Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
સદ-સુમેજી -- પિતા જાતાજધા
સત્ તુમ રૂછું [3] ૬ અને રણ ધાતુની પરમાં રહેલા શિન્ સાદ્રિ કે તાદ્રિ પ્રત્યય સમ્બન્ધી તાદિ પ્રત્યયની પૂર્વે વિલ્પથી રૂ થાય છે. સદ્ બુમ [૪] અને ૬ ધાતુને છતની નો તા પ્રત્યય. તા પ્રત્યાયની પૂર્વે તાશિ૦ ૪-૪-૩રથી પ્રાપ્ત નો આ સૂત્રથી વિકલ્પ નિષેધ. સન્ + તા આ અવસ્થામાં “ો શુ ૨-૧-૮૨'થી ને ટૂઆદેશ. ‘૨-૧-૭૮થી
ને ૬ આદેશ. તવ. ૧-૩-૬૦થી ૬ ને ર્ આદેશ. અહિં વજે. ૧-૩-૪૩થી પૂર્વ ટૂ નો લોપ અને સત્ ના અને મો આદેશ થવાથી સોજા આવો પ્રયોગ થાય છે. તુમ + તા; ફ + તા અને ૬ + ત આ અવસ્થામાં અશ્વ ૨-૧-૭૮થી ની પરમાં રહેલા તને ૬ આદેશ. “તૃતીય. ૧-૩-૪૯'થી બને ત્ આદેશ. “તવ ૧-૩-૬૦થી ૬ ના યોગમાં ને ટુ આદેશ. “તયો ૪-૩-૪થી ૪ને ગુણ અને ફને ગુણ આદેશ થવાથી નોથા પષ્ટ અને છ આવો પ્રયોગ થાય છે. રિ ધાતુને ક્રિયાયo પ-૩-૧૩થી તુ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ તુમ પ્રત્યયની પૂર્વે વિકલ્પ રૂ નો નિષેધ. ઉપાજ્ય રૂને ગુણ આદેશ. તુ ના ટુને આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી જુ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી નો નિષેધ ન થાય ત્યારે અનુક્રમે સંહિતા નમિતા ઈષતા પિતા અને પિતુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ: સહન કરશે. લોભ કરશે. ઈચ્છા કરશે. કોધ કરશે. હિંસા કરવા માટે..૪હા
૨૮૩
