Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રવયન: આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી સન્ ધાતુને વી આદેશ ન થાય ત્યારે પ્રાનન: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - દંડ.રા.
ચક્ષો વારિ વશાં-ક્યાં ઝાઝાઝા
શક્તિ પ્રત્યયના વિષયમાં બોલવું - આ અર્થવાળા રક્ષ ધાતુને વશ [વા અને હર્યા કિયા આદેશ થાય છે. મા + રક્ષ ધાતુને ભવિષ્યની ના વિષયમાં આ સૂત્રથી વશ અને રહયા આદેશ. તે બંન્ને તિ હોવાથી પિતા: ૩-૩-૯૫થી આત્મપદનો સ્થતે પ્રત્યય; અને શેષાત૩-૩-૧0થી પરસ્મપદનો તિ " પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી લાવશાતે સાફાસ્થતિ અને માહયાય મારફયાસ્થતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - બોલે છે. ૪ ડ્યિાતિઃ ૫-૧-૨૮થી વિહિત શશિન્ ય પ્રત્યયના વિષયમાં મા + રક્ષ ધાતુના રક્ષ ને આ સૂત્રથી જ અને હવા આદેશ થવાથી ય પ્રત્યય અને તેના યોગમાં લે અને હત્યા ધાતુના આ ને ( આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી કાયમ્ અને શાહયેય આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - કહેવું જોઈએ.
વાચીતિ ઝિમ્ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ બોલવું આ જ અર્થવાળા ચ ધાતુને શિ પ્રત્યયના વિષયમાં વાં અને ત્યાં આદેશ થાય છે. તેથી વિ + ચહ્ન ધાતુને તે બોલવું - આ અર્થવાળો ન હોવાથી [બોધાર્થક હોવાથી નાદ્રિ
૨૪૦
