Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
अञ्चोऽनर्चायाम् ४।२।४६॥
પૂજા અર્થને છોડીને અન્યાર્થક જ ધાતુના ઉપાન્ય ન નો તેનાથી પરમાં હિન્દુ કે હિન્દુ પ્રત્યય હોય તો લોપ થાય છે.
+૩ ધાતુને જી-વત્ ૫-૧-૧૭૪' થી છે પ્રત્યય. આ સૂત્રથી મદ્ ધાતુના ઉપાજ્ય ન્ નો [ નો લોપ. ‘વનમ્ ૨-૧-૮૬' થી શું ને આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી સમુદ્ર સ્પત્િ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - કૂવામાંથી પાણી કાઢયું. નિયમિતિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પૂજા અર્થને છોડીને જ અન્યાર્થક જ ધાતુના ઉપાજ્ય સ્નો; તેની પરમાં ત્િ કે હિ પ્રત્યય હોય તો લોપ થાય છે. તેથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પૂજાર્થક 3 ધાતુને # પ્રત્યય. જી ની પૂર્વે ‘નુષ્ય ૪-૪-૪૪' થી ... વગેરે કાર્યથી નિષ્પન્ન ઝિતા પુરવ: અહીં પૂજાર્થક સ ધાતુના ઉપાન્ય – નો લોપ આ સૂત્રથી થતો નથી. અર્થ- ગુરુઓ પૂજાયા. ‘નો ચેક્સ૪-૨-૪૫ થી વિહિત લોપની અપેક્ષાએ આ સૂત્ર નિયમ સૂત્ર છે. તેથી
ધાત્વતરિત્વેન ખૂ. નં. ૪-૨-૪૫ માં અર્થનો સંકોચ થાય છે. જેથી ચિતા પુરવ: અહીં “નો વ્યગ્ન. ૪-૨-૪૫' થી પણ જૂનો લોપ થતો નથી...ઇત્યાદિ અન્યત્ર અનુસળેય છે. કદ્દા
