Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
યો: જાજા૪૦ના
નિક્ + પ્ ધાતુની પરમાં રહેલા TM [ā] અને વતુ પ્રત્યયની પૂર્વે નિત્ય ૢ થાય છે. નિક્ + છુધ્ ધાતુને “હ્ર-વર્તુ ૫-૧-૧૭૪'થી TM અને TMવતુ [તવત્] પ્રત્યય. TM અને વતુ પ્રત્યયની પૂર્વે આ સૂત્રથી રૂર્ વગેરે કાર્ય થવાથી નિષિત: અને નિષિતવાન્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ: - કાઢેલો. sigul. 118011
-શ્ર્વશ્વ: ત્ત્વ: ૪/૪।૪।।
TM અને વ્રર્ ધાતુની પરમાં રહેલા વન્ત્યા પ્રત્યયની પૂર્વે થાય છે. હૈં ધાતુને ‘પ્રવાતે ૫-૪-૪૭’થી વત્ત્તા પ્રત્યય. આ સૂત્રથી વક્ત્વા [ī] પ્રત્યયની પૂર્વે ટ્. સેટ્ [ટ્ સહિત ત્વા પ્રત્યયને ‘જ્વા ૪-૩-૨૯'થી નિદ્ ભાવનો નિષેધ થવાથી ‘નામિનો॰ ૪-૩-૧’થી રૃ ના મ ને ગુણ અર્ આદેશ. “વૃતો નવા૦ ૪-૪-૩૫'થી ૬ ને દીર્ઘ ૐ આદેશ થવાથી નીત્વા [અને રિત્વī] આવો પ્રયોગ થાય છે. [અહીં હૈં ધાતુ છ્યાતિ નો [૧૨૩૬] ગૃહિત છે. પરંતુ વૃ [૧૧૪૫] આ વિવાહિ નો ગૃહિત નથી. કારણકે ‘નિરનુવન્ધપ્રહળે ન સાનુવન્યસ્ય' - આ ન્યાય છે. વિવાવિ ખૂ ધાતુને વન્ત્યા પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી નીŕ આવો પ્રયોગ થાય છે. એ યાદ રાખવું.] અર્થ - વૃદ્ધ થઈને. વ્રર્ ધાતુને ઉપર
–
૨૭૮