Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
વૃત્તિ - સ્થૂને દૃઢ: જા૪ાદ્દશા
બલવાન્ અથવા સ્થૂલ અર્થમાં ě અથવા ૐ ધાતુને સ્ત પ્રત્યયાદિ કાર્ય કરીને દૃઢ – આ નામનું નિપાતન કરાય છે. વૃદ્ અને ં ્ ધાતુને ‘વતુ ૫-૧-૧૭૪'થી TM પ્રત્યય. તેની પૂર્વે ‘સ્તાદ્યશિ૦ ૪-૪-૩૨’થી પ્રાપ્ત ર્ નો આ સૂત્રથી નિષેધ, તેમજ મૈં અને અનુસ્વારનો લોપ. TM ના ૢ ને ૢ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી ā: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - બલવાન્ અથવા સ્કૂલ. વનિ - સ્થૂન કૃતિ વિમ્ ?- આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ બલવાન્ અને સ્થૂલ અર્થમાં જ વૃદ્દે કે ૐ ધાતુને TM પ્રત્યયાદિ કાર્ય કરીને દૃઢ નામનું નિપાતન કરાય છે. તેથી બલવાન્ કે સ્કૂલ અર્થ ન હોય ત્યારે વૃ કે ૐ ધાતુથી પરમાં રહેલા TM પ્રત્યયની પૂર્વે ઉપર જણાવ્યા મુજબ રૂર્ નો નિષેધ વગેરે કાર્ય ન થવાથી = વગેરે કાર્ય થાય છે. જેથી વૃતિમ્ અને લૈંતિમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - [બંન્નેનો] વધ્યું. ૫૬૯ા.
૩૧૫
