Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
તુ. કીડીપી
આત્મપદનો વિષય ન હોય તો જે ધાતુની પરમાં રહેલા વૃિકે ડ્રન) સ્વરૂપ સાદ્ધિ અને તાદ્રિ ત્િ પ્રત્યયની પૂર્વે રૂ થીયે છે. અહીં યાદ રાખવું જોઈએ કે તૂ પ્રત્યય ત્યાદ્ધિ ન હોવાથી યદ્યપિ આત્મને પદનો વિષય સંભવતો નથી. તેથી તાદશ નીતિમને નો અધિકાર આવશ્યક નથી. પરંતુ અહીં મનાત્મને નું તાત્પર્ય એ છે ' કે- આરંભાદિ અર્થમાં મેં ધાતુને આત્મપદ થાય છે તે આરંભ....વગેરે અર્થનો વાચક, મ્ ધાતુ ન હોય તો જ ઉપર જણાવ્યા મુજબ તેનાથી પરમાં રહેલા ડૂ પ્રત્યયની પૂર્વે આ સૂત્રથી રૂ થાય છે. શમ્ ધાતુને - પ-૧-૪૮થી છૂ પ્રત્યય. તૃ પ્રત્યયની પૂર્વે આ સૂત્રથી વગેરે કાર્ય થવાથી મતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થચાલનાર. મનાત્મને યેવ આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ આત્મપદનો વિષય ન હોય અર્થાત્ આરંભ વગેરે અર્થનો વાચક | ધાતુ ન હોય તો જ ન્ ધાતુથી પરમાં રહેલા ડૂ પ્રત્યયની પૂર્વે રૂ થાય છે. તેથી 9 + મ્ - આ આરંભાર્થકમ્ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ તૃ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રશ્ચન્તા આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં આત્મપદનો વિષય હોવાથી આ સૂત્રથી થતો નથી. અર્થ - આરંભ કરનાર.૫૪માં
૩૦૦
