Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
-
છે. તેથી શાસ્ ધાતુને વર્તમાનાનો અત્તિ પ્રત્યય. “શિવિત્ ૪-૩-૨૦થી અન્તિ પ્રત્યયને કિવૃદ્ ભાવ. ‘અન્તો નો જીજ્ ૪-૨-૯૪’થી અન્તિ ના ૬ નો લોપ થવાથી જ્ઞાતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તેઓ શાસન કરે છે. અહીં સ્વરાદિ કિન્તુ પ્રત્યયની પૂર્વે રહેલા શાર્ ધાતુના સાક્ ને આ સૂત્રથી રૂર્ આદેશ થતો નથી. શાક્ + આ અવસ્થામાં ‘વેટોડવત: ૪-૪-૬૨'થી ટૂ નો નિષેધ થયો છે. ‘વિતો વા ૪-૪-૪૨'થી શાસ્ ધાતુ વેર્ છે - એ યાદ રાખવું.... ।।૧૧૮
क्वौ ४|४|११९॥
२
ગાર્ ધાતુના મર્ ને; તેની પરમાં વિદ્ પ્રત્યય હોય તો રૂસ્ આદેશ થાય છે. મિત્ર + શાસ્ ધાતુને “વિક્ ૫-૧-૧૪૮’થી વિપ્ [] પ્રત્યય. આ સૂત્રથી શાસ્ ધાતુના અન્ ને ફર્ આદેશ. ‘નામ્યન્ત૦ ૨-૩-૧૫’થી રૂર્ ના સ્ ને ણ્ આદેશ, મિત્રશિય્ નામને ત્તિ પ્રત્યય. ‘રીર્થંડ્યા‰૦ ૧-૪-૪૫’થી સિ નો લોપ. “પવાન્તે ૨-૧-૬૪’થી સ્ ના રૂ ને દીર્ઘ ૐ આદેશ...વગેરે કાર્ય થવાથી મિશ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - મિત્રને અનુશાસન કરનાર. ।।૧૧૯।.
૩૬૭
