Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
શુરવિરાળે કાકીદ્દટા
વિશદ્ એટલે જુદા જુદા પ્રકારનો અવાજ અથવા પ્રતિશબ્દ પડઘો પાડવો વિશબ્દ અર્થ ન હોય તો શુ ધાતુની પરમાં રહેલા જી અને વધુ પ્રત્યયની પૂર્વે નો નિષેધ થાય છે. યુ ધાતુને ‘- વતૂ ૫-૧-૧૭૪થી છે અને જીવતું પ્રત્યય. તેની પૂર્વે તાણતો ૪-૪-૩રથી પ્રાપ્ત ર્ નો આ સૂત્રથી નિષેધ. ૬ ના યોગમાં અને વધુ પ્રત્યયના ટૂ ને તવો ૧-૩-૬૦થી ? આદેશ...વગેરે કાર્ય થવાથી પુષ્ટી ક્યું. અને પુછવાનું આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ: મજબુત રીતે બંધાએલી દોરી. મજબુત બાબું. વિરેન્દ્ર તિ વિમ્ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ વિશબ્દ અર્થ ન હોય તો જ પુન્ ધાતુની પરમાં રહેલા જી અને વધુ પ્રત્યેયની પૂર્વે રૂટુનો નિષેધ થાય છે. તેથી મવપુષિતં વાવયમ્ અહીં વિશબ્દ અર્થ હોવાથી પુણ્ ધાતુની પરમાં રહેલા પ્રત્યયની પૂર્વે આ સૂત્રથી રૂ નો નિષેધ થતો નથી. જેથી ‘તાશિતો ૪-૪-૩રથી ર્ થવાથી
વપુષિતનું આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં પુણ્ ધાતુ વૃદ્ધિ [૧૭૫૫]નો હોવા છતાં “નિત્યો બિન્દુ પુરાવીનામુ” આ પરિભાષાના કારણે યુતિ૩-૪-૧૭થી પુણ્ ધાતુને નિદ્ પ્રત્યય થયો નથી. અર્થ - અનેક રીતે બોલાએલું અથવા પ્રતિજ્ઞાત વાકય.II૬૮
૩૧૪
