Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
एकस्वरादनुस्वारेत: ४।४।५६ ॥
અનુસ્વાર જેમાં રૂર્ [અનુબંધ] છે - એવા એકસ્વરી [એક સ્વરવાળા] ધાતુથી વિહિત સાતિ અને તાત્િ અશિત્ - પ્રત્યયની પૂર્વે રૂટ્ થતો નથી. પા [ાં પને] ધાતુને શ્વસ્તની નો તા પ્રત્યય. તા પ્રત્યયની પૂર્વે ‘સ્વા।િ૦ ૪-૪-૩૨’થી પ્રાપ્ત ર્ નો આ સૂત્રથી નિષેધ થવાથી પાતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - પીશે. સ્વરાદ્વિતિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અનુસ્વાર જેમાં ઇત્ છે એવા એકસ્વરી જ ધાતુથી વિહિત જ્ઞાતિ કે તાવિ અશિત્ – પ્રત્યયની પૂર્વે રૂટ્ થતો નથી. તેથી અવધીત્ અહીં સૂ.નં.૪-૪-૨૨માં જણાવ્યા મુજબ અદ્યતનીના વિષયમાં અનુસ્વારેત્ ર્ ધાતુને વધ આદેશ કરીને તાદશ વઘ – આ અનેકસ્વરી ધાતુથી વિહિત સિક્ પ્રત્યયની પૂર્વે પ્રાપ્ત ર્ નો આ સૂત્રથી નિષેધ થતો નથી.
આ સૂત્રમાં અશિત્ સાદિ કે તાદિ પ્રત્યય; તાદશ અનુસ્વારેત્ એકસ્વરી ધાતુથી વિહિત વિવક્ષિત છે. તેથી નિવૃત્તિ અહીં એકસ્વરી અનુસ્વારેત્ ધાતુથી વિહિત સત્ પ્રત્યય અનેકસ્વરી વિી થી પરમાં હોવા છતાં સન્ ની પૂર્વે આ સૂત્રથી રૂર્ નો નિષેધ
થાય છે જ. પા
૩૦૨
