manamAM Ave tema vartAya che; ane apayazane jarA paNa bhaya nathI. mATe huM hamaNuMja jaIne tenuM sAhasa bhedI nAMkhIne e suMlasAne caLAvI AvuM chuM. vAyu jesabaMdha vAya che tyAre vRkSanA mULa suddhAM halI jAya che te AkaDAnuM rU to zAnuM ja nizcaLa rahe ? evo nizcaya karIne sAdhuno veSa laI te devatA sulasA ghera jaI traNavAra nisTihi kahI ubho rahyo; kAraNake dhUrtapurUSenuM chaLa AvuMja zAnta ane bhapakAvALuM hoya che. sAdhune joIne dhama upara majIThanA rAga (raMga) karatAM paNa adhika rAgavALI sulasA praphullita vadane harSAzru varSAvatI AnandanA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIkavaranuM jIvanacaritra. samudramAM DubI jatI ubhI thaIne temane namI. pachI teNe bhAva sahita temane pUchayuM- he bhagavana, ApanuM Agamana zA kAraNathI thayuM che? devasAdhue uttara Apyo-bhadra, eka guNavAnuM sAdhu regathI pIDAya che tene mATe vaidyakAe zuddha paripakava lakSapAka tela batAvyuM che mATe huM tenI bhikSAne arthe tArI pAse Avyo chuM; kAraNake munione zrAvakajane ja bhikSAnA sthAna che. te sAMbhaLI atiSa pAmI tulasA. belI-e tela ane bIjuM paNa Apane je joIe te Apa graDaNa kare; je sAdhunA upayogamAM Ave teja dhanya che; anya sarva te rAnanAM puSpanI jevAM vRthA che. A pRthvI para Aje ja mAro janma thaye samaju chuM kAraNake Aje tame mArI pAse ( vastune mATe ) prArthanA karavA AvyA che. kumAMDavallIne ka95vallInI bakSisa kyAMthI hiya? ema kahI te gharamAMthI telane ghaDe laIne AvI. paNa tarata te devanI zakitathI bhUmi upara paDI gaye ane bhAMgI gaye, paNa zreSThabhAvayukta evuM tenuM ( sulasAnuM) mana bhAMgyuM nahIM. bIje ghaDe ANyo te paNa teja pramANe pUTI gaye; paNa tene AtmA lezamAtra viSAda na pAmyA; nahiMte tenuM nAma caturtha saMgha (zrAvikAo)ne viSe sithI prathama (levAya che te) na levAta. trIje ghaDe lAvI te te paNa bhAMge tathApi cittane viSe paNa teNe zApa ucAryo nahIM. paNa have pite sAdhunI prArthanA pUrNa karavAne benasIba thaI tethI pitAnA AtmAnI ati niMdA karavA lAgI. "supAtrane khapanI egya sAmagrI mArI pAse hovA chatAM paNa tene kevI rIte sahasA ekasAmaTe nAza thaye ? mATe huMja nizcaye apuNyarAzivALI TharI; athavA te ajAnA mukhamAM kuSmAMDa phaLa samAyaja kyAMthI ?" pelA devatAe paNa tenI AvI zraddhA ane merU samAna nizcaLa svabhAva joIne, potAnI uttama kAntivALuM rUpa jAhera karyuM, jema i bharata cakavatI pAse pitAne aMguThe (jAhera) karyo hate tema. 1 kuSmAMDa eka halakI jAtano vele thAya che. kalpavallI =kalpavRkSanI latA. sulasA kahe che ke mArA jevI kuSmAMDavallIne kalpavRkSanI bakSIsa kayAMthI? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ putra-prArthanA. 1. Ama pitAnA mULa rUpamAM prasiddha thaIne te deva kahevA lA-he kalyANi, suralekane viSe IMdra tArI prazaMsA karI; paNa darabhavya jana jinezvaranI vANIne jema mAne nahiM tema mArA jevA mUrkhaziromaNie e vAta satya mAnI nahiM. huM sadharmaka9pane nivAsI deva chuM. jevI rIte sanata kumAranI dhamane viSe parIkSA karavAne pUrve be devatA AvyA hatA, tevI rIte huM paNa dharmazIlane viSe tArI parIkSA karavAne pRthvI upara Avyo chuM. he uttama zrAvikA, devalokanA adhipatie kahI hatI te karatAM paNa tuM adhika che. kAraNa ke suvarNanI zalAkAnI jema tuM cheda-tApa-ane kasane viSe pUrNa nIvaDI cho. he suzrAvikA, tuM sadguNenI eka bhUmirUpa che, tathApi tArAmAM eka parama deSa che ke teM tArI kSIrasamAna ujavaLa kItivaDe siAdharmadevalokane veta banAvI dIdhuM che, to have "e devakane viSe vimAne pAMcavarNanA che" evuM je jinendranuM vacana che tene devatAone samAja kevI rIte mAnaze, kAraNake teo sAkSAta temane ujavaLa dekhe che. te samyakatvaratnanA nidhAnanI bhUmirUpa pavitrAMgI sulasA, huM tane zuM ApI zakuM ema chuM ? topaNa kaMIka mAga ke jethI devadarzana niSphaLa na jAya. te sAMbhaLIne sulasA svAmInA saMtoSane arthe kahevA lAgI--nathI mAre dravyanI khAmI, ke nathI mAre kAmaganI jarUra, ke nathI mAre nizcaLa evA dhamanI apUrNatA; mAre phakata devInI peThe eka putranI khAmI che. lakSamIthI bharapUra evuM chatAM paNa mAruM ghara, putravinA, pIlatAM chatAM rasa na nIkaLe evA IkSudaMDa jevuM nIrasa, ane kAkapakSInA zabda jevuM phIkakuM jaNAya che. mATe he deva, je tame saMtuSTa thayA cho e satyaja hoya to, mArA karmabaMdhane hetu nikAcita na hoya to mane putra Apo; kAraNa ke nikAcita karmabaMdha hoya che tyAM jinezvara bhagavAna paNa kaMI karI zakatA nathI, te bIjA to kyAMthI ja karI zake? paNa e devatAe sulasAne putrano abhAva joIne ene batrIza gaLI ApI ane kahyuM ke " A geLIo tuM anukrame khAje; P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7ra abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. tane batrIza putra thaze. have tAre jyAre jyAre jarUra paDe tyAre mane smaraNa kara; huM punaH AvIza." ema kahIne te antardhAna thaI gaye. kharuM kahyuM che ke devatAone je satvathI jItyA hoya te teo kiMkara karatAM paNa adhika thAya che. - have sulasA manamAM vitarka karavA lAgI-je A goLIo anukrame khAIza te ISTa evA paNa bALakanI azuci niraMtara kaNa dUra karaze ? mATe huM e sarva goLIo eka sAtheja khAI jAuM; jethI mAre eka paNa batrIsalakSaNayukata putra thaze ane ekaja putravALI siMhaNa zuM sukhamAM nathI rahetI ?" ( rahe ja che). evo nizcaya karIne sulasA e sarva geLIo ekajakALe khAI gaI. kharUM che ke prANIone buddhi ane ceSTA nirantara karmane anusAre ja thAya che. have sulasA ekaja vakhate batrIze goLIo khAI gaI tethI tene batrIza garbha rahyA; devatAo e spaSTa vacana kahyAM hoya te paNa prANI viparIta cAle che e Azcarya paNa ahiM joyuM ! kRzaudaravALI sulasA, svabhAvathI ja vA samAna gurU evA garbhane vahana karavAne asamartha thaI. kAraNa ke mRdu evI sahakAranI zAkhA pAkane taiyAra thayelA AmraphaLane dhAraNa karI zakatI nathI, paNa upAyanI jANa evI sulasAe pilA devatAne hatyamAM dhArIne kAryotsarga karyo, kAraNake saMpatti ApavAne je samartha che te vipattine nAza karavAne kema zaktimAna na hoya ? smaraNa karyAnI sAthe ja te e uttama zrAvikAnI pAse Avye; paNa emAM kAMI vicitra nahatuM kAraNake mahAna purUSe pitAnI pratijJA pALavAmAM eka hoya che. teNe AvIne kahyuM- he dharmazIla sulasA, teM mane hamaNAM zA mATe yAda karyo ? ApaNe samAna dharmanA chIe; mATe tArA baMdhune kahetI he tema mane kahe te sAMbhaLIne teNe paNa pote sarva goLI eka sAthe khAI gayAnI vAta tenI AgaLa kahI saMbhaLAvI; kAraNake bALaka paNa rUdana vinA stanapAna pAmatuM nathI. devatAe e sAMbhaLI kAM-tuM e sarva eka sAthe khAI gaI te teM kIka na karyuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Gundarathaus
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ sulasAnA batrIza putra. 73 ema karavAthI tane eTalIja saMkhyAmAM garbha rahI che; kAraNake jeTalA bIja hoya teTalA aMkure utpanna thAya che. tene putro thaze te batrIze guNazAlI thaze; paNe emanuM sarvenuM AyuSya sarakhuM thaze; athavA te bhAvi vastu banavAnI hoya teja bane . che. huM tArI pIDA dUra karIza, tuM viSA karIza nahi" ema tene samajAvIne devatA svargamAM gaye. sulasA paNuM vyathI dUra thavAthI, videhabhUmi UMcA UMcA vijayene dhAraNuM kare che . tema garbhane dhAraNa karavA lAgI. pU. mAse ane divase, eNe prazasta samaye ane uttama mahatuM, kamalinI pAne janma Ape tema, batrIza zreSTha ane guNavAne putrane nirvikane janma Ape te vakhate sArathiziromaNi nAgazrAvake paNa vadhAmaNI lAvanArane sArI rIte saMdhyA. saMtati nathI hatI tene eka paNa putra avatare te prItidAyaka thaI paDe che to Ane A batrIza vizeSa harSa Ape che. pitAnA netrane amRta samAna evA e putranuM dhAtrIo paripAlana karavA lAgI; emanuM zarIra rUpa ane sibhAgyathI zobhavA lAgyuM ane e rAjaputronI jema vaye vRddhi pAmavA lAgyA. aMka-zIrSa-khabhA-caraNapRSTa-ane bhujA, ema sarva aMge vaLagelA putrethI nAgasArathi, phaLanA bhArathI lacI gayelA UMcA urdubera vRkSa samAne zobhavA lAgyA. vaLI te vAraMvAra temanA cuMbana-AliMgana vagerathI potAnA manoratho paNa karavA lAgyo; athavA te bhAgyavAnajanane A lekanI lahamI to hoyaja, paNa paraloka saMbaMdhI lImI e tene haratane viSe che. anakame save putro samAne vayanA heI azeSa kaLAne viSe nipuNa thayA; ane rAjahaMsanuM anya haMsa anugamana kare tema teo zreNikarAjAnuM anugamane karavA lAgyA; tathA rAjyalamInA svAmI zreNikamahIpatinuM sArathipade bajAvavA lAgyA; kAraNake putre pitAnA kamathI cAlyA AvatA patuM paripAlana kareja che. A vakhate, merUparvatanI upara jema amarAvatI nagarI che P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. tevI rIte madhyakhaMDane viSe eka vizALa ane pRthvInA tilakabhUta vaizAlikA nAmanI nagarI hatI. dakSiNadizAne pUrI nAMkhatI te kubera jevA aneka zreSThIothI ubharAI gaI hatI ane AkAza sudhI pahocatA sudhAsamAna ujajavaLa devamaMdirane lIdhe jANe alakApurIne hasI kADhatI hatI. vidvajanane aMtaHkaraNanI peThe tenA bajAra bhinnabhinna prakAranA rasa, sUtra ane nAnA prakAranA arthathI bharapUra hatA. tarkazAstranI peThe temAM aneka jAtio hatI ane phaLane nirNaya karavAne tarkasahita nyAyane upayoga thatuM hatuM. vaLI tene viSe, strI-purUSa-hastI-azvamayUra-haMsa sarovara-kamaLapuSpo vagerenA citrAmaNavALA nAnAprakAranA gavAze, cunAthI dhelA-putaLIvALA-seMkaDo staMbhevALI ativizALa zALAo, ane nirmaLa, svAdiSTa tathA sugaMdhi jaLavALI paraba cirakALa paryata jaIne pAWjane, yuvAnapurUSa svarUpavAna tarUNIne joIne ja jema-tema, pitAnA ghara tarapha javAnI IcchA karatA nahetA. " : " e nagarImAM haiyayaphaLane ceTaka nAme mahIpati rAjya karate hate; jenA gavarUpI sarSe tenA zatrugaNane daMza dIdhA hatA. pite sUryanI samAna tejarUpI lakSmInuM dhAma hatuMane tene caMdramA samAna ujajavaLa yaza samasta jagatane veta banAvI de hate chatAM tenA zatruonA mukhapara kALAza pAtharI deto hate e eka vicitratA hatI ! paNa vidhAtAnI pratikuLatA duHkhadAyaka ja che. tenI leTettara khalatA tenA zatruonI. strIonAM khArAM ane kaMIka uSNa netrajaLathI siMcAtAM chatAM, svAdiSTa ane zIta phaLane ApatI hatI ! nItimAnuM e e rAjA jema anya janenA aparAdha sahana karate nahIM tema pitAnA deSa paNa sahana karatA nahIMje pitAnI SaSTInuM jAgaraNa kare nahIM te bIjAnI SaSThIne divase te zAne ja jAgRta rahe? yAcakane nirantara dAna ApanAre ene dakSiNa kara kadApi parADabhukha thato nahIM, paNa zatrune pRSThabhAgenbANuM ApavAmAM
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ceTakarAja-enI sAta putrIo, (mAravAmAM) te parADa-mukha ja rahete. Azraya levA gya, purUSamAM - agraNI e e bhUpALa satvane bhaMDAra heI, zaraNAgata dIna manuSyane, mahAsAgare parvatane prati seMpI dIdhA tema 1 [zatrune] meMpI dete nahIM. vaLI e mahIpati dharmane pitA samAna ane prANImAtra prati je dayA-ene jananI samAna gaNate; sAdharmikajane tarapha nehALuM bAdhavanI buddhie jete; ane prajAne putra samAna mAnato. pratidina devagurUnA smaraNa vaDe te e vivekI nRpati pitAnA cittane pavitra karate; svAdhyAyarUpI prakAzavaDe vANIne, ane jinezvarabhagavAnanI pratimAnA pUjanavaDe pitAnI kAyAne pavitra karato hato. athavA e zrIvamAnasvAmInA mAtula [ mAmA ) nA huM keTalAka guNa varNavuM ? raNakSetrane viSe eka divase phakta ekaja bANa pheMkavuM e suddhAM ene niyama hate. jema hemagirine dakSiNa dizAne viSe gaMgA pramukha nadIo, tema A rAjAne pRthaka pRthaka strIthI janma pAmelI, pavitratArUpI bhUmivALI, sAta putrIo hatI. dedIpyamAna AbhUSaNomAMnA ratnanA kiraNonA samUhavaDe sarva dizAone prakAzamaya karI detI e kanyAo pitAnA AvAsane viSe pharatI tyAre svargamAM pharatA saptarSi tArA samAna virAjI rahetI. paNa paramArthavedI vizAlAne svAmI emanA vivAhanI nA ja kaheto; kemake ghaNu leke seMkaDe kuMbhee ( ghaDe ) hAya che chatAM, eka bindumAtrane emane sparza thato nathI. te paNa pAMca kanyAnI mAtAoe to rAjAne vivekathI samajAvI tenI AjJA laI pitAnI putrIone paraNAvI; kemake uttama strIone e kuLadhamaja che ke sarva kAMI patine pUchIne karavuM. vItabhayA nagarInA svAmI zrImAn udAyana bhUpati vere prabhAvatIne vivAha karyo; caMpAnagarInA rAjA dadhivAhana nRpatine padmAvatI dIdhI, kezAMbI nagarInA adhipati zatAnika bhUpALanI sAthe mRgAvatInAM lagna karyo, jethI zivA 1 hemagiri-pitAthI dakSiNadizArUpI mAtAnI kukSie utpanna thayelI nadIrUpI putrIo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. nAmanI kanyAne ujajayinI nagarInA svAmI pradyAtanAmanA narapati vere paraNAvI, ane jyeSThAne zrImAna mahAvIra tIrthakaranA moTAbhAI naMdivaddhanane dIdhI. bAkInI be suyeSThA ane rolaNA kamArI rahI. aMge uttama vastrAlaMkAra dhAraNa karIne te banne hastane viSe thiIo rAkhI pharavA lAgI ane mahAmahe ekabIjAthI zreSTha hovAnuM abhimAna karavAne lIdhe jANe sarasvatI ane lamI hoya evI jaNAvA lAgI. javuM-AvavuM-besavuM-caityapUjA karavI-pratikramaNa karavAM, evAM evAM jemanAM mukhya kRtye che evI te ubhaya bALAo ekabIjAnI pratibiMba hAyanI tema nitya sAthe ja rahIne kalA grahaNa karavA lAgI. ekadA, haMsIothI bharelA evA sarovarane viSe bakI ( kAgaDI) Ave tema, ceTakarAjAnI kumArIonA AvAsamAM eka vRddha tApasI AvI. marUgrAmanI sabhAne viSe hAyanI tema, A kanyAonI pAse te A pramANe kahevA lAgI-jaLazuddhi eja dharmanuM mULa che te vinA sarva jagat brAntimAM paDyuM che. juo ! ke hastane viSe daMDa dhAraNa karI telInI jevAM malina vastra paherI, kezakuMcana karAvIne kaleza pAme che; te bIjAo, ghelA mANasanI peThe ubhA ubhA bhajana le che ane nagna rahI saMtAtA phare che. keTalAeka pitAnA zarIrane kharanI peThe bhasmavALuM kare che ane jaTAne vRthA bhAra vahana kare che, te bIjAo strIonI jevuM kaTIvastra paherI govALanI jema gAye cAryA kare che. keTalAka vaLI annanA arthe hastane viSe bhAMgelA mATInA pAtrane laIne rAMkanI jema AthaDatA phare che. paNa e sarvanI jalazuddhivinAnI ceSTAo ketarAM khAMDavA jevI ( vRthA) che. e sarva sAMbhaLIne, zAstrane viSe tINa buddhivALI sujyeSThAe tene kahyuM-are tApasI, tuM samazAnane viSe bhUlI paDI che ! tane A vAyu thayuM che ke ghelI banI gaI che ? athavA tane sannipAta thaye che ke baliSTa grahae tAruM grahaNa karyuM che ? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Yun Gun Aaradhakust
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma-pAMca prakAranI zuddhi. | bh9 tane keIe ThagI che athavA vRddhAvasthAne lIdhe tuM kaMI caLI gaI che ? ke jethI tuM AvI viparIta vAta samajAve che ? tuM jalazuddhi eja dharma " ema je kahe che te satya nathI. zuddhi te pAMca prakAre che-prathama dayAzuddhi, bIjI satyavacanazuddhi, ane trIjI tapAzuddhi che; ethI zuddhi pitAnI indriya upara vijaya meLavavo e che; ane jaLazuddhi te chellI che. pahelI cAra zuddhi vinA jaLazuddhi game evI rIte kare to paNa pAparUpI paMkathI lepAyale AtmA madyanA pAtranI jema zuddha thatA ja nathI. he duSTa buddhivALI ! je jaLane viSe paDI tene khuba maMthana karavAthIja dharma sadhAto hoya te te jaLamAMja rahenArA ziza mAra-masya-baka Adi prANIo siAthI prathama svage jAya. je jaLathIja paralokasiddhi thAya che te te A daMbharUpa pAkhaMDa kema Adaryo ? deDakInI peThe nadInA jaLamAM tuM kema nathI paDI rahetI ? pavitra ane mAnayukta jaLathI zuddhi karI jino padiSTa mArgane viSe pravartanAra prANIo ja saMsArasAgarane tarI jAya che; paNa tArA jevA prANIo te bIjAone sAthe laIne Dube che. e sAMbhaLIne tApasImAM te uttara ApavAnuM sAmarthya rahyuM nahIM, tenuM citta vilakSa banI gayuM ane teNe mana dhAraNa karyuM. kAraNake jagane viSe sUryanI prabhA skurAyamAna thAya eTale pataMgIAnI kAntine kyAMthI avakAza maLe ? pachI pitAnI svAminInA matane vijaya thaze tethI harSa pAmelI aMtaHpuranI dAsIo zora macAvI mUkI paraspara tALI devA lAgI, ane ' nhAnAM bALake keI ghelI thaI gayelI strIne hase tema, heTethI tene upahAsa karavA lAgI; eTaluMja nahiM, paNa, ema thavAthI nisteja thaI gayelA mukhavALI te tApasIne sAyaNanI jema kaMThethI pakaDIne bahAra kADhI mUkI ane bicArI duHkhI to hatI tene vaLI vadhAre duHkhI karavAne cuMTavA mAMDI ( paDyA upara pATune mAra paDyo ). Ama thavAthI te vicAravA lAgI-ahA ! AmaNe paNa mAre tiraskAra karyo ? rAjanI AvI vidvAna P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. gaNAtI putrIe mane zAmATe A pramANe kADhI mUkAvI ? pite vidvAna che mATe mArA jevI bheLA svabhAva vALIne to te kazA lekhAmAM gaNatI nathI, mATe je huM ene zikSA na kare te bhikSA zivAya huM kaMI jANatIja nathI (ema samajavuM. ) paNa ene kaye prakAre sArI rIte zikSA apAya ? hA, samajAyuM. ene aneka sapatnIone viSe nAkhuM; kAraNake strIone e mahA duHkha che." ema vicArIne eNe eka chabi ALakhanArInI piThe te rAjakumArInuM rUpa eka paTapara ALekhI lIdhuM. pachI vidhAtAnA sarva nirmANanA sArarUpa evA e rUpane teNe jaIne zreNikarAjAne batAvyuM. e mahIpALa paNa paTamAM cilI AkRtine nihALIne anya sarva strI samAjane virUpaja dhAravA lAgyuM, ane tene viSeja ekatAna thaI vAraMvAra zIrSa dhuNAvate cittane viSe saMtoSa pAmavA lAge -snigdha ane bhramara samAna nIla e je ene kezapAza che te jANe teNIe pitAnA svaravaDe mayUrane jItIne, tenI pAsethI, subhaga strIonA abhimAnarUpI viSane utAravAne, Agraha karIne, tene kalApa laI lIdhe hAyanI (e suMdara jaNAya che ) ! enA atyanta goLa mukhane joIne, pUrNimAne caMdramA evI rIte bhagna thaI gaye che ke kathaMcita bahulapakSa pAmIne paNa te divase divase kRza thatuM jAya che. enA navanIta ane rU samAna sukamaLa bAhu jAnuparyata pahecelAM che, te jANe, parAjaya pAmavAthI palAyana thaI jatI rati ane prItine kezavatI pakaDI levAne ja hoyanI ! ANe nizcaye keI be lekanI strIo para vijaya meLavyA jaNAya che; nahiM te prajApati pAsethI ene puSTa padharane miSe be suvarNakuMbha zenA maLe ? aho ! enA atikRza evA udare paNa traNa rekhA prApta karI che ! paNa emAM Azcarya nathI; kAraNake A lokamAM sthalatAthI kaMI paNa maLatuM nathI; madhyasthatA eja abhyadayane hetu che. Ane apratima nitambabhAga kaI - kharekhara mada-vizAla-ane unnata che; nizcaye . eja sthaLarUpI
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreNika suceSTAnI chavi nIrakhe che. 79 durgapara rahIne kAmadevarUpI bhilla nirantara yuvAnene (bANuvatI ) vidhe che ! nirantara phaLadAyI ane ati satvavALA evA enA urUne, sArarahitamadhyabhAgavALA ane ekajavAra alpaphaLane ApanAra evA kadalIvRkSanI upamA kevI rIte apAya ? jyAM sudhI A strInA vizAla netre ane mRdu tathA sarala jaMghA joI nathI tyAM sudhI hariNuo bhale harSamAM potAnA puccha halAve ane AkAzane viSe kUdakA mAre ! vaLI enA rakta ane atizaya kAntivaDe saMvamita'-evA caraNane yuddha karavA utarelA joIneja jANe enA zatru kamaLa jaLadune viSe pesI gayA hoyanI ! ( ahe ! emane yuddhane bhaya haju paNa gaye nathI !). Ama enuM rUpa avazya che, enuM sandarya amAnuSa che, ane enuM lAvaNya apUrva che ! athavA te AnAmAM sarva kaMI lakattara ja che (A lekamAM na hoya tevuM che ). traNe jagane viSe, mahAna strImaMDaLane utpanna karatA vidhAtAnuM zilpa ahiM ja (A rUpamAM ja) parAkASTAe pahoMcyuM che; jevI rIte vAraMvAra gasAdhanA karavAthI yogInuM nirmaLa jJAna parAkASTAe pahoMce ema. A pramANe, vRddha tApasIe ANelA paTTamAM citreluMrUpa dhArI dhArIne nihALI rahI zreNikarAjA tene puchavA lAgyaA tArI chabi konI che ? lAvaNya ane saubhAgyanA nidhirUpa evI A mRgAkSI keI uttama kavie kapelI mahAkathA jevI kalpanA che ke rAmakathA jevI satyavAta che ? pelIe uttara Ape-he nRpatiziromaNi zreNika mahArAjA, e jevI che. tevI ja ALakhavAnuM te kaImAM samartha nathI. vidhAtAnA hastathI paNa te ghuNAkSarajyAce ja AvuM rUpa pAmIne hAra paDI che. e sAMbhaLI savizeSa rAga utpanna thavAthI rAjAe punaH pUchyuM-jema zacI (IMdrANI) svargane alaMkRta kare che tema A manahara nArI tenA caraNakamaLa vaDe kaI nagarIne alaMkRta kare che ? tathA sItAne jema janaka tema ene keNa pitA che ? vaLI asaMkhya puNyanA bhAjana * 1. kAntirUpI bakhtaramAM sajaja thayelA. 2 ajANatAM. * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. evA keI nare ene kara grahaNa kare che ke nahiM? eTale e tApasI sadya spAyamAna ane tAra svare harSa sahita kahevA lAgI-he nareMdra, e nAme ane guNe " suThA evA nAmathI jagatane viSe vikhyAta che. mahAmUlyavAna maNithI suvarNanI madrA zobhI uThe che tema enAthI vaizAlikA nAmanI nagarI dIpI rahI che, ane amRtane jema kSIrasamudra janaka che tema ene ceTakanRpati janaka che. e haju kumArI che, teja bahu sAruM che; paNa lakSamI jevI e strIne have kayA purUSottamanI sAthe saMbaMdha thaze te huM jANatI nathI; kAraNake vidhAtAnI vRtti anya keIne AdhIna nathI. jo tame ene kara nahiM prApta kare te tame je pRthvIne kara grahaNa kare che te vRthA che; kAraNake enuM phaLa-je viSapabhega-te strIthIja che; ane strI joIe te A strI ja zreSTha che. he rAjana, tamAruM rAjya lakSamIthI pUrNa che; paNa jyAM sudhI suceSThA nathI tyAMsudhI vratanI dhArA vinAnA bhejananI piThe, te sarva svAda rahita che. " pachI zreNika rAjAe tene vastrAdithI saMteSI visarjana karI kAraNake je te mANasa paNa icchita artha nivedana karanAranI bhakti kare che te pRthvIne svAmI kare temAM te zuM kahevuM ? - have, e tApasI gayA pachI rAjAe pitAnA aMgIbhUta evA eka catura dUtane ceTakarAjAnI pAse mekalya; kAraNake prajananA athI jane upAya te kare che; paNa siddhi thavI na thavI e devAdhIna che. te dUta zreNikabhUpatinA mananI sAthe vizAlAnagarImAM jaI tyAMnA rAjAne namana karI zreNikarAjAne saMdeze yathAvata kahevA lAge. kAraNake dUtane dharma skuTa rIte eveja che. dUte kahyuM- he naraMka, amAre zreNikamahIpati ApanI pAse garava sahita ApanI kanyA sujhAnI mAgaNI kare che athavA sarva rAjAone cirakALathI adarAyela eja mAga che. zreNikanarapati samAna vizvane ekavIra, bhAgyavAna PvairyavAna vara maLatuM hoya te pachI zuM adharuM rahyuM ? kAraNake ane
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnI nirAzA-putrane prayAsa, kanyAjana che tene jene tene ApavI te paDazeja, he mahArAjA, jaLayakta meghane viSe jhabakArA karatI vidyuta jevI zobhe che tevIja A ApanI kanyA zreNika rAjAnA saMbaMdhathI zobhaze. mATe A saMbaMdha bahu ucita che. e sAMbhaLIne ceTakarAjAe kahyuM-he hUta, tAre svAmI vAhIkagotrane chatAM haihayavaMzanI kanyAnI yAcanA kare che to te pitAne -nI jAtane) bhUlI gaye jaNAya che; kAraNake lIMbaDAne vRkSe kalpalatA zebhe kharI ? padharAgamaNi rUpAnI mudrikAne viSe zebhe kharuM ? mATe tArA svAmInA guNanuM varNana have baMdha kara; tenA kuLa uparathI ja tenA guNa jaNAI Ave che. mATe huM mArI putrI ApavAne nathI; je page tuM Ape che te page ja pAcho cAlyo jA. AvuM sAMbhaLIne e dvata, (kaMIpaNa vRddhi kayo zivAya ) pitAnuM mULa dravya laIne vaNikaputra jAya tevI rIte, je Avyo hato te pAcho gayo. tenI pAsethI niSedhanI vAta sAMbhaLIne magadhAdhipati viSAda pAmya kahyuM che ke akeka AzA sArI; eka sAmaTI pacAsa nahiM sArI. e vakhate hAthamAMthI eka amUlya maNi gumAvanAra purUSanI peThe ati viSAdamAM paDelA pitAne joIne abhayakumAre namana karIne pUchyuM-he tAta, ApanuM mukhakamaLa Aje kema nisteja jaNAya che ? pitAe te parathI kahyuM-he putra, ceTakarAjA ghaNI prArthanA karyA chatAM paNa pitAnI kanyA ApavAnI nA kahe che; jenA hAthamAM e jaze te vijayI samaja. e sAMbhaLI abhayakumAre kahyuM-pitAjI, emAM kheda zA vAste karo cho ? haju to huM beThechuM; te kalpavRkSa samAna evA ApanI kRpAthI, ApanAM IcchitanI zIdhrapaNe siddhi thaze evA prayatna huM karIza. ema kahI sarva kaLAonA nidhi ane AkAzarUpI vimAnane . viSe sUrya samAna evA abhaye pote sadya eka paTane viSe pitAnI yathAsvarUpa chabi AkhI. pachI gurUjananA kAryane arthe upAya zodhanArA putre, pite keI sthaLe pUrve jeyelA guTikAnA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. prayogathI pitAne svara ane varNa badalya; kAraNake vRttine sArI rIte gupta rAkhyAthI ja kAryasiddhi thAya che. pachI e vaNikane veSa laIne vaizAlikA nagarIe gaye; kAraNake e AcAra pALyA vinA sAmA mANasane barAbara chetarI zakAtA nathI. buddhisAgara rAjaputre tyAM rAjAnA aMtaHpuranI paDozamAMja eka dukAna lIdhI; kAraNake lekane viSe paNa, lehacuMbaka maNi dUra rahIne kadi paNa lehane AkarSaNa karI zakatuM nathI. te dukAne aMtaHpuranI dAsIo je kaI vastu levA Ave te emane jhAjhI jhAjhI ApavA lAge. athavA te dAnarUpI jaLavaDe siMcAvAthI mANasanI buddhirUpI kalpalatA phaLadAyaka thAya che. vaLI jyAre jyAre pelI dAsIe tyAM kaMI levAne Ave tyAre abhayakumAra pelI bhUpatinI chaminI mahA Adarasahita pUjA kare; athavA te harakeI dazAne viSe evA moTA purUSanI pUrvaceSTA khIlI ja nIkaLe che. e jaI pelI dAsIoe pUchyuM-zeTha, tame hamezAM devanA jevI bhaktithI A kenI pUjA kare che ? abhaye kahyuM-bhAgyazALI evA A mArA svAmI zreNikarAja che. eTale pelIoe te chabI jevA lIdhI ane jaIne kahevA lAgI ahe ! AnuM rUpa kAmadevane paNa jItI le evuM che. ene varNa suvarNane paNa nisteja karI nAMkhe eve che, aho ! enuM puNya ane lAvaNya agaNita che. abhaye kahyuM-bAIe, e jevA rUpavaMta che enA ekame aMze paNa A chabimAM AlekhAyA nathI. vidhAtA paNa ene kAkatAlIyanyAyathI (aNadhAryo) AvA banAvIne vismita thayA che. emaNe pitAnA zAyaguNavaDe siMhane parAjaya karyo che, avarNa evA madenmatta svabhAve karIne nAgane nisteja karI nAMkhe che, gAMbhIrya guNavaDe mahAsAgaranI kIrti harI lIdhI che, ane dheryaguNavaDe, hemAdri-merUparvatapara paNa vijaya meLavyuM che. vadhAre zuM kahyuM? traNe jagatane viSe je je sadaguNe che te sarvee ekasAmaTe enAmAM vAsa karyo cheyadhao jevI rIte P.P.AC. Gunratnasum M.S.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ sujyeSThAnI tIvra abhilASA. sUrya--caMdra-nakSatra-graha ane tArAo sarva sAthe AkAzane viSe vAsa karI rahyA che tema, A badhuM joI tathA sAMbhaLIne dAsIoe subhecchA pAse jaIne kahyuM-he svAminI, eka vaNizreNInI pAse ame eka paTamAM ALekheluM purUSanuM rUpa joyuM tevuM rUpa bhUtakALane viSe nahetuM-bhaviSyane viSe paNa thavAnuM nathI. te sAMbhaLIne ceTakarAjaputrIne te rUpa javAnI tIvra abhilASA thaI; kAraNake evI vaye evI apUrvadaSTa vastu jevAne kenuM mana utsuka na thAya ? eTale teNe pitAnI sakhI samAna evI eka mukhya dAsIne te. laI AvavAnuM kahyuM; kAraNake gurUvAta jenI tenI pAse kahevAya nahIM. te dAsI paNa rAjaputra pAse jaIne citrapaTanI yAcanA karavA lAgI-mArI bAIne e jovAnI bahu IcchA thaI che; kAraNa ke jovA lAyaka vastune jevI eja netro pAmyAnuM phaLa che, paNa magadha rAjaputre kahyuM -bha, huM te ApI zakato nathI; kAraNake tame sarva ekaThI thaIne enI avajJA kare; ane vaLI mArUM sarvasva eja che. dAsIe kahyuM-tamArI bahena heya tyAM kadipaNa evuM thAya ? huM jAtie dAsI chuM, paNa kame dAsI nathI; mATe bhAI, kRpA karIne e mane jhaTa Apa. he dAkSiNyanA samudra, kvacita keI sthaLe tame mane ATalI badhI vAcALa thaIne belatAM joI che? mATe huM mArI bAInI pAse kharI TharUM ema kare. abhaye paNa vaLI ene kahyuM-je emaja hoya te tuM A bhale laI jA; huM e anya keIne nathI ApatA; paNa tArA jevA gya janane ApavAmAM mane kaMI aDacaNa nathI. dAsI paNa e laI harSa pAmatI pitAnI bAI pAse gaI ane tene e citrapaTa ApyuM. te joI anveSTA pote tenI sAthe spardhA karatI hAyanI tema, ALekhAI gaI. nizcaye, dRSTie keI uttama gurUnI pAse zraddhApUrvaka kAmaNane abhyAsa karyo che; nahiM to bIjI iDhiyarUpI patnIone mUkIne cittarUpI pati ene viSe ( e daSTine viSe) kema lIna thAya? pachI e gumarIte dAsIne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. kahevA lAgI- tirUma jema devatAonA svAmI idrane varI hatI. tema huM paNa A sibhAgyavaMta, rUpavAna ane lAvaNyanA sAgara evA mahIpatine varIne mAro janma saphaLa karIza. topaNa je devage huM emane kara grahaNa karavAne bhAgyazALI nahi nIvaDuM, te huM bhega save bhaginI bheganI jema dUra karIza.1 mATe je tane mArA upara svAmibhAvanuM mamatva hoya te tuM tene upAya ciMtava. athavA te e vaNikazreNI pite ja ene khare upAya jANato haze ane karaze; kAraNake ApaNI sAthe ene saMbaMdha udaya pAmate che; ane udaya pAmate sUrya paNa prakAza Ape ja che. A parathI dAsI vaNikazreNInA veSamAM rahelA abhayakumAra pAse gaI ane tene kahevA lAgI-jema rukimaNIne viSNu upara rAga baMdhAyo hato tema mArI bAIne ApanA rAjA tarapha rAga baMdhAya che ane tenI patnI thavAne Icche che. mATe Apa amArUM eTaluM kArya kare; ane e mArI bAI paNa e rAjAne pati tarIke meLavIne AnaMda pAme. eTale abhayakumAre kahyuM--e tAruM kahevuM egya che; kAraNake muktA (metI) te suvarNana kuMDaLane viSeja (jaDAyeluM) zebhe che. paNa ahiM ApaNe daDha pratijJA karavI joize; ke jethI ApaNuM kArya kuzaLatAthI paripUrNa thAya; je AdarIne tyajI daIe te nizcaye AtmahAni thAya ane vaLI sarva ke upahAsa kare. huM eka uttama suraMga khodAvIza, ane te mArge nRpatine praveza karAvIza; ane tArI svAminI emane rathamAM beThelA joIne, padminI sUryane joIne vikAsa pAme tema, vikAsa pAmaze. te temane jeze ke tarata, citrane anusAra, pahele ja kSaNe oLakhI kADhaze; eTale pachI teNe, mayUrI devatAonA mahelanA zikharapara caDhI jAya tema, zIdhrapaNe rathane viSe besI javuM. ema kahIne abhayakumAre te dAsIne saMketa Ape ke-yudaya evA amArA rAjA pite ahIM amuka divase-amuka pahore ane amuka kSaNe Avaze. A sarva vAta dAsI rAjakumArIne nivedana karI AvI ja 1 sarve bhogapabhoga bhosipanI bhaga-NanI jema dUra rAkhIza. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAryosiddhi. ne abhayakumArane kahevA lAgI-ApanuM vacanaja amane pramANa che; kAraNake aneka cittathI kAryasiddhi thatI nathI. pachI abhayakumAre zreNikabhUpatine samAcAra kahevarAvyA ke "ceTakarAjAe jene niSedha karyo hato tene huM lAge chuM." pachI rAjaputre pitAnA mANaso pAse tvarAthI uttama suraMga khodAvyA; kAraNake anyanene je kAryamAM mahinA ne mahinA thAya te kArya rAjAone teTalA divasamAM thAya che. te divasathI nitya magadhAdhipati zreNikamahipALanuM smaraNa karatI ceTakarAjaputrI sujyeSThA, rAtrIne viSe cakavAka ane cakavAnI pIDAya tema, tApe pIDAvA lAgI. hiMma-hAra-caMdramAnA kiraNo-kamaLapuSpa-mRNAlanA taMtuo-uttama caMdanane lepa-caMdracUrNathI gharSaNa-evA evA zItaupacArothI te ene ulaTa vizeSa dAha thavA lAge; jema rajavarathI pIDAtAne thAya tema. rAtrie ke divase, zayananeviSe ke bahAranA gRhaneviSe, anya strIonA sAthamAM ke ekalAM rahevAthI paNa tene kSaNa mAtra cena paDatuM nahIM; kAraNake kAmakRtavikAra duHkhadAyaka che. pelI dAsI tene samajAvavA lAgI-bAI sAheba, dhIrA thAo, meha tyajI gho; ApaNI manakAmanA siddha thaze-ema huM mAnuM chuM, kAraNake e vaNikazreSThI vizvAsapAtra dekhAto hato. he svAminI, Apa uttama vicAravALA rAjaputrI che, vidvAna che; tamAre viyegI strInI ceSTA batAvavI e sAruM nathI. kAraNake kArya gupta rAkhavuM che tene e prakAzamAM lAvI deze. AvuM dAsInuM suyuktivALuM vacana sAMbhaLIne sujayeSTA punaH pitAnA mULabhAva ( svabhAva ) tarapha vaLI; kAraNake amRtavallI zuSka thaI gaI hoya topaNa punaH jaLathI siMcAya te pAchI tAjI thAya che. - have kumAre rAjAne saMketane divase pahoMcAya evI rIte belAvyA. eTale e paNa tyAMthI manane vege cAlya; athavA te svArthane viSe tvarA kaNa nathI karatuM ? sulasAnA putro jevA pAchaLa cAlanArA aMgarakSaka sahita mArgane viSe prayANa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIvaranuM jIvanacaritra. karatA zreNikarAjAne joIne ja jANe digapALa daza dizAne viSe jatA rahyA che ! e batrIze jaNane sAthe laIne vIrarUpa evA e bhUpatie suraMgane viSe praveza karyo, te jANe vyaMtara devAdhipatione parAjaya karIne temane sthAne emane | e batrIza sulasAputrane ] sthApavAne artheja hAyanI ! kSaNamAtramAM, saMketa karI rAkhele samaye, rAjagRhanagarIne svAmI | zreNika ] suraMganA mukha pAse pahoMcya; jevI rIte caitramAsanI pUrNimAe padmadrahane viSe suvarNanuM kamala Ave che tevI rIte. tene joIne raceTakarAjaputrI citranA anusAre sArI rIte oLakhI, cakerI caMdrabiMbane joIne harSa pAme tema, atyaMta harSa pAmI kahevA lAgI-paTane viSe jevuM rUpa meM joyuM hatuM tethI A rekhAmAtra paNa nyUna nathI kAraNake have e, eka bibanA, darpaNane viSe paDelA pratibimbanI peThe, pratyakSa dekhAya che. have A vakhate sujyeSThAe pitAnI sarva hakIkata yathAvat celaNane nivedana karI; kAraNake pitAnI paramasakhIthakI jyAre rahasya gopavavuM na joIe, tyAre sahodarA bahena thakI te zAmATe ja gAvavuM? eTale callaNAe tene kahyuM- ema hete huM paNa tArI sAthe AvIza; ahiM jema ATalA divasa sAtheja nirgamana karyA che tema have pachI paNa thAo; kAraNake bhAkhaMDa pakSInA joDalAM kadipaNa judAM paDatAM nathI, e sAMbhaLI ane harSathI romAMcita thatI suceSTA cellaNane kahevA lAgI-te A vicAra karyo te tArI bahena paratve ( arthAt mArI paratve ) bahu sArA vicAra karyo che; citrA ane svAtine eka sAthe udaya thAya e zuM IcchavA yogya nathI ? pachI te ( suceSTA) cellaNane rathamAM besArIne pite pitAnAM AbharaNa levA gaI; kAraNake mahAna jene nhAnA badhune sukhI karIne pachI ja pitAnA kAryane AraMbha kare che. e vakhate nAgasArathinA putre rAjAne kahevA lAgyA-he deva, zatrunA sthAna karatAM viSa sAruM; mATe sarpanA dhAma jevA A sthaLane viSe vadhAre vakhata rahevuM sAruM nathI. vaLI, A kumArikA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak kust
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ "rAmanuM sparma bharatane phaLyuM." 87 paNa rathane viSe AvIne beThI che; mATe mahArAja, have cAle ApaNuM nagara pratye jaIe; kAraNake sujJajana, kAryasiddhi thaye chate, rijanane phAvavAne prasaMga ApatA nathI. te sAMbhaLI zreNikarAya paNa, rathamAM sujyeSThAja beThI che ema mAnI, samudranA taTa thakI jaLano pravAha pAcho vaLe tema, suraMganA mukhathakI pAcho vaLI je mAge Avyo hato te mArge cAlI nIkaLe. eTalAmAM ratnAbhUSaNone karaMDio laIne sukA AvI. paNa teNIe, pRthivIne viSe guma thaI gayelA nidhAnanI peThe, tyAM magadhanAthane joyA nahIM tethI hadayane viSe bahu viSAda pAmI ane bolI-patine arthe upAya meM karyo; paNa te, rAmanuM svama bharata ne phaLyuM tema, cellaNAne phaLe. mane AvA uttama patine ga na thayo te nahiM; paNa ulaTe bahenane viyega thayela nibhaMgI vaNikujanane lAbha tha te bAjue rahe paNa ulaTI mULa dravya (muDI) mAM hAni thAya--enA jevuM ja mAre thayuM. Ama vicAra karI nhAnI bahenanA virahanA duHkhe duHkhI thaI eNe pikAra karyo-samudranA maMthanasamaye de sudhAne (amRtane laIne jatA rahyA hatA tema zatruo cellaNAne harI jAya che. e sAMbhaLI bakhtara dhAraNa karI taiyAra thatA ceTakanarapatine praNAma karI, tene vIraMgaka nAmane sArathi kahevA lAgyuM-haju huM vidyamAna chate Apane A kAryane viSe upAdhi kevI ? he deva, mane AjJA kare eTale huM kSaNamAtramAM zatruone parAbhava karIne temanI pAsethI rAjakanyAne pAchI laI AvuM; athavA to jAtivaMta sevakapurUSone A dharmaja che. bhUpatie AjJA ApI eTale jANe mahA kRpA thaI hoya ema cittane viSe harSa pAmatA sArathie, mRgAdhirAja siMha himagirinI guhAne viSe praveza kare tema, sahasA suraMgane viSe praveza karyo. kavacathI sajja thayelA e asahya bAhuvIryavALA mahArathI vIraMgaka sArathie tyAM, siMha hastInA bALakanI sAthe yuddha kare tema, nAgasArathinA putronI sAthe yuddha karyuM. "mAre P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. svAmI eka bANuvatI eka zatrune haNa zake che mATe huM tenAthI adhika karI batAvI tene saMtoSa ApuM " ema mAnI teNe te batrIne eka sAthe haNyA. suraMga pahoLI nahatI tethI te | javAno mArga karavAne vAsta] temanA rathane temAMthI bahAra kADhavA rahyo eTalAmAM te magadhanAtha zreNikarAjA bahu dUra pahocI gaye; kAraNake ati vegavALA avenI sahAyathI jatAM zAnI vAra lAge ? Icchita mane ratha siddha thayela nahiM topaNa vIraMgaka have nirvilae pAcho vaLe; kAraNake bhUmipara rahIne vAmana purUSa kadApi potAnA hAthavaDe tALavRkSanA phaLane grahaNa karI zake nahiM. teNe AvIne ceTakarAjAne nivedana karyuM ke tenA sarva rathine meM haNyA che; paraMtu zatru rAjakumArIne bahu dUra laI gayo mATe zuM karIe ? have ApaNe AkAzane viSe prahAra karavA jevuM che. rAjAne samakALe, putrInA haraNathI viSAda ane zatravarganA saMhArathI harSa thayo. - have suSThAne to ahiM, mahAmunirAje paNa jenI IcchA kare che evI, vairAgyadazA prApta thaI. ahA e satya che ke bhavya prANIo eka nimittAtre karIne sadya paramabodha prApta kare che. " ApaNA jevA viSayAsakta prANIo, Adi-madhya-athavA avasAnane viSe, surApAna karanArA ane caLelAonI peThe bahubahu prakAranI viDaMbanA pAme che. je viSayabhegane viSe kaMI paNa lAbha hoya te, tene parityAga karavAmAM te tenAthI sAThahajAra gaNe lAbha che." Ama vicAra karIne te suyeSThA gADha tapazcaryA karavA lAgI. te prANIone ja dhanya che, te prANuoja kRtakRtya che, teja devatulya che, teoja nirmaLa che ke jeo bAlyAvasthAthIja brahmacaryanuM, dravyanI piThe pAlana kare che. pachI teNe kamArAvasthAne viSe ja rAjImatInI peThe rAjyalakSamIne tyAga karI tarataja dIkSA levAno vicAra karyo, kAraNake dharmanI gati tvarita che. pachI teNIe e pitAnI IcchA pitAne praNaatnkarIne nivedana karI; kAraNakepaLa vijJAnazALI janoe
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ . harSa ane kheda-lAbha ane hAni. kaMI paNa kArya pitAnI ja IcchAnusAra na karavuM joIe; to pachI dIkSAnA saMbaMdhamAM te zuM ja kahevuM ? kArAgRha samAna A saMsAramAM rahevArUpa pAzathI, huM baMdijananI piThe . kaMTALI gaI chuM; mATe huM ApanI kRpAthI, aciMtya ciMtAratnanA jevI dIkSA grahaNa karIza. te sAMbhaLIne rAjAe kahyuM-utkRSTa evA jyeSThapada (mokSa)nI abhilASAne lIdhe, suyeSThA evA yathArtha nAmane dhAraNa karanArI tArA jevI putrIthI mane ghaNe harSa thAya che. bAlyAvasthAne viSe ja, uttama cAritranI IcchA karanArI evI tuM mArI sarva putrIone viSe, kuLanA AbhUSaNarUpa che. athavA te, vaMzalatAe ghaNuM. hoya che, paNa prAsAdane zobhAvanArI keI viralaja dekhAya che. pachI rAjakumArIe caMdanA nAmanI mahattarI sAdhavInI samIpe mahA ADaMbara sahita pravrajyA grahaNa karI; kAraNake haMsI te kamalinIne viSeja kIDA kare che. have ahi rathane viSe, jene khabara nathI paDI e zreNikarAjA te celUNA prati pitAnI rANInI samAna AdarasatkAra batAvate, tene viSeja ekacitta thaye chate, maMtrAkSa uracAra hAyanI ema vAraMvAra "suyeSThA" suNA" ema bolavA lAgyuM. eTale cellAe kahyuM- he rAjana, huM sujayeSThA nathI; huM tenI bahena pelleNuM ; suyeSThA na AvI pahoMcI e amArA ke mArA bhAgyane ja deSa che. rAjAe tene samajAvIche mRgAkSI, tuM ja mAre mana sujyA che. tuM enAthI kaIrIte hIna nathI; kAraNake caMdramAnI kaI paNa kaLA bIjIthI utaratI nathI. paNa celUNuM to Avo pati maLavAthI harSita thaI, ne te, sAtheja, atyaMta duHsaha evA bahenanA viyogathI khinna thaI; kAraNake saMsAranuM sukha ekaja raMganuM na hatAM bhinna bhinna . raMganuM hoya che. jene lAbhanI sAthe hAni paNa thaI che e zreNikarAja paNa thoDA divasamAM potAne nagare pahoMce nadInAM jaLathI pUrAtA paNa vADavAgnivALA samudrane viSe kadi paNa . labdhi hoyaja nahIM. buddhisAgara abhayakumAra paNa zreNika rAjAnI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. pAchaLa tvarita AvI paha; kAraNake vidvAn purUSa tIrthane viSe jaIne phaLaja grahaNa karIne AvatA rahe che, tyAM sthiravAsa karIne vasatA nathI. pachI mahAudAra prakRtivALA nazvara rAjaputrI cellaNAnI sAthe gAMdharvavidhie vivAha karyo kAraNake AvI rIte pati patnI thaelAone visatAra zebhe nahi. e pachI abhayane sAthe laI jaI zreNika rAjAe nAgasArathine ane tenI strIne temanA putranuM sarva svarUpa mAMDamAMDa kahI saMbhaLAvyuM; kAraNa ke purUSa vyathAkArI vacana mahA duHkhe ucare che. pitAnA putranI evI, karNane viSe viSasamAna hakIkata sAMbhaLIne teo vilApa ane rUdana karavA lAgyA; kAraNake mahAprayAse prApta karelA pune eka sAthe viyAga thAya te atyaMta duHsaha che. " are niya, pApI kRtAMta (kALa, yama) ! tuM pArakuM sukha joI zakato nathI; amane AvI rIte, eka prahaNanI peThe, dukhasamudramAM zA mATe pheMkI de ? are ! amArA nirdoSa putrone eka sAthe akALe harI janArA durAcArI kALa ! jevI rIte sahastraghAtI viSa sarva viSene viSe, tema tuM sarva khalapurUSane viSe agresara padavI dhAraNa che. paNa kadAcita tAruM kahevuM ema hoya ke mArA putroe tAre kaMI aparAdha karyo che, te, huM pUchuM chuM ke sarvee te nathI karyo ne ? kAraNake A akhila vizva ( pRthvI paranA tamAma mANase) kyAMya durdAnta hoya e ghaTatuM nathI. vaLI kadApi tuM ema kahIza ke [ sarvee aparAdha nathI karyo paNa) DA e ( tAre aparAdha karyo hato ), te ( huM kahuM che ke) he karmacAMDALa, te sarvanA prANa laIne, A lekamAM, tAre samavatibhAva. agninA samavatabhAvanI jema pUrNapaNe satya karI Ape che. athavA to, tuM rAMka cho, tAre lezamAtra deza nathI; te amArA kSINa bhAgyane ja doSa, ke guNane nAza thavAthI hAramAMthI muktAphaLa jatAM rahe tema amArA putro amArA hAthamAMthI jatA rahyA. athavA te, 1. uddhata. 2 niSpakSapAtIpaNuM. 3 guNa (1) puNyarUpI guNa; (2) derI.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ sulasAne vilApa-abhayakumAranAM zikSAvacana. devatAe prathamathI ja kahyuM hatuM ke-tAre putro thaze te sarva samAna AyuSyavALA thaze; ane tevA yoganA vaze thayuM paNa temaja kAraNake devatAnuM vacana vRthA thatuM nathI. " A pramANe gADha vilApa karatA joIne temane, buddhimAna abhaye vairAgyayukta madhura vacanee karIne samajAvyA athavA abhaya je rAjaputra kayA viSayamAM apUrNa heya ? teNe kahyuM-vahastInA kaNanI peThe asthira svabhAvavALA A sarva lekane viSe, jeo sArAsAranA vivekavALA che teo kadApi zeka karatA nathI, kAraNake e (zeka) krodhanI peThe purUSArthane zatru che. agnine upAya jaLa che; vyAdhine upAya cikitsA che; zatrane upAya zastrAdi che; viSane upAya maMtra che ema sarvakaI vastuone upAya che; paraMtu A niraMkuza evA mRtyune upAya nathI. janmanI sAthe mRtyu paNa che; tarUNAvasthAnI sAthe vRddhAvasthA paNa lAgelI ja che; udayanI sAthe asta paNa hoya che; ane putrAdine pega e viyeganuM kAraNa paNa che ( ga na thayo hota te viga thAtaja kene?). zarIra nirantara aneka rogothI yukta che; dAridrayanA bhayane lIdhe, lakSmI paNa duHkhadAyaka che; snigdha evA paNa mitre kSaNamAM zatrurUpa thAya che, mATe jemane nirantara zatruonuM duHkha che evI A sarva vastuone dhikkAra che ! vaLI vIrajananA mukuTa jevA tame bane sAdhAraNa mANasanI peThe ati zeka karazo te pachI gheryaguNa ke Azraya karIne raheze ? kAraNake duHkhane viSe sahanazIlatA eja kharUM dharyuM che. vAyu nathI vAta tyAM sudhI rUnA DhagalAmAM ane parvatamAM kaMI bheda jaNAtuM nathI; duHkha AvI paDe tyAreja purUSanuM satvAsatva jaNAI Ave che. anya jajoe paNa zeka karavo joIto nathI, to ApanA jevAonI te vAta ja zI ? kAraNake vivekarUpI AbhUSaNathI alaMkRta evA paMDitajanene te coma ( thayuM te kharUM ) eja kharUM che. tamArA putra suraMgamAM kayAMthI gayA ! zatrune temanI teja vakhate kayAMthI khabara paDI ! ane temane eka sAthe kayAMthI nAza thaye ! athavA te A bhavitavyatA anyathA thatI nathI. maravAneja jemaNe nizcaya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. joIe. athavA te svAmInA kAryane viSe jeo potAnA jIvitane arpaNa na kare tene zuM sevaka gaNavA? AvAM AvAM vacane kahIne kumAre temanA zokane parihAra karyo; kAraNake maMtravijJa purUSa utkRSTamaMtrane praveza kare tyAM viSa keTalo kALa TakI rahe ? pachI rAjA temanI sAthe Adara sahita saMbhASaNa karI svasthAnake gaye; kAraNake jemanA putroe tenA upara A upakAra karyo temane ATale paNa lAbha na hoya? anukame janmAktarane viSe upArjana karelA puNyakarmane lIdhe jenI sarva manakAmanA siddha thatI hatI e e rAjA, hari jema lakSmInI saMgAthe tema, celUNAnI saMgAthe sukha bhogavavA lAge. - have, A ja khaMDane viSe vasaMtapura nAmanA nagaramAM pUrve jitazatru nAmane rAjA hatA. teNe maheTA, garvavALA, balavAnuM ane duSTa zatruone jItIne pitAnA nAmane yathArtha karyuM hatuM. e rAjAne amarasuMdarI nAmanI rANI hatI, jenAthI bhaya pAmIne ja jANe amarasuMdarI (devIo) svargane viSe jatI rahI hatI ! ema ke ApaNuM rUpa te eNe harI lIdhuM che, rakhe vaLI ApaNI animeSatA paNa laI jaze ! A daMpatIne sumaMgaLa nAmane putra te jANe ekadama navIne maMgaLa heyanI e hato; kAraNake e AkRtie jema bhavya hite tema enAmAM mULathIja rAga paNa hataH enA mastaka para uttama chatranuM cinha hatuM; enuM mukha pUrNimAnA caMdra jevuM hatuM netra vizALa hatAM; karNa lAMbA hatA, nAsikA sarala ane uMcI hatI; ane daMtazreNi kuMdapuSpanI jevI atiujajavaLa hatI. vaLI enA oSTabiMba, caraNa ane hastakamaLa kaMIka rakta hatA; kaMThapradeza vartuLAkAre geLa hatuM, asa vRSabhanI jevA Unata hatA; bAhu jAnuparyanta - 1 devatA animeSacakSuvALA hoya che eTale ke emanA cakSu nimeSa-rahita hoya che-maTakuM mAratA nathI e je emanAM cakSane guNa te animeSatA. 2 evAM cihe ke jenAthI yukta e mANasa bhaviSyamAM rAjA thaze ema kahevAya che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjakumAra ane maMtrIputra. lAMbA hatA; vakSasthaLa kapATasadaza hatuM; pRSThabhAga vistIrNa hatuM ane madhyabhAga ( kaTibhAga) kRza hate. eTaluM ja nahiM paNa enI nAbhi gaMbhIra hatI; urU kadalItaMbha jevA hatA; jAnu lakSya hatA; jaghA hastInI sUMDha jevI hatI; ane caraNayuga puSTa ane kunnata hatA. vadhAre zuM kahIe? enAM sarva aMga suMdara hatAM. A ja nagarane viSe enI ja vayana senaka nAmane maMtrIputra hato; te, daibhAgyanApAtra agnizamanI peThe, azubha lakSaNono bhaMDAra hato. enuM mastaka trikoNAkAra hatuM; enA keza agnisamAna pILAvarNanA hatA; netra mAranAM jevAM ane karNa mUSakanA jevA hatA. ene oSTa ane kaMTha lAMbA hatA; nAsikA beThelI hatI; ane dAMta bhuMDInI peThe mukha thakI bahAra nIkaLatA hatA. enA khabhA besI gayelA hatA; bAhu bahu TuMkA hatA; vakSa:sthaLa sAMkaDuM hatuM, udara gaNezanA jevuM (mATu) hatuM. urU bahu hasva hatA; jAnu skuTapaNe dekhAtA hatA; jaghA vaka hatI ane caraNa sUpaDA jevA hatA. trika-catuSka-rAjamArga devamaMdira ke vanamAM-jyAM jyAM te jovAmAM Avate tyAM tyAM, pitAnA rUpane abhimAnI sumaMgaLarAjaputra enI hAMsI karate; enA mastaka upara traNa TakerA karI ene hAtha maraDIne ene dhabbA mArato; kAraNake tarUNajanene viveka kayAMthI hoya ? AvI kadarzana pAmavAthI senakane atyaMta duHkha lAgatuM; kAraNake jherI zastra sahana thAya, paNa niSkAraNa viDaMbanA sahana na thAya. Ama anekavAra parAbhava pAmavAthI tene vairAgya utpanna thaye ! paNa e Azcaryajanaka hatuM; kAraNake virAgyanuM kAraNa prApta thayA chatAM paNa vairAgya pAmavo e sulabha nathI. te vicAravA lAgya-nizcaye meM pUrvabhavane viSe munione athavA satI strIone upahAsa kayo haze; anyathA, pakSIone viSe jema vAyasa tema huM janasamudAyane viSe virUpa ane durbhaga kyAMthI thaye ? mATe meM koI evA 1 dvAra jevuM (vistIrNa) 2 jaNAya nahIM evA. 3 kAcabA jevAvaccethI uMcA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. prakArane karmabaMdha karyo haze ke ethI upArjana karelAM darbhAgya AdithI, rajasamUhathI caMdrabiMbanI piThe, mArUM kSIra-ane-hima samAna ujajavaLa kuLa DhaMkAI gayuM. mATe have huM kaI evA prakAranA ugra sukRtya AcarUM ke jethI mArAM pUrvabhavanA pApakarmone nAza thAya. ema vicArIne te, zarIramAMthI Ama cAlI nIkaLe ema, svajana ane svanagarano tyAga karIne cAlI nIkaLe. keTalAeka divasa vyatIta thayA pachI sumaMgaLanA pitA jitazatrae tene mahAvabhava sahita pitAne pade AropaNa kaye; kAraNake pitAne putraprati e dharma che. e sumaMgaLe paNa gAdI upara AvIne, grISmaRtunA madhyAhukALanA sUryanA jevA ati ugra pratApavaDe aneka mahIpatione vaza karyA; kAraNake siMhane putra siMha ja hoya che. - have pele senaka ke jeNe tApasI dIkSA grahaNa karI hatI te harSa sahita pitAne kRtakRtya mAnato hate; kAraNake anyane paNa svabuddhie dharma te kare che, paNa tevA prakAranI kadarthanAthI parAbhava pAmelAo e vizeSa prakAre kare che. ekadA ene pitAnA daibhAgyanuM smaraNa thavAthI verAgyayukta thaI eNe pitAnA gurUnI pAse uSTrikAbhigraha karyo. kahyuM che ke ochA jJAnavALAne, baMdha kaSTane athe che. ekadA pRthvI para vicarato e tapasvI rAgane vaze punaH vasaMtapure A ahe lekene dhikkAra che ke parAbhava pAmyA chatAM paNa punaH pitAnI janmabhUmi pratye utkaMThA rAkhe che ! tapasvIne jeIne nagaranA sarva loke bhaktisahita tenI pUjA karavA lAgyA; kAraNake A tapazcayo ja jagatane viSe pUjya che, te tene AdaravAvALo zA mATe Adara na pAme? kyA kAraNe virAga pAmI te gRhane tyAga karI AvI kaSTadAyaka tapazcayo AdarI che" ema prazna pUchatA lokene kurUpamaMtrIputra paNa uttara Apyo ke-A tamArA rAjAe kumArAvasthAmAM mAre 1. uSTikAbhigraha. uMTa para besavuM Akare paDe che te Akaro mAsamAsanA - upavAsane abhigraha, Jun Gun Aaradhak Trust:
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapasvI gurUne bhaktimAna ziSya! 95 parAbhava karyo hato tethI mane vairAgya utpana thayela che. teNe kene A vAta hatI tevI kahI; kAraNake satya vacana ja tapane anukuLa che, pachI karNa paraMparAe e vAta rAjAne kAne pahoMcI; kAraNake niyAyika Adi mane viSe zabda " vicitaraMga " nAmanA nyAye gamana kare che. sumaMgaLa rAjA to e vAta sAMbhaLatAM ja mahA viSAda pAmyA; athavA te mahAna purUSe pitAnA aparAdhane zalyathakI paNa vadhAre mAne che e yukta ja che. pachI eNe tapasvI pAse jaI bhaktisahita namana karI enI kSamA mAgI ke ajJAnabhAvathI meM Apane je aparAdha karyo che tenI, pitA putrane Ape tema, Ape mane kSamA ApavI. e sAMbhaLIne zAMtacittavALA tapasvIe kahyuM- he nareMdra, tArA jevA gurUnI mArAthI bhakti to kAMI thAya ema nathI-to zuM kSamA paNa nahiM ApI zakAya? huM kSamA karUM chuM. kAraNake A mArI tapasyAne tuM heturUpa che ane e tapasyA saMsArasamudranA seturUpa che, ane duHkhaparaMparArUpI dAvAnaLane zAnta karavAmAM tathA kalyANarUpI lattAne utpanna karavAmAM megharUpa che. pachI " AvA pAtrane ApeluM dAna mahA phaLadAyaka thAya che" ema dhArIne rAjAe e tapasvIne pAraNane vAte nimaMtraNa karyuM; kAraNake bakSabhakti te kRpaNa jananI heya che. have je ke e lokene rAjapiMDa khape nahi, te paNa pote bahu prasanna thaye hatuM tethI teNe rAjAnuM vacana mAnya karyuM; kAraNake tapasvijane dAkSiNyaguNavALA heya che. pachI rAjA tene namIne tathA tenI AziSa grahaNa karIne svasthAnake gaye. tapasvI paNa mAsakSapaNa pUrNa thaye rAjAnA mahelanA dvAra pAse gaye. kAraNake munio satyapratijJAvALA hoya che. te vakhate rAjAne mahA zirebAdhA thayelI hovAthI keIne aMdara praveza karavA detA nahetA; tethI tapasvI cittane viSe lezamAtra paNa udvigna thayA vinA harSa sahitaja pAcho vaLe; kAraNake tapodhanene ( tapasvIone ), tapazcaryA eja vRddhine arthe che. je paheleja gRhe pAraNuM na thAya te pahelAnI uparaja bIjuM mAsakSapaNa karavuM " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. evA pitAnA abhigrahane lIdhe tapasvI A vakhate pUrvanI jema mAsakSapaNa karIne rahyA; kAraNake satvavaMta jane satvane tyAga karatA nathI. A dvitIya mAsakSapaNane samaye teNe "A loko sudhA kevI rIte sahana karatA haze" e prazna pUchanArane nahi jovAne Iracha hoya tema, adhamukha mudrikA dhAraNa karI. bIje divase sAruM thayuM tyAre rAjAne pAraNanI vAta yAda AvI eTale jaIne namana karIne teNe muni pAse kSamA mAgI; kAraNake tapasvIjana bhaktithIja rIjhe che. teNe kahyuM-he munIzvara, mArA jevA pApIjane Apane nimaMtraNa karIne, bALakanI jema Ama bahu chetaryA che; Apane anya sthaLe paNa pAraNuM thayuM nahIM. aho ! mArA jevA pApIjanenuM AvuM ja kRtya hoya che ! jevI rIte lakSayavastune bhedavAmAM pravRtta thayela acatura dhanudhArI pahelA ja pitAne hasta bhAMge che tevI ja rIte dhamane miSe pApa upArjana karanArA mArA jevA nibhogyaziromaNine thayuM che. te svAmi, have huM yogya na kahevAuM, tathApi, gaMgAnadInuM pUra jema madhyadezane pavitra kare che tema, Ape padhArIne mArA AMgaNAne pavitra karavuM. munie kahyuM- he narezvara, kheda na kara; e deSa te pramAdathI thayela che; tArA bhAva kiMcitmAtra dUSita nathI; huM tArI IcchA pUrNa karIza." athavA te mahaMta purUSe paramArthamAM to sarvadA tatpara ja hoya che. pachI rAjA munine namIne ghera gaye, ne pAraNAnA divasanI rAha jotAM bIje mAsa mAMDamAMDa vyatika; kAraNake utsuka-cintAtura mANasene divasa lAMbAlAMbA lAge che. paNa punaH paNa rAjA asvastha hevAthI e durbaLa thaI gayelA tapasvIne pUrvanI peTheja pAchA javuM paDayuM; kAraNake evA purUSane paNa lAbhanA udaya vinA bhikSA suddhAM maLatI nathI. pachI rAjAe ene trIjI vakhate paNa garava sahita nimaMtraNa karyuM ane eNe paNa e svIkAryuM; kAraNake keInI prArthanAne jevA tevA kAraNathI bhaMga na kare joIe. jyAre avadhi pUrNa thaye e tApasa bhikSAne arthe gaye tyAre te bhUpatine putra janmanA harSamAM pAraNunI vAta paNa P.P. Ac. Gunratnasuri MS.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapasyAne parAbhava-saMkalpa-niyANuM. 97 smaraNamAM nahatI; kAraNake sukhamAM temaja duHkhamAM pramAda eka sarakho thAya che. have te A vakhate ye bhikSA nahiM maLavAthI e dhAne lIdhe ati kRza thaI gayeluM hovAthI rAjA upara ati phodhe bharAye; kAraNake atyaMta gharSaNathI, caMdananA kAnTamAMthI paNa agni utpanna thAya che. kahyuM che ke musApharI jevI vRddhAvasthA nathI; dAridraya jevo parAbhava nathI; mRtyu samAna bhaya nathI, ane sudhA samAna vedanA nathI. pachI e tapasvI, kRpaNa purUSanA gharathakI ja jema, tema rAjAnA AvAsathI pAchuM vaLIne, khinna thatA pitAne sthAne gaye; ane vicAravA lAgya-A rAjA nAmeja sumaMgaLa che; paNa enA maMgaLanA grahanA jevAM phaLa hovAthI e kumaMgaLa che. meM traNatraNavAra enI prArthanA svIkArI to paNa e kuTile mane bhikSA ApI nahiM, e enI dRSTatA ja ( uddhatasvabhAva ja ) samajavI; kAraNake trIjI vAra uDI jatI vakhate te pakSI paNa pakaDI laI zakAya che. athavA te zvAnanA pUchane naLIne viSe nAMkhe to paNa e pitAne vakabhAva choDatI nathI; ane lIMbaDAnA vRkSane ( pANIne badale ) dudha pAo to paNa te madhura thatuM nathI. te pite rAtridivasa mukhamAM pANI Ave evAM miSTAnapAna jame che tethI, vaMdhyA sagarbhAnI pIDA na jANe tema, pite bIjAnuM duHkha jANato nathI. eNe mane vAraMvAra AmaMtraNa karI karIne A pramANe sudhAe mArI nAMkhe; have jIvIza tyAM sudhI ene tyAM nahi jAuM; have gaMgadatta punaH kupane viSe nahiM Ave. krodhane lIdhe jenAM bhAvacakSu jatAM rahyAM che evA e tapasvIe mugatinuM hetubhUta evuM nidAna ( niyANuM ) karyuM ke " huM ene vadha karanAre thAuM; " athavA to nirbaLa purUSe nikarUNa hoya che. aho ! eNe niprayajana kaSTa veThayuM ! eNe tapazcayoja zA mATe karI ? athavA to bALatapasvInuM puNya pApanA 1 paMcataMtramAM gaMgadatta deDakAnI eka vArtA che tene udezIne A kahyuM che. gaMgadatta paNa ema chetarAI gayo hato tethI te chevaTa bolyo hato ke na gaMgadattaH punareti kUpam / P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. anabaMdhane arthe thAya che. nirabhimAnI rAjAne pazcAttApa to ghaNe thaye; paNa lajajAne lIdhe, e tapasvInI kSamA mAgavAne have cothIvAra Avyo nahIM kAraNake lajajA kulInajanene sadA nIcuM jovarAve che. - have keTaleka kALe e tapasvI mRtyu pAmIne apaddhika vyaMtara thaye; paNa AvA krodhAtura manavALA tapasvIone mana te e paNa bahu che. sumaMgaLarAjAe paNa nirantara rAjyanuM paripAlana karI paryantakALe te sarva tRNanI peThe tyajI daIne tApasI dIkSA grahaNa karI; kAraNake saMtajane bhegane viSe sadAkALa lubdha rahetA nathI. pachI e (rAjA) tyAM paNa pitAne tApasAcAra sArI rIte pALI, vizuddhalezyA sahita AyuSya pUrNa karIne saMpurUSanI gati (saddagati) ne pAmyA; te jANe veranA anubaMdhane nAza karavAne ja heyanI ! anukrame e sumaMgaLane jIva tyAMthI avIne zreNikarAjA thaye; eNe rAjyalakSamIne bahu lADa laDAvyAM hatAM tethI ja jANe e lakSmI ahIM paNa enI sAthene sAthe ja rahI. keTaleka samaye e senakatApasane jIva cavIne ceTakarAjaputrI celaNAnI kukSine viSe putrapaNe avata. have e bane jIvana pUrvabhavanA verane lIdhe ja, e tApasane jIva haju garbhane viSe hato tyAMja celUNune patinuM mAMsa khAvAne mahA bhayaMkara dehada utpanna thaye, te jANe tenA hRdayane viSe zAkinImetre praveza karyothI hAyanI ? paNa celaNuM ciMtAtura chatAM paNa pitAne e dehada keIne kahI zakI nahIM; kAraNake AvI bhayaMkara vAta vagara pUchaye patirUpa devatAne kema kahevAya? vaLI, jaLathI sArI rIte siMcAtA-evA paNa keTarane viSe gupta rahelA agnivALA vRkSanI zAkhA jema zuSka thaI jAya che, tevI rIte rANI, uttama prakAranA bhejana letI chatAM paNa, pitAne e dehada pUrNa nahi thavAthI, zarIre sukAvA lAgI. pApa vaherI laIne paNa teNe nAnA prakAranA garbhapAtananA upAye karI joyA; tathApi garbhapAta thaI zakaze nahiM; kAraNake, jene haju P.P.Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ callaNane bhayaMkara dehada. AraMbha tha nathI evuM AyuSya kSayane nathI. evAmAM rAjAeja tene pUchyuM-he devi, tuM kRSNa pakSane viSe caMdramAnI kaLAnI peThe zarIre kema kSINa thatI jAya che ? zuM tArUM kaI kArya saMpAdana thatuM nathI ? athavA keIe tArI AjJA khaMDita karI che ? zuM kaMI duSTa svapnaparaMparA tArA jovAmAM AvI che ? athavA kaMI apazakuna thayAM che ? athavA zarIre kaMI pIDA utpanna thai che ? savAMgasuMdara, jevuM hoya tevuM phuTapaNe kahIde. e sAMbhaLI cellaNAe, potAnI kukSine viSe rahelA garbhane viSe pitAne zvAsa Asakta thaI gaye hAyanI ema uDe nizvAsa mUkI rAjAne potAnI IcchA virUddha pitAnuM svarUpa kahI batAvyuM; kAraNake kahyAthIja pratIkAra ( upAya ) thAya che. rAjAe kahyuM- he subhagA, huM tAre maratha sadya pUrNa karIza; kAraNake vastu dUra hoya tene ye lAvI ApuM; te Ata mArA zarIramAMja che tethI prApta thaI cukI samaja. A pramANe enAM cittane ullAsa pamADIne, zreNika rAjAe abhayakumAra pAse jaIne enA dehadanI vAta kahI; kAraNake chIMka jatI rahe tyAre sUryanI sAme najara karavI paDe che. pachI abhayakumAre kahyuM-he tAta, huM hamaNAM ja enI IcchA pUrNa karUM chuM: nizcaye buddhimAna jananI dRSTine viSe AvI vAta kaThina lAgatI nathI. pachI rAjaputre potAnA mANasa pAse sasalAnuM mAMsa maMgAvyuM; kAraNake dArUNa avasthAne prApta thayelA mANasane, apavAda zuM utsarga karatAM balavAnuM nathI ? ( apavAda seva ja paDe che. ) * pachI rAjAne cattA suvarAvIne, abhayakumAre tenA udara upara e mAMsa mUkayuM; kAraNake kArya evI rIte karavuM joIe ke jIvitanI hAni na thAya tema yaSTine bhaMga paNa na thAya. pachI eka tIkSaNa charI laIne tenuM aMga kApato hoya ema batAvavA lAgyo; ane rAjA paNa mukha thakI sItkAra karavA lAgya; kAraNake mAyA vinA sAme mANasa kharUM mAnato nathI. bhUpatie e mAMsa celUNane mokalAvyuM, ane eNe paNa patinA AdezathI e ekAnta khAdhuM; kAraNake maheTA mANasone paNa kunIti P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra, zobhatI nathI. e vakhate tene svAmInuM smaraNa thatAM haya kaMpavA lAgyuM; ane vaLI kSaNavAra pachI garbhanuM smaraNa thayuM eTale cittane viSe ullAsa tha; kAraNake prANIne TheSa ane rAga e bane eka sAthe thatA nathI. Ama callaNane dehada te pUrNa thaye paNa e "patine ghAta karanArI mArA jevI strIne dhikkAra che " ! ema kahI kahIne pitAnI nindA karavA lAgI; kAraNake kaMI kAraNavaze pApakArya kyo pachI paNa suvAsanAvALA prANIone to ati pazcAttApa thAya che. pachI, nizA samaye pUrNa caMdra jema kamalinIne ullAsa pamADavAne pitAnuM pUrNa rUpa batAve che, tevI rIte rAjA tarataja e rANInA mananuM samAdhAna karavAne arthe tene pitAnI akSata kAyA batAvavA gaye; ane tene kahevA lAge ke-he sibhAgyavatI, saMhiNI auSadhInA prAgathI mane teja vakhate kSaNamAtramAM ArAma thaye che; kAraNake aiSadhIone prabhAva avazya che. cellaNa paNa pitAnA prANapriya patine nirAbAdha jeIne ucchavAsa pAmI; kAraNake potAnA snehIjanane Apatti tarIne pAra gayelA-joIne kene harSa na thAya ? pachI cellAe navamAsa ane sADAATha divasa nivine nirgamana karIne hAthANuM kalabharatane janma Ape tema sarva aMge saMpUrNa evA putrane janma Ape. rANIe tene tenA pitAne mahAzatru jANIne te ja vakhate dAsIne kahyuM-Ane tuM kaI sthAne jaIne mUkI Ava; kAraNake zarIramAM utpana thayele chatAM paNa duHkha denAre e " vALo " dUra karavA gya nathI ? dAsI paNa ene, jANe vanadevatAonI kIDAne artheja hoyanI ema, azokavATikAne viSe mUkI AvI. paNa te pAchI vaLI te vakhate vAge rAjAe tene pUchayuM-bha, tuM kyAM jaI AvI ? teNe kahyuM-huM rANInA AgraDathI bALakane mUkavA ( tyajI devA ) gaI hatI; kAraNake jenuM anna khAtA hoIe tene Adeza uThAva 1 kulabha eTale hAthInuM baccuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ azekacaMdra uphe "kRNita ne janma. 101 paDe che; pachI te zubha hoya vA azubha heya. e sAMbhaLI mAra pramukha jAnavarothI ene nAza thaze evI zaMkAe, tvarita pagale rAjA tyAM gaye ane putrane banne hAthe upADI lIdhe; kAraNake pitAne putra para apratima sneha heya che. pachI rANI pAse AvIne teNe kahyuM- he sujJa ane vivekazALI kulIna rANI-svecchajananI strIo paNa na kare evuM A kukama meM zuM karyuM ? jene ApaNA jevuM jJAna nathI evI tiryaMcanI strI paNuM, bahu putravALI hoya te potAnA rasa putrane tyajI detI nathI, te hArA jevI mAnuSIthI te kema tyajI devAya ? janasamUhane pUjya evuM rAjya maLI zake, avinAzI e rAjAne anugraha paNa prApta karI zakAya, sibhAgyalakSmInA jevI tejomaya lakSamI paNa maLI zake, kAmadeva samAna svarUpa paNa maLI zake, nirAbAdha evI kaLAone samUha paNa prApta thaI zake, rogapadravarahita sarva bhega paNa prApta thaI zake; ane zatruone duHkha denArI evI ujajvaLa kIrti paNa prApta thaI zake paNa putraratna te kyAMthI paNa maLI zake nahiM. ene vAste te strIo rAtridivasa dugo pramukha devIonuM pUjana kare che, vRkSanAM mULa ghasaghasIne pIe che, bhujAe rakSApoTalI tathA kaDAM bAMdhe che, ane aneka tiSIone pitAnA graha kevA che te viSe prazna kare che; ne teM to tane prApta thayelA evA A tanujane, puNyahIna jana ciMtAratnane tyajI de tema tyajI dIdhe ! rANIe e badhuM sAMbhaLIne uttara Ape-he svAmi, Apa je kahe che te sarva satya che, paraMtu Apane A, ugrasena rAjAne kaMsa thayela hatuM tema, putrarUpa eka mahAna zatru utpanna thaye che; nahIM to, e garbhamAM AvyA tyAre mane A mahA ghera dehada kema thAya ? mANasanA udaramAM leza paNa lasaNa jAya che tyAre zuM ati durgandha nathI utpanna thatI ? paNa rAjA te putra para nehALuM hovAthI beltha-he hariNAkSI, bhale vairI nIvaDe te paNa e putra che; kAraNake putra kuputra thAya paNa mAtA kumAtA na thAya. ahe ! tuM vicakSaNa thaIne, Ama hArA pahelA ja P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. bALakane tyAga kare che, te kuzanA agrabhAganI upara rahelA jaLabinduonI peThe hAra zeSa bALake kevI rIte sthira (sthItimAhayAta) raheze ? cellaNAne potAne e rUcikara nahote chatAM phakta rAjAnI AjJAthI eNe ene vadhAvI lIdhe; kAraNake satI strIothI kadi paNa patinI AjJAne bhaMga thAya ? candramAnA drava jevI pitAnI kAntivaDe e bALake azokavATikAne viSe udyota karI mUke hato tethI rAjAe enuM azekacaMdra evuM nAma pADyuM. paNa bAgamAM kukaDAe tenI eka kaniSTa AMgaLI karaDI hatI tenI pIDAne lIdhe te baha rUdana, karavA lAge; chatAM tene jyAM pheMkI dIdhuM hatuM tyAM e ATalAthI ja (jIvato) bace e ja AzcaryuM hatuM. rAjA tenI e AMgaLIne pitAnA mukhane viSe rAkhavA lAge tethI tenI uSmAthI ene sukha thayuM. pachI jyAre tene traNa rUjhAI gaye tyAre AMgaLI kUNita ( TuMkI) thayelI dekhAI; tethI tenA samAnavayanA gaThIAoe maLIne tenuM kUNita nAma pADyuM. kAraNake eo mazkarImAM (ghaNIvAra ) evuM apanAma (kharAba nAma ) pADe che. anukrame rANIe, pUrva dizA jevI rIte parvadivase be pupadane janma Ape che tevI rIte, hala ane vihala nAmanA be tejasvI ane kAntinA nidhAnarUpa putrane janma Ape. cellaNanI kukSithI janma pAmelA e traNa kumAre pitAne sukharUpa thaI paDyA; ane kalaha-kapaTane sarvathA tyAga karIne nagarane viSe pharatA chatA, zrI trikuTa parvatanI bhUmi paranA uMcA zikharanI peThe virAjavA lAgyA.. tejomaya bhAmaMDaLa samAna zebhatA zreNikanArezvara jevA pitAne pramodarUpI saMpattine ApanAra-tathA emane ane emanI parvata samAna ucca pratijJAone saphaLa karanAra-ane sarva dUSaNane vari-dAkSiNyavAna-nirbhaya abhayakumAra, pitAnA azokacaMdra pramukha bhAIonI sAthe rahIne lakSamaNa bharata-ane zaradanathI saMyukta rAmacaMdra ja heyanI e zeAbhavA lAgyuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarga 3 je. pachI zreNikarAjAe dhAriNI nAme eka saddaguNanA bhaMDArarUpa evI navI rANI ANI; kAraNake hastIne zuM eka ja hAthaNI heAya ? tenA rUpavAnuM-soMdaryavAna ane sabhAgyavAna zarIrane viSe kayAMIpaNa eke alakSaNa nahetuM; athavA to zaMkhane viSe kALAza hAya ja nahIM. satIziromaNI e dhAriNI pitAnA amUlya ane pavitra evA zIlaratnanuM rakSaNa karavAno nizcaye lajArUpI rakSikAne dhAraNa karatI hatI. e pativratA strI kamalinInI jema pitAnA patirUpa caMdramAnA mukha zivAya anya keInuM mukha jatI nahiM. bAlyAvasthAne viSe dudha pIvAthI enI rasanA madhura thaI heyanI, tethIja jANe e kadi paNa kaDavAM vacana uccaratI nahiM ! eNe nizcaye koI zreSTha adhyApakanI pAse dAnane abhyAsa karyo haze; naDite athajanene dAna ApatAM ene hAtha kema na thAkI jAya ? sUryane jema divasarUpI lamInI sAthe, tema rAjAne enI sAthe uttama prakAranA bhoga bhegavatAM keTaleka kALa vyatIta thaye. ekadA pAchalI rAtrIe, paMcavarNanA sugaMdhI dravyethI suvAsita thayelA kusumanA samUhavALA, ane dhupathI bahekI rahelA AvAsabhavanane viSe, nAnA prakAranAM maNi suvarNa ane rUpAthI jaDelA-haMsanAvALanA samUhathI saMpurNa--uttama paTTasUlIthI virAjatApAMgathe ane mastakane sthAne mUkelA ozIkAthI zobhI rahelA-bahu mUlyavAna ane navanIta samAna mRddha evA pracachadapaTavALA-gAla rahe te sthAne suMdara gAlamasUrIAMthI yuktaupara jaDI lIdhelA ullocathI dIpatA-madhyabhAge jarA namelAgaMgAnA pulinapradeza jevA-ane jANe devazayyAja hAyanI evA jaNAtA palaMgane viSe sUtelI e dhAriNIdevIe svaprane viSe, naMdAnI piThe, eka uMcA-madajharatA-cAra daMtUzaLavALA ane ujavaLa varNanA hastIne (pitAnA ) mukhane viSe praveza karate 1 rAkhaDI. 2 sUtaranI pATI (8). 3 cAdara. 4 retIvALo kInAre. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. je. sUryanA darzanathI uta kulla pavALI padminInI jema, e svapna joIne prakRllita thayAM che ne jenAM evI e mahAdevI tarataja jAgI; kAraNake evA janene nidrA alpa hoya che. jAgIne, gatine viSe hasIne parAjaya karanArI e rANI rAjA pAse gaI, ane tene kemaLa vacanathI jagADyo; kAraNake strIone te mRdutAja zebhe che. pachI patine teNe kahyuM-he svAmina, meM hamaNuM svapnamAM hastI ke, te vRkSanI jema enuM zuM phaLa thaze? vaSotune viSe meghajaLano vRSTithI kadambavRkSa aMkura dhAraNa kare tema A vAta sAMbhaLI harSa pAmI romAMca dhAraNa kara zreNikarAjA kahevA lAge-"he priye, te svapnane viSe gajarAja je tethI nizcaye kuMtIe jema bhImane janma Ae hatuM tema tuM, eka kuLadIpaka-kuLaratna-kuLane viSe mukuTa samAna, kulaparvata samAna ane kuLane vRddhi pamADanAra, tathA hastI samAna baLa ane parAkramavALA eka putrane janma ApIza." pitAnA patinA A zabdane rANue nizcaye zakunanI gAMThanA miSe bAMdhI lIdhA-ema ke chuTA raheze te ke ene laI jaze. vaLI e bolI ke ApanI kRpAthI mane alpa samayamAM ema thAo; kAraNa ke uttama janenuM vacana kadi paNa anyathA thatuM nathI. pachI rAjAnI AjJA laIne rANI pitAnA zayanakhaMDamAM gaI; kAraNake kuLavAna strIo sarva kArya patinI AjJA pramANe kare che. suMdara zakuna bIjA apazakunethIja jema tema, A mArUM zubha svapra bIjA duHsvamothI pratighAta na pAme, mATe huM sAdhvInI peThe dharmajAgaraNa karuM ke jethI mane. kumudinInI peThe have nidrA na Ave ema vicArIne eNe sakhIonI sAthe suMdarI-brAhmI-narmadA-damayaMtI-aMjanA-rAjimatIsItA-draupadI-naMdA-kAlidattA-ane manoramA pramukha satI strIonI kathA kADhI. pachI enA dharmajAgaraNane vadhAre zravaNa karavAne anAtura heyanI ama rAtrI paNa kSaNamAM vyatIta thaI. AA A samaye kALa nivedana karanAre purUSan uce ja ghare belavA
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrapAragAmI svapna pAThake. 105 lAge-( kAraNake rAjAnuM pracaMDa zAsana hoya te pitAne niyamita vakhate keNu nathI jAgatuM?) "A kaMIka raktamaMDaLavALe tejenidhi sUrya ApanI peThe . pitAnAM sukamaLa karavatI bhuvananuM piSaNa karato chate udaya pAme che. kALarUpI mALInI putrI ja hoyanI ema A dinalakSmI paNa Apane jevAne utsuka banI Apane mATe sUryarUpa pakavadADima taiyAra karI rahI che. " e sAMbhaLIne magadhAdhipatie vicAryuM -ahe ! A catura baMdijana Aje bahu sarasa pATha bela; mATe nizcaye rANIne kuLane udaya karanAro putra thaze; anyathA udaya saMbaMdhI phaLanuM AvI rIte sUcavane thAta nahIM. pachI vyAyAma karIne, suvAsita telavatI mardana karAvI eNe sugaMdhI jaLathI snAna karyuM, ane caMdanAdithI vilepana karyuM. pachI devapUjA karIne, tilaka karatI vakhate, eNe mastakapara suvarNane mukuTa, karNane viSe calAyamAna kuMDaLa, ura sthaLane viSe sthaLa-nirmaLa-ane caLakatA muktAphaLane hAra, ane bhujAone viSe keyUra, evAM evAM AbhUSaNo, jANe te te sthaLanA bahumAnane artheja hAyanI ema, dhAraNa karyovaLI prakaSTabhAga (paMcA) ne viSe suvarNanAM valaya paheryA, tathA mRdutAne arthe aMguline paNa mudrikAne miSe suvarNathI bhUSita karI. vaLI saMprati, bhuvanane viSe enA samAna anya koI vIrapurUSa nathI ema batAvavAne eNe dakSiNa caraNane viSe vIravalaya dhAraNa karyuM e pramANe sajja thaIne e, IMdra jema sudharmAne viSe padhAre tema, devatA samAna rUpavaMta maMtrI ane sAmaMtoe zobhAvelI sabhAne viSe AvIne beThe. tyAM teNe svapnazAstranA pAragAmI evA ATha svapAThakene bolAvavAne sevakane mokalyA. eTale e paNa snAna karI, zarIre vilepana tathA bhAlane viSe tilaka karI, mastakane viSe dadhi-veta sarasava-dUvI tathA akhaMDa akSata rAkhI, veta vastra paherI phaLAdi laI sabhAne viSe AvyA; ane e phaLAdika rAjAnI AgaLa bheTa mUkIne, ene AzIrvAda daI, emane mATe mUkI rAkhelA pIThAsana para beThA eTale teo merUnI sanmukha kulAcaLa parvate ze tema rAjAnI sanmukha zebhavA lAgyA. te vakhate P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. dhAriNI rANI paNa, hastI-siMha-mRga-vAgha-azva-zukara-saMbaramayara-cakravAka-ane haMsa vagere jenI upara cinnelAM hatAM, evA paDadAnI pAchaLa AvIne beThI; kAraNake rAjAnI rANIo sUryapara kahevAya che (paDadAmAM rahevAne emane prasiddha rivAja che.) rAjAe rUmapAThakane satkAra karIne pUchayuM-Aje rAtrIne chelle pahore dhAriNIdevIe svapnane viSe hastI je te te svapnanuM zuM phaLa thaze te tame phuTapaNe kahe, kAraNake sUryanA kiraNo ja vastuone udyota karavAne samartha hoya che. e parathI sarvee ekatra thaI zreSTha rIte UhApoha (vicAra ) karI sadya svapnanA arthane prApta karyo, kAraNake zAstrane abhyAsa bahu uttama vastu che. pachI emaNe kahyuM-mahArAja, sAMbhaLo. sarva svamazAne viSe bahetara svapna kahevAya che. te bahetaramAM trIza mahAsvapna kahevAya che. e kalpavRkSanI peThe mahA phaLadAyaka hoya che. te trIzamAM vaLI siMha-hastI-vRSabha-caMdra-sUrya-sarovara-kuMbha-dhvaja-samudra-puSpanI mALA-ratnane samUha-vimAna-bhavana ane agni e cAda mahAne tIrthakara athavA cakravatIrAjA garbhane viSe Acce chate temanI mAtAo dekhe che. vAsudevanI mAtA emAMnA sAta svapna dekhe che; baLadevanI mAtA cAra dekhe che; ane maMDaLa eTale dezanA adhipatinI mAtA eka svapna dekhe che. mATe dhAriNadevI merUparvatanI bhUminI piThe naMdanane janma Apaze. e puNyanidhi zuravIra putra nizcaye rAjya prApta karaze; kAraNake cakSue joyeluM calita thAya, paNa zAstrarUpI cakSue joyeluM kadApi calita thatuM nathI. e sAMbhaLIne pachI kalpavRkSanI barAbarI karanArA rAjAe temane nityanI AjIvikA bAMdhI ApIne temanuM dariya hara karyuM. kahyuM che ke, zeraDInuM kSetra, samudra, nInuM piSaNuM, ane rAjAonI kRpA-eTalAM vAnAM kSaNamAtramAM dariyA dUra kare che. vaLI garava sahita vastra-tAMbula pramukha ApavAvaDe rAjAe temane satkAra karyo, kAraNake buddhi-e zuM kalpalatA 1 ( 1 ) nandana vana. (2) putra. 2 DhoraDhAM para AdhuiM. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aadhak Trust
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17, navI rANIne na dehada, nathI ? pachI nehane lIdhe rAjAe pite dhAriNInI pAse jaIne temanuM kaheluM ene kahI saMbhaLAvyuM kAraNake premanI gatija AvI hoya che. pachI puSTinA heturUpa ane ati tela vagere vastuothI rahita evA AhAravaDe, rANI garbhanuM poSaNa karavA lAgI; mAMdo mANasa pazcavaDe dehanuM poSaNa kare tema. - have sukhe karIne garbhanuM pAlana karatI rANIne trIje mArsa azokavRkSanI jema dehada utpanna thaye ke, varasAda varasate hAyatenI sAthe vIjaLInI garjanA thaI rahI hoya-nadIo cAlI rahI heya-jharA vahetA hoya-pRthvI para lIlA aMkure patharAI gayA hiya-mayUra nRtya karI rahyA hoya ane deDakAe DrAMuM DrAMu zada karI rahyA hoya eve vakhate uttama vastrAlaMkAra dhAraNa karI huM hAthaNInI upara besIne nagaramAM tathA bahAra vaibhAragiri sudhI pharuM, mArA para chatra dharavAmAM Ave, cAmara vIMjhAya, sAmaMtAdi parivAra sahita rAjA paNa sAthe Ave ane bandIjane gAyana gAtA AgaLa cAle-ema vaSoDatunI uttama zebhAnuM huM yatheccha sanmAna karUM. paNa A dehada tene akALe utpanna thaye: prAyaH manuSya je dUra hoya ane je durlabha heya tenIja vAMchA kare che. A akAlIna dehada nahiM pUrNa thaI zake e hovAthI te uSNa tunI rAtrInI zreNinI jema divase divase kSINa thavA lAgI. to paNa teNe e vAta keIne kahI nahiM, kAraNake maheTA lekae pitAnuM duSkara kArya koInI AgaLa kahevuM mahA muzkela che. paNa tenI aMgita dAsIoe e vAta rAjAne jaNAvI, kAraNake sevakavarga nitya pitAnA kulAcAranI rakSA kare che. rAjA tarataja dhAraNinI pAse gaye; kAraNake priyajana asvastha hoya tyAre keNa utAvaLa nathI karatuM ? tyAM jaIne teNe celUNAnI jeTalAja premathI tene pUchayuM; kAraNake mahAn purUSone eka vAmA ( ochI ) ne bIjI dakSiNa ( vadhatI ) e kaMI vibhAga hetuM nathI. rANIe kahyuM- he svAminAtha, mane takSaka nAganA mastakanA bhUSaNarUpa cuDAmaNine P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. grahaNa karavA je akALe meghavRSTi jevAne dehada utpanna thaye che. che Aryaputra-te mATeja huM te ApanI pAse kahI zakatI nahotI. kAraNake asaMbhAvya IcchA karanArAne leke ghelA ( gAMDe ) gaNI kADhe che. paNa rAjAe tene kahyuM- he priya, dhIraja dhara, huM tAre mane ratha satvara pUrNa karIza. jene bRhaspati tulya buddhimAna abhayakumAra je maMtrI che te A avaSTabhavALa (hiMmatabharyo ) uttara kema na Ape ? rANIne A pramANe dhIraja ApIne rAjA, kamalinIne AzvAsana ApI sUrya jema gaganane viSe caDhe che tema, sabhAne viSe AvIne siMhAsana para ArUDha thaye. paNa rANIne dehada saMpUrNa karavAnI ciMtAne lIdhe udAsI e e mahIpatine bhayabhIta purUSanI peThe dizAo zUnyakAra jevI dekhAvA lAgI. eTale mahA catura evA abhayakumAre namana karIne aMjali joDI bhaktivaDe namravANIthI pitAne vijJApanA karI ke he pUjya pitA, zuM zvAnanI peThe keI rAjA ApaNA maMDaLamAM upadrava kare che ? athavA anya kaI pitAnA ja AtmAne duzmana e ApaNuM AjJAne mastakane viSe mAlAnI jema nathI dhAraNa karato ? athavA to aciMtya bhAgyavALA evA Apane kaMI IcchA pUrNa thatI nathI ? athavA dujananI jema keI vyAdhi adhika pIDA Ape che ? he prabhu, Apa, divasanA caMdramAnI jema, nisteja thaI gayA che mATe ApanA sarala putrane tenuM kAraNa jaNA. rAjAe kahyuMkAraNa heTuM che, paNa te gaNAvyAM emAMnuM eke nathI. tArI mAtAne Aja akALe meghavRSTi jevAne dehada utpanna thayela che. te buddhinidhAna, te pUrNa karavAne tane ja saMbhAra paDyo che, kAraNake AhArane kavaLa (keLIo ) kaMThe rahe chate jaLaneja zedhavuM paDe che. abhayakumAre kahyuM- he tAta, Apa nizciMta rahe; e kArya kalpavRkSanI tulya evA ApanI kRpAthI huM pUrNa karIza. - have abhayakumArane pUrve kaI devatAnI sAthe samAgama thaye hato ( kAraNake manuSyane manuSyanI mitratA te sarvatra hoya che mATe emAM kaMI Azcarya nahIM ) te parathI teNe te P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumArane mitra-devatA. 109 devane uddezIne dhamayAna karyuM-piSadhazAlAne viSe jaI, brahmacarya vrata aMgIkAra karI darbhanI zayyAne viSe rahI upavAsa karyo, kAraNake devatAnuM AkarSaNa jevI tevI rIte thatuM nathI. e prakAranA enA dharmadhyAnathI trIje divase e deva svargathakI AvIne pratyakSa thaye; kAraNake AkarSaNamaMtrathI te svarganI apsarAo paNa AkarSAI Ave che. e devatAnA mukuTanA ratnonA kiraNajALathI AkAzane viSe IMdradhanuSya racAyA hatA. enA calAyamAna kuMDaLo enA gAlapara sparza karatA laTakatA hatA. enA kaMThane viSe tAjA puSponI atyaMta sugaMdhamaya mALA rahI gaI hatI. enI bhujAone viSe udghasatI kAntivALA keyUra zebhI rahyAM hatAM. enA dedIpyamAna prakeSTa (picA ) ne viSe zreSTha AbharaNo caLakATa mAratAM hatAM. ( vastranI upara ) kaMThathI jAnuparyanta hAra laTakI rahyo hato. caraNane viSe maNijaDita suvarNanAM valaye dIpI rahyAM hatAM ane hAthanI AMgaLIone viSe paNa aneka maNimudrikAo bahAra ApatI hatI. vaLI eNe ati mRdu ane divya devaduSya vacce dhAraNa karyA hatAM, ane pitAnA dehanI kAntinA samUhathI bAra bAra sUryonA udyota para vijaya meLavyuM hato. enA caraNa bhUmitaLathI cAraAMgaLapramANa UMcA rahetA hatA ane enAM bane netrakamaLa nimeSa-umeSathI rahita hatAM., e deva abhayakumAranI pAse pratyakSa thaI kahevA lAgyuM-he pavitra kumAra, teM zAmATe mAruM smaraNa karyuM che? duSkara evuM paNa tAruM zuM kArya karUM te kahe. e sAMbhaLI abhayakumAre tene kahyuM- he deva, mArAM mAtuzrIne Aja akALe meghanI vRSTi anubhavavAne dehada utpanna thayelA che. mATe mArA para sneha dharAvatA he te tame e pUrNa kare; kAraNake buddhimAna evA paNa manuSyamAM varasAda varasAvavAnI zakti hotI nathI. athavA to tamArAM darzana thayAM tyArathI ja e pUrNa thayela che. kAraNake jene ratnAkara (ratnanI khANa sAgara) nI jevA mitra hoya tene nirAza thavAnuM heya nahiM. e sAMbhaLIne devatA " tathAstu ? ema kahIne tirodhAna P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. thaye; kAraNake devatAo manuSyalokane viSe vizeSa vakhata rahetA nathI. pachI abhayakumAra paNa svastha thaIne ghera gaye; ane pArANuM karyuM. athavA bIjA paNa emaja ( ISTasiddhi thaye chate ja ) bhajana le che. pachI devanA prabhAve karIne, jANe bhUmi phATatI hoyanI ema sahasA vaSonA cihe utpana thayAM heTa vaTeLIo nIkaLavAthI sarva tRNa-vRkSalatA pramukha sthAna dharIne rahyAM heyanI ema sthira thaI gayAM ane zabda karatA paNa baMdha thayA. vaLI leke paNa atyaMta tApathI atizaya vyAkuLa thatA chatA vIMjaNAothI kaMIka sukha levA lAgyA. " A sarvavyApaka vibhu zUnya kema che ? " ema keIe kahyuM heya te uparathI ja jANe AkAza padAti jevA meghavRndathI sarvatra chavAI gayuM. vaLI " ApaNu jevA unnata janakanI saMtati thaIne A vAri (jaLa) nIca tarapha gamana karanAruM thayuM ? evA duHkhathI ja hAyanI ema e megha paNa zyAma thaI gayA. eTalAmAM to pUrva taraphane vAyu vAvA lAgyo ane vRSTi thaI, kAraNake kSitinA saMga vinA bIjamAMthI paNa aMkura nIkaLatA nathI. jema jema jaLanI heTI heTI dhArA varSavA lAgI tema tema pathikajanenA zarIrane viSe kAmanA bANane prahAra thavA lAge. pitAnI sthaLadhArAvaDe pRthvIne bhedIne eNe aMdara praveza karyo che, tene viSe rahelI pitAnI zatrurUpa-umAno nizcaye nAza karavAne artheja hAyanI ! vaLI vaSo tarUpa rAjAne AkAza mAge javAne vAste AgaLa dIpikA hAyanI ema vIjaLI paNa atyaMta jhabAkA karavA lAgI; jANe eja ( vaSatritu rUpa) rAjAnA, trAMbAnA banAvelA hoyanI evA susvara zabda grISmaRturUpa bhUpatine ane tenI umAne parAjaya karIne phATI javA lAgyA. megharUpI vAjitra vagADanAra gajanAnA miSa thakI jANe te ja avAja karatA hoyanI ema zaMkA thavA lAgI; nadI ane jharAnA jaLa paraspara spadho karatA hoyanI ema 1 AkAza. 2 page cAlanAruM (sainya). 3 dIvI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 akALe varSa-enuM varNana. pitAnA vegathI zravaNendriyane hera karI nAkhatA jesabaMdha vahevA lAgyA. cAtaka pakSIo paNa bALakanI peThe, lIlAe karIne grIvA (Deka ) namAvI namAvIne, yathecchapaNe meghanA svaccha jaLanuM pAna karavA lAgyA. deDakAo paNa " ame jevI rIte jaLane viSe rahevAthI jIvIe chIe tevI rIte anya keI jIvatuM hoya te kahe " ema pUchatA hoyanI ema tvarAsahita zabda karavA lAgyA. viratAyukta kalApa-pAMkha-ane-sthiradaSTivALA mayura, nRtya karanArA purUSonI peThe caraNane barAbara rIte mUkI mUkIne nAca karavA lAgyA. aho ! AcAra ane varNathakI bhinna chatAM paNa nAme karIne abhinna ( samAna nAmavALAM ) hoya che evAone paraspara jhaTa mitratA baMdhAya che; nahiM te, balAhako ( bagalAo ) balAhaka (vAdaLAMo) nI pAse (A vakhate) AvyAM te anyathA kema Ave? (kAraNake bagalAone AcAra ane varNa vAdaLA karatAM taddana bhinna che; phakta bannenuM "balAhaka evuM nAmaja abhinna-samAna che). malina evA meghAe vaSoveluM jaLa ApaNI kAyAne sparza kare che evA khedathI ja heyanI ema pavinIo (padmanA cheDavA ) jaLane viSe DubavA lAgI. haMsapakSIo paNa jaLathakI janma pAmelA bisatata AdinA virahathIja heyanI ema atyaMta viSAda pAmatA dUra pravAse cAlI nIkaLyA. (mAnasa saravare gayAM kAraNake vaSotra tune viSe teo tyAMja jaI rahe che). pRthvI paNa piopaTanA pIMchAnA raMga jevA raMgavALA ghAsathI lIlIchama thaI gaI te jANe pitAnA pati zreNikarAjAnuM AvuM bhAgya jeIne romAMcita thaI hAyanI ! silindha-azoka kuTaja ketakI ane mAlatI pramukha vanaspatione paNa jANe A vicitra banAva jevAne cakSu AvyAM hoyanI ema, puSpo AvyAM. vaLI jANe meghajaLanA chaMTakAvane lIdhe erAvaNa hastInA zarIraparathI bhUmipara TapakatA tene alaMkArarUpa siMdUranA binduo hoyanI evA dekhAtA Indragopa nAmanA kIDAo sthaLe sthaLe dekhAvA lAgyA. bALake paNa satInA devamaMdira Adi P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. banAvIne kIDA karavA lAgyA; kAraNake pitAne samaya Avye chate keNa pitAnA svabhAvapara jatuM nathI ? . Ave vakhate dhAriNIe pUrvoktaprakAre vaibhAragirinI talATI Adi sthaLane viSe pharIne naMdAnI peThe pitAne dehada pUrNa karyo. e pramANe abhayakumAre tene maratha pU; athavA te ciMtita vastune ApanAra te kalpadrumaja hoya che. jo AvA abhayakumAra jevA maMtrIo gheraghera hoya te kayA rAjAnA maratha apUrNa rahe? paNa vana vanane viSe kAMI kalpadruma heAya ? tithie tithie kAMI caMdramA pUrNamaMDaLamAM dekhAya ? dvIpa dvIpe lakSajana vistAravALo merUparvata hoya ? dareka sAgarane viSe gelIra samAna jaLa hoya ? athavA nagare nagare te rAjadhAnI heya ? vaLI sarva nidhAnane viSe maNio kadi heya ? (athota na ja hoya). - have atyaMta sukhane viSe rahevAthI bahu puSTa thayuM che zarIra jenuM evI dhAriNI, be parvata vaccenI khINa hastIne vahana kare tema uttama ane vA samAna gurU evA garbhane vahana karavA lAgI; chatAM paNa te gUgarbhA hovAthI, e, gaMbhIra purUSanA hRdayane viSe rahelA rahasyanI peThe jaNAtuM nahote. anukrame harSamAMja navamAsa ane sADAATha divasa vyatikape, graha Ucca lagnamAM AvyuM chad, zreSTha tithine viSe, rANIe, chIpa muktAphaLane janma Ape, tema, eka lakSaNavaMta, ane zarIranI kAntithI mahelane utamaya karI mUkatA, putrane nividane janma Ave. te divase bahu kare (hasta) ja hoyanI evA sUryanA karethI pramArjita thayelI dizAo save nirmaLa dekhAvA lAgI. AkAze paNu, e bALakapara nirmaLa ulloca (caMdara) bAMdhatuM hoyanI ema suMdara kRSNapaTTamaya vastrane dhAraNa karyo. vaLI tarataja janma pAmelA bALakanA, pallavasamAna kemaLa aMgane sparzathIja mRdutAM pAmyA hoyanI ema pavane paNa mRdupaNe vAvA lAgyA. eTalAmAMte vRkSane jaIne sparza karI AvavAnI kIDAmAM pravRtta thayelA bALakanI peThe sarva dAsIe rAjAne vadhAmaNI devA ekasAthe P.P. AD Gunratrasuri MS
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ meghakumArane janma-dAsIone harSAveza. 113 deDI.. emAM eka zarIre bahu mAMsala hatI tene pIDA thaI; kAraNake cAlavAnI zakti na hovAthI e bhUmipara mAMDamAMDa pagalAM mUkatI hatI. vaLI eka bIjI paNa cAlavAne asamartha hovAthI pitAnA atipuSTa nitaMba ane ura sthaLane nindavA lAgI. paNa teja kAraNane lIdhe eka trIjI sukumAra zarIravALI dAsI deDatI gaI. vaLI eka aspaSTa lenavALI ane cAlavAne azakta evI ativRddha dAsI to potAnI vRddhAvasthA upara bahu kapAyamAna thaI. paNa evI tvarita gatinA mahA vegane lIdhe hAlatAM che pAdhara jenAM evI eka priyaMvadA nAmanI dAsI nitambanI khalanAne paNa nahiM gaNakArIne, zvAsa khAtI, paNa hadayane viSe harSa pAmatI, ADeavaLe mArge jatI ane pitAnI aneka sakhIone Ananda pamADatI, samudranI pAse nadI pahoMce tema, magadhezvara zreNika rAjAnI pAse sarva karatAM kSaNavAra vahelI pahoMcI. puSkaLa zvAsathI hAMphatI hatI chatAM paNa dAna maLavAnI AzAe bolI-he prabhu, mArI vadhAmaNuM che, Apane jaya thaye che, vizeSa prakAre jaya thayo cheH dhAriNI devIne, rUpamAM kAmadevane paNa parAjaya kare e ane amArA mane rathane pUrNa karanArA putra prasa che. e sAMbhaLI harSa pAmI, rAjAe "mArAM aMge pAMga to save harSanA mAMcarUpI AbhUSaNathI bhUSita thayAM che to have A ajAgaLastana jevAM AbharaNe mAre zA kAmanAM che?" ema vicArIne ja jANe pitAnA deha uparathI ( mukuTa zivAya ) sarva alaMkAre utArIne e vadhAmaNI lAvanAra priyavaMdA dAsIne ApI dIdhAM; ane, ghaNu aparAdhI evA paNa zrImaMtane kedakhAnAthI mukta karavAmAM Ave che tema, ene dAsIpaNAthI mukta karI. anya darsIone paNa rAjAe yathAyogya dAna dIdhuM, kAraNake AzA karIne AvelAonI AzA mahAna purUSa pUrNa kare ja che. teja vakhate narapati zreNika mahArAje vaLI sakaLa nagarane viSe cittane camatkAra pamADe evo suta-janma mahotsava karAvyo:-kamaLa kaMThavALI ane rUpavatI vArAMganAonA nRtya P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAnA pAtra laTAnA bhADAnI AgAmI varSathI 114 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. ane gIta zarU thayA; vidyAvaMta kaLAvi purUSo vAtri vagADavA lAgyA; keyalanA samAna madhurakaMThavALI nArIo dhavaLamaMgaLa gAvA lAgI ane dvAre dvAre toraNa baMdhAyA. vaLI nAgarikajano akSatanA pAtra laIne AvavA lAgyA temane sAmA geLa ghI ApavAmAM AvyA; dravyanA bhaMDAra chuTA mukavAmAM AvyA ane athI janene dAna devAmAM AvyuM. rAjAnI AjJAthI tela ane mApa moTAM karavAmAM AvyAM; ane dAsadAsIo harSathI uchaLavA lAgyA. tyAM nAnA prakAranI kuzaLatA dharAvanArA purUSe, nizALIAone laIne mahetAjIo, ane mULAkSaranA janetA paMDite taraphathI AvavA lAgyA. vaLI sthAne sthAne ane ceTe cATe dezAntaranI lakSmInA pravezane arthe ja hoyanI ema taLiAtaraNa pharakavA lAgyAM. vaLI hATanI zreNI paNa ( tyAM uDatA laTakatA) kasuMbAnA vastra [ davAo ] nA miSathI jANe AMgaLIo UMcI karI karIne "eka abhayakumAra ja sarva maMtrione viSe ziromaNi che ke jeNe pitAnI mAtAne nahiM purI zakAya e manoratha pUrNa karyo " ema ane anya saMvAda karatI jaNAtI hatI. A pramANe te Akho divasa jANe kalyANamayasvargasukhamaya ane AnaMdaAnaMdamaya thaI rahyo. pachI trIje divase navA janmelA putrane sUrya ane caMdramAnA darzana karAvyAM, te jANe eTalA mATe ke te kAnti ane tejamAM emanA samAna thAya. vaLI chaThuM divase tenA svajanee dharmajAgaraNa karyuM, te jAgaraNuM [ jAgrata rahevAne svabhAva ] grahaNa karavAne IchAtura evA e kumAranI samakSa e ( jAgaraNa ) nI prazaMsA karatA hoyanI ema. dazame divase sUtakanI zuddhi karavAmAM AvI, athavAto tIrthakaronA janma samaye paNa ema karavAne kalpa ( AcAra) hovAthI te karavI ghaTe che, to zeSajanane ema karavuM joIe emAM te zuM kahevuM ? pachI bArame divase saMbaMdhIjanene bhejana jamADIne rAjAe pite, madrikAne viSe maNinI sthApanA kare tema, putraneviSeun nAmanIeat @ApanA karI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ civanAvasthA-pANigrahaNa. 115 ( nAma pADayuM ). e garbhamAM hatuM tyAre enI mAtAne meghane dehada thaye hato tethI enA pitAe enuM meghakumAra " evuM guNayukata nAma pADayuM. anukrame pAMca pAMca dhAvamAtAonA lAlanapAlanathI ucharate meghakumAra, devakanyAothI kalpavRkSa vRddhi pAme tema, rAtrI divasa vRddhi pAmavA lAge; ane tenAM baMdhu janoe tenAM caraNakamaNa ( page cAlavuM te )-kezavapana-muMDana-ramane nizALagaraNuM Adi karyA. kumAra paNa, vahANa vAyunI sahAyathI samudrane pAra pAme, tema, buddhinA utkarSathI sakaLakaLAne pAra pAmyo (sakaLakaLAne viSe pravINa thaye); ane eka uttama tarIo (taranAra) jema samudrane tarIne dviIpane prApta kare tema mArAvasthAne ullaMghIne, teNe manahara evI yavanAvasthAne prApta karI. eTale pitA-zreNika rAjAe tene samAnakuLane viSe janmelI, samAna vayanI, samAnarUpasauMdaryavALI ane sibhAgyalakSmIthI virAjatI evI ATha rAjakanyAonI sAthe pANigrahaNa karAvyuM ane pratyeka vadhune kailAsa samAna dhavaLa ane unnata evo ekeka rahevAne mahela tathA akeka kaTi rUpuM ane suvaNa ApyAM. bIjI paNa temane gya evI vastuo rAjAe ApI; athavA to rAjavadhuo A pramANe vaNikajananI vadhu karatAM adhika che. pachI meghakumAra, zakano samAnika devatA svargane viSe apsarAonI sAthe bhegave tema, e AThe rAjaputrIonI sAthe bhegavilAsa anubhavavA lAge. pachI rAjakumAra pitAnI priyA sAthe kaI kaI vakhata gUDhacaturtha ' Adi samasyAothI vineda karavA lAgya:-( kAraNa ke vidvAn jananI, priyAo sAthe AvI ja geTTI heya che). tenI patnIoe prathama pUchyuM-he nAtha, jeNe parAbhava karyo nitya kAmane che, ajJAna-hasti-dalane vaLI kesarIjha je, 1 jenuM cothuM pada gUDha hoya te. 2 kAmadevano. 3 ajJAnarUpI hastIne nAza karavAmAM. 4 siMha (jevA) che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. te saMhero amIranA agha3 nityameva, " A kAvyanuM caturtha pAda gUDha che te Apa pUre. " AvI. priyAoe "gUDhacaturthapAda" samasyA pUchI te lIlAmAtramAM samaja jaIne kumAre pUrNa karI ke, zrI nAbhirAyasuta Adijinezadeva. patinI AvI uttama pAdapUtti sAMbhaLI harSa pAmI priyAe kahyuM- he nAtha, have Apa pUcho. eTale kumAre puchayuM" jana sarave zuM Iche, sajijata cApe subhaTa zuM Ape ? zAne "gRha payayI, sattvavAna zuM parane nava peja ? " A "calabiMduka samasyA samajAvo." eTale rAjakumArIoe paNa kSaNavAra vicAra karIne kahyuM- he Aryaputra, samajAyuM. ApanA praznano uttara " zaraNagaM " e cAra akSaranA zabdamAM AvI jAya che. vaLI priyAene pUchavAne vAre Avyo eTale emaNe pUchayuM: aMkure upaje zAthI? devanuM vaLI bhejya zuM ? nArI pativratA kevA svAmIne kahe IcchatI ? dhyAve tathA munIMdro zuM sadA tanmaya mana karI ? nAtha, dyo eha cArene, eka zabda ja uttara. 4 e sAMbhaLIne kumAre tarata ja uttara Ape-amRta vaLI paNa teNe prazna karyo:- ravi ke zuM vistare prAtaH saghaLe prakAzane karatI ? jinapatimakhaje keNa rahe bhavijanamana upadizatI ? nadI gaMgA ullaMghI pAra gayA e kahe kRSNa kevA ? caiityarakSaNe kene aSTApada para sagaraputra lAvyA ? " 1 nAza karo. 2 jemane pitAnI Indriyo para yama (kAbudAba) nathI hoto evA (prANIo) nA. 3 pApa. 4 sarve zuM che? zuM eTale sukha. taiyAra karelA cApa dhanuSya para zuM Arope ? zabANa vaLI gRha zabda zAno payoyI che ke rAjA no (Ara zabdano artha gRha" paNa thAya che.) satyavAna purUSa sAmAne zuM na sepe ? rAjA eTale zaraNe Avela (prANI). . * amRta(1) jaLa (2) amRta bhajana (3) amara (4) me. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S!
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ daMpatIne gechI vida-samazyAti. 117 A " vyastasamasta " samasyAne tenI strIoe uttara Ape-bhA [ prabhA ], gIra (vANu-sarasvatI), rathI (rathavALA-rathane hAthamAM laIne gaMgAnadI tarI gayA hatA e. bhAgIrathI ( gaMgAnadI ). vaLI strIoe prazna karyo -- priya ! sAgaranI putrI kezu? kahe vaLI megha hoya kevA ? caraNapratiSedhAthI paMcAkSarathI banyA zabada che kyA ? sara suMdara kayuM kevuM? dhaneza nara karyo ke A jagamAMhi ? e pAMce praznone eka zabdamAM uttara gho svAmI. e samazyA sAMbhaLI kSaNavAra manana karI samajI jaI kumAre ene uttara Ape-padmAkara. (1) padmA=lakSamI, e sAgara ( samudra) mAMthI nIkaLI che mATe enI putrI kahevAya che. (2) padmAkara. padmA eTale lakSamI athota dravya-enA Akara (khANa ) rUpa. megha dravyanI khANa che-sarva saMpatti megha (-vRSTi) upara AdhAra rAkhe che. (3) padmAkara=pa+mA+kara. AmAM pAMca akSare che e caraNane pratiSedha karanArA che. (4) padmAkara=padma+ Akara kamaLa puSponA samUhavALuM. puSkaLa kamaLo hoya evuM sarovara suMdara kahevAya. (5) padmAkara padma-Akara. " padma " e eka moTI saMkhyA che. eTale eka paddha dravyavALo hoya e A pRthvI para dhanezvara eTale kubera kahevAya. kumAre samasyA pUrI eTale enI utkRSTa buddhinI prazaMsA enI strIoe karI. pachI kumAre samazyA pachI - nIpajAve ke dhAnyane ? gamanahetu karyo hoya ? nirbhaya gRha kayuM matsyanuM ? himAgame zuM joya ? ene uttara enI strIoe barAbara vicAra karIne ApeH -kaMpanada. [1] "ke" eTale jaLa dhAnyane nIpajAve che. [2] pada eTale caraNa javA AvavAmAM hetu eTale sahAyaka che. [3] masyAnuM nirbhaya sthaLa "nada" eTale samudra che. [4] himAgame P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. eTale ziyALAmAM kaMpa-zIta [ caMDI] ne lIdhe dhrujavAnuM che. pachI kumAranI strIoe vadhAre viSama samazyA pUchI - samarthathI ke zabda ke? kaMThataNuM zuM nAma ? patravAci pada zuM? kare kaNa kaNavardhana kAma ? eka naranAthavizeSa ke ? ke ke zabda madhura ? nRpajyahetu keNa? ze buddha-artha lakhe Ura? viSNu-raMga-ne tAta-nuM eka avyayanuM nAma nIkaLe A samasyA thakI. antima "la" taNuM ThAma. 3 kSaNamAtra vicAra karI kumAre Ane uttara Ape : agadajanakabatalaM. [1] "ala zabda saMskRtamAM samartha arthamAM vaparAya che. [2] gala kaMTha (gaLuM) [3] dala=daLa eTale patra ke pAMdaDuM. [4] jaLa dhAnya nIpajAve che. [5] eka rAjA-naLarAjA. [6] kala zabdano artha madhura thAya che. [7] baLa= sainya. [8] buna e taLa eTale taLIAnuM nAma che. vaLI agada janakabatala mAM ane e "viSNu" nuM nAma che; "gada e "ga" nuM nAma che; janaka eTale "pitA" thAya che; bata' e eka ( saMskRta ) avyaya che; ane chelle akSara la che. - kumAre Ama samasyA pUrI eTale enI strIo belIaho ! Apane matibhava bahaspatine paNa jItI le eve che; ApanI A buddhi utkRSTa-sarva karatAM caDhe evI che-alokika che; tethIja Apa amArI viSama samazyA samajI zakyA che. have, he svAminAtha, Apa kaMI vizeSa viSama hoya evuM pucho.ak Trust P.P.AC. Gunratnasuri M.S.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ samazyApUrti. 119 e parathI kumAre pUchayuM - caturAI zAmAM vase ? kayAM janmotsava thAya arihaMta - paramezane sura-suraindra milAya ? ati prajJA kayA manuSyamAM? kayAM kasturI thAya ? tazIla-bhAvanA arthamAM pratyayaya kayA skAya ? kahe paMkhIDAM kayAM vase ? kayAM jaLa che durlabha ? strIne kevA nara viSe rame sadA nija apa ? A samasyA strIoe bahu bahu vicArI je paratu emanAthI samajAI nahi. eTale e balI-aho ! Aryaputre amArI durlakSya evI paNa samasyA kSaNamAtramAM pUrI; paratu ame sarve ekatra maLIne paNa ApanI samasyA samajI zakatI nathI. athavA te puSkaLa nadIo ekaThI maLavAthI kaMI sAgara banato nathI; ghaNuM dIvI hoya te paNa te sUryanA prakAzanI barAbara thatI nathI. Ama belatI bolatI eoe kumArane kahyuMAryaputra, have ApanA praznano uttara Apa ja Apa. kumAre maMdahAsya karIne uttara Ape : kAmegurUtamacAri. [ 1 ] kAri." kArU e saMskRta zabdano artha zilpazAstra thAya che. kAre eTale evA zilpa-hunnara kaLAne viSe ja caturAI che. [2] mera=merU parvata upara-bhagavAnane janmotsava thAya che. [3] atiprajJA guNa eTale gurUne viSe heya che. [4] kasturI phire eTale rUrU-mRgane viSe-mRganI nAbhimAM thAya che. [5] saMskRta vyAkaraNamAM 22 pratyaye tAzIlya arthamAM vaparAya che. [6] pakSIo "tarA - eTale tarU para-vRkSa para rahe che. [7] P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. bhare eTale marU bhUmine viSe (mAravADa dezamAM ) jaLa baha duSya prApya che-maLatuM nathI. [8] "cAra eTale suMdara purUSane viSe strI bahu meha pAme che suMdara purUSane joIne ene akhe-AtmA mUDha banI jAya che. e pramANe meghakumAra premanI zALArUpa evI pitAnI priyAonI saMgAthe pranattarAdie karIne sukhamAM kALa nirgamana karavA lAge. zreNikarAjAne anukrame judI-judI rANIothI nadiSaNa-kALa pramukha zuravIra putra thayA; kAraNake siMhanA putra siMha ja hoya che. te kRNita Adi sarva putrane teNe rAjakanyAo paraNAvI. kAraNake putranA saMbaMdhamAM pitAnA zuM ochA mane ratha heya che? pachI abhayakumAre pitAnA bhAIone sAthe laIne azvamelana Adi kIDAomAM keTalAka divasa nigamana karyA. - evAmAM ekadA,-jemaNe potAnA gurUjananA AgrahathI gRhasthAzramane viSe rahI pachI ja sakaLa sAmrAjyane tRNanI peThe tyajIdaIne pravajyA grahaNa karI hatI, jemaNe pote niHsaMba chatAM paNa pitAnuM adha devaccha vastra brAhmaNane ApI dIdhuM hatuM, jemaNe pote ananta vayavALA chatAM paNa mahA mahA 'upasargo sahana karyA hatA, jemaNe sarva ghAtikane nAza karIne kevalajJAnarUpI lakSmIne prApta karI hatI; vaLI jemanI samIpe devatAo kikaranI piThe luMThana karatA hatA, jemanuM zarIra sugaMdhamaya tathA rema-prasvedathI rahita hatuM, jemanuM rUdhira kSIradhArA samAna, ane mAMsa pAMDura hatuM, jemanA AhAra-nIhAra carmacakSuvALAone (mAnavIone ) adazya hatA; jemane niHzvAsa sugaMdhamaya hata; AvA janmanI sAthe ja prApta thayelA atizanA dha, ke jemanA kezarama-nakha ane zmazra kadApi vRddhi na pAmatAM eja sthitimAM rahetA hatA; ane jeo, AkAzane viSe jema sUrya tema, pRthivIne viSe ajJAnarUpI aMdhakArane nAza karatA hatA evA dAkSiNyanidhi zrI mahAvIrabhagavAna nAnA prakAranA ak nagara-grAma P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vIrabhagavAna nuM samavasaraNa. 121 AdithI pUrAyalI evI dharaNane viSe pitAnI vANIthI bhajanerUpa kamaLane prabodha pamADatA vicaratA vicaratA, jANe zreNikarAjA vagerenA utkRSTa bhAgyeyathI AkarSAIne ja hAyanI tema rAjagRha nagarI bhaNI AvyA. sarvajJa evA zrI vIrasvAmInA caraNataLe survaNanA kamaLa bhatA hatA; te jANe svargagaMgAne viSe pitAnA vAsathI (thalI) pitAnI jaDa (La) tAthI mukata thavAne arthe ja [ temanA caraNane sparza karavAneja ] AvyAM hoyanI? mArgane viSe bhagavAnane anukuLa zakune thayA; athavA te, traNe lokanA nAthane te badhuMye vizva anukuLa hoya che. vaLI, jANe pitAnA virUpapaNane batAvavAne anAtura hoya tema mRdu pavane paNa prabhunA pRSTabhAge vAtA hatA. vaLI vRkSe paNa jANe "ame sthAvara hovAthI ApanA vyAkhyAnane viSe AvI zakavAnA nathI" ema kahIne prabhune mArgane viSeja praNAma karatA hatA. kaTake paNa "AmaNe sarva bhAvakaMTakane te cUrNa karI nAMkhyA te ApaNe jevAnI to vAta ja zI" ema samajIne ja jANe adhamukha thatA hatA. uMce vistaratI kAntinA samUhavALuM dharmacaka paNa jANe daMDa laIne cAlato pratIhAra hAya tema, prabhunI AgaLa cAlatuM virAjatuM hatuM. vaLI "prabhune antastApa to kayArane zamI gayA che paNa emane have bAhya tApa suddhAM na rahe" eTalAM mATe ja jANe temanA mastaka para traNa kAntimAna chatro zobhI rahyAM hatAM. vaLI prabhunI AgaLa dharmadhvaja cAlato hato te paNa "mAro badhu te ApanA sIdha mihela ne viSe raheze" ema ghugharIono zabdanA miSathI kaheto hoyanI, ane hAlatA vastrane hAne gelA karato hoyanI ! vaLI (prabhunI AgaLa) be veta cAmare suMdara rIte vIMjAtAM hatAM, te jANe temanA yazarUpI haMsanuM jeluM krIDA karatuM hAyanI ! vaLI pAdapIyukta suMdara Asana paNa prabhunI sAthe sAthe AkAzane viSe cAlatuM hatuM, te jANe mAne viSe prabhune vizrAma levAne atheja hoyanI ! A pramANe devAdhideva evA zrI vIratIrthakara aneka kaTibaddha devatAonA parivAra sahita rAjagRhanagare samavasayo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. te samaye vAyukumAra devatAoe sAkSAta pitAnI ja raja diSInI jema, eka jana pramANa bhUmimAMthI raja (kacare) hara kayo. pachI meghakumAra devatAoe jANe potAnAja puNyarUpI bIja vAvavAne artheja hoyanI tema te bhUmipara gaMdhadakanI mahA vRSTi karI. pachI devatAoe e bhUmine viSe ratna-maNi-suvarNa Adi jaDI lIdhAM; kAraNa ke uttama rekhAyukta citra paNa bhUmi zuddha na hoya te dIpatuM nathI. tyAra pachI devee bahuja sugaMdhanA prasArathI sakaLa AkAzataLane bharI mUkatA paMcavarNanA vikasvara punI, DAMkhaLIo nIce ane pAMkhaDIo upara rahe ema jAnu pramANa vRSTi karIH nizcaye sumana (devatA) anukuLa chate sumana (puSponI evI vRSTi para kaMI vicitratA nathI. pachI vaimAnika devatAoe pahele ramaya gaDha ra; athavAte, prathama mahAna purUSo ja mArga darzAve che. pachI jANe e ratnamaya gaDhanI rakSAne arthe ja hoyanI ema tiSka devee kSaNamAM bIje suvarNane prAkAra ra. vaLI "prabhunA prasAdathI Ane durvatAvAda jate raho" evA AzayathI ja hoyanI ema bhavanapati devatAoe trIjo ane chelle rUpamaya prAkAra racyuM. pachI e traNe prAkArapara temaNe maNi-ratna-ane suvarNanA kAMgarA racA, te jANe meharUpI bhila thakI manuSya temaja tiryacenI rakSA karavAne artheja hAyanI ! pachI, gItArtha sUrioe pUrve sUtrAnuyegane viSe sukhe praveza karavAne kAra racAM hatAM tema, emaNe pUvAdi cAre dizAone viSe, pratyeka prAkAre padmarAga-IdranIla pramukha sarvaratnomaya cAra cAra dvArA racyAM. vaLI vyaMtara devoe kAmadevanuM saMsthAna-evI putaLIo ane cha yukata sarva prakAranA ratnamaye teNe racyAM. pachI dvitIya prAkarane viSe temaNe traNa chatra-pITha-azokavRkSa--cAmara-ane-devachaMda eTalAM vAnAM rahyAM. vaLI temaNe tyAM matsararUpI mazake [ macchara, DAMsa ] thI prANionuM rakSaNa karavAne arthe ja heyanI ema kalAgurU-kapura1 varSa mATe rUpamAM dUrvArNatA che. durvaNano bIjo artha kharAba varNa raMga. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 zrI vIragavAna nuM samavasaraNa. AdithI mizra e dhUpa karyo. e pramANe jeje karavAnuM hatuM te sarva vyaktara devoe karyuM; kAraNake emane anya game te niga karavo paDe che te A sukhakAraka niga) te teo kareja emAM te kahevAnuM ja zuM? pachI devatAothI saMcAra karAtA kamaLapuSpo para caraNanyAsa karatA zrI vIraprabhue pUrvadvArethI samavaraNavaSe praveza karyo. praveza karIne emaNe batrIzadhanuSya pramANa uMcA evA caityavRkSanI pradakSiNA karI; kAraNake mahaMta purUSo nitya sthiti | cAlatA AvatA rivAja nuM anusaraNa karanArA hoya che. pachI pUrva dizA tarapha mukha karIne prabhu siMhAsana para virAjamAna thayA; ane namakatA (tIrthane-catuvidha saMghane namaskAra thAo ) ema belyA; kAraNake jinezvara bhagavaMtane paNa zrIsaMgha pUjya che. pachI devatAoe zeSa dizAone viSe prabhunA prabhAvathI biMba racAM-te prabhunI jevAM dekhAvA lAgyAM kAraNake devatAo e prakAranA kAryane viSe samartha hotA nathI. kAraNake [ daSTAnta tarIke ] sarve paNa devatAo eka aMguSapramANa rUpa kare to paNa te jinezvaranA aMguSanI pAse eka khAlI aMgArAnI peThe jaNAtuM ja nathI. vaLI prabhunA dehanA anibaMdhapaNe prasaratA tejane loko sahuna karI zakaze nahIM ema dhArIne ja jAheyanI tema, temanA [prabhunA] pRSTa bhAgane viSe temaNe, dvAranI pAchaLa AgaLIAnI jema nitya-sevAne arthe bhAmaMDaLanI sthApanA karI. pachI e devatAoe duMdubhine nAda karyo te jema mATe mATe thato game tema tema mahArAjA zekasahita pitAnuM zIva kuTavA lAge have devaduMdubhino nAda thaye eTale sarva ke bhagavAnanA samavasaraNane viSe AvavA lAgyA. sAdhuo-vaimAnika devIo-ane sAdhvIo sarve pUrva dizAnA dvAre praveza karI prabhunI pradakSiNA karI tathA temane namana karIne agnikoNamAM beDA. jyotiSI, bhavanapati tathA vyaMtara devatAonI aMganAo dakSiNadvAre praveza karIne netratyakANane viSe beThI, bhavanapatinA devatAo tathA vyantara deve tathA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. tiSka devatAo pazcima dizAnA dvAre praveza karIne prabhune namIne vAyavya keNane viSe beThA. vaimAnika devatAo tathA mRtyalekanA nara-nArIo harSasahita uttara dizAnA dvAre praveza karIne IzAna keNune viSe beThA. pachI zrI gotama gaNAdhIza sarva kevalimahArAjanI AgaLa ane zrImAna vIraprabhunI pAse ja beThA; kAraNa ke e ja zAzvatakALathI niyama che. pachI maddhidevatAne AvatA jeI sarva tene namana karavA lAgyA, ane e beThe eTale, ene namatA gayA; kAraNa ke lekane viSe paNa ucita zobhe che te jinabhagavAnanA zAsanane viSe zele emAM te kahevuM ja zuM. ahe! dhanya che traNa jagatanA svAmInA AvA-avazyalekottara prabhAvane ! ke jene lIdhe bIjA keTane viSe hasti-ane-siMha, bheMsa-ane-azva, hariNa--ane-siMha, bilADI--ane-UMdara, nakuLaane-sarpa pramukha anyatra-nitya--matsarabhAvane dhAraNa karanArA prANIo, pitAnA e sahaja vairane tyAga karIne sAthe rahyAM ! trIjA prakArane viSe sarva vAhane rahyAM vaLI aho ! jemane jinezvara bhagavAnanA darzana thAya evA abhigIne paNa dhanya che ! sarve devatAo harSathI garjanA karavA lAgyA, nAcavA kudavA lAgyA, ALoTavA lAgyA, gAvA lAgyA, AnaMda karavA lAgyA, tathA haze hoMze prabhune vAMdavA lAgyA. (eTalAmato) jema zarIrane viSe asaMkhyAta jIvapradeza samAyelA che tema jana mAtranA mAnavALA samavasaraNane viSe asaMkhyAta prANIone samAveza thaI gaye. have, ahiM prabhunA AgamanathI A pramANe harSanAda thaI rahyo hate evAmAM te udyAna pALake jaIne rAjAne harSanI vadhAmaNI ApI ka-he rAjana, jemane jyAM jyAM vihAra thAya che tyAM rege sarva naSTa thaI jAya che; (bhAvaga suddhAM nAza pAme che te bAhyaroganuM te zuM ja kahevuM ?) vaLI jemane joIne cha Itiora dUra thAya che, cha bhAvazatru bhaya pAmIne ja hAyanI tema jatA rahe 1. sevakavarga. 2 juo pRSTa 7 mAnI puraneTa 1hak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 udyAnapAlakanI vadhAmaNI. che, vAgha ane bakarIne ghera rahetuM nathI, ane saMgrAma thakI kAyara purUSa ja jema tema, marakIne upadrava palAyana karI jAya che; vaLI jemanA AgamanathI dubhikSa ane yuddhakalaha paNa nAsIne kyAM jatA rahe che tenI khabara suddhAM paDatI nathI ( athavA to sahastrakiraNavALe sUrya udaya pAmya chate jaDatA ane aMdhakAra kyAM sudhI rahe ?); jemanA vItarAgapaNAne lobhAvavAne ja jANe hAyanI ema pAMce IndriyAthe manaraMjaka banI jAya che; ane jemanA nAma zravaNathI paNa Apane parama Ananda utpanna thAya che evA, trizalA rANInI kukSIe jamelA, siddhArtha rAjAnA putra zrI mahAvIrasvAmo AvIne guNazIla cetye samavasaryo che. he prabhe, temanA AvavAthI udyAnane viSe sarva hatuo jANe emanAM darzana karavAne ja heyanI ema samakALe prAdurbhAva pAmI che; jio sarva hatuone viSe ziremaNi evI vasaMtatratu AvI hAyanI ema, mRduvAyuthI jANe nRtya karatI evI vikAsa pAmatA kadaara vRkSanA puSponI reNune lIdhe sUryanA kiraNane jANe kemaLa karI nAkhatI evI cImaRtu paNa AvI pahoMcI jaNAya che. karavatathI ja hAyanI ema kAMTAvALA ketakI puSpothI viyogI janenAM hRdayane bhedI nAkhanArI vaSohatu paNa vikAsa pAmavA mAMDI che. vaLI te svAmina, navIna ane zreSTha evAM vikasvara kamaLathI zaraDatu paNa jANe bhagavAna vIrasvAmInI pUjA karIne pitAne kRtakRtya karavA AvI che. kAmIjana tulya hemantaRtu paNa pitAnA kundapuSponI kaLIerUpa nathI jANe dizArUpI vadhuonA ullaMga vRkSa sthaLa upara sata nikhakSata-prahAra karavAnI IcchA kare che. be jUdI jUdI tumAM utpanna thanArAM kunda ane sidvAra pukhe A eka zizikatumAM AvyAM jaNAya che; athavA to zizirane [ thaMDI prakRtivALAone ] AkhuM jagata pitAnuM ja che. udyAnapAlakanI e vadhAmaNI sAMbhaLIne, rAjA, vasantasamaye P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. AmravRkSa kusumonA samUhathI pUrAI jAya tema, sarva aMge harSanA romAMcathI pUrAI gaye. eNe ene prItipUrvaka puSkaLa inAma ApyuM. kAraNa ke jinezvara bhagavAnanA khabara lAvanArane te rAjyanuM dAna devuM e paNa thoDuM che. pachI satvara rAjAe prabhune vaMdana karavA javA mATe sarva sAmagrI taiyAra karAvI; kAraNa ke pRthvI para AvI caDhelA ka5manA darzanane viSe kene abhilASA thatI nathI? sevakee tatakSaNa hastI-azva-rathAdi taiyAra karyA; kAraNa ke rAjAnI AjJAthI sarva kAMI nIpaje che. pachI jANe sAkSAt ja hoyanIe zreNikanarapatiseyanaka hastI upara besIne abhayakumAra Adi putranA parivAra sahita bahAra nIkaLe. apsarA samAna rUparyayukta nArIo tenA para chatra dhAraNa karI rahI hatI tathA cAmara vajyA karatI hatI. AgaLa zudhapATha belavAmAM catura evA bandijane TeLAbaMdha cAlatA hatA; tathA hAvabhAvathI mana haraNa karatI vArAMganAo nRtya karI rahI hatI. vaLI bherI, bhAkAra Adi vAjiMtranA svarathI AkAza baherU thaI gayuM hatuM. sAthe uttama apara tathA rathane viSe mahA sAmaMte bhI rahyA hatA ane IMdrANInI sAthe paddho karanArI pavitra aMtaHpuranI strIo paNa AvA zreSTha prasaMgane lAbha levAmAM pAchaLa paDI nahotI. pachI kSaNamAM te narapati sarvArthasiddhie janAre prANa siddhazilAnI najadIka pahece tema, samavasaraNanI najIka AvI pahoMcyA. tyAM prabhunA traNa chatra dRSTie paDayA ke turataja jJAnAditrayI prApta karIne bhavyapurUSa ahaMkArathI utare tema, rAjA gajavaraparathI utaryo. utarIne te narapati page cAlI muktinA sAkSAta dvArA jevA samavasaraNanA dvAra pAse AvyA. tyAM teNe chatra-sUkuTa-cAmare-khaDraga-puSpa ane tAMbUlane tyAga karyA; tathA mukhazuddhi karI. pachI teNe ekasATI uttarAsaMga nAkhIne Adarasahita samavasaraNane viSe praveza karyo. tyAM jinapatinA 1 jJAna darzana ane cAritra, P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhunA atizaya- zreNika rAjAnI stuti. 127 zana thayAM ke tarataja rAjA aMjali jeDIne ekAgra yAne rahyo; kAraNake te vinA siddhinI prApti nathI. pachI parivAra sahita teNe prathama prAkArane viSe praveza karI, traNa prakAranA duHkhane kSaya karavAne artheja hAyanI ema, ahaMdubhagavAnanI traNa vakhata pradakSiNA karI. tyArapachI bhAlapradezathI traNavAra pRthvIne sparza karIne ( traNavAra khamAsamaNa daIne) teNe prabhune vaMdana karyuM tathA harSayukta cite temanI A pramANe stavanA karI - he prabhu, mArA jevo vRddhapurUSanI jevI sthULaSTivALA prANI ApanA keTalAka guNane joI zake ? topaNa huM (ApanA) be traNa ( guNa ) nI to stuti karIzaH janmotsava samayanuM tamAruM parAkrama te mane cirakALa paryanta vismaya pamADe che, ke je vakhate tame merU parvatane calita karIne surapatine nizcala karI dIdhe hate ! vaLI he svAmi, tamArA mAtApitAe mugdhabhAva thakI tamane lekhazALAne viSe abhyAsArthe mekalyA te IdranuM mahad bhAgya ja, kAraNa ke, anyathA, e (iMdra)nA nAma parathI rahyA kevI rIte nIkaLata, ane bhuvanane viSe kevI rIte pasAra pAmata? he devAdhideva, tame kaumArAvasthAne viSe tamArA baLanI parIkSA karavA AvelA devatAne eka muSTinA prahArathI nIce karI nAMkhe hato te jANe tenA garvane heThe besADavAne tame pUrve punaH punaH abhyAsa karyo heyanI ! vaLI he dInanAtha, ApanA prANa levAne tatpara thayelA saMgamaka devatA para kepa karavo to dUra rahyo, paNa Apane te ulaTI, grIma tune viSe samudranA jaLanI peThe, dayA vRddhi pAmI. he mokSadAyI bhagavAna, samakita prApta karavAne arthe nitya jatA AvatA devatAothI ApanA caraNakamaLa, janavargathI janakSetranI peThe, niraMtara sevAyA kare che. he jinezvara, vaLI jaghanya padane viSe paNa Apa kaTibaddha devatAothI paravArelA rahe che; athavA te ApanA saubhAgyanI kaMI upamAja nathI. he jinendra, bIjA te dUra rahyAM, paNa A caityavRkSa suddhAM guMjArava karatA bhramaree karIne sahita evAM pitAnAM mukhyarUpI netrovaDe, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. bhuvanane viSe ApanI AvI abhUta lakSamIne joIne harSa pAmI. manda manda vAyune lIdhe hAlatI zAkhArUpI hastathI jANe nRtya karI rahyuM hoyanI ema jaNAya che ! * magadhezvara zreNikamahArAje A pramANe sakaLabhuvanane pUjya. evA jinabhagavAnanI stavanA karI. pachI teNe sarva munione paNa harSa sahita vaMdana karyuM; kAraNa ke mumukSujanane sarva saMyamI pUjya heya che. tyArapachI e, vaimAnika devatAo beThA hatA temanI pAchaLa, pitAnA samagra parIvAra sahita beThe; kAraNa ke adhithI paNa adhika hoya che. vaLI abhayakumAra Adi kumAro paNa jinezvarabhagavAnane vaMdana karIne bhUpatinI pAchaLa beDA; kAraNa ke suputra hamezAM pitAne anusaranArA hoya che. sAmaMte, sacivavarga, zreSTijana ane sArthavAha pramukha lake paNa yathAsthAne beThA; kAraNa ke nIti balavattara che. have traNajagatanA gurU evA zrI mahAvIrabhagavAne sarva keInI bhASAne anusaratI ane jana paryanta prasaratI vANIvaDe dharmadezanA ApavA mAMDI - - A cagati saMsAra duHkhathIja pUrNa che. amAvAsyAnI rAtrInA caMdramAmAM jema leza paNa prabhA hotI nathI tema e saMsAramAM paNa sukha leza mAtra nathI. juo ke, dArika zarIrane viSe vAta-pitta ane kapha hoya che tevI rIte narakane viSe prathama te traNa prakAranI vedanA che. sAte narakane viSe sahaja eTale kSetravedanA che. ane anya kRta vedanA chaThThI naraka sudhI che ane paramadhAmikakRta vedanA trIjI naraka sudhI che. pahelI traNa naraka pRthvIne viSe uSNa narakAvAsa che; cethImAM keTalAeka uSNu ane keTalAeka zIta che; ane chellI traNamAM atizItaLa narakAvAsa che. je kaI merU parvatapramANa himane piMDa uSNa narakanI pRthvIne viSe DuM ke te te piMDa tyAM paDatAnI sAtheja ogaLI jAya. vaLI keI je eTalAja pramANane agnithI tapAvela lohane piMDa zItaLa narakanI pRthvIne viSe pheke to te e paDaMtAMnI sAthe ja ati zItaLa thaI jAya che. eTaluM ja nahiM Jun Gun Aaradhak Trus
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhunI dezanA nArakInuM svarUpa. 129 paNuM, e nArakInA jIvane je kaI uNa nArakAvAsathI kaI prakAre uddhAra karIne khadira vRkSanA aMgArAthI pUrNa evA kaMDane viSe mUke che te jIva nisaMzaya, jaLanA kaNathI mizra evA vAyune viSe manuSya sukha pAme che tema, parama sukhane pAme che. vaLI paNa che keI, vaSAda jesabaMdha vaSata hoya ane vAyu zItaLa vAto hoya evA paNa zItaLa narakAvAsathakI kaI ( nArakInA ) jIvane kADhIne nirAvaraNa pradezane viSe lAvIne mUke che tethI e jIvane bIlakula pavana vagaranA pradezamAM AvavAthI atyaMta sukha prApta thAya che. A nArakInA cha trANane vaza thaIne ja heyanI. ema pUrva janmanA verabhAvathI paraspara araNyanA pADAnI peThe rAddha kyo kare che. vaLI vepALa yamanA apatyasthAnIya bhavanapatinikAyanA phara manavALA paramadhAmika devatAo tyAM AvI AvIne temane, baMdigrahanA rakSake baMkhiAne nAkhelA purUSane duHkha de che tema, seMkaDe prakAre karthanA kare che. teo utpanna thAya che ke turataja temane, sanI lAke dhAtunI saLIone kheMce che tema sAMkaDA mukhavALA ghaTIyaMtramAM kheMcI kADhe che; vaLI kaMse sulatAnA putrane pachADyA hatA tema emane paga vacce lAvIne nirdayapaNe kaThina zilA upara pachADe che; suthAra loko lAkaDAM cIra tema teonAM aMgopAMga cIra che, ane temane bhUmipara laTAvI laTAvIne varanI peThe mudugaranA prahArathI kuTe che; pattharanI jema temanA TukaDA kare che ane karavatathI chedI nAMkhe che; kaNikanI peTe pIse ane aDadanA dANAnI jema daLI nAMkhe che; kuMbhanuM mukha baMdha karIne dhAnyane rAMdhe che tema temane rAMdhI nAkhe che ane caNAnI peThe taLe che, tathA rAjA potAnA sevakethI gAnA TeLAMne rUpe che tema temane rUMdhe che. uSNatApamAMthI je teo chAyAmAM Ave che te zAlamali vRkSanI zALanI peThe, temanA, khaDaga jevI dhAravALA patrathI talatala jevaDA kaTakA karavAmAM Ave che. ane te paNa temanAM tevAM karmanigane lIdhe temanAM zarIra 1 sema, yama, varUNa ane kubera e cAra dizAnA cAra pALa kahevAya che. 2 putro jevA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. pArAnI kaNIonI peThe takSaNa maLI jAya che (akSata thaI jAya che).. tRSAtara (Ine je teo zItaLa, svAdiSTa jaLa zodhe che te temane vaitaraNI nadInA pUjya pramukha padArtho pAvAmAM Ave che. vaLI pUrvanAM parastrIgamanAdi pAponuM smaraNa karAvI karAvIne temane, temanA ati rUdana chatAM paNa, agnithI tapAvelI. lehanI putaLIonuM AliMgana karAve che. "A jInhAe tame asatya vANI belatA hatA " ema kahI kahIne temane temanA barADA chatAM ati prayAse, pIgaLAveluM sAcuM suddhAM pAvAmAM Ave che. AthI ce temanAM duHkhanI sImA AvatI nathI; "tamane pArakuM mAMsa bahu priya hatuM ? ema kahI kahIne temane temanuM ja mAMsa ketarI kerIne parANe khavarAvavAmAM Ave che. Ama thavAthI jyAre teo, "nAtha, nAtha, rakSaNa kare " ema karUNasvare rUdana kare che tyAre temane kahevAmAM Ave che ke-he pApI che, tame paNa tamArAthI bhaya pAmatA evA nirdoSa prANIone ghAta karIne temanuM mAsa khAtA hatA e tame bhUlI gayA ke ? athavA te. A lokamAM ApaNe jevuM pArakAnuM ciMtavIe chIe tevuM ja ApaNane thAya che. svayameva duHkhI evA nArakInA jIvane A kadarthanA, anya pAmara jIne varane viSe heDakI thAya che tevI thAya che. AvA asAdhAraNa duHkhamAMthI chuTIne teo bIjAekendriyathI mAMDIne caturindriya paryata bhava pAme che. ane ati ajJAnadazAne lIdhe, vAdane viSe kuvAdI ja jema, tema, sAmartha rahita heIne atyanta zikSA prAptirUpa gRha (ghara) pratye pAme che. tyAM paNa temane kAyasthitine anta lAvavAnI IcchAne lIdhe ja jANe bhedana-cheda-ghAta Adi ananta duHkha-paraMparA bhegavavI paDe che. pachI jANe sthAna-ajIrNatAne lIdhe ja hAyanI tema teo ananta kALe e ekendriyAdi bhavane tyAga karIne paMcendriya pazu nine viSe Ave che. tyAM paNa temane, zetruMjanI bAjIne viSe saMgaThIone ja jema, tema, bahudhA, pAzataMtra-rajaju-jALa Adi bandhanAthI bAMdhe che ane zAkinI upara : P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSya bhavanAM duHkha. 131 jema sarasavanA, tema, temanI upara Ara-aMkuza-cAbuka lAkaDI pramukhanA nirdayapaNe prahAra kare che. vaLI darajI jema kAtara vatI vastro kAtare che tema temanAM gaLAM, kaMbaLa-pRSTAgra-vRSaNa-zravaNa Adi aMgane viSe teo kApa mUke che. eTaluM ja nahi, paNa, temanA para, jinezvara AdinI AzAtanA karanArA che para jema karmane bhAra tema, bhUkhyA ane tarasyA kaMTha ane pITha para moTA bhAra bharavAmAM Ave che. vaLI jyAre teo navuM evuM vana pAme che tyAre nirdaya loke temane damana karavAnI IcchAthI, jANI jananI pAse ja jema, tema, temanI pAse lAMghaNe karAve che. vaLI emanA jevA nirAzritone pralayakALanA agninI samAna vALAvALA vahni vaDe, zabda karatA veNunI peThe, bhasma karI nAkhe che. e kSudhA ane tRSAthI pIDAtA tiryaMca to cheja evAne vaLI loke paNa duHkha de che, kAraNake deva durbaLane ja ghAtaka che. pachI atyaMta vedanA sahana karI kama khapAvIne tyAMthI evI teo trAddhivAna purUSa grAmathakI nagarane viSe Ave che tema, naranine viSe Ave che. tyAM paNa garbhavAsane viSe temaja nikI hAra nikaLatI vakhate ( janma samaye) temane je duHkha thAya che te manuSyanAM anya sarva duHkhathI paNa adhika che. vahinathI tapAvelI sene zarIranA remane viSe saMbhinna karAvavAthI je duHkha thAya che te karatAM AThagaNuM duHkha temane garbhavAsane viSe thAya che; ane nithakI prasavatI vakhate temane je duHkha thAya che te te garbhavAsanA duHkha karatAM anantagaNuM thAya che. - have manuSyabhavane viSe paNa, bAlyAvasthAne viSe dAMta khUTe che tyAre atyaMta duHkha veThavuM paDe che; ane ke mArAvasthAne viSe krIDA pramukhathI dehaleza anubhavavA paDe che. vaLI tarUNAvasthAne viSe teo pramadAnA suMdara locanarUpI lakSamIne vilakavAne, bhramaranAM ToLAM kusumone viSe bhame che tema, sthAne sthAne bhamyA kare che. temanI agya viSayanI IcchA aphaLa thAya che eTale to teoM, lAkSArasa jharanArA vRkSenI jema divase divase zarIre kSINa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra, thatA jAya che; vaLI keTalAka egya sthAnane pAmelA chatAM avicArI heIne phaLa prApta karyA vinA ja pataMgIAnI peTa vinAza pAme che. kahyuM che ke, vANijya-nRpatinI sevA-kRSi-asthAnuiM piSaNa-samudra paryaTaNa-rehaNAcaLanI bhUminuM khedavuM-nirantara dhAtuone pheMkavI-raskRpikAne prayoga-maMtrataMtra-nimittAdeza-samRddhi vAna janene sahavAsa-zastrazAstrane viSe kuzaLatA-vicitra evuM citrajJAna tathA vyAdhinI cikitsA pramukha vyApAra puNyahIna vyApArIne phaLadAyI thatAM nathI, kAraNake kaMkeli vRkSane kadApi paNa puSpa Ave nahIM. vaLI keTalAka atyaMta sudhAnA duHkhathI pIDAtA gharanA cAre khuNAmAM krodhI strInA kodhathI nirveda pAmatA chatA mukha laIne dUra dezAntare jatA rahe che ane tyAM mRtyu pAme che athavA te duHkhI janane kaMI dukara nathI. have vRddhAvasthAne viSe te prANIne prAyaH atyaMta duHkha heAya che; kAraNake kuSTinA zarIrane viSe te makSikA vizeSa karIne jALa bAMdhe che. buddhinI sAthe zarIra paNa sakeca pAme che, ane gatinI saMgAthe cakSue paNa nirantara gaLatAM jAya che. dAMta paNa " A kazee ApaNe zvetaguNa laI lIdhe " ema kahIne jANe rIsAI jatA hoyanI ema lajajAne AgaLa karIne jatA rahe che. vRddha mANasa "pavanane viSe lezamAtra mada kara nahiM ?" ema jaNe bedha Apate heyanI ema jANe upara paDyo paDyo meM kheM karyA kare che. vaLI je e hitabuddhithI putrane zikhAmaNa ApavA jAya che te teo kahe che ke vRddha thayA paNa haju mina dhAraNa karatA nathI; tame zvAnanI peThe bhasI bhasIne nitya amArA kAna karaDI khAdhA, have te ame tamArA jevA pitAthI lekene viSe lAjI marIe chIe. putravadhuo paNa sarve, je zvasUranI kRpAthI uttama suvarNanA AbhUSaNe pAmI heya che e zvasUranI evI avarathA joI joIne, lAja kADhavI. te kere mUkIne, ulaTI tiraskAra sahita nAka maraDIne mukha thakI thuMke che. strI paNa ene vAte tuccha jevuM bhejana banAvIne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ : ghera ghera mATInA calA. " 133 eka ja vAra kASTapAtrane viSe lAvIne ene raMkanI peThe Ape che. sUtAatIsAra-kaMDakSaya-kuSTa-javara Adi vyAdhio, jIvaDAMe kASTane kare che tema tenA zarIrane niHsAra karI nAkhe che.. (zrI vIrasvAmI zreNika rAjA pramukha samakSa dezanA Ape che temAM upara pramANe kahIne have kahe che ke, e pramANe ame manuSyabhavanAM duHkha lezamAtra batAvyAM che; athavA te tala thakI zyAma marI keTalAMka bhinna karI zakAya ? vaLI kAcane viSe jema lezamAtra maNine guNa nathI tema ahIM ApaNe dhArIe chIe tevuM, svargane viSe paNa kharekharUM sukha nathI. kAraNake tyAM e alpa vibhUtivALA deve anya devenI samRddhi joIne zAca kare che ane emanI lakSmIne nAza karavAne vAste dujananI peThe yatna kare che. vaLI vaidehI sItAne rAvaNa harI gayA hatA tema eo paNa pArakAnI strIne viSe mahAnya banIne tenuM haraNa karI jAya che. vaLI zaktivALA hoya che eo evA haraNa karanArA dene prahArathI jarjarita kare che ane ema emanuM surapANuM jANe choDAvIne emane aMtya dazA prati pahocADe che. ahiM jema eka rAjA eka kuTumbIne tenuM kaMIka dUSaNa kADhIne tenuM sarvasva laI le che tema tyAM paNa baLavAna devatAo kare che. te vakhate tyAM paNa e haraNa karanArA zaktivALAnI pAse kaniSTa padavInA devene tenA caraNamAM paDI dInamukha karI karUNa svare kahevuM paDe che ke-he svAmina, A dAsa para kRpA kare; ame Avo aparAdha punaH nahiM karIe; mATe kSamA kare; kAraNake mahaMta purUSone kapa sAmAvALAnA namana ( namI javA ) sudhI ja hoya che. vaLI eo paNa mALAnI slAni-nidrA-aMgabhaMga-udAsInatA-kalpa vRkSane kaMpa-kopa ane kAmanI adhikatA-ane-lajjA tathA lakSmIne nAza e Adi avananA cihe jue che tyAre raNakSetrane viSe kAyara purUSanAM hadayanI jema emanAM hRdaya paNa taddana bhinna thaI jAya che. teo pRthvI, jaLa ke vRkSa-emAMnI kaI yonine viSe pitAnI utpatti thaze ema jANIne pikAra karI mUke che. "hA ! P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. AvAM svarganAM sukha tyajI daIne have tapAvelI kuMbhIne viSe nArakInA jIvonI piThe azucinI khANa evI mAnavInI kasine viSe vAsa kare paDaze. Aja paryata ratnanA staMbhe ane maNinI bhUmivALA vimAnane viSe rahIne have sapanA bIlathI pUrNa evI tRNanI kuTIrane viSe kevI rIte rahevAze ? devAMganAonAM hAhAhU evA AlApa yukta uttama gItanuM zravaNa karIne have rAsane Arava kema sAMbhaLI zakAze ? hA ! Aja paryanta muninAM paNa manane haraNa karanArI evI rUpavatI surasuMdarIone joyA pachI have kephilanA samAna zyAmavarNI mAtaMgI jevI nIcavarganI strIone kema karIne jevAze ? Aja sudhI maMdAravRkSanA puSpanA jevAM divya sugaMdhI padArthoDe ghaNendriyane tRpta kayo pachI, have, madhavALo maghanI gaMdha le tema azucinI gaMdha kema karIne levAze ? ciMtavyA mAtrathI ja AvIne ubhA rahetA evA divya rasayukta bhojana grahaNa karyA pachI have zUkaranI peThe durgadhavALA AhAranI sAmuM ja kema jevAze? hA ! Aja lagI kAmadevanA maMdirarUpI kamaLAMgI surAMganAone ja AliMgana dIdhuM che, te have kaThera zArIravALI strIonAM aMgene sparza paNa kevI rIte thaI zakaze? A pramANe hAhAkAra karatA e devatAonA hadaya zatadhA (se kaTakAmAM) bhedaI jatAM nathI eja vicitra che. (temanAM evAM karUNa rUdana pramANe te ema thavuM ja joIe. ) A pramANe devagatine vi Se paNa sukha nathI ja. kAraNake calA sarvatra mATInAja hoya che. mATe e duHkhane kSaya karavAne, saMsArarUpI samudrane pAra pamADavAne samartha evo nakA samAna dharma Azraya karavA ceca che. e dhama, leka ane aleka evA ( be ) bhedathI AkAza jema tema, muni dharma ane zrAddhadharma evA bhede be prakAra che. emAM muni dharma kSamA-mAnatyAga-Aja-lebhana nigraha-tapasaMyama- satyatA-zAca-dravyavivarjana-ane adhyakSane tyAga (brahmacaryanuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S:
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddha dharma-enA aticAra. 135 pAlana ) ema daza prakAre che ane bIje je zrAddhadharma te, pAMca aNuvrata karIne, traNa guNavrata karIne ane cAra zimAvate karIne, bAra prakAre che. emAM prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane parigraha e pAMce dezathI tyAga kare e pAMca aNuvrata. A pAMca aNuvratamAMnA pahelA aNuvratamAM, vadha-baMdhana-chavi cheda-atibhArAropaNa-tathA bhaktapAnane vyavacheda e aticAre che. vaLI kanyA-gAya-bhUmi saMbaMdhI asatya bolavuM, pArakI thApaNa oLavavI ane kuTasAkSI pUravI e pAMca vizeSataH asatya ane keInI gupta vAta sahasA ughADI pADavI, mRSA upadeza deva ane kuTalekha utpanna karavo e sarva bIjA aNuvratanA aticAre che. vaLI kharI vastune badale bIjI enA jevI banAvaTI vastu ApavI, cerIne mAla leve, cerI karAvavI, vairinA rAjyamAM javuM ane asatya mAna ke tulA rAkhavAM e sarva trIjA vratanA aticAre che. have cothuM ANuvrata je abrahmaviratipAchuM tene viSe zrAvaka be prakArane hAya (1) pitAnI ja strIne viSe saMtoSa mAnanAre athavA (2) bIjAnI strInA tyAgavALo; eNe vidhavA-vezyA-anaMgakIDA-kAmane tIvrarAga tathA paravivAhana e sarvane tyAga kare. (e cAra ANuvrata samajAvyA pachI have pAMcamuM kahevAne mATe parigrahane artha kahe che ) dhana-dhAnya-kSetra-vastu-rUpuM-kAMcana-dviSAda-catuSpAda ane kukhya (senA rUpA zivAyanI bIjI tamAma halakI dhAtuo ) e nava prakArane parigraha che. emAM anukrame balbanuM baMdhana jana-dAna ane gabhaoNdhAna tathA kuSyanI bhAvathakI vRddhi e pAMcamA aNuvratane viSe aticAre che. catamasa Adi paryata urva-adhe ane tiya dimAna karavuM e Adya guNavrata; e, tapAvelA lehanA geLA samAna je gRhastha-ene bahu uttama che. u4-adhe ane tiya mAnanuM atikramaNa karavuM, vismRti ane kSetranI vRddhi karavI e pAMca digavratanA aticAra che. have anna-kusumAdinI peThe je ekaja P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. vAra bhagavAya te bhega; ane gRhAdikanI pike jene anekavAra upabhoga levAya te upabhega. e bheganI ane upabhoganI. bhaktithI ke karmathI parimiti (parimANa) karavI e "bhegopabhega parimANakRti" nAmanuM guNavrata che. ajANyA phaLa kula-anaMtakAyamAMsa-madya-madha-mAkhaNa-ane rAtribhojana e sarva vajevAM. . uMbara-vaDa-azvattha tathA plekSa e vRkSanAM phaLa tathA kRmi vyApta phaLa paNa sarvathA vajavAM. sacittane, sacittathI saMyukta hoya ene, tathA kucha auSadhIono paNa tyAga karavo ane apakava athavA dupakava evAM bhejya padArthone paNa tyAga kare. (e sarva bhega AzrayI aticAra jANavA. have 'karmathI " kayA te kahe che ) bhogapabhoga parimANanA karmathI paMdara aticAra che te aMgArakama vagere che. IMTa pakAvavI tathA kuMbhAra-kAMsAkAra-luhAra-senI e sarvane vyApAra, bhujanArAne dhaMdhe, trapukAra ane tAmrakArane vyApAra tathA e sarvane arthe aMgArA banAvavAne vyApAra e sarva karma "aMgArakama jANavAM. pupapatra-kRttAkRtta vana tathA phaLa vecIne ane kaNa pIsIne vana repIne AjIvana calAvavuM e "vanakarma.' zakaTa ( gADAM ) tathA enA nAbhi, caka Adi aMge banAvI te vecI ane hAMkIne vRtti calAvavI e "zakaTakama." bheMsa-gADuM-uMTabaLada-khaccara AdivaDe pArakA mAlane anyatra bhADAthI laI ja e "bhATakakiyA. haLa-kedALI pramukha hathIArethI pRthivI khodavI, ane kaThina lehanA TAMkaNIvaDe pASANa ghaDavA e sarva "pheTanakarma.. khANane viSe jaI trasa prANIonA daMta-keza-nakha Adi lAvavA ane metI-pArA-zaMkha-chIpa Adi grahaNa karavAM e daMtavikraya." kasuMbha (kasuMbe) dhAtakI-lAkSA-gaLI ane manaH zila vagere saMsakta (cIkAzavALA ) padArthone vyApAra e lAkSAvANijya." vaLI madhu-madya-vasA-mAMsa-ane navanIta e sarvane vyApAra "rasavANijya" kahevAya che; vrata ane tela Adi deSayukta nathI. nara-vRSabha-hastI-azva-UMTa pramukhane tathA pakSI ane jaMtuone vikaya te "kezavANijaya" kahevAya che. vaLI 2. jagama ane sthAvara viSano viya, un anedhvmanA zila-ajha
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhadharma-enA aticAra. 137 haritALa Adine vijya e sarvane " viSavANijya " mAM samAveza thAya che. yavakSa-gema-tala pramukhane yaMtrane viSe pIlavAMpIlAvavAM e "yaMtrapIDana" kahevAya che. tathA zebhAne arthe nAsikA viMdhavI-muzkane kApavuM-galakaMbala tathA karNane viSe cheda pADavA e sarva "nilAMchana kriyA " kahevAya che. navA tRNanI vRddhine arthe, dharmabuddhie athavA vyasanathI tRNane agnidAna devuM ( saLagAvI mukavuM) e "dAvAgni dAne " kahevAya che. araghaTTa ( reTa ) Adi yaMtrethI sarevara nadI AdinuM jaLa kADhIne yava-zALa Adine siMcavA e " sara zoSa" ( sarevaranuM zoSaNa karavuM) kahevAya che. kriIDAthe zvAna Adi pALavAM tathA dravyothe azva-sAMDhaNuM-dAsikA pramukhanuM piSaNa karavuM e sarvane "asatIpoSaNakarma ? ne viSe - samAveza thAya che. A sarva kAryothI, vivekahIne nara kama ekaThAM kare che tethI e " kamodana " ne nAme oLakhAya che. vaLI cAra prakArane " anarthadaMDa " kahevAya che. e cAra prakAra apadhyAna, kRpANadinuM dAna, pApane upadeza ane pramAdAcaraNa e pramANe che. e anartha daMDanI viratine viSe ( -nA viramaNane viSe) kaMdarpa, saMyuktAdhikaraNatA, mukharatA, kuMcitapaNuM tathA bheganuM atiriktapaNuM e aticAra che.' vaLI sarva sAvadya ga tyajIne tathA rendra ane AdhyAna dara karIne aMtarmuhUtodi kALa paryata sAmya bhAva rAkhave e "sAmAyika vrata' kahevAya che. mana vacana athavA kAyAne sAvadya vyApAra-upaga rahitapaNuM ane chello anavasthAna e enA "aticAra" che. digviti vratane ja divase divase saMkSepa karatA jo ene "dezAvakAzika" kahe che. preSaNa, Anayana, zabdAnupAta, rUpAnupAta, ane pudugaLopae e vratanA pAMca jAtinA aticAra che. aSTamI Adi tithine viSe abrahmane tyAga, bhojanane tyAga, vyApArane tyAga ane dehane asatkAra-ema cAra prakAre piSadhavrata kahyuM che. ene viSe, avalokyA vinA ke pramajyA vinA AdAna, utsarga ke saMstAra kare { UDela paraDavavuM ke saMthAre kara ), smRti P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. ane upasthApanAne abhAva, tathA anAdara e aticAra kahyA che. sAdhuone zuddha ana-pAna-vastra-pAtra-vasati AdinuM gaurava sahita dAna devuM e atithi-saMvibhAga vrata kahevAya che. ene viSe sacitta kSepa-pihita kSepa-pArakAne capadeza-mAtsarya, ane kAlAtikramadAna e aticAra che. jema karmathI vimukata evA ja AtmAnA pradeza zuddha kahevAya che tema e gaNAvyA e pAMca pAMca aticArothI rahita hoya te ja e vrata vizuddha kahevAya che. ( zrI viraprabhu kahe che ) A je ame beu prakArane dharma kahyo tenuM mULa samakti ja che. jemake samasta prAsAdanuM mULa paNa prathama pAye pUra e ja che. e samakita, cetana jema cetanAdithI gamya che tema, AtmAnA pariNAma tathA svArthane viSe rUcithI lakSita he zamatA AdithI gamya che. e zamatAdi sAdhunA mahAvratanI piThe (pra) zama-saMvega-nirveda-karUNA tathA Astikya ema pAMca che. A samyakatva vaLI jema mokSamArga sAnAdie karIne traNa prakAre che tema, darzanamohanIyanA prazama, kSaya ane prazamakSaya vaDe traNa prakAre che. e kAjaLa AdithI vetavastra malina thAya che tema, zaMkA-kAMkSA-vicikitsA ane mithASTinI saMstavanAthI deSita thAya che, tathA kalpavRkSethI naMdanavana zebhe che tema zAsanane viSe sthiratA-utsarSaNAbhakti ane kuzaLatA tathA tIrthasevAthI, dIpI nIkaLe che. e (samakti) vinA sakaLa anuSThAna tuSa (tarA) nA khaMDananI jema, hastInA snAnanI jema, araNyanA gItanI jema, kAsavRkSanA puSpanI jema, paNunI AgaLa prArthanAnI jema, cakSurahita jananI AgaLa nRtyanI jema, ane badhirapurUSanI AgaLa gAyananI jema vRthA che; ane enAthI ( e ja hoya che te ) kriyA save, caMdramAthI jema rAtrI, narezvarathI jema rAjyalakSmI tathA svAmIthI jema patI zobhe che tema atyaMta zobhI uThe che. mATe e samati dhAraNa - 1 nAna, darzana, cAritra. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavasaraNane viSe bali-ene prabhAva. 15 karanArAoe tatkALa mokSagati pamADanAre yatidharma Adara gya che. paNa jemAM evI zakti na hoya temaNe paraMparAe akita ApanAre e gRhastha dharma aMgIkAra kare; kAraNake pagathIe pagathIe caDhatA anukrame mahele pahocAya che. AmAM paNa jeo azakta hoya temaNe samyakatva te dhAravuM ja kAraNake te cirakALe paNa siddhi pamADe che; kemake nidhAna paNa bhaviSyane viSe upakAra nathI karate zuM ? zrI vIrasvAmI A pramANe dezanA detA hatA eve samaye, durbaLa strIoe khAMDelI ane baliSTa strIoe jhATakIne mukelI aNizuddha uttama kalamazALane, rAjAnA gRhane viSe ja siddha. thayele ATApramANu baLi pUrva dizAnA dvArethI aMdara Avye. takSaNa prabhue dezanA baMdha karI. tyAM ja devatAoe utkaTa suvAsamaya gaMdha pALo pheMkayA; jANe ke e balinA veSamAM rahelA puNyane vaza karavAne gya curNaja pheMkatA heyanI ! (pachI) sthIti AvIja che ema batAvatA hoyanI ema e baLine urADavAmAM AvyA; tethI divase paNa jANe AkAza kSaNavAra tArAtArAmaya thaI rahyuM. pachI pAchA takSaNa nIce paDatAM pahelAM e baLimAMthI ane te tarIA leke agAdha jaLane viSe paDatA maNi Adine laI le tema vegathI devatAo laI gayA. tenA ardha rAjAe laI lIdhA ane bAkInA bIjA sAmAnya janee lIdhA; athavA te dharmamAM temaja karmamAM kramavAraja lAbha maLe che. e baLine eka paNa sikatha jenA mastaka para paDe tenA cha cha mAsanA re heya te paNa nAza pAme che. uparanI zrIaMtimatIrthakaranI atyuttama dezanAthI kRra prANIo paNa pravidha pAmyA. kAraNake ati nidrALu jana paNa bhAnune udaya thaye nathI jAgate zuM ? pachI zreNikanarapatie trijagadgurU zrI vIraparamAtmAnI samakSa mithyAtvarUpI - viSane tyAga karIne jainadarzanarUpI amRtane svIkAra karyo. hRdayane viSe atyaMta bhAva utpanna thavAthI abhayakumAre paNa pravrune traNa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra, pradakSiNA daI namaskAra karIne vijJApanA karI ke-he jinezvara adyApiM huM cAritra levAne samartha nathI; kAraNake vRSabhathI vahana thaI zake eTale bhAra dhAraNa karavAnI lhAnA vAcharaDAmAM zakti hetI nathI. mATe he svAmI, mArA para kRpA karIne mane zrAddha dharma aMgIkAra karAve; kAraNake kalpadruma durlabha hoya tethI zuM AmravRkSa paNa aprApya kahevAya ? e parathI devAdhideva zrI vIra prabhue tene megya evo dharma tene aMgIkAra karAvyA; kAraNake jinezvara mahArAjA nitya lekene anurUpa dharmaja grahaNa karAve che. * have abhayakumAre zrAddhadharma aMgIkAra kyAM pachI "meghakumAra paNa ubhuM thaIne prabhune namI aMjali jeDI bhaktike maLavANI vaDe kahevA lAgyA...he svAmI, janma-jarA-ane mRtyu-rUpI masyothI saMpUrNa evA A bhavasAgarathI nirveda pAmelA evA mane dikSArUpI nikA Apa. huM hamaNAM mArA mAtApitAnI AjJA mAgI laIne ApanA caraNakamaLa samIpa pratrajyA grahaNa karIne pupanI jema mArA janmane saphaLa karIza. zrI jinezvara bhagavaMte te parathI kahyuM-he devAnupriya, tArI e IcchA nividane paripUrNa thAo; tAre have kayAMya paNa pratibaMdhana karavuM nahiM. je tIrthakara mahArAjA zatya, tApa, kSudhA ke tRSAnA bhayanI avagaNanA karIne satata dharmadezanA ApyA kare ane sarva AyuSya paNa tyAM ja khapAve te paNa vakhate zrotAmAMthI kaI paNa nirveda na pAme ( saMsAra tyaje nahi. ) paNa bhagavAne te zarIrane zrama dara karavAne devachandane Azraya lIdhe. kAraNake emanI paNa kAyAne zrama thAya che. - have pachI kRtakevalI tamasvAmIe prabhunA pAdapITha para besIne dvitIya pirUSIne viSe dezanA ApI. lekene emanA asaMkhyabhanI yathAprakAre pratipatti karAvIne emaNe emanA vividha prakAranA saMzaye TALyA che, paNa e kevaLI nathI ema : 1 mI pavitra ja ema sUtrapATha che. prabhune kahevAnI matalaba e che ke have tuM kyAMya paNa rAga karIza nahi." P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 meghakumArane viraktabhAva. chaghane jANa paDI nathI. kAraNake jenA para jinezvarane hAtha hoya tenA viSe zuM zuM na saMbhave? dezanAne aMte rAjA pramukha se potapotAne sthAne gayA; kAraNake tIrthaMkara mahArAjanI ATha pahora paryanta sevA te kaI (virala-bhAgyazALI) ne ja prApta thAya che. - have meghakumAre paNa mAtA pAse jaI caraNe namIne vinaya sahita vijJApanA karI ke he mAtA, huM surendronI paraMparAe sevelA zrIjinapatinA caraNakamaLane namaskAra karIne tathA temanA mukhathakI dharmadezanA zravaNa karIne AvuM chuM. tethI A vakhate mAruM aMtaHkaraNa gaganane viSe uce ArUDha thayelA caMdrabiMbanI piThe atyaMta virakta thayuM che. mATe tamArI sAhAsyathI mane evI rIte mukta kare ke huM vrata grAmhaNa karUM kAraNake uttarasAdhaka vinA siddhi thatI nathI. AvuM kaTuvAkya jenA zravaNapathane viSe paDatuM nathI tene dhanya che ema ja jANe kahetI hAyanI ema mUchone miSe dhAriNI dharaNI para DhaLI gaI. (dhAriNIne mUcha AvI). pachI jaLathI latAne ja jema, tema caMdanane rasa siMcavAthI tathA zItaLa paMkhAnA vAyarAthI tene sacetana karI eTale te gadgad vANIthI belI-nAnA prakAranI mAnatA mAnI tyAre mane tArA je lekadurlabha putra prApta thayela che. badhuvatsala putra, samakti vinA cAritranI jema tArA vinA mArUM jIvita kSaNamAtramAM jatuM raheze. mATe he mAtRbhakta, huM jIvuM tyAM sudhI gRhane viSe rahIne tArI amRtakalpa daSTithI mArAM aMgane zItaLatA pamADa. tArI evI ja IcchA hoya to huM IdulekhAnI piThe paraloka pAmuM tyAre bandhana rahita thayelA gInI jema, tArUM manavAMchita pUrNa karaje. he putra, ema karavAthI, tuM vijJa ane kRtajJa kahevAIza; kAraNake A saMbaMdhamAM vizvasvAmI zrI vIraprabhunuM ja pratyakSa dRSTAnta je. e sAMbhaLI meghakumAre kahyuM- he mAtA, tamAruM kahevuM satya che; paNa tame je huM jIvuM tyAM sudhI " evuM kahyuM te ekAntanitya adhyAtma - 1 (1) rAga vinAnuM-nIrAgI; (2) (caMdrapakSe) vizeSa rAgavAna. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. vacananI peThe ghaTatuM nathI. kAraNake saMsthAnA meghanA raMga ane jaLanA kalelanA buddabudunA jevA capaLa jIvitane viSe kena mRtyu prathama thaze ane kenuM pachIthI thaze e jaNAtuM nathI. vRddha hoya te jIve che ane nhAnA bALaka jatA rahe che, nIrogInuM mRtyu thAya che ane regIjane bebI rahe che. mATe che. mAtA, cittane bhAre karIne tathA A putraprati karUNA lAvIne AjJA Ape; kAraNake bedhi (samyakatva) ati durlabha che. e sAMbhaLI dhAriNIe kahyuM- he priyavatsa, tAre prakRSTa rUpasaubhAgya ane lAvaNyarasanI kupikArUpa, varNa-vaya ane guNamAM tArA jevI zebhI rahelI, tAre viSe nitya atyaMta bhaktivALI, zreSThakuLane viSe una thayelI ane bhogakaLAzalyane viSe ati catura evI ATha ATha te strIo che to temanI sAthe hamaNuM te devatAone durlabha evA bhega bhegava; pachI tIrthakaramahArAjanI pAse dIkSA grahaNa karaje. mAtAnAM AvAM AkarSaka vacane sAMbhaLIne paNa meghakumAra acalita rahIne be- a, tame mane je matsyakanA mAnavInA bhegane arthe nimaMtraNa kare che te bhege paNa zaradaitanA megha ane vidyanA camakArAnI jevAM asthira che. rAjya caraNanI raja samAna tuccha che; bhegopabhoga mahaTA nAga samAna bhISaNa che, manakAmanA aniSTa che ane viSaye. paryanta viSasamAna che. zuka-zoNita-maLa-mUtra-leba ane pittAdithI saMbhavatA ane samudrataraMgavat caMcaLa evA e anitya ane nazvara che. pApanI anivArya latA paraMparAne meghanI samAna piSanAra strI jana vaLI apavitra padArthonI ghaTikA ( nhAnA ghaDA) nI jema satparUe nindA egya che. ke paheluM jaze ane keNuM pAchaLathI jaze enuM nizcita jJAna kone che ? mATe evA heya viSaye viSe rati zI? putranAM AvAM cittavedhaka vacane sAMbhaLIne paNa hArI ne jatAM mAtA pitAne bodha zarU rAkhehe hAlA, zuM tane AvA ejasvI svarNa-ratnAdine viSe tathA vistArayukta evA A sAmrAjyane viSe vatsalabhAva nathI P.P. Ac. Gunratrasuri M. Jun Gun Aarama Nust
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatsala mAtAno saMrvavata putra. 143 thatuM? tAre tarUNa sUryanAM jevAM dedIpyamAna ratna che tathA haMsagarbha-Indrapulaka prasRti mANika che. he putra, tuM jene vAsta tapa karavAnI icchA kare che te sarva ahiM tArI sanmukha ja che mATe yatheccharIte pUrNa bhega bhegavI le; pachI yati sanmukha vrata grahaNa karaje. A sAMbhaLIne, saMsArathI saze khinna thayelA meghakumAre mAtAne samajAvyA. he mAtA, parama artha [ mekSa ] prApta karavAnA prayAsane viSe Asakta evA janene kSaNabhaMgura athenuM e prayajana che? evA tuccha artho kSaNamAM cAra-agni-dAyAdarAjA pramukhane svAdhIna thAya che. je upArjana karavAmAM durbaddhi leke mahA pApa bAMdhe che, tene tyAga kayo vinA temanAM karma naSTa thatAM nathI ane tethI temane saMsAramAM bhramaNaja karavuM paDe che. jema samudra game eTalAM jaLathI, ane agni game eTalA paNa keTathI tRpta thatuM nathI tema mugdhabuddhi purUSa paNa lakSamIthI kayAre ce saMteSa pAmato nathI. athavA A kamaLapatra para rahelA jaLabindunI jevA caMcaLa ane tuccha jIvitane viSe paNa tRNanI piThe kayAM pratibaMdha che? e artha (dravya) kIrti vistAranAra che paNa durgatine hetubhUta hoI vRthA che; kAraNake kAnane toDI nAMkhe evA suvarNa karIne zuM ? vaLI zAntAtmA prANIone vana vRddhAvasthA jevuM che ane vyAkuLa cittavALAne te vRddhAvasthA paNa vana samAna che. Ama buddhizALI putranA satvavaMta uttarathI kaMIka pAchI paDIne dhAriNImAtA pitAnA chellA upAyapara AvI-are vhAlA kumAra, e to sarva kharuM, paNa tuM sukomaLa che ane cAritra duSkara che kAraNake tAre merU samAna ati gurU kaThina paMcamahAvrato vahana karavAnA che. tAre rAtrIjanane tyAga karavuM paDaze. mitra-baMdhu-zarIrane viSe mamatva mUka paDaze; te vinA chuTake nathI. udgamazuddha, utpAdanAzuddha, grAsazuddha ane eSaNAzuddha evI bhikSA grahaNa karIne nibhAva karavo paDaze; ane lebhamAtra tyajI daIne parigraha vinA rahevuM paDaze. traNa gupti ane paMcasamiti dhAravI paDaze ane mAsAdi pratimA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 . abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. tathA dravyakSetra pramukha abhigraha levA paDaze. eTaluM ja nahi paNa jIvitaparyata snAna nahi thAya; zayana bhUmipara karavuM paDaze; keza ane smazrane leca karavuM paDaze, ane rahevAnuM nirantara gurUkuLane viSe rAkhavuM paDaze. sudhA pramukha bAvIza parISahe ane tiryaMca-nara-deva pramukhanA upasargo sahana karavA paDaze. nirantara mahAprayAsa laIne aDhArasahasazIlAMga vahana karavA paDaze, ane je maLyuM te upara nivAha kare paDaze. he. putra ! tAre dikSA laIne A sarva lehanA caNyA cAvavAnA che, tathA veLunA keLIA bharavAnA che ! mahAna taraMgene lIdhe bhISaNa e mahAsAgara bhujAmAtrathI taravAne che, tathA jemAM pUra AvyuM che evI svargagaMgAne sAme pUre taravAnI che ! eTaluM ja nahiM paNa tIkSaNa khadhArApara paga mUkIne cAlavAnuM che, tathA prajavalita jvALAvALA agnine ekadama zAMta karavAnA che, merU parvatane tulAthI taLavAne che, ane rAgAdi bhayaMkara zatruone ekale hAthe ja parAjaya karavAne che ! upasargayukta parISahene sahana karavA uparAMta, ADAavaLA pharyA karatA cakavALA staMbha upara rahelI putaLIne viMdhavAnI che ! duHkhethI ukheDI zakAya evA gRhamaMDapanA vAMsane chedavA e saheluM che; tema dIkSA levI e paNa saheluM che, paNa temAM zIlane je bhAra che te durvaha che. mANase vizrAma letA letA te aneka bhAra vahana kare che, paNa A zIlarakSaNarUpa bhAra te cAvajIva, vizrAti vinA vahana karavAne che ! he sukumAra vatsa, tuM dIkSA laIza eTale tAre, teM pUrve nahiM upADelI evI jagatanI jayapatAkAne grahaNa karavAnI che. he putra, vadhAre zuM kahe ? AvI AvI anekavidha upamAthI pratrajyA duSkara che. jananInAM evAM evAM vatsalatAyukta vacano sAMbhaLIne vaLI meghakumAre kahyuM-he mAtA, tame je je kaho cho te niHsaMzaya satyavAta che; nahi to sarva mANase dIkSA lIdhA karata. paNa zrI 0 1 cAritranA aMdArabhAra aMga che tenA karanArA muni kahevAya che.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIkSA-mahatsava. 145 jinezvara bhagavaMte saMsArane viSe je duHkha gaNAvyuM tene leza paNa pravrajyAne viSe nathI; kAraNake lavaNasamudramAM je khArAza che te marUdezanA jaLane viSe kadi hoya che zuM ? he mAtA, jema kAyara purUSane ja saMgrAmane viSe praveza kara duSkara che, tema kAmagane viSe jeo laMpaTa heAya che temane ja cAritra kukara che. zUravIra subhaTane jevA prahAra tevA nirveda pAmelA mekSAbhilASI janene sAdhunA AcAra sukhethI vahana thAya evA che. A pramANe meghakumAre seMkaDebaMdha uttama pramANa arguments vaDe mAtAne samajAvIne tenI anumati meLavI; kAraNake vaktA purUSonI jIhA kAmadhenunI peThe manavAMchita ApanArI hoya che. pachI tyAMthI te pitA-zreNika rAjA pAse gaye ane tyAMye nAnA prakAranA upAvaDe tenI anujJA meLavavAno prayAsa karavA lAge eTale narapatie kahyuM- he vatsa, tuM saMsArathI udvega pAmyA che chatAM paNa A vakhate mAruM rAjya grahaNa kara. kRtajJa putre paNa e vAtanI hA kahI, kAraNake mAtapitAnA upakArane kaI rIte badale vaLI zake tema nathI. rAjAe meghakumArane paramotsavapUrvaka rAjyAbhiSeka karyo athavAto enA jevAne zuM zuM yegya nathI ? pachI harSanA AvezamAM teNe putra meghakumArane pUchayuM-he vatsa, kahe have tAruM zuM abhISTa karUM ? te parathI, dIkSA levAne utsuka evA kumAre kahyuM- he tAta, mane bajAramAMthI kayAIthI rajoharaNa-pAtra pramukha ANuM Apa; kAraNake taparAjya durlabha che. te parathI rAjAe cityagRhane viSe aSTAblika mahatsava zarU karAvyo, bandijanane mukta karyo tathA prANImAtrane mATe amArizeSaNA vajaDAvI. pachI rAjaputra meghakumAra, raNuraNATa karatI aneka ghaMTAonA TaMkAraravathI dizAonA antarane pUrI nAkhatI, cAragavAkSa tathA rasuMdara uMcA staMbhathI virAjatI, sthaLe sthaLe ullAsa pAmatI kAntivALA kaLazothI zobhI rahelI, ane zItaLa vAyuthI hAlatI aneka devajAothI dIpI rahelI eka vizALa zibikAmAM ArUDha thaye te jANe ema P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra, sUcavata hoyanI ke nizcaye A pramANe ja huM vimAnane viSe ArehaNa karIza! pachI pUvAcaLanA zikhara para ravi ArUDha thAya tema che. te zibikAne viSe prathamathI mUkI rAkhelA evA uttama siMhAsana para beThe; eTale mANase e upADIne cAlavA lAgyA ane kumAra nizcaLa citte samavasaraNa bhaNI cAlyuM. teNe uttama veSa pahe hate; kaThe puSpanImALA rahI gaI hatI, zarIre caMdanAdithI vilepana karyuM hatuM ane nAnA prakAranA AbhUSaNe paNa dhAraNa karyA hatAM. vaLI keInI najara na paDe teTalA vAste mahattarA kuLastrI harSa sahita kumAranAM lUNa utAratI hatI. cAmaravALI strIo cAmara vIMjatI hatI ane bandijana uce svare vividha jayamaMgaLanA pATha karatA hatA. vArAMganAo aneka svaranA gAyana gAtI hatI ane hAvabhAva sahita manahara nRtya karatI hatI. vAjitra vagADanArA bAre prakAranA vAjitre vagADatA hatA ane vidyAthI bALake paNa gAtA gAtA AgaLa cAlatA hatA. A pramANe meghakumAra suvarNa-rUpuM vagerenuM dAna daIne kalpavRkSanI peThe lekenA dAridrayane bhedata, janasamUhane saMsAraparathI vairAgya-harSane udaya ane cittane viSe vicitra camatkAra upajAvate, ane sAthe zAsananI unnati karate, pitA-zreNika rAjA ane abhayakumAra pramukha sahedare sahita samavasaraNanI najadIka AvI pahoMcyA. tyAM sarvee, haMsapakSIo mAnasarovarane viSe praveza kare tema, harSasahita lakSmInA gRharUpa samavasaraNane viSe praveza karyo praveza karIne, maMdarAcaLanI AsapAsa, jema tArAgaNa tema " prabhunI AsapAsa vITaLAI vaLyA; ane phaLabhArathI vRkSe name tema vibhune bhakti sahita namavA lAgyA. pachI meghakumAranA mAtapitAe pitAnA sarva janavarganI saMgAthe trijagadagurUprabhune vijJapti karI ke-he suprabhu, A amArI sacitta bhikSA grahaNa kare; Apane mukIne bIjuM kayuM uttama saMpradAna amane maLaze ? eTale zrI vIraprabhu bolyA-graNa karIe. kAraNake ziSya paNa adatta grahaNa Aa karatI vs nathI, te P.P.AC. Gunratnasu
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ navadIkSitanuM saMkilaSTa citta. 147 gurUjana to zenA ja grahaNa kare ? pachI meghakumAre prabhune kahyuM-he svAmI, viSe DUbate evo karyo mANasa prahaNane viSe caDhI javAne utAvaLe na thAya? pachI prabhue ene sAmAyika sUtra ugaravA pUrvaka vidhi sahita dIkSA dIdhI; ane zikSA ApI ke-he muni, tamAre yatanApUrvaka zayana karavuM, yatanA sahita Asana karavuM, yatanA sahita ubhA thavuM, ane cAlavuM paNa yatanA sahita. vaLI AhAra kare tathA lavuM cAlavuM te paNa yatanA pUrvaka karavuM. pachI cAritra aMgIkAra karI have sAdhu thayA evA meghakumArane devatAo tathA mAnavajana vaMdana karavA lAgyA; athavA to pravajyA traNe jagatane pUjya che mATe emAM kaMI adbhUta nathI. dIkSA ApIne prabhue e navIna sAdhune gaNadharane sepyA; kAraNake rAjA to Adeza mAtra kare che, zeSa zikSA te adhikArI sevaka vargaja Ape che. have gaNadharane soMpAyA pachI meghakumAre sAyaMkALe gurUnI samakSa Avazyaka-svAdhyAya-vAcanA vagere karyuM; kAraNake kiyA sarve gurUnI sAkSie karavI kahI che. pachI rAtrIne deDha prahara vItyA pachI pravartaka ( mukhya sAdhue ), ghara bAMdhatI vakhate jagyAnA bhAga pADavAmAM Ave che ema dareka sAdhune saMskAra ( saMthArA ) ne arthe bhUminA vibhAga karI ApyA. temAM meghakumArane dvAra AgaLanI jagyA saMthArA mATe maLIH (kAraNake eka lAkaDuM paNa game tevA nhAnA paNa hAthane labhya che; game evI mahedI paNa capaTIne labhya nathI). eTale niraMtara tyAMthI te te kAryane arthe jatA AvatA munionA caraNathI ene kasuMbAnI peThe saMghaTTa thavA lAge ( khuMdAvuM paDayuM) tethI kumudapuSpanA samUhanI piThe tene AkhI rAtrI nimeSamAtra nidrA AvI nahiM, ane karma udaya AvavAthI enA manane viSe saMkaleza utpanna thaye. ahe ! sthAnAsthAnane vicAra nahi karanArA evA karmane dhikkAra che ! jyAre sakaLa kArya niSpanna karavAne samartha e huM guDavAsane viSe hato tyAre te A sarva munio mane ema kahetA hatA ke-"cAla, meghakumAra, jinamaMdire P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. cAle, tyAM tuM anantaphaLane ApanArUM uttama saMgIta karAvaje; ane suda-mAlatI-jAti-ketakI-rAjacaMpaka-ane padma pramukha puSpathI ghaNI racanA karI devapUjana karaje; tAre nitya jinamudrAdithI saMzuddha evuM paMcazastavAdika jinavaMdana karavuM egya che. kema rAjaputra, tuM kSetrasamAsAdi zAstra zIkhe che ke? bela, je te vismRta thaye haIza te ame pote tane gaNAvaze. vaLI jo tAre artha sahita zAstra zravaNa karavAnI IcchA hoya te kahe. ame tArI pAse te savistara kahezuM. vaLI tuM sAdhamIvAtsalya karIza ke ? " ItyAdi kaDIne, pitA putrane laDAve tema mane pUrve bahabahu lADa laDAvatA hatA. paNa hamaNAM te eja teo vibhava rahita evA mane caraNathI saMghaTTa kare chee zuM ? athavA te vijJAna, jJAna, vAkacAturya, dAkSiNya, karUNA, nyAya, vinaya, sibhAgya, vairAgya, kSamA, zarya, kulIna paNuM ke zaramALapaNuM--e sarva lakSmI vinA nahiM jevAM che. mArI mAtA je ema kahetI hatI ke "bhAI, dIkSA duSkara che " te kharUM kahetI hatI; paNa jyAM sudhI aMdara praveza karyo na hoya tyAM sudhI zI khabara paDe? mATe have zrema kuzaLa prabhAta thavA de, prabhAta thaze eTale huM nizcaye A vrata paDatuM mUkI kAraNa ke haju kaI meM bera (vecavA) nI bUma pADI nathI. A veza huM prabhune ApI daIne mAre ghera jate rahIza; kAraNake zulkazALA (eTale je mAMDavI te) nuM dANa je bhAMge che tene, te dANanI. vastu ja dANavALAne ApI devAthI [ khuzIthI ] chuTake thAya che. mANasane caraNe kAMTe viMdhAvAthI mArgane viSe jevI khalanA thAya che tevI ja mokSamArgane vize pravRtta evA manuSyanI khalanA paNa che. te divase dIkSita thayelA A meghakumArane je A saMkaleza thaye te jANe nUtanagRhane viSe agni utpanna thaye hoyanI ! pachI prabhAte sarva 1 bora vecanAra bahAra raste "bera gho bora " ema bole che eTale e bera vecavA nIkaLe che ema meM jANe che. paNa meghakumAra kahe che ke huM te haju bahAra nIkalyo nathI, upAzrayamAMja chuM. mATe haju bagaDI gayuM nathI. bahAra nIkaLe nathI ethI keNa jANe che ke sAdhu thaye che ? Trust -
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ ene pUrvabhava-grISmaRtunuM varNana. 149 sAdhaonI saMgAthe meghakumAra paNa samavasaraNane viSe bhagavaMtane . vaMdana karIne yathAsthAne beThe. eTale zrI jinezvare tene kahyuM- he meghakamAra, tArA cittane viSe je saMkaleza thaye che te . AmravRkSamAMthI kaMkuphaLanI utpatti jevuM thayuM che. tArA jevA vivekInA vratane tyAga karavAnA pariNAma yukta nathI; kAraNake caMdramA thakI * agnine vaSoda kadi saMbhave nahiM. uttama sAdhuonA caraNanA saMghathI thayelI vyathA keNamAtra che ? te pUrve hastInA bhavane viSe je mahAvyathA sahana karI hatI tenuM jyAre tane smaraNa thaze tyAre te tuM ethIe adhika sahana karIza. sAMbhaLa:-- ( ema kahIne prabhu ene ene pUrvabhava kahe che ) Aja bhAratavarSane viSe vaitADhya parvatanI samIpanI bhUmine viSe trIjA bhava upara tuM eka zreSTha hastI hatI. eka sahasa hastIne adhipati haI rAjyanA sAta aMgene viSe pratiSThita e tuM vanacaree ApelA " sumerUprabha ? evA nAmane dhAraNa karatA hatA. tyAM tuM vaLI araNya-kuMja-nadI-taLAvaDI pramukhane viSe hAthaNI ane baccAonI sAthe nAnA prakAranI kIDA karate hate. ema, rANIonI sAthe jema rAjAne tema hAthaNIonI saMgAthe tane rativilAsa bhegavatA keTalAka divasa vyatIta thayA. evAmAM ekadA yamanI je dArUNa grISmasamaya AvyuM. jaLa uMDA javA lAgyA ane dAha udaya pAmavA lAgyo. e vakhate e grISmaRtunI sAthe mitrIbhAva dharAvato tApa paNa jANe ene lIdhe ja vRddhi pAmavA lAge. vaLI tApanI sAthe manmatta vAyu paNa pracaMDapaNe pheMkavA lAgyA. e pracaMDavAyue urADelI dhULane lIdhe daze dizAo khalapurUSanI vRttinI peThe dhUmra thavA lAgI. vaLI e vakhate sUryanA a paNa dhULathI netre bharAI javAne lIdhe tvaritapaNe cAlavAne azakta hovAthI ja jANe e kALa ( uNa kALa ) nA divaso vRddhi pAmavA lAgyA. ane tethIja kRzatAne 1 svAmI-amAtya-suhatu-kAza-rASTa-durga ane sainya-e sAta rAjyanA ane kahevAya che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanagnaritra, lIdhe yAminI (rAtrI) traNa yAma ( prahara ) nI thavA lAgI. (te tyArathI AjasudhI paNa eja pramANe triyAmAM kahevAya che. ) e samaye saritAe paNa kRza thavA lAgI te ye jANe pitAnA utpAdaka girivaranA mastaka [ zikhara ] ne viSe dhULa paDatI dekhIne ja hAyanI zuM? sUryanA uttApane lIdhe vaLI talAvaDIene. viSe paNa jaLa ghaTI javA lAgyA; athavA te je kALane viSe jene baha khapa paDe tenIja achata thAya che. "are, pracaMDatApane jharanAra uSNakALa, mArI strIone tuM Ama zuka karI nAMkhe che te zuM tuM dRSTie kaMI nathI dekhato ? mATe hAre mATe eka sArUM sthAna zodhI kADha " ema nadIpati [ samudra] paNa jANe pitAnA maheTA kalarUpI garjanAnA miSathI (e uNa kALane) kahIne tene DubAvI devAne ja hoyanI ema uMcA uMcA uchALA mAravA lAgyA. A uSNa kALe vaLI lIlIchama latAone tathA ghAsane paNa sUkavI nAkhyuM athavA te durbaLa prati se ke pitAnI zakti batAve che. paNa A baliSTa chatAM ye e (kALa) vRkSanI chAyAne TALavAne samartha thaye nahi, kAraNake mULane viSe che jIvana jenuM evAne yama paNa kazuM karI zakato nathI. vaLI javAsAne paNa teNe lIlo ne lIla ja rAkhyA kAraNake kRtadhra heya evAne paNa kaI kaI te vallabha hoya che ja. A vakhate vaLI tApathI pIDAtA mahiSe ane zukare, guDAne viSe jema ghuvaDapakSIo tema jaLanA khAbocIAmAM paDI rahIne Akho divasa gALavA lAgyA. dhAne paNa jANe prANIonA jIvita AdinuM asthaya batAvatA heyanI ema hAMphatA hAMphatA vAraMvAra jIvhAne halAvavA lAgyA. AmraphaLa pramukha tathA lIMbaDA pramukhanA phaLa paNa si sAthe pAka upara AvavA lAgyA; kAraNake uttama temaja jaghanya sarvane samaya sarakhe heya che. vaLI zirISa-pATala-kadaba-mallikA-ketakI pramukha vRkSone puSpa AvavA lAgyAM; kAraNake pitAne dinamAna udaya pAmya koNa nathI phaLatuM ? dhanavAna leke paNa e vakhate kaparamizrita P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gunaradi
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanane viSe mahAna dAvAgni. 151 caMdananA rasanA sevananuM, puSpanI mALAonuM ane suMdara strIonI sAthe vihAranuM sukha meLavavA lAgyA. paNa sugaMdhi, zItaLa ane svAdiSTa jaLathI bharelI pare te mahaMta purUSanI saMpattinI peThe sarva keInA upayogamAM AvavA lAgI. . - ' AvA grISma samayane viSe ekadA vanamAM vAMsanA paraspara saMghaDhathI, kuTuMbane viSe jema kalaha tema mahAna dAvAgni prakaTa thaye. te dAvanA dham dham zabdathI, siMhanAdathI jema hari kape tema, vananA samasta prANIo kaMpavA lAgyAM. mAMDa mAMDa phATe evA vAMsa dhANInI peThe phATavAthI enA traTata traTata zabdae moTA avAja karI mUkyAthI enuM mana aneka prahAra vaDe zAlavRkSa bhAMgI jAya ema bhAMgI gayuM. jANe yamarAjA pitAnI icchAthI pakSIone bhakSa karavAne taiyAra thaI rahyo hAyanI ema uMce prasaratI javAlAothI agni saLagavA lAgyuM. jANe eka navIna vizvAmitra AvyA heyanI ema e agnie dhumADAthI tArAone DhAMkI daIne lAlaceLa taNakhAovaDe AkAzane kevaLa maMgaLamaya banAvI dIdhuM ane samasta lIlA ane sukA tRNa-vRkSa-latAdine bALavA lAgya; kAraNake khalapurUSa nirantara sarvakaSa ( sarvanI kasoTI karanAra ) hoya che. jANe yamane sahAyaka heyanI ema e paga vagaranA, ghaNuM pagavALA, be pagAM, copagAM, sone saMhAra karavA lAge. dhumADAthI bharAI gaelA AkAzane viSe sUrya te eka trAMbAnA arIsA jevo ane ene taDake kasuMbAnA kITA jevo dekhAvA lAgyo. e vakhate dAvane lIdhe, tArA yUthanA parivAra sahita tuM tRSAtura thavAthI asaMtoSI jananI piThe sarva dizAmAM doDavA lAgyuM. emAM nAnI nAnI DALIone namAvI detAM, vRkSanA samUhane bhAMgI nAMkhate ane maheTI maTI zAkhAone maraDI nAkhatA tuM mahA kaSTa, bAlaMtapasvI durgatinA hetubhUta rAjyane jema prApta kare tema, eka paMkathI bharelA saravarane pAmate ha. ( zrI vIraprabhu meghakumArane kahe che ) he muni, te joIne te janmathI ja dAridrI e mANasa jema alapa paNa dhana pAmIne saMteSa pAme tema, manane viSe ati P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. satiSa pAme, ane tuSAtura havAthI pariNAma vicAryA vinA e kAdavavALA sarovarane viSe avaLe mArgo peThe; athavA te vyathAthI pIDAtA prANIo matizUnya thaI jAya che. avaLe mAge pisavAthI tuM, mahA AraMbhanA karanArA prANIo durgatinA sAgarane viSe khuMcI jAya che tema, agAdha kAdavamAM kheMcI beThe; ane mahA mohane vaza e jIva ghararUpI nyAsamAMthI nIkaLI zakatA nathI tema, e kAdavamAMthI tuM lezamAtra paNa nIkaLI zakyo nahIM. tyAM agAu vAsa karI rahele eka pratispaddha hastI pitAnA be dazaLathI tane nadInA taTanI jema pITha para prahAra karavA lAgyA. e prahAranI vedanA te varSa varSa jevaDA sAta divasa sudhI sahana karI, aMte tArUM sarva ekanevIza varSanuM AyuSya pUrNa karI te ArtadhyAne mRtyu pAmyuM; ane punaH paNa vidhyATavInI talATIne viSe hastIpaNe utpanna thaye; kAraNake e AdhyAna tiryaMcanI gatine ApanAruM che. he meghakumAra, tArA e bhavamAM pUrvanI jevAja guNavALo ane cAra dantuzaLavALo tuM sAtasone pacAsa hastInA yUthane svAmI thaI merUprabha nAme vicaravA lAgyA. ekavAra dAvAnaLa saLagele joIne tane, vRddhAvasthAnA mANasane - vanane viSe anubhaveluM yAda Ave che tema tArI pUrvajAtinuM maraNa thayuM. eTale meM tArA yUtha sahita gaMgAne tIre, caturaMgasenA yukta bhUpati zatruvane umUlana kare tema, vRkSAdine unmelana karyo. ane tyAM catumAsane viSe muni kare che tema te AtmAnI rakSAne arthe traNa ati vistAravALA IMDila banAvyAM. pachI tyAM ugelA dareka taraNane jinakalpI muni pajusaNa upara pratyeka kezane TuMpI kADhe che tema, ukheDI nAMkhyAM. te traNe UDilane te hatheLI jevAM, mANasanA keza vinAnA mastaka jevA athavA kaho ke darpaNabhUmi jevAM svaccha ane sApha karyo. evAmAM ekavAra punaH dAvAnaLa prakaTyo eTale tuM bhayabhIta bhikSu jema parvata para 1 maMDaLa muni paNa cemAsAmAM laghunIti, vaDInIti ane AhArane mATe traNa sthApti rAkhe che. P.P.AC. Gunrannasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiryaMca chatAM paNa dayAnI oLakhANa 153 ja rahe tema, tArA cUya laine te eDile pratye rahI gaye. tyAM to paheluM. dhaMDila, vairabhAva tyajI dIdhuM che jemaNe evA mRgAdi prANuMoe rekI dIdhuM hatuM kAraNake samAna evA duHkhane viSe zatruvaTa jatI rahe che ane mitratA thAya che. pachI tuM AgaLa cAle te bIjuM spaMDila paNa e ja pramANe rokAyeluM hatuM; kAraNake khapa paDe che tyAre ApaNe potAnI vastu paNa maLatI nathI. e bane spaMDila e pramANe rekAI javAthI tuM tArA parivAra sahita trIjA sthaMDitane viSe jaIne rahyo; athavA to ApaNI pAse sArI rIte dravyA hoya to theDe ghaNe upakAra karaja. tyAM teM kharaja AvavAthI tAre eka paga uMce karyo; te jANe uMcI ucI gati prApta karavAne te prasthAna ja karyuM heyanI ! paNa eTalAmAM balavAna jAnavarathI prerAyele eka bhayAtura dIna sasale e ciMte e teM uMcA karelA pagane sthAne AvIne ubho rahyo. eTale he megha, tuM e sasalA para dayALu hoIne, tretAyugane viSe jema dharma tema, traNa page ja nizcaLa ubho rahyo. aho ! jene viSe AvI utkRSNa dayA dRSTigocara thAya che evA tiryamavare paNa dhanya che ! e dayAnI oLakhANa paNa jemAM nathI evA manuSyabhave karIne zuM ( lAbha che )? yAnI saMgAthe paricaya che jene viSe evo pazu janma paNa bhale prApta thAo; paNa jene viSe e dayA mANasane leza paNa rUcikara thatI nathI e manuSyabhava te joIe ja nahiM. tatvanuM lakSaNa te karUNuMja che ema tiryaMce suddhAM samaje che, paNa kutIthie to, nAnAprakAranA zAstranA pAraMgata chatAM paNa e vAta jANatA ja nathI. athavA to jemanAM netre. mithyAtvathI chavAyelAM che evAmAM te eka bAjue rahyA; paNa jeo jinabhagavAnanA anuyAyI che emanA cittane vidheye karUNA nathI eja amane duHkha thAya che. sarva prANanI rakSA" ne pratipAdana karanArUM evuM jinezvaranuM vacane jeo nirantara zravaNa kare che, carace che tathA sabhAne viSe prama' che evA jaino paNa jyAre tyA dhAravAne viSe zithiLa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra thAya che tyAre amAre bIjAne kone kahevuM, athavA amAre karavuM , paNa zuM ? ame te e sasalAne viSe dayArda cittavALA e merUma haratInI harSa sahita stuti karIe chIe, punaH punaH stavanA karIe chIe. pachI, he meghamuni, e dAvAnaLa aDhI divasa paryarata rahIne zAnta paDayo; athavA to kALakarIne ghAsa paNa pAkI jAya che. dava zamyA eTale siMha pramukha prANIo, zatranuM sinya jatuM rahyA pachI leke durga (kia) thakI nIkaLe tema, thaMDila thakI bahAra nIkaLyA. te vakhate tuM paNa tRSAtura heIne te adhara rAkhele paga, durgatinA mastaka uparaja heyanI ema bhUmi para mukIne jaLapAna karavAne deDI javAnuM karavA lAge tyAM te cirakALa parvata paga e pramANe eka ja sthitimAM rahevAthI, deDa. khinna thavAne lIdhe tuM girivaranuM zikhara paDe tema pRthvI upara tuTI paDyo. tyAM gIdha ane kAka pramukha pakSIoe tArA jevA tRSAturanI kadarthanA karI tethIja, ahe! eo narakane viSe paNa paMcakuLa thayAM. ane teM e pramANe sasalA upara karUNuM karIne vyathA sahana karI tethI tuM vaNikajana ratnane samucaya pAme tema narabhava pAme. tArUM sarva se varSanuM AyuSya pUrNa karI mRtyu pAmI zreNika rAjAnA putrapaNe utpanna thaye, kAraNake dayA kharekhara kAmadhenuja che. (zrI vIra prabhu kahe che ) he meghakumAra, te pazunA avatArane viSe eka sasalA jevAne viSe dayALu thaIne evI vedanA sahana karI te, he vivekI, A vakhate phakta sAdhuone saMgha thaye temAM kema muMjhAye? AvA zIlavArI muninA caraNa te nitya ke bhAgyazALAnAja zarIrapara paDe che kAraNake amRtanI vRSTi kaMI sarvanI upara thatI nathI. e sarva sAMbhaLIne meghamunine tenAM beu pUrvabhavanuM maraNa thayuM athavA te e ananta hoya te paNa svAmInA prasAdathI yAda Ave ja che. Ama prabhue tenuM dudhane dUra karAvIne tenAmAM savega utpanna karyo, kAraNake vedya paNa zeSane nigraha karIne avazyakaLA nathI utpanna karato zuM? (pachI) eNe cittane viSe
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ tujAra tapazcaryo. 1papa AdratA karIne jANe kAyAne viSe paNa e AdratA karavAnI IcchA rAkha heya ema, hayu sahita prabhunI pradakSiNA karI. vAraMvAra prabhune namaskAra karIne teNe "micchAdukRta " dIdhuM; kAraNake vipakArya thaI gaye ne maDAtmApurUne atyaMta pazcAttApa thAya che. pachI eNe prabhune vijJApanA karI ke "he vizvasvAmina, havethI huM A mArAM be netre zivAya zeSa aMga munione ApI dauM chuM. e aMgane, sevakajanane jema svAmI upayoga kare che tema, A sarva mahAtmA sAdhuo yathArUci upayoga kare. " pachI eNe pitAne A khagnadhArAsama abhigraha yAjajIva pAje. * tyAra pachI e niraMtara bhagavaMtanI sAthe pRthvItaLapara vihAra karavA lAge; kAraNake ka9pavRkSa sevavAnuM mane chate ko mANasa dUra jAya che ? eNe agIyAre aMgene gurU samakSa abhyAsa karyo; kAraNake temanA upadeza vinA mULAkSarane paNa baMdha thatuM nathI. vaLI jIvarakSAne viSe tatpara rahIne e nirantara vividha tapazcaryA karI; kAraNake e ( jIvarakSA) vinA karele tapa aMdhapurUSa AgaLa raju (deraDuM ) hoya eve che. eka saMvatsara uparAMta eNe "guNaratna" tapa karyo. e tapa, caMdramAnI jeTalI kaLAo che teTalA athota seLa mAsa paryanta kare paDe che. pahelA mAsane viSe eNe akeka divasane AMtare upavAsa karyA tathA divase ubhuTaka Asane ane rAtrIe vIrAsane rahevA mAMDayuM. bIjA mAsane viSe bebe upavAsa ane trIjAne viSe traNa traNa-ema seLamAM mAsane viSe seLa upavAsa sudhI vadhAya; ane prathama mAsane viSe je pramANe bevaDuM Asana dhAraNa karyuM hatuM te ja pramANe sarve mAsane viSe paNa niraMtara pratipAdana karyuM. ema cArasone eMzI divasa paryata eNe ugra tapa karyo kAraNake satvavaMta prANIone kaMI duSkara nathI. pachI eNe dravyathI ane bhAvathI saMlekhanA karI; kAraNake jema vaNanA saMbadhamAM bane che tema, ahiM paNa antaHzuddhi vinA bAhya zuddhi thatI nathI. temAM zarIranI, asthi ane amane viSe avazeSatA e pahelI dravya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. salekhanA tathA kavAyAdine ochA karavA e bIjI bhAvasaMkhanA samajavI. e sarva karI rahyA pachI e meghamunie anazana grahaNa karavAne IrachAtara thaI harSa sahita zrI jinapatine namaskAra karI aMjalijeDI emanI AjJA mAgI ke "he svAmi, ApanI AjJA hoya te mArI anazana karavAnI IchA vate che. gurUonI sarva kone viSe AjJA mAgavI paDe che te AvA kAryane viSe mAgavI paDe temAM te zuM kahevuM? bhagavAne kahyuM-he meghamuni, tamAruM Icchita pUrNa karIne tamArA dharmarUpI prAsAdanI upara hatajA caDhAve. pachI medhamunie paNa prabhune namaskAra karIne tathA caturvidha saMghanI Adara sahita kSamA mAgIne rAjagRhanagaranI pAse AvelA vipulagirimI upara ArohaNa karyuM, te jANe devagatie javAne arthe paheluM prayANa karyuM heyanI ! ArehaNa karIne eo zilApaTTapara pratilekhana (zuddhi) karI anazana karI rahyA; kAraNake mahAtmAonI AraMbhanI ke aMtanI, sarva kriyAo zuddha hoya che. jAte ja utsAhavaMta evA e munie prabhunA vacanane anusarIne siMhanI piThe-ane sAthe vaLI kavaca dhArInI peThe anazana pALyuM ane AyuSya pUrNa karyuM. pachI tyAMthI te vijaya nAmanA vimAnane viSe devatApaNe utpanna thayA; kAraNake evA purUSanI gati zubha ja hoya che. tyAMnA bAra varSanA vrataparyAya pachI tyAMthI avIne videDane viSe AvI karmarahita thaI e mukti pAmaze. - have ahiM zrAvakaziromaNi abhayakumAra nitya brAhmamuhUrtane viSe paMcaparameSTInuM smaraNa karato jAgI uThate. " traNa jaganA jJAnavALA tathA rasura, asura ane manuSyae. pUjya evA zrI mahAvIra prabhu mArA deva ane gurU che; sarva ratnane viSe jema ciMtAratna tema sarva kaLAne viSe zreSTha evA zrAvakakuLane viSe huM utpanna thaye chuM ane meM samyakatvamULa bAravrata aMgIkAra karelA che. e pramANe te nitya jAgIne dhyAna kare. pachI te hatyane viSe pratimAnuM vadana-pUjana karate P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAranuM "TAImaTebala." 157 ane temanI ja samakSa yathAvidhi pratyAkhyAna karato. pachI prabhAte ta va paherIne parivAra sahita traNavAra niiiDa kahIne jinamaMdirane viSe jato. tyAM traNa pradakSiNa daI traNa vakhata bhUmipara mastakathI sparza karIne jinezvaranI pratimAne vaMdana karate; ane mukhakeza bAMdhI garbhadvArane viSe praveza karIne sugaMdhI pupivaDe sarva biMbenI bhaktisahita pUjA kare; ane tenI AgaLa bahu prakAranA naivedya dharate. pachI nava hAtha sudhI bhUmine tapAsI tathA traNavAra pramAIne, anya traNe dizAo taraphathI daSTi harI laI tene jinezvaranA mukha bhaNI ja rAkhIne, pramAjelI bhUmene viSe bebane te devavaMdana karate. IpathikI pratikamI namasakAra ucArIne te uttama gamudrAe zakatava kahe. (baMne hAthanI AMgaLIone eka bIjAnI vacce nAkhI kozAkAra karI bane keNAne kukSine viSe rAkhavAthI gamudrA thAya che.) pachI jinappAthI arihaMtanA sthApanA stavanathI AraMbhIne siddhavana paryanta stutigarbha daMDane vicArI; tathA mukta:zukti mudrAthI, asAdhAraNa gune lIdhe udAtta ane saMvegasUcaka evA sUtrevaDe praNidhAna karI; manavacana-kAyAnI guptithI gupta e e abhayakumAra, vopratimA trika tathA chadmastha, samavasaraNastha ane kisya-evI jinezvaranI traNa dazAone bhAvate nirantara vidhisahita cityavaMdana karate. pachI pitAnaH sarva rasAlA sahita gurUne namana karavA jato. tyAM gurUne ekane bANuM dhAne e zuddha evuM dvAdazavavaMdana karIne te punaH pratyAkhyAna karate. pachI zeva munine paNa te moTA-nAnAne anukrame namaskAra karo, ane pratyekane zarIra tathA saMyamanI nirAbAdhatA che. pachI aMjali jeDIne gurUnA mukhathakI vyAkhyAna sAMbhaLato. ane te pUruM thaye uo thaI gurUne vaDhIne pitAne sthAne jato. tyAM jaI rAjyakAryo karIne mAyAraDita bhaktivaDe mAhika jina pUjA karate. pachI pitAnA parivAranI khabaraaMtara puchI, vizuddha annapAnathI munione pratilAlI, durbaLa zrAvakane jamADI tathA ne bahu sArA nittara kisa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 " abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra, dIna-anAthAdine meghanI ke IrArthanavaDe savA pamADI pitAnuM pratyAkhyAna saMbhArIne, pote samyabhAvathI bhejana grahaNa karate. punaH paNa sunItisahita rAjyakAne vicAra karIne divasane AThame bhAge ( eka prahara divasa chate ) te sAMjanuM bhajana le, pachI jinabiMbanI bahumAna sahita sadhA-arca karIne, pratikramaNa karI punaH svAdhyAya karatA. zaktine anusAra abrahmane tyAga karatA. ane deva, gurU tathA parameSTInamasakAranuM smaraNa karIne gya samaye nidrA leto. jyAre nidrAmAMthI jAgI jato tyAre brahmacArI munione viSe parama harSa dhAraNa karate A pramANe ciMtavana kaoN-strIonA kRSNa e kezane viSe, tathA majA ane dhAturUpamaLane viSe, mUDha ke kevI rIte vairyamaNinA kiraNanI zebhAnI kalpanA karatA haze ? hA ! dimaTha ane pazcima dizAne jema pUrvadizA mAne che tema viparyasta buddhinA rAgAMdha maLe prItine lIdhe, strInA karNa-gaMDasthaLa-e-STinAsAmukha-danta Adine anukrame eNkhA-Adarza-pravALA-kamaLa-suvarNa kaSTI caMdramA-kudavanI kaLIo mAne che. vaLI harSathI garAMgI strInAM satayugaLa jene moDane lIdhe temane suvarNanA kuMbha mAne che paNa mAMsanA le.cA nathI mAnatA. e ja pramANe e kizunya jane strIonA zeSa aMgene viSe paNa pitAne game evuM Aje paNa kare che e zuM ? vaLI asthira premane viSe paNa vilhI evA e mUDha leka strIe potAnA mukhamAMthI ApeluM lALayukata ucchiSTa tAbulane paNa amRta samAna gaNe che! eTaluM ja nahiM paNa strI je niyapaNe mastakapara prahAra kare che te e ke, kakelivRkSa jema pupene dhAraNa kare tema harSanA mAMcane dhAraNa kare che. mATe jeo bALapaNathI AraMbhIne cAvajIva brahmacarya pALe. che temane dhanya che ! athavA to svarganI vAvanA kamaLAnI suvAsa vize zuM kahevuM ? vAsathI bhegavyA vinAja ApI daIne-paDatA mUkIne) athavA bhegavyA pachI paNa je , sAjane viSaye tyajI de che temane dhanya che ! vadhAre zuM kahevuM ? je mANasa game te rIte, game. te avasthAne viSe game te sthaLa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. un Gun Aadhak Trust
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhizALI maMtrIzvaranI uttama bhAvanA. 15 ane game te samaye kAmane parAjaya kare che te ja vijetA che; tenI ame stuti karIe chIe, teja sakaLa pRthivIne zRMgAra ane arganuM AbhUSaNa che. tenAthakIja kAti prasare che, guNI ja te che ane sarva zubha paNa tene viSe ja che. evuM kayuM uttama varSa thaze, e karyo mAsa thaze, e karyo pakSa thaze, evI kaI tithi thaze-ane evuM kayuM muhurta ke kSaNa thaze-ke jene viSe huM meghakumAranI piThe sarvasaMga pariharIne zrI maDAvI prabhunA caraNa samIpe dIkSA aMgIkAra karIza ? kayAre huM niratara bhagavAnanA caraNakamaLanI sevA karato chato, sUryanI saMgAthe budha graha phare che tema, temanI saMgAthe vihAra karIza? " e pramANe ciMtavana karato punaH nidrA laI vakhata thaye tene tyAga karI, uDIne pUrva pramANe pravRtti karate. kAraNake vicakSaNa purUSa kadApi vRthA bhamate phare khare? A pramANe abhayakumAra nitya caDhate caDhate harSasahita anuSThAna karato; kAraNake divasa pati sUrya zuM kadi paNa AkAramAM) caDhyA vagara raDe che ? vaLI te, rogInA dehane uttama auSadhIthA vaidya zuddha kare che tema, pitAnA AtmAne yathAyogya rIte dharmakArya karIne zuddha karate; tathA pitAne vakhate pitAnI paTTarANI-supenAMgajA sAthe premada sahita nAnA prakAranA vineda paNa karatA. ema utsAha-maMtra-ane prahazaktinI peThe paraspara zatrubhAvarahita evA dharma-artha-ane kAmane cagya samaye prajane buddhizALI abhayakumAra atyaMta virAjavA lAgyuM. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ - have pitAnA AdezathI sadA lIlAmAtravaDe nItipUrvaka rAjayalakSamInuM ciMtavana karatA dhImaMtaziromaNi naMdAputraabhayakumAranI sevA karavAne ja heyanI ema ziziraRtu beDI. te vakhate uttara dizAnA vAyune prApta karIne zIta sarvata vistAra pAmavA lAgI. paNa emAM lezamAtra Azcarya nahetuM kAraNake vibhunA gharanA vAyuthI lokane viSe keza nathI vijabha' pAmatuM? vaLI atyaMta jaDatAvALA evA e kALane viSe rAtrI paNa vRddhi pAmavA lAgI; athavA to paraspara mitriAva dhAraNa karanArA evA e bemAMthI eka vRddhi pAme eTale anya paNa vRddhi pAme che. tathA divaze jANe "ApaNe pati-sUrya, sahasAkaravALe chatAM paNa jaDatAne lIdhe zuM nisteja thaI gaye." ema jAne nizcaya atyaMta viSAdane AdhIna daIne ja hoyanI ema kRza ( TuMka) thavA lAgyA. chaMche te eTalI kaDakaDatI paDavA lAgI ke sarvatra taLAvaDIenAM jaLa paNa TharI gayAM; te bhAjapane viSe rahelAM chUtanI te vAta ja zI ? himanA samUDee lArInA nivAsabhUta evA kamaLapune paNa kAmAtramAM saMhAra karI nAMkhe; athavA te manuSya paNa jaDanI sAthe maLIne, ekalA guNenA ja nivAsabhUta (guNazALI) heya evAne paNa zuM zuM upasarga nathI karatA? te vakhate sUryodaya samaye vAte zItavAyu paNa dhAnyanA samUha-tRNa ane vRkSonI zAkhAone bALI nAMkhavA lAge ane prANIonA aMga paNa kaMpAvavA lAge; ahe ! divasa pAmIne (udaya-ucca sthIti prApta karIne ) keI virala ja mAnavajanane hitakato thAya che. (paNa) dhanavAna leke to caMpakapramukhanA telanA abhaMga karI tathA kesaradinA vilepana - karIne sagaDI pAse besI sukhamAM kALa nirgamana karavA lAgyA. atyaMta zItathI pIDAtA : (1) vistAra pAmave; (2) vagAsuM khAvuM. 2. patra, vAsaNa,
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ziziraRtunA saMtApa. 161 daridrI mANasenAM bALake niratara bhajana ke vastra vinAnAM hoIne aMge pAMga saMkecAI javAne lIdhe, jANe catura gavaiyA ja hAyanI ema daMtavANu vagADavA lAgyA. mArgane viSe zItathI pIDAtA pAMthajane paNa strInA pariraMbhathI thatA zItApadane saMbhArIne ja jANe, hadayane viSe rahelI evI e strIne pariraMbha karavAne icchatA hoyanI ema te (hRdaya) ne bhujAvaDe dAbavA (bhIDavA) lAgyA. tApane utpAdaka sUrya che; tathA jaLane utpAdaka megha cheema bhuvanane viSa sarva vastunuM kaMIne kaMI utpAdaka kAraNa hoya che; paNa A zItanuM te kAMI ja kAraNa jaNAtuM nathI, to zuM ene mAtA ke pitA keI nahi hoya? loko paNa paraspara kahevA lAgyA ke A duSTa hatuthI kadathanA pAmatA evA ame amArAM kAmakAja paNa karI zakatA nathI, mATe have e ApaNuM duHkha laIne kayAre jaze ! dizAo paNa sarve "ahe ! amArUM vibhutva chatAM paNa A zIta kaI eve prakAre janene nirantara duHkha de che ke ame temanuM rakSaNa karI zakatI nathI" evA khethIja jANe prabhAte prabhAte glAni pAmavA lAgI. caMdana-kapUra-caMdrajyotsanA-mRNAla ane muktAphaLanA hAra e sarvane viSethI sabhAgya ( nIkaLIne ) kesara-agni ane sUryanI prabhAne viSe AvyuM athavAte sarva vastunI samaya Avye kiMmata thAya che. priyaMgulatAthI samanvita evA siMduvAra vRkSane tathA kuMdalatAe saMyukta evA rogha tarUvarane, barAbara pitAne vakhate AvelA baLavAn vAyune lIdhe puSpa AvyAM athavAto samartha evA vAyunA sevanathI keNa puSpita (navajuvAna) nathI thatuM? uSNatAne te samayajJa evA prajApatie uMDA kuvAne viSe, heTA vaDanI chAyAne viSe ane strIonA suMdara La stanayugaLane viSe rAkhIte jANe bIjane arthe rAkhI heyanI ! ( uSNatA punaH joIe tyAre kyAMthI lAvavI. mATe dhAnyane mATe bIja rAkhI muke che tema tyAM bI tarIke rAkhI mukI). te samaye, jemaNe hemAcaLane paNa DelAvIne pitAnuM sAmarthya pUravAra karyuM hatuM evA, tathA pRthvIpati rAjAo ane svargapati iMdra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ arja ra 12 abhayakumAra maMtrIdharanuM jIvana caritra. saddhAM jemanA caraNanI sevA karI rahyA hatA evA zrIvIrajinezvara gautamasvAmI pramukha saMsadA sahita tyAM AvIne mAryA eTale pitAnA sinyanA cAlavAthI uDatI rajathI prabhApati-sUryane AchAdita karate zreNikanArezvara temane vaMdana karavA eka kAraNa ke jemanI surapati paNa upAsanA kare che evA prabhune vAMdavA javAne kaNa utAvaLuM nathI thatuM ? jinarAjane marakAra karI dezanA sAMbhaLI bhUpati saMdhyA samaye je nagarabhaNI pade phate hate tevAmAM sarovaranA samIpamAgamAM nAsikAnA agrabhAgane viSe daSTine sthita karI zItapasarga sahana karavAnI icchAthI be prakAre kAryotsarga karatA, mRtimAna saddharmanA samUha hAyanI evA eka ni:vastra muni tenI daSTie paDayA. eTale emanA sadaguNonI prazaMsA karatAM karatAM vAhana thakI nIce utarI, rati sahavartamAna vijayazAlI kAmadeva heyanI evA mahIpatie celUNArANI sahita ati harSavaDe munine vaMdana karI. pachI cittane viSe sateSa pAmI punaH vAhanamAM besI sAdhunI stutithI karma khapAvatAM teNe, java karmaprakRti sahita purane viSe praveza kare tema rANI sahita nagarane viSe praveza karyo. tyAra pachI mahAna sAmate Adine rajA ApI AdarasAhata sAyaMtana kRtya samApta karI kapura-agurU-dhupa AdithI vAsita evA vAsagRhane viSe praveza karyo. tyAM e narezvara, nidhi samudrane viSe zeSanAganI pITha para zrIkRSNavAsudeva lakSmInI saMgAthe zayana kare che tema, celuNarANInI sAthe ekaja sukamaLa palaMga para sneDa sahita zayana karyuM, ane manathI te ApaNuM prathamathI ja aikya che te cAle. have zarIrathI paNa e (ekya) karIe " ema vicArIne ja hoyanI ema daMpatI paraspara (zarIra) manapUrvaka gADha AliMgana daIne sUtAM. have nidrAvaza thayA pachI temanuM gADha AliMgana chuTI gayuM (kAraNa ke e (nidrA) sarva purUSArthane ghAta karanArI che); rANIne hAtha jANe zItanI parIkSA karavAneja hoyanI ema - 1, (1) dravyathI, zarIrane (2) bhAvathI, cAra hAthane, tyAga karatA, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreNika rAjAnI zaMkA. 163 pra7paTamAMthI bAra nIkaLI gaye. "AptajananI peThe mAre A ceTarajAnI putrIne siMdaryavAna aMgeno keIkALe kayAIe samAgama thayuM nathI, te A vakhate A hAtha dekhAya che te kevoka che" ema vicArIne ja jANe rANInA e bahAra rahelA hAthane viSe satra zIta vyApI gaI. eTale e vedanAne lIdhe cellaNa jAgI uDI; kAraNa ke jaDatA sarva dizAne viSe sukhaDato nathI. eTale latA pitAnA phaLaneja jema tema, eNe sItkAra karIne hAthane prachida paTane viSe laI lIdhe; ane dipe joyelA muninuM smaraNa thaI AvavAthI e belI uDI-hA ! enuM zuM thayuM haze?" paNa punaH kSaNavAramAM jAnI adhayakInA samAna sarala AzayavALI e nidrAvaza thaI gaI. te ja kSaNe rAjA jAgI gaye; kAraNake mahaMta purUSane nidrA sadA svalpa hoya che. jAgI javAthI rANInA zabdo ene kAne paDayA ane tethI e koSe bharAye; kAraNake priyAne viSe atyaMta Asakta hoya chee be pazu IcchamAva thI rati hetA nathI. rAjAe vicAra karyo ke kamaLanInA kamaLadaMDane viSe bhramara vAsa kare che tema enA hRdayane viSe kaI malImasa jane vAsa karyo che, tethI tene zItaLI pIDA thatI haze " ema e zeka kare che; kAraNa ke cetana hadayane viSe heya che teja belI nAMkhe che. mATe nizcaye strIo, durjananI cittavRtti nI piDe, dravya ApavAthI, mAna devAthI, suMdara navaDe samajAvavAthI, lAbha dekhADavAthI, lebhamAM nAMkhavAthI, bahu bhaya batAvathI, kAmarI, bhegathI, amRtamaya vANIthI, vizALa kaLAyAnudI che ke da-gAMbhIrva-surUpa-zuratA-bhAgya-dAkSiNyasurya-ce.vana ApI paNa nirantara agrAhya che. zAkinI-vRzcika sapa- ganI-vevAla-bhUta-gRdhyakSa ane rAkSasa pramukhane vaza karavAne ASadhI maMtra A che taMtraya-tra vidyamAna che; paNa nArIjanane vaza karavAne te keI upAya nathI. Ama e satI strInA satItvane ulaTuM prakalpIne bhUpatie jei teNe kalaMkti hevAnI zaMkA karI te hA ! piTa coLIne zULa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra, utpanna karyA jevuM thayuM ! kutsita vAdInI piThe duSTa vikalpa karI karIne ane satkavinI peThe jAgatA paDI raphIne eNe AkhI rAtrI duHkhamAMja nirgamana karI; kAraNa ke kodhathI deSita cittavALAone nidrA kayAMthI hoya? pachI prabhAta thaye pracaMDa pratApavALA mahIpatie naMdA putra abhayakumArane Adeza karyo ke-ataHpura deSita che mATe ene bhasma karI nAkhe, vedanA vacananI peThe mArA vacanane viSe lezamApa zaMkA na lAvavI. ema kahIne e nadInA vega karatAM paNa vadhAre tvarAthI zrIjinapatine vaMdana karavA gaye, te jANe AcAra ane vicArane viSe durAgrahI e e pAchaLa zuM thAya che e kaMI jANe nahiM eTalAja mATe heyanI ! jene keIne bhaya nathI evo abhaya paNa pitAthI bhaya pAmya, ane Apatti samaye mitratulya evA hadayanI sAthe ma traNa karavA lAgya-A kArya vicAravA cagya che chatAM pUjya pitAe mane vagara vicAryo karavAno kema Adeza karyo? kAraNa ke dudhamAM paNa kadApi pUrA hoya, zaMkhane viSe paNa kadApi kRSNa lAMchana hoya, amRtane viSe paNa kadApi viSa hoya, paNa jananIne viSe kadIpaNa kalaMka hoya nahiM, mATe mAre jananInuM rakSaNa karavuM yukata ja che. paNa vaLI pUjya pitAnI AjJA judI che. AhA! mAre "eka bAjue siMha ane bIjI bAjue nadI" jevuM thayuM che, mATe have zuM karavuM ? emane samudranA kallola je AraMbhamAM ati durdhara e krodha utpanna thaye che mATe Ave vakhate kaMI mhAnuM batAvI evuM karuM ke emane e kIdha svachaMda mANasanA hAthamAMthI dAsIjana nAsI jAya tema bhraMza pAme ( chuTo paDe, nAza pAme, zAnta thAya. ) ema vicAra karIne e vicakSaNa maMtrIzvare ataHpuranA samIpa bhAge rahelI purAtana jhuMpaDIone saLagAvI dIdhI, ane vAta ema phelAvI ke antaHpurane viSe Aga lAgI che; (khare) sapurUSanA kArya suMdara pariNAmavALA hoya che. have ahiM samavasaraNane viSe jaIne zreNika rAjAe prabhune P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ muMDAvyA pachI vAra zo pUcha. pUchayuM- jinezvara, cellaNa pativratA che ke apativratA ? paNa, aho ! A ene prazna muMDana karAvyA pachI nakSatra pUchavA je hate. prabhue kahyuM e pativratA strI che; enA viSe virUddha zaMkA na lAva. e to sItA ane suMdarInI peThe sarva satIne viSe ziromaNi che. e sAMbhaLIne te ene enA avicArIpaNe karelA kAryane atizaya pazcAtApa thaye tethI ubhuM thaI prabhunA caraNakamaLane namaskAra karI, dhanuSyathI chuTelAM bANanI jema, ati vegathI deDato Avyo ane sAmA AvatA abhayakumArane puchavA lAgyuM-hA ! mArA Adeza pramANe tuM badhuM karI cUka ke? eNe paNa uttara ApyuM ke rAmanuM bhUSaNa pitAne Adeza pALavAmAM hatuM tema mAruM paNa Apane Adeza pALavAmAM ja che. he pitA, meM teja vakhate te bajA che; A sevake kadi paNa e ( Adeza ) anyathA karyo che?" te sAMbhaLIne, tanane viSe kapha ane sAthe vAyu vyApe tema rAjAnA zarIrane viSe zeka ane kepa bane vyApI gayA ane e kahevA lAgyA he duSTa, teM zudhdha zIlavrata pALanArI tArI pativratA mAtAone bALI nAMkhI ! te ema dhAyuM haze je huM laMkAne viSe vibhISaNa ekale rAjya karato hato tema, A nagarane viSe ekale rAjya karIza! tuM ja jIvatA rahyA karatAM e agnine viSe kema na paDe, tane zuM maMdirane viSe besArIne pUjA che?" A pramANe narezvara abhayakumArane krodhayukata vacane kahevA lAgyaH athavAto rAjAo rasanendriya-jIvhAne yathA rUci halAve che. arthAta eo manamAM Ave ema bolI nAkhe che. 1. pitAnA evA kopanA zabdo sAMbhaLIne abhayakumAra hAtha joDIne be-he tAta, arihaMta prabhunAM vacana jeNe haMmezAM sAMbhaLyAM che evA mArA jevAne eka ajJAnInI peThe bALamRtyu che kharuM? hate samaye ( vakhata Avye ) jina bhagavata pAse dIkSA levAne chuM. je pujya pitAe prathama evI AjJA karI hota to huM saLagatI agnine viSe paDaye heta. paNa pitAnI meLe ema paDIne baLI maravAthI te dharma ke kIti e bemAMnuM eka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. prApta thatuM nathI. tyAre nRpatie punaH kahyuM-ahe! meM bhUla karI tyAre te paNa kema bhUla karI? are eka mUrkha mANasa kuvAmAM paDe te zuM bIjAo paNa paDe che ke ? bhAravADaka je tuM paNa have emanuM mukha kayAM jevAne che! tuM tArIja mAtAone prANahAraka kyAMthI thA ? dine viSe paMcama lekapALa pakSIbhUta thAya che tema tuM AmAM kone viSe sAkSibhUta kayAMthI ? zuM tane paNa mati na sUjhI?" Ama bolatAM bolatAM mUcha AvavAthI narezvara kSaNavAramAM, pratispardhI hatIthI bhedatAM aMgavALA gajarAjanI peThe dharaNI upara DhaLI paDe. te vakhate "ADA ! jANe e sarva meM paramArthataH ( satyapaNe ) karyuM hoyanI ema temane yathAsthita vAta na kaDI" ema ati kheda dhAraNa karatA abhayakumAre zItopacAravaDe pitAne kSaNamAM sacetana karyA. pachI namana karIne te bole che svAmi, ApanA prasAdathI, nitya ullAsa pAmatA evA nirmaLa zIla-alaMkArathI zobhatA antapurane viSe atyanta kSemakuzaLa varte che; athavA dhamAM hoya tyAM sudhI pApa kevI rIte praveza karI zake? mahAsAgara samAna gabhIra hRdayavALA ApanA jevAnI, Aja mArA mAtRjana para akRpA thaI e emanAM durbhAgyane lIdheja, emAM apa kaMI kAraNabhUta nathI, kAraNa ke dharatI kaMpAyamAna thAya te kaI ariSTane lIdhe ja thAya che. he pratApe karIne lakezvara jevA pUpitA, he bhAgyabhAjana, meM kSaNavAra vicAra karIne aMtapuranI pAse AvelI hastInI chaNe jhuMpaDIe bALI nAMkhI che; ane ema karIne ApanI AjJA paNa pALI che. e sAMbhaLI hatho vaSovatA rAjAe putrane kahyuM- he vatsa, bhuvanane viSe tuMja mAtra lenavALo che; kAraNa ke te Aje hRdaya rUpI cakSuthI joyuM che; ane dhana ane kIGirUpI uttama sadguNa upArjana karyA che. tuM ja putrane dhei zire maNi che. tuM ja gotra rUpI kamaLane sUrya samAna che; tuMja game tevI budhithI achata che; athavA tuM ja sarvaguNasaMpanna che, kAraNa ke te P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' ekadaMDIe mahela. " ja A kalaMkathI mane ugAryo che. anyathA, huM mukha kevI rIte batAvata?" aho ! rAjAnI A vANI amRtamaya hatI, athavA te jIta thayA pachI se tipitAne advitIya mAne che. te vakhate narapatie abhayane mahA kRpA batAvIne InAma ApyuM. paNa mAtRjananI rakSA karavAthI teNe je upArja karI tenI pAse e cha dhananI upArjanA kazAmAtramAM nahatI. ' have rAjagRhezravara zreNika narapati ceTakarAjaputrI-celUNane jANe punaH nave avatAra AvyuM hoya ema mAnIne tenAM darzana karavAne atyanta usuka banI tenA uMcA vAsagRha pratye . tyAM te teNInI saMgAthe navanavIne premane vahuna karato vividha prakAranA vineda sahita krIDA karavA lAge; kAraNake, ziziraRtune viSe meghathI AcchAdita thaIne punaH bahAra nIkaLe sUryanI jema vipatti oLaMgI Avela svajana atyaMta vadhAre priya lAge che. ekadA te rAjAne kahevA lAgI-he priya svAmi, mane eka staMbhane eka suMdara mahela kara lI Apa; ke jethI huM, zikhAne lIdhe eka mayUrI bIjIothI caDhe che tema, ApanI anya rANIothI vizeSa thAuM. huM ApanA prasAdathI ati sukhane lIdhe udaya ke asta kaMI jANatI nathI; tethI, he prANapati, mahA vimAnane viSe surAMganAo kIDA kare che tema, huM tyAM rahIne kIDA karavAne IcchuM chuM." mahIpati e vAtanI hA kahI; kAraNake priyAne arthe purUSa zuM zuM nathI karate ? pachI eNe "callaNane rahevA mATe AkAza sAthe vAto karato eka suMdara ekataMbhane mahela taiyAra karAva" ema abhayamaMtrIzvarane Adeza karyo; kAraNake jenAthI pitAnuM prayojana niSpanna thAya evAne ja svAmIe pitAnuM kAya eNpavuM kahyuM che. A abhayakumAre paNa vAstuvidyAne viSe pravINa evA suthArane e kAmane Adeza karyo; kAraNa ke je udAra cittavALA ane anya mANaso kAma karanArA hoya che teo pote zuM kadi kAma kare che kharA ? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. pachI e suthAre abhayamaMtrIzvaranA AdezathI taMbhane arthe arayane viSe jaI, kharIdI karanAre bajArane viSe kariyANAnI parIkSA kare che, tema, sarvatra vRkSevRkSanI parIkSA karavA mAMDI. ema karatAM, prasanna ane rasayukta kAvyane viSe kavijananuM mana vizrame che tema ekAda vRkSane viSe enuM mana vizrAma pAmyuM. yogya lakSaNathI upalakSita evA e tarUvarane nihALIne eNe hRdayane viSe vicAra karyo ke-gADha chAyAvALuM A vRkSa be bhAgamAM vaheMcAyeluM che; vRSabhanI peThe e puSTa skaMdha yukta che; rAjAnI peThe chatravALuM che; vedanI peThe zAkhA ane prazAkhAnuM dhAma che, ane samudranI peThe ullAsa pAmatA pravALAnuM sthAna che. vaLI e pavitra narevaranI peThe pupayukata che; paNa nA adhika AraMbhanI peThe phaLoe karIne sahita che; magadhezvaranA rAjyanI peThe uMDA mULavALuM che ane sAdhupurUSanA mananI jema pRthu ane unnata che. ahiM jevAM tevAM vRkSe paNa prAyaH adhiSThAyaka devatA vinAnAM hatAM nathI; ane Ate vaLI AvI laphamIe yukta hovAthI devatAthI adhiSThitaja che ema spaSTa jaNAya che. tethI ene chedavuM na joIe kAraNake kadAcita viddha kare. mATe huM nizcaye upavAsa pUrvaka vidhAna karUM ke jethI A mAruM kArya traNamaMgaLa karIne sahita thAya" e buddhizAlI suthAre evo nizcaya karI upavAsa karI pratiSThAne Agale divase biMbane kare che tema sudhi dhUpa-gaMdha-kusuma AdithI e vRkSane suvAsita karyuM. e vakhate e tarUvaranA adhiSThAyaka devatAe zreNika rAjAnA putra abhayakumArane jaIne kahyuM ke huM sarva tunA puSpa ane phaLanA samUhathI yukta evA vRkSonI vATikAe karIne sahita e tArA mana dhAryo mahela tane karI ApIza mATe mAruM AzrayabhUta je vRkSa che te tAre cheThAvavuM nahiM; mATe satvara tArA suthArane pAche bolAvI le; kAraNa ke arkanera viSe madha maLe tyAre parvata para keNa jAya ?" e parathI rAjakumAre e suthArane " ApaNuM kArya siddha thaI 1. (1) thaDa (2) khabhA. 2. AkaDAnuM vRkSa. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ . rAjArANuM ke devadevI ? cahyuM che ema harSa sahita kahevarAvIne pAchA bolAvI lIdhe. eTale devatAe kSaNavAramAM e prAsAda banAvI dIdhe; athavA to svarganA vAsI evA eone ciMtavyA mAtrathI ja sarva vastu siddha thAya che.' pachI nhAnA-moTA sarva amAnA ziromaNi evA e abhayamaMtrIzvare rAjAne tyAM AgaLa laI AvIne kahyuM ke-he prabhu, ApanA yazanA samuha je A sudhAthI pele eka taMbhane mahela Apa : dRSTie karIne Adara sahita nirakhe vaLI sarvadA phulI rahelAM tathA phaLI rahelAM AmravRkSa, rAyaNanA vRkSa, bIjorAMnA vRkSa, nAraMgI tathA khajUranA vRkSa, azoka vRkSa, dADima tathA saMtarAnA vRkSa ane kadalI tathA mallikAnA vRkSothI bharAI gayele, ane baMdhujIva bANa-Asana-jAti-saptalA-pATalacaMpaka-rAjacaMpaka-drAkSa-nAgavallI pramukha latAonAM maMDapathI ubharAI jato e A bAga Apa nihALe. eTale rAjAe kahyuM-ahA ! tane phakta mahela karavAnuM kahyuM hatuM tyAM te te sAthe bAga suddhAM banAvI dIdhe; athavA to sukhe karIne vivakSita arthane vinyAsa karatA evA uttama kavijananI kRtimAMthI vyaMgyAthe suddhAM nikaLe ja che " pachI sthira lagna ane uttama divase bhUpatie pramAda sahita mahelanI adhidevatAja hoyanI evI pitAnI harSa pAmela priya paTTarANune tene viSe vAsa karAvyuM. tyAM tarUvaranI kuMjane viSe nirantara pitAnA sakhIjana sAthe ucca prakAranI kIDAne viSe lIna evI e celaNa vanadevatA saMgAthe Anandakeli karatI kAmapriyA rati hAyanI ema virAMjavA lAgI; ane vaLI tenI sAthe upavananA vaDe jinabiMbanI pUjA karavAthI tathA patinA kezapAza pUravAthI e dharma ane kAma ane upArjana karavA lAgI; kAraNake vivekIjanenI lakSmI ane lekane sadhAvavAvALI che. A pramANe e prAsAdane viSe, dharmArthane koIpaNa prakAre vizva na Ave evI rIte bhega bhegavatA daMpatI, vimAnane viSe surapati ane surAMganA kare che tema sukhamAM kALa nirgamana karavA lAgyA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. evAmAM ekadA eja nagaramAM eka mAtaMgapatinI patnIne AmrabhakSaNa karavAne tIvra dehada utpanna thaye tethI eNe pitAnA svAmI pAse e phaLa mAgyAM; athavA te patija strIone yAcanA karavAnuM sthAna che. e parathI mAtaMgapatie kahyuM-tuM ghelI thaI jaNAya che ke AvI samaya vagaranI yAcanA kare che. strIe kahyuM- he nAtha, e phaLa calaNanA upavanane viSe che; bajAramAM kaI jagyAe nathI. e parathI mAtaMgapati divase ja te bAgane viSe ga; ane paripakava evAM uttama AmraphaLa joI Ave; kAraNake ceralokene divase joyelI vastu rAtrIe carI javI sahelI paDe che. pachI rAtrI samaye tyAM jaIne avanAminI vidyAe karIne, ucI zAkhAone harSa sahita nIcI namAvIne pite ja ene vAvanAra hoIne e grahaNa karate hoya ema, eNe svecchApUrvaka AmraphaLo grahaNa karyA. pachI eNe unmAminI vidyAnuM smaraNa karyuM eTale zAkhAo sabhAge baMdikhAnAmAMthI chuTI atyaMta harSa thayAthIja hAyanI ema kSaNamAM uMcI jatI rahI. have prabhAte, kamaLo teDI lIdhAthI zebhArahita thaI jatI kamalinInI jema, AmraphaLo teDI lIdhelAM hevAthI nirmAlya dekhAtA AmravRkSane ekAeka joIne cellaNA cittamAM bahu viSAda pAmI. ane e vAta eNe jaIne rAjAne kahI ke-he Aryaputra, keIe AmravRkSanI vATikAnA phaLa teDI lIdhAM che tethI e suvastrAlaMkAra vinAnI vidhavA strI jevI thaI gaI che. " pRthvIpatie e sAMbhaLIne tatkSaNa abhayakumArane Adeza karyo ke-he abhUtabuddhinA nidhAna, satvara ane cera pakaDI lAva, kAraNake jene viSe AvuM kensara sAmarthya che tenAthI ataHpurane viSe paNa hAni thavAno saMbhava che. abhayakumAre kahyuM-he pUjyatAta, khAlI heTI heTI vAte karavI emAM kAMi prabhutA AvI jatI nathI; A AmraphaLanA cerane huM jarUra zodhI lAvIzaH athavA te nyAsa dAkhala mUkelI vastune tenA mULa svAmIne pAchI pavI emAM ja kharI prabhutA che. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ cara pakaDavAnI yukti. 11 - have abhayakumAra te corane pakaDavAne mATe mANasanA veSa bhASaNa ane ceSTitane nihALatA nihALatA, kautukavAnuM videzIya yuvAnanI piThe, mArgane viSe trika-catuSka-catra pramukha sthaLee bhamavA lAgyo. e rAjaputra bahubaha upAcavaDe AmraphaLanA ceranI gaveSaNa karavA lAge; te paNa vaidyane regIjananI nADIne dhabakAre jaNAtuM nathI tema e ene kayAMI jaNAye nahIM. evAmAM ekavAra keI sthaLe nAgarika jana saMgItaka karAvatA hatA tyAM suddhAM rAjaputra cerane meLavavAnI AzAe gaye; athavA to pitAnAM kArya siddha karavAnI IcchAvALA ja cittane viSe kadApi udvega rAkhatA nathI. tyAM kumArane Asana ApIne eka jaNa bolya-"he svAmI, kRpA karIne kSaNavAra A Asana para birAjo." kAraNake svAmIjana prati kaye mANasa satkAra nathI karatA ? nAgarikane e viveka joI maMtrIzvare Asana grahaNa karyuM; ane kahyuM ke jyAM sudhI nATyakAre nathI AvyA tyAM sudhI huM eka kathA kahuM chuM te sAMbhaLe kAraNake rasikajanene kSaNamAtra vinoda vinA besI rahevuM gamatuM nathI. " e sAMbhaLI aMjali joDIne pirajane bolyA-he bRhaspatinI jevI buddhivALA kumAra, ApanI maheTI maherabAnI. ApanI vANI te, jeNe sukRtya karyo haze teneja zravaNe paDaze; kAraNake nibhogIjananA grahane viSe kadi ratnavRSTi hoya nahiM. pachI eNe kathA prAraMbha karyo ke| vasaMtapura nAmanuM eka nagara che. tene viSe seMkaDe upavanavAva-taLAva-saravara-jaLAzaya-prAsAda-gRha-bajAra Adi AvI rahyAM che. tyAMnA lake kRtajJa-dayALu-paropakArI-vinayI-vicakSaNa- udAragaMbhIra-vairyavAna-dakSa-dAkSiNyavAna ane sarala AzayavALA che. tyAM eka jIrNazeTha nAmano vyavahArika raheto hata; e pitAnAM evAM karmane lIdhe samasta vaibhava eI beThe hate; je divase ene bhejana maLatuM te divasa ene harSanI vadhAmaNIne hato. ene eka ekanIeka putrI hatI. enAM locananI caMcaLa phIkIo lIlA sahita pharyA karatI hevAthI yuvakajananA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. manane viSe kAmavikAra utpanna karatI hatI. daridra avasthA hovAthI, e vaye pahocA chatAM paNa haju kumArikA hatI. ene pitA ene daridranA putravere ApavAnI nA ja kaheto hato; ane kaI dhanavAna to ene levAnI hA pADate nahIM; kAraNake mANasa (vara) hamezAM vadhunA mAbApa pAsethI mahaTI paherAmaNuM paheravAnI IcchA rAkhe che. have e kumArikA yegya vara prApta karavAne kAmadevanI mUrtinI pUjA karatI tethI kyAMI upavanane viSe jaIne roja puSpa cerI lAvatI; kAraNake enI pAse puSpa levA jeTaluM mUlya paNa nahatuM. puSpo nirantara cerAtAM jANI ekadA e upavanane svAmI-mALI " Aja ghaNA divasanA bhakSa evA cerane pakaDI pADIne satvara pAcho vALIza" evA vicArathI ginI piTa zvAsa rokIne vRkSa vacce saMtA. evAmAM e kumArikA AvI; ane AvatAnI sAtheja, sagayukta dRSTithI jotA evA e mALInA antaHkaraNane eNe haraNa karyuM; kAraNake jenAmAM sumana ( puSpa ) haraNa karavAnI zakti che tenI pAse mana te keNumAtra che ? ene joIne enAM aMgeaMga kaMpavA lAgyAM ane ene matsara hato te to takSaNa zamI gaye; athavA to zarIrane viSe dahAvaro thate je dAha te atyaMta zItajvaranI AgaLa raheto ja nathI. pachI eNe tene AgrahathI hAthavatI pakaDI rAkhIne kahyuM-he suMdara strI, tuM mane satvara tArI sAthe vilAsa karavA de, kAraNake meM tane, te bahu divasa paryanta cerelAM puSpavaDe, have kharIdI che. " e sAMbhaLI e kumArikA belI-are bhalA mANasa, A tuM ThIka nathI belate. huM haju kumArikA chuM ane purUSanA sparzane yogya nathI; athavA te vezyAjanaja A sarvane lAyaka che. he mALI, tuM mArI pAse zA mATe belAve che ? jo koI mANasa tArI putrI, hena, ke bahenanI putrIne Avo anyAya kare te tuM game te prakAre enuM rakSaNa kare khare, ke nahiM ? " mALI -he kuMbhastanI, tuM mahA paMDitA jaNAya che. paNa have ahiM jhAjho savAre kara rahevA de. huM tArI kaI bhAre pratijJA karAvyA pachI ja tane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ kariyANuM sAruM avazya khapanAruM: 173 cheDavAne chuM; te pahelAM nahiM." kumArikAe vicAryuM - ATalI moTI vaya thayA chatAM kumArAvasthA bhegavavI ( avivAhita rahevuM ) e ayukata che; vaLI komArAvasthA paNa je akSata nahiM hoya to mane keI paraNaze paNa nahiM; kAraNake bhedAyelo maNi keNa grahaNa kare ?" ema vicArIne maLIne teNIe kahyuM- he durAgrahI, tuM mArI pAse kevI pratijJA karAvavA mAge che ? " e sAMbhaLIne mALIe puSkaLa saMkalpavikalpathI cittane vihaLa karI nAkhIne kahyuM- he vizALanetravALI, tAre paraNIne A tArA suvarNanA padmanI peThe caLakATa mAratA tathA navanIta samAna kamaLa evA aMgane prathama mane upabhoga levA de; athavA te pahelA balidAna dene ja devuM paDe che. pachI kumArikAe paNa " jamavA beThelA mANase bhejanano pahelo koLIo kAkapakSIone nAkhavo paDe che. emAM kaMI asatya nathI" ema nizcaya karIne tenuM vacana mAnya karyuM. ane siMha pAsethI nAsIne hariNI pitAnA yUthane viSe jatI rahe tema, tenI pAsethI Ama akhaMDazIle chuTIne harSasahita pitAne sthAne gaI. pachI ekadA keI maheTA dhanavAna vare enI sAthe Adara sahita lagna karyA; athavA te kariyANuM sAruM hoya te kALAMtare paNa lokene viSe tenI kimata thAya che emAM saMzaya nathI e daMpatIne ekatra thayelAM jaIne sUrya paNa pazcimadizAnI sAthe saMgamotsuka hoyanI ema asta pAmyuM. athavA to 1vArUNInuM nirantara sevana karavAthI ke asta, athota kSaya nathI thato ? divasa pati-sUrya asta pAme chate jene viSe jenuM saMbhAvyapaNuM hatuM tene viSe te rahyuM nahIM; kAraNake mahAna evA paNa AkAzane rAga thaye; ane jaDa ( jaLa) thakI udbhavatA evA bicArAM kamaLa ulaTAM saMkeca pAmyAM. je AkAzamAgane viSe rahIne sUrya carAcara jagatane viSe udyota karato hato eja AkAzane viSe have jemanAM pagalAM thaMyAM evAM malinAtma aMdhakAra punaH te ( carAcara jagata ) ne abdha banAvavA lAgyAM- . 1 ( 1 ) pazcima dizA. ( 2 ) madya-dAra- P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 abhayakumAra maMtrIvaranuM jIvanacaritra. evA aMdhakArane dhikkAra che ! mitrane jovAnI apekSAthI netrane prasAra heyanI ema gagana paNa te vakhate cakacaka thatA tArAothI zobhavA lAgyuM. vaLI samasta tAmasajI ( khaLa purUSe-ghuvaDa pakSIo) ullAsa pAmavA lAgyA kAraNake bhuvanane viSe pitAnuM rAjya thAya tyAre keNa vikasvara nathI thatuM? evAmAM to hA! mitra ( suhuta-sUrya) nA javAthI andhakAre vizvane duHkha devA mAMDayuM che " evA reSathIja hoyanI ema kSaNavAra mukhapara seheja raktavarNa dhAraNa karato caMdramA e akArane vinAza karavAne udayAcaLa para AvyuM. amRtarazmi-( caMdra ) maMDaLa haju AkAzane viSe eka kesa pramANa uMce vahetuM AvyuM tyAM to e zaranA megha samAna kamaLa ( zItaLa ) thaI gayuM; athavA te amRta (jaLa) svabhAvathakIja zItaLa che. ahe ! A kalAvAnuM caMdramAnI keI lekottara kaLA che ke zItaLa evA paNa eNe A vakhate andhakArano vinAza karyo; cakalAkanAM yugalane paraspara viga pamADyA ane kamaLabaMdhanathI madhukarane mukta karyo. A caMdramA je suvRtta che, zItaLa che, kaLAvAnuM che te ja je niSkalaMka heta to jagane viSe ene koI pratispaddhi raheta nahi, athavA A vizvane viSe keNa sarvaguNasaMpanna che ? e vakhate karNapAzane viSe caMcaLa kuMDaLa paherI, kaMTharUpI kaMdalane eveyakathI alaMkRta karI, stanamaMDaLane manahara hArathI avarodha karI, bAhayugane zreSTha keyUravaDe zobhAvI, hastakamaLane kaMkaNothI tathA aMgulikAne vajAMti mudrAthI vibhUSita karI; vaLI kaTipradezane viSe suMdara ghugharIone lIdhe zada karatI mekhalA, caraNane viSe raNajhaNATa karatA nUpure, aMge suvAsita vilepana tathA nirmaLa kasuMbAnA vastra dhAraNa karI, e naveDhA zreSThiputrI lahaMsInI suMdara gatine paNa tucchakArI kADhe evI rIte padabhyAsa karatI (pagalAM mUktI) zayanagRhane viSe gaI. tyAM AmravRkSanA aMkura khAvAthI matta thayelI keliAnA jevA madhurasvaravaDe eNe pitAnA priya patine kahyuM- he prANanAtha, pUrve ekadA huM eka heTA saMkaTane viSe AvI paDI hatI te vakhate meM bAgavAnanI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAtavRtA padhinInI pUrNa pratijJA. 175 AgaLa, pahelAM tenI pAse javAnI pratijJA karI che mATe che Aryaputra, kRpA karIne mane satvara AjJA Ape, ke jethI ApanA prasAdathI tenI AgaLa mArI pratijJA satya Thare; kAraNake mANasanI pratijJA e ja enuM jIvana che. je ke huM tenI pAse ekavAra jaI AvavAnI chuM te paNa nizcaye huM ApanI ja chuM ema samajaje, kAraNake alaMkAre mahAna utsavane viSe bIjAo mAgI laI jAya che te paNa e enA dhaNInA ja kahevAya che." e sAMbhaLIne ene pati ati harSa pAmI vicAravA lAgyuM ke ahIM ! yudhiSThiranI peThe pitAnI pratijJA pUrNa karavA tatpara thayelI A svargagaMgAnA samAna nirmaLa AzayavALI strIne dhanya che ! " e nizcaya karIne eNe strIne kahyuM- he padmacanA, jA tArI pratijJA pUrNa karI Ava." prAya: loke pitAnuM beleluM kSaNavAramAM vRthA karanArA hoya che, paNa satyane viSe nirata te bahu thoDA ja hoya che. pachI kSIrasamudrathakI lakSmI nIkaLI tema e navoDhA vAsamaMdirathakI nIkaLIne javA lAgI tyAM te kSaNavAramAM ene, kugatine viSe bhramaNa karyA karatA caraTa eTale cADIA ja hAyanI evA ceraloke maLyA. "ApaNe uttama zakuna jeIne nIkaLyA chIe kAraNake A sAkSAt nidhAna pitAnI meLe AvI maje, mATe ene, ekadama upADe-ekadama upADe " ema kahIne ene upADI laI javA lAgyA. eTale eNe emane kahyuM- he bhAIo, huM AvA kAryane arthe jAu chuM; mATe tyAMthI pAchI AvuM tyAre mArAM AbhUSaNe tame bhale laI lejo. e sAMbhaLIne eoe ene javA dIdhI eTale AgaLa cAlatAM, uMdaraDIne vikarALa bilADe maLe tema, ene sudhAthI kRza thaI gayelA udaravALo tathA atyaMta uMDA jatAM rahelAM netrovALo rAkSasa maLe. " karaMDIAne viSe rahelI uMdaraDI potAnI meLe emAM chidra pADIne bahAra nIkaLatAM sapanA mukhane viSe paDe tema, A strI, lAMghaNane lIdhe baLI gayeluM che zarIra jenuM evA mArA jevAnA hAthamAM, devanI sAnukuLatAne lIdhe AvI che," ema kahIne siMha mRgalIne pakaDe che P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. tema eNe ene khAI javAnI IcchAthI pakaDI rAkhI. paNa enI pAsethI e pUrvanI peThe pitAnI pratijJAnI vAta kahIne chuTI. athavA te kAryasiddhi aneka vinoe karIne sahita che. ema tyAMthI chuTIne e pupacerIjanArI navoDhA bAgavAna pAse gaI ane tene kahyuM-mArI buddhine je ThIka lAgyuM e meM to A karyuM, have tArA kuLane je egya lAge te tuM kara." e sAMbhaLI e bAgavAna " aho ! ANe to pratijJA pALI; mATe e mahA satI strI che. ane tethI kuLadevatAnI peThe mAre vAMdavA gya che," ema kahIne e ene caraNe paDyo; athavA te A lekane viSe eka sabhAvaja nathI phaLato zuM ? caraNe paDIne eNe kahyuM, he satI strI, tuM AjathI hArI bahena che, kuI che-mAsI che athavA mAtA che; mATe he pativratA, tuM uttama gRhiNI thA, ane ghera pAchI jA. ema kahIne eNe ene vidAya karI. have ahiM pele rAkSasa te " e mAruM bhakSa punaH kayAre mArI pAse Avaze," ema smaraNa karato hato evAmAM te brAhmaNane zrAddhatithi tema, zIlavatI zreSTivadhu enI pAse AvI. tyAM AvIne eNe ene kahyuM- he puNyAtmA, e bAgavAne mane puNyArthe Ama Ama (kaDIne) rajA ApI" yuddhane viSe eka subhaTanuM udbhaTa vAkya sAMbhaLIne anya subhaTane zurAtana caDhe che tema, e naveDhAnI e vAta sAMbhaLIne rAkSasane atula pirUSa caDayuM ke zuM huM rAkSasa thaIne e mALImAMthI paNa jaIza? mArAmAM zuM enA karatAM ochuM sattva che? ema vicArI tene namana karIne " tAre ghera jA ane cirakALa AyuSya bhagava" ema kahI tene javAnI rajA ApI. eTale tyAMthI e, pAMDuputra pAse temanI rAjyalakSmI AvI hatI tema, je dizAe te prathama gaI hatI te dizAtarapha cakSu daIne joI rahelA celekenI pAse AvI ane emanI AgaLa mALI tathA rAkSasa saMbaMdhI hakIkata kahI batAvI; kAraNake pite pUrve jeyA hoya evA upAyavaDe ka buddhimAn pitAnI rakSA nathI kara? e naveDhAe kahI batAvelI vAta sAMbhaLIne jemane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhAtano samaya. 177 kAMTe caDhaye hatuM evA e cAraloke belyA-tyAre jIvitane barAbara tRNasamAnaja gaNanArA evA ame zuM e mALI ane rAkSasa karatAM kAMI ochA chIe? ema kahI ene namana karIne kahevA lAgyA--he bahena, tAre ghera jA ane tArA svAminAthane priyakta thA; ane tArAgaNavaDe zaradukALanI rAtrI virAje che tema uttama AbhUSaNa vaDe nitya virAjI rahe. Ama temanI pAsethI chuTIne te ghera gaI ane priya pati AgaLa mALI, cera tathA rAkSasa saMbaMdhI sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI, athavA te bIja pAse paNa jeNe pitAne suMdara sabhAva jaNAvyuM hatuM te patithI to e zenIja ropave ? priyAnI A badhI vAta sAMbhaLIne pati te atyaMta vismaya pAmyuM ane enI sAthe sukhe karIne bhegavilAsa jogavatAM AkhI rAtrI kSaNanI jema nirgamana karI. athavA to sukhane viSe nimagna evA prANIone niratara ema ja thAya che. - prabhAta samaya thayo eTale atyaMta UMcA evA udayAcaLanA zikharanI-gesathI bharapUra evI bhUmine viSe Agamana karavAthI ja hAyanI ema saheja lAla dekhAtI che mUrti jenI e sUrya akhila vizravane pitAnI kAMtinA samUhathI rakta karato udaya pAmyuM. "A (parvata) nIja guhAne viSe A mArA zatru duSTa-andhakAra nirantara vase che" evA reSathI ja jANe hoyanI ema uSNudIdhiti-sUrya pitAnA pAdaprahAravaDe parvatanA zikharone tADana karavA lAgyuM. "he priya, svabhAvathI ja ApanA zatra evA A andhakArane meM niviDapaNe bAMdhIne pakaDI rAkhyuM hatuM " ema pazcinI sUryane pitAnAmAMthI bahAra nIkaLatA bhamaranA miSathI andhakAranA samUhane batAvavA lAgI. cakravAkapakSI jANe vigathI thayelA jvaranA dehanI zAntine arthe ja hoyanI ema potAnI patnI-cakavAkIne pite bisataMtu ApavA lAgyuM ane ghuvaDa pramukha pakSIo anyakArane viSe jaI rahevA lAgyA. athavA te sane potapotAnA jevAonI ja sAthe saMgati hoya che. ahe! A vAyu paNa bhAgyazALI ! kAraNa ke azarIrI chatAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. paNa e kamarthinIonA samUhane, sarvAge gADha AliMgana daIne emanI sugadhIrUpI lakSamIne haraNa karI laI Avyo che; athavA te ema thayA zivAya zuravIra purUSathakI chuTakAre thataja nathI. te kSaNe daMpatI pitAnA sarve prabhAtanAM kAryo yathAprakAre karavA lAgyAM; kAraNa ke sajajano je je samaye je je karavAnuM hoya che tene viSe kadApi pramAda karatA nathI. prabhAte uThIne je purUSa pitAnAM Adhona-bhaktiyukta-sukamaLa-vivekI tathA sukhaduHkhane viSe samAna evAM mitra-kalatra ane tanayane jue che tene bahu dhanya che. - have zreSThI kumAre paNa " A strI evA uttama guNovALI che" ema cittane viSe vicAra karIne ene badhusamakSa kuTuMbane pALavAnuM kAma saMpyuM. kAraNa ke evA aneka kuTuMmbio hoya che ke jemane strI ja pramANarUpa che. (ATalI vAta kahI abhayakumAra lekane pUchayuM, "A bhatAMbAgavAnaeraloke ane rAkSasa e cAramAMthI keNe sithI duSkara kArya karyuM" ? e kahe. e sAMbhaLI IrSALu leke kahevA lAgyA ke-anantabuddhinA nidhAna evA bhatare siMthI duSkara kArya karyuM; kAraNa ke eNe e suMdara rUpathI zobhatI pitAnI naveDhA priyAne pote bhegavyA pUrve bIjAnI pAse mekalI; kAraNa ke enA karatAM prANa ApavA e sahelA che; amArA jevAne je ema thayuM hota to ame to e kaTubhASiNe priyAne pakaDIne khadiranI lAkaDInA prahArathI evI jarjarita karata ke cha mAsa paryanta khATale raheta." vaLI e uttara nahiM sahana karanArA kSudhAtura prativAdIo ema kahevA lAgyA ke-sudhAe pIDita chatAM paNa rAkSase ene ema javA dIdhI, mATe e rAkSasa ja khare satvavaMta ; kemake kuTa-vara-aza seje. udara- sAva-pRSTa- akSi-daMta-mukha ane zIrSa pramukhanI vedanA chatAM paNa mahinA ane varase paryata jIvita Take che, paNa sudhA te eka kSaNavAra paNa sahana thaI zakatI nathI. vaLI traNatraNa lAMghaNa karI aTavI utarelA janmathI ja daridrI sudhAnidhi brAhmaNane dhRtapUranA bhejananI jema e rAkSasajAtine mANasanuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ caranuM pakaDAvuM. 19 mAMsa bahu svAdiSTa lAge che. paNa parastrIlaMpaTa purUSe te kahevA lAgyA-tame sarva mUkha che, pahele jarA vicAra te kare; pachI nirNaya para Ave, asAdhAraNa rUpathI virAjatI, kAmapriyA-ratine paNa parAjaya karanArI ane duSTavartanavALA purUSarUpI hastIone bAMdhavAne AlAnastaMbha jevI e strIne jeNe lIlAmAtramAM muninI piThe satvare tyajI dIdhI, e mALIeja parama dukara kArya karyuM che, kAraNa ke mahAkavine kAvyakRtine viSe, ane takarUpI cakra pheravavAvALAne vivAdane viSe je rasa Ave che te tarUNa purUne tarUNa strIne viSe rasa Ave che. " ( chelle ) eTalAmAM te mAtaMgapati bolyA -are, tame loke badarIphaLane vRnta kayAM hoya te jANatA ja nathI. mATe rAjakumAra pAse uttara ApavAne tamArAmAM keIne viSe gyatA nathI. he svAmI, jemaNe sarva suvarNanA AbhUSaNothI yukata evI paNa e strIne e pramANe rAtrIe choDI dIdhI, e loko ja ekalA mahA duSkRta kArya karanArA Thare che. kAraNa ke jene arthe loke samudra tare che, hajAre zastrovaDe ghera yuddha kare che, nirantara vividha prakAranI dhAtuone dhame che, bhayaMkara rasakUpikAne viSe praveza kare che, nitya kedALIvaDe rohaNAcaLane chede che ane aMgachedapUrvaka deva pUjana kare che, evI pitAnI meLe AvI maLelI lakSmIne kaho keI kyAre paNa javA de kharI ? A pramANe e mAtaMgapatine belato jaIne abhayakumAre nizcaya karyo ke AmraphaLane cAra eja che. vicakSaNa purUSa eTalA mATeja kahe che ke mAna dhAraNa karavuM eja svArthane sAdhanArUM che. ( kAraNa ke mAtaMgapati bole na heta te pakaDAta nahiM. ) pachI rAjaputre ene pUchayuM-are mAtaMgapati, te amArA AmraphaLa kevI rIte ceya te kahe. eNe kahyuM - he svAmI, mArI vidyAthI sparza karIne. kAraNa ke mArA jevAne e vidyAnuM phaLa cerI ja che. " pachI A vRtAnta maMtrIzvare jaIne magadharAjane nivedana karyuM ane e AmraphaLanA corane paNa emane soMpe. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. kAraNa ke taskarane mokSa ke nigraha rAjAnI AjJAthI ja thAya che. pachI rAjAe putra-abhayane Adeza karyo ke "he vatsa, ApaNe bIjA taskaranI paNa upekSA karatA nathI tyAre A te vidyAnA baLavALA chatAM durjana che ane vaLI rAjAnAja gharamAM corI karanAra che. e sAMbhaLI maMtriziromaNi abhaye narezvarane kahyuMtyAre, pahelAM enI pAsethI e vidyA grahaNa karavAnuM to kare; kAraNa ke ApaNe cheDI dIdhA vinA e kaDIAmAMnA sarSanI jema kyAM javAnuM che? evuM putranuM vacana sAMbhaLI te pramANu karI pelA mAtaMgapatine bhUmipara besArI rAjAe pote Asana para besI tenI pAse vidyAne pADa levA zarU kyo. kAraNa ke rAjAone kahyA vinA nIti zuM che enI khabara paDatI nathI. pachI magadhere mATe svare eno pATha karavA mAMDayA paNa kulaTA strI gRhane viSe rahe nahiM tema e enA cittaviSe rahI nahiM. eTale eNe mAtaMgapatine kahyuM-tuM barAbara pATha karAvate nathI; ane kaMI mahetuM kapaTa karato jaNAya che. e sAMbhaLI buddhizALI abhaye kahyuM-he pUjya pitA, Apa bahu vinayavaDe vidyA grahaNa kare. kAraNa ke vidyAne traNa rIte graDaNa karI zakAya che, vidyArthI-vinayathI ane dravyathI; ene grahaNa karavAne bIje kaI mArga nathI. emAM paNa vicAravaMta purUSe vinayane ja zreSTha gaNe che. kAraNa ke enA vinA bIjA be kAryasiddhine " ApatA nathI; jema saMyama vinAnA samakti ane jJAna kAryasiddhi ApatA nathI tema. mATe he tAta, Apa ene Asana para besAre ane tame pote bhUmipara bese ema karavAthI ja e (vidyA) Apane viSe saMkramaNa karaze; kAraNa ke jaLa paNa ucca bhUmithI nIcI bhUmi tarapha jAya che." e parathI mahIpatie vidyAne arthe kSaNavAra ema karyuM; kAraNa ke pitAnA kAryane arthe leke praNata nathI thatA zuM? pachI "have te e Apane vidyAgurU che mATe ene choDI gho" ema kahIne abhayakumAre e mAtaMgapatine magadhezvara pAsethI P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vIrabhunuM punaH Agamana 181 mukta karAvyA; athavA te kaLAvaDe ekavAra te mahaTI ApattimAMthI paNa chuTI javAya che. have ahi mAtaMgapatnI paNa, "mAre dohada nahoto pUra" ema nirantara ciMtavana karyA karatI hatI evAmAM te eno pati pAradhInA hAthamAMthI chUTI AvelA bhuMDanI jema akSataaMge pAcho Avye. have magadhanAtha zreNikanArevara abhayakumAranI buddhithI nikaTaka thelI evI rAjyalakSmI pAlana karavA lAgyA. evAmAM sura ane asurane paNa jemanA caraNa kamaLa pUjavA lAyaka che evA zrImAna vIratIrthakara puna: tyAM AvIne samavasayo eTale udyAnapALake AvIne rAjAne jinabhagavAna AvyAnI vadhAmaNI dIdhI. rAjAe paNa ene dAridrayarUpI kaMdanA aMkurane umUlana karanAruM evuM dravyanuM InAma ApyuM. pachI tejasvI, vAMkI DekavALA, unnata kaMdhavALA ane snigai kezayALavALA, jineTavara bhagavAnanA AgamananI vAta sAMbhaLIne jANe harSasahita nRtya karatA evA, vistArayukata pRSTapradezavALA, asthala-kRza mukhavALA, sIdhA kAnavALA, tathA vAyu ane aMtaHkaraNanI jevA vegavALA eka uttama apara ArUDha thaIne magadhapati-zreNika mahIpALa prabhune vaMdana karavA cAlya; athavA te enA bhAgyanI te have samAja rahI nahiM. jemanA hAthane viSe suMdara khaDage nAcI rahI hatI tathA vizALa vajo paNa zobhI rahyAM hatAM evA AgaLa-pAchaLa tathA banne bAjue cAlatA UMcA zreSTha padAti (pALA) thI; siMdUranA samUhane lIdhe rakta che kuMbhamaMDaLa jemanA evA, pavanathI hAlatA megha jevA hastIothI; sUryanA avano paNa jANe haSAravathI upahAsa karanArA evA taraMgothI, tathA jaMgama prAsAdo hoya evA ghaMTA-patAkA ane kaLazavALA rathethI virAjamAna e navara jANe pRthvI para utarelI svargapati-iMdraja hoyanI ema cAlavA lAgyuM. te vakhate sAmaMtanA mastaka para rahelA kalagIothI racAyelA chatronI aMtarALe narapatinA zISapara raheluM veta chatra nIlakamaLonI vacce AvelA veta kamaLanI peThe zebhavA lAgyuM. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. * AgaLa cAlyA tyAM mArgane viSe keIe janmatAMvetaja tyajI dIdhelI, suMdara AkRtinI, mAja-uMdara-sarpa tathA zvAnanA zava karatAM paNa atyaMta durgadha mAratI eka bAlikA paDelI hatI. raNakSetrane viSe paNa kadApi pAchI pAnI na karatA evA sainike enI durgadhathI nAsikA baMdha karIne gaMdhahastInA gaMdhathI bIjA hastIo nAsI jAya tema, kSaNamAM bhAgI javA lAgyA. rAjAe pUchayuM-are A zuM thayuM? eTale eka jaNe kahyuM- he rAjanU, ahIM eka sAkSAta pApanImALA hoyanI evI atyaMta durgandha mAratI bALA paDelI che. pachI bhUpatie paMDe ene joI paNa ene to lezamAtra paNa jugupsA thaI nahiM. pachI "mAre enuM carita puchavuM paDaze" ema vicArate AgaLa cAle. samavasaraNane viSe pahocI jinabhagavAnane vaMdana bALikA joI eNe zuM kAma karyuM haze ke jethI e lasaNanI jema ! nyabhAvane pAmI che? e parathI zrI vIrajinendra janasamUhane bodha thAya evA hetuthI kahevA lAgyA - paryantadezane viSe zAligrAma nAmanA gAmamAM dhanamitra nAmano dhanADhaya vaNika rahete ha; athavA te sthaLane viSe zuM kamaLa nathI hatAM ? e dhanamitrane jaMgama vanalakSamI hAyanI evI dhanazrI nAmanI putrI hatI. anyadA enA pitAe grISmakALane viSe enAM lagna AraMbhyAM; te vakhate yugapramANa bhUmine viSe daSTi daI cAlatA evA, eka ati zAMta ane dAMta munie te zreSThInA gRhane viSe bhikSAthe praveza karyo. emanA dakSiNa hastane viSe eka jADI yaSTikA hatI; ane emanA caraNanI AMgaLIonA vadhI gayelA nakha jANe manmatta kAmadevarUpI hastIne bhedavAne aMkaze hoyanI evA jatA hatA. satyane viSe anurakta chatAM e janArdana mahetA, ane maLa (karmamaLa) thI mukta chatAM paNa maLayukata (malIna zarIravALA) hatA. zeThe enA 1 sImADe Avela deza. 2 kRSNa, viSNu. (2) lekane duHkha denAra. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 gherabeThAM gaMgA. badhuo sahita munine namaskAra karyo ane putrIne kahyuM- he putri, hArA vivAhamaMgaLane viSe Aje munirAja padhAryA e ALasune ghera gaMgA AvI che, mAtaMganA gRhane viSe svargathakI arAvaNa utaryo che, vaitADhayaparvatanI guphAne viSe maNinA dIpakane uta thaye che; daridrIne ghera ratnane varSAda vara che ane marUbhUmine viSe kalpatarU uge che. eka te paryantadezane viSe ane vaLI hArA vivAha jevA maMgaLaka samaye Ama eciMtA munirAja padhAryA che mATe emane vividha ane manahara eSaNIya annapAnathI pratilAbha. eTale jeNe zarIrapara uttama suvarNAlaMkAra dhAraNa karyo che, zrIkhaMDa kapUra AdithI vilepana karyuM che tathA zreSTha vastra paheryA che evI e harSasahita munine bhikSA ApavAne AgaLa AvI. evAmAM emanAM prasveda vALA aMgavastranA maLanA gadhe, jANe AgaLa jatAM paNa ene viSe rahevAnuM che mATe evA pitAnA (bhaviSyanA) vAsasthaLane jevAne usuka hoyanI ema, ene viSe praveza karyo. eTale ziMgArane viSe mohavALI evI e bALAe nAka maraDayuM ane vicAryuM ke-jinezvara bhagavAne sakaLa jagatanA saMdehane nivAravAvALo e sarva rIte suMdara dharma prarUpe che; paNa acittajaLathI ye snAna karavAnuM kahyuM heta te tethI zuM dUSaNa thAta ? AvA cArkikanI jevA malIna ane cUMTAtA AvatA zarIre zA mATe bhamyA karavuM joIe? ( virabhagavAna kahe che-he zreNika rAjA ) A pramANe pitAnI buddhie kalpita evA saMkalpa-vikalpa karatI e bAlikAe e vakhate durga dharUpa duHsaha pApa bAMdhyuM; kAraNake dhyAnane anusAre karma baMdhAya che. anuSkarma enI AlecanA lIdhA vinA kALadharma pAmIne Aja nagaramAM gaNikAnA udarane viSe utpanna thaI. e garbhamAM AvI tyAre enI mAtAne verinI lakSmI jevAthIja hAyanI ema duHkha utpanna thayuM. eNe garbhapAta karavAne tIvra auSadhIo khAdhI paratu sarva niSphaLa gaI; athavA te nikAcita AyuSyane teDavAne kaI samartha nathI. Aje ja e vezyAe pUrvabhavanA karmane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. lIdhe durgandhathI bharelI evI A putrIne janma ApIne ene, pAkI gayelA vaNanA parUnIja jema tallaNa mArgane viSe tyajI dIdhI che. e sAMbhaLIne puna: mahIpALe bhagavAnane pUchayuM-he prabhu, e vezyAnI putrI che eja ochuM duHkha nathI; ene ethI vadhAre duHkha zA vAste bhogavavuM paDe che? kAraNa ke nArakInA jIva zivAya anya keI jIva ekAnta duHkhI nathI. spaSTa che vikAsa jene evA kevaLajJAnathI sakaLalokanA vistArane nIrakhatA evA prabhue kahyuM-eNe pUve kareluM sarva pApa bhegavI lIdhuM che; ane have e sukha bhogavaze, te kevI rIte te tuM sAMbhaLa-ATha varSa paryata e tArI atipriya paTTarANI thaIne raheze. kAraNa ke sALavIe vaNeluM evuM paNa sukomaLa vastra rAjAone bhogavavA lAyaka nathI zuM? tyAre mahIpatie kotakane lIdhe pUchyuM-paNa he jinezvara, mane enI zI rIte khabara paDe ? atIta-anAgata ane vartamAnanA jANanArA evA bhagavAne uttara Apehe pRthvIpati, tuM harSa sahita tArI rANIo sAthe kIDA karate hoIza te vakhate je tArI pIDa para lIlAe karIne paNa mAMDIne caDhI jAya tene ja tuM A dhAraje. " prabhunuM AvuM kahevuM sAMbhaLIne kutuhalathI AkarSatuM che mana jenuM e zreNika rAjA-ahe. mAnasarevaranI haMsInI jema, e kevI rIte mArI priyavallubhA thaze? evA vicAramAM tIrthakara mahArAjAne vaMdana karIne pitAne - have ahiM mAgane viSe jatI keI mahIyArIe e bAlikAne joIne vicAryuM-ahe! A te devAMganAe paDatI mUkelI kiI devakanyA che ke pRthvImAMthI nIkaLelI enI (pRthvInI) putrI che? mAre kaMI saMtati nathI tethI huM ene laI lauM, te e mArI putrI thaze; kAraNa ke jene potAnuM AbhUSaNa nathI hotuM te zuM pArakuM lAvIne nathI paherato? ahe ! mRtyuthI rakSaNa karavAne samartha evA vidhAtAe nizcaye mAreja mATe A mArgane viSe mAra-uMdara-gIdha-vAyasa koDa bAdi mAMsAmhArI prANuothI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ kemudI mahotsava. 185 enuM rakSaNa karyuM che. " ema nizcaya karIne eNe eka nidhAnanI peThe ene uMcakI lIdhI ane harSapUrvaka ghera laI gaI. tyAM tene pitAnAja pharajhaMdanI jema enuM pAlaNapoSaNa karavA lAgI; athavA to mANasane ahIM kayAIthI paNa lAbha maLI rahe che. ucharatI ucharatI e kanyA anukrame bAlyAvasthA ane pachI mArAvasthA anubhavIne vanavayane pAmI; kAraNake prathama sAhitya tathA vyAkaraNane viSe bedha thayA pachI ujvaLa evA pramANuzAstranuM avagAhana thaI zake che. nirantara chUta-kSIra-dahIM-zeraDI AdinA bhojanathI tenuM zarIra ati puSTa thayuM; athavA uttama gocarane viSe sukhe karIne cayo karatI gAye paNa puSTa thAya che. pachI ekadA e pitAnI mAtAnI sAthe zRMgAralIlAnA rasanA raMgamaMdira samAna evA kaumudI mahotsavane jovAne arthe nagaramAM AvI. AcchAdunavastrathI DhAMkI dIdhuM che sarva aMga jemaNe evA zreNika rAjA ane abhayakumAra paNa gupta rIte e rAtrInA lekameLAne viSe AvyA; kAraNa ke ema karavAthI sarva ketuka yatheccha prakAre joI zakAya che. tyAM jano sarve pote pitAnAM, pArake pArakAnAM, heTa heTAnA, bALake bALakeno, yuvAne yuvAnonAM ane strIe strIonAM, ema sarvatra pitapotAnAM vibhAgamAM vaheMcAI jaI ahamiMdro hoyanI ema phIDa karI rahyA hatA. A mahotsavane viSe rAsaDe letI strIone jovAnI utkaMThAvALA mANasanI, tIrthane viSe yAtrAnA utsavane divase thAya tevI mahA ThaTha jAmI hatI. e vakhate pelI bharavADaputrI rAjAnA khabhA para pitAne hAtha nAMkhIne ketaka jovAmAM paDI. rAjA paNa pitAnI carcA kAI na jANe ema e kumArikAnA bhArane sahana karato ubho rahyo. paNa enA aMganA sparzathI, nirantara niraMkuza evo kAmadeva jAgRta thaye; kAraNa ke sUryanI mUrtinA kiraNanA vegathI sUryamaNi thakI agni nathI utpanna thatA zuM ? e parathI kAmadevane lIdhe vihala thayuM che citta jenuM evA mahIpatie vicAra karyo ke A kumArikAnuM suMdara rIra sahakAratarUnA pallava ane P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra, zirISanA puSpa karatAM paNa adhika kamaLa che. tethI ene zodhI kADhIne paNa je huM ene paraNIza te sarva leka ema jANaze ke lelupa idrivALe rAjA je je rUpavatI strIne jue che te sarvanI vAMchA kare che. mATe keI bIje prakAre ene grahaNa karUM" ema vicArIne bhUpatie pitAnI mudrikAne, jANe potAnuM sAkSAt utsuka hRdaya hAyanI ema, tene vacce bAMdhI dIdhI. pachI mahIpALe abhayakumArane kahyuM-he vatsa, ApaNe AvyA evA ja ThagAyA chIe ke mArI mudrikA cerI gayuM lAge che. vIMTI gaI ane jovAnI majA paNa gaI. A aMguThI gaI tethI mArA AtmAne kaMI duHkha thatuM nathI. paNa suvarNanI hAni thaI eja duHkhakara che kAraNa ke tenuM jAya e sAruM nathI. mATe vinA vilaMbe akeka mANasane tapAsa kAraNa ke agAdha evA jaLane viSe paDatAnI sAthe ja je ratnane grahaNa na karI laIe to te sadAne mATe gayuM ja samajavuM. e parathI rAjaputra, zetruMjane viSe eka haMziAra ramanAra pitAnI sagaDIothI sAmAvALAnI saMgaThIonI cAla baMdha karI de che tema, pitAnA mANasethI lakenA javA AvavAnA dvAra baMdha karAvyA; ane pUrve daravAjA baMdha karIne dvArikAmAM karavAmAM AvyuM hatuM e pramANe utkRSTa, sAmAnya ke jaghanya lakSaNanA akeka mAnavIne bAra kADhavA lAgyA. ane e lokeAnAM anukrame mastaka pramukha sarva sthAnane e vicakSaNa maMtrIzvara, hastalikhita lekhane zodhanAra e purUSa pratyeka akSareakSara tapAse tema, barAbara tapAsavA lAgyA. e pramANe dareka mANasane bArIka rIte tapAsatAM bharavADanI putrInA vastramAM rAjAnI aMguThI dIThAmAM AvI? kAraNa ke mana daIne kAma karanAranI nizcaye siddhi thAya che. pachI rAjakumAre e kumArikAne kahyuM-are! te rAjAnI mudrikA kevI rIte corI lIdhI? tuM dekhAya che te hAnI, paNa tArA parAkrama heTA che e eka Azcarya che? e bALa kanyAe te kAnapara hAtha mUkIne kahyuM-he svAmI, huM emAMnuM kazuM jatI nathI meM e cerI hoya, ke cerAvI hoya athavA e P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 mana ane mudrA coranAra taskararAja ! kAryamAM mArI dRSTinI saMjJA paNa hoya te sarva kapALo ane daze digapALe e mAruM ceSTita jANatA haze tethI huM kahe to viSama evuM paNa divya karUM athavA vizvAsayukta evA devatAne sparza karuM." e sAMbhaLI kumAre te jANyuM je AnA zarIranI goratA-teja-lAvaNya ane suMdara AkRtithI anurAgI thaIne pitAe ja A kArya karyuM haze, nahiMte enI AvI daratA kyAMthI hoya ? paNa eNe ene te ema kahyuM je-- bahena, tuM satya kahetI haIza tathApi A corInI vastu lhArI pAse jevA chatAM huM tene kevI rIte choDI zakuM ? mATe hamaNAM rAjA pAse cAla tyAM emane A vAta jaNAvyA pachI sarva sAruM thaze" ema ene samAzvAsana ApIne rAjA pAse laI gaye. kAraNa ke suputra hamezAM pitAnI IcchA pramANe cAlanArA hoya che. putra tyAM jaI pitAne praNAma karI ubho rahyo eTale rAjAe kahyuM ke buddhirUpI kamaLanIne sUrya samAna evA putra, te kharekhara A taskararAjane pakaDI kADhaye jaNAya che; nahiM to mukhapara AvI raktatA kyAMthI hoya ? " hAjarajavAbI putramaMtrIzvare kahyuM-hA pitAjI, jeNe ApanA mananI sAthe A mudrA paNa grahaNa karI che te A ja cera." narapatie jarA hasIne kahyuM-he suputra, satya che; nizcaye emaja che. game tema karIne paNa huM e strIne paraNavAne IcchuM chuM; kAraNake halakA kuLamAMthI paNa strIratnane grahaNa karavuM ema kahyuM che. pachI rAjaputre e kumArIkAnA bhayAtura mAtapitAne bolAvIne kahyuM-tamArI putrIe rAjAnI vIMTI cerI che; kAraNa ke lebhane lIdhe mANasa zuM nathI karato ? mATe je tame tamArI putrI rAjAne Apo to tamAre chUTake thAya; anyathA nahiM. mATe jaladI vicAra karIne yogya lAge tema kare; kAraNake bALaka aparAdha kare che to tenI zikSA tenA mAbApane thAya che" e parathI e kanyAnA mAta pitAe vicAryuM-zaktithI ke bhakitathI paNa rAjA ApaNI putrIne jarUra laI levAne che. mATe ApaNe pote ja ene e P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. devI. kAraNake hasatAM chatAM ke raDavA chatAM paNa paNa jyAre AvavAneja che tyAre hasatAM chatAM Ave eja sAre. " ema vicAra karIne aMjaLI joDI e bolyo--A vastu nizcaye rAjanI ja che; kAgaDAnA mALAmAM keyala uchare che tema amArA gharamAM te mAtra e ucharIja che. vaLI, amArI putrIne eka rAjA je vara maLe te pachI amAre traNa bhuvanane viSethI kaI vastu alabhya rahI che. kAraNake have te amane navenidhAna ane de ratna prApta thayAM ! amArI putrIne eka bhUpati vara maLaze evuM ame svapnane viSe the dhAryuM nahotuM. kAraNake kavacit kadI paNa strIne IMdra pati prApta thAya evI koI saMbhAvanA kare kharuM ? mATe A uttama AcaraNavALI kanyAne Apa evI rIte grahaNa kare ke enI bahena rAjyalakSmInI sAthe rahe; ane ame paNa kAzyapa muninI peThe ApanA dhazUrapaNAne pAmIe. " pachI mahIpALe e kanyAnuM ati harSa sahita pANigrahaNa karyuM. athavA te A pRthvIne viSe game tevI IcchA thAya te rAjAne ja zebhe che. pachI magadharAje kulavAna evI celUNuM pramukha rANIone viSe paNa ene, anurAgane lIdhe, paTTarANInuM pada ApyuM; kAraNa ke premavilDala mANasa kula-akula joto nathI. have e navoDhA rANInI sAthe snehane lIdhe manohara evA pAMca prakAranA viSaya bhogavatAM rAjAne ziyALAnA divasanI jema ATha varSa jhaTa vahyAM gayAM. ekadA e hAra-jIta karAvanArA pAsAovatI sarva rANIonI sAthe, iMdra raMbhA prabhukha devIonI sAthe kIDA kare tema, harSasahita kIDA karavA lAgyA. kIDAne viSe sarvee evuM paNa karyuM ke je jIte te hAranAranI pITha para bese, kAraNa ke ghutane viSe sajA ane raMka banne sarakhA che. pachI jyAre anya sarva rANIo jItatI tyAre pitAne jaya thaye ema sUcavavAne pitAnA vastrane prAMtabhAga rAjAnA zarIrapara nAkhatI; kAraNa ke sarva ceSTA kulane anusarIne hoya che. paNa jyAre pelI vezyA putrI jItI tyAre, dhikkAra che tene ke ! anya rANuonI uttama P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjAne rAga-rANIne vairAgya. 189 ceSTA joI hatI chatAM paNa tallaNa mahIpatinI pITha para caDhI beThI; kAraNa ke pitAne mULa je svabhAva hoya che teja AgaLa thAya che. bhUpALanI pRSTapara rahelI e "he nAtha, nIca evI chatAM paNa huM ApanI kRpAthI uccapadane pAmI chuM; te have Apa mane ethI paNa adhika pada apAve" ema jANe sUcavatI hoyanI. A vakhate tIrthakara mahArAjanuM vacana yAda AvavAthI magadhanAtha zreNika narezvarane hasavuM AvyuM. eTale pelI rANIe pIDa uparathI utarIne patine uDAsanuM kAraNa pUchayuM, kAraNa ke mahaMtapurU akAraNa hA karatA nathI. rAjAe kahyuM- he pUrNimAnA caMdramAnA vyAdhine vRddhi pa pADanAra mukhakamaLavALI strI; e to saheja lIlAe karIne hasyo hato, kAraNa ke ApaNuM pitAnI goSTIne viSe jema karavuM hoya tema thAya che. paNa madhura zabdo belatI e rANIe punaH rAjAne kahyuM- he prANanAtha, huM Apane satyabhAvathI pUchuM chuM; ane Apa te mArA e vacanane hasavAmAM kADhI nAMkhe cho mATe kRpA karIne mane kharUM kaho." Ama Agraha laIne beThI. kharUM che ke strIone Agraha kIDInA graha karatAM paNa vadhe che. pachI rAjAe tene, jinezvara bhagavAne kaheluM tenuM pUrvajanmathI AraMbhIne pRSTarohaNa paryanta yathAsthita carita atheti kahI saMbhaLAvyuM. aha dhanya che teNIne ! ke patinA mukhathakI evuM pitAnuM carita sAMbhaLIne teNIne saMsAra para verAgya thaye. maheTa e paNa vairAgyane hetu kavacita dekhAya che. paNa te kaI viralAne ja prApta thAya che. "ahA! jinadharmanI hIlanA duHkhadAyaka che; kAraNa ke pUrvabhavane viSe AvA zrAvakanA kuLane viSe janma pAmelI hatI, chatAM paNa dhikkAra che mane ke A vakhate samasta kuLane viSe adhama evA vezyAnA kuLane viSe utpanna thaI. kasturI, caMdana ane kapuranA vilepanathI suMgadhamaya thayA chatAM paNa hA! huM apavitra-parU Adi padArthothI viSama evA durgabhAvane paNa pANI mATe jeo ajJAnabhAvathI paNa munine have che, nide che ke hIlanA kare che teo naraka-tiyacanI yAtanAne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. bhegavIne mAtaMga-Deba Adi jAtine viSe utpanna thAya che; te muninI hIlanAnuM phaLa jANavA chatAM paNa jeo emane e pramANe alanA kare che temanA jevA bicArA abrahma-hiMsA Adine viSe magna prANIonuM te zuM ja thatu haze? mATe have te huM duHkharUpI vanane bALIne bhasma karanArUM evuM cAritra ja grahaNa karUM " ema harSasahita vicAra karIne rANIe rAjA pAse dIkSAne vAsta rajA mAgI; athavA te mahaMtajanuM citavana sadya phaLIbhUta thAya che. mAruM ehika jIvana ApanA prasAdathI ja hatuM; have mane vairAgya utpanna thAya che mATe he prANanAtha, huM have AvatA bhavane sAdhIza; kAraNa ke satsaMga che te ubhaya lekane sAdhanA che. kRpA karIne mane rajA Apo ke jethI huM satvara zrI vIrabhagavAna pAse jaIne mekSasukha prApta karAvanArI evI dIkSA grahaNa karUM; kAraNa ke zakti hoya chatAM ye mANasa pitAnA baMdhanane nathI troDa ? rAjAe kahyuM-"jenAM budhirUpa netra ughaDyAM che evI he strI, tane dhanya che! tuM pRthvIne viSe puNyanuM bhAjana che; kAraNa ke tuM zrI vIraprabhunI ziSyA thaIza; athavA to kalpadrumanI cAkarI paNa kene maLe che? ame "satya zuM che? e jANIe chIe chatAM paNa pApAcaraNa tyajatA nathI. kAmabhoganA nazvarapaNAne lIdhe amArI prabhutA paNa kSaNaka che. vRddha baLada vADAmAMthI bahAra nIkaLI zakato nathI tema ame AtmAno pApa thakI uddhAra karI zakatA nathI. he suMdari, tArA vizva dUra thAo ane tuM tAruM manavAMchita sArI rIte sAdha. ema kahIne bhUpatie teNIne rajA ApI. kAraNa ke e zrIkRSNanI peThe, dikSA levAne utsuka evA janane niSedha karate nahi. pachI rAjAe suMdara mahotsava adarA ane rANIe praNayijanane prameda ApanArUM evuM dAna devA mAMDyuM. tyAra pachI nivRtta thayuM chemana jenuM evI e rANIe dIkSA grahaNa karI. - have vaibhAragirinI guphAne viSe nyAyamArgane ulaMghane AcaraNa karanAre kalikALane badhu heyanI e lohakhura nAmane cera vasaMta P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ lohakhura cora. 16 hatA. athavAte evA dhikkAravA lAyaka pApAtmA purUSane nirjanasthaLane viSe prIti hoya che. bhAgya ane baLa-e bannene paNa ekaja svAmI evo e e bannenI saMdhi karAvate chatAM paNa nagarane viSe saMdhine bheda karI (ghamAM khAtara daI) dravyavAna lekenAM ghara bhAMgIne nitya cerI karato hato. eNe lebhane vaza thaIne ekadama arthane saMcaya karavAne vaibhAraparvatanI bhUmine gakAmaya banAvI dIdhI hatI. asthi (hADakAM)nI che bura (kharI) jene evAo athotu pazuo paNa pRthvIne davAne icche che te A te lehakhura eTale loDhAnI kharIvALe kahevA mATe e ene kema na khode ? ene anya aneka vRtti hatI, paNa cerInI vRttipara te atyaMta prIti dharAvato hate; athavA te bhuMDa te uttama evA paNa bhejanane tyAga karIne purISane viSeja anurakta rahe che. e lehakhurane, zukravAranI sAce (patni tarIke) joDAyelI rahiNI ja tema, tathA caMdramAne paNa rahiNI ja jema, tema, manuSyamAtrane vairibhUta-e je-krodha-tenuM avarohaNa karanArI (tene utAranArI) rohiNI nAme atimAnya strI hatI. lehakhurane A hiNInI kukSIe rohiNeya nAmane putra thaye hato. e saMcAra karato ( jatAM AvatAM ) kadI amitramaMDaLanI dRSTie paDato nahiM mATe caMdramA karatAM paNa adhika hatA. pitAnA jevuM ja rUpa, ane pitAnA jevA ja samasta guNone lIdhe e jANe bIjo lehakhura hAyanI e dekhAte hate; athavA te putro prAyaH pitAnA jevA ja hoya che. - ekadA e lohakhura cere pitAne kALa najIka Avye jANI putrane pitAnI pAse bolAvyuM ane A pramANe kahyuM ( kAraNa ke pitapotAnA rahasya eka bIjAnI samakSa kahevAne e samaya che) "he putra, nirantara tArA sukhanuM ekaja kAraNabhUta evuM mAruM vacana je tuM avazya mAna ema ho to huM te tane kahuM, kAraNa ke pitAnuM vacana keNa nirarthaka gumAve ? AjJAMkti putre uttara Ape. he pitA, uttama putra hoya te kadApi kavacita P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. paNa pitAnuM vacana ulaMghana kare khare? mATe Apa je AjJA hoya te pharamAvo." ekalA vinayathI ja pUrNa evuM putranuM belaDuM sAMbhaLIne harSa pAmI duSTa AzayavALA lohakhure, moTA peTavALo mANasa pitAnI phAMda upara ja jema, tema putranA aMge para pitAne hAtha pheravI kahyuM he vatsa, tuM ApaNuM kuLanuM eka AbhaSaNarUpa che; ane raghupati rAmacaMdranI peThe pitAnA viSe AvI uttama bhakti pradarzita kare che mATe sarva lokane viSe tuM ja eka kalAnidhAna che. mATe he putra, A vIratIrthakara maNyAdinA traNa gaDhane viSe virAjatA chatA pitAnA dharmanI dezanA Ape che to tuM jANe bahere che tema temanuM vacana kadi paNa kAne sAMbhaLIza nahiM. he priyavatsa, ema chatAM paNa je kadApi tuM e sAMbhaLa te e pramANe kadI anuvartana karIza nahiM. A pRthvIne viSe leke vidyAthI ja jema, tema, emanI pAse kaI lekottara kaLA che enAthI ThagAya che. tuMDane temaja muMDane sarvataH muMDanArUM evuM emanuM vacana je kaI zravaNa kare che tene pagabAMdhelA rAsabhanI peThe brahmacarya pALavuM paDe che ane gIjananI peThe lAMghaNe karavI paDe che, eTaluM ja nahiM paNa enA dravyane vinAza thAya che ane ene bhikSA mAgI mAgIne khAvAne vakhata Ave che. athavA te A viSe vadhAre zuM kahuM? e mANasa dehathI, varNathI ane saMpattithI TaLI jAya che. eTalA mATe che putra, e vIranA vAkayazravaNa zivAya bIjuM tane je game te sarvadA karaje. je tuM A pramANe vatIza te tene sarva prakAre sakaLavRddhi ane samRddhi prApta thaze. mahAre lhArA je kAryadakSa, kuLabhUSaNa ane buddhizALI putra hovAthI, dhanADhaya ane gauravavALAne jema bIjA mANasanI ciMtA hotI nathI tema, pAchaLa kaMIpaNa bIjI ciMtA nathI. " putrepitAnA vacana tathAstu " kahIne svIkAryA eTale pitAnI baddhi pramANe samAdhi laIne e lehakhura mRtyu pAmyuM; ane enAM pApaka ene nIcagatine viSe laI gayAM kAraNa ke kamane paNa zuM cerane bhaya heya khare? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ baLa che. cora-pitAne cera-putra-hiNeya. pachI pitAnA dehane saMskAra karI tathA mahA vistAra sahita enuM dhvadehika paNa samApta karI, vyavasAya rahita e e hiNeya cera zekane viSe rahevA lAgya; kAraNake aMdhakArane nAza thaye ghuvaDane paNa duHkha thAya che. anukrame kALa jate game tema taskaraziromaNi raeNhiNeya zoka tyajI daIne pitAnI jema nagarane viSe corI karavA lAgyuM. kAraNake zeka phakta pAMca divasane ja hoya che. evAmAM nAnA prakAranA gAma-nagara AdithI yukta evI pRthvIpara vihAra karI bhavikajanane prabodha pamADatA zrImana mahAvIrajinezvara e nagarane viSe AvI samavasayo. tatkSaNa vaimAnika Adi devatAoe traNagaDhanI racanA pramukha kAryo kaye chate bhagavAne, emanAthI (devothI) nirantara saMcAra karAtA suvarNapadmapara caraNakamaLa mUkI pUrva dizAne mukhethI samavasaraNane viSe praveza karI siMhAsana para besI manuSya ane devatAonI parSadAne jana paryanta saMbhaLAtI vANavaDe dharmadezanA ApI. te vakhate nagara tarapha AvavA nIkaLele rahiNeyara, bhavyapurUSa vIryabaLavaDe mehanIyakarmanI utkRSTa sthitine oLaMgIne graMthI pradeza prApta kare che tevI rIte prabhunA vyAkhyAnapradezane prApta karate ho ( nI najadIka Age) eTale pitAe bheLavele evo e vicAra karavA lAgya- huM pAse jaIza te enI vANI sAMbhaLIza, paNa tyAre javAne bIjo eke mArga nathI. tethI hA ! , ghana evI jALane viSe matsya AvI paDe tema, heTA kaSTane viSe AvI paDyo chuM. vaLI je huM nagaramAM na jatAM ghera pAcho jAuM to mArAM sarve kAryo daridrInI peThe rakhaDI paDe ema che; mATe kAna baMdha karIne bahere thAuM; kAraNake kAryane vaze zuM ghelApaNuM paNa nathI aMgIkAra karavuM paDatuM ? ema vicAra karIne tatkSaNa kAnane vratanA kuDalAnI jema 1 mohanIya karmanI zatara kaDAkoDI sAgaropamanI sthiti hoya che, tene oLaMgIne-ochI karIne, eka kaDADI sAgaropamathI kaMI ochIe Ave tyAre jIva thI pradeze paho kahevAya che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. pitAnI AMgaLI vaDe sajajaDa rIte baMdha karIne, pAchaLa jANe dhADa AvatI hoya ema utAvaLe pagale gAmamAM gaye. ema mArgane viSe niratara A prakAre gamanAgamana karatAM teNe keTalAka divasa nirgamana karyo. ahadhikkAra che viparyastamativALAonI AvI ceSTAne ! ekadA hamezanI piThe e prakAre utAvaLe pagale jatI e hiNeyane " tuM ema mehanidrAmAM kema sUI rahyo che? are ! jAgRta thA, " ema pratibodha ApavAne mATe ja hAyanI ema pagane viSe kAMTe vApe. kAMTe ghaNe uDe pasI javAthI atyaMta pIDA pAmato e eka pagaluM paNa AgaLa cAlI zake naMhi; ethavA te je vedanAnuM phaLa uttara kALane viSe ati suMdara thavAnuM hoya che te vedanA paNa prazaMsApAtra che. eTaleM e kAMTAne kheMcI kADhavAne teNe kAnamAMthI zeThe vakhate AgaLa kaDhI lIdhI, te jANe eNe atyArasudhI suMgatine viSe jevAno dvAra baMdha karyA hatAM te jANe have ughADyAM hAyanI ! kAnamAMthI ogaLI laIlaine enAvaDe e kAMTe kADhate hato te ja kSaNe "devatAonI mALA kadi karamAtI nathI; emanAM locana nimeSarahita hoya che, ane emane zarIre raja, maLa ke prasveda emAMnuM kaMI hotuM nathI" evI zrI vIrabhagavAnanI amRtamaya vANuM, jANe te (cera) nA zarIranI rakSA karavAne samartha evA maMtrAkSareja heyanI ema tenA karNarUpI keTarane viSe ociMtI prApta thaI. eTale e cAra "aho dhikkAra che mane ke meM bahu sAMbhaLyuM; athavA te eNe (vIratIrthakare ) cerI na karavA viSe kaMI kahyuM nathI " ema bolatAM bolatAM pitAnA kAna baMdha karI dIdhA, te jANe aMdara pesavA pAmelI satyavAta rakhe bahAra nIkaLI jaze evA bhayathIja hAyanI ! pachI e raziromaNi devatAnI peThe pavanavege nagaramAM gaye ane tyAM corI karIne, dhAnyanA kSetrane tIDane samUha upadrava kare tema atizaya upadrava karyo. * A pramANe nagarane viSe nirantara cerI thavA lAgI. eTale ekadA tyAMnA sarva zeThIAe maLIne magadharAja-zreNikabhUpALa pAse P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajAnI phariyAda-rAjAne kepa. 195 gayA ane tene namIne harSasahita tenI pAse beThA; kAraNake rAjA prajAne pitAtulya gaNAya che. pachI emaNe vijJApanA karI ke "he mahIpati, tamArI kRpAthI amAre kaI vAtanI nyUnatA nathI; amArAM hATa ane ghara kariANuthI bharelAM che ane uttama samRddhinA bhAjana che. paNa te rAjA, hamezAM rAtrIne viSe ceraleko AvIne corI karI jAya che. ethI " vAve keka ane laNe keka " e je lekene viSe kahevata che te kharI paDe che." e sAMbhaLatAMja, mahaTa saMgrAmane viSe tIkSaNa evAM zanA prahArathI paNa kadi pIDA na pAmate e zreNikarAjA paNa cittane viSe ati kheda pA. lAlaceLa netra karI lalATane viSe bhrakuTI caDhAvI, hoTha phaphaDAvato e kepa karIne keTavALane kahevA lAge ( kAraNake zItaLatAja kevaLa siddhi ApanArI nathI ). rAjAe kahyuM-are, tuM kaMI tAruM ahiM leNuM mUkI gayo che; athavA keIne antarALe te te kaMI mane tAro jAmIna karyo che, athavA tuM kaMI mAre pitrAI thaIne AvyuM che, athavA kaMI bhANeja ke jamAI cho jethI A pramANe vRthA mAre pagAra khAya che ? kAraNake tArI upekSAne lIdhe, rAjAnA mANase niHputranuM ( vAMjhIAnuM ) ghara luMTe tema, cerale ke nagarane luMTe che. te te amane zuM ni:satva dhAyo ke tuM amAre kaMI bhayaja rAkhato nathI? aparAdha mAlama paDaze te kepane lIdhe ame tane zikSA karaze. " e sAMbhaLIne keTavALe namIne rAjAne kahyuM-he narapati, sarva cerene viSe agresara evo pelo rahiNeya cera che e najare paDe che chatAM paNa, A pRthvI paranA iMdrakesarisiMhanI peThe e pakaDAto nathI. vIjaLInA jhabakArAnI jema kudakA mArIne te zALA, ghara ke bajArane ullaMghIne jatA rahe che ane tethI ja te ApaNI potAnI bapora pachInI chAyAnI peThe pakaDI zakAtuM nathI. mATe kRpA karI A mArUM keTavALapaNuM Apa pAchuM ; mAre e jotuM nathI. jenAthI e sacavAya tene e Ape. * pachI rAjAe bhrakuTInA ullAsathI saMjJA karelA abhayamaMtrIzvara P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. keTavALane kahyuM-tame kheda na kare; hamaNAM ja jaIne hasti, azva Adi sinyane sajaja karIne nagara bahAra lAve. pachI jyAre e cerane nagarane viSe praveza karatAM tame juo tyAre, ajAnA lobhane lIdhe hAthI aMdara gayA pachI yaMtramaMdirane gherI lIdhAmAM Ave che tema tame nagarane gherI leje-AsapAsa pharI vaLaje. tethI kaTakane joIne trAsa pAmele e e, jaLanA mojhAe vegathakI uchALela matsya kSaNamAtramAM samudranA taTapara ja paDe che tema tarataja nagaranI bahAra paDaze. eTale tame pachI . jALane viSe mRgane pakaDavAmAM Ave tema ene pakaDI leje. " e sAMbhaLI "bahu sAruM " ema kahI emanuM vacana aMgIkAra karI keTavALa cerane pakaDavAne vAste sarva taiyArI karavA gaye. pachI rAjAe paNa nagarajanene " have tame AkuLatA tyajI daIne ghera - jAo; ciMtA na karazo " ema kahIne AzvAsana ApyuM kAraNake nitizALI purUSanuM eja eka tAna hoya che. - have ahiM keTavALa pitAnI sakaLasenAne laIne nagaranI bahAra AvyuM che te divase pele zihiNeya cera to kaI gAmAntare gaye hate. paNa rAtrIe tyAMthI pAcho Avyo tyAre mugdhabhAvathakI eNe nagarane viSe praveza karyo; kAraNake moha ( bhUla ) thakI kUpane viSe paNa paDI javAya che. pachI upara kahyA e prakAravaDe teja vakhate cirane pakaDI laI bAMdhIne rAjA pAse laI javAmAM Ave; kAraNake buddhinA megathI zuM zuM parAkrama nathI thatuM? tyAM rAjAe abhayakumArane kahyuM-ziSTajanane pALavA ane duSTalakene zikSA karavI eja ApaNo dharma che. te jyAre have cerane patto lAge che tyAre ene satvara zikSA kare. kAraNake kadApi vyAdhinI kSaNavAra paNa upekSA karavI egya nathI. " paNa abhayamaMtrIzvare namana karIne pitAne kahyuM-he tAta, ApaNe ene pakaDyo che khare, paNa enI pAse kaMI cerIne muddAne mAla nathI. mATe vicAra karyA vinA ene zikSA karavI e agya che; kAraNake vicAra e ja A dunIAne viSe sarvottama che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ rehiNeya pakaDAya che.. 197 eparathI rAjAe cerane pUchyuM-tuM kyAM rahe che? ahiM zAmATe AvyuM hatuM ? tuM ja rahiNeya ke ?" pitAnuM nAma sAMbhaLIne cakita thaye chato paNa e belya-mArUM nAma durgacaMDa che, huM zAligrAmane viSe hamezAM rahuM chuM, ane kRSikAranI vRttithI AjIvikA calAvuM chuM, kaMI kArya prasaMge ahiM AvyA hatA temAM zramita thavAthI devamaMdirane viSe sUI gaye hato. kAraNake sadAcAravaMta evA paNa mane keNa vizvAsa lAvIne ahiM pitAnA gharamAM rAkhe ? pachI he pRthvI pati, rAtrIne keTaleka bhAga vyatIta thaye eTale huM nidrAmAMthI jAgIne vicAra kyA vinA ghera javAne pravRtta thaye; athavA te buddhi hamezA pitAnI IcchA pramANe kAma kare che. pachI mane paheregiree pakaDavA mAMDyo eTale asthi bhAMgI jaze enI paNa darakAra nahiM karIne meM killAne udghaghI javA mATe kudake mAya; kAraNake kuvAmAM paDato mANasa vihaLa thaIne kuzane paNa pakaDavA jAya che. huM kudake mArIne aMgane kaMI paNa IjA thayA vinA nagaranI bahAra paDyo; to tyAMe A ArakSakalokee mane matsyanI peThe pakaDI lIdho. kAraNake apuNyarAzi jIva AdarathI paNa je je vyavasAya kare che te sarve aphaLa thAya che. he dayAnidhi, nirdoSa evA paNa mane A pramANe zA mATe ceranI peThe nirdayapaNe bAMdhIne ahiM ANe che ? athavAto emAM mArA azubha karmo ja vAMka che. paNa rAjAe to ene e vakhate baMdikhAne mokalAvyuM. ane tenA kahelA gAmane viSe tene vRttAnta meLavavAne mATe pitAnA mANasane mokalyA; kAraNake nizcaya karyo pachI ja ene choDAya ke zikSA karAya ema hatuM. have e zAligrAmane viSe zihiNeya cere pote prakalpelo saMketa gAmanA lekene pUrve prathamathI ja kahI rAkhela hata; kAraNake jeo duSTa AzayavALA heya che teo sukhane mATe dvAre bAMdhI ja rAkhe che. pelA rAjasevake AkhA zAligrAmamAM ghera ghera pUchyuM to siAe kahyuM ke durNacaMDa - ahiM ja rahe che paNa Aje kaMI bahAra gaye che kAraNake eka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. ja sthaLe besI rahenArAnuM peTa bharAtuM nathI. pachI e gAmavALAoe kahyuM e sarva yathAsthita A rAjapurUSe rAjAne nivedana karyuM. eTale abhayakumAre paNa te sAMbhaLIne vicAryuM ke ahe ! cerane saMketa paNa atyaMta gUDha che. pachI rAjaputre eka AkAza sAthe vAta karato sAtabhUmine prAsAda taiyAra karAvya; temAM nAnA prakAranA maNi jaDita suvarNanI bhIMte racAvI; seMkaDo dedipyamAna ulleca baMdhAvyA; ane surAMganA samAna vArAMganAo tathA suMdara kaMThavALA gaMdharvone paNa temAM rAkhyA; kAraNake pRthvI pati-rAjAone potAnuM Icchita siddha nathI thatuM zuM ? e pachI maMtrIzvare pelA ceranuM satya vRttAnta jANavAne mATe ene madyapAnathI bebhAna karI uttama vastro paherAvI kSaNavAramAM te mahelane viSe eka suMdara zayyAne viSe sUvarAvyuM. kAraNake kopIvyasanI-regI-priyAne viSe rakta-madyapAna karanAra ane vipattimAM AvI paDelo-eTalA mANasonA cittane viSe raheluM rahasya satvara pragaTa thAya che. tyAM alpa samayamAM madya pariNati pAye ( utarI gaye ) eTale zahiNeya beThe thaye; ane araNyavAsIjana nagaranI zebhAne joIne viramaya pAme che tema, e A saghaLuM jaIne vismaya pAme. "A te zuM IMdrajALa che, ke kaMI mArI matine vibhrama thaye che ? Ate kaMI svama che ke kaMI bIjuM chuM?" Ama te manane viSe cintavana kare che evAmAM te tyAM rahelA mANaso belavA lAgyA-he prabhe, Apa A mahA vimAnane viSe utpanna thayA che, tame caMdrasUrya tape tyAM sudhI jayavaMtA vato ane Ananda pAme. ame A ApanA sevake chIe. ame svAmIne IcchatA hatA tevAmAM ja Apa amArA svAmI utpanna thayA che. he nAtha, mAnavalokane durlabha evI surAMganAo pite tamArI pAse AvI che mATe caMdramA tArAonI sAthe kare tema, Apa AmanI sAthe Adarasahita bhogavilAsa kare. " ItyAdi bahu bahu khuzAmatanA zabdo kahIne, temaNe tenI pAse nRtya-gIta pramukha karavAne arthe, ekadama hAtha ekaThA kyo te P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAranI buddhine uThAva. IndrajALa ke svama! 19 jANe " tane paNa thoDA vakhata pachI emaja thaze ? (hAtha baMdhAze) ema sUcavana karatA hoyanI ! eTalAmAM te kAMcanane daMDa dhAraNa karIne ke eka purUSa tyAM Avye ane krodhathIja jANe hAyanI ema bhrakuTI caDhAvIne belya-are ! tame A ekadama zuM karavA mAMDayuM ?" pelAe kahyuM- he pratihAra, ame te amArA svAmIne lokAlokane viSe tene je pracuratara phaLa prApta thayuM che te yathecchapaNe batAvavAmAM paDyA chIe. " e sAMbhaLIne pratihAra bole-bhale tame tamAruM kauzala ( kuzaLatA ) batAve paNa AmanI pAse devasthitinuM vidhAna karAvo. mAnavajana paNa pitAnI pharajanuM ullaMghana karatA nathI to tame te devatA chatAM paNa kema bhUle che?" "e sthiti kayA prakAranI che" ema pUchavAparathI e pratihAre AkSepasahita kahyuM tame nizcaye garbhazcara ja che kAraNake je mULa karavAnuM che te paNa tame vimRta thaI gayA che. je devatA A vimAnane viSe utpanna thAya che tene prathamaja, zvazaranA gRhane viSe praveza karatAM pahelAM varane kAdi uttama kAvye pUchavAmAM Ave che tema, tenAM dukRtya ane sukRtya viSe puchavAmAM Ave che. " pitAne svAmI prApta thayA tethI harSa pAmIne eo paNa bolyA-Ape kahyuM te kharUM che; e suprasiddha chatAM paNa ame Aja bhUlI gayA kAraNake harSane lIdhe keNa utAvaLuM thaIne bhUla nathI karatuM ? mATe, he nItijJa pratihAra, Apaja emane e viSe pUcho. " e sAMbhaLIne pratihAre ja pUchavA mAMDyuM ke-he deva, Apa ApanA pUrvabhavanA puNyakarma ane pApakarma nivedana kare. " A sAMbhaLIne rohiNeya "zuM e satya che ke huM svargane viSe devatA utpanna thaye chuM ? athavA A te sava abhayakumAranI buddhine uThAva che? " ema vitarka karavA lAge. athavA te AvuM hoya tyAre tene saMdeha na thAya? "A vAtane nizcaya kevI rIte kare?" ema karatAM to te manamAM be-, yAda AvyuM, kAMTe kADhatI vakhate meM je mahAvIra prabhunI surasvarUpa pratipAdana karanArI vANI parANe sAMbhaLI hatI P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. tenI sAthe je A sarve maLatuM Avaze to te huM nizcaye skuTapaNe kharI vAta kahIza; anyathA mane gamaze tevA uttara ApIza; kAraNake "vAMke lAkaDe vAMke ja veha" hoya che. pachI te punaH barAbara rIte parIkSA karavA lAge to jinezvare kaheluM netranuM animeSapaNuM vagere ahiM kayAMI dekhAyuM nahiM; kAraNake suvarNane veSa laIne raheluM tAmra kadi suvarNanI parIkSAmAM pasAra thAya kharUM ? " tyAre A te zuM sarva kapaTa racAyuM haze ? ema vicAra karavA lAge eTalAmAM pratihAre tene kahyuM-he svAmina, A sarva deva-devIo ApanuM caritra sAMbhaLavAne utsuka thaI rahyAM che." te sAMbhaLI cAre kahyuM-agara jo ke heTA lekee pitAnI meLe pitAne vRttAnta kahevo e agya che tepaNuM bhaktine lIdhe anurakta evA A mArA asarA vagere pratye huM te kahIza. meM ramya surAlaye karAvyA hatA tathA biMbanI pratiSThA ane vividha pUjAo karI hatI; vaLI sametazikhara-zatruMjaya-revatAcaLa Adi tIrthoe anekavAra yAtrA karI hatI tathA anupama evuM saMghavAtsalya karyuM hatuM, paMguaMdha-dIna Adine nirantara dAna ApyAM hatAM; uttama che Adara jene evA jIrNoddhAra karAvyA hatA tathA niSkalaMka zIla pALyuM hatuM. nirantara upavAsa-chaThTha Adi dustapa tapazcaryA karI hatI; tathA bAre bhAvanAo bhAvatuM hatuM. huM nitya A pramANe kRtya karate hate" ema rehiNeye pratihArane pite pitAnA pUrvanA bhavanA kAryo gaNAvyAM. kAraNake kUDuM kahevuM hoya tyAre zA mATe ochuM kahevuM? pachI pratihAre punaH kahyuM-he prabhe, have Apa ApanA pUrvabhavanA duzcarita-pApAcaraNa hoya te kahe. kAraNake jyotiSIo zuM ucaphaLavALA grahone nirUpaNa karIne pachI zuM Itaragrahane nathI nirUpaNa karatA ? e chellA praznanA uttaramAM lehakhuranA putre kahyuM-nirantara uttama sAdhuono saMsarga hevAthI meM kadi pApAcaraNa karyuM ja nathI; paNa lekane viSe meM te bIjAonA saMbaMdhamAM sAMbhaLyuM che. he pratihAra, mArA gurUnI koI evI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ ThagabAja cerane chevaTa pazcAttApa. 201 kRpAne lIdheja huM nirantare evI rIte sukane vicAra karyA karate ke pApa te mArAthI dUrane dUra nAsI jatuM. athavA to sUryanI pAse aMdhakAra kema TakI zake ? paNa daMDadhArI pratihAre vaLI pUchayuM-keIne avatAra kadipaNa ekaja bhAvavaDe nirgamana thatuM nathI, maheTA sAdhune paNa antamuhUrtane viSe mahAmaha pramAdAcaraNa thaI jAya che. mATe tamArAthI parastrIgamana-cerI Adi doSayukta AcaraNa thaI gayAM haze; kAraNake nirantara ati uttama evAM kSIra bhejana prApta thatAM hoya tenA para paNa zuM arUci nathI thatI? te sAMbhaLI raziromaNi rahiNeya bolya-he catura pratihAra, meM svamane viSe paNa cerI-paradArAgamana ke anya kicita pApAcaraNa nathI karyuM. je karyuM hoya te pachI susAdhunI sevA kevI samajavI? vaLI tameja kahe ke je evAM keI pApa karyo hoya to AvI svargasaMpatti mane kevI rIte prApta thAya ? kAraNake yavanA bIjamAMthI kadi zALanI utpatti saMbhave kharI ? " pachI A sarva vAta teNe jaIne abhayakumArane nivedana karI ane kahyuM- he svAmina, e cera paNa mahA dhUtAro che, kAraNake eNe e prakAre ApaNane paNa ThagavAnI bAcha AdarI che. " have pAchaLa cera paNa cirakALa paryanta camatkAra pAmI pitAnA cittane viSe vicAra karavA lAge-je te vakhate jinezvare kahelAM amRta vacana ane karNAcara na thayAM hatA te huM aneka prakAranI seMkaDo yAtanAvaDe naraka samAna duHkha bheLavIne kayArane yama pAse pahecI gaye heta, kAraNake mArA jevAonuM AvuMja avasAna hoya che. hA! meM tIrthaMkara mahArAjanuM vacanAmRta tyajI daIne corI karanArAnuM mahAviSa samAna bhASaNa sAMbhaLyuM athavA to uMTa te atyanta surabhi evA AmravRkSane tyajIne kaDavA lIMbaDAne ja khAya che. hA ! mArA pitAe mane chetarIne jina bhagavAnanA vAkyAmRtanuM pAna karavA thakI dUraja rAkhe; ane tethI ja mArI A avasthA thaI - 1 pApI prANIone paramAdhArmIka (paramAdhAmI) taraphathI karavAmAM AvatI nAnA prakAranI pIDA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. che; athavA te jene zAkinI jevI mAtA hoya tenuM kyAM sudhI - sArUM thayAM kare? mATe have je huM A vipattimAMthI jIvato " chuTIza te huM e mahAvIra prabhune ziSya thaIza. aho ! teone ja dhanya che ke jeo bALapaNathI ja e prabhune AzrayIne rahe che." ahIM abhayakumAra paNa vicAra karavA lAgyA ke AvA AvA sajajaDa upAya karatAM chatAM paNa e pakaDAI AvatuM nathI to have cAla jaIne zrI mahAvIra prabhune pUchuM; kAraNake hAthe kaMkaNa tyAM ArasanuM zuM prayojana che ? pachI teNe jaIne prabhune namI aMjali jeDI pUchayuM-he prabhu, he sarva saMdeharUpI aMdhakArane dUra karanAra sUrya, Aja (ame pakaDyo che teja ) cera che ke nahiM " kevaLajJAnanA prakAzathI sarva vastusamUha jemane pragaTa jaNAya che evA prabhue uttara Apyae cera hato (kha); (paNa) hamaNAM mArA ziSya (tha) che. cera thakI itara athaoNt sajjana purUSe kAMI khANamAM pAkatA nathI. " e sAMbhaLI abhayakumAra bhagavAnane namana karI ghera AvyA ane pilA rahiNeyane satvara rAjAne kahIne bandikhAnethI mukta karAvyA; athavAta e have saMsArarUpI bandikhAnA thakI paNa mukta thavAne che. have bandigRhathI mukta thayela rehiNeya paNa zrIjinezvara pAse jaI temane namaskAra karI vinaya sahita vijJApanA karavA lAge-te vibhe, ApanI janaparyata vistAra pAmatI vANI jagatrayane viSe jayavantI varto. abhayakumAranI buddhie racelI je heTI kapaTamaya pAzane viSe mahaTA moTA rAjasiMha suddhAM bandhAI jAya che tene viSe mArA je eka dIna mRga paDyo hate-te ApanI vANurUpI kAtara na hota to temAMthI kayAre chUTI zakata nahIM. meM zraddhA vinA paNa ApanI vANIrUpI amRtanuM pAna karyuM te A mRtyuthI chUTyo; mATe he nAtha, Apa have evuM batAve ke jethI huM janma-jarA-mRtyuthI saMkula evA - A saMsArathI mukta thAuM, eparathI zrI jinabhagavAne tenApara karaNe lAvI samyakatvamUla yatidharmane Adeza karyo. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgya-zuddhi 203 kAraNake akhila vizvane viSe pitAnA kiraNanA samUhavaDe utakarato e sUrya kada paNa mAtaMganA gharane tyajI de khare ?" jyAre huM viratine thAuM tyAre, he prabhe, Apa mane e Apaje" ema reDuiNe vijJApanA kayothI zrI bhagavAne kahyuMhe bhadra, tuM nizcaye ene megya ja che. pachI eNe kahyuM-tyAre huM ApanI pAse dikSA grahaNa karIza, paNa mAre lagAra rAjAne vAta kahevAnI che. eTale rAjAe paNa kahyuM-he pujyatAnA nidhAna, tAre kahevuM hoya te niHzaMka thaI kahe. pelo kahe-he rAjas, Ape jenA viSe sAMbhaLyuM che te sahiNeya nizcaye huM pite ja chuM. viSameSa kAmadeva cAritraratane luMTe che tema meM ApanA AkhA nagarane laMcyuM che. he mahIpati, vipattine daLI nAMkhanArI evI zrI vIraparamAtmAnI vANIne phakta eka ja vAra sAMbhaLavAthI meM, mahA gArUDavidyA sarpane parAbhava kare che tema abhayakumAranI buddhine paNa parAbhava karyo che. mATe ApanA keI vicakSaNa purUSane mArI sAthe mokale che jethI huM tene mArI sarva luMTa batAvI dauM. pachI huM prabhu pAse vrata grahaNa karIza kAraNake anyathA mArA jevAonI zuddhi thAya nahi. e sAMbhaLI rAjAe Adara sahita tenI prazaMsA karI ke-puNyavAna jIvanA jevA lakSaNavALA evA tane dhanyavAda ghaTe che kAraNake eka ja vAranA vyasanathI tane kSaNa mAtramAM kasuMbAnA vastranI peThe virAgitA utpanna thaI che. ' pachI rAjAnA AdezathI abhayakumAra taskaranI sAthe cAtye tene e potAne Azrame laI gaye. loke paNa kautukane lIdhe temanI pAchaLa gayA; kAraNake janasamUhane svabhAva e hoya che ke teo vAjIMtra vinA paNa nRtya karavA maMDI jAya che. tyAM e cere khADAne viSe, parvatane viSe ane sarovaranA taTane viSe, tathA kuMja-guhA ane vanane viSe dATeluM sarva dhana nyAsanI peThe rAjaputrane arpaNa karyuM, 1. vyasana. (1) daDhapaNe lagAvavuM athavA pAsa devo; (2) duHkhano anubhava. 2. virAgitA. (1) vizeSa raMga (lAlacoLa raMga); (2) vairAgya. 3. thApaNa. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. sunItimAna kumAre paNa che jenuM hatuM te tene ApI dIdhuM. paNa pite to eka zeSapUra paNa ghera laI gaye nahIM. kAraNake anyathA zuM sakaLa vizvane viSe nyAyaghaMTA vAge kharI ? pachI zihiNeye pitAnA bAMdhavone samagra vRttAnta yathAsthita kahIne pitAne abhiprAya jaNAvI emane pratibodha Ape; kAraNake bhagavAnanA prasAdathI ene paNa kaMIka kRpA utpanna thaI hatI. pachI atyanta harSane lIdhe magadhezvare pote e rahiNeyane uttama niSkramaNotsava karyo; kAraNake je pitAne kayusvabhAva tyajI daIne kSaNavAramAM AmravRkSanA svabhAvane pApe e kema na pUjAya ? pachI jagatanA ekanAyaka evA zrIvaddhamAna svAmIe e lehakhuranA putra rohiNeyane dIkSA ApI. aho ! A cera jevAnuM paNa bhavitavyatAnA yoge kevuM kevuM kalyANa thayuM ! e mahA munie dIkSA grahaNa karI virAgyane lIdhe eka divasanA upavAsathI AraMbhIne cha mAsa paryantanA upavAsa karave karIne ati duSkara evI tapazcayo karI; kAraNake dhama jIva mekSane prApta karavAne vAste zuM zuM nathI karato ? prAMte, dravyathI ane bhAvathI atikRza evA A rohiNeya muni, jIne atyanta abhayadAna ApI, tIrthakara mahArAjAne Adeza laI parvatanA zikhara para jaI deDanI ucca prakAranI saMkhanA pUrvaka, nirdoSa evuM pAdapAdyopagamana karI, sarva tIrthakara, siddha, AcAryo, upAdhyAya tathA uttama munionuM paNa smaraNa karatA karatA svarge gayA. -:- ---- P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarga 5 ma. lakSmIne kIDApradezaja hoyanI e eka madhyasthalekethI vasAyale Adradeza nAme dviIpa che. e dvIpane viSe sugaMdhI padArthonI bajAra jevuM elacI-laviMga-kolI-jAIphaLa AdinA vRkSethI maghamaghI raheluM vana hatuM. jAtivaMta muktAphaLanI jema enI bhUmi jaLayukta hatI; tathA meMDhA nimALAthIyukta hoya che tema, lIlAghAsanA samUhathI bharapUra hatI. chIpane viSe muktAphaLanA samUha nIpaje che tema, ene viSe sarvatratuonA dhAnya ane kaNa puSkaLa DhagalAbaMdha nIpajatA hatA tyAM A Adraka (Adu) nI piThe cittane camatkAra pamADanAra Adraka nAme eka prakhyAta nagara hatuM. e nagaranI hAthIdAMta-paravALAM-muktAphaLa-mANikya AdithI bharelI bajAra, jANe sAkSAt emanI khANoja hAyanI ema zobhI rahI hatI. uDI jaLabharelI ane kamaLa pue karIne yukta evI enI vAva jANe ene jovA AvelA netra prasArI rahelA pAtALabhuvaneja hoyanI ( evI jaNAtI hatI). tyAM cheda iMdhanane viSeja hatuM, baMdhana puSpane viSe ja hatuM, nindA mUkha janonI ja thatI hatI, ane nipIDanara vastrone viSeja hatuM. A nagaramAM athI janene dAna devAmAM kalpavRkSa jevo eka Adraka nAme rAjA hato. jayalakSamIrUpI uttama strIne prApta karavAne usuka evA e mahIpatine enuM sarvatra akhalitapaNe prasaratuM khaggaja nirantara dUtanuM kArya karatuM. enA e khagrarUpI vAyuthI cArarUpI vRkSe nAza pAmyAM hatAM emAM kaMI Azcarya nahetuM; vicitra ja e hatuM ke enAthI moTA mahetA mahIpatio paNa nAsI jatA hatA. vaLI e paNa eka camatkAra jevuM ja hatuM ke e 1. jaLa (1) teja. metI tejasvI ke pANIdAra; (2) pANa-nIra. tyAM jaLAzaya bahu hatAM. 2. nIcovavuM te. 3. mahIbhakta thakI utpanna thaIne pAchI mahIbhanA ja mastakane viSe ArUDha thAya e Azcarya-virodha. zamAvatAM mahIbhanA beu jagyAe judA judA artha levA. (1) rAjA (2) parvata. rAjAthakI utpanna thayelI eTale rAjAnI kIta parvata para paNa pahoMcI hatI-arthAta bahu vistarI hatI. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra, mahIbhUtathakI utpanna thayelI kIrtirUpI nadI sakaLa pRthvI para lAI jaIne pachI mahIbhatanA mastaka para paNa ArUDha thaI hatI. kAmadevane jema rati tema e rAjAne lAvaNya-rUpa AdithI sakaLa lekane OAmeha pamADanArI AdrakA nAme patnI hatI. kulaTA strIoe nirantara nirdayapaNe kadarthanA pamADeluM evuM je-zIla-te pitAnA rakSaNane mATe e-kSatriyANIne zaraNe gayuM hatuM. zAlInatArUpI strI pitAne sarva vaibhava vArAMganAoe harI lIdhela hovAne lIdhe jANe enI phariyAda karavAne mATeja hoyanI ema e AdrakAnI pAse jaI rahI hatI. e daMpatIne nirmaLa guNovALA ane sArA cheDAvALA paTanI peThe paraguhyane gepaka-Ardika nAme putra thaye. bALaka chatAM paNa maheTA mANasa jevI buddhi dharAvanAre, sarva mAMgalika lakSaNocithI bharapUra zarIravALe ane vaLI kArtikeyanI jema apratihata zaktivALa e kumAra siM keIne atyaMta Ananda upajAve e hato. e zuravIra hato chatAM enI vANI upatApa ApanArI nahatI, enI mUrti durdaza hatI; ene svabhAva AgrahI nahote; ane enuM mana abhimAnI nahetuM. A AdrakarAjAne ane zreNikabhUpatine, rAvaNane ane zivane hatI tevI, paraspara mitrI hatI. ekadA zreNikamahIpALe jANe pitAne mUrtimAna saneha ja hAyanI evuM bheTANuM laIne eka maMtrIne AdrakarAjA pAse mekalya. e maMtrIe paNa tyAM jaIne sabhAne viSe virAjelA rAjAne bahu Adara sahita praNAma karIne kRSNa lavaNa, nimnapatra ane kabaLa pramukha vastuo bheTa karI. e cIje joIne AAkarAjA cittane viSe ati harSa pAme; kAraNake je dezamAM je vastu maLatI nathI te dezamAM te vastu nizcaye mUlyavAnuM gaNAya che. pachI narapatie e sacivane pUchayuM-mAro bAndhava zreNikanArezvara ane tene sarva parivAra kuzaLa to che ? sacive kahyuM-he svAmina kamala (lA) ne ullAsa karAvavAvALA, pratAparUpI 1 zaramALapaNuM. 2 dazA. (1) vastranA cheDA. (2) sthIti. 3 (1) kamaLa puSpa (2) kamaLA-lakSmI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra-ene mitra AdrakakumAra. 207 dhanavALA, sacikane Ananda ApavAvALA tathA vRttane vidhvasa karanArA evA dinapati-sUryanI peThe atyaMta bhAgyavAna evA mArA svAmI sarva prakAre kuzaLa che. pachI AdrakakumAre pitAnA jevI prIti che e A zreNikarAjA keNa che? AkarAjAe kahyuMhe vatsa, e zreNika rAjA magadhadezane adhipati che. tenA pUrvajonI sAthe ApaNA pUrvajone sadA mitrAcArI hatI. te sAMbhaLI vasantamAsanI zarUAtamAM AmravRkSa puSpathI bharAI jAya tema, AdrakakumAra ubharAI jatA harSanA mAMcathI pUrAI jaI A pramANe kahevA lAgyuM-he saciva, caMdramAne jema budha tema zreNikarAjAne sarvaguNasaMpana e kaI putra che ke huM tenI sAthe satyane ane pavitratAne tathA nyAyane ane zairavane che tevI zAzvatI mitrI karavA IcchuM chuM. sacive uttara Ape-te svAmina, amArA zreNikamahArAjAne pAMcasee maMtrIomAM maheTa abhayakumAra nAme putra che. e utpattikI buddhinuM to jANe dhAma che, karUNAmRta sAgara che, ane paropakAra karavAne viSe nirantara tatpara che. vaLI e kalAvAna, dharmavettA tathA parAkramI che; eTaluM ja nahi paNa yAcakanA manavAMchita pUrNa karavAne viSe kalpavRkSa samAna che, guNa ane aguNanA bheda jANanAre che, kRtajJa che tathA lokapriya che. tame ene dRSTie te vakhate nahiM je hoya, paNa zuM tame enA viSe kAne sAMbhaLyuM paNa nathI ? zuM sahastrakiraNa-sUryane keI na jANatuM hoya ema bane kharuM? sakaLa pRthvIne viSe evA kaI paNa guNa nathI ke jeoe - AkAzane viSe tArAgaNanI jema enAmAM vAsa nahiM karyo hoya. pachI AdrakarAjAe kahyuM- he putra, tuM zreNikarAjAnA putranI sAthe mitrAcArI karavA dhAre che e bahu yuddha che; kAraNake kulakamAgata rIta-rivAjane kaNa nathI anusaratuM ?" A pitAne 1 (1) uttama prAMtone samuha. (2) cakravAkapakSI.. . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 208 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. Adeza sAMbhaLIne te AdrakakumAra bamaNo utsAhamAM AvyuM kAraNake mayUra utkaMThita te haja tyAM vaLI saMlApa ( TaMkAra) paNa karyo. tethI teNe saMbhrama sahita zreNikarAjAnA sacivane kAnamAM kahyuM- he maMtrIzvara, tame mane kahyA zivAya jaze nahI. zreNikarAjAnA maMtrIe AdrakakumAranuM kahevuM kabula rAkhyuM; kAraNake suMdara kAryamAM keNa sahAya na Ape ? pachI rAjAnI sArI rIte AgatAsvAgatA pAmelo e saciva pratihAre batAvelA AvAsane viSe jaI rahyo; kAraNake jemanA svAmI sAmarthyavAna heya che enA sevake paNa sAre satkAra pAme ja che. ekadA (gheDA divase gayA pachI ) AddhakarAjAe ene muktAphalAdika ApIne pitAnA mANasa sAthe ene deza mokalya. e vakhate AdrakakumAre paNa zreNika rAjAnA maMtrIne kahyuM-are bhAI, tame mArIvatI abhayakumArane eTaluM kaheje je-te buddhidhana, dazaratha jevI rIte IMdranI sAthe, tevI rIte AdrakumAra dUra rahelA evA paNa tamenI sAthe maitrI karavA Icche che. ?" e pramANe saMdeze kahIne jANe bhaviSyamAM gurU thanArA abhayakumArane pahelAMthI ja satakAra karavAnuM hoyanI ema ene muktAphaLa vagere ApIne eNe visarjana karyo. pachI e bannee rAjagRhanagare jaIne Adraka rAjAe ApelI sarva vastu zreNika mahIpatine arpaNa karI. pelA sacive paNa AdrakakumAre ApelI zreSThabheTanI vastuo abhayakumArane ApIne tene saMdeze kahyo. e sAMbhaLI jinazAsanane jANakAra e abhayakumAra vicAravA lAge. A AdrakumAre nizcaye pUrva janmane viSe saMyama pALe - haze; paNa pitAnuM sAdhupaNuM virAdhyAthI e, mAsakSapaka caMDakauzika tiSkane viSe utpanna thaye hatuM tema kevaLa anAne viSe utpana thayela che. A bhAgyabhAjana Adrakane have siddhi nizcaye hAthane viSe ja che; kAraNake abhavi ke 1 mahinAnA upavAsa karanAra, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ A - anupama bheTa. 209 dUrabhavi ja kadipaNa mArI mitrAcArI achata nathI. vaLI nizcaya samAna zIla-dharma-ceSTita ane-vayavALA prANIone ja sala gADha maitrI thAya che. kAraNake niHsaMzaya adha bhAga adha bhAganI sAthe, ane caturtha bhAga caturtha bhAganI sAthe ja maLI jAya che. mATe kaIpaNa upAyathI e AdrakumArane evI rIte prabodha pamADuM ke jethI e pitAnA cittane dharmane viSe geje. mATe eka bheTa tarIke huM ene jinezvaranI pratimA meluM ke jethI e jaIne kadAcita ene pitAne pUrva janma smaraNamAM Avaze. " ema vicArIne mUrtimAna cintAra hAyanI evI jAtivaMta. ratnanI banAvelI zrI AdidevanI eka apratima pratimAne ghaMTikA-dhrupadahana pramukha upakaraNe sahita, bhavasAgara tarI javAne mATe eka heDI hAyanI evI maMjuSAne viSe mUkI ene dvAre tALuM daI pitAnI mudrAthI mudrApita karI. abhayakumAranA AvA buddhivaibhave devatAonA gurU bahaspatinA cittane viSe paNa nizcaye Azcarya utpanna karyuM; kAraNake eNe abhavya athavA durabhavya ItyAdine pitAnI meLe nizcaya karI e AdrakakumArane pratibaMdha pamADavAne A upAya che . pachI jyAre zreNika rAjAe AdrakarAjAnA mANasane maheTI mahaTI bheTa ApIne vidAya karyo ( kAraNake sata purUSe snehanI vRddhi thAya evAM - kAryo kare che ) tyAre abhayakumAre paNa tene sArI rIte satkAra karIne pelI peTI tene soMpI ane kahyuM ke-tuM mArA bAndhava AdrakakumArane A peTI Apaje ane mArI vatI kaheje ke tAre ekalAe e peTI ekAntamAM ughADavI ane temAM rahelI vastune - Adara sahita jovI, paNa bIjA keIne e batAvavI nahiM. " - pelA mANase abhayakumAranuM kahevuM harSa sahita sAMbhaLI lIdhuM; ane pitAne nagare jaI pitAnA svAmI AkarAjAne ApavAnI hatI e bheTa ApIne pachI AdrakakumArane paNa pelI maMjuSA sepI; ane abhayakumArane saMdeze skuTapaNe kahyo. 1 jemAM dhupa bALavAmAM Ave che te. ( padhANuM re. . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ za abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. tyAra pachI AdrakakamAre paNa ekAntamAM jaI pelI peTI upADI; che, paramAtmAnI kaLA jevI, yugAdi bhagavAnanI-aMdhakArane nAza karavAne samartha evI-pratimA enI dRSTie paDI. e joI eNe vicAryuM-ahe! A kaI uttama AbhuSaNa che. huM te zuM ene mastakane viSe-kaThane viSe ke karNane viSe, kyAM dhAraNa karuM? e te bAtuM, karanuM, vakSasthaLanuM ke bIjA keI avayavanuM AbharaNuM che ? athavA e te kaMI bIjI ja vastu che ? A vastu meM pUrve kaI sthaLe dIThelI lAge che; paNa mANasane jema garbhavAsa, tema mane kaMI smaraNamAM AvatuM nathI. ema vicAra karatAM karatAM ene jAtinuM smaraNuM karAvanArI mUcho AvI; athavA te kaSTa vinA kaMI phaLa nathI. mUcha vaLI eTale ene sadya jAti maraNajJAna utpanna thayuM ane bhUlI gayelI vAta prabhAta yAda Ave che ema ene pitAnA pUrva bhavane vRttAnta yAda Avya AthI trIje bhave, magadha dezane viSe vasaMtapura nagaramAM sAmAyika nAmane gRhastha hatuM ane mAre badhumatI nAme priya strI hatI. tyAM ekadA jaMgama kalpavRkSa hAyanI evA susthitaAcArya padhAryA hatA. temane vaMdanA karavAne huM mArI patnIne laI gaye hate ( kAraNake bhaMDAra ughaDyo sAMbhaLIne levA javAnI ke nathI utAvaLa karatuM?) pachI Adara thakI temane praNAma karI meM ane mArI strIe temanA mukha thakI dharmadezanA sAMbhaLI hatI; kAraNake caMdramA thakI amRta ja upalabdha thAya che. e gurU mahArAjAnA vAkyathI, uttama maMtranA jorathI zarIramAMthI viSa mAtra nIkaLI jAya che tema amArA aMta:karaNamAMthI sakaLa bheganI IcachA satvara nIkaLI gaI. eTale ame susthita AcAryanI pAse dIkSA grahaNa karI; kAraNake prayatna mAtramAM phaLa ja pradhAna che. pachI saMyama pALate huM sAdhuonI sAthe ane mArI patnI sAdhvIonI saMgAthe rahevA lAgI; kAraNake dharma nItivaDe ja siddha thAya che. ekA huM gurU saMgAthe eka nagaramAM rAjya hatuM. tyAM thI mAre hatA emAM evA lii gayo P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvabhavanuM maraNa. 21 adhamatI paNa sAthIonI sAthe te vakhate AvI hatI. meM savegathI dIkSA grahaNa karI hatI te paNa badhumatIne joIne mane pUrvanA gavilAsa yAda AvyA; kAraNake karmanI gati vicitra che !. eTale huM AtmAne bhUlI jaIne ene viSe ati anurakta thaye; kAraNake kAmane vaza thayele prANI pitAnI avasthA bhUlI jAya che. pachI meM mAro abhiprAya eka bIjA sAdhune jaNAvyuM hatuM, teNe paNa te pravatinI-sAdhvIne jaNAvyuM hatuM kAraNake sajajane nirantara pApabhIru hoya che. pravatinIe paNa e mAre abhiprAya badhumatIne nivedana karyo, kAraNake sarve dhArmikajananI AvI ja mati hoya che. te jANIne satI sAdhvI baMdhumatI viSAda pAmI; kAraNake dharmakAryone viSe viparItatA joIne kene kheda na thAya? pachI eNe pravatinIne kahyuM-je gADha anurAgane lIdhe e madenmatta hastAnI peThe pitAnI hadanuM ullaMghana karaze te vRddha thayelI gAyanI peThe mArA jevI abaLAnI koNa jANe kayA prakAranI gati thaze ? huM dUra dezAtre jaIza te paNa caMdramA jema kumudvatIne tema e mAre rAga mUkaze nahiM. Ama e mhAre nimitte bhavasAgarane viSe paDaze; paNa che svAmini, mAruM ke tenuM zIla khaMDita na thAya eTalA mATe huM te nizcaye satvara mRtyu aMgIkAra karIza; kAraNake viSama kArya AvI paDe tyAre prANu tyAga karavA eja sArUM che. " ema kahI mahA satvane bhaMDAra evI e badhumatI sAdhavIe anazana karI dehane ane tenI sAthe vipattine paNa aMta ANye. eTale kSaNamAM e te vargane viSe gaI kAraNake evI rIte mRtyu pAmelA zuddha AtmAvALAonI --zubha gati heya che. pachI ene vRttAnta jANu huM to pizcAttApa karavA lAge. ahe! dhikkAra che mane ! ke meM AvuM pAyakArya karyuM. kemake meM evI prArthanA karIne baMdhumatIsAvIne ghAta karyo, tethI mane trASihatyAja phakta nahi paNa strIhatyA suddhAM lAgI. tethI mane narakane viSe paNa rahevAnuM nahiM maLe; ane A lokamAM te huM sadA nindApAtra thaIza. purUSa thaIne 1. tharAmathI-virAga dazAthI ja P.P.AC. Gunratnasuci M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra, paNa huM muMjhAI gaye ke jethI meM vratane kalaMkita karyuM ! mAre mukhe je ma che te eka zvAnane mukhe kema na ugI? eka badhumatI sAdhvIja phakta jagatane viSe satvavatI che kAraNake eNe mArA taraphathI kalaMkita thavAnI AzaMkAthI pitAnA dehane aMta A. eNe te pitAnuM vrata lezamAtra paNa bhAgyA zivAya phakta mArAja deSane lIdhe mRtyu aMgIkAra karyuM tyAre hRdaya thakI paNa zIlane bhaMga karyo che jeNe evA mArA jevAe jIvavuM yaMgya kahevAya kharUM ? mATe huM paNa nizcaye prANa tyAga karIza " e vicAra karIne te vakhate meM paNa anazana grahaNa karyuM hatuM. zubha dhyAne mRtyu pAmIne huM paNa svargane viSe devatA thaye hite; kAraNake anutApanA hetuthI mane paNa zreSTha gati prApta thaI hatI. pachI svargathakI avIne huM A dharmarahita evA dezane viSe utpanna thaye chuM; athavAto zubhAzubha karma cirakALe paNa phaLe ja che. * "je abhayakumAre A pratimA na mokalI hatI te andhArA kuvAmAM rahelA aMdhapurUSanI jema, A mehasAgaramAMthI mAre keNu uddhAra karata? anAyadezarUpI zayyAne viSe bhAvanidrAmAM sUtelA mArA jevAne jeNe prabodha pamADyo evI je enI A buddhi-tene huM pote balirUpa thaIza. mATe abhayakumAra have mAre pitAmAtA, mitra, snigdhabaMdhu ane sahodara thaye che; athavA te eTalethI zuM ? e have mAre gurU thaye che. evuM kayuM bhAgyazALI varSa- mAsa-ka divasa, kaye prahara ane ye kSaNa Avaze ke jene viSe mAre abhayakumArane meLApa thaze? mATe tAta AjJA Ape te laIne, ane nahiMto lIdhA vinA paNa huM tenI pAse jaIza; kAraNake karavA gya kArya hoya te game tema paNa karavuM. pachI te ja divasathI AraMbhIne te e yugAdIzvaranI pratimAnI pratidina pUjA karavA lAgyA. ekadA vakhata joIne eNe enA pitAne vijJApanA karI; kAraNake rAjAone taka joIne ja vijJApanA karavI joIe; .. anyathA siddhi thatI nathI. eNe kahyuM- he tAta, cAra jema P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ mitradarzananI kaMThA. . ra13 caMdramAnA darzana karavAne tema huM zreNikaputra-abhayakumAranA darzana karavAne ati utkaMThita thaye chuM. putraviyoga sahana karavAne azakta evA Adraka rAjAe kahyuM- he vatsa, paradezagamana sArUM nathI, kemake parabhUmi nirantara vidmayukta hoya che. mATe he putra, tuM ahiMja rahIne enI sAthe mitrAcArI bAMdha; kAraNake ekabIjAthI dUra rahetA evA paNa meghane ane mayUrane mitrI nathI zuM ? ApaNuM ane enA pUrvajo vacce je prIti hatI te paNa e pramANe ja hatI mATe tuM paNa emaja kara, kAraNake kuLane saMpradAya hamezAM zreyaskara che. " pitAe Ama kahyAthI, patnIne viSe anurakta ane sAthe raNakSetrane viSe utkaMti e subhaTa yuddhane viSe jaI zakato nathI tathA yuddhathI dUra paNa rahI zakato nathI tema AdrakakumAra paNa pitAnI AjJA chatAM ahiM rahI zakyA nahIM, tema abhayakumAranA darzananI utkaMThA chatAM tenI pAse paNa jaI zo nahIM. eTale tyArathI e sarvadA, hastI jema madanA bindue varSAve tema, azajaLanI dhArA varSAvavA lAgyuM. je dizAne viSe abhayakumAra rahetA hatA te dizA tarapha nirantara mukha karIne e bhejana-Asana-snAna-zayana pramukha kiyAe karavA lAge. pakSInI peThe pAMkha karIne paNa uDIne enI pAse ekadama javAne e IcchavA lAgyuM. enA vinA ene ekAntamAM ke mANasenA sAthamAM paNa, jaLa vinA malyane jema sthaLane viSe tema, cena paDatuM nahiM. ethI ene maLavAnI utkaMThAne lIdhe pitAnA mANase suddhAne pUchayuM ke--magadhadeza kaI dizAe Avela che tathA emAM rAjagRha nagara paNa kayAM AvyuM ? * putranI AvI ceSTA joIne bhUpatie paNa vicAryuM ke nisaMzaya have A mAre putra abhayakumAra pAse gayA vinA nahiM rahe; huM joI rahIza ne e hAthamAMthI jato raheze, kAraNake jenuM mana uchaLI rahyuM che te koI divasa rahe khare ? mATe have huM ene evI sArI rIte kabajAmAM rAkhuM ke jethI e bhAgI jaI zake ja nahIM; kAraNake pAMkha chatAM paNa pAMjarAmAM pUreluM pakSI kyAM jaI tA 2STA pAse gayA ane e. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra4 abhayakumAra maLIzvaranuM jIvanacaritra. zake ? " ema vicAra karI eNe pitAnA pAMcaso subhaTane Adeza karyo ke tamAre AdrakakumArane baMdobastamAM rAkhavuM ane saradeza tarapha javA de naDuiM." rAjAne A Adeza thaye eTale te eo, karmaprakRti jema saMsArI jIvanI sAthe ja rahe che tema, AdrakakumAranI sAthene sAthe rahevA lAgyA; ene ekale mUkatA ja nahiM. eTale te e pitAne jANe bandikhAne nAkhe heya ema sanate, abhayakumAranA caraNanuM smaraNa karato chato nIkaLI javAne A upAya karavA lAgyuM -eNe hamezAM azvone khelAvavAnA medAnamAM pitAne azva khelAva zarU karyo; kAraNake ALasa khAI gayelA mANasonI kadApi siddhi thatI nathI. pAMcae avAra-subhaTa enI pAse ubhA rahetA ane e ( AdrakakumAra ) pitAnA azvane khelAvate khelAvato dUra jaI a5samayamAM pAcho Avate. A pramANe temane vizvAsa pamADI te nirantara vadhAre vadhAre dUra javA AvavA lAge; athavA to dharmane vAte kapaTa ( karavuM e) suMdara che. e Ama karavA lAge eTale sAmantane vizvAsa beThe; athavA te ema karavAthI AkhI pRthvIne paNa vizvAsa bese emAM kAMI Azcarya nathI. pachI eNe potAnA vizvAsu mANasene pitAne abhiprAya jaNu; kAraNake ApaNuM ciMtita nahiM aguDha rAkhavAthI tema vaLI nahiM atiguDha rAkhavAthI siddha thAya che. eNe emanI pAse samudrane viSe eka pravAhaNa taiyAra rakhAvyuM ne temAM, AtmAne viSe jJAna pramukha bhare tema, ratna bharyA. vaLI pahelethI ja, jagama prAsAda ja hoyanI evA e vahANane viSe eNe zrI AdIzvaranI pratimA paNa mUkAvI. pachI pUrvanI peThe azvane pheravatA pheravato e bahu dUra jaI adazya thaI gayA ane kSaNamAtramAM, unnata evA guNasthAnane prApta thaye hAyanI tema, e prahaNapara ArUDha thaye. A pramANe e A gurUsamAna nikAvaDe mithyAtvarUpa sAgarane ullaMghane, bhavya purUSa darzanane prApta kare tema, Adeza pratye pAmyuM. tyAM vAhanathakI utarIne eNe satvara, e P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdrakamAra pratyekabuddha. ra1pa pite atyArasudhI rAkhelI thApaNu ja hoyanI evI zrI jinapratimAne abhayakumAra pAse mokalI dIdhI, ane jinamaMdira, jinabiMba, purataka ane caturvidha saMgha-e sAta kSetrane viSe dhamabIjanI vRddhine arthe dhanane vyaya karyo. pachI yatine veSa dhAraNa karI eNe uttama maMtra jevuM sAmAyikasUtra suddhAM pite uzcaryuM. paNa evAmAM te devatAe gaganane viSe rahIne vANuM kahI ke he AdrakakumAra, tuMja siMhanI peThe zuravIra ane satvavAna che, kAraNake teM A pramANe kSaNavAramAM rAjya tajIne dIkSA levA mAMDI che. paNa hajI tAre bhegAvaLI kama bAkI che te pratibaMdhaka che. mATe jyAM sudhI e pUrepUrAM kSaya pAme tyAM sudhI vilaMba kara. kAraNake nikAcita karma bhogavyA vinA kSaya pAmatuM nathI; e bhegAvaLI kama bAkI hoya tyAM sudhI jinezvara bhagavAna paNa dIkSA AcaratA nathI mATe emanA zeSa anuyAyioe paNa temaja AcaraNa karavuM. tethI e karma bhegavI lIdhA pachI ja tuM dIkSA gratuNa karaje, hamaNA Agraha tyajI de; kAraNake je punaH pAchaLathI utpanna thavAnuM che tene hamaNAM nAza karavAthI paNa zuM?" e parathI eNe pitAnA pirUSa viSe khuba manana karyuM ane tevatAnA vacanane nahi gaNIne dIkSA lIdhI ja; kAraNake athajana deSa jete nathI. - have A AdrakakumAra pratyekabuddha vihAra karatA karatA keI bhavitavyatAnA cage ja vasaMtapura nAmanA vagarane viSe AvyA; ke jyAM AkAza sAthe vAta karatI gunAthI dhoLelI havelIo jANe dAtArajananAM yazanA piMDa ja heyanI ema virAjI rahI hatI, tathA atizaya sugaMdha ane vikAsane - lIdhe lakSmInA nivAsasthAna evA puSpavaDe vATikAo taratanI guthelI mALAonI jema, zebhI rahI hatI. e nagaranA keI devamaMdiramAM, e jaMgama zamatA rasa hoyanI evA muni dharmadhyAnaparAyaNa thaI kAtsage rahyA. A nagarane viSe nirmaLa guNAe karIne zreSTha e eka 1 parUSatva-AtmabaLa. * * * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. atyaMta samRddhivAna devadatta nAmane zeTha vasate hato. ene pitAnI samAna rUpa-guNa-vaya AdithI zobhatI dhanavatI nAme patnI hatI. ( have ) pele je badhumatIne jIva hato te svargathakI cavIne A daMpatIne tyAM putrIpaNe avataryo hato ane jaMgama lakSmI ja heyanI evI e putrInuM zrImatI evuM nAma pADyuM hatuM. dhAvamAtAothI ucherAtI ane badhujanathI lADa laDAvAtI evI e bALA anukrame hamaNAM ramavA javA jeTalI vaye pahoMcI hatI. eTale A vakhate e samAna vayanI bahenapaNIo sAthe ramatI ramatI jANe e jaMgamatIrthane vaMdana karavAne ja heyanI ema eja devamaMdirane viSe AvI; ane tyAM seve pati varavAnI ramata ramavA lAgI; athavA te bALapaNane viSe to pitapatAnA svabhAvane ucita evIja ceSTAo thAya che. emAM siA paraspara kahevA lAgI--he sakhIo, siA pitapatAno manavAMchita vara vare," eTale see ema karyuM; ahA ! jene viSe AvA prakAranI kaDAo atyaMta virAjI rahI che evI je bAlyAvasthA tenI kaye mANasa spRhA nathI karato ? evAmAM zrImatI belI-he sakhIo, huM te A munine varI; eja mArA vara che. kAraNake sudhAthakI para evuM je-jana-te kadi keIne rUce che kharUM? te vakhate AkAzavANuM thaI ke-he vatsa, te ThIka vara pasaMda karyo, te ThIka vara pasaMda karyo; kAraNake aneka jaNa asAragrAhI hoya che; sAragrAhI te bahu viralA ja hoya che. " ema prazaMsA karI devatAe maha garjanApUrvaka ratnavRSTi karI; kAraNa ke dAna vinAnI ekalI prazaMsA.enA gharane viSe ja rahe ( athota kaMI kAmanI nathI.) gajenAthI bhaya pAmIne zreSThIputrI, jANe " cirakALe mane pati maLyA che, te have jatA na raho " evI buddhithI ja hAyanI ema munine caraNe vaLagI paDI. eTale "ahe! A mArA vratarUpI meghane, putrane jema atizaya lADa tema, vAyurUpI anukuLa upasarga thavA mAMDyo" ema vicArI sAdhu satvara tyAMthI nIkaLI gayA; athavA te agnine pAse Avato jaNane keNu zIgha nathI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhune varanArI zrImatInI vAvasthA. 217 jatuM rahetuM? pachI, jene keI svAmI na hoya evI lakSamI rAjAnI che ema gaNI rAjA pite tyAM AvyuM kAraNa ke enI meLe mukhane viSe AvIne paDato rasa kene gaLe nathI lAgatuM? paNa aha! pite aneka dezanA svAmI chatAM ane vaLI aneka karothI skurAyamAna thatA chatAM paNa rAjAo, rAhuthI jema sUryacaMdra herAna thAya che tema, phakta eka lebhane lIdhe bahu herAna thAya che. kAraNa ke e rAjAnA sevako jevA pelA ratnane grahaNa karavAne pravRtta thayA tevA temaNe (ratnane sthAne) kUkAra karatA sepe jeyA. rAjA lebhI hatI chatAM paNa ratnane lIdhA vinA pAchA gaye; kAraNa ke jyAM sudhI bhaya batAvavAmAM AvatuM nathI tyAM sudhI ja lajA rahe che. eTalAmAM AkAzane viSe devI belI-" A dhana meM zrImatIne vara taraphathI varaNa tarIke ApyuM che." e sAMbhaLI lakSyathI bhraSTa thayelA dhanurdhArInI peThe rAjA vilakSa thaI gaye, (jhaMkhavANo paDe.) pachI samasta rane zrImatIne pitA pitAne ghera laI gayA; kAraNa ke pitAnI meLe bheTa dAkhala AvI maLeluM dhana keI mUkI de khare ? leke paNa Azcarya pAmatA pAmatA kSaNavAramAM pitapotAne sthAne jatA rahyA; kAraNa ke game eTalAM kautuke jevAthI paNa kaMI peTa bharAtuM nathI. have keTaleka varSe zrImatI nAnA prakAranA yuvAnanA manarUpI netrone vaza karavAne kAmaNarUpa evI yovanAvasthAne pAmI; tenA senArUpAnA nUpuravALA caraNa jANe kamaLAne parAjaya karIne (temaNe) prApta karela e je yaza-tenAthI yukta hoyanI ema virAjavA lAgyA. hAthInI sUMDha jevI enI ane sarala ane kemaLa jaMghA enI kAyAnI ane cittanI jANe saralatA sUcavatI hoyanI ! ( evI hatI ) enA goLa, vizALa, kadaLIstaMbha jevA urU jANe zaMbhunA netranA agnithI tapI gayelA kAmadeve AliMgana karelA heyanI evA zobhatA hatA. vaLI kAmadevarUpI bhivra achata thaI paDe che, te paNa enA marUdezanI bhUmi jevA ucca nitambapadezane ja jANe Azraya laIne heyanI ! upara AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. rahelI trivalivALI enI kukSi paNa kRza hatI. athavA te va (ba) lithI parAjaya pAmelo e keNa kRza nathI thaI jatA enA vistAravaMta ane puSTa vakSeja jANe yuvAnanA cittane meha pamADavAne iMdrajALikanA (be) gaLAja hoyanI evA zubhatA hatA. bhujAnA agrabhAge rahelA enA bane kara jANe, enA candravadananI zobhAne nahi joI zakayAthI (pitAnA) nALavA (rUpI caraNa) ne uMcA rAkhI (pate) adhamukhe ( mukha nIcuM karI ) rahelA be kamaLAja haiyanI. evA dIpatA hatA. caMdramAnuM phlAvA pAmyuM teja jaNAya ke je (caMdra) enA mukhanI taddana pAse AvIne pitAnI kaLA batAve, anyathA to (zaramAIne dUra jate raho che eTale) tyAM rahyo rahyo bhale mukhavikAsa karyA kare ? ema enAM bIjA paNa avayave lekenA cittane prIti upajAvanAra hatA; athavA te modakanuM te saghaLuM ye miSTa ja che. ' have AvI vanamAM AvelI zrImatIne paraNavAne, pazvinInI pAse jema bhramare Ave che tema aneka suMdara vara AvatA. te vakhate ene pitA kahete ke- he putrI, ghaNuM ghaNuM uttama varanAM bhAgamAM Ave che mATe tuM emAMnA keIne kabula rAkha. tyAre zrImatI paNa kahetI je-pitA, huM te sAkSAta nidhAna jevA je bhaTTAraka ( sAdhu ) devamaMdirane viSe AvyA . hatA teneja varI cukI chuM. vaLI e vakhate e mArAM kAryathI prasanna thayelI devIe varaNAmAM ratnanI vRSTi karI hatI tethI te . (kArya) devanI paNa sAkSie thayeluM che. vaLI he tAta, Apa paNa e ratno laI AvyA tethI ApanI paNa emAM kharI saMmati thayelI che; emAM jarAe vANIne vyApAra (meDhAnI vAta) nathI. - 1 vari ne badale vaDhi paNa kavacit vaparAya che. ane jIi ne . baLavAnuM e paNa artha thAya che. * 2 bagAsAM khAdhA kare. bhAvArtha e che ke caMdramAM paNa tenA mukha sAMdaryathI lajavAI jaI dura ja rahahyo che, ahIM AvI zakato nathI, tyAM beThe beThe bagAsAM khAya che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAne Agraha-putrInI lIla. 19 mATe sarva lekanI sAkSIe mAre A pramANe tenI sAthe prakalpa kyo pachI mane bIjA surendra samAna varane paNa ApavI gya nathI, kAraNa ke Apa zuM "sapurUSe vacananI peThe kanyA paNa ekajavAra Ape che " evuM je sarva leke kahe che te nathI sAMbhaLyuM ?" putrInAM AvAM buddhivALAM vacane sAMbhaLIne devadattane kahevuM paDyuM ke-- he bALA tuM jANe brahaspatinIja putrI heyanI ema mahA paDitA che. paNa e muni kayAM haze te ApaNe jANatA nathI, kAraNa ke jANe caraNe bhramarA hAyanI ema e munijane eka sthaLe pagavALIne besatA nathI. e tArA abhiSTa muni Avaze ke nahiM te paNa kahevAya nahiM; chatAM vaLI daivayoge ahiM AvI caDaze te te oLakhAze paNa kevI rIte ? kAraNa ke A nagaramAM evA sAdhuo kaMI bheDA ghaNuM AvatA nathI; ane vaLI teo sarve ekasarakhAja hoya che. chAza ujaLI ane dudha paNa ujaLuM ene bheda kaNa oLakhAvI zake ? vaLI he putrI e tane cAhe che ke nahi enI paNa tane khabara che?.. mATe javarane nigraha karanAra evA paNa takSakasapanA mastakanA . maNi jevA ( agrAhya ) e sAdhunI vAta paDatI mUka. ane A je ATalA badhA zrImaMta-kuLavAna-subhaga ane rUpavaMta vara AvyA che emanAmAMnA ekane tuM vara. e sAMbhaLI putrIe kahyuM he tAta, Ape je Adeza karyo te niHsaMzaya temaja che; Apa vaDIlanAM vacane satya ja che. paNa te pUjyapitAjI, te vakhate je garjanA thaI hatI tethI camakI jaIne huM e muninA caraNe vaLagI paDI hatI tethI, buddhimAna purUSa jema plekAdinA lakSaNane tema, meM emanA caraNe eka lakSaNa joyuM hatuM; A bhavamAM nizcaye e sAdhu ja mArA svAmI che; anyathA suMdara evA paNa bhege-te jANe re heyanI ema mAre kaMI kAmanA nathI. enA sivAya anya game tevA utkRSTa vara, paMcadhArAe " vahetI evI paNa mukhanI vANI tRmizAlI janane jema arUcikara che tema mArA cittane bIlakula arUcikara che. putrInA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. AvAM DahApaNa bharelAM vacane sAMbhaLIne "tArAM puNya baLavattara haze te e ene ahIM kheMcI lAvaze" ema zeThe kahyuM, kAraNa ke mAbApane apatya pratye A ja prema hoya che. - have pitAnA evA-Adeza-vacanathI zrImatI bhikSuka sAdhuone varSArUtanA meghanI jema avizrAntapaNe dAna devA lAgI. pAdacinhane jevAnI IcchAne lIdhe e nIcI namI namIne munione vaMdana karavA lAgI; aho jene jene artha hoya che tene tene viSe ja Adara hoya che. Adrakamuni to zakuna jevA paNa e nagara tarapha AvyA nahi; kAraNa ke je gAma javuM na hoya tenI vATa koNa pUche? paNa dizA bhUlI javAne lIdhe ja eo bArame varSe tyAM AvI caDhyA. mATeja loko kahe che ke mANasanuM dhAryuM kazuMye thatuM nathI. tyAM e muni mAdhukarI vRti karatA karatA ghadRkuTIprabhAtanyAye zrImatIne ja ghera AvI caDhyA. eTale nAnA prakAranA paNa gesamUhane viSe govALaNI jema vRSabhane oLakhI kADhe tema zrImatIe paNa emane cinha joIne oLakhI kADhyA. te parathI temane premapUrvaka kahyuM- he prANanAtha, jemane meM bALapaNane viSe devamaMdiramAM kIDA karatAM karatAM svecchAe vayo hatA evA-Apa hariNI samAna mArA jevI mugdhAne tyajI daIne koI dezAntare jatA rahyA hatA, kAraNa ke bALakane chetaravuM bahu saheluM che. paNa have te huM mUkIza tyAre ja tame javA pAmaze, kAraNa ke eka vAra chetarAye e punaH sAvadhAna rahe che. he candrabadhu svAmInAtha jyArathI Apane meM joyA nathI tyArathI kumudanInI peThe huM duHkhe kALa nirgamana karuM chuM. mATe he maDA karUNAsAgara, have Apa kRpA karIne mArI sAthe lagna kare; kAraNa ke purUSa 1ghaTTa kara, kuTI=sthAna; ghaTakuTIkara levAnuM sTezana. kara levAnA sTezana AgaLaja prabhAta thavuM e nyAyane ghaTTakUTaprabhAta nyAya kahe che. (kara na Apavo paDe mATe kAI, (draSTAMta tarIke gADIvALA) rAtrIne samaye ADe avaLe raste thaine gADuM hAMke paNa savAra paDe to jyAM AvavuM ja nahotuM e sTezana AgaLa ja ajANapaNe AvI caDha jue che; ane kara Apavo paDe che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvinI prabaLatA--Adrakamuni saMsArI. 221 nirantara duHkhIjane tarapha vatsalabhAva rAkhe che. je kadi vratane viSe Agraha karIne, mane nahiM paraNo te huM tamane nizcaye strIhatyA daIza. zrImatI A pramANe bolatI hatI eTalAmAM te tyAM bahu mANase ekaThAM thaI gayAM; tathA AlekhAI gayuM che mana jenuM e rAjA paNa AvI pahoMce. nRpati pramukha sarva leke kahevA lAgyA...he sAdhu, A bALAnI prArthanA saphala - kare; kAraNa ke sAdhu ane kalpatarU banene samAna ja gaNyAM che. sAdhue uttara Ape-he aMganA, rogI jema apazyane viSe tema tame mAre viSe prema darzAvecho e kheTuM che. kAraNa ke - zalyaM kAmA viSaM kAmAH kAyA AzIviSopamA / #AmAM prArthanAnA gAmamAM sAttiyuti che. arthata kAma zalya jevuM che, kAma viSasamAna che ane kAma sarpanI upamAne gya che; vaLI kAmanI prArthanA karanArAo pitAnAM kAma (manavAMchita kAryo ) pUrNa karyA vinA durgatimAM jAya che. e zalyAdi traNa vAnAM te A janmane viSeja pIDA kare che paraMtu A kAma te pApakonI piTha bhabhava duHkhadAyaka thAya che. pratrajyA aMgIkAra karIne, je kAmagane gharanA kacarAnI peThe tyajI dIdhA che tevA bhegavilAsane huM have kevI rIte bhegavuM? kAraNa ke kaI mANasa vamana kareluM pAchuM khAte nathI mATe tame mArI AgaLa azubha svapnanI jema kAmaganI vAta paNa karavI rahevA dyo. e sAMbhaLIne rAjA pramukha se kahevA lAgyA...he munivara e sarva satya che; paNa amAre je kaMI kahevAnuM che te, he muni, tame sAMbhaLa. bahu bahu varSo thayAM, ANe paraNavA lAyaka vaye pahoMcyA chatAM paNa svapnane viSe the ApanA zivAya anya varane IcchA nathI, mATe he vicakSaNa muni, ene mane ratha pUrNa kare; anyathA strIhaThane lIdhe kadAcita prANu tyAga karaze. ema na thavA dyo. he sAdhu, bhegavilAsa bhogavI laI puna: paNa dIkSA Acara; kAraNa ke ema karavAthI pAchaLathI paNa zuddha thavAya che. " e sAMbhaLI munie devatAnuM dIkSA pratiSedhaka P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. vacana yAda AvavAthI tathA zrImatInA badhu ane rAjA AdinI prArthanAthI, pitAne arUcikara evuM paNa e lokenuM kahevuM mAnya karyuM. kAraNa ke pAMca mANase bhegA thaIne ele hoya ene gAMDo karI mUke che. cAritrane tyAga karIne eNe zreSThIputrInuM pANigrahaNa karyuM; athavA to karmane anyathA karavAne kaI samartha nathI. pALavA mAMDe; ahe! prANIne ekaja bhavane viSe aneka avasthAo thAya che. prItipUrvaka vividha prakAranA bhogavilAsa anubhavatA e daMpatIne eka kuladIpaka samAna putra ; eNe vakhata gaye dhAvaNu mUkayuM; ane enI jIbha paNa kaI vRkSanAM evAM mULIAMthI atyaMta mardana thaI hoyanI ema anukrame sArI rIte chuTI paDavA lAgI. putra eTalI vaye paheMce eTale have svAmIe zrImatIne kahyuM-he pativratA, rohiNIne jema budha tema tane have A putra sahAdhyakta thaye che. mATe mane rajA Apa ke jethI huM punaH vrata AdarUM; kAraNa ke, pAzathakI jema pakSI tema huM A gRhasthAvAsa thakI nIkaLI javA IcchuM chuM. je tuM hA nahiM kahe te huM dIkSa nahiM lau, kAraNa ke e vAraMvAra grahaNa karavI ane mUkI devI e bALakanI ramata kahevAya, " zrImatI te AparathI A vRttAnta pitAnA putrane jaNAvavAne rU kAMtavAne reMTIo ane puNI laIne beThI. kAraNa ke strIone ekadama buddhi sUjhI Ave che. mAtAne rU kAMtatI joIne putra belya-he mAtA, te A sAmAnya mANasanI peThe zuM karavA mAMDayuM ? mAtAe kahyuM- he vatsa, tArA pitA dIkSA levAnA che tethI meM e AvyuM che, kAraNa ke pati vinAnI strIone prAyaH eja AjIvikA che. e parathI putra lADavALAM, vizvAsajanaka zabdathI mAtAne kahevA lAgyuM-huM mArA pitAne bAMdhI rAkhIza. pachI e kema karIne jaze? ema kahIne eNe reMTIAparathI sUtarane tAMtaNe lalaIne, ceThuM maMgaLa pharatI vakhate sAthe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ gRhasthAzramanAM bAra varSa rara3 varanA caraNa bAMdhe che tema, pitAnA caraNa bAMdhyA. pachI kahevA lAge-mAtA, tuM have bhaya rAkhIza nahiM. meM mArA pitAne sajaDa bAMdhyA che, eTale e karmathI baMdhAyelA saMsArI jIvanI piTha ahiMthI chuTI jaI zakaze nahiM. eTale AdraSumAre paNa vicAryu -ahA ! A bALane paNa nAraMgI Adi phaLane viSe hoya te mAre viSe koI avarNanIya sneha che. mATe A mArA pagapara putre sUtaranA jeTalA AMTA dIdhA che teTalA varasa paryanta huM gRhasthAzramane viSe rahIza kAraNa ke e AMTA aTaTeja devarAvyA che. ema kahI eNe e AMTA gaNI joyA te svargamArganA baMdhanI jeTalA barAbara bAra thayA. Ama e AdrakaMkumAra vrata letAM aTakaye; mATeja vidvAna loko kahe che ke mahaTA mANasonA paNa ethati vacvitrA ( uttama kAryo bahu vidmayukta) hoya che. A pramANe zrImatIe putra dvArA patine vrata grahaNa karatA aTakAvyA; kAraNa ke anya upAyathI siddhi thatI hoya tyAM sudhI vara koNa utpanna kare ? paNa AkakumArane te samRddhivAna che paNa gRhavAsa prItidAyaka thaI paDaze. nahiM; kAraNa ke rAjahaMsane suvarNanuM pAMjarUce sukhakAraka thatuM nathI. have AdrakumAre sukhe duHkhe paNa saMsAra calAvavA mAMDya; ane jema tema karIne bAra varSa nigamana karyo. bAramA varSane anne eNe ekavAra rAtrIne viSe pitAnA manamAM saMvega rUpI rasanI nIka samAna evo vicAra karavA mAMDeye-ahe ! gatabhavane viSe meM nizcaye vratabhaMga karyuM haze, tenA prabhAvathI (mane kheda thAya che ke, huM anAryadezamAM utpanna thaye; ane temAM paNa vratabhaMganuM phaLa jANatAM chatAMye meM-pApIe kAyAe karIne hamaNAM vratane bhAMgIne tenA kaDakekaDaka karI nAkhyA. jyAre ajJAnapaNe pApa kyothI paNa mahA duHkha bhogavavuM paDe che tyAra te jANatAM chatAM paNa e (pApakarma) karanAranI to zI gati thaze ? A pRthvI para jeo dharmane oLakhatA ja nathI teonI avasthA zeka karavA lAyaka che. paNa jeo jANatAM chatAMye e P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. karatA nathI teo e karatAM vadhAre zoka karavA lAyaka che; ane jeo dhamane grahaNa karIne ene adhavacce paDato mUke che enI avasthA te sauthI vadhAre zeka karavA lAyaka che. mAre paNa A chellA gaNavelA janavarga jevuM thayuM che. mATe huM have e zuddhine athe dIkSA grahaNa karUM; kAraNa ke buDele evo DAhyo mANasa kadi vadhAre buDavAnuM kare khare?" ema vicArIne eNe prabhAta thayo eTale zrImatIne kahyuM-have dIkSA laIza, kAraNa ke have tAre putra, vRSabhanI peThe, kAmakAjanI dhurAne vahana karI zake e thaye che. e sAMbhaLIne buddhivAna evI zrImatI satIe . patine javA dIdhA; kAraNa ke paMDitajane koIpaNa kAryane viSe ekAgrahI thatA nathI. pachI AdrakakumAre anantAnanta duSkarmone mULamAMthI ukheDI nAMkhavAne samartha evI bhAgavatI-dIkSA punaH grahaNa karI. punaH dIkSA grahaNa karIne e mahAtmA munie traNa jagatanA gurU evA zrI mahAvIra bhagavaMtanA caraNane vaMdana karavA tathA pitAnA gurU abhayakumAranAM darzana karavA rAjagRhanagara bhaNI vihAra karyo kAraNa ke ke vidvAna purUSa viziSTa guNanA lAbhane arthe prayatna nathI karatA? ' have pelA pAMcase sAmo jeo pUrve A AdrakakumAranA rakSake hatA eo hamaNuM caravRttithI araNyane viSe rahetA hatA, kAraNa ke rAjasevAthI vimukta evA pAyadaLane bIjo zo mArga rahyo ? mArgane viSe jatA A Adrakamunine, kapilamunine pAMcase cerI maLyA hatA tema potAnA A pAMcaso sAmanta maLyA. emaNe munine oLakhI kADhayA ane harSa sahita vAMdyA; kAraNa ke cIrakALe svAmIne jevAthI kene harSa nathI thato? munie paNa dharmalAbha pUrvaka emane kahyuM-are bhAIo, tame khATakInI jema A zI kujIvikA laI beThA cho ? pelAoe kahyuM--he svAmI, tame te vakhate amane chetarIne kayAM jatA rahyA tenI amane bIlakula khabara paDI nahiM, ame te tamane bahubahu prayAsavaDe sarvatra zodhyA, paraMtu amArA jevA bhAgyahInane Apa matsAja nahi, eTale
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ . "dharma' nI vyAkhyA. 225 raNakSetrane viSethI palAyana karI gayelAonI peThe ame rAjAne sukha batAvavAne asamartha hoIne (tyArathIja) ahiM rahyA chIe. svAmInI sevAthI bhraSTa thayelA evA ame ahiM coravRttithI ja AjIvikA calAvIe chIe; kAraNake sthAna thakI bhraSTa evA daMta-keza-nakha ane mANase zubhatA nathI. sAdhue kahyuM-are, tame ahi A pramANe duHkhamAM rahe che e yukta nathI, kAraNake A narajanma che te yugazamilAnyAye durlabha che. pilAoe pUchayuM- svAmI yuga milA zuM ? tyAre bhavyajanane pratibaMdha pamADavAne viSe catura evA munie kahyuM-keI mANasa samudranA pUrva bhAgamAM eka yugane laIne nAMkhe, ane enA cheka pazcima bhAgamAM e yuganI saLIne laIne nAMkhe, te jema ghaNakALe paNa e saLIne yuganA chidrane viSe praveza durlabha che, tema manuSyane bhava paNa ekavAra gumAvyuM to punaH maLa durlabha che. vaLI e saLI te kaIvAra paNa pracaMDavAyuthI uchALA mAratA mejhaothI prerAIne e yuganA chidrane pAme paNa kharI; paratu nidrA-hAsya kaSAya AdithI vRthA gumAvela manuSyajanma to bIjIvAra maLatAja nathI. mATe he vivekI sAmanto, sarva purUSArthane sadhAvavAvALA e narajanma prApta karIne dharmakAryane viSe pravRtta thAo. mana, vacana ane kAyAe karIne nirantara trasa ane sthAvara prANIonI uttama rakSA karavI-karAvavI ane karavAnI anujJA ApavI tathA sarvadA sarva prANIone viSe anukampAvALuM-lakAne priya-ane pahelethI vicAreluM evuM satya bhASaNa karavuM vaLI sUkSma ke bAdara paNa pArakI vastune mahA sapanA viSanI peThe tyajI devI; ane sarva deva-manuSya ane tiryaMcanI strIone yAjajIva manavacana-kAyAe karIne mAtA ane bahena samAna nirakhavI; tathA apathyane viSe jema regI kare tema, bAhyaatyaMtara sarva paricahane viSe sadAkALa mUchane tyAga kare; e dhama ? kahevAya che. e dharma utkRSTa badhu samAna che; paramavatsaLa mitra jevo che; vaLI du:kharUpI sapane dUra karavA mahAmaMtratulya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. che ane pAparUpI vyAdhinuM uttama auSadharUpa che. jo tame svAmibhakta che te huM ene putra chuM eTale eka sArasane mAge bIjA sArase cAle che tema tame paNa mAre mArge cAle. pitAnA svAmInA putrane Ave upadeza sAMbhaLIne teo belyA-amArA grahavAsane viSe Apa amArA svAmI hatA te have tamAre bedha pAmelA amArA jevAnA Apa gurU paNa thAo. mATe he svAmI, have amane dIkSA ApIne A saMsAramAMthI tAre; kAraNake kuvAmAM paDato e keNa mANasa hastane Teke nathI Icchata? pachI munivare e sarva sAmatane dIkSA ApI, kAraNake mahaTA purUSe sarvadA hajAranA udara bharavAvALA hoya che. pachI AgaLa Adrakamuni ane pAchaLa tatkALadIkSita pAMcase ye sAdhuo-ema vihAra karatA eo jANe yuthapatihastI ane enAM baccAo cAlyAM jatAM hoyanI ema atyaMta zobhavA lAgyA. evAmAM mArgane viSe e munisiMhane, dukhe joI zakAya e, durmukha ane kalahapriya kSudravAdya je zALa sAmo maLe. pitAne vizeSa jJAnI mAnata e gozALa vagara belAbe vAcALa thatuM AvyuM ane AdrakamuninI sAthe vivAda karavA lAgyuM. eTale tyAM te bhUcaraprANIo, ane khecara- . vidyAdharAdi ekaThA thaI gayA ane netra prasArIne jovA lAgyA kAraNake pArakuM vagara paisAnuM ketuka keNu nathI jotuM ? gozALe Adrakamunine kahyuM-tame A kezalecAdi kriyA kare che te sarva uSarabhUmine viSe bIja vAvavAnI jema vyartha che; kAraNake zubhAzubha phala ApanArI evI ekalI niyatija, sarva dhAjone jema vRSTi tema, sarva bhAvanI heturUpa che. athavA te ave sarve azvasamAna che, hastIo hastI jevA che, manuSya save manuSya jevA che, ane strIo paNa seve strI tulya che; vaLI TADha ziyALAmAM paDe che, taDake unDALAmAM paDe che, ane vaSAda cemAsAmAM Ave che e sarva banAvomAM niyati ja kAraNarUpa che. he muni, je e ThekANe niyati kAraNarUpa na hoya te A niyatAkArake P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ zALA sAthe vAdavivAda 227 bahu alpa che te kema hoya ? svargAdi paNa je prApta thavAnAM haze to te ahiM ( A pRthvI para ) paNa prApta thaze. mATe tame tuSakhaMDananI paThe vRthA tapazcayonuM duHkha sahana kare che. gazALAe A pramANe AkSepa sahita ane maheTe svare munine kahyuM te sAMbhaLIne e munirAjathI paNa bolyA vinA rahevAyuM nahi, kAraNake mRgarAjasiMha zuM koInI paNa hAka sahana kare khare? e sAdhu belyA-are ! tAre kapilavAda mAtra pAmarajanenI parSadAne viSe ja sAre che; (kAraNake) ziyALIAnI kIkIyArI ziyALIAonA ToLAne viSe ja pe che. A niyatinI sAthe ja karma, svabhAva, kALa ane udyama hoya te ja kAryasiddhi thAya che. je niyatija sarva bhAvavastuonuM kAraNuM hoya te keDArane viSe rahelAM bIja paNa kArya kema na sAdha (kema na uge) " niyatAkAra kALa che ema te pratipAdana karyuM eTale te svayameva kALane paNa pramANarUpa mAnya kahevAya. paNa niyati pramukha vinA eka kALa paNa heturUpa nathI; kAraNake ema hoya te kaI vakhata vaSokALane viSe paNa vRSTi thatI nathI e kema bane ? pratimA banAvavAne gya athavA agya evA pASANu athavA kASTanA nizcita dRSTAntothI "svabhAva nI hetatA paNa siddhaja che; eTale ke bIjAonI sAthe "svabhAva' paNa eka hetu che, ema siddha thAya che. vaLI e "svabhAva' ekale hetubhUta che ema paNa na mAnavuM; kAraNake je ema heya te purUSanA prayatna vinA paNa kASTanI pratimA banata. vyayavahAranuM samapaNuM che te paNa keI sthaLe lAbha thAya che ane anya sthaLe nathI thate mATe "kama' paNa nizcaye upara kahelA hetuonI sAthe eka hetu che ema samajavuM. vaLI nikAcita evuM je kama te paNa kaI vakhata upara kahyA e purUSakAraAdithI parAjaya pAme che mATe karma paNa ekaluM ja kAraNabhUta nathI. udyamathI bhUmi pedavAthI jaLano pravAha nIkaLe che mATe . e udyamane paNa tAre eka hetu mAnavo paDaze. vaLI niyati P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. pramukha vinA A purUSakAra ( udyama) ekale ja heturUpa nathI; kAraNake prayatna karyo chate paNa bhUmimAMthI jaLa nisaratuM nathI ema paNa kavacit bane che. mATe e sarve bhegAM maLIneja (keI) kAryanA hetubhUta thAya che. eka ja vastumAMthI kadi paNa bIjI vastu saMbhavatI nathI; sarva vastuo sAmarthya (saghaLI-ghaNI-aneka vastuo.) thakI utpanna thAya che, mATe nizcaye A vivAdanA vastu rUpa kAryanI utpatti anvaya-vyatirekane anuvidhAyitvane lIdhe niyati pramukha sarvanA ekatra maLavA thakI ja thAya che. jenA anvayavyatirekanuM je anuvidhAna kare che te temAMthI utpanna thAya che. dRSTAMta tarIke (jemake ) aMkura e bIjAdino anuvidhAyaka che. vaLI vivAdanA vasturUpa evuM e kArya kALAdi sAmagrInuM anuvidhAyaka che mATe e emAMthI ja utpanna thAya che evuM anumAna paNa thAya che. A pramANe yukti-pramANa AdivaDe Adrakamunie parAjaya pamADyo eTale e gozALa ( be ) mina rahyo; kahyuM che ke sUryanA pratApa AgaLa pataMgIyuM kayAM sudhI tejasvI dekhAya ? becarAdi paNa harSa sahita jayamaMgaLa zabda karatA, yuddhane viSe vijaya pAmelA subhaTanI jema AdrakamuninI kastuti karavA lAgyA. -ahIMthI AgaLa cAlatAM Adrakamuni hastitApasa nAmanA eka Azrama pAse AvI pahoMcyA. te AzramanI jhuMpaDIo sa : tApasa ane tApasIothI purAI gaI hatI. vaLI tyAM taDakAmAM hastinuM mAMsa paDeluM hatuM; tathA sarvatra hastinAM asthi-cama-dAMta Adi verAyelAM paDyAM hatAM tethI e eka khATakInA ghara jevuM jaNAto hate. e tApase ahIM nirantara hastione ja haNI arvAcIna mAMsAhArI lokenI peThe mAMsapara ja nirvAha karatA hatA. emane abhiprAya evo hatuM ke eka hastinuM mAMsa ghaNu kALa sudhI cAle che mATe akeka hastine ja haNa e sAruM che. keLa-bhUMDa-chAga-haraNa masya-mRga Adi prANIo Ave che tathA dhAnya paNa bahu bahu prakAranAM thAya che . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ hastIne mikSa. 229 paNa emane vinAza zA mATe karavo joIe ? sarva vastuone AhAra karavAmAM adhika pApane lAbha thAya che. paNa vicakSaNa heya teja Avaka tathA vyayane pUrNa vicAra kare che. " potAnI buddhie jIvadayAtatpara evA e tApasIe A pramANe "dharma" ne kalpI kADhIne hamaNuM eka hastIne pitAnI eka mahAnta puMjI hAyanI ema vadha karavAne bandhanAvatI bAMdhyuM hatuM. maheTI zaMkhalAne viSe rahele A hasti kyAM hatuM teja mAge jaMgama jIvana-eSadha ja heyanI evA Adrakamuni cAlavA lAgyA. aneka loke jene bhaktisahita vaMdana karI rahyA che evA tathA pAMca sAdhuonA parivAravALA A munine joIne laghukama eTale haLukarma hovAthI e hasti vicAravA lAgya-A munine namana karanArAone dhanya che, huM paNa ene hamaNAM jaIne namuM-paNu mane te taskaranI jema bAMdhe che mATe huM hanapuNya chuM; eTale zuM karuM ? eTalAmAM muninI dRSTi paDavAthI enI sAMkaLa jIrNa thaI gayelA deraDAnI peThe truTI gaI; kAraNake enA prabhAvathI te karmanA babdha suddhAM satvara nAza pAme che. (sAMkaLanuM bandhana gayuM eTale ) hasti paramabhakti sahita vaMdana karavAne muni sanmukha deDyo. eTale ke enA bhayathI tarapha nAsavA lAgyA. paNa muni te emane ema ubhA rahyA tethI mANasa ekamukhe bolavA lAgyA-A hastI nizcaye munine hiNaze; kAraNake pazuone kAryakAryane viveka hoto nathI. paNa e hastI to jaIne suMDha nIcI namAvIne munine caraNe paDyo-te jANe ema jaNAvate heyanI ke A caraNanA pratApe mAre mekSa thayA che. munine vAraMvAra pUrNa harSathI nihALato hastI to kSaNamAM mahA aTavImAM ja rahyo. (paNa) nine A prabhAvAtizaya joine tApane enA para kaidha thaye; ( kAraNake ) kyA avivekIne guNavAna tarapha matsara nathI thato ? munie atizaya kamaLa vANIthI tApasene kahyuM-tame A dharmane mithyAjJAnavaDe prakalpa che. (dharma che enuM tamane jJAna nathI ) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. AhAra vinA A deha TakI zakato nathI e vAta te satya che parantu e AhAra dhAnyane heya teja sAre che. sarva sAvadhane jemaNe tyAga karyo che. evA yatione, sacitta AhAra athavA to gRhasthAe emane arthe prAsuka karela hoya evo paNa, kalpa nathI; te A kAcuM mAMsa pakave che temAM ane pakavyA pachInAmAM paNa ananta jIva utpanna thAya che evA mAMsanI vAta ja zI karavI ? eka hastI haNo e sAra-e je tamAre abhiprAya che te paNa yukata nathI, kAraNake paMcendriya jIvanuM cetanya gurU hoya che ane ekendriyanuM ciMtanya te svapa haya che. AvI AvI yukitavaDe Adrakamunie e tApasane sadya pratibaMdha pamADyo; ane emane zrI mahAvIra bhagavaMtanA samavasaraNamAM mokalyA. tyAM temane vairAgya utpanna thavAthI temaNe dIkSA grahaNa karI. evAmAM hastInA mekSanI ane tApasenA pratibaMdhanI vAta sAMbhaLI zreNika rAjA abhayakumArane laIne Adrakamuni pAse AvyuM ane emane sahaparivAra vaMdana karyuM. munie paNa kalpavRkSa samAna Icchita ApanAre e dharmalAbha dIdhuM. rAjAe pUchayuM-he muni, zilezIkaraNathI jema agI evA munIMdrane tema, tamArA darzanathI A hastIne mokSa thaye e citrathI, bhIMtanI peThe mAruM mana pUrAI gayuM che. e sAMbhaLI sarala hRdayavALA munie kahyuM- he rAjana, e hastine mekSa thaye ( chuTyo ) emAM kaMI duSkara nathI; tarAkathI kAMtelA sUtaranA baMdhanamAMthI chuTavuM eja duSkara che. e sAMbhaLIne viramaya pAmelA zreNikarAjAe prazna karyo-he bhagavana, A tarAkanA sUtaranI vaLI zI vAta che (eto kaho). maharSie, e parathI bhavyajIne svarga ane mekSa suddhAM prApta karavAmAM (apAvavAmAM) jamAnarUpa evuM pitAnuM caritra kahI saMbhaLAvyuM. aneka satvathI saMkIrNa evuM muninuM caritra sAMbhaLIne rAjA, abhayakumAra ane sarva mANase vismaya pAmyA. 1 citra==1) bI, (2) vicitratA P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 . Adraka muninuM mikSagamana. pachI kRtajJatAnA guNathI zobhatA evA munie abhayakumArane kahyuM-taMja eka mAre parama mitra ane dharmabadhu cho. he mahAbuddhi rAjaputra, te je pratimA mekalI hatI tene nirakhyA kayothI mane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM hatuM. he badhu, teM mane dharma pamADI svarganA sukha hastagata karAvyAM che ane mane mokSapada ApyuM che. huM anAryadezarUpI andhArA kuvAmAM paDyo hate temAMthI tamArI buddhirUpI deraDAvaDe tame mane kheMcI laIne dharmadezanA kuzaLa taTapara mUkyuM che. tame mane pratibaMdha pamADe eTale ja meM dIkSA grahaNa karI che, mATe tame mArA gurU che; kAraNake gRhastha hoya ke tyAgI heya paNa dharma pamADe e gurU kahevAya. huM A tamAre upakAra keI bhavamAM vALI zakuM ema nathI; kemake samyakatva pamADanArane pratyupakAra karI zakAte ja nathI. are abhayakumAra, tuM vividha bhavya prANIone pratibaMdha pramADIne uttarottara dharmakAryamAM nirantara vRddhi pAmate jA. e sAMbhaLIne abhayakumAre kahyuM- he prabhu, ema na kahe, zubha ke azubha phaLa prApta thAya che temAM bIjA te nimitta mAtra che; dravya-kSetra-kALa-bhAvarUpI samagra sAmagrInI sahAyatA hoya teja prANIo prApta karavA gya evA padArthonuM saMpAdana kare che. emAM kartAhartA kaI che nahiM. pachI mahIpALa, abhayakumAra ane anya sarva munirAjane vaMdana karIne svasthAnake gayA ane e munirAja sahaparivAra samavasaraNa pratye padhAyAM. tyAM zrIvIraparamAtmAne traNa pradakSiNA daI vaMdana karI yathAsthAne beThA ane emanA vAkyAmRtanuM pAna karyuM. pachI A Adrakamunie nirantara jinezvara bhagavAnanI papAsanAvaDe pitAnA AtmAne nirmaLa karyo; rAkhavaDe darpaNane nirmaLa kare tema. anukrame ghAtikamane kSaya karIne, kevaLajJAna prApta karyuM ane keTaleka kALe sarva karmane kSaya karI kSe gayA. ekadA zrI vIrajinezvara kevaLajJAnarUpI dIpakathI traNa jagatane vize udyota karatA punaH rAjagRhanagare AvI samavasaco. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. tyAM devatAoe samavasaraNa racyuM tene viSe rahIne devamanuSyanI parSadAne A pramANe dhamane upadeza ApavA mAMDa-culA" nuM vagere daza daSTAntAe karIne durlabha evo manuSyabhava prApta karIne vidvajanee dharmane viSe udyama kare. zreSTha auSadhIvaDe vyAdhi nAza pAme che tema, dharmathI vipatti nAza pAme che, ane ciMtAmaNithI ja jema, tema, sarva lakSmI prApta thAya che. kadi dharma karatAM chatAMye grISmaRtumAM sarevaranAM nIranI jema, lAbhAntarAya (karma) ne lIdhe, vibhava kSINa thAya, te paNa e (dharma) nA ja mahAna prabhAvavaDe, prANIne punaH ahi ne ahiM ja jinadattanI peThe ucca sthiti prApta thAya che. e jinadattanuM vRttAnta A pramANe che vicitra prakAranA citroe karIne yukta, nyAyataMtajanathI vasAyeluM vasaMtapura nAmanuM eka suMdara nagara hatuM. tyAM cunAthI dhoLelA hajAre mahela hatA; te jANe nagaranI zebhA nirakhavAne zeSa nAganA mastake bahAra AvyAM hoyanI ! A nagaramAM zatruerUpI kumudanA samuhane saMkecAvavAmAM sUryasamAna jitazatru nAmane nAma pramANeguNavALo rAjA rAjya karato hato. tenA vastRtvaguNane lIdhe bRhaspatie (zaramAI jaIne) svargane, ane enA udAra svabhAvane lIdhe baLirAjAe pAtALane Azraya lIdhe heyanI ! tyAM sAdhuonI upAsanA karanArAomAM agresara ane dhArmika purUSomAM mukhya e jinadatta nAmane eka zreSThI rahetuM hatuM. e pitAnA nAmanI jema jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nijara, baMdha ane mekSa e nave tavenuM jJAna dharAvate hate. vaLI e mekSa saMpattinuM sabaLa kAraNa je dAnae harSasahita Apato hato, zIlavrata pALato hato, yathAzakti tapazcayo karato hato ane bhAvanA paNa bhAvato hato. A pramANe dharmanA rahasyane jANanArAomAM zreSTha e e zreSThI pitAnA manuSyabhavane saphaLa karato hate. e dhanavAna hatuM ane vaLI dAnanipuNa paNa hatuM tethI pitAne ghera, gharabahAra, lekamAM, rAjadvAre ane anya sarva sthaLe enuM bahu mAna hatuM. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinadatta zeTha ane enuM kuTuMba. ra33 ene jinadAsI nAme DahApaNa, vinaya, sindarya, zIla Adi guNoe cukata strI hatI. jinadatta zeThane jinadAsInI kukSithI, jANe gharane bhAra dhAraNa karavAne cAra mULasta hoyanI evA nAgadeva, jinadeva, dhanadeva ane somadeva nAmanA putro thayA hatA. emane anukrame nAgazrI jinazrI, dhanazrI ane samazrI nAmanI zIlarUpI sugaMdha yukata strIo hatI. ghera kAmakAja karanArA dAsadAsIo havAthI zeThanA putro ane putravadhuo, maNi-suvarNanA AbhUSaNe dhAraNa karI sukhamAM rahetA hatA. jinadatta zeTha te sametazikhara-aSTApada Adi tIrthonI, anargala dravya kharacI bahubahuvAra yAtrA karavA jato zrIsaMghanI bhakita karata-pustaka lakhAvato ane jinamaMdirone tathA sAthe durbaLa zrAvakena suddhAM uddhAra karato. vaLI eNe vasaMtapura nagarane viSe ja jANe devatAonuM vimAna heyanI evuM, kAti yukata pharasabaMdhIvALuM, atyanta suMdara jinamaMdira karAvyuM hatuM-te uMcA zebhitA stane lIdhe manaharaNa karatuM hatuM. temAM hAlatI putaLIo ane suvarNanA kuMbhAe karIne yukata maMDapa tathA gaja-azva ane manuSyanI beThake karelI hatI. vaLI e eka parvatanA zikhara jevuM mahA pramANuvALuM, suvarNanA daMDa ane kaLazathI tathA ghaNA teraNane lIdhe ramya jaNAtuM hatuM. e jinamaMdiramAM pachI eNe zrI AdIzvarabhagavAnanI advitIya pratimAnuM ane ( ema karIne ) sugatine viSe pitAnA AtmAnuM sthApana karyuM. A maMdirane viSe e traNe saMdhyAe gItavAdya AdithI manahara evI devapUjA karavA lAgyA. vaLI aThThAI, kalyANaka tathA cartumAsAdi parvone viSe te e harSollAsathI vizeSa mahimA karavA lAge. A pramANe jinadatta zreSTI dharmakAryane viSe tatpara raheto hate evAmAM duSkarmanA vege enI lamI jatI rahI; athavA kulaTAstrInI peThe e kyAMya paNa sthira rahetI nathI. Ama thavAthI nagarane viSe pitAne nirvAha na cAlato joI, e kuTuMba parivArane laI gAmaDAmAM rahevA gaye; kAraNa ke daridratA hoya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra, tyAM zuM sArUM haiya? gAmaDAmAM chAza-dahIM, idhana-pANI AdinI chata hoya che mATe ja durbaLa loko tyAM rahevAnuM pasaMda kare che. pachI tRNa-kASTa Adi lAvI enI eka jhuMpaDI banAvI zeTha sahakuTuMba emAM rahevA lAgyA, kamaLa kAdavane viSe rahe tema. zeThanA cAre putro lokeAnA kSetrane viSe haLa pheravavA rahyA; athavA to A saMsAramAM kene udayAsta nathI thato? zeThanI putravadhuo paNa gharamAM pANI bharI lAvavuM vagere kAryo karavA lAgI; athavA te jema vidhi vagADe tema nAcavuM paDe che. zeThanI strI jinadAsI gharanI aMdaranuM sarva kAmakAja karavA lAgI; kAraNa ke gharamAM (besIne) keNe puNya karyuM che? zeTha pote pitAnA putronAM bALabaccAMne ramADavAnuM kAma karavA lAgyA. aho ! AvA dharmiSTa prANIonI paNa durdazA karanAra vidhine dhikkAra che ! emAM ye vaLI A pramANe nirantara mahenatamajurInuM kAma karatAM chatAM paNa emane khAvAne gheMza ane tela ja maLatAM. tathApi (AvuM AvuM duHkha chatAM paNa) satvane bhaMDAra e jinadatta zeTha kiMcita paNa kheda pAme nahIM, tema eNe dharmakAryane viSe paNa udyama tyajyo nahIM. ' khAuM AvI duHkhI avasthAne viSe mAMDamAMDa keTaloka samaya vyatIta thaye evAmAM ekadA zeThe cAre putrone belAvIne kahyuM huM jinezvara bhagavAnanA darzana karavA zaheramAM jAuM chuM. putroe ekamukhe kahyuM-tAta, gAMDA thaI gayA jaNAo cho. dhama dharma ema karI karIne tame te amAre jIva lIdhe. dehathI, varNathI tathA lakSmIthI bhraSTa thayA te paNa dharma dharma karatA rahetA nathI ! he dharmaghelA tAta, tame dhamothe dravya vAparI vAparIne gharane cAre khuNe bhUkha te lAvIne mukI che ! mATe have mina dhAraNa karIne ahIM paDayA rahe. tamAre devane zuM karavA che ? e te tamArA cittamAM che ja. e sAMbhaLIne zeThe kahyuM, are bALake, tame kaMIja samajatA nathI tethI ja AvuM nhAnA bALako jevuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSamIne nAza-dAridraya. 235 bole che. yukta dAnabhegathI lakSmI kavacita nAza pAmatI nathI. niraMtara pANI kADhIe to paNa kahe kadi khAlI thAya khare? parata lakSmIne nAza te pApakarmanA udayathIja thAya che, kSayarogathI gherAyelA manuSyanA zarIrano nAza thAya che tema. athavA to tamArA jevA avivekIonI sAthe vAda zuM kare? huM mAruM dhAryuM karIza kAraNa ke, vijJapurUSe svArtha bagaDatA nathI. ema kahI putrenI IcchA virUddha paNa, Aje mArAM mahabhAgya ke huM cityanA darzana karIza, evI bhAvanA bhAvo, zeTha zahera bhaNI cAlyuM. zeTha zaheramAM peThA paNa zaherIoe kautukathI paNa enA sAmuM joyuM nahIM; te saMbhASaNa ke juhAra te kare ja keNa ? ahe ! dAridraya kharekhara eka parama adazyIkaraNa che kAraNa ke e jenI pAse hoya che ene samIparahelA cakSuvALAo paNa dekhatA nathI ! zreSThIe vicAra karyo-teja huM chuM, ne teja A mANaso paNa che, emane huM jouM chuM paNa eo mane [ mArI tarapha | jotA nathI. ahIM dAridrayanuM bhita AzcaryakArI che. mATe ja kahyuM che ke he dAridraya, tane namaskAra che, tArI kRpAthI huM siddha thayela chuM, kAraNa ke huM sarvane dekhuM chuM, e mane dekhatA nathI. pachI jaLasthAne jaI pitAnA hAthe jaLa gaLI snAna karI jinezvaranA maMdiranA dvAramAM praveza karyo. tyAMja, aho ! Ato jinadatta zeTha che ema cintavana karatI eka puSpavALI puSpanI mALA hAthamAM laIne emane kahevA lAgI-aho zeTha, A mArI mALA bahu sArI che te tame grahaNa kare. zeThe kahyuM-mArI pAse eka badAma paNa nathI te huM te kevI rIte lauM ? puSpavALIe kahyuM- he tAta, ame adyApi ApanuM ApeluM ja khAIe chIe; Ate enI phakata nizAnI dAkhalanI zeSa che. mATe he tAta, ApanI putrI para kRpA karIne e grahaNa kare. ema kahIne e pupavALIe zeThanA caraNa pakaDI rAkhyA. tyAre zreSThIe kahyuM-he putrI, huM to ahIM phakata darzana karavAne Avyo chuM paraMtu tArI mALA bhale lAva. pachI e puSpavALInA hAthamAMthI mALA laI P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. traNa vakhata nisihi kahI romAMcita thaI zeThe devamaMdiranI aMdara praveza karyo. tyAM sarvane paheravAnAM hatAM evA vastramAMthI vastra paherI, mukhakeza karI, maMdiranA garbhageha ( gabhArA ) mAM piThe. te vakhate enA AkhA zarIra para romAMca prakaTa thayA ane ene harSanA AMsu AvyAM. jinezvaranuM pUjana karatAM karatAM eNe vijJApana karI ke- he bhagavAna, eka evA divaso hatA ke jene viSe huM suvarNanA puSpothI ane AbhUSaNothI ApanI pUjA karato vaLI utsava hoya tyAre moTA ThAThamAThathI, vidhi pramANe, rathayAtrAsaMgItaka [ gIta-vAda-nRtya ] vagere sahita huM ApanI bhakita karate. ane eka A divasa paNa AvyuM che ke jyAre huM duHkhI chuM ane pArakAM puSpa laIne ApanI pUjA karUM chuM. nizcaye ke dharmakArya karatA dhamomA purUSane meM antarAya karyo haze te Aje AvIne ubhe rahyA che. Ama bhAvanA bhAvamAM zeThanuM mana atyaMta Adra thayuM. eNe jInaprabhunI pUjA karI bahAra AvI caityavaMdana karyuM. pachI vastra badalI, dharmazeSa AcArya vyAkhyAna karatA hatA tyAM gaye; jaIne sUrizrIne vaMdana karIne sabhAne cheDe beThe. sUrizrIe emane mahAna saMbhramasahita dharmalAbha dIdhe. "vyAkhyAna karatA hoya che tyAre sUrijI kaI dhanavAnano paNa A gairava karatA nathI mATe zuM rAjA to nathI AvyA " ema vicArI tAjAe pAchuM vALI joyuM te hAthamAM lAkaDI che, malina ane phATelA vastro paheryo che, karacalIvALI cAmaDI laTake che, hADapIMjara dekhAya che, mastake vetavALanA guMcaLA che evA jinadatta zeThane bhALyA. eo vicAravA lAgyA, aho ! A vRddha raMkaprAya jinadatta sUrijIe keI kAraNane laIne mahA satkAra karyo che. eTalAmAM te guNajananuM bahumAna karatA evA surizrIe zeThane, AgaLa Ave, AgaLa Ave ema kahyuM. paNa zeTha bolyA-he prabhu ahIM ja ThIka che. ema kahe che tyAM to zrAvakee emane laIne sUrizrInI pAse ja besADayA. e vakhate sUrizrIe kahyuM-ahe zrAvake, eka citte sAMbhaLa-A jinadatta che che. ame caityavAna kAma thayuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ yegI jeve jaNuto purUSa. 237 zeTha uttama zramaNopAsaka che. eNe ja A vIza jinezvaranuM maMdira karAvyuM che. eNe vaLI ghaNe sthaLe jinAlaye tathA upAzraye karAvyA che. sAdharmIvAtsalya kyAM che, aneka tIrthayAtrA karI che, tathA vaMdana-pratikramaNa-tapazcaryA Adi paNa ghaNI karI che. dhanya che enA puNyakAryone, enA uttama janmane, enI zreSTabuddhine, enA dharmiSTapaNane ane enA bairya tathA gabhIyane! A pramANe sUrizrIe pite jinadattanI prazaMsA karI kAraNa ke guNonI prazaMsA karavI ene Agamane viSe dazanAcAra kahyo che. pachI sarala svabhAvavALA AvA sUrijIne vaMdana karIne jinadatta ubhuM thayuM eTale ke I megI jevA jaNAtA purUSe ene ekAntamAM laI jaIne kahyuM- he zeDa, tamane gurUjIe eka moTA mANasa kahyA che, mATe tame je mArI prArthanAne bhaMga na kare te huM tamArI pAse kaMI yAcanA karUM. zeThe "mArI sthiti te AvI che e pratyakSa che, mATe e zuM mAge che e jouM to khare" ema vicArIne kahyuM- he bhadra, tAre ISTa hoya te kahI de. eTale pilAe kahyuM-mArI pAse dAridrayane hAMkI kADhanAra e eka uttama maMtra che te tane ApuM chuM te le kAraNa ke tArA jevuM bIjuM kaI pAtra (uttama pAtra) nathI. jinadate kahyuM- he bhadra, e maMtra to tArI pAse bhale rahyo; mAre have dharma karavAno samaya che, dhana saMcayano nathI. e sAMbhaLI pelAe kahyuM meM tArI pAsethI pahelethI ja mAgI lIdhuM che. mATe have kRpA karIne A. maMtra grahaNa karavuM ane Agraha tyajI de. e parathI zreSTIe vicAryuM-sarva leke tathA mArA putro suddhAM eka mate kahe che ke dharmamAM kAMI nathI; jo hota te, je jinadatta pUrve Avo vaibhavavALo hato te Aje Ama dAridrayaziromaNi thAta nahIM, mATe A vikalapa nAza karavAne tathA dharmanI khyAtine arthe huM A purUSa Ape che te maMtra grahaNa karUM. ema vicArIne zeThe pelAne kahyuM-je ema ja hoya to bhale Apa. pilAe paNa ene prItipUrvaka e maMtra ke jene nava akSaramAM samAsa thata P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra38 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. hato te Ave ane kahyuM ke ene ekane AThavAra japa karavo. zeThe te parathI kRSNa catudazIne divase smazAnane viSe jaIne vidhi pramANe ene japa karyo eTale to svarga thakI eka vimAna tyAM AvyuM temAMthI Ama tema hAlatAM kuMDaLavALo eka devatA nIkaLIne kahevA lAgyuM-he zreSThI, teM mane kema yAda karyo ? jinadate kahyuM- he deva ! kema, te tuM pite jANe ja che. devatAo kahyuM-je ema hoya to tAre joIe te mAgI le. zeThe kahyuM-puSpavALIe ApelAM puSpa vaDe meM jinezvaranI pUjA karI enuM meM je puNya upArjana karyuM hoya tenuM phaLa tuM mane Apa. bAkI jinezvaranA maMdira-tIrthayAtrA Adi karavAthI meM je upArjana karyuM che te to bhaMDAramAM bhale rahyuM. e sAMbhaLI deve kahyuM-he zreSThI, te pArakA pupIe pUjana kayothI paNa sugati upojana karI che. e huM tane ApI zakato nathI, paraMtu kaMI tAre mATe karuM chuM. tArA gharanA cAre khuNAmAM tane nidhAna prApta thaze. ema kahIne e devatA sadya pitAne sthAnake gaye. - have jinadatta zeTha te zaheramAMthI pitAnA gAmaDAmAM jaI pitAnA putrone kahevA lAgyA...he putro, cAle ApaNe zaheramAM jaIe. pelAoe uttara Ape-he pitA, tamArUM gAMDapaNa haju gayuM nahiM. vAraMvAra ATalI badhI herapheravaNa keNa karaze." ahiM tela ne peMza maLe che tethI zuM tamAruM cAlatuM nathI ? vaLI ahIMthI paNa cheka bhraSTa thaIzuM. mATe ame te AvatA nathI tame ekalA jAo; kAraNa ke pharyophara karavAthI zuM dAridraya chedAvAnuM che? e sAMbhaLI pitAe kahyuM-zukanathI meM tyAM lAbha jevuM joyuM che; ApaNe ApaNuM nagaramAM jaIe ethI vakhate ApaNI dazA vaLavI hoya te vaLe. putroe kahyuM-je tamAre na ja rahevuM hoya te bhale ema karo-ema kahIne eo paNuM anumata thayA. ( kAraNa ke have emane zubha karma udaya AvyA hatA ) pachI zeTha kuTuMba parivAra sahita zaheramAM AvyA. AvIne pitAne ghera jaI jue che te tadana nirmAlya thaI gayeluM mAlama paDayuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUtanuM samaraNa-vartamAnanuM avalokana. 239 e parathI zeTha vicAravA lAgya-aha, A gharanA dvArapara rahelA paNa bhegA thaI gayA che--jANe zeTha kyAre Avaze ene vicAra karavAne ja hAyanI A dvAra paNa mArA gAlanI peThe DhIlA thaI gayA che; ane bhIMtamAMthI mArA dAMtanI jema iTe paNa nIkaLI gaI che. vaLI mArA vALanI jema A gharanAM DhAMkaNarUpa lAkaDAM jatA rahyA che; citrazALAnA citra mArAM lecananI peThe gaLI gayAM che; uMdaroe dhAnyanI spaddhathIja hoyanI ema dhuLanA DhagalA kayo che; mayUranA chatranI jagyAe lIMbaDe uge che. vaLI ame jaMgamoe je bhAgya gumAvyuM che te bhAgya A tRNavallI Adi sthAvarene AvI maLyuM che. mArAM bhAgyanI peThe A pATIAM paNa potAnA sthAnathakI calita thayA che. vaLI caraNane viSe jema vraNa tema A bhIMtomAM paNa phATa paDelI che. eTaluM ja nahi paNa jyAM jyAM eraDAomAM uttama uleca jaDelA hatA tyAM paNa koLIAoe jALAM bAMdhI dIdhAM che. Ama pitAnI pUrvadazAne saMbhAratAM ane vartamAnane avaletAM zeThe sane laIne gharamAM praveza karyo, ane putravadhuo pAse gemayane eka gemukha karAvI tyAM be jaLanA kuMbha mukAvyA. zeThanA nAgadeva Adi putre te gaLIA baLadenI peThe bhUmipara lAMbA paga pasArIne paDyA. zeThe emane kahyuM-ghaNe samaya thayAM tame jinamaMdiranAM darzana karyA nathI mATe tame sarva sthaLe jaIne darzana karI Ave. e sAMbhaLIne te putro krodhe dhamadhamAyamAna thaI kahevA lAgyA...he pitAjI, tame haju paNa dharmane keDe muktA nathI? amArA jevA mArganA zramathI khinna thayelAne tame cityaparipATI karavA javAnuM kaho cho te nizcaye mALaparathI paDelAne prahAra karavA jevuM che. paNa zeThe te kahyuM- he putro, tame kSaNavAra te uTho ane devane vaMdana karo ke jethI ApaNane inTa bhejana maLe. A sAMbhaLI putro-A zvAnanI peThe bhasatA raheze nahIM-ema kahIne tenI sAthe devadarzana karI AvyA. ghera AvIne zeThe kahyuM-cAle have huM tamane zALa-dALa AdinuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. bhejana karAvuM; kAraNa ke devavaMdana Icchita ApavAvALuM che. paNa putroe kahyuM-tamArA dALabhAtane dUra rAkhene; amane phakta peMza ja ISTa che tenuM ja pAraNA karAve. paNa daDha zraddhAvALA pitAe kahyuM-have tame peMzanuM nAma mUke, tamane zALa Adi ApuM te kaho tame zuM dharmakArya karaze ? putroe kahyuM- he tAta, tame duSkara evAM paNa dharmakAryo karavAnuM kaheze te ame harSa sahita karIzuM. zeThe kahyuM-jo ema hoya to tamAre nirantara traNakALa devapUjana, be vakhata pratikramaNa, caityavaMdana, zaktine anusarIne pratyAkhyAna, ItyAdi ubhayelekane viSe sukhakArI evA dharmakArya karavAM. eTale " ApaNe rAtrine viSe zIta, divase tApa, vakhata bevakhata kujana, page kAMTA vAgavA-ItyAdi aneka duHkha sahana karyo che; to AvA vaMdana, pratikramaNa pramukha je enAM karatAM bahu sahelAM che te ame jarUra karazuM" ema sarve putroe sAthe kahyuM. zeThanI putravadhuoe paNa kahyuM ke-pArakAM gharanAM kAmakAja karatAM dharmanAM kAma sukhe karI zakAya evAM che mATe ame paNa havethI te avazya karazuM. chevaTe zeThanA pitree paNa e pramANe karavAnuM kahyuM. eTale zeThe putra-vadhu-ane pitro sarva pAse eka kAgaLa para e emanA hastAkSare lakhAvI lIdhuM. pachI emaNe balividhAna pUrvaka bhUminuM pUjana karIne putro pAse eka khuNe khodAvyuM. te eka moTo kaLaza temanA jevAmAM AvyuM eTale emaNe vicAryuM-aho ! Aje cirakALe pUjyapitAzrIne kayAMthI A nidhAna yAda AvyuM ? pachI e ughADIne joyuM te emAM emaNe suvarNa-padmarAgAdimaNi tathA mANikyane samUha dITha. pitAnI AjJAthI, emAMnuM zaiDuM suvarNa vecIne putroe, vastra, sthALa-kALAM pramukha vAsaNo, tathA zALa Adi ApyAM ane takSaNa vadhuoe uttama rasoI banAvI eTale jinadatta vagere siAe bhajana karyuM. (ahe A bhejana ja eka vastu sarvatra jaya pAme che.) bhajana karI rahyA pachI zreSThI bheTazuM laI putro sahavartamAna, sArAM vastro paherI rAjamaMdire gaye. tyAM rAjAne bheTa dharI, namana karI zeDa P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 dharmane prabhAva-punaH bhAgyane udaya. ane enA putre atiauravasahita ApavAmAM AvelA Asana para beThA. eTale rAjA maDIpena pite geravasahita belya-ahe zeTha ! Aje te ghaNe divaSe AvyA ? jyAre jyAre mahAjana amArI AgaLa AvatuM tyAre tyAre mane vicAra thatuM ke A mahAjanamAM jinadatta zeTha kema kayAMya paNa dekhAtA nathI ? zeTha kahyuM-ahIM amAre kamANI nahatI ethI ApanA caraNakamaLa thakI dUra gayA hatA. vaLI pAchA bhAgyanA uryo karIne mANasAImAM AvyA eTale Apa mArAjAnuM smaraNa karatA sA ahiM AvyA chIe. e sAMbhaLI rAjAe khuzI thaIne pitAne hAthe zeThane ane enA putrane mayUra chatra ane suvarNanI sAMkaLI ApyAM. tyAMthI athajanone dAna ApatA ApatA leke taraphathI prazaMsA meLavatA zeTha ghera AvyA. enA svajana saMbaMdhIo kahevA lAgyA-aho ! zeThe dUra jatI rahelI lakSamIne paNa dhamane prabhAve pAchI vALI ! pachI thoDA vakhatamAM sthAne belAvIne zeThe ghara paNa samarAvyuM, eka taMbeLI jema nAgaravelanA DhagalAne kare tema. have pachI nirantara putra-putravadhuo ane trei, se kaMIka bhaye ane kaMIka bhAve,, zeThe kahelA te dharmakAyo karatA hatA. eka divasa ALasa karIne e vaMdanAdi karyA vinA rahelA tethI zeThe emane pUchayuM ke Aje tame potapotAnA anuSThAna kema kayo ? teoe uttara Ape ke-he tAta, ame rAjadvAra thakI moDA AvyA eTale parizramane lIdhe nidrA AvavA mAMDIe kAraNathI ame devavaMdana Adi kaMI karyuM nathI. e sAMbhaLI zeThe kRtrima kepa karIne kahyuM ke-tame tamArUM pitAnuM kaheluM kema atyAramAM ja bhUlI gayA? theMDA vakhata pahelAM haLa pheravavuM paDatuM hatuM tethI zrama paDate kaheto; ne have vAhanamAM besIne jAo Ave che emAM zrama paDe che ! have tamane vagara ciMtAe bhojana maLe che tethI atizaya sukhalaMpaTapaNAne lIdhe tamAruM zarIra phUlI gayAM che eTale tamane dharmakArya karavA gamatAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. nathI. mATe have pele kAgaLa lAvIne, tamAruM pitAnuM lakheluM rada kare kAraNake putrane bIjo ze daMDa hoya ? e sAMbhaLIne putre pitAne caraNe paDyA ane kahevA lAgyA-ame eka vAra bhUlyA, amane kubuddhi upajI; havethI ame amAruM pratipAdana kareluM nirantara karIzuM, mATe amArA para kRpA karI A amAro aparAdha kSamA kare. zeThe e sAMbhaLI emane kSamA karI. ee paNa tyAra pachI dharmakAryone viSe niratara pUrvavata pravRtti karavA lAgyA; athavA to kahevuM che ke piSaNa karavA lAyaka evI je pravRtio che te pioSaNa karanArAone ja AdhIna che. cAle ApaNe pitApitAnA anuSThAna vahelAM vahelAM karI laIe; nahiMtara pitAzrI Avaze te ApaNane upAlaMbha deze-Ama vicArIne putra, putravadhue ane pitre sarve vadana pratikramaNa Adi emanA AvyA pahelAM karI letA. A pramANe eo pratidina karatA ethI emanuM mana dharmakAryane viSe lIna thayuM. keI vakhata mAMdagI AdinA kAraNane lIdhe potAnA dharmakArya na karI zakatA tyAre temane bIlakula cena paDatuM nahiM. eo prIti pUrvaka paraspara kahetA ke-pUjyatAne ApaNane sukhI karyo che tathA ApaNane tAyo che. e ja ApaNane uttamabhajana, vastra ane AbhUSaNe Ape che ane ApaNI pAse dharmakArya karAve che. kapamathI adhika evA pUjyatAtanI kRpAthI ApaNane te ahiM saMsAra ane svarga beu che. pachI anukrame jinadattane nizcaya thayo ke mArUM kuTuMba have dharmane viSe nizcaLa che tyAre eNe emane zeSa traNa nidhAna ughADIne batAvyA. pachI zeTha pramukha sarve pitAnuM dhana sAtakSetrane viSe vAvarIne pitapitAne samaye uttama devalokanI ( saMpatti) ne pAmatA havA. tyAMthI keTalAeka bhava karIne kevaLajJAna prApta karI ekAntasukhe karIne vyApta evI zAzvatI siddhine pAmaze. [ zrI vIraprabhu kahe che ] AvuM dharmanuM mAhAtmya che sAMbhaLIne tame e dharmane viSe Adarasahita prayatna karatA raho ke P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ - AnaMdamAM vidhra-amRtamAM vi. 247 jethI tamane paNa acaLa evI sukhasantatine lAbha thAya. . . - prabhu A pramANe madhuravANIvaDe upadeza ApatA hatA. evAmAM e pAMcavarNanA maNioe yukta ane devatA tathA manuSyothI pUrNa evI samavasaraNanI bhUmine viSe, eka koDhIAe praveza karyo; devamaMdirane viSe eka kAgaDe praveza kare tema eNe, citrA nakSatra jema jaLavaDe dhAne siMce che tema, nizaMkapaNe pitAnA zarIraparanA parUAdinuM prabhunA caraNupara siMcana karyuM. e joIne magadhapati-zreNika rAjA e keDhIo para bahu kapAyamAna thayA; kAraNake jinezvaraAdinI AzAtanA karanArAo para vidvAna purUSa kepa kare che e ye ja che. " A pApI che, amaryAda che, nirlajaja che ane ene keIne bhaya paNa nathI kAraNake IndrAdi joI rahetA chatAM e prabhune ema kare che. jo A Indra vagere kaI hetune laIne A pApIne zikSA na kare te bhale na kare; e rahyA. huM ja ene yegya phuTa oSadha ApIza. enA jevAne zarIranigraha ( mAra ) zivAya bIja zikSA na joIe. prabhune Ama parAbhava thAya che te joIne jene kaMIpaNa lAgatuM nathI evA nIcaziromaNijane janmatA na hoya te ja sArU. A pramANe zreNika rAjA ciMtavana karatA hatA tyAM vIraprabhune chIMka AvI eTale pilA kuSTIe emane kahyuM-tame mRtyu pAmo (mo), evAmAM rAjAne chIMka AvI tyAre eNe kahyuM-(ghaNuM) che, vaLI abhayakumArane chIMka AvI tyAre eNe kahyuMathavA mare, ane kALazAkarikane chIMka AvI tyAre eNe kahyuM-tuM na mare ke na jIva. e kuSTie AvuM AvuM kahyuM eTale te homa nAkhavAthI agni jAjavalyamAna thAya ema rAjA adhika ke pAyamAna tha. "eNe eka te prabhu tarapha evuM ( asaMta ) AcaraNa karyuM ane vaLI AvAM duvaka kahyAM- e barAbara dAjhayA upara DAma jevuM thayuM. " samavasaraNamAM che tethI ene huM zuM karuM-bahAra Ave eTale ene svAda cakhADuM." dezanA pUrI thaI eTale kuTI prabhune namIne cAlavA lAgyA tyAM te rAjAe potAnA mANUsene P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra, ene pakaDI levAnI saMjJA karI. paNa jevA e sevake ene aTakAvavA gayA tevAmAM dIvyarUpa dhAraNa karIne pakSInI piThe uce AkAzamAM jato rahyo. eTale emaNe AvIne e vRttAnta rAjAne nivedana karyuM. te parathI vismaya pAmIne rAjAe traNajagatanA svAmI vIraprabhune pUchayuM--he bhagavana, A kehIo tamane caraNe parU cepaDI gaye ane vaLI hamaNAM divyarUpa laI AkAzamAM jato rahyo-e koNa hato ? ( zreNika rAjAne A prazna sAMbhaLIne ) hastakaLane viSe rahelA AmaLAnI jema vizvanI sakaLa vastune jANanAra prabhue enuM vRttAnta mULathI kahevuM prAraMbha karyuM-- 'he rAjA, gAye, vRSa ane valle jyAM sukhe caryA kare che evA vatsadezane viSe, jaghanya temaja uttama lekonI mAtA hAyanI evI kauzAmbI nAme nagarI che. te nagarInA devamaMdiranA zikharepara hAlatI davAnA vastra lokone AcArane viSe tatpara joIne prItivaDe nRtya karate dharma ja hoyanI zuM (evA dekhAya che!) zrImaMta ane udAra nAgarikenA uttama pharasabaMdhIthI zobhI rahelA grahone viSe je yakSama hoya che te zivAya nagarane viSe anyatra kayAMya kardama dekhAtuM nathI. tenI, aneka vastuothI bharelI eka sarakhI dukAnane viSe. dravya ApatAM sarva vastuo maLe che; " nathI " e ja nathI maLatuM. tyAM baMdha ane pAta guNazreNine ja che; ane mAyA-lebha-mada-bhaya-zeka ane jugupsA kevaLa karmagraMthane viSe ja che; vaLI vitaMDAvAda, nigrahasthAna, adhyakSabAdhita pratijJA ane chala tarkazAstramAM ja che. prajAne viSe emAMnuM kaMI nathI. na AvI A nagarIne viSe, kalpavRkSanI peThe athajananAM manavAMchita puranA ane zatruonA seMkaDe sinyapara vijaya meLavanAre zatAnIka nAmane rAja hatuM. te samudranA je gaMbhIra, meruparvata je acaLa, vAyunA jevo baLavAna ane sUryanA je tejasvI hatA. vaLI te amRtasamAna madhura, caMdramA daza P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ - daridraziromaNi vipra saiDubaka 24.5 zizira (kaMDe,) bRhaspati tulya nItijJa, ane rAma je nItimAna hatuM. paNa enAmAM eka dUSaNa hatuM: parastrIthI dUra rahetA chatAM, para (zatrunI) rAjyalakSmIne niHzaMka mane (emanI) IcachA virUddha saMgraha kara ! tyAM mahAmUkha ane daridraziromaNi e eka seDUbaka nAmane brAhmaNa rahete hate. pitAnI strInI sAthe sthitine anusaratA bhoga bhogavatAM eka pulindanI peThe mahA kaSTa karIne eNe keTalAka divasa nirgamana karyo, evAmAM enI strIne garbha rahyo. garbhavatI evI te ekadA kahevA lAgIghI vagere tame laI Ave, suvAvaDamAM e vastuo jeIze. brAhmaNe kahyuM-he priye, huM e kayAMthI lAvuM ? amAsanA caMdramAnI peThe mArAmAM paNa eka paNa kaLA nathI. kaLAhIna paNAne lIdhe mane kaMI paNa maLatuM nathI; lekamAM e kaLA ja mUlyavatI gaNAya che; jAti ke kuLa kAMIpaNa mUlyavALA gaNAtAM nathI. e vakhate brAhmaNane buddhi utpanna thavAthI kahevA lAgI-tame jaIne rAjAne vaLageethI ja tamane lakSmI maLaze. athIjanenAM manavAMchitane pUravAmAM zaktimAna heIne rAjAo ja kAmakuMbha che; (bAkI je) kAmakuMbhanI vAta che te to asatya che. paNa A rAjAo sAmA mANasanA guNa avaguNanI parIkSA karatA nathI; denI peThe atyanta bhaktithI ja emanI maherabAnI meLavI zakAya che. brAhmaNInAM AvAM vacana aMgIkAra karIne brAhmaNa puSa phaLa-patra Adi laI jaIne mahA Adara sahita zatAnIkarAjAnI nirantara sevA karavA lAge. buddhihIna jane pArakI buddhi pramANe vartana kare che te ye suMdara che. evAmAM anyadA caMpAnagarInA rAjA dadhivAhana bhUpALe AvIne, pALA-azva-hastI AdithI kauzAMbI nagarIne cotarapha gherI; paridhi caMdramAne gherI rahyuM che tema. paNa zatAnIka rAjA kaI he prapaMca zodhato aMdara ja rahyo. kAraNake je kArya parAkramathI 1. caMdra ane sUryanI AsapAsa dhUmasanA kuMDALA jevuM dekhAya che, te paridhi " kahevAya che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. azakya hoya e upAya vaDe karavuM kahyuM che. bahu samaya vItavAthI dadhivAhana rAjAnA subhaTa viSAda pAmyA ane eNe paNa jANyuM ke kauzAMbI kille laI zakAya evo nathI. pachI eNe vaSakALane viSe ghaNA kALa thavAthI ghera javAne utkaMThA thaI hAyanI ema, pAchuM pharavA mAMDayuM. e vakhate puSpane kAraNe pile seDUbaka vipra upavane gaye hatuM teNe pAkI gayelA patre vALA vRkSanI jevuM, khinna thaI gayeluM enya joyuM. eTale satvara AvIne eNe zatAnIka rAjAne kahyuM-he svAmI, tamAre zatru thAkI pAchA jAya che, mATe je tame prayatna karaze te ene parAjaya karI zakaze; kAraNake prayatna moTA vRkSanI peThe samaya Avye phaLe ja che. AvuM brAhmaNanuM yukta vacana sAMbhaLIne caMpAnA rAjAnA sinyanI pAchaLa pitAnuM sinya laIne, zatAnIkarAjA ekadama cAlyuM ane megha jema jaLane varasAda varasAve tema teNe tIrane varSAda varasAvI mUke. enAthI duHkhI thaIne caMpAdhipatidadhivAhana rAjAnA subhaTa vRSabhe nAse tema nAsavA mAMDyA. tethI sanya tajI daI, bahu alabhya sAmagrI rahI hatI te laIne caMpIne rAjA pitAne nagara pahoMcI gaye; kAraNake pite kuzaLa (rahyo hoya te sarva kArya siddha thAya che. enAM keza-hastI Adi ( pAchaLa rahyAM hatAM te ) zatAnIka rAjAe pitAne svAdhIna kayo; athavA te svAmI naSTa thaye chate enA sevake e paNa zuM naSTa thavuM ? have zatAnIka rAjAe atyaMta harSa sahita nagarIne viSe praveza karyo, pachI brAhmaNane kahyuM-he vipra, tuM tane game e mAge. paNa nibhogya ziromaNi e e be -"he rAjana, huM mArI strIne puchIne mAgIza; " kemake mUkhajane hamezAM bIjAnAM mukha sAmuM jonArA hoya che. pachI zrAddhamAM jamI AvyuM hoya ema atyanta harSa pAmato ghera jaIne e brAhmaNa pitAnI strIne pUchavA lAgyuM-he bhaTTinI, rAjA (ApaNu para ) taTamAna thayA che mATe kahe enI pAse huM zuM mAguM ? buddhinI nidhAna evI e P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 247 - mUrkhaziromaNinI yAcanA. brAhmaNIe vicAryuM-je huM ene gAma Adi mAgavAnuM kahIza te e uttama lAvazyavALI anya strI paraNI lAvaze ane mane vAta paNa pUchaze nahiM; kAraNake dhanavAna lekenI AvI ja sthiti hoya che. mATe ene kaMI evuM alpa mAgavAnuM kahyuM ke jethI e mane tyajI de nahiM; kAraNake kaye samaju mANasa pitAnA ja avothI pitAnA upara dhADa lAvaze. pachI eNe bhaTTane kahyuM-tamAre rAjA pAse jaIne ATaluM mAgavuM-pratidina emanI sAthe sabhA vacce gupta vAta karavA de, vaLI sithI paheluM Asana Ape, bhejana Ape ane dakSiNAmAM eka suvarNa mahera Ape. ATalAM vAnAM tamAre enI pAse mAgavAM. eTale brAhmaNe jaI rAjA pAse e pramANenI yAcanA karI. rAjAe kahyuM-are, te AmAM mArI pAse zuM mAgyuM ? kalpadruma pAse eka pAMdaDAnI yAcanA zuM karI ? brAhmaNe uttara Apya-he rAjana, brAhmaNIe kahyA uparAMta eka halakAmAM halakI dIveTa paNa huM vadhAre mAgatA nathI. he mahIpati, pANuM paNa mArI buddhimatI brAhmaNa kahe che teTaluM ja huM pIuM chuM. eja mAro parama mitra che, eja parama devatA che, eja mAruM sarvasva che, ane eja mAruM jIvita che. rAjAe paNa vicAryuM e mUrkha ATalI ja kRpAne lAyaka che. pANunI Dela che te samudra pAsethI paNa pitAmAM samAI zake eTaluM ja DuNa kare che. evo vicAra karIne tathA ene bAju svabhAva joIne, eNe je yAcanA karI hatI te sarve ene ApI. e (brAhmaNa) paNa rAjA sAthe vAtacita karavAnuM maLavAthI tathA agrAsane besIne bhojana karatA hovAthI ane uparAMta eka suvarNa mahAranI dakSiNa meLavato hovAthI enI saMbhAvanA thavA lAgI. rAjAne mAnIta hovAthI leke paNa nitya ene belAvavA lAgyA. jenA para rAja saMtuSTa thAya che ene kalpavRkSa paNa phaLe che. dakSiNAnA lebhathI e brAhmaNa te jameluM punaH punaH vamana karavA lAge ane pAchuM jamavA lAgyo kAraNake brAhmaNane kiMcita P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. paNa yogya lebha nathI hota. dakSiNAmAM ghaNuM dravya maLyuM ethI ene bahu ja sAruM thayuM ane tarUvaramAMthI zAkhA nIkaLavA mAMDe ema enuM kuTumba vistAra pAmavA lAgyuM. paNa ajIrNa AhAra ane vamanane lIdhe kAcerasa upara ne upara rahevAthI ene tvacAmAM vikAra thaye kAraNake jevI kriyA hoya che, tevuM ja phaLa prApta thAya che. pratikAra nahi karavAthI ene vyAdhi vadhe. vara, vyAdhi, vyANa ane agni-e cAre vAnAM sarakhAM che. enI nAsikA AgaLathI besI gaI, enA hasta ane caraNa phATI gayA ane ene svara tuTI gaye, te paNa atRptanI pike eNe rAjAnI sAthe pAMce IndriyenA bhegopaga zarU rAkhyA; kAraNake evA bhUkhALa lekene leza paNa zarama hotI nathI. e joI maMtrIoe te rAjAne kahyuM-A kuSTaroga che te cepI roga che; mATe bhejana vageremAM enI sAthe saMbaMdha rAkhave e yukta nathI; evuM heta zA kAmanuM ke jethI pitAne vinAza thAya ? mATe he svAmI, AnA narogI putra che emanA mAMnA keIne ene sthAne rAkhe, AdezIne sthAne Adeza rAkhavAmAM (mUkavAmAM ) Ave che tevI rIte. mahIpatie e vAtanI hA kahI eTale maMtrIoe viprane kahevarAvyuM ke-have tAre rAjamahelamAM pite na AvatAM tArA putrane mokalavA. tuM gharamAM ja sAre che. e sAMbhaLI atyanta khinna thayelo e brAhmaNa pachI pitAnA putrane rAjamaMdiramAM mokalavA lAge. vyAdhie to ati ugrarUpa dhAraNa karyuM eTale vaLI putrae pitAne gharanI bahAra eka kuTIra ( jhuMpaDI) karAvIne emAM rAkhe, tyAM e ekale kevI rIte rahI zakaze ema vicArIne ja heyanI ema enI AsapAsa puSkaLa mAkhIo baNagaNavA lAgI. eka jUnA purANa khATalAmAM paDyo paDyo te babaDate tene koI uttara paNa ApatuM nahIM; to kahyuM karavAnI to vAta ja zI ? enA putra enI AjJA na pALatA eTaluM ja nahi paNa enI sAmA ullaMDa rAta suddhAM kahevA lAgyA. vaLI putravadhuo paNa kASTanA pAnamAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRtanI putrane prapaMcI pitA. 248 tacha AhAra daIne kutarAne nAkhe ema avajJAthI ene ApavA lAgI; ane dhikkAra che emane ke nAka macakeDatI, mukha bagADatI, khabhA maraDatI ane trAMsI AMkhe jetI thuMkavA lAgI. evAM vadhuonAM Acarita joI vipre vicAryuM-eo bhale evI ceSTAo kare; mAre pArakI putrIone ze deSa kAhADo? A mArA putrone ja emAM doSa che ke jeo mArI ja saMpatti laIne mAre ja mastake paga mukavA taiyAra thayA che ! athavA taLAvanI kRpAthI emAM raheluM jaLa vRddhi pAme che tyAre e taLAvanA ja kinArAne toDI nAkhe che ! vaLI suvarNa samAna tejasvI e je agni je kASTramAMthI utpanna thAya che te kASTane ja prathama bALI nAkhe che. mATe A kRtanA putrane mArA apamAnanuM phaLa satvara dekhADuM jethI mAruM vera vaLe. A pramANe vicAra karIne sarva putrane bolAvI eNe kahyuMA kuSTa regane lIdhe duHkhI thavAthI mane viraktabhAva utpanna thaye che. mATe have ApaNe kuLAcAra karIne huM prANatyAga karavA IcchuM chuM. e sAMbhaLIne putro te jANe amRtanuM pAna karatA hAyanI ema harSa pAmyA. "bahu ja sAruM thayuM ke e maravAne taiyAra thayA che; vagara auSadhe vyAdhi jato hoya to bhale jAya." ema vicArIne kahevA lAgyA...he tAta, amane AjJA Apa; ApanuM kahyuM karavAne ame taiyAra chIe. pitAe kahyuM-eka puSTa aMgavALA chAga (bokaDA) ne tame ahIM laI Ave tene vividha mothI pavitra karIne huM tamane soMpIza. pachI tame tene se sAthe maLIne bhakSaNa karo ke jethI ApaNe kuLane viSe zAnti ane Arogya thaze. "he priya, Aje baLadane prasava thaye che. ema lake kahetA te te vAtane paNa satya mAnanArA evA bheLA) sebake paNa koNa jANe kema A vakhate prapaca raH athavA te kene zikSA vinA potAnI pApabuddhinI khabara paDatI nathI. pelA putroe to pitAne prapaMca naDuiM samajIne enA kahevA pramANe g : LIV/ Jun Gun Aaradhak Trust
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. pazu Ane ene Ape; athavAto yuvAnone mati kyAMthI hoya? seDabake pazune annanI sAthe pitAnA aMgamAMthI nIkaLatuM maLa-parU Adi paNa ApavA mAMDyuM. ema karatAM jyAre pazunI sAte dhAtuo mahA kuSTaroge bhedI nAkhI tyAre ene mArI nAkhIne vipre pitAnA putrone seM. emaNe paNa pitAne abhiprAya nahiM samajIne e pazunuM bhakSaNa karyuM. eTale pitA jANe kRtArtha thaye hAyanI ema Ananda pAmavA lAgyo. eNe putrone kahyuM-huM have nizcita thaye chuM eTale ke tIrthasthaLe jAuM chuM. A janmane te Ama aMta Avye mATe have anya janma karavAnI mArI icchA che. putrone A pramANe kahIne saMbaka brAhmaNa sapanA rAphaDAmAMthI bhAgI nIkaLato hoyanI ema ghara thakI cAlI nIkaLyA. cAlatA cAlatAM asaMkhya bhayAnaka jAnavaravALA eka araNyamAM AvI pahoMce. mArganA zramathI thAkelA ane sUryanA tApathI akaLAI gayelA Dubakane, enA kuSTaroganI sAthe spaddho karatI hoyanI evI tRSAe muMjha. pANI pANuM karate Ama tema bhaTakato hato evAmAM enA jIvitavyanI AzA samAna eka pANune dhare enI dRSTie paDaye. tIrapara ugelAM harItakIkhadIra-AmaLA-lIMbaDA-bAvaLa vagere vRkSonAM pupa ane phaLa e, dharAnA atyanta tapI gayelA jaLamAM paDyA karatAM hovAthI e jaLa jANe kavAtha [ukALA jevuM dekhAtuM hatuM. evuM jaLa paNa seDubake amRta samAna mAnIne pIdhuM: prastAva eTale amuka avasara ja kharekhara vastuone amulyapaNuM bakSe che. jema jema e jaLa punaH punaH pIvA lAgyA tema tema ene virecana thavA lAgyuM ane zarIramAMthI kRmio bahAra nIkaLavA lAgyA. teNe A pramANe nirantara karavuM zarU rAkhyuM tethI alpa samayamAM enI kAyA suvarNanI samAna atyanta dedIpyamAna thaI gaI. pitAnA zarIranI e prakAranI kAnti joIne te antaHkaraNane viSe atyanta harSa pAmavA lAgyuM ke meM svapnane viSe paNa AregyatA prApta thaze evuM dhAryuM hatuM. mahA P.P. Ac. GunratnasuPPM.S. SUNRed
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidhAtAnI anukuLatA deha ja svarga. 251 baLavAna e vidhAtA anukuLa hoya che tyAre na dhAryuM hoya evuM bane che ane te pratikuLa hoya che tyAre dhAryA kArya paNa paDyAM rahe che. mATe have mArA kauzAmbIna lekene mArI A zarIranI kAnti najare pADuM, kAraNa ke jyAM sudhI leke dekhe nahi tyAM sudhI game evI zreSTha zAbhA hoya tethI paNa zuM? vaLI mArA kupAtra putrenI zI dazA thaI che e paNa huM jouM kAraNa ke bhAgyazALI purUSe ja potAnA udAra pAmone najare jue che ! ema vicArIne pAcho vaLI nagarI bhaNI cAlyuM. nagaramAM praveza karyo eTale nagaravAsIo ene vikasvara netrothI joI rahyA, ane kahevA lAgyA "aho ! A vipra kayAMthI Ave taddana nIrogI thaI Ave? tArI sthIti badalAI gayelI joIne amane atyanta Azcarya thAya che! " brAhmaNe emane uttara Ape-nirantara ekAgra citte uttama tIrthanI sevA thI mane deva prasanna thayA ane eNe mAro vyAdhi dUra karyo. athavA te-devatA prasanna thAya che te A dehu ja svarga banAvI de che. leke kahevA lAgyA-ahe dhanya che A viprane ke devatAnI kRpA eNe prApta karI ! Ama prazaMsA pAmatA seDUbake pitAnA gharamAM praveza ka, to aneka kIDAothI khavAI gayelA patravALA vRkSanI jema mahA vyAdhithI pIDAtA enA putro enI najare paDayA. atyanta harSa sahita pitAe putrone kahyuM- he kuputro, tame mArI avajJAnuM pUrepUruM phaLa bhegave. e sAMbhaLI putrI kahevA lAgyA-he tAta, tame AvuM nirdaya AcaraNa tamArA ja putro pratye kema karyuM ? tamArI buddhi caLI gaI che! tame AvuM kukarma karatAM pApathI paNa DayI nahiM athavA tamArA A paLIothI paNa lajjA pAmyA nahiM ? e sAMbhaLI pitA paNa hoTethI Akoza karI bolya---are duTo ! tamArA pitAnAM kAryo te tame saMbhAre ke tame tamArA pitAne paNa kevI rIte eka zvAnanI peThe parAbhava karyo che! tamArA pitAnA ja pApane lIdhe bhaya ne lajajA beu jatA rahyA che tethI ja tame, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra5ra abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. jenA thakI A ucca padavIne pAmyA che evA mane bahu viDaMbanA pamADI che ! athavA te leke pArakA apa deSane maheTA rUpamAM jue che ane potAnA parvata samAna mahAna doSa hoya che tene bhALatA ja nathI. vaLI tame brAhmaNane ke vaNikane daMza jANatA nathI lAgatA tethI ja tame mArA upara eTalI Aphata gujArI hatI. te have jANuje ke mArA jevA ke tamArA jevA ucca padavALAnI A sthiti karI che ! athavA eka kAMkarI paNa ghaDo pheDe che. putronI sAthe A pramANe pitAne kalaha karato joIne lake kahevA lAgyA-A to mugdha-bALaka hatA emaNe to bhUla karI, paNa te jANatAM chatAM ( jANuM joIne ) kema bhUla karI ? eka jaNa kupane viSe paDe tethI bIjAe pa zuM ema karavuM ? zuM te nathI sAMbhaLyuM ke putra kuputra thAya paNa pitA pitA na thAya? A pramANe sarva leke ekamukhe e DubakanI nindA karavA lAgyA athavA to leke te kSaNamAM stuti kare che ane kSaNamAM nindA paNa kare che. pachI lekenA tiraskArane lIdhe seDUbake kazAmbI nagarI tyajI dIdhI; kAraNa ke janApavAdanA bhayathI rAme paNa sItAne tyajI dIdhI hatI. ( zrI viraprabhu zreNika rAjane kahe che ) ( zreNika rAjA, zAmbI nagarI paDatI mukIne e seDUbaka vipra cAlI nIkaLe te tAre nagara AvyA ne AjIvikAne athe tArA dvArapALane Azraya laIne rahyo; kAraNa ke videzane viSe dhanahInanI evI ja vRtti hoya che. he rAjA, jinanA viThArathI ja lekopara upakAra thAya che mATe vicaratA vicaratA ame ekadA A nagaramAM paNa AvyA hatA. te samaye tAre dvArapALa sebakane "tAre huM AvuM tyAMsudhI A sthAnethI javuM nahI " ema kahIne mane vaMdana karavA Avye. paNa pAchaLa seDUbaka brAhmaNa jANe kALamAMthI Avela rAMka bhikSaka heyanI ema kuLadevIne zaherIoe caDhAvela baLi khAvA lAge. atilupa hatA tethI teNe kaThaparyanta P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ setubakane uttara bhava. 253 khAdhuM tethI ane vaLI grAma kAtune utkaTa tApa hatuM tethI tene bahuja tarasa lAgI. eTale ene vicAra che ke A jaLacare je che emane pUrAM bhAgyavAna samajavAM ke eo vizvanA jIvanabhUta evA jaLane viSe ja prathama utpanna thAya che. vaLI tridivasa jaLane viSe ja rahyAM chatAM eo yathArUci jaLa upara tarI Ave che, aMdara DubakI mAre che ane ADAavaLA paNa phara kare che. eTaluM ja nahiM paNa AvuM amRtasamAna thaMDu jaLa nirantara pIe che athavA te "amRta " te phakta vArtAmAM ja che; A jaLa che teja amRta che. Ama vicArato e tRSAtura chatAM paNa dvArapALanA bhayathI keI jaLAzaye jaLa pIvA gaye nahIM. ahe! sevakanuM jIvatara khare kaSTadAyaka che. tRSAthI pIDAte garIba bicAro jaLa, jaLa ema bUma pADavA lAgyA, maMdabuddhi ziSya lekAdi gokhavA maMDI jAya tema. tRSAne duHkhe mRtyu pAmIne e nagaranI bahAranI vAvamAM eka deDako [ utpana ] thaye kAraNa ke je lezyAmAM jantu mRtyu pAme che eja vezyAmAM e utpanna thAya che. he rAjanU, (vIraprabhu zreNikamahIpatine saMbodhI kahe che) ame pAchA pharatA pharatA tArA ja nagarane viSe AvyA, jANe e deDakAnA keI maDadubhAgyathI AkarSAIne hAyanI ema. te vakhate sarva loko amane vaMdana karavA AvatA hatA tyAre vAvamAMthI pANI bharavA AvelI panIhArIomAM AvA prakArano saMlApa thaye - eka bolI, are bahena, Aje zuM kaI makAnU utsava che ke jene lIdhe sarva leke eka sAthe harSamAM jatA jaNAya che? tyAre bIjI AkSepa sahita kahevA lAgIare tuM to kaI garbha zrImaMtanI putrI che athavA to kevaLa mUkha che ke eTaluM jANatI nathI. ! surendro sudhdhAM sevakajananI peThe jemanA caraNane viSe sASTAMga daMDavata praNAma kare che evA zrImAna mahAvIra udyAnane viSe padhAyo che. evA e mahAvIra jinane tuM nathI jANatI to emaja samajaje ke tuM kAMI paNa P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra54 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. nathI jANato; kAraNa ke mahA tejasvI sUryamaMDaLane udaya thAya che tyAre maMdanetravALAne paNa enI khabara paDe che. panahArIonA AvA saMlApa sAMbhaLIne jene saMjJA thaI e e deDako vicAravA lAgya-meM pUrve kayAMya nizcaye "mahAvIra evo zabda sAMbhaLyuM che. uhApoha karatAM ene pitAne pUrvabhava samaraNamAM AvyuM te jANe ene bhaviSyamAM thanArA pratibaMdhanI vAtane nivedana karavAne heyanI ! dvArapALa mane daravAjo saMpIne te vakhate jemane vaMdana karavA gaye hatuM teja A mahAvIra padhAryA che. mATe A leke e jinezvarane vaMdana karavAne jAya che ema huM paNa jAUM, kAraNa ke tIrtha to sinuM che. ema vicArIne e deDake kudata kuto amane vaMdana karavAne AvavA nIkaLe evAmAM mArgane viSe, he rAjana, tArA avanI kharI nIce dabAI gaye; ane mRtyu pAmyA. maraNa samaye zubha dhyAna rahyuM ethI e devanine viSe utpanna thaye che ane dareka evuM enuM sArthaka nAmAbhidhAna che. bhAva thakI to e sUrya samAna che; enI kriyA ja eka khadyota (pataMgIA) jevI che. A vakhate devatAonI sabhAmAM, he rAjan , IMdra tArI prazaMsA karI kAraNa ke guNIjanene paranA guNepare pakSapAta hoya che. cheke ema kahyuM ke- A vakhate bharatakSetrane viSe zreNika rAjA je kaI zrAvaka nathIH maNi te bahu che paraMtu cintAmaNi tulya kaI maNi nathI. e zreNikane sura temaja surendra-kaI paNa jaina dharmathI caLAvavAne samartha nathI. jevI rIte jinezvara bhagavAnanA vacanane gurUkamAM prANI satya mAnatuM nathI, tevI rIte e rAMkadeve aMke karelI vAtane satya mAnI nahiM tethI e ( darAkadeva) A tArI parIkSA karavAne A hato. eNe amArA caraNapara gazIrSacandananuM vilepana karyuM che paraMtu tArI dRSTine meha pamADIne anya dekhADyuM che. zreNika rAjAe punaH kahyuM- he bhagavaMta, e vAta te huM samaje, paNa tyAre eNe je maMgalika ane amaMgalika zabdo kahyA ane hetu zuM samaje te jaNAvaze. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpadruma chatAM dAridraya ? 255 bhagavAne kahyuM-eNe "mare" ema kahyuM te evA abhiprAyathI ke A bhavane viSe rahetAM te kaSTa ja che ane mRtyu pachI mane mokSa maLavAne che to mekSa prApta thAya mATe maro" ema kahyuM che. vaLI he rAjanU, tane A janmamAMja sukha che; mRtyu pachI to naraka maLavAnuM che, mATe ja tane eNe "jIvo" ema kahyuM che; ane abhayakumArane beuvAnA kahyAM e evA abhiprAyathI ke e A janmamAM dharmakAryo kare che ane mRtyu pachI anyajanmamAM paNa e devagatimAM javAnuM che. mATe e che ke mane e beu sarakhuM che. kALazArikane eNe beu vAnane niSedha batAve e evA abhiprAyathI ke A janmamAM e pApakaryo kare che ane mRtyu pachI e sAtamI narake javAnuM che. zrI vIraparamAtmAe dareka devanAM Acarita viSe khulAso karatAM zreNika rAjAnI narakagati thavAnI kahI e sAMbhaLIne ene kaMpArI chuTIH athavA to narakanI vAta sAMbhaLatAMja bhaya utpanna thAya che, to e duHkha bhegavavA paDavAnuM sAMbhaLIne thAya emAM zuM Azcarya ? zreNikarAjAe pUchavuM-he jagannAtha, Apa jevA mArA svAmI chatAM mAre narakagati kema ? kalpadruma chatAM dAridraya hAya nahIM. prabhue uttara Apya--he mahIpati, te narakanuM ja AyuSya bAMdhyuM che; mATe tAre tyAM ja javuM paDaze; e viSaye anyathA samajavuM ja nahiM. he rAjana, nikAcita karma je che tene anyathA karavAne deva, dAnava, cakavartI ke ame pite paNa samartha nathI. jema muninI pAse mahAbAha rAjA ke raMkane viSe jarAe aMtara nathI tema e kamanI pAse paNa nathI. he narapati, tuM bhaviSyamAM thanArA vIza jinezvaramAM prathama padmanAbha nAme jinezvara thavAne chuM mATe vRthA kheda kara rahevA de. paNa zreNikabhUpatie punaH vijJApanA karI ke- he bhagavaMta jema duHsAdhya evA paNa sanipAtane viSe uttama vaidya buddhithI vicAra karIne auSadha Ape che tema nirmaLa kevaLajJAnarUpI locanavALA Apa mane durgatithI chuTAvanAra koI Ganratnasu M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. upAya batAve. e sAMbhaLIne tIrthakara mahArAjA paNa samAdhAnane mATe belyA- kapilA brAhmaNI pAse tuM sAdhuone dAna devarAva ane kALakarikane (prANIone) vadha karato aTakAva to tAre narakavAsa maTe. paNa amane te nizcaya che ke somanAtha maravAne ye nathI; ane AcArya ene kASTanI citA para besADavAnA ye nathI. ' jinezvara bhagavAne kahelI A vAkyAvalIne saMjIvinI samAna samajI emane praNAma karIne magadhezvara zreNika rAjA pitAnA nagara bhaNuM pAcho vaLe. e vakhate eja dareka deve enI parIkSA karavAne ene mAyAvaDe, jALa nAMkhI matsya pakaDato eka muni dekhADe. e munine joI ene belAvIne rAjAe pUchayuM-A zuM AdaryuM ? munie uttara Ape A mA vecIne mAre eka uttama kAMbaLI levI che. e kAMbaLI huM zarIra para oDhIne vaSokALane viSe apUkAya jIvonI rakSA karIza. kAraNake dayA eja dharmanuM mULa che. rAjAe vicAryuM-A muni mugdha buddhivALA eTale mUkha jaNAya che ke ekendriyanI rakSAne athe paMcendriyane vinAza kare che. alpa pApano bhaya rAkhe che ane paDe che te te bahu bahu pApamAM; havADAthI hIe che, ne paDe che kuvAmAM. pachI e munine rAjAe kaMbaLa apAvI; kAraNa ke zAsananI hIlaNa thatI aTakAvavAne kupAtrane paNa ( dAna) . devuM kahyuM che. AgaLa cAlatAM rAjAne devatAe (mAyAvaDe ) eka garbhavatI sAdhvI dekhADI ke je dukAne dukAne kaMi dravya mAgatI hatI. AvI sthitimAM sAdhvIne joIne rAjAne atyanta kheda tha; kAraNake AvuM agya joIne ye zrAvaka na duhavAya ? A bIjI zAsananI hIlaNa utpanna thaI e-khetImAM jaLanA dukALane zamAve ( 0 nuM zamana kare ) tyAM temAM tIDa AvavA jevuM thayuM. AvI sAdhvIo bhagavatI dIkSA grahaNa karIne paNa ene kema vRthA gumAve che ema cinDavIne rAjAe e sAdhvIne belAvIne kahyuM. eka akArya karIne punaH pAchuM n ene zA mATe P.P. Ac. Gunnasun M.S.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ satvavaMta rAjA-devatAnI anupama bheTa. ' ra57. khulya batAvavuM paDe che ? mAMsa khAIne pAchAM asthi keI gaLe bAMdhe kharAM? tAruM sarva kArya huM nIveDI ApIza ema kahIne rAjAe sAvIne gupta pracchannapaNe rAkhI; kAraNake potAnI jAMga ughADatAM mANasa pote ja lajavAya che. prasavakALa najIka Acce sarva kaLAnA jANa evA nRpatie pite enuM sUtikarma karyuM kAraNake e samaya evo hato. enI evI durgandha chuTI ke nAsikA phATI jAya; te paNa zAsananA rakSaka evA rAjAne enA tapha abhAva na thaye. vaLI prasava thatAM ja bALake devatAnI mAyAvaDe eTaluM gADha rUdana karavA mAMDayuM ke traNa traNa zerI sudhI te saMbhaLAvA lAgyuM. e joIne zrAvakaziromaNi narapati atyanta duHkhI thaye. e kahevA lAgya-upAya cAlyA tyAMsudhI te atyArasudhInuM sarva meM gupta rAkhyuM; paNa have kAMI buddhi sujhatI nathI to A kema karIne have gupta raheze ? athavA te AkAza phATayuM te tenAthI sAMdhI zakAya ? | (devatAe pitAnI mAyAvaDe bahu bahu prakAre parIkSA karI te sarvamAM ) rAjAnI pUrNa dRDhatA jANIne pelA devatAe pitAnuM rUpa prakaTa karyuM ane e harSa sahita bo-he rAjana , devatAonI sabhAmAM Ije tane je prazasya che te ja tuM che; athavA ethI paNa adhika che. prakAza kadi andhakAra thaI jAya; merU parvata kadi calAyamAna thAya, jaLa kadi agnirUpa thAya, amRta viSa thaI jAya, athavA sUrya kadi pazcima dizAmAM udaya pAme; topaNa, huM satvanA bhaMDAra, tuM kadi paNa samyakatvathI calita thavAnuM nathI. samudranA mahimAno pAra pAmI zakAya paraMtu tArA mahimAne pAra sarvathA alakSya ja che. mArA jevA tArUM kayA prakAranuM sanmAna karI zake ema che? topaNa huM kaIka tArUM sanmAna karavAne icchuM chuM. tethI huM tane A hAra ane A be geLA Ape chuM tene tuM svIkAra kara. emAM A hAra je che te truTaze to ene je sAMdhaze tenuM mRtyu thaze. ema kahIne e be geLAo ane P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. hAra rAjAne ApIne kSaNamAM jato rahyo. ( e traNa vastuomAM) ekalA eka hAranuM ja mUlya magadhanA rAjyanA mulya jeTaluM hatuM. A pachI rAjAe kapilAne bolAvIne zairava sahita karyuM che zuddhamati, tuM munione Adara sahita bhikSA Apa. tuM je kaMI mAgIza te sarve huM tane ApIza. kAraNake munidAna je che te uttama che. kapilAe kahyuM- he rAjA, tame mane kadApi sarva suvarNamaya banAvI te paNa huM e karavAnI nathI; kAraNake meM ATalo badho kALa mArA AtmAne munidAnathI kalaMkita karyo nathI te have thoDA mATe keNa e dUSaNa harI le ? rAjAe ene patthara samAna kaThera jANIne paDatI mukI. pachI e kALArika kasAIne kahyuM-tuM tArI prANavadha karavAnI vRtti paDatI muka. tuM dravyane arthe evuM pApakArya kare che te cAla, huM tane eTaluM badhuM dravya ApuM ke tuM kuberabhaMDArInI jevo thaI jA. pelAe kahyuM-A mArI vRtti kevI rIte pAparUpa kahevAya ? enAthI to nirantara puSkaLa prANIo hayAti bhegave che ( jIve che ). mATe ene huM kevI rIte tyajI zakuM ? mArI evI IcchA che ke e ne e ja mArI vRttimAM mAruM mRtyu thAya. rAjAe " e pApI A pApa kyo karato kaI rIte aTakavAne nathI " ema vicArIne ene naraka samAna kuvAmAM naMkhAjo. he pApI, prANIone vadha kare che ethI tuM narakane viSe ja jaIza ema kahI kahIne ene Akho divasa ane rAtrI tyAM rAkhe ane jaIne bhagavaMtane vAta karI ke e kALazAkarika pAse enI vRtti chellA ATha pahera thayAM te paDatI mukAvI che. paNa jinezvara bhagavaMte kahyuM- he rAjana, eNe te kuvAmAM rahyA chatAM paNa mATInA pAMcaso pADA banAvIne emane vadha karyo che. he mahIpati, A kALArika ane kapilA beu abhavi che. amezca (maLa) ane lasaNanI peThe e beu pitAne mULa svabhAva tyajavAnA nathI. banavAnI vastu avazya bane ja che. anyathA thatI nathI. A pramANe prabhune pratibaMdha pAmIne rAja namana karIne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ape tevuM maLe-vAve tevuM laNe. 259 svasthAnake gaye. bhagavAn vIrajinezvara paNa bhajanane pratibodha pamADavA anyatra vihAra karI gayAH athavA to sUryane sarva jagatapara prakAza karavAne che. have keTaleka kALe pelA kALazArikane mRtyu pAse AvyuM, kAraNa ke prANI mAtranI e ja prakRti che. haMmezAM pAMcaso pAMcase pADAne vadha karavAthI eNe je pApa bAMdhyuM hatuM te have AvIne ubhuM rahyuM. enA prabhAvathI enA zarIramAM mahAna vyAdhio utpanna thayA enI ene vyathA thavA lAgI. athavA te jevuM ApyuM hoya tevuM ja maLe che. te mAtA, he pitA, he AjJAMkita sulasa, huM vagara rakSAe mRtyu pAmuM chuM-ema e vAraMvAra AkaMda karavA lAgyA; ane enI pAse beThelA bIjAo paNa enA duHkhe duHkhI hoIne AMsu lAvIne rUdana karavA lAgyA. ene putra sulasa to potAnA pitAne sukha vatAya eTalA mATe veNu-vINA-mRdaMga Adi vAtrevaDe, ane atyanta suMdara ane lAvaNyavatI vezyA strIonA gAyanavaDe, saMgIta karAvavA lAge. vaLI kapura, kasturI mizrita caMdananA rasavaDe pitAnA zarIra para vilepana karavA lAgyo ane enI nAsikAM AgaLa uttama dhapa bALavA lAgya; ene madhura ane nAnA prakAranA bhejana jamADavA lAgyo ane atyaMta kamaLa zavyAne viSe suvarAvavA lAgyo. paNa evA evA manojJa zabdAdi suddhAM aneka pApanA bhAravALAne pratikULa lAgyA; pittanA vyAdhivALAne sAkara lAge tema. ene na jAgavuM hatuM ke na uMghavuM gaThatuM; na besavuM gamatuM ke na uDavuM gamatuM nahotuM ene jamavAnuM gamatuM ke hetuM bhUkhyA rahevuM gamatuM. pitAnA pitAnI AvI AvI ceSTAo joIne putra sulasane bhaya lAge; athavA to zreNibaMdha utpAta joIne karyo mANasa na kSobha pAme ? sulase jaIne sarva hakIkata abhayakumArane nivedana karI; athavA te nandAnA nandana ( abhayakumAra ) vinA anya keNu guMca kADhI zake ? utpattikI Adi buddhioe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra. . saMpanna evA e maMtrIzvare kahyuM-aneka prANIone vadha karatAM tArA pitAe je gherapApa upArjana karyuM che te, bharelA kuMbhamAM jaLa samAtuM nathI tema, sAtamI nArakImAM paNa samAyuM nathI, ane Aja bhavamAM tArA pitAnI pAse AvIne ubhuM rahyuM che. kAraNake atyanta ugra puNya ke pApanuM phaLa Aja bhavamAM traNa varSamAM traNa mAsamAM traNa pakSamAM athavA traNa divasamAM maLe che. mATe ene have ati bIbhatsa vastuono anubhava karAvo; kAraNake sannipAtavALAne kaTu aiSadha ja apAya che. e parathI e sulase ghera jaI abhayakumAranA vacanapara zraddhA rAkhI pitAne ati tIkSaNakaMTakanI zayyAne viSe suvADyA; atyanta dUrgadha mAratA purISavaDe enA aMgapara vilepana karyuM, nIrasa, kutsita ane tikhuM bhejana ApyuM; atyanta khArUM, uSNa ane tIkhuM jaLa pIvAne ApyuM, uMTa khara pramukhanA karkaza zabdo zravaNa karAvyA; kANuM-vAmana-paMgu-abdha vagerenAM rUpa dekhADyAM. e sarvane e kalazokarika kasAI, pApanA udayane lIdhe, sukharUpa anubhavavA lAgyA. eNe kahyuM putra, A zayyA ati suMdara ane mAkhaNathI paNa kemaLa che; A sugandhI vilepana nAsikAe pAna karavA lAyaka che. A bhejana che te ati svAdiSTa ane devatAonA bhejanathI paNa utkRSTa che. vaLI A jaLa te kevaLa thaMDu ane jANe mAnasa sarovara thakI ANeluM hoya ema manapasaMda che. A zabda paNa zravaNagocara thAya che te amRta samAna madhura ane jANe devatAonA gAyake gAtA heyanI evA che. A rUpa je mArI dRSTie paDe che te paNa devatAonA rUpa ja, hAyanI evAM che; evAM pUve na joyelAM rUpanuM mUlya paNa AMkI zakAya ema nathI. mArA janmamAM to meM AvuM sukha kadApi anubhavyuM nathI, jyAre bhAgyamAM hoya che tyAre ja dazA vaLe che. he putra, tArA jevA suputre mane prathamathI ja vinA kAraNe zA mATe AvAM sukhathI dUra rAkhe ? pitAnI AvI ceSTA tathA vacane joIne sulasa vairAgya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ gADarIo pravAha te mUone ja zebhe 261 prApta thaye hoya ema vicAravA lAgyaH AhA! mArA pitAne A ja bhavane viSe * hiMsAnA mahA pApanuM kevuM phaLa maLyuM ? vaLI bhavAntarane viSe paNa kALa, mahAkALa Adi durgatine viSe duHkha sahana karatAM enuM zuM thaze ? sulasa Ama cintavana karate hato ane anya svajane AkaMda karatA hatA evAmAM to kAlorika ekapaNa zaraNa lIdhA vinA paMcatva pAme; ane apratiSThAna nAmanI sAtamI nArakIne viSe tetrIza sAgaropamane AyuSya utpanna thaye. pachI sarva bAndhAe maLIne sulasane kahyuM-he subuddhi, krame karIne prApta thayela tArA pitAnuM pada tuM have svIkAra. tArI ja kRpAvaDe svajane ane sevake AjIvikA calAve che, te prabhutva ane lekene saMteSa-e ubhaya jAte chatAM tuM zA mATe nirUdyamI rahe che ? kAlazekarikane sthAne tuM have amAre thA; kAraNake nItizAli purUSe svAmInA putrane svAmInI samAna rAkhavAnuM kahe che. tulase kahyuM-tame A kahyuM te mane gaDatuM nathI; kAraNake huM A pApakarma kaI rIte karavAne utsuka nathI. jIvane ghAta karIne prabhutva ane badhuonuM . piSaNa karavuM e ubhayathI sayuM (e beu mAre kAmanA nathI ) kAraNake e beu durgatinA hetubhUta che. enA bAlvee sulasane kahyuM-zuM tArA pUrvajo mUrkha hatA ke jemaNe svajanone ane Itara lekene AdhArabhUta evuM A kArya atyArasudhI karyuM che ? paNa tuM paMDita Tharyo; athavA te tAruM pAMDitya jANyuM ! tuM ja amane gaLe pakaDIne tArI pitAnI sAthe amAro paNa vadha karavA taiyAra thaye che! yathAsthita kulAcArane pALe teja putra kahevAya che; kaLAcAra nahiM pALanArA manuSya ane tiryaMcamAM kaMI paNa antara nathI. (kuLAcAra nahiM pALanArA tiryaMca jevA samajavA. ) e loko A pramANe kahevA lAgyA eTale sulase emane kahyuM-zuM ApaNA pUrvajo paMgu, vyAdhigrasta, abdha ke daridrI heya te emanA vaMzajoe paNa evA thavuM ? gADarIo pravAha P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvanacaritra, to mUrkhane ja zobhe, narakane viSe laI jAya e kuLacAra zA kAmano ? sadya pAcana na thAya evuM bhejana uttama hoya te paNa zA kAmanuM ? vaLI mArA pitAnuM AvuM pApakAryothI utpanna thayeluM duHkha tame joyuM che chatAM paNa tame Ama mUrkhatA bharyuM kema bole che ? athavA te bahu zuM kahevuM ! AvuM atizaya ghara ane azubha phaLa ApanAruM kArya huM karavAno ja nathI. mithyA Agrahane vaLagI rahIne puna: paNa sulasanA badhuoe ene kahyuM-tuM pApakAryothI Dare che mATe nizcaye tuM vhIkaNa che. sarva pApa ame bhegA maLIne vaheMcI laIzuM. tAre te A bAbatamAM gaMgAsnAna ja che. ( tAre mAthe kaMI nathI. ) jevI rIte viSNue rAhune ziraccheda karyo hate tevI rIte tAre phakta eka pADAne ziraccheda karavAne che; pachInuM te sarva ame karI lezuM. AvuM sAMbhaLIne te emane pratibodha pamADavAne mAtmA sulase sadya pitAnA paga para eka kahADAvatI prakhtAra karyo. (AvA uttama purUSamAM zuM satva nathI hotuM? ) eTale prahAranI vedanAne lIdhe te pRthvI para paDI gayuM ane karUNasvare rUdana karavA lAgehe badhuo, mane A pagamAM bahuja pIDA thAya che; mATe getra vibhUti-sukhamAM bhAga paDAve che tema tame e mArI pIDA bhAga pADIne vhecI ; ke jethI huM kSaNamAtramAM sAjo thAuM. e sAMbhaLI pelAe kahyuM-pArakI pIDA keNa levAne samartha che ? bharasamudramAM agni lAge tene keNu bujhavI zake ? sulase kahyuM-jyAre tame e mAruM duHkha levAne zaktimAna nathI tyAre prANunA vadhathI utpanna thanAruM duHkha tame kaI yuktithI laI levA samartha thaze ? nadInA jaLamAM DUbato chatAM je prANI bahAra nIkaLI jaI zakatA nathI te samudranA jaLanA puramAMthI te kyAMthI ja nIkaLI zakaze ? je kArya je prANI kare che te kAryanuM phaLa e prANIne ja bhegavavAnuM che. agnimAM praveza kare che teja baLI jAya che; taTastha ( bAjue ubhelA ) hoya che emane kaMI nathI. prANuM ekale ja A saMsAramAM Ave che ane konA jaLamAM Dabala kai yuktira P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSane parityAga-amRtanuM grahaNa. 263 jaya che paNa ekale ja. vaLI samudrane viSe mAchaluM ekaluM kayo kare che tema e A saMsAramAM eka ja paribhramaNa karyA kare che. e prANIne durgatimAM paDatAM mAtA, pitA, bAtA, mitra ke svAmI kaI paNa dhArI rAkhI zakatuM nathI. phakta eka dharma ja prANIne (durgatimAMthI) dhAraNa (rakSaNa) karI zake che; samudramAM pahelAnuM, mahAna pravAhaNa (vahANa) rakSaNa kare che tema. mATe e kasAIne vyApAra tyajI daIne dhamane viSe prayatna kare; viSane parityAga karIne amRtane grahaNa kare. AvAM AvAM manahara vAgye saMbhaLAvIne sulase pitAnAM badhuone pratibaMdha pamADyAH kAraNake abhayakumAra jevAthI jene bodha thaye tenAmAM anyane pratibaMdha pamADavAnuM sAmartha Ave emAM kAMI Azcarya nathI. pachI sarva pApAcaraNane tyajI daIne, dhamane ja sArabhUta mA che jeNe evA abhayakumArane potAnA gurU mAnI, merUparvata samAna acaLa samaktivALe sulasa nitya harSathI vidhi pramANe zrAddhadharma pALavA lAgyuM. jharata : - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSiSaTapaNa. pRSTha. paMkti. 9-8. kuzAgrapura. uttara hindustAnamAM, atyAre budelakhaMDa kahevAya che e dezamAM pUrve kuzAvatI, kuzasthaLa-e nAmanAM nagaro hatAM ema keI sthaLe lekha che. emAMthI to A kuzAgrapura na hoya ? 8-10. yugalIA, trIjA ArAmAM (zrI trASabhadevanA vakhatamAM) strIne peTe putraputrInuM yugala avataratuM. te parathI te kALanA manuSya yugalika-yugalIA kahevAtA. - 9-2. harinA udaramAM... ItyAdi. hari-viSNu-e pitAnA udaramAM svargaloka, mRtyuloka ane pAtALaleka-ema traNe loka eTale bhuvane dekhADayAM hatAM. sarakhA, " mArkaDatraSi vizvasthitinuM avalokana karavAne harinI kukSine viSe peThA hatA." (pRSTa 46. paM. 5). 10-5. zrI pArzvanAthanuM zAsana. kemake e vakhate emanuM zAsana vartatuM kahevAya. zrI mahAvIranA nivANa bAda mahAvIranuM zAsana, dharmarAjya pravartatuM kahevAya. juo pRSTa 33. paM. 19 10-7. samyakatva. tIrthakare prarUpelAM tatvopara svAbhAvikarIte athavA gurUnA upadezathI utpanna thayelI zraddhA. aNuvrata mATe juo. pRSTa 13pa. 5 2.. 12-7. baLi. deva Adine dharavAmAM, ApavAmAM AvatA bhejya padArtha zarAva. mATInA pAtra. 13. 2-3. sarakhAvo - nivAtapadmastimitena cakSuSA nRpasya kAntaM pivataH sutAnanam / mahodadheH pUra ivendudarzanAt guruH praharpaH pravabhUva nAtmani / raghuvaMza saga 3. loka 17. 13--3. caMdramAnA udayathI sAgara......ityAdi. A vicAra pUrvanA kavioe bahuvAra darzAvyA che te parathI ema cakkasa thAya che ke P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 pariSi4-TippaNuM. pUrve paNa "caMdramAnA udaya para bharatIne AdhAra che" e vAta prasiddha ane lekamAnya hatI. 13-9. kamabandha Adi. amuka kArya karavAthI, karmane baMdha thaze-kama baMdhAze, ItyAdi. 13-17. AdIzvaranA caraNane gugaLIA prakSAlana kare. zrI vIravijaya AcArya paNa nava aMgapUjAnA duhAmAM lAvyA che ke - jaLa bharI saMpuTapatramAM, yugalika nara pUjata; rASabhacaraNa aMguThaDe, dAyaka bhavajaLaaMta "yugalIA" nA artha mATe juo pRSTa 8, paM. 10 uparanuM TippaNuM 14-1. kaistubha maNi. samudramaMthanathI cAra rane nIkaLyA kahevAya che e cadamAM A kastubhamaNi paNa eka che. ene viSNue pitAnA hRdaya para dhAraNa karyuM hatuM. juo raghuvaMza sarga 6. loka 48. sakaustubhaM rupayatIva kRSNam / 14-6. paTahu vajaDAva. Dhola pITAva. amAri ghoSaNA. jIvanI bIlakula hiMsA na karavI evI udUSaNuM, e sAda paDAva. 15-16. pitAnI patnI. arthata potAnI mAtA. 15-19vidUra parvatanI bhUmi......ItyAdi. Avo ja vicAra kavikulabhUSaNa kAlIdAse paNa jaNAvyuM che. vidgamUrtivamegharA rAhunnA ranarAyela che kumArasaMbhava, 1-24. 16-3. bhaMbhAsAra, boddhalekenA itihAsamAM azokarAjAnA putranuM, Ane maLatuM AvatuM "bibisAra " evuM nAma che. lagabhaga ekaja samaye ane dezamAM thaI gayelA evA aitihAsika purUSa, nAmanA sAsyathI, judI judI vyakti nahi paNa eka ja vyakita hoya evuM anumAna nIkaLI zake kharUM ? 17-23. viSa kanyA. jenI sAthe saMga kyAMthI viSa vyApIne mRtyu utpanna thAya evI kanyA. 18-3. nagaranA adhiSThAyaka deva. nagaranuM pAlana-rakSaNa karanAra deva. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-TipaNI. 267 19-1. vikaraNa...sahAya kare che. A eka saMskRta vyAkaraNano niyama che. jemake razna e prakRti che, ti pratyaya che, ane vacce sahAya karanAra Ave tyAre vacce atha nIkaLe. (+=+ ti=rAti thayuM e vAe artha nIkaLe). 19-23. pArijAta e nAmanuM, svargamAM eka vRkSa che. ene, tyAMthI zrI kRSNa lAvIne pitAnI eka patnI kimaNane ApyuM hatuM. 20-24. sarvakAmaguNavALuM (bhajana). saMpUrNa saMtoSakAraka, tRpti thAya evuM. 23-14. zUnyabhAvane dhAraNa karato. kSaya pAmato, kSINa thata 24-7 garI. hemAcaLanI putrI pArvatI. 24-21. mastaka para kello.... ityAdi atyAre dAktara loko AMkhanI garamI ochI karI zItatA lAvavA mATe lamaNA para blisTara" upasAve che. phelle e A "blisTara'. 25-15. gajarAjane . . uttama purUSane janma thavAne hoya che tyAre pUrvethI svamanA rUpamAM kaMI AbhAsa jevuM jaNAya che. tIrthakara, cakavatI Adi mahApurUSenI mAtAo evAM svapna jue che e suprasiddha che. buddhadevanI mAtA te rAjA zudhdhadananI patnIe paNa evuM svapna joyAnI hakIkata che te A pramANe - "That night the wife of kiug Suddhodana, "Maya, the Queen, asleep beside her Lord, "Dreamed a strange dream; dreamed that a star from heaven"Splendid, six-rayed, in colour rosy pearl, "Shot through the void and shining into her, "Entered her womb upon the right." * The Light of Asia. 25-21. zrata sAmrAjyane lAbha. sakaLa zAstrajJAna (rUpI rAjya)nI prApti. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 pariSika-TippaNI. 25-22. ata. advitIya. 25-25. pradyumna, kimaNInI kukSie utpanna thayela kRSNane putra. 28-11. bane loka. A leka ane paraleka. bane kuLa. pitAnuM kuLa ane zvaranuM kuLa. 28-22. saMsArI jIvA.....praNAya karato. kAraNa ke jyAMsudhI "mukta thaI TharI ThAma na bese tyAM sudhI ene ceyozInApherA mAM pharyoja karavAnuM che. akhaMDaHbIlakula visAme lIdhA vinA, 28-24. lAja. java vagerenI dhANuM athavA palALelA cekhA. e vaDe vadhAvavAne pUrve cAla hate. jUo raghuvaMza saga 2-10, (ta) avAkirana bAlalatAH prasunairAcAralAjairiva paurakanyAH // 29-15. apramatta guNasthAna. jenazAstramAM guNanA uttarottara zcida rasthAna ke (mekSa mahele caDhavAnA) pagathI kalapyAM che, temAM apramatta sAtamuM che. apramatta=pramAdadoSarahita, nirmaLa. 30-13. gurUjanano prabaLa pakSapAta. ApasamAna vaDIlane atyaMta prema. 31-7. gajadaMta. (parvata) merU parvatanI cAra dizAe mAlyavAna, vidhutvabha, simanasa ane gaMdhamAdana ema cAra parvata AvelA che te gajadaMta parvato kahevAya che. kemake eo gaja-hastInA dAMtanA AkAranuM che. 33-17-18. pApanI niMdA...ityAdi mRtyusamayanI A karaNI "saMlekhanA kahevAya che. (juo A caritrane bIjo bhAga pRSTa 243). 35-20. rikta haste, khAlI hAthe (puSpa, phaLa, dravya AdinI kaMIpaNa bheTa lAvyA vinA). jUo - rito na hai drAgAne sevatAM ram | daivajJaM ca vizeSeNa phalena phalamAdizet // - 35-7. dehada. garbha dhAraNa karyA pachI strIne thatI vividha IcchA. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika-TippaNI. 269 37-20. kendrasthAna. grahanAM bAra sthAna kahyAM che temAM paheluM, cethuM, chaThuM ne dazamuM ATalA "kendrasthAna che. mukhasthAnane viSe lagnane viSe-sthira lagna. gurU=bRhaspati - 40-10. kunda puSpa. A puSpa ujajavaLatA mATe prasiddha che; jevI rIte gAyanuM dudha, dADama, caMdramAnA kiraNo vagere "nirmaLatA" ne mATe prasiddha che. (pRSTa 21 paM. 15). 40-20. utpattikI buddhi. keInA prazna ke zaMkAne ekadama turata khulAse sujhI Ava te Presence of Mind. utpattikI, kAmaNikI, vanayikI ane pariNAmikI-ema cAra prakAranI buddhi kahevAya che. - 4. samiti. juo pRSTa 7 nI kuTaneTa 6. 40-27. pAda (1) kiraNa (2) caraNa. 41-4. prajJAvizALA.......vagere. A traNe upamitabhavaprapaMcakathAnA pAtra che. jevI rIte prajJA (samajaNa) purUSane Agama pAse laI jAya, (Agama eTale zAsane paricaya karAve ). 42-6. zivane pitA....kAraNa ke ziva kene putra che te kaI jANatuM nathI. 42-10. mAtR purAka. A eka maheNu che. phalANI bAIne A dIkaro che ema kahevAtuM nathI. bApanuM ja nAma levAya. e phalANA phalANuM gRhasthane putra che ema kahevuM ucita che. 44-24. putrIne zikhAmaNa dIdhI. AnI sAthe sarakhAve zakuntalAne sAsare ekalatAM kahavatraSie zikhAmaNa ApI hatI e - zuznapasva gurUnkuru priyasakhIyattiM sapanIjane bhaviprakRtApi roSaNatayA mA sma pratIpaM gmH| bhUyiSTaM bhava dakSiNA parijane bhAgyeSvanutsekinI yAntyevaM gRhiNIpadaM yuvatayo vAmAH kulasyAdhayaH // zakuntalA nATaka aMka 4-17. 45-20. guNa. (1) sadguNa, (2) darI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra70 pariSika-TippaNI. 45. chellI. zivalAsa. mokSa, mukti. kavijano mokSane muktinagarI, mukitavadhu, zivavadhu-evAM evAM alaMkArika nAma Ape che. 46-. mArka DagaDaSi. e eka moTA trASi thaI gayA. emaNe eka purANu racyuM che je emanA nAmathI "mAkaDeya purANa" kahevAya che. 46-11. zuM ahiM geLa vaheMcAya che? pUchanAra bALaka eTale ene goLa ke evI miSTa vastu vahAlI hoya eTale e ja yAda Ave. 47--12. kaLA. (1) sAmarthya, hikamata; (2) caMdramAnI kaLA digit. " kaLA " no eka trIjo artha paNa thAya che te mATe juo pRSTa 6 nI neTa 3. 48-18. rAjAe abhayane putranI jemaItyAdi. duSyanta rAjAne paNa pitAnA putra aridamanane oLakhyA sivAya paNa jotAMveta thAya che ke- inuM vaju vADheDa ribrajare ruva pure nisyati mana: che zakuntalA nATaka aMka 7 me. 49-11. bhadrahastI. amuka jAtinA hastIo "bhadrahastI kahevAya che. e hastI je rAjyamAM hoya e rAjya sadA kuzaLa rahetuM kahevAya che. 49-14. kamalinI padmane janma Ape kamalinI-taLAvaDI kamaLane utpanna kare tema. saga bIje. zuM pa1-25. cAra vidyAo. (1) AnvIkSikI, (2) trayI, (3) vArtA ane (4) daMDanIti; jo ke sAdhAraNataH te vidyAe cAda gaNAya che. paNa ApaNe ApaNAM (1) dravyAnuga, (2) caraNakaraNanuga, (3) gaNitAnuga ane (4) kathAnuga che eja cAra vidyA laIe. pa1-9. gujju chuMTI. pa1-16. kezanA gucchane dhAraNa karanArUM ura:sthaLa, viSNune ura sthaLapara eTale chAtIe vALano guccha hato, je "zrIvatsa" kahevAya che. A abhayane paNa e ja guccha che ema kahIne kavi ene pUrNa bhAgyazALI lekhe che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra71 pariSiSTa-TippaNI. pa1-18. jAnuparyata dII bAhu. jAnu eTale goThaNa sudhI pahecatA hAtha havA e mahApurUSanuM eka lakSaNa che. pa1-26. bibaphaLa sadaza eSTi. bimbaphaLa eka jAtanA vRkSanuM phaLa. e jyAre paripakava hoya che tyAre ene varNa lAla thAya che. sAdhAraNataH strIonA oSTane enI upamA apAya che. para-8. kItinI yaSTi. kIrtirUpI chaDI Mace. para-24. vimaze. vicAra. praka. buddhine utkarSa. budhdhi eTale sarasvatI te kumArikA hovAthI ene saMtati hoya nahiM, ane A beu vAnAM enAM nikaTanAM-saMtati jevAM ja; mATe emane enA bhrAtRsuta-bhatrijA kayA haze. para-25. jaLabharyA bhAdrapadanA meghanA je gaMbhIra svara. sarakhA-mahemUtavirati mImAMsA tAnveSa mAvatIniSa: . (uttararAma caritra aMka ). - para-24. maMtrazakti rAjAnI traNa prakAranI zakti kahevAya cheH (1) prabhuta zakti (pitAnA prabhutva-sarva zreSTha padavIrUpI zakti. (2) maMtrazakti, maMtraNAzakti (sAcI salAharUpa, suvicArapUrvaka kAya karavArUpa zakti; (3) utsAha zakti pa3-2. sAmudrika zAstra. zarIraparanA viziSTa lakSaNocihene artha-prabhAva samajAvanArUM zAstra. pa3-19. sarakhAve - vAlAdapi gRhItavyaM yuktamuktaM manISibhiH / verAze jiM ja parIpazya pravAsana | subhASita. pa3-22. DhIlAM paDI gayelAM kaMkaNe. pativirahane lIdhe kaMkaNe nahi, paNa hasta vagere avayave DhIlAM, kRza, pAtaLA thaI gayA hatA. eTale DhIlA hastapara rahelAM kaMkaNo meTAM paDelAM. 5--7 strIonI vividha ceSTa. kavijane AvI asaMbhavita hAsyajanaka ceSTAo varNavIne "niraMkurAra vacaH" e birUdanI yegyatA siddha karatA haze ? 54- chellI giyara=gerApaNuM, gerUM rUpa. ghu=mukhya. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 pariSiSTa-TippaNI. 55-chellI. pitAnI bahena vidyAdhara vere paraNAvI. pUrve pRthvIpati rAjAo ane AkAzagAmI vidyAre vacce kanyA levA ! devAno rivAja rAsagraMtha Adi sthaLoe varNavele prasiddha che. 60 -3. kaLazanI hArano Azraya laIne vAMsa rahyA. ahiM vAMsane Azraya laIne kaLaza rahyA" ema vAMcavuM. 60-5. Azraya le. ahiM "na Azraya le ' ema joIe. - 60-8. ahiM lagna samaye strIonA saMbhASaNa varNavyAM che evA ja prakAranA AlApa-saMtApa zrI SabhadevanA lagna samaye AnaMdanI relamachela karatI ramaNIonA sukhamAM zrI hemacaMdrAcAra mUkayA che. juo zrI AdinAtha caritra. zrI je. dha. pra. sabhAe prasiddha karela. AvRtti pahelI pRSTa 101. ra3-8. abhayakumAranI lagna vidhi. A vyavahAra (sarAvasaMpUTanuM cUraNa, yuga-tarAka AdithI pAMpaNuM vagere) zrI bASabhadevanA lagna vakhate svargapati Indra pAse rahIne batAvela adyApiparyata cAlato Avyo che. juo eja caritra pRSTha 104. 61-26aSTamInA caMdramAnA bhramathI. lalATapara tilaka kareluM che te kavi kahe che ke tilaka nathI paNa AdrA nakSatra che je (aSTamInA caMdra ane lalATa vacce sAdasya hovAthI) lalATane bhUlathI caMdramA athot pitAno pati samajIne enI pAse AvyuM che. ("AdrA nakSatra' e ekaja tArAnuM che eTale ja tilaka' nuM upamAna thaI zakayuM che,-e dhyAnamAM rAkhavuM). 64-22. animeSa netre ...ItyAdi. ema kahIne jANe bolyA vinA hadayanA saMdezA mokalavA lAgyA ! Ane aMgrejImAM speechless messages" kahe che, juo, "I did receive fair speechless messages" (Merchant of Venice.) "She speaks, yet she says nothing; what of that? "Her eye discourses, I will answer it" (Romeo and Juliet). P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika-TippaNI. 273 64-23. janmabhavana. ahiM janmabhavana Ama jaIe. 64-28. jyotiSanI. ahiM "2. tiSanI Ama joie. da-3. saMsArI jIva ane bhavitavyatA. A beu upamitabhavaprapaMcAkathA ".mAM enA kartAe prapaMcelA pAtra che. narani. manuSyabhava. 65-9 chAyAyukta sUrya. chAyA ane saMjJA-ema be sUryanI strIo che. ("chAyA" thI "zani ne janma thaye che.) 65-15 amAsane caMdramA......ItyAdi amAsane caMdramA sUryanA kiraNane aTakAvI rAkhe che-grahaNa karato ja nathI. (amAsane divase ene lIdheja e varatAta nathI. caMdramAne sUryanuM teja maLe te ja prakAzita dekhAya. kAraNa ke ene pitAnuM teja nathI. tyAra atyAre aMgreja lokee zeAdhelI kahevAtI The moon has no light (lustre) of its own' A vAta pUrve paNa konI.. jANa bahAra nahatI ema A parathI siddha thAya che. : 65-23. kItiyukta zAzvata dhama. hastameLApa chuTe e vakhate puSkaLa dAna devuM e rAjAne niraMtarane dharma che ane emAMja emanI kIti che. 66-17. ahiM kavie zatrune jItavA mATenA cAra upAya kahevAya che te batAvyA che(1) sAma, eTale saMdhi athavA samAdhAnI; (2) dAma, eTale zatrunA mANasone rUzvata Adi ApavI; (3) bheda, eTale zatrunA pakSanA heya emanAmAM phATatuTa karAvavI; (4) daMDa, eTale khullI rIte yuddhamAM utarI paDavuM. 67-3. dharmaputra yudhiSThara. satyaja ucaravuM, nyAyane patheja anusaravuM Adi zreSTha manuSyadharmanuM anupAlana karato hovAthI yudhiSThira dharma, dharmaputra Adi nAmathI oLakhAya che. 27-4. padmamitra. bAMdhavajanerUpa "pone vikasAvavAmAM mitra eTale sUrya je. 67-10. huM putrane baLAmAM besADIza.....ItyAdi. putra P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra74 pariSi4-TippaNa. saMbaMdhI AvA mane ravALuM, kavie AlekheluM citra joIne kharekhara kaI paNa sahRdayanuM citta vedhAyA vinA nahiM rahe! - da7-15. trizaMkunI peThe.....ItyAdi. evI vArtA che ke ayodhyAnA rAjA trizaMkune jyAre vizvAmitra RSie vasiSTa trASinI marajI virUddha, potAnI zakitathI, svargamAM mokalavA mAMDe tyAre iMdrAdika devoe ene svargamAM pesavA na detAM pAche pheMkanIcethI trASine prayAsa upara mokalavAne, ne devone nizcaya ke ene na AvavA deve ema virodha thavAthI e antarIkSamAM laTakI rahyo. A uparathI hAla kahevata cAle che ke trizaMkuriva attarAste ti 68-17. jaLane nirmaLa karanAra ItyAdi. ahiM "malinatAne khare upAya jaLa che ema joIe. - 70-25. apuNyarAzivALI. jenI pAse gayA bhavane puchayarAzi-puNyasaMcaya kaMI nathI evI. kuSmAMDavallI tuMbaDI. kumAMDaphaLa tuMbaDuM. 70-18. enuM nAma siAthI prathama levAya che. juo bharaDesara nI sajajhAya gharanavAra samA macA mati ItyAdi, (AThamI gAthA). emAM satI strIo gaNAvI che emAM pahelI ene gaNAvI. 70-28. inDe bhArata pAse.....ityAdi. IndranuM manahara rUpa joIne ekadA bharata cakaivartAe ene pucheluM ke tame svargamAM kaye rUpe rahe che ? A pratyakSa che e rUpe ke anya rUpe ? (kAraNa ke de kAmarUpI hoya che). e praznane imahArAje uttara Apyo hato ke "amArUM svargamAM je rUpa hoya che te mAnavajAtathI joI zakAya ja nahiM, eTaluM amAruM teja tIvra hoya che. e pachI cakavatInI prArthanA parathI eNe ene svarganA tejamAM jhaLahaLI rahelI karIne pitAnI eka AMgaLI batAvI hatI. 71-4. dhamakalpa. sadharma devaloka, 71-. sanatakumAra. e eka cakavatI rAjA thaI gaye. ene Akhe zarIre keI Akare kuNane vyAdhi thaye hate. paNa e pitAnAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika-TiNI. 275 AgalA bhavanAM azubha karma udaye AvyAM che ane e bhegavyA vinA chuTake nathI ema satyapaNe samajI e vyAdhine pratIkAra karavA koI vaidyanuM ASadha karate nahiM. e vakhate enA mananI dRDhatAnI parIkSA karavA keI devatA svargamAMthI vaidyanuM rUpa laIne enI pAse AvyA hatA. vyAdhi jeI oSadha ApavA mAMDayuM paratu cakravatIe dalIla pUrvaka nA kaDI auSadha lIdhuM nahiM; ne pote dhAre to pitAnAja mukhanA thuMkathI piotAnI kAyA nirmaLa kaMcana jevI karI devAnI potAnI zakti jAhera karI; ane thoDuMka karI batAvyuM paNa kharuM. 71-3. durabhavya (jana). jene ghaNe kALe mokSa thavAne hoya e. abhavya. jeno mokSa thavAnAja nathI evo. bhavya sAmagrIne sadUbhAve jene turata mekSa thavAne che e. 71--22. devInI peThe putranI khAmI che. devadevIne putra putyAdi saMtati hatI nathI, tema mAre paNa nathI 71-5. nikAcita karma nizcaLakarma avazya bhogavavuM paDe te. nikAcita na hoya te tapazcaryAdivaDe bhegavAI javAya che. 73-7. videhabhUmi. mahAvidehakSetra. jambudvIpanA bharatakSetra vagere sAta kSetre che (juo pRSTha 4 nI noTa 4) temAM e cothuM ne siAthI moTuM che. e nIlavaMta tathA niSadha parvatonI vacce AveluM che. enA cAra bhAga cheH-pUrva videha, pazcima videha, uttara kurU ne deva kurU. e merU parvatanI cAre dizAe AvI rahelA che. emAMnA pratyekane ATha ATha vijaye che. eka AThamAM eka "puSkaLAvatI nAmane vijaya che emAM atyAre ( vartamAna ) zrI sImaMdharajina vicare che. bIjA AThamAM eka "vatsa" nAmane vijaya che emAM vartamAnakALe zrI bAhajina vicare che. trIjA AThamAM eka nalinAvatI nAmane vijaya che temAM zrI subAhajina atyAre vicare che. rothA AThamAM eka "va" nAme che emAM hAla zrI yugaMdharajina vicare che. 73-18. saMtati heya ene dhanyavAda ApanAre mahA kavi P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 pariSiSTa-TippaNuM. kAlIdAsane nIcene suMdara AkarSaka ka khAsa manana karavA lAyaka che -- AlakSyadantamukulAnanimittahAsairavyaktavarNaramaNIyavacaHpravRttIn / / aMkAzrayapraNayinastanayAnvahanto dhanyAstadaMgarajasA malinIbhavanti // zaMkuntalA nATaka, aMka 3 17. 74-. bhinnabhinna prakAranA rasa...ityAdi. bajArapakSe rasa-ghI, tela, dudha Adi rasa pravAhI padArthonuM sUtra sUtara; artha=dravya. antaHkaraNapakSe rasa-lAgaNI, bhAva Sentiments; sUtra=niyama, zAstranA vAkaye precepts; arthazabda ke vAkayane artha meaning. 74--7. aneka jAtio. nagarapakSe brAhmaNa, kSatriya Adi cAra jAti-varNa. tarkazAsapakSe amuka varganA padArthone viziSTaguNa, jethI e varga bIjA vargathI bhinna oLakhI zakAya jemake zotva, tva AdithI zo, azva Adi oLakhAya. 74--22. khagalatA khArA ne uSNa jaNathI siMcAtI chatAM.. ityAdi. latA eTale keIpaNa velA upara khAruM ke uNa jaLa siMcAya chatAM phaLa Ape ema kahevuM e virodha. paNa ahiM latA e e rAjAnI khagUlatA-kharga-talavAra che. ane e jaLa e zatruonI strIonAM, patine parAjaya thavAthI, nisarelAM azrujaLa che-je khArAM ne uSNa hoya, svAdiSTa ne zIta phaLa-e e cedI rAjAe zatru para meLavelA vijayarUpa phaLa. Ama virodha zamAvavo. 74-20. yaza samasta jagatane veta banAvI deto hato. kAraNa ke saMskRta kavijanee "yaza puNya, hAsya Adino vetavarNa kape che. jyAre zApa, pApa vagerene zyAma gaNelo che. aMgreja kavio paNa emaja gaNe che. juo - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika-TipaNI. 277 "No might nor greatness in mortality "Can censure' scape; back-wounding calumny "The Whitest virtue strikes." Measure for Measure Act III. Sc. II. "The frequency of crimes has washed them white" Cowper's Garden. L. 71. zatruonA mukhapara kALAza pAtharI deto hato. zatruo yuddhamAM parAjaya pAme eTale emanA mukhapara glAni Avee gnAnirUpa kALAza 74-. paNa jAgaraNuM......ItyAdi upara sAmAnya ukita kahI ene daDha karanAruM A dRSTAna ApyuM che. zAstramAM kahyuM che ke bALaka avatayo pachI chaDuM vAse devInI pUjA karI jAgaraNa karavuM. pitAnA doSa ahiM "pitAnAonA doSa" ema joIe. 75-1. pRSThabhAge bANa mAravAmAM paramukha raheto. pITha batAve, namI paDe, parAjaya pAmIne jatA rahe emane pachI herAna karato nahi. 75-18. saptarSi tArAo. sAta RSionA nAma parathI paDela. AkAzamAM dekhAte sAta tArAone jumakho. 75-18. paramArthavedI. sAthI zreSTha zuM e samajanAra; utkRSTa zAstrajJAnavALo. 75-3. mahAsAgare yuvatIne soMpI dIdhA. ahiM "mahAsAgare pavatone soMpI dIdhA nahotA" ema joIe. evI kathA che ke pUrvanA kALamAM parvatone pAMkho hatI tethI eo uDI uDIne svargamAM jaI IndrAdi devone paNa herAna karatA. ethI ke pAyamAna thaI Indra emanI pAMkho kApI nAkhI hatI emAMthI menAka vagere parvata samudramAM pesI javAthI bacI gayA hatA. emane samudra pitAnA Azrita gaNIne Indrane saMdhyA nahatA. sarakhA A caritrane bIjo bhAga pRSTa 174. 21. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra78 pariSiSTa-TippaNI. 76-13. merUgrAmanI sabhAne viSe. kemake marUdeza eTale mAravADa, tyAM jaLane duSkALa, eTale loke malina jevAM rahe emane jaLathI nhAI dheI pavitra thavAnuM kahevA sivAya bIjo ze upadeza ApavAnuM hoya? 76-16. telInI jevAM malina vastra, A, DhaMDhaka sAdhuone apekSIne te nahiM kahyuM hoya? 76-19. nagna rahI saMtAtA pharanArA...vagere. A, vaLI digambara sAdhuone apekSIne kahyuM hoya ema nathI lAgatuM ? 76-20. zarIre bhasma ane mastake jaTA......ItyAdi. A vAta paNa anya matanA jogIone apekSIne ja karI jaNAya che. 76-22. strIonI jevuM kaTivastra paherI.....ItyAdi. A vAta paNa "kRSNa gevALIA ne lakSIne kema na karI hoya ? 78-11. virUpa. kadrupa. 78--19. caMdramA bhagna thaI gayuM che. bhagna=manabhaMga, nirAza. bahupakSa=(1) bahoLApakSa, sambandhIvarga, (2) kRSNapakSa, aMdhArIyuM. - 78--23. keI be lokanI strIo upara. svargaleka, mRtyuloka ne pAtALaloka-e traNamAMne harakoI be leka. 78--26. upara traNa rekhA.....ItyAdi. strIone udara para trivaLi hoya, traNa rekhA paDelI dekhAya e paNa eka sandarya gaNAya che. juoH-- mathena nA vimaLA vaDhiyaM cAra camAra vAchA | kumArasaMbhava 1. 39. 78-25. atikRza evuM uda2. ahiM "atikRza" ne badale kRza" joIe. 78--27. sthULatAthI kaMI maLatuM nathI....... ItyAdi. sthULatA=(1) jADApaNuM, (2) jADI buddhi, mirke. madhyasthatA, athavA madhyamatA=(1) sAdhAraNatva, (2) niSpakSapAta. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 279 thI 1 pariSiSTa-TippaNI. 79--4. kadalIvRkSa. ahiM kadalIthaMbhI joIe. 7--2. enA nirantara phaLadAyI.......ItyAdi. enA urU amuka bAbatamAM kadalIkhaMbha karatAM caDhI jAya che mATe ( samAnatA nathI tethI) ene enI upamA zI rIte ApavI? oke kALI eTale keLa ekaja vAra phaLanArI, ane A strI jAti hameza saMtati rUpI phaLa ApanArI; keLa sArarahitamadhyabhAgavALI (kemake ene cheka Tece phaLa Ave che), ane A strI sarvatra sAra-satva-vALI. - 79--pa. vizALa ne ItyAdi. suMdara strIo sAdhAraNataH mRganayanI, hariNAkSI evAM nAmathI saMbodhAya che paNa AnAM to e prANIo karatAM paNa vizAla netre che. 79-8-10. rakatatA ane kAntimAM keNa vadhe che e bAbatamAM nIveDe lAvavA AnA caraNa kamaLa sAthe yuddha karavA taiyAra thayA. emAM kamaLo hArI javAnA bhayathI ja jANe jaLarUpI dugamAM pesI gayA che te haju tyAMne tyAM che. haju emane bhaya nathI ! 7924. ghuNAkSara nyAye. ghuNa nAmanAM jIvaDAM kASTane ketare che. e ke taratAM vakhate acAnaka akSara paDI jAya che evI rIte; ajANatAM. 80-6. amRtane janaka kSIra sAgara che. amRta kSIrasAgara mAMthI nIkaLyuM hatuM, eTale kSIrasAgara (samudra) ene pitA kahevAya. 80--8. kayA purUSottamanI sAthe....ItyAdi. eka lakSmI to purUSottama (viNa) ne varI hatI; paNa A kyA purUSottama (uttama purUSa) ne varaze te mArAthI kahI zakAya nahiM kAraNa ke e vAta vidhinA hAthamAM che. sarakhAve - jJAne mA miTTa samuparasthAsthati vidhi.zakuntalA aMka 2 le. 10. 80-10. karagrahaNa kare. (1) kara-vere tax le; (2) kara-pANi grahaNa karavuM-paraNavuM. 80-14. vRtanI dhArA. dhAre ghI-brAhmaNemAM pIrasAya che evI rItanuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 pariSikaTippaNuM. 81-9. vAhika gAtra... ItyAdi vAhika gotra "heyaya " karatAM utaratuM haze. 81-26. sarva kaLAone nidhi...ItyAdi saMpUrNa kaLAmAM prakAzate heIne AkAzarUpI utkRSTa rathane dedIpyamAna karavAmAM sUryasadaza e. 82--22. kAkatAlIya nyAyathI. aNadhAyo. kAkanuM besavuM (thAya) ne tADanuM paDavuM (thAya)-evI aNadhArI rIte sarakhAve dhUNAkSara nyAya." (pRSTa 79. 24) - 82--23. zArvaguNa vaDe......ItyAdi. zUravIratAmAM siMha, madenmattatAmAM nAga-hasti, gaMbhIratAmAM samudra ane dhairyaguNamAM himAcaLa prasiddha che; paNa A mArA svAmI te e badhAM karatAM caDhI jAya che. 83--26. daSTine viSe lIna...ityAdi..... Aja vicAra eka sthaLe mahAna aMgreja kavi zekasapIyare dazo che-- "All senses to that sense did make their repair "To feel only looking on fairest of fair: "Methought all his senses were locked in his eye, "As jewels in crystal for some prince to buy." 84--1. tilottamA e nAmanI eka svarganI apsarA. 85-9. cakravAka ane cakravAkI. mahAtmAnA zApathI, rAtrInA samayamAM virahAvasthA bhogavatuM kapeluM pakSIyugalavizeSa 85--24. amRtavalI. amaravela nAmanI latA. 85-13. rasajvara. zarIramAM utpanna thatA rasamAM kaMika geTALa thaI javAthI Avate vara-tAva. 84-11. rukimaNIne kRSNa upara rAga baMdhAyo hato. rukimaNuM vidarbha dezanA rAjA bhImakanI putrI hatI. pitAe putrInuM vezavAla zizupAla sAthe karyuM hatuM. paraMtu ene gupta prema kRSNa upara hovAthI eNe ene patra dvArA jaNAvyAthI e (kRSNa) AvIne enuM haraNa karI gayo hato. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika TipaNI. 281 80-8. padmadraha. svargamAM e nAmane eka draha (dharo) che. 86-19. bhAraMDapakSI. kavikalpita pakSIvizeSa.. 86-23. citrA ane svAti. satyAvIza nakSatre gaNAvyAM che. emAM A cidamuM ane paMdaramuM--ema judAM judAM nakSatre che. eTale emane udaya eka sAthe heya nahiM. chatAM thAya to inTa-irachavA gya ja gaNAya kemake e beu zubha, mAMgalyakAri gaNAya che. svAti nakSatramAM te meghajaLanA binduonAM samudranI chIpamAM motI baMdhAya che. tyAM siMpurata tApase mairAgya ! . 87-19. samudramanthana samaye...ItyAdi. vAta ema che ke ekavAra devene amRtane khapa paDaye, paNa te, samudranuM manthana kare te ja upara tarI Ave ema hatuM. eTale zrIkRSNa mandarAcaLane ravA karI, ane vAsukinAganuM deraDuM karI pite ja samudra levI amRta kahyuM. paNa e samaye tyAM daitye paNa hAjara hatA e e (amRta) upADI gayA hatA. 89-13. kamalinI padminI. A zabda ahiM "kamaLanI talAvaDI" nA arthamAM che. kamaLane samUha e paNa ene artha thAya che. 89--chellI. vADavAgnivALA samudrane viSe labdhi hoya nahiM. vADavAgnisamudra taLe kapele agni. samudramAM nadIonA pANI Ave paNa aMdara rahelA agnithI zekAI jAya eTale "labdhi eTale lAbha-vadhAre thAya ja nahi. 90--ka. gAndharva vivAha. ATha jAtinA vivAha hindu zAstrakAroe gaNAvyA che. brAhma, deva, ASa, prAjApatya, Asura, gAndharva, rAkSasa ane pizAca. emAM gAndharva vivAha kanyA ane yuvakanA parasparanA prema ke manavRttithI ja thAya che. rUchALyoH vasthApAzca vara vA manusmRti 3. 32. emAM kaMI vidhi-vidhAna hetuM nathI tema bAndhavajananI anumati paNa levAtI nathI. jAthama abAndhavakRtA snehapravRtiH / 90--10. sulasAne vilApa ane rUdana, sulasA jevI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 pariSika TippaNI dhamiSTa ane bhAvinI baLavattA samajanArI prathama paMkitanI zrAvikAne rUdana ke vilApa heya nahiM. paraMtu akathya saMtAjanaka hRdayavALAne hAra vilApa rUpe mAga na maLe te hRdaya zatadhA phATI jAya, juo uttararAma caritra aMka trIje - purotpIDe taDAgasya parIvAhaH pratikiyA / zokakSobhe ca hRdayaM pralApaireva dhAryate // 7-7. agnizarmA. durbhAgI brAhmaNanuM nAma, jyAM tyAM agnizarmA ja saMbhaLAya che. lpa-pa. vicitaraMga nyAye. jaLane viSe eka mejuM bIjAne dhakko mAre che, bIjuM trIjAne dhakele che ane e pramANe dara dUra sudhI jaLakalela pahoMcI jAya che ema. hAlanA vijJAnanI vidyanI pragatinA jamAnAmAM to sAbIta paNa thayuM che ke jaLanAM ja meja ke kanselonI jema havAnA ane avAjanA kalelo (waves of air and sound) dhakelAI dhakelAIne alpakALamAM eTale dUra dUra jAya che ke sAdhAraNa buddhivALAne e vAta gaLe ja na utare. - 5-18. akSa (bhakita) lUkhI; kaMI levuM devuM na paDe evI; vaNipha mitranI tALI jevI. 95-19. rAjapiMDa......ItyAdi sAdhuone rAjAnA gharane piMDa (AhAra vagere) agrAhya che. enAM kAraNo vistAra sahita AcArAMga sUtranA adhyAyamAM batAvyAM che. 5-23. mAsakSapaNa. mahinAnA upavAsa. 5-25. zirebAdhA, mAthAno dukhAve. 96-1. abhigraha. niyama grahaNa kara. 96-4. A loke sudhA kevI rIte... ItyAdi. ahiM A (nIce rahelA) nArakInA jIvo sudhA kema sahana karatA haze e jovA, jANavA Icchato hAyanI ema adhamukha mudrikA dhAraNa karI rahyo ?' ema joIe. - 97-26. bALa tapasvI, ajJAna tapasvI; (lAbhAlAbha) samajyA vinA tapazcayo karanAra. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 283 pariSaNa TippaNI. 98-6. alpaddhika. alpa samRdhivALo 98-11. legyA. manavRtti. 98-23. patirUpa devatA. patideva, bhara. 9-21. apavAda utsaga karatAM baLavAna che. utsarga = sAmAnya niyama. apavAda-viziSTa niyama. gAvA risa tathAittara: ghare kumArasaMbhava sargazoka ra7. jhavA rUvo thAvAra : | raghuvaMza sarga 15. leka 7. 98-25. kArya evI rIte karavuM joIe ke........ItyAdi. atyAre rItasara kahevata evI che ke sApa mare nahi ne lAkaDI bhAMge nahi. sarpa vahyo Avato hoya ene jamIna para lAkaDI ThapakArI ThapakArIne dUra rAkhavo. ene lAkaDI vatI mArI nAkhavo nahiM ema baha jesathI ThapakArIne lAkaDI paNa bhAMgI nAkhavA nahi. ApaNe phakta kAryo sAdhI levuM. 98-20. mAMsa maMgAvyuM. pUrve jemAM mAMsa bhejana thatuM hovuM joIe enuM A eka nahi, paNa zrI neminAthanA lagna samaye aneka avAcaka pazuo ekaThAM karavAmAM AvyA hatA, Adi duSTAnta che. ema kema haze ? - 100--chellI. azoka vATikA. e nAmane zreNika rAjAne bagIce. 101-15. ugrasena rAjAne kaMsa thayo hato ema. kaMsa mathurAnA rAjA ugrasenane putra ane kRSNane kaTTo zatru hate. vera utpanna thavAnuM kAraNa ema kahevAya che ke vasudevanA devakI sAthe lagna thayA pachI ekadA evI AkAzavANI eNe sAMbhaLI ke devakInA AThamA pharajhaMdathI enuM mRtyu thaze. e parathI eNe vasudeva ane devakI beune bandikhAne nAkhyA ane majabUta beDIo paherAvI. vaLI emanApara sakhata pahere mUko. devakIne je je pharajhaMda thayA tene eNe devakI pAsethI janmatAM veta ja laI lIdhA ane maraNazaraNa karyo. A pramANe eNe enA cha pharajhaMdene ThekANe kayo. (paNa enA sAtamA ane AThamA pharajhaMda baLarAma ane kRSNane enI game eTalI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 pariSika TippaNI. ceThI chatAM nandane ghera salAmata pahoMcADI dIdhA. A bemAMthI kRSNa chevaTe ThaMdvayuddhamAM enA prANa lIdhA.) 101-17. putraprAptiathe strIo rAtrIdivasa...ityAdi. ahiM kavie je vicAro darzAvyA che. eneja maLata "kRtapUNya nI mAtAnA saMbaMdhamAM darzAvyA che. juo A caritrane bIjo bhAga pRSTa 156. 102-18. puSpadana. sUrya ane caMdramA. parva divase. pUrNimAne divase. 102-24. zrI trikUTaparvatanI bhUmi peThe. ahi "zrI trikUTaparvatanAM traNa zikhare pRthvI para AvyAM hoyanI ema " ema joIe. saga trIjo 103-gaMgAnA pulina pradeza jevI thayA. pulina pradeza eTale retIvALo kinAre=Sand banks emAM paga mUkatAM jema aMdara utarI jAya tema, zagyA paNa evI narama ke zarIra aMdara pesI jAya. 105-21. sudharmA e IndranI sabhAnuM nAma che. 105-29. merUnI sanmukha kulAcala zebhe tema ATha kulAcale-kulaparvate kahyA che padmottara, nIlavAna, suhastI, aMjanagiri, kumuda, palAza, vataMsa ane rocana ke rehaNAgiri, juo leka prakAza sarga 18. 1. dhyAnamAM rAkhavuM ke A AThe merUnI sanmukha, merUnI akeka vidizAe babbe AvelA che. sAta varSadhara parvate kahevAya che e judA. juo pRSTa 4, TIkA 3. 106-20. merU parvatanI bhUminI peThe merUparvatane cAra vana che temAM eka nandana vana che. bIjAM traNa "bhadrazALa, somanasa ane "paMDaka che. 107-7 azaka vRkSanI jema dehada...ItyAdi. juo pRSTa 35 nI kuTaneTa. - 107-12. vaibhAragiri. rAjagRhInI samIpe Avele parvata. 107---chellI. takSakanAga. A eka jAtanA mahA bhayaMkara nAga che. enA mastakethI "maNi laI levA jevo muzkela dehada. evA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika TippaNa. 285 hoTA bhayaMkara nAgane mastake maNi hoya che ane e, eo rAtrIne samaye bhakSa zodhavA nIkaLe che tyAre cediza prakAza pADe che ema kahevAya che. 104-8. meghavRSTithI kadamba vRkSa...ityAdi meghanI garjanA thAya tyAre kadambavRkSane aMkure kuTe che ema kahevAya che. 109-17. bAra bAra sUpara vijaya....ItyAdi. enA dehanI kAti bAra sUryonI ekatra kAnti-teja-thI paNa adhika hatI. hindu zAstrakAroe bAra sUrya kahyA che. e bAre sAmaTA jagatanA laya vakhate ja prakAzatA kahevAya che. 109-18-19. caraNe....netra.....ityAdi. devanAM A khAsa lakSaNe che. enAthI eo oLakhAI Ave che ke eo devatA che, manuSya nathI. (juo pRSTa 104-16.) damayantIne svayaMvaramAM varavA mATe je varUNa Adi devo naLanuM ja rUpa dhAraNa karIne AvelA hatA emane damayantIe e ja lakSaNethI oLakhI kADhayA hatA. juo naLAkhyAna - sA'pazadvibudhAn sarvAnasvedAn stabdhalocanAn / bhUmiSTo naiSadhazva nimeSeNa ca mUcitaH // ... 110-15. pUrva taraphano vAyu..ityAdi. bIjAM kAraNenI sAthe pUrvanA vAyune sadbhAva hoya tyAre ja meghavRSTi thAya che. ( 110. jyAM jyAM prasaMge upasthita thayela che tyAM tyAM suAdinAM vaNanorUpa viSa, je kAvyanAM alaMkAra gaNAya che te A kAvyakAra ApavA zakyA nathI. ahiM jema vaSoDatunuM tema anyatra (pRSTa 160) ziziraRtunuM, ane (pRSTa 149) grISmaRtunuM-ema tAdaza varNana ApyA che. strI-purUSanA suMdara svarUpa paNa uttama citrakAranI pachIthI cItaryo che. (jo ke mArA namra mata pramANe cagIo-sAdhuo ane temAM paNa zrI aDutanA paMcamahAvrata AcAyoe AvA kAvyamAM ane anyatra ("ajita zAnti stavana" jevAmAM) paNa hadane ulaMghIne strInAM aMge pAMga-hAvabhAva AdinAM kAmottejaka vana na karyA hatA te zI khoTa jAta !) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 pariSika TippaNI. ' 111-15. malina megha. kRSNavarNakALA megha; (kAraNa ke pANIthI bharelA). ( 111-19. haMsa pakSIo...cAlI nIkaLyAM. kAraNa ke varSARtu emane pratikULa che. (varSARtumAM haMsa saMtAI jAya che ane mayUranuM baLa vadhe che. zaradamAM ethI ulaTuM bane che). 112 -8. vane vane kapakuma hoya? sarakhAve - zaile zaile na mANikyaM mauktikaM na gaje gaje / sAdho nadi sarvatra va na va ne subhASita. 113. ajAgaLa stana jevAM. nakAmAM. ( ajAne gaLe stana jevA AkAranAM laTakatAM hoya che e kaMI dudha detAM nathI tethI nakAmAM che). 112-. tithie tithie.... ItyAdi. hamezAM punama hoya? 114-19. sUrya caMdranAM darzana karAvyAM. zAstrakAroe ( zuddhi athe) " soLa saMskAra " karavAnA kahyA che. emAMno A eka saMskAra che. bIjA SaSThI jAgaraNa, nAmakaraNa, cUDAkaraNa, upavIta...............vagere che. 115. meghakumArane samazyA vineda. hAlanI strIonI vidvattA, are! kharI keLavaNInA abhAvanA jamAnAmAM to ApaNe AvA vinada Adi pustakamAMthI vAMcIne ja saMtoSa mAnI besI rahe. vAnuM che. kaye rAjaputra ke kahevAte gRhastha paNa pitAnI patnI sAthe AvuM gaSTIsukha anubhavato haze? pUrvanA AcAryoe rAsa vagere kathanaganA graMthamAM aneka aneka sthaLoe nAyakanAyikAnA lagnanI prathama rAtrI vagere avasaree AvA Anandajanaka prasaMge cItayo che te atyAranI lakSAdhipationI saMtati suddhAM vikaTa nizAnA ghera svapna ja samajaze? hA lakSmI ! tAre sarasvatInI sAthe kyA bhavanuM vera haze ! sarasvatI ! tAre paNa zuM lakSamInI sapatnI tarIke ja janmAro kADhave che? 120-14. gurUjana. vaDIla; mAtapitA, (ahiM) ceSTabadhu nandivardhana Adi. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika TippaNI. 287 120-17. niHsaMga. tyAgI. prabhuto tyAgI hatA paraMtu IndramahArAjAe vyavahAronusAra, eka devaduSya, je eka lakSamUlyanuM hatuM, te prabhune khabhe mUkahyuM hatuM. e meLavavAnI lAlasAmAM eka brAhmaNa prabhunA vihAramAM emanI pAchaLa pAchaLa bhamato hato. e vAtanI prabhune khabara paDI eTale emAMthI aradhuM e brAhmaNane ApI dIdhuM hatuM. (bAkInuM aradhuM paNa enA bhAgye ene ja maLI gayuM hatuM.) 120-18. ananta vIryavALA. zrI jinabhagavAnanAM cAra vAnAM ananta hoya che. (1) ananta vaya, (2) ananta jJAna, (3) ananta cAritra ane (4) ananta dazana. 120-19. upasargo. tiryaMca-asura Adi kRta kAyakleza. 120-20. ghAtakarma. ATha prakAranAM karmamAM jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI, mohanIya ane antarAya-e cAra "ghAti" kahevAya che kemake e AtmAnA jJAna, darzana Adi guNone "ghAta karanArA che ( kevaLajJAna thavA detA nathI). 1223. zarIra sugandhamaya.ityAdi. ahiMthI zarU karIne zrI jina prabhunA je cetrIza "atizaya " ezvarya) Extraordinary Superhuman Qualifications kahevAya che te varNavyA . 121-10. virUpapaNuM. (1) arUpItA, (2) kadrupatA 121-11. pRSThabhAge. kAraNa ke sAmene pavana nahi sAra; pIDanepAchaLane sAre. - 121-14. bhAvakaMTake. kAma, krodha, lobha, meha Adi abhyantara zatruo. 122-21. sUtrAnuyegane viSe sukhe praveza karavAne....ItyAdi. sUtra sahelAIthI samajI zakAya mATe. pUrvAcAryoe cAra "dvAra" racA che. jene prathama abhyAsa thayela hoya to sUtre sukhe-sahelAIthI samajI zakAya che. dravya-anuga, caraNakaraNa-anuyoga, gaNita-anuga ane dharmakathA-anugae cAra anugarUpI cAra dvAra samajavAM. - 122-26. devachaMda. samavasaraNane viSe, pAchaLa, tIrthakara .P.AC. Guntainasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 pariSiSTha TippaNuM. mahArAjAne dezanAne anne vizrAma levAne mATe devatAoe raceluM 2014 (924-Chamber. 123-20. bhAmaMDaLa. bhA-kAnti-maMDaLa. prabhunuM sarva teja leke sahana na karI zake, enI sAme joI ja na zake, mATe, evuM bhAmaMDaLa hoya to ene viSe e teja saMkramaNa thAya ne tyAM paNa rahe. ema bhAga paDI jAya eTale pachI jenArane muMjhavaNa na rahe. (atyAre je je sthaLe vIjaLInI battInAM kArakhAnAM che tyAMthI ene pravAha current jesabaMdha Ave, ane eTale Ave eTale vaparAya nahi te sAmaTe ekatra thayele nukasAna karI bese, yatrakAma phADI nAkhe, mATe vadhArAne jhIlavAne-saMgharavAne vacce vacce sTezane kayo che tyAM ene saMgraha thAya che. A vAta samajavAthI bhA-maMDaLanA upaganI vAta dhyAnamAM utaraze). 123-22. mahArAjA zeka sahita.....ItyAdi. (sarakhA A caritrane bIjo bhAga pRSTa 16. paMkti 1.) 124-13. a anya matsarabhAvane dhAraNa karatA prANIo .....ItyAdi. AvA mahAtmAnI hAjarImAM evAnuM svAbhAvika vera jatuM rahe che. anyatra paNa kahyuM che ke - virodhisatvojjhitapUrvamatsaram tapovanaM tacca babhUva pAvanam // kumArasaMbhava kAvya sarga paleka 17 124-15. trIjA prAkArane viSe sarva vAhane rahyAM vaLI. ahiM "vaLI trIjA prAkAra-gaDhane viSe sarva vAhano rahyAM. ema vAcavuM. 124-16. abhigI. (sabhAmAM AvelAonI sevAmAM AvelAM) sevake athota vAhane. 125-10. guNazIla citya. zreNika rAjAnA udyAnamAM AveluM e nAmanuM-catya-jinamaMdira. ( 126-9. secanaka hastI. A "secanaka' nAmanA hastInI utpatti vagere mATe juo A caritrane bIjo bhAga pRSTa 174-17pa.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pariSi4-TippaNI. 289 bhavya purUSa ahaMkArathI utare. A eka "upamitabhavaprapaMcA kathAmAMthI duSTAta che. jJAna Adi prApta thAya eTale ahaMkAra TaLe e svAbhAvika che. 126-23. chatra........no tyAga karyo. devagurU sanmukha gamana " karatAM A vastuone tyAga kare, e "abhigamana" kema karavuM-kema pALavuM-kema sAcavavuM-ema samajAvatAM chevaTa e vidhi ja abhigamana sAMcavavAM" kahevAya che. juo A caritrane bIjo bhAga pRTa 15 nI savistara TIkA. - 126-27. esaTI uttarAsaMga. eka paDe esa rAkha. A paNa eka "abhigamana sAcavavA nuM che. * 127-12. merU parvatane calita karIne surapatine nizcaLa karyo hato. merUne dhaNadhaNAvIne IdranA manane saMdeDa bhAMgye hato. vAta ema che ke prabhunA janmotsava vakhate Indrane saMdeha thaye hato ke je puSkaLa jaLa deva taraphathI abhiSeka arthe ekaThuM karavAmAM AvyuM hatuM tene eka sAmaTo abhiSeka prabhu saDana karI zakaze ke nahi. prabhune janmatAMnI sAtheja avadhijJAna " to hoya che eTale Indrane e saMdeha jANI gayA, ane pitAmAM keTalI zakti che e batAvavA emaNe phakta pitAnA eka aMguThAnA jore merUne kampAyamAna karyo hato. 1ra725. janavargathI janakSetranI peThe. manuSya leka jema manuSyathI bharapUra che, zunya nathI, ema ApanA caraNakamaLAnya rahetA nathI, denA vRnda enI samIpe beThAne beDA ja rahe che. 127-15. andra vyAkaraNa. prabhune nizALe mokalavAmAM AvyA tyAre tyAM, prabhumAM to sarva vidyA vidyamAna che-ema enA vidyAgurUne batAvavA mATe, Idra sargathakI brAhmaNanuM rUpa laIne AvyA hatA; ane gurUnA dekhatAM keTalAka prazna prabhune pUchyA hatA. e praznonA uttara gurU pite paNa na ApI zako ane prabhue te sarva zaMkAonuM sadya samAdhAna karyuM. (pachI InTe potAnuM rUpa prakaTa karyuM hatuM ). e vakhate je praznottarI thaI hatI tene eka graMtha thaye, jene "Indra' nA nAma parathI e% vyAkaraNa kahevAmAM AvyuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 pariSiSTha TippaNI. * 127-22. grISmaRtumAM jaLAzayomAM jaLa vRddhi pAme che ema. vAva, kuvA vageremAM unDALAmAM jaLa uMcA Ave che e suprasiddha che. ( 127-26. jaghanya pada. saithI utaratuM- saMsArI tarIkenuMpada. kahevAnI matalaba e che ke Apano janma thayo tyArathI, ane saMsAramAM hatA te vakhate paNa, devatAo ApanI sevAmAM hAjara ne hAjara hatA. (saMsAra tyajI sAdhu thayA e e karatAM caDhatuM pada, ane have kevaLajJAnanA dhaNI thayA che e ethI paNa uMcuM utkRSTa pada). 127-2. saMgamaka deva. A saMgamaka deve zrI vIrane aneka prANAMta upasago kyo hatA. 128-14. sarva keInI bhASAne anusaratI vANI. prabhu dezanA Ape e se keI-deva manuSya ane tiryaMca suddhAM pitapotAnI bhASAmAM samajI jAya evI bhASA prabhunI heya. A paNa prabhune eka "atizaya " arthAta ezvaryA che. 12-15. jana paryanta prasaratI vANI. eka ejana sudhImAM saMbhaLAya evI vANI prabhunI heya. A paNa eka " atizaya." - 129-17. kaMse sulasAnA putrone...ityAdi. ahiMA graMtha katonI kaMI bhUla ke smRtiSa thaye jaNAya che. kAraNa ke kharI hakIkata kase sulatAnA putrone nahiM paNa devakInA putrane mArI nAkhyA hatA ema che. jUo pRSTa 101 paM. 2pa uparanuM TippaNa. . 12924 rAjA gAyenAM TeLAM.......ItyAdi. pUve ema banatuM ke eka rAjAne bIjA paDazanA rAjAnI sAthe zatrutA hoya to e rAjAnA gAmanI gAya sImamAM caravA gaI hoya tyAMthI ene sthAne na javA detAM, rAjasevake mekalI rUMdhIne -aTakAvIne vALI laI jatA. ene "dha" vALI javuM kahetA. (vALI janAra rAjA baLavAna gaNAto, ane sAmAvALe emAM pitAnuM apamAna-apakIti thaI samajato. gA jevA nirdoSa ane vaLI pavitra prANIne mATe rAjAe pitAnuM zarIra paNa ApavA taiyAra thatA). 232-5. rasakUpikAno prayAga. ahiM "rasakUpikAne viSe praveza" ema joIe. rasakUpikA jenA sparzathI loha Adi halakI dhAtuo "suvarNa thaI jatI kahevAya che evA rasanI kuI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika-TippaNI. 291 132-4. rehaNAcaLanI bhUminuM chedavuM. rahaNagiri nAmano parvata che emAMthI rane maLI Ave che. 132-6. nimitta-adeza. keInuM zubha thavAnuM che ke azubha thavAnuM che e pitAnA jJAnabaLathI kahevuM. ( nimittika evuM jJAna dharAvanAra.) 131-15. saddhivAna purUSa gAmathI nagaramAM.......vagere. ( gAmaDAmAM) mANasa pAse paisA thAya eTale gAmaDuM mUkI zaheramAM rahevA Ave che ema. 13ra--manuSya bhavanAM du:kha, buddhadeva paNa saMsAramAM sarvatra kaleza ja jue che-- "Birth is sorrow, old age is sorrow, disease is sorrow, uuion with one whom we do not love is sorrow, separatiou from one whom we do love is sorrow; iu short, our five bouds with the things of the earth are sorrow". - 132-20, jANe upara. ahiM "khATalA upara" ema joIe, 133-. talathakI zyAma marI......vagere. tala paNa kALA ane marI paNa kALA. kahevAno bhAvArtha evo che ke sarvatra jarakhuM ja che, svargamAMe ekAnta sukha nathI. ApaNAmAM atyAre kahevata che ke "keNu kALuM ne kaNa gorUM ? " 133-16. anyadazA. kaniSTa dazA. 133-16. ahi. A pRthvI para 133-24. mALAnI kalAni...ItyAdi. mALA karamAI jAya che.......vagere gaNAvyAM e svarganA devene cavana eTale mRtyu samayanA cihe che. 134-2. azucinI khANa evI mAnavInI kukSine viSe. azucimaya evI mAnavI-manuSyaNI-strInA udaramAMthI manuSya janme che. paNa devonA saMbaMdhamAM evuM kaMI nathI-eo te puSpanI zasyAmAMthI beThA thAya che-utpanna thAya che. 134-7. (rAsabheno) Arava. zabda, bhukavuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 pariziSTa-TippaNuM. 134-2-17. A AkhA pAragrAphamAM divya jIvana ane manuSyajIvana vacce bheda dazoSe che. 134-27. dravyavivajana. parigrahane tyAga. 135-3. "deza thI tyAga. ochAvattoDe tyAga. 135-. aticAra. ullaMghana Transgression vrata niyamanAM anupAlanamAM kaMI doSa, saheja bhUla karavI te. (vrata niyamane ekadama bhaMga e "anAcAra"). 135-5. chavi che. baLada Adi pazuonA nAka kAna vagere cheThavA, vIMdhavA e. (chavicAmaDI). 135-5. bhaktapAnane vyavada, pazu Adine khorAka pANI AdimAM aMtarAya pADa, aTakAyata karavI; vakhatasara "nIraNa" na karavI vagere. 135-12. verinA rAjyamAM javuM. ahiM "verinA rAjya upara caDhAI laI javI " ema joIe. pArakuM rAjya laI levuM e "adatta-AdAna" no eka prakAra ja kahevAya. (vaMditA sUtramAM 'virUddha gamana'ema aticAra' kahyo che. anyatra "rAjya virUddha gunho" ema kahyuM che). 135-19. vastu. ahiM "vAstu " joIe. vAstu=dhara, dukAna vagere. 135-22. anukrame bambanuM badhI. pahelA benuM baMdhanaH dhananuM bandhana ane dhAnyanuM baMdhana. emAM dhananuM banzana evI rIte ke daza kothaLI dravyanuM "parigraDa pramANu rAkhyuM hoya ne ethI vadhI jAya te che ke thaLInI eka karI nAkhavI. dhAnyanuM banzana evI rIte ke daza Ave anAjanuM pramANa karyuM hoya ane te karatAM vavI. jAya to e mApanuM eka karI nAkhavuM (moTAM mApa bAMdhavA). bakhta nuM moja. bIjA enuM janaH phoratuM rojana ane vAstunuM jana. emAM kSetranuM janaeTale be kSetranuM eka karI nAMkhavuM ( va vADa hoya te kADhI nAkhavI). vAtunuM jana eTale be ghara ke hATa hoya enI vacce kare kADhI nAkhIne eka karI nAkhavuM. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika TippaNI. 297 bambanuM dAna. trIja benuM dAnaH senAnuM dAna ane rUpAnuM dAna, dAna eTale ( strI putrAdine) ApI devuM, agara cepaDAmAM emane nAme caDAvI devuM. babenuM garbhAdhAna. cethA benuM garbhAdhAna: dvipada eTale be paga dAsa dAsIo vagere, ane catuSpada eTale cepagAM-Dhora DhAMkhara. A beu dhArelA "pramANu" thI vadhI jatAM hoya to bodhAna eTale garbhanuM adhAna-garbhanuM na dhAraNa karavApaNuM, thAya ema karavuM, athavA meDe garbhadhAraNa karAva. kuyanI bhAvathI vRddhi. mukhya eTale sonArUpa zivAyanI (halakI dhAtu. enAM vAsaNakusaNa vagere dhArelI saMkhyAthI vadhI jAya to (bhAMgI nAkhI) "bhAvathI " vRddhi, eTale kadamAM? vRddhi karAvavI-heTAM karAvavAM (ane ema karIne dhArelI saMkhyA na vadhe ema karavuM.) 135-2pa gRhastha eTale saMsArI, zrAvakane tapAvelA lehanA goLA jevA kahyA-enuM kAraNa e ke, jema e tapAvelo lehane goLa eka jagyAe aTakAvye rAkhe sAre athavA jhAjhuM na pharavA detAM thoDuM pharyo sAro (kemake jyAM jyAM e pharaze-jaze tyAM tyAM enAthI aneka jIvajatunI hAni thaze); tema zrAvaka paNa lIla, phula, vanaspati AdithI pUrNa evI comAsAnI RtumAM ane anya hatuomAM paNa jyAM jyAM gamanAgamana kare tyAM tyAM enAthI jIvonI virAdhanA ja thavAnI. mATe gRhastha-zrAvaka javA AvavAnA antarane niyama dhAre, amuka pramANa bAMdhe e ene bahu uttama eTale hitakAraka che. 176-7 sacitta. cUle (agnipara) caDyA vinAnuM badhuM sacitta" kahevAya. tuccha eSadhI. khAvAnuM thoDuM ne pheMkI devAnuM jhAjhuM-evI vastuo jevIke bera (jemAM ThaLIye meTa ne khAvAnuM to phakata upalI chAla ja ); zeraDI ( jemAM rasa cheDe, ne chatAM jhAjhAM) vagere. 136-016. vana repIne. ahiM 6 tathA vana repIne " ema joIe. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 pasiSaSTa-TippaNI. 13630. jagama tathA sthAvara viSa. sarpa vagere prANI jaMgama viSa kahevAya; jyAre aphINa, semala, vachanAga vagere padArtho sthAvara viSa kahevAya. 137-14. apadhyAna. dharmadhyAna, zukladhyAna, ArtadhyAna ane radradhyAna-e cAra prakAranAM dhyAnamAM chellAM be apazcAna-duSTadhyAna kahevAya. 137-4. gaLakaMbaLa. baLada vagere pazuone gaLA nIce jADI cAmaDI laTakatI hoya che te. 137-8. jaLa kADhIne. ahiM "jaLa ulecAvI nAkhIne " ema vAMcavuM. 137-19. kandarpa kAme dIpaka vacana bolavAM. mukharatA. aghaTita lavAre kyAM kara. kuMcitapaNuM. zarIranA aMgopAMgavaDe hAsyajanaka kuceSTA karavI, cALA pADavA. bhegAtirikatatA. bhega-upabhega-nI vastuo khapa karatAM vizeSa rAkhavI. . saMyukatAdhikaraNatA. zastra, ghaMTI, muzaLa vagere adhikaraNa taiyAra sajja karI rAkhavAM, kaI mAgavA Ave ene ApavAM; vagere. - 137-13. anartha daMDa, je thakI AtmAne nirarthaka daMDAvuM paDe, pApa vaheravuM paDe e. - 137-14. kRpANa AdinuM dAna. zastro mAgyAM ApavAM. 137-17. sarva sAvagha ga tyajIne. saMsAranAM kAryo tyajIne 137-19. mana, vacana ane kAyAne sAvadya vyApAra. (1) saMsAranA kAryonI cintA karavI; (2) karkaza bhASA bolavI; (3) bhUmi pramAryA vinA besavuM vagere. 137-20. anavasthAna asthiratA, nirAdara. preSaNa. niyama dhAryo hoya ethI bahAra kaMI mokalavuM karavuM. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika...TippaNI. 295 Anayana dhArelI bhUminI bahArathI kaMI maMgAvavuM vagere. zabdAnupAta. zabda, khuMkhArA vagere paDe pitAnI hAjarI jaNAvavI. pAnupAta (UMcA thaI) zarIra dekhADI, sAmA vALAnI dRSTie paDavuM puduzaLakSepa. ApaNI dhArelI bhUminI bahAra keInA tarapha kAMkare Adi nAkhave. AdAna. kaMI levuM karavuM. utsarga, maLamUtra Adi paraThavavAM. sastAra. saMthAra, bIchAnuM. dehane asatkAra snAna, bhUSA vagerene tyAga.. 138--2, smRtine abhAva. (vidhi karavAnuM) vIsarI javuM. 138-1. upasthApanAne abhAva. smaraNazakti jAgratA na hevI te. 138-4. sacittakSepa. sacitta-doSavALI AhAra pANInI vastu upara prAzuka-nirdoSa vastu mukavI. vihitakSepa=nirdoSa bhojya padArthone deSita vastu vaDe DhAMkavo. 138-4. pArakAno vyapadeza. vastu pitAnI heya chatAM pArakI che ema hAnuM kADhavuM. kAlAtikamAna. bhikSAne samaya vItI gayA pachI, sAdhune annapAnAdi mATe bolAvavA. 138-7. pRSTa 13pa thI AraMbhIne ahiM sudhI zrAddhadharmanA AcAra ane aticAra gaNAvyA che. bhImasiMha mANekavALA " sAthe paMcapratikamaNa" nA mahaTAM pustakamAM zrAddhadharmanA aticAra savistara varNavyA che te vAMcavAnI jijJAsuone mArI bhalAmaNa che. 138-18. zaMkA. jinezvara bhASita vacana para zaMkA. kAMkSA. paradarzana para abhilASA. vicikitsA. satkarmanA phaLane viSe saMdeha. saMstavanA. ahiM "prazaMsA tathA paricaya" ema joIe. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 pariziSTa-TipaNI. . uksapaNa. dharmanuM mahamya vadhAravuM; zAsana dIpAvavuM. 13-11. ATApramANa. ATaka eka jAtanuM mApa che. (cAra "prastha"). | aMdara AvyA. aMdara lAvavAmAM AvyuM. siddha karelA=taiiyAra karela, rAMdhele. 139-14. yogyacaNI. ahiM "gaNuM vAMcavuM. 140-22, devachaMda. juo pRSTha 122. paM. 26nuM TippaNa. 140-25. gatama gaNadhare dezanA ApI. zrI jina bhagavaMtanI dezanA pUrI thayA pachI bIjI paurUSIne viSe gaNadhara dezanA ApavA bese che-enA traNa guNa batAvyA che-eka to prabhune bedApada eTale vizrAnti maLe che, bIjuM ziSyanuM sAmarthya prakAzamAM Ave che, ane trIjuM, banne bAjue (gurUrAja tathA zretRvargane) pratIti thAya che. 141-12. uttarasAdhaka. sahAyaka 141-23. indulekhAnI peThe.............ityAdi. IdulekhA eTale caMdramA paraloka pAme-asta thAya tyAMsudhI yegIjane Asanabaddha rahe che. pachIja eonuM AsanabaMdhana chUTe che ane e siddhi-manavAMchita prApta kare che-e pramANe jyAre huM paraleka pAmuM (mRtyu pAmuM) tyAMsudhI tuM saMsArabaddha rahe, pachI chUTIne tAruM manavAMchita pUrNa karaje. 142-1. saMdhyA samayanA meghanA raMga......capaLa jIvita. manuSyanI jIMdagIne sarva dharmavALAoe AvAja zabdomAM varNavI cheH "Like the dew on the mountain, "Like the foam on the river, "Like the bubble on the fountain, "Thou art gone, and for ever." (English poet). "Life is like a dream, a sleep, a shadow, a vapour, water spilt on the ground, a tale that is told, not only short but contemptible." (The Bible) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 pariSika TippaNI. 142. samudrataraMgavata caMcaLa....ityAdi. lakSmI, vana Adi, saMsArInI pratyeka vastunI caMcaLatA dazAvanAre, prabhu pAse rakSaNa mAgatA bhakatajananA mukhamAMthI nIkaLela eka suMdara zleka jemAM A meghakumAranI sarva dalIlone samAveza thaI jAya che, te mane yAda AvavAthI ahiM TAMkI batAvavAnI abhilASA rokI zaktA nathI. Ayurnazyati pazyatAM pratidinaM yAti kSayaM yauvanam banyAyAtti jatA junane visA jA nakSa. lakSmIstoyataraMgabhaMgacapalA vidyuccalaM jIvitam tasmAnmAM zaraNAgataM zaraNada tvaM rakSa rakSAdhunA // 143-17. ugamazuddha...ityAdi. A ane bIjA prakAre maLIne 47 prakAre zuddha-e AhAra ja sAdhune upagamAM AvI zake che. traNa gupti ane pAMca samiti. juo pRSTa 7 nI kuTaneTa pa-6. 143-30. mAsa-Adi paDhimAM eka mAsa Adi paryata karatI eka jAtinI tapazcayo. zrAvaka AvI agyAra "paDimA" vahana kare, jyAre sAdhune evI bAra vahevAnI kahI che. juo - juvArahuM uvAsagapaDimAhi vArasahi bhikhkhupaDimAhiM / 144 parISaha. sudhA, tRSA Adi sahana karavA rUpa bAvIza parISahe. upasargajuo pRSTha 120 paMkita 19 uparanuM TippaNa, 143-14. jIvitane viSe kayAM pratibaMdha che? jIvitanI sAthe kyAM Atyantika saMga che? . 144-2. dravya kSetra Adi abhigraha. amuka ja dravyapadArtha vAparavAne, tathA amuka ja kSetra antara paryata javA AvavAne niyama. 144-5 gurUkuLa. gurUne Azrama-upAzraya. 144-17, dukhethI ukheDI zakAya..... cheThavA e sahela che. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 pariSika TippaNuM. ahiM "vAMsane chedavA-kApI levA e saheluM che paraMtu jamInanI aMdarathI ukheDI kADhavA duSkara che ?' ema joIe. : 145-23. aSTAlpika. ATha divasa paryanta. 145. amAri ghoSaNA vajaDAvI. juo pRSTa 14 paMkti 6 uparanuM TipaNa. 146-9. luNa utAratI hatI. avataraNa-utAraNa mAthe utAravAne prasiddha dezAcAra che. 146-27. sacitta bhikSA. kAraNa ke bhikSAmAM "jIvata jIvavALI be vastu athAt meghakumArane ApavAnuM che. 146-28, saMpradAna megyapAtra. ene bIjo artha gya vastu" paNa thAya che. * 147-. yatanApUrvaka jIvajantunI virAdhanAna thAya evI rIte sAvadhAnatApUrvaka - 147-16. Avazyaka "Avazyaka' eTale avazya karavAnI vidhi-pratikamaNa, sAmAnyataH te Avazyaka cha che -sAmAyika, cauvisalya (vIza jinanI stuti). vAMdaNa (vaMdanaka), pratikamaNa, kAyetsarga ane paccakhANa (pratyAkhyAna). paNa ahiM e zabda enA rUDha arthamAM vAparyo che. arthAt ahiM Avazyaka eTale "pratikramaNa levuM. "pratikramaNa ne artha "pApanuM aNakaravuM"- undo, remove, destroy sins pApa TALavuM-pApa dUra thAya evuM kiyAvidhAna karavuM-ema mULa sUtramAM artha karyo che "mULa sUtre paDikamaNuM (pratikramaNa) bhAguM pApataNuM aNukaravuM. athavA "pratikamaNane ema paNa artha thAya ke "zubhaga thakI azubha yegane viSe gamana thaI gayuM hoya emAMthI pAchuM zubha gane viSe kamaNa karavuM (prati kamaNa karavuM ). svAdhyAya bhaNavuM-bhaNeluM vicAravuM. vAcanA. gurU pAsethI nave pATha le. 147-19. eka kASTa hAthane labhya che.......ItyAdi jema kASTa ucakavAmAM-upADavAmAM "hAtha' nuM kAma paDe che, "capaTI kAma AvatI nathI, tema sAdhune rAtrInA saMthArA mATe jagyA nimaoNNa karI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSaNa TippaNI.. 29 ApavAmAM ene dakSA paryAya jovAnuM hoya che; nahiM ke enI pUrvanI saMsArI padavI. 147 -24. kumudapunA samUhanI peThe nidrA AvI nahiM. kumuda puSpanI jema unnidra rahyo. meghakumAra, unnidra-nidrA AvyA vinAne kumuda (caMdravikAsI kamaLo), (rAtrIe) unnidra-aNa bIDAyalA-vikasita 148-3. jinamudrA. dhyAna dharatI vakhate jinaprabhu ubhA rahe ema ubhA rahevuM. be caraNa vaccenuM attara AgaLa cAra AMgaLanuM hAya, ane pAchaLa ethI kaMIka nyUna hoya evI rIte. - 108-4. pAMca zakatavAdika. zake eTale IdramahArAja -emaNe karelI prabhunI stavanA, je "namuthunuM nAmathI oLakhAya che e, athota pAMca namukkuNuM vagere kahevA pUrvaka 148-pa. kSetra samAsa. pRthvI-pRthvIparanA dezo Adi bhUgoLa saMbaMdhI, hakIkatanuM varNana jemAM kareluM che e grantha che. 148-1. vibhava. vaibhava-rAjaputra tarIkenuM mahatva. 148-25. nUtana zahane viSe....ItyAdi. navA ja gharamAM, ghara baMdhAI taiyAra thayuM tyAM ja emAM Aga lAge-ema........thayuM. 149-rapa sUryanA adhei. ApaNA kavio jema, sUryane a DelA rathamAM besI AkAzamAM saMcAra-prayANa karato kalpe che (ane emanI dhImI ke utAvaLI cAlane laIne divase lAMbA ke TUMkA thAya che evI paNa alaMkArika kalpanA karavAmAM Ave che) ema pAzcimAtya kavijana paNa sUryane evA ja kAlanika lebAsamAM varNave. che. jAo:. << Gallop apace, you fiery-footed steeds " Towards Phoebus' lodging; such a waggoner " As Phaeton would wlip you to the west " Aud bring in night immediately". ( Romeo and Juliet ). 150-18. javAsAne lIlo ja rAkhe, " javA " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 . pariSika TippaNuM, nAmanI vanaspati Ave che e grImatumAM lIlIchama rahe che ane cemAsAmAM sUkAI jAya che. 152-23. jinakapI. sthagirakalpI ane jinakalapI-ema be prakAranA muni kahyA che. jenAmAM, zrI jinaprabhu pALatA evo kaThina kalpa eTale AcAra pALavAnI zakti vidyamAna hoya e "jinakalapI". (e AcAra tapa, zrata, satva, baLa ane vihAra e pAMca vAnAM paratve che). 15ra-27. bhayabhIta bhila jema. ahiM "jilla lekethI bhaya pAmIne mANasa jema" ema joIe. 153-16. tretAyuga. (1) kRtayuga athavA satyayuga, (2) tretAyuga, (3) dvAparayuga ane (4) kaliyuga-Ama cAra yuga gaNAvyA che. emAM dharma anukrame ghaTata ghaTane paLAto Avyo che. kRtayugamAM pUrNapUNe, see se TakA paLAto dharma cAra page ubhe kalame che. tretAyugamAM ethI oche, paNa so TakA paLAte, eTale traNa page ubhelo kahe che. e ja pramANe " dvApara" mAM be page ubhele kalo . che. ane vartamAna "kaliyuga" mAM eka page ubhele kalace che, kAraNa ke bahu ja juja pALavAmAM Ave che. 153-22. kutIthie. kugurUnA anuyAyIo, adhamIe. 154-chelI. amRtamaya kaLA nathI utpanna karato ? amI nathI lAvate ? 155-4. virUpa. agya, aghaTita. 155-12. ekAdaza aMga. AcArAMga, sUtrakRtAMga,sthAnAMga, samavAyAMga, bhagavatI, jJAtAdharmakathA, upAsakadazAMga, aMtatidazAMga, anuttarapapAtika, praznavyAkaraNa, ane vipAka-ema zAstranA agIAra aMga ke sUtre kahyA che. 20. utkaTika. ahiM "utkaTika" vAMcavuM. utkaTika= ubhaDaka. vIrAsana. cegI leke dhyAnanimagna avasthAne viSe zarIrane amuka amuka sthitimAM rAkhe che, bese che e sthiti posture ne "Asana" kahe che. (A besavuM. e uparathI). P.P.AC. Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ paripiTa TippaNI. 301 evAM ghaNI jAtanAM Asana che. emAMnuM eka "vIrAsana" che. prabhunI pratimAnuM je pramANenuM Asana devAlayamAM hoya che te vIrAsana, " ke paryakAsana kahevAya che. bIjA Asano "bhadrAsana,' 'padmAsana" vagere che. 155 29. asthi ane carma...ItyAdi. mAtra hADa ane cAmaDI bAkI rahe tyAM sudhI tapazcaya karI karIne zarIra gALI nAkhavuM. 156 -2. anazana. mRtyu najIka AvyuM jANI cAre prakAranA AhArano tyAga karavo te. (an + azana). 156-17. siMhanI peThe ane vaLI kavacadhArInI peThe. siMha jeTaluM baLa, ane vaLI zarIre bakhtara-ema bevaDA baLathI," 156-21. videha, mahAvideDa kSetra. juo pRSTha 73. paMkti 7 nuM TippaNa. 156-23. paMcaparameSTI. arihaMta, siddha, AcArya, upadhyAya ane sAdhu 156-22. brAhma muha. rAtrIne chelle pahora "brAhma muhUrta kahevAya che. 156-chellI, gRhatya. gharaderAsara. . 157-1. prabhunI pratimA samakSa pratyAkhyAna. pratyAkhyAna eTale nirAdara, amuka jAtane tyAga-paccakhANa. e paccakhANa Adi devagurUnI samakSa karavAnuM kahyuM che, eTalA mATe ke sAkSI paDatuM karyuM hoya te pachI emAM daDha rahevAya, asthira na thaI javAya. 157-2. traNa nirisahI. traNa naSedhakI-amuka amuka vyApArano niSedha-tyAga karuM chuM ema kahevA rUpa, (1) gharasaMbaMdhI vyApAra-kAryone tyAga karUM chuM ema derAsaranA mukhya dvAre pravezatAM ja bele. (2) raMga maMDapamAM praveza karatAM derAsara saMbaMdhI kAryonA vicArane tyAga karUM chuM ema bele. (3) prabhu sanmukha rahI darzana kare te pahelAM jinapUjA saMbaMdho sara vicArane tyAga karUM chuM ema bele. ema traNa sthaLe traNa nisihI kahe. 15--14. jinamudrA. juo pRTa 148. 3. uparanuM TippaNuM. 157-15. sthApanA stavana. pAMca prakAranA stavana kahyA P.P. Ac. Gunratnasuri M,S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 hA , pariSiSa TippaNI. cheH (1) "namuzkaNuM ke zarkastava; (2) "arihaMta ceIyANuM" ke cetyastava athavA sthApanAstava; (3) bacavasa" ke "legasTa athavA nAmastava; (4) "pukharavar3hi ke zrutastava ane (5) "sidvANuM budvANuM" ke siddhastava. A pAMca stavane pAMca "daMDaka' kahevAya che. stutigabha. jemAM cAra) stuti Ave che evuM 157-17. mukatAthukti mudrA. motInI be chIpa joDAyelI hoya evI rIte beu hAtha pilA rAkhIne joDavA e. 157-19 varNapratimA trika. varNa zuddha uccAra kare. artha bolavuM te samajatA javuM, pratimA-prabhunI pratimA samakSa dRSTi rAkhavI;-e traNavAnAM. A trikane vaNodi trika athavA Alambana trika paNa kahe che. AvAM daza trika kahyAM cheH niiihatrika, pradakSiNAtrika, praNAmatrika, pUjAtrika, avasthAtrika, dizatrika (traNa dizAethI daSTi saMharI laI prabhupratimA samIpaja rAkhavI , pramAjanatrika, AlaMbanatrika, praNidhAnatrika ane mudrA trika, 157-23. dvAdazAvatuM vajana. jemAM bAra "Ava Ave che evuM vandana. be vakhata "vAMdaNuM belAne vaMdana karIe chIe emAM akeka "vAMdaNuM" mAM traNa ne traNa cha Avarta Ave che eTale be "vAMdaNA" mAM bAra "Avarta AvyAM. vaMdananA traNa prakAra kahyA che. - (1) be hAtha joDIne, (2) be khamAsamaNa daIne, (3) be vAMdaNuM belIne. A trIjuM-te dvAdazAvata vaMdana. juo "gurUvaMdanabhAgya " nI gAthA pahelI. 15--25. saMyama tathA zarIranI nirAbAdhatA. zarIra bAdhArahita-svastha che ke? saMyama paNa nibaMdhitapaNe paLAya che ke ? 157-28, mAdhyAhi jinapUjana. traNa vakhata pUjanaarcana karavAnuM kahyuM che -prAta:kALe, madhyAhe ane saMdhyAkALe. 157-30. annapAnathI........pratikAbhI. munione annapAna vaherAvI. 159-13. (caDhate caDhate) harSa sahita. "harSa sahita" nI jagyAe "harSe " vAMcavuM. 158-19 paTTarANI susenAMgajA. ahiM "susenAMgajA vagere P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSi TippaNI.. 303 patnIe" ema vAMcavuM. zreNika rAjAnI bahena susenAnI aMgajaputrI-ne abhayakumAra para hato. (phaInI putrIne paraNavAne niSedha nahi hoya.) 159-20. usAhazakita vagere, juo pRSTa para paMkita 24 nuM TippaNa. 159-21. paraspara zatrubhAvarahita.ItyAdi. dharma, artha ane kAmane, paraspara-mohamAMhe virodha na Ave evI rIte. sarga ce. 161-4. daMtavANu vagADavI. atizaya ThaMDIne lIdhe dAMta dhruje ane heDalA upalAnI sAthe athaDAya tethI vINAnI je avAja thAya ene "daMtavANu vagADavI ? kahe che. 161-5. pariraMbha. AleSa. zItApada=zIta-kaMDIne dUra karavI te; huMpha 161-19. samaya Avye......lAge che. sarakhA pRSTa 250 paMkita 12. vaLI juo "zizupALavadha" sarga 6 zloka 44. samaya eva karoti balAvalaM praNigadanta itIva zarIriNAm / - zaradi haMsaravA paruSAkRtasvaramayUramayUramaNIyatAm / 162-10. kAyotsarga. kAyAnI sarva ceSTAo rUdhI, ubhA rahI dhyAna dharavuM. karma khapAvavAM. kamane kSepa kara, karmane kSaya karo. 162-16. pura. (1) nagara, (2) zarIra. 162-16. jIva kama prakRti sahita...ItyAdi. potAnI samagra 158 prakRti sahita AThe karma jIvanI sAthe lAgelA ja che mATe jyAM jyAM e jIva saMcAra kare tyAM tyAM kamaprakRti sAthe ja hAyasAthe ja saMcAra kare. 163-1. pracchadapaTa. eDhavAnuM vastra. Aptajana. sabadhI jane. malImasa. (1) kRSNavaNa, zyAma. (2) duSTa. 164-19. eka bAjue siMha ne bIjI bAjue nadI. A vyAghaTI nyAya" kahevAya. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 pariSika TippaNuM. - 1660-6. divya. zAstramAM aparAdhInI parIkSA karavA mATe amaka zikSAo (ordeals) kahelI che te "divya kahevAya che. AvA * vyi" vakhate paMcama lokapALa eTale rAjA hamezAM sAkSI rahe cherAjAnI hAjarI eve vakhate hoya che. sema, yama, varUNa ane kubera e cAra kapALa te kahevAya che. rAjAne pAMcame kapALa (lekenuM pAlana karanAra) gaNAvyo. 167-3. si potapotAne advitIya mAne che. ahiM "mA. Nasa bIje ja thaI jAya che-badalAI jAya che." ema joIe. - 167-21. ariSTa. azubha. 168-4. rasayukata. (1) karUNa, hAsya vagere rasayukata-rasika (kAvya); (2) bhInAzavALuM (vRkSa). prasanna=sahelAIthI samajI zakAya evuM (kAvya); maMgaLamaya (vRkSa). 168-10. pravAla. (1) samudramAM utpanna thAya che te pravALA"; (2) vRkSanA kuMpaLIA. 168. bimba. jinabilba, jinezvaranI pratimA. 198-17, "vidhAna" nI jagyAe maMgaLavidhAna" joIe. traNa maMgaLe karIne sahita " nI jagyAe "siddha joIe. . 170 -2. mAta ga=caMDALa. 170-11. avanominI vidyAne baLe uMcI vastu nIcI name che, ane unAminI vidyAne baLe, nIcI namelI pAchI uMcI jAya che. 11-4. traNa rastA bhegA maLe te sthAna trika; cAra bhegA maLe te catuSka, ceka kahevAya che. catvara=ghaNA rastA bhegA maLe te sthAna 173-21 arata pAmato sUrya ApaNuM saMskRta kavivare jema "sUyosta" ne mATe navanavIna alaMkArika kalapanAo uThAve che tema anya prajAnA kavivare paNa evI kalpanAo racavAmAM pAchA paDatA nathI. juo - "Now deep in oceau suuk the lamp of light". (Homen's Iliad VIII, 605.) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika TipaNI. 305 vaLI sarakhAve -A ja caritranA bIjA bhAgamAM praSTa 73 paMkita 11 mI, jyAM kavi kahe che-sUrya pazcima samudramAM DubavA lAge vagere. 174-13. satyane viSe nirata. potAnI pratijJA pALavAvALA. nira=anurakta. 177-23. potAmAMthI (kamaLamAMthI) bahAra nIkaLatA bhramara. saMdhyAkALe bhramara kamaLamAM pese che te rAtrI paDe che te aMdara ne aMdara besI rahe che. eTalAmAM e kamaLa puSe bIDAI jAya che eTale e aMdara rahI jAya che ane vaLatA divasanI prabhAte bahAra nIkaLavA pAme che (aMdara rahI gayelA ane prabhAta thavAnI vATa jatA eka bhramaranI thayelI dazA viSe "bhramarANaka mAne eka karUNatpAdaka loka seMkaDo manoratha karatA saMsArI mAnavIne vicAravA je rAtrirgamiSyati bhaviSyati suprabhAtam bhAsvAnudeSyati hasiSyati paMkajazrIH / itthaM vicintayati kozagate dvirephe| hA hanta hanta nalinI gaja ujjahAra // 178-17. bhayaMkara rasakUpikA. juo pRSTa 132. paMkita 5 uparanuM TippaNa 178-15 ananta buddhinA nidhAna evA ahiM "he ananta buddhinidhAna (kumAra), enA" ema vAMcavuM. 181-15. asthUla mukhavALA. kRza-pAtaLA moMvALA. A badhAM uttama jAtinA adhanAM lakSaNo che. 182. jugusA. ghaNA, tiraskAra. 182-6. gaMdha hatI. utkaTa madagaMdhavALe hAthI. yasya gandhaM samAghrAya na tiSTanti pratidvipAH / taM gandhahAstinaM prAhuH nRpatervijayAvaham // 182-17 parvanA deza. chevADe Avelo, khuNe paDI gayela deza. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 pariSi TippaNI. - 182-17. zAligrAma nAmanA gAmaDAmAM dhanADhaya vaNika. ItyAdi. "gAmaDA gAmamAM vaLI dhanavAna ke ? " evI keI zaMkA kare te dUra karavA mATe kAvyakatto daSTAnta Ape che ke kamaLa jema jaLamAMye hoya te sthaLane viSe paNa hAya ema dhanavAna zaheramAMce hoya tema gAmaDAmAM paNa heya. (siddhAtane duSTAtavaDe siddha karyuM che). 182--21. yuga. dhaMsaruM. - 182-28. satyAnurakta. satyA-satyabhAmAne viSe anurakta chatAM "janArdana-kRSNa nahiM ema kahevuM e virodha. e vidha), satyane viSe anurakata chatAM janArdana--lekene dukha denArA nahiM-ema artha karIne zamAvavuM. (virodhAbhAsa alaMkAra). 183-8. eSaNIya annapAna...ityAdi emane vizuddha anapAna vaherAva. 183 --15. (zrRMgArane viSe) mUDha. mehavALI. 18. Acitta jaLa, agnithI pAkuM kareluM-ukALeluM jI. 20. cAkika, kuMbhAra, telI. beunA zarIra emanA evA dhaMdhAne lIdhe cIkaNuM hoya che. 25. AlocanA. potAthI kaMI pApAcaraNa thaI gayuM hiya e gurU samakSa prakAzita karI ene mATe pazcAttApa kare. AlocanA" ne zabdArtha "vicArI javuM " che. . 29. nikAcita AyuSya. juo pRSTha 71 5. 25 nuM TippaNa 184-14. atIta, anAgata ane vartamAnane jANanArA. AvuM jJAnabaLa dharAvanArA mahAtmAonI vAta, karUkSetranA yuddha varNavatA "maDAbhArata" nA sahedara jevA Iliad mAM mahAna grIka ko hemare paNa karI che. juo - "That sacred seer whose comprehensive view "The past, the present and the future kuew". (Ilad Bh. I. L. 93-94. 185-19. ahami. jene mAthe ke svAmI nahi evA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika TippaNI. 307 Indra. (nava veyaka" tathA pAMca "anuttara vimAna" nA Indra ahamindra che.) 26. sUryanI mUrtinA kiraNe. sUryanA kiraNa. sUrya ahiM kumArikAnuM upamAna che te enI " jAti" nuM joIe mATe sUrya' zabdanI jagyAe "sUryanI mUti"e zabda vAparyo che. 186-17. pUrve dvArikAmAM karavAmAM AvyuM hatuM ema. zrI kRSNanA zAMba ane pradyumna nAmanA putroe, madirAnA nizAmAM karelA prANutaka prahArathI ke pAyamAna thayelA dvipAyana raSie mUtyu pAmyA bAda asuranA avatAramAM dvArikA nagarIne agnine vaSAda varasAvI bhamasAt karI te vakhate jemaNe jemaNe "cAritra" levAnI IcchA jaNAvI hatI temane khAtrI karI karIne aMdarathI bahAra kADhayA hatA-ema vAta che. 188-12. kAzyapa muninI peThe. pitAnI putrI hatI evI zakuntalAne ApIne kAzyapa RSi duSyanta rAjAnA dhazra thayA hatA ema. 188-7. nave nidhAna ...vagere. atyAre pracalita kahevata Ama che -nave nidhi ane aSTa mahAsiddhi. 188-29. pAMca prakAranA viSaye. pAMce IdrinA viSaya. 188-12. rAjyalamInI sAthe rahe. rAjyabhava bhogave. 189-16. kIDIne graha. zarIra para kIDInuM vaLagavuM-cUMTavuM te. 189-chellI. hIlanA karavI. apavAda bolavA. 189. yAtanA. narakamAM bhegavavI paDatI ghora zikSA. 190-23. viSNunI peThe .....ItyAdi. jene jene cAritra levAnuM mana thatuM e sarvane, potAnA putra putrIone suddhAM, zrIkRSNa pAse rahIne dIkSA apAvI hatI. 191-2, bhAgya ane baLaItyAdi. bhAgya ane baLa beune pitAmAM ekatra rakhate e (e lehakhura). kahevAno bhAvArtha e che ke e baLavAna hato tema bhAgyazALI paNa hate. . 191-19. caMdramA karatA. ahiM "caMdramAnA putra-rohiNeya athaoNt budhanA graha karatAM" ema joIe. 1 -18. amitramaMDaLanI daSTie ItyAdi. budhano P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 pariSada TippaNI. graha jyAM jyAM saMcAra kare che tyAM tyAM e amitramaMDaLanuM lakSya bane che, ane A cAra jyAM jyAM saMcAra kare che tyAM tyAM amitramaMDaLanuM lakSya banato nathI. mATe cera e graha karatAM adhika. grahapakSe amitramaMDaLa sUryamaMDaLa nahiM. arthAta e sUryamaMDaLanI daSTie paDato nathI, sUryamaMDaLathI bahu dUra che. cerapasaeN amitramaMDaLa =zatrumaMDaLa, enuM lakSya e cAra banate nahi-zatruothI pakaDAto nahiM. mitra' zabdanA (1) dastakAra, ane (2) sUryae be arthapara ahiM kavie alaMkAra race che. 12-14. tuMDane temaja muMDane muMDanArUM. tuMDa mukha, hai. muMDa-mAthuM. e vIra muMDane te muDe che paNa sAthe tuMDane-meDhAne paNa muDe che (meDhAne muMDAya nahi chatAM ema kare che). AMkhe mIMcIne badhAne muMDe chenDIkSA Ape che. 194-10. uttara kALane viSe. bhaviSyamAM je vedanAnuM phaLa... ..ityAdi mATe sarakhAvo aMgrejI kahevata All's well that ends well. 194-23. kAna baMdha karI dIdhA te jANe....ItyAdi. sarakhAve - "And so locks her in embracing, as if she would piu her to her heart that she iniglt no more be iu danger of losing." . (Shakespeare's Winter's Tale Act V. 2.) - 195-16. zreNikanuM kahevuM ema che ke pitrAI, bhANeja ke jamAIne vRthA pagAra Apa paDe. paNa tane zI bAbata Apa. 195-26. bapora pachInI chAyAnI peThe. ApaNI bapora pachInI chAyA lAMbI lAMbI thatI jAya che ane AgaLane AgaLa ja cAlyA kare che ethI pakaDAtI nathI, tema e cera paNa pakaDAto nathI. 197-16. ArakSaka. piolIsanA mANase. 197-17. apuNyarAzi. jenI pAse pUrvabhavanI puNyarUpI kamANuM kAMI na hoya evA; puNyahIna. P.P. Ac. Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 pariSika TippaNI. 19-16. varane kAdi uttama kAbe pUchavAmAM Ave che. atyAre gujarAtamAM A rivAja pracalita che. 19--30. surasvarUpa pratipAdana karanArI. devatAne eALakhAvanArI. 200-26. chatara. ( ucaphaLavALA zivAyanA ) bIjA; nikRSTa phaLavALA. 203--10 viSameSa, viSama-asahya IrSA-bANa jenAM che e. 203-4. virAMtane yogya thAuM. vrata-dIkSA levAnI yogyatA mArAmAM Ave tyAre. 204-9. niSkamaetsava, niSkamaNa-saMsAramAMthI nIkaLI javuM. e vakhate athota dIkSA letI vakhate karavAmAM AvatA utsava. 204-17. dravyathI kRza. atyanta tapazcaryAne lIdhe zarIre kRza-durbaLa. "bhAva" thI kRza. jenI sarva IcchAo-tRNA Adi kRza eTale pAtaLI paDI gaI che, ghaTI gaI che e. 204-28.. ucca saMlekhanA. maraNa samaye mekSanI ArAdhanA karavI te; mekSa prApta karavAnI karaNi karavI te. (juo A caritrane bIjo bhAga pRSTha 243.) ra04-21. pAdapAvopagamana karI. paDI gayelAM vRkSa Adi jema ekaja sthitimAM paDayA rahe che tema paDyA rahI. (pAdapa-vRkSa Adino jema upagamana karI). saga pAMcame. 205-5 nimALAthI yukta. ahiM nimALAthI bharapUra vAMcavuM. 25-15. nindA mUkha jananI...ItyAdi. ahiM "kuTTana saMDhAone viSeja hatu" ema vAMcavuM. muMDhA eTale vRkSanA DhImacAM ene ja kuTavA-kApavA paDatA. (lekene viSe chedana, bandhana, kuTTanA ke nipaDana-emAMnuM kaMI paNa duHkha nahotuM.) 205 22. mahApatio nAsI jatA hatA. ahiM "mahI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 pariSiSTha TippaNuM. bhUte paNa naSTa thatA hatA" ema vAMcavuM. mahIbhUta(1) rAjA, (2) parvata. naSTa thatA hatA=(1) nAzI jatA hatA, (2) nAza pAmatA hatA. 206-17 rAvaNane ane zivane hato tevI maitrI. jana mAnyatA anusAra rAvaNa dRDha zraddhAvAna samakitI zrAvaka hatA. evAne zivanI sAthe mitrI ke paricaya hovAnI vAta A kAvyagraMthanA katta zA mATe ane kayA jainagraMthamAMthI lAvyA haze ? 206-10 paTa. paDado, caka. 206-22. kRSNalavaNa, nimnapatra A be vastune enA sphaTa arthamAM laIe te te kaI navAInI vastu tarIke dUra dezAvara bheTa mokalavA jevI kahevAya nahiM. mATe e be keI navAInI amUlya vastuo hovI joIe. 207-1. caka. (1) cakalAka pakSI (jene, sUrya hoya tyAre sAgarUpa Ananda thAya ); (2) mAMDaLika rAjAonuM maMDaLa. 207-2. vRta (1) andhakAra, (2) virodhIo. 206-12. kArtikeyanI jema apratihata zakitavALe, zakti (1) sAmarthya, (2) kArtikeyanuM e nAmanuM zastra. apratihata= jene kaI haThAvI na zake evuM. juo - "A ...vatiya rUva atita.......... nAma " zrImad bANabhaTTanI kAdambarI pRSTa 1. 207--10. caMdramAne jema budha.......ityAdi. juo pRSTa 4ra paMkti 14.* 207-13. zAvatI. kAyamana, hamezane mATe 16. utpattikI buddhi. buddhine eka prakAra che. Presence of mind. juo pRSTha 40 paM. 20 uparanuM TippaNa. 208-2. utkaMThita. uMcA kaMTha-DekavALA (mayura); jijJAsA vALo (rAjaputra). saMlApa. TahukA-TIkA (mayUranA ); zabdo (rAjAnA ). 208-24. mAsakSapaka caMDakauzika mahinAnA upavAsa kara P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika dipaNuM. 311 nAra caMDakauzika nAga. evI kathA che ke e nAga lokene bahu herAna karato hato, paNa pAchaLathI zrI vIranA pratibaMdhathI verAgya pAmI mAsakSapaNa karI mRtyu bAda jyotika devatA thaye hate. (je eNe vrata virAyuM na heta to e e karatAM caDhIyAta vaimAnika deva thayA hata). O 208-ra7. siddhi hAthane viSe ja che. siddhi-mekSa najIka " ja che-e Adraka "bhavi" jIva che. 208-27. abhavi. juo pRSTa 71. paM. 3 uparanuM TippaNa. 209-3. addhabhAga addhabhAgenI sAthe.....ItyAdi. "aradhA aradhAonI sAthe ane pAvalI pAvalIonI sAthe ja bhaLe che. 211-16. kumudinI. kumudapuSpo. candramA ane A jAtinAM kamaLane atyanta rAga che. caMdradaya thaye e kamaLa prakRllita thAya che. A ra1ra-chellI, cara (jema candramAnA darzana Icche che). caMdramAnA ja kiraNanuM pAna karIne rahevuM kahevAtuM pakSIvizeSa, caMdracakeranI prIti suprasiddha che. 214-4. kama prakRti jema...ityAdi. sarakhAvo 'jIva karmaprakRti sahita dehane viSe praveza kare che" (pR 162 5. 16 ). 214-15. dharmane arthe kapaTa karavuM suMdara che! keNa jANe kayI apekSAe granthatoe A vAta kahI haze-e kaMI samajAtuM nathI. ziSyaparaMparA vadhAravAnA mohamAM phaselA atyAranA sAdhunAmadhArI mahAtmAo ane emane sahAya karanArA upAsaka zrAvake rakhe A vAkyanA baLapara emanI dalIlene pAye caNatA ! dharmane nAme ane dharmane mATe kahIne vartamAnamAM kaI kaI ayogya kAryo thatAM jovAmAM Ave che e kAyo te sarvathA vajya ja samajavAM. ene A vAkyanuM bajera" maLI zake nahi. ( 214-29. dazana. jJAna, darzana ane cAritra-e trikamAnuM eka. ' 214----26. unnata guNasthAna, UMcuM guNasthAna. juo pRSTa 29 paM. 15 nuM TippaNa, caDhate caDhate guNasthAne avanatine avakarSa thatuM jAya che ane unnatine utkarSa thatuM jAya che. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ nikA 31ra pariSiSTha TippaNI. 215-19. pratibaMdha. naDatara. bhogAvaLI kama. saMsAra bhegavavA rUpa karma nikAcita. juo pRSTa 71. paM. 25 nuM TipaNuM. ' 216-17. sudhAthakI para evuM bhejana......ItyAdi ahi "kSudhA (bhUkha), ane bhAvatA bhejananI prAptie be ekasAthe kaI bhAgyazALIne ja thAya che." ema joIe. (bhUkha lAgI hoya ane bhAvatuM bhejana maLI jAya--evuM kekane ja thAya che). 217-1. jene kaI svAmI na hoya evuM dhana rAjAnuM che. pUrve niputra gujarI jatA dhanikanuM dhana rAjAnA bhaMDAramAM jatuM. juoH nauvyasane vipatrasya sArthavAhasya dhanamitrasya rAjagAmI arthasaMcayaH (zakuntalA nATaka aMka 6 Dho.) vaLI putra nAgaketunA mRtyuthI niputra thayelA zreSThInuM dravya hastagata karavA AvelA rAjAnI vAta kalpasUtramAM paNa che. 15-21. gurU AdinA upadeza vinA, keI vastunA nimite karIne bedha pAmelA pratyekabuddha kahevAya che. emanI saMkhyA codahajAra kahevAya che. emAM vizeSa prasiddha cAra che. vaLI potAnI meLe ja, jAtismaraNa vagerethI prabuddha thAya eo svayaMbhuddha" kahevAya che. 21-1. enI sAthe prakalpa...ityAdi. ene devAne saMkalpa karyo pachI. 219-3 purUSanA vacananI peThe kanyA...ItyAdi. juo - sakRt jalpanti rAjAnaH sakRt jalpanti sajjanAH / sakRt kanyAH pradIyante trINyetAni sakRtsakRt // 219-24. lakSaNa. viziSTaliMga characteristic. (lekanuM); zinAnI (caraNa uparanI). - 219-16 takSaka nAga. ..ItyAdi. juo pRSTha 107. paMkita chellI uparanuM TippaNa. ra1la-27 paMcadhArAe vahetI.....ityAdi. ahiM "tRpti P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika dipaNuM. 313 paryata jamI ubhA thayelAne jema pAMcadhArI lApazI paNa arUcikara che tema' ema joIe. 220-12. mAdhukarI vRtti. madhukara-bhramara puSpamAMthI rasa cuse che paNa puSpane IjA AvavA deto nathI tema sAdhu-gIjana gRhasthane tyAMthI bhikSA le che te ene aDacaNa na Ave, pAchaLa jamanArAne agavaDa na Ave ema le che eTale e "mAdhukarI vRtti kahevAI. ene "gocarI bhikSAvRtti paNa kahe che; gAya jema bhUmipara ugeluM upara uparathI care che ane pAchaLa rahevA de che ema gRhasthane tyAM pAchaLa rahevA daI sAdhu theDuM thoDuM ho-le. ema gocarI, mAdhukarI Adi zabda samAnArthavAcI che. rarara--chellI. sALo varanA caraNa bAMdhe che tema. sarakhAHsALe varanA pagane aMguThe thebhI rAkhe che. (pRSTa 65 paM. 15). 225 - 4. sthAnabhraSTa nakha, keza Adi. juo - rAjA kulavadhuH viprAH maMtriNazca pyodhraaH| sthAnabhraSTA na zobhante dantAH kezA nakhA narAH // (subhASita bhAMDAgAra). * 225-7. yugazamilA nyAya. manuSyabhavanI durlabhatAnA daza dRSTAnta kahyAM che emAM eka A dRSTAnta paNa che. 225-18, trAsa calanasvabhAvI, hAlI cAlI zake e trasa " jIva kahevAya che. vanaspati Adi hAlI cAlI na zake e sthAvara " kahevAya che. 22528. mUcha. lebha, asaMtoSa. 226-16. gozALa. e zrIvIrane eka kSudra ziSya ho; te raste raphate gurUthI virUddha prarUpaNa karato pharate. ra30-19. zilezIkaraNa. caMdame " agI " guNasthAnake munijane zeleza-merUnI jema sarva Atmapradeza sthira karI rahe che e zelezIkaraNa" kahevAya che. - ayogo (munIdro). "yogI " nAmanA caMdame P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 pariSiSTha TippaNI. guNasthAnake rahelA. ahiM mana, vacana ane kAyAne "aga ? eTale 'yogane tyAga " thAya che e parathI " agI " kahevAya che. 230-chellI. aneka sothI saMpUrNa aneka AzcaryakArI banAthI bharapUra. 231-26. ghAtakarma. juo pR. 120 paM. 20 uparanuM TippaNa. 232-17. vakatRtva guNane lIdhe..ityAdi. vakatRtvazaktimAM bRhaspati ane dAnezvarImAM " balirAjA " dRSTAntAspada che. paNa A rAjA te e beuthI caDhI jate. ra3ra-22. Azrava. samaye samaye navAM navA karmo ane evuM vartana. saMvara. sarva AnA dvArane nirAdha kara. navAM karma na baMdhAya evuM vartana rAkhavuM. nijara. AtmAne lAgelAM karmo "jarI " jAya ema karavuM. ra3ra-25. bhAvanA. "anitya " Adi bAra bhAvanA. (A bAra bhAvanAnuM bahu suMdara svarUpa A caritranA bIjA bhAgamAM graMthatoe samajAvyuM che. juo pRSTa 27. athavA bIjI rIte cAra " bhAvanA paNa kahevAya che -maMtrIbhAvanA, pramodabhAvanA madhyastha bhAvanA ane karUNAbhAvanA. 233--21. traNa saMyA. prAtaH, madhyAnha, ane sAMja. 22. aThThAI. ATha divasa. pApAraMbha tyajIne dhamakA ja karavAnA amuka amuka ATha ATha divasa kahyA che te aThThAI kahevAya che. varasamAM evo cha aThThAI Ave che. phAgaNa mAsamAM, azADa mAsamAM ane kArtika mAsamAM-ema traNa cArtumAsane ane traNa citra mAsa ane Aso mAsamAM navapadamahimAnI che; ane pajusaNa parvanI eka. kalyANaka. jina bhagavAnanA pAMca "kalyANaka" P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika TippaNI. 315 eTale kalyANakArI prasaMgo-divase kahyA cheH 2cavana kalyANaka eTale mAtAnA garbhamAM AvyA hoya e divasa; janma-kalyANaka; dIkSAkalyANaka; kevaLajJAna prApta thayuM hoya e divasarUpa kalyANaka; ane nivaNi-kalyANaka. 235-15. jabhita. vikAsa; baLavattA. 37-8. dazanAcAra. jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, ta, AcAra, ane vIyocAra-ema pAMca "AcAra' kahyA che. emAM, guNavaMtanI prazaMsA ityAdi ATha bAbatano darzana-AcAramAM samAveza thAya che. juo - nissaMkiya nikaMkhiya nibitigicchA amUDhadichI / uvacuhathirIkaraNe vacchalappabhAvaNe aha // (aticAranI ATha gAthAmAMnI trIjI). 239-1. (gharanA dvArapara rahelA) todaka. TeDalA. 8. mayUranA chatra. ahiM "mayUrachatra' ema vAMcavuM. e eka jAtanA puSpanA choDavA thAya che. ra4. mALa parathI paDelAne prahAra karavo paDayApara pATu mAravI. 25. caityaparipATI. sarva ce-jinamaMdire darzana karavA javuM. paripATI-pharavA javuM. 24-9 pratyAkhyAna pavaravALa, tyAga, viramavuM, nA kahevI. Rejection, Denial. jemake, mAre asatya bolavAnA "paccakhANa che=meM asatya bhASaNa karavuM tyajayuM che. mAre Aje cAre AhAranA pazcakhANa che huM Aje sarva prakAranA AhArathI viramuM chuM-sarva prakArano AhAra tyajI chuM. 240-25. sthALa kacoLAM. thALI vATakA. jamavAnA thALI vATakA paNa zeThane nahiM rahyA heya ! ahe! kevI daridratA! 241-10. mayarachatra ane sAMkaLI. rAjA jenA para rIjhatA tene rAjakRpAnA cinha dAkhala A pramANe chatra, kaDI, mazAla, chaDI, vAhana vagere ApatA e vAta suprasiddha che, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 pariSiSTha TippaNI. 242-24. sAta pherA. jinAlaya, jinapratimA, jJAna, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA-e sAta. - 243-22. kALazAkAraka. e nAmane eka kasAI hatuM, je hamezAM pAMcase pADAne vadha karate kahevAya che. 244-17. yakSakaIma. juo pRSTa 14. puTa neTa 2. 18. kadama. kaya, gAre. 20. baMdha ane pAta......ItyAdi. guNa eTale anAja, kariyANA vagerethI bharelA keLAone ja bAMdhavA paDatA (baMdha); ane emanI thapI karela hoya e ja vakhate paDI jatI (pAta). 22. karmagraMtha. jemAM karmanuM svarUpa varNaveluM che e graMtha. emAM ja A mAyA, lebha Adi (varNana rUpe) che. - nigraha na TakI zake evI dalIla. vitaMDAvAda. khoTo vivAda. adhyakSabAdhita pratijJA. pratyakSapaNe-dekhItI rIte ane saMbaddha-vidhI evuM siddhAnta. chala hetvAbhAsa-khe hetukapaTa. 245-6. pulinda. pleccha-zUdra jana. 11. kaLA. (1) candramAnI kaLA digit; (2) hunnara. 248-17. AdezIne sthAne Adeza....ityAdi. saMskRtamAM - eka dhAtunA rUpAkhyAna karatI vakhate kaI vakhate ene sthAne bIje AvI ubhuM rahe che. jemake jam dhAtunAM rUpAkhyAna vakhate janma ne badale jIM Ave che. ahiM chuM e no "adeza ) kahevAya che. 249-25. he praya, ahiM "he vipra " ema vAMcavuM. * sAta dhAtuo. zarIranI aMdara, enI hayAti mATe Avazyaka evI-sAta rasarUpa dhAtuo rahelI che : rasa, rakata, mAMsa, meda, asthi, majajA, ane zuka (vIrya). 250-22. prastAva eTale amuka avasara......ityAdi. sarakhA pRSTa 161 5. 19 ane enA paranuM TippaNa 251-1-2. vidhAtA anukuLa hoya che.... vagere. sarakhA:Mau proposes, God disposes. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSika TippaNI. 317 25-1-2, pArakA alpa doSane ItyAdi. sarakhAvoH paraguNaparamANUn parvatIkRtya nityam / nijahudi vikasantaH santi santaH kiyantaH // ... bhartuharinuM nItizataka253-7. amRta. devonuM bhejana. deve atyanta zItaLa ane svAdiSTa evA amRtane AhAra karanArA kahevAya che. amRta to phakata vArtAmAM ja che.......ItyAdi. sarakhA " kAma kuMbha' nI vA . kahevAya che te asatya che; kharA kAmakuMbha te A rAjAo ja che. (pRSTa 2pa paM. 16-17 ) 254-10. tIrtha to siAnuM che. "tIrtha" zabdano artha tAranAra " thAya che. sarakhAve -" je tAre te tIratha re . (prAcIna pUjA). 254-14. dareka dara=deDake. 254-23. gurUkama. bhArekamI; aneka karmanA bhAravALe. sarakhAva: laghukamI (bahu ochAM kama bhegavavAnAM rahelAM hoya arthAta jene kamane bhAra ghaTI gaye heya e jIva). 256-2. kapilA brAhmaNI. e zreNikanA rAjyamAM eka brAhmaNI-dAsI hatI, jene zreNikanA game teTalA AgrahapUrvakanAM vacana chatAM potAne hAthe dAna devuM gamyuM nahotuM. 256-4. somanAtha marano ye nathI....... ityAdi. kaI brAhmaNa gurUnI ane enA manAtha nAmanA ziSyanI A vAta che. jemAM be jaNane paraspara vAda thaye hate. ahiM zrIvIraprabhu zreNikane A dRSTAnta ApIne ema kahevA Icche che ke e kasAI ane e dAsI tAruM kahyuM mAnavAnA nathI, ane tArI narakagati TaLavAnI nathI, 256-7. saMjIvanI. marelAne jIvatAM karanArI kahevAtI oSadhIvizeSa. 257-26, hAra ane goLa. metIne hAra ane daDA A P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 pariSiSTha TippaNI. hAra viSe ati camatkArI hakIkata che te A caritranA bIjA bhAgamAM vistArapUrvaka varNavI che. - 259 chellI. utpattikI Adi buddhie. juo pRSTha 40. paM. 20 uparanuM TippaNa 260-7. bIbhatsa (varatuo). jatAM dhRNA-udvega thAya evI 261-3. kALa mahAkALa Adi durgati. sAtamI narakamAM kALa, mahAkALa, rorU ane mahArASTra nAmanA cAra narakAvAsa kahyA che te. 7. apratiSThAna. sAtamI narakano chello pratara. 6. eka paNa zaraNa lIdhA vinA. juo pRSTha 33 nI kuTaneTa 4. paMcatva pAme. mRtyu pAmyA. (je pAMca tatvo ekatra thaIne A deha banelo te pAMce chUTA paDI jaI pita pitAmAM bhaLI jAya-e mRtyu). 262-11. viSNue rAhunuM zISa cheDyuM hatuM. evI kathA che ke samudramAMthI nIkaLeluM amRta dene vaheMcatA hatA te vakhate A asura-rAhu devatAnA veSamAM e amRta levA gayA tyAM sUryo ane caM. dramAe enuM kapaTa viSNune jaNAvI dIdhuM tethI viSNue eno ziraccheda karyo hato. (DuM amRta te cAkhavA pAmyuM hatuM tethI tenuM zISa amara rahyuM che paNa tyArathI e sUrya ane caMdramAne pitAnA zatru gaNI emanA para vera le che ane emanuM "greDaNa" karato kahevAya che.) - 263-4. dhama ja prANIne........ItyAdi. dhArakatAti dharma ! --- (0) -- P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 319 abhayakumAra maMtrIzvaranuM jIvana caritra. A pustaka viSe AcArya mahArAja zrImada buddhisAgarajIno abhiprAya. zrI bhAvanagara madhye suzrAvaka zA. motIcaMda odhavajI ce5 dharmalAbha. vi. tamAre patra tathA abhayakumAra caritra maLyuM. pustaka vAMcyuMtamee asarakAraka vivecanasaha bhASAntara karyuM che-jamAnAne anusarI jevI DhabamAM joIe tevI DhabamAM pustaka racAyuM che. AvI suMdara rahasyabharapUra racanA mATe tamane dharmalAbhapUrvaka dhanyavAda ghaTe che. jenanA gujara sAhityamAM ucca pustakanI zilInuM A prathama pustaka dekhI atyAnanda thAya che. A pustaka vAMcatAM Ananda sAthe jJAna maLe tema che ane kaMTALo te AvatuM nathI. janasamUha A pustakane dekhI vAMcI sAra grahI prasanna thaze ane te pramANe thAo. A pustaka saMbaMdhI jeTaluM varNana karavuM teTaluM ochuM che. samayanA abhAve ATaluM lakhI viramuM chuM. dharmasAdhana karaze. dharmakArya lakhaze. OM zAMtiH amadAvAda, lI. muni buddhisAgara. jhaverI vADo jevA kAma kara rahasya rA. ba. kamaLAzaMkara prANazaMkara bI. e. amadAvAda premacaMda rAyacaMda TrenIMga kolejanA prInsIpAla; ane bhAvanagara keleja, Dekana keleja tathA elphInsTana kelejanA saMskRtanA prophesara-emaNe Apele abhiprAya - zrI abhayakumAra maMtrAzvaranuM jIvana caritra bhA. 2 je. A bhASAntara vAMcI mane ghaNo AnaMda thaye che. mULa sAthe meM * keTaloka bhAga meLavI ja che. bhASAntara zuddha ane saraLa che e enI vakhANavA lAyaka khubI che A mahAkAvyamAMthI vAcakane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra AnandanI sAthe ghaNe nAtibodha maLe ema che bhASAntarakAra rA motIcaMda odhavajIe bhASAntara evI prAsAdika bhASAmAM karyuM che ke sAdhAraNa rIte bhASAntare kilaSTa hoya che tevuM A nathI e eno stutya guNa che. pRSTa TipaNamAM temaja pariSaSTamAM bhASAntarakAre sAdhAraNa vAcakavargane mATe upayogI noMdha ApI che. mULa graMthakAra zrImAna caMdratilakanuM mahAkAvya suMdara che, te saraLa che ane temAM upamA ane athottaranyAsa sthaLe sthaLe jovAmAM Ave che. AvA suMdara mahA kAvyane saraLa gujarAtI bhASAmAM vAcaka samakSa mUkI rA. tIcaMde gujara sAhityanI sArI sevA bajAvI che. pustaka uttejanane pAtra che. surata tA, 23-1-24. kamaLAzaMkara prANazaMkara trivedI, rA. 2. kRSNalAla mehanalAla jhaverI. ema.e., ela ela. bI. muMbAInI lakaeNjhIsa korTanA cIpha jaDaja-emaNe Apele abhiprAyaH A very readable production. One of the best Gujarati renderings of Sanskrit Mahakavyas yet published. buddhiprakAza" nA mArcanA aMkamAM. kAvya sAhityanuM A eka kiMmatI pustaka che. ka * * * sAhitya ane cAritranI dRSTie tenuM vAMcana hitAvaDa ane upagI mAlama paDaze ane eka vAtonI jema te rasadAyaka jaNAze. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust