Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
મુખો મળું જાજાવા
પ્રન્ ધાતુને અશિત્ પ્રત્યયના વિષયમાં વિકલ્પથી મનું આદેશ થાય છે. પ્રત્ ધાતુને વસ્તની નો તા પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ખ્ર ્ ધાતુને મન્ આદેશ. ‘યજ્ઞરૃન૦ ૨-૧-૮૭’થી મન્ ધાતુના ન્ ને ર્ આદેશ. ‘તવ ૧-૩-૬૦'થી સ્ ને ર્ આદેશ થવાથી માઁ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી શ્રદ્ધ્ ધાતુને મનું આદેશ ન થાય ત્યારે પ્રત્ + તા આ અવસ્થામાં ‘સંયોગ ૨-૧-૮૮’થી સ્ નો લોપ. ઉપર જણાવ્યા મુજબ મૈં ને જ્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રશ્ન આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ભુંજશે. ॥૬॥
પ્રાર્ વાયત્ત આરમ્ભે અે ઝાઝાળા
४|४|७||
TM પ્રત્યય પરમાં હોય તો; તેની પૂર્વે રહેલા પ્ર ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા આરંભકાલીન દાનાર્થક વા ધાતુને વિકલ્પથી ૬ આદેશ થાય છે. X + ર્ા ધાતુને ‘આરમ્ભે ૫-૧-૧૦’થી [ā] પ્રત્યય. આ સૂત્રથી રૂ ધાતુને ૬ આદેશ. ‘છુટો દ્યુટિ૦ ૧-૩-૪૮’થી સ્ ના અન્ય ર્ નો લોપ...વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રજ્ઞ: આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી વૅ ધાતુને ૬ આદેશ ન થાય ત્યારે ‘ત્ ૪-૪-૧૦’થી ૬ ધાતુને વત્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રત્ત: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - દાન આપવાની શરૂઆત કરી. પ્રાપ્તિતિ
૨૪૨
