Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
થાય છે. અર્થ - તેનું સ્મરણ કરાય.
સંયોળાવિતિ વિમ્ ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સંયુક્ત વ્યઞ્જનથી જ પરમાં રહેલો ઋ [ સામાન્ય નહિ] જેના અન્તમાં છે; તેની પરમાં રહેલા આત્મનેપદ સમ્બન્ધી સિપ્ તથા આશિલ્ વિભક્તિના પ્રત્યયની પૂર્વે વિકલ્પથી રૂ થાય છે. તેથી અત અહીં હ્ર ધાતુની પરમાં રહેલા મિક્ પ્રત્યયની પૂર્વે વિકલ્પથી થતો નથી. ૢ [૧૨૯૩] ધાતુને આત્મનેપદનો અદ્યતનીમાં તે પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ તૅ ની પૂર્વે મિક્.. પ્રત્યય. ‘ઘુડ઼ -હ્રસ્વા૦ ૪-૩-૭૦'થી વિષ પ્રત્યયનો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી મત આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - દુ:ખ આપ્યું. રૂા
ધૂળૌતિ: ઝાઝારૂટ
ઘૂ [૧૨૯૧] ધાતુથી પરમાં રહેલા અને ઔવિત્ [ૌ જેમાં ત્ છે એવા] ધાતુની પરમાં રહેલા શ્ત્ર તથા ૩ળાવિ પ્રત્યયથી ભિન્ન સાવિ અને સાત્ત્વિ પ્રત્યયની પૂર્વે વિકલ્પથી રૂટ્ થાય છે. ઘૂ ધાતુને ખ્રસ્તનો નો તા પ્રત્યય. આ સૂત્રથી તા પ્રત્યયની પૂર્વે ‘સ્તાઘણિ ૪-૪-૩૨'થી પ્રાપ્ત ર્ નો વિકલ્પથી નિષેધ. ‘નમિનો ૪-૩-૧’થી ઘૂ ધાતુના ૐ ને ગુણ એ આદેશ થવાથી ધોતા આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં ર્ નો આ સૂત્રથી નિષેધ ન થાય ત્યારે વિતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - કંપાવશે. રમ્ [૧૧૮૮] ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્વન્તની નો તા પ્રત્યય. તેં પ્રત્યયની
૨૭૬
