Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 297

- સ્મિ - પૂઙનશી - TM - ] - ૩ - ભૃ - પ્રô:
ઝાઝાવા
મિ પૂર્ અન્ અક્ હૈં ૐ ઘૃ અને પ્ર ધાતુથી પરમાં રહેલા સત્ પ્રત્યયની પૂર્વે નિત્ય ટ્ થાય છે. ધાતુને ‘તુમŕ૦ ૩-૪-૨૧'થી સન્ [TM] પ્રત્યય. સન્ પ્રત્યયની પૂર્વે આ સૂત્રથી . ‘મિનો॰ ૪-૩-૧’થી ઋ ને ગુણ ર્ આદેશ. અર્ + . ફર્ આ અવસ્થામાં ‘સ્વરાવે ૪-૧-૪'થી સ્ ને દ્વિત્ય. ‘વ્યગ્નનસ્વા૦ ૪-૧-૪૪થી અભ્યાસમાં અનાદિ વ્યઞ્જનનો લોપ. ‘નામ્યન્તસ્થા૦ ૨-૩-૧૫'થી સન્ પ્રત્યયના સ્ ને ર્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અનિયતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - જવાની ઈચ્છા કરે છે. સ્મિ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ સત્ પ્રત્યય. તેની પૂર્વે આ સૂત્રથી રૂદ્. ‘સન્ય-૨ ૪-૧-૩’થી સ્મિ ને દ્વિત્વ. ઉપર જણાવ્યા મુજબ અભ્યાસમાં અનાદિવ્યાનનો લોપ. ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્મિ ધાતુના અન્ય સ્વરને ગુણ ૬ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી નિયિષતે આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - હસવાની ઈચ્છા કરે છે. પૂ [૬૦૦] ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ સત્ પ્રત્યય. તેની પૂર્વે આ સૂત્રથી ફદ્. ‘મન્યઙ૨ ૪-૧-૩’થી પૂ ને કિત્વ, ‘-સ્વ: ૪-૧-૩૯'થી પૂ ના ૐ ને અભ્યાસમાં -હસ્વ ૩ આદેશ. ૩ ને ‘મોર્ગાન્ત૦ ૪-૧-૬૦’થી ૐ આદેશ. વૂ ના ૐ ને ઉપર જણાવ્યા મુજબ ગુણ એ આદેશ...વગેરે કાર્ય થવાથી વિવિષતે આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - પવિત્ર કરવાની ઈચ્છા કરે છે. અગ્ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ સત્ પ્રત્યય. તેની પૂર્વે આ સૂત્રથી રૂ. ‘સ્વરાવે ૪-૧-૪’થી નિ ને દ્વિત્વ. ઉપર જણાવ્યા મુજબ સન્ ના ← ને ર્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અગ્નિનિષતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે અશ્ ધાતુને [૧૩૧૪] ઉપર જણાવ્યા મુજબ
૨૯૨