Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
સાડ: કાકા?રા.
વિશ્વ પ્રત્યય જ પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા સાફ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા શાન્ ધાતુના કાને રૂ આદેશ થાય છે. સાફ + શાન્ ધાતુને વિશ્વ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી શાન્ ધાતુના સામ્ ને આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી માણી: આવો પ્રયોગ થાય છે. જિઓ સૂ.નં. ૪-૪-૧૧૯ માં મિત્રશી:] અર્થ - શુભેચ્છા.. વવવિયેવ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ માફ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા રાષ્ટ્ર ધાતુના મા ને તેની પરમાં વિવધૂ જ પ્રત્યય હોય તો રૂ આદેશ થાય છે. તેથી સારાતે અહીં તે પ્રત્યયની પૂર્વે રહેલા મ શા ના ગાણને આ સૂત્રથી રૂ આદેશ થતો નથી. અર્થ - ઈચ્છે છે.
અહીં સમજી શકાય છે કે આ સૂત્રના વિષયમાં મને રૂ આદેશ પૂર્વ સૂત્રથી [૪-૪-૧૧૯ થી સિદ્ધ હતો. તેથી આ સૂત્રનું પ્રણયન“ + + ધાતુના મા ને વિશ્વ પ્રત્યય પરમાં હોય તો જ રૂ આદેશ થાય. શિવ ભિન્ન પ્રત્યય પરમાં હોય તો, ઉપર જણાવ્યા મુજબ રૂ આદેશ ન થાય” - આવા નિયમ માટે છે. જેથી સૂ.નં. ૪-૪-૧૧૮ અને ૪-૪-૧૧૯ના અર્થમાં મા + શાનું ઘાવતિરિફતત્વેન સંકોચ થાય છે. ૧૨૦ના
૩૬૮
