Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
आसीन: ४।४।११५ ।।
આર્ ધાતુથી પરમાં રહેલા આન પ્રત્યયના આ ને ૐ આદેશનું નિપાતન કરાય છે. આર્ ધાતુને તેમજ વ્ + સ્ ધાતુને ‘ત્રાના૦ ૫-૨-૨૦’થી જ્ઞાનદ્ [માન] પ્રત્યય. આ સૂત્રથી આન પ્રત્યયના આ ને ૐ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી સામીન: અને સ્વામીન: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમંશ - બેસેલો. ઉદાસ. ।।૧૧૫।।
ऋतां क्ङितीर् ४|४|११६।।
* જેના અન્તે છે એવા કારાન્ત ધાતુના મૈં ને; તેની પરમાં વિત્ કે કિન્તુ પ્રત્યય હોય તો રૂર્ આદેશ થાય છે. તેં ધાતુને ‘-વતુ ૫-૧-૧૭૪’થી રૂ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી મૈં ને આદેશ. સ્ ના રૂ ને ‘સ્વાલેŕ૦ ૨-૧-૬૩’થી દીર્ઘ ૐ આદેશ. ‘રવા૬૦ ૪-૨-૬૯’થી TM ના હૈં ને ૬ આદેશ...વગેરે કાર્ય થવાથી તીńમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તર્યો. હ્ર ધાતુને વર્તમાનાનો તિર્ પ્રત્યય. ‘તુલાવે: જ્ઞ: ૩-૪-૮૧’થી તિલ્ પ્રત્યયની પૂર્વે જ્ઞ [૪] પ્રત્યય. ‘શિવિત્ ૪-૩-૨૦’થી જ્ઞ પ્રત્યયને હિન્દ્વદ્ ભાવ થવાથી આ સૂત્રથી ધાતુના ને રૂર્ આદેશ થવાથી વિરતિ આવો
૩૬૪
