Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
पूङ्-क्लिशिभ्यो नवा ४।४।४५॥
પૂરું [૬૦] અને વિન્નશ ફિર૭૬ અને ૧૭] ધાતુથી પરમાં રહેલા જીવતું અને સ્વાદ પ્રત્યયની પૂર્વે વિકલ્પથી રૂ થાય છે. પૂ ધાતુને જી-વહૂ ૫-૧-૧૭૪થી અને વધુ પ્રત્યય. તેમજ 'પ્રજાને પ-૪-૪૭થી ત્વા પ્રત્યય. આ સૂત્રથી જ
વસ્તુ અને સ્વા પ્રત્યયની પૂર્વે રૂ. ૧ર કી ૪-૩-૨૭થી સે જી અને વધુ પ્રત્યયને શિર્વદ્ ભાવનો નિષેધ. જેવા ૪-૩-૨૯થી તે હવા ને શિર્વદ્ ભાવનો નિષેધ. મનો ૪-૩-૧થી જૂનાકને ગુણ નો આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વિત: પવિતવાનું અને પવિત્વા આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી રૂ ન થાય ત્યારે પૂત, પૂતવાનું અને પૂર્વે આવો પ્રયોગ થાય છે. સામાન્ય સૂત્ર [૪-૪-૩૨)થી પ્રાપ્ત નો લવ ૪-૪-૫૮થી અહીં નિષેધ હોવાથી આ સૂત્રનું પ્રણયન છે. વિજ્ઞ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ # #વતુ ને ક્યા પ્રત્યય. "તાશિ૦ ૪-૪-૩૨થી વધુ અને વસ્ત્રા પ્રત્યયની પૂર્વે ફ ની પ્રાપ્તિ હોવાથી તેનો આ સૂત્રથી વિકલ્પ નિષેધ. “શ્રેષ-વૃ૦ ૨-૧-૮૭’થી વિન્નરી નાશ ને ૬ આદેશ. ૬ ના યોગમાં તવ ૧-૩-૬૦થી તને આદેશાદિ કાર્ય થવાથી વિજ્ઞ: વિ7ષ્ટવાનું અને વિન્નકુવા આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ટુ નો નિષેધ ન થાય ત્યારે વિજ્ઞણિત વિજ્ઞશિતવાન અને વિજ્ઞશિવા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - પવિત્ર. પવિત્ર કર્યું. પવિત્ર કરીને દુઃખી થયો. દુ:ખી કર્યો. દુઃખી કરીને જવા
૨૮૨
