Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
નવા વિરમે કાકાકરાઇ
સાહિત્ ધાતુથી પરમાં રહેલા માવ સ્વરૂપ કિયા [ઘાત્વથી અથવા ગામ કાલીન આઘ] ક્રિયા સ્વરૂપ અર્થમાં વિહિત . [કર્તા કર્મ અને ભાવમાં પણ આ જ પ્રત્યય વિહિત હોય છે.] પ્રત્યયની પૂર્વે તેમજ જેવા પ્રત્યયની પૂર્વે વિકલ્પથી સ્નો નિષેધ થાય છે, અર્થાત્ વિકલ્પથી રૂ થાય છે. મિદ્ [૨૨૮૦) ધાતુને
-વહૂ ૫-૧-૧૭૪થી પ્રત્યય [ભાવમાં જ પ્રત્યય.]. તેની પૂર્વે તાદ૦િ ૪-૪-૩રથી પ્રાપ્ત નો આ સૂત્રથી વિકલ્પ નિષેધ. ૦૪-૨-૬૯થી ના તુને તેમજ મિર્ધાતુનાને ન આદેશ....વગેરે કાર્ય થવાથી નિમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી નો નિષેધ ન થાય ત્યારે મિત્+ + # આ અવસ્થામાં ‘ન ફી ૪-૩-૨૭’થી સેફ્ટ ને ર્વિદ્ ભાવનો નિષેધ થવાથી “નવો ૪-૩-૪થી ભિન્દ્ર ના રૂને ગુણા આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વિતઆવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થસ્નિગ્ધ થયું. 9 + મિદ્ ધાતુને માર ૫-૧-૧૦'ની સહાયથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ કર્તામાં જ પ્રત્યય અને જીવ પ્રત્યય. તેની પૂર્વે પ્રાપ્ત નો ઉપર જણાવ્યા મુજબ વિકલ્પથી નિષેધ અને નિષેધનો અભાવ વગેરે કાર્ય થવાથી મિના; મેદિત: અને મિનવાનું પ્રતિવાનું આવો યોગ થાય છે. અર્થ બંન્નેનો - શરૂઆતમાં સ્નિગ્ધ થયો. છરા
૩૧૯
