Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
આદેશાદિ કાર્ય થાય છે. અહીં ઉપસર્ગ પૂર્વક ધાતુ ન હોવાથી આ સૂત્રથી ધાતુને 7 આદેશ થતો નથી. અર્થ - દહીં આપ્યું. - સ્વાતિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્વરાજો જ વિન્જનાત્ત નહિઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા; થા ધાતુથી ભિન્ન દ્રા સંજ્ઞાવાળા ધાતુને, તેની પરમાં તાતિ-વિ પ્રત્યય હોય તો ત્ત આદેશ થાય છે. તેથી નિદ્ + તા ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ જ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી નિત્તમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં જનાન્ત ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલી ધાતુને આ સૂત્રથી 7 આદેશ થતો નથી. અર્થ - આપ્યું.
૨ રૂતિ વિ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્વરાઃ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા થા ધાતુથી ભિન્ન એવા તા સંજ્ઞાવાળા જધાતુને તેની પરમાં તાકિ શિત્ પ્રત્યય હોય તો ત્ત આદેશ થાય છે. તેથી 9 + તા[૨૦૭૦ ઢાં નવ) ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ જ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી પ્રતિ વ્રીય આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં વા ધાતુ તા સંજ્ઞક ન હોવાથી જુઓ સૂન.૩-૩-૫] આ સૂત્રથી તેને 7 આદેશ થતો નથી. અર્થ - કાપેલા વ્રીહિ.
તોતિ વિ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્વરાજો ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા થી ધાતુથી ભિન્ન ઃ સંજ્ઞાવાળા ધાતુને; તેની પરમાં તાવ જ વિત્ પ્રત્યય હોય તો હૂ આદેશ થાય છે. તેથી
n + ધાતુને પ્રજાને ૫-૪-૪૭થી સ્વિી પ્રત્યય. “શન: (૩-૨-૧૫૪થી વત્વા ને | આદેશાદિ કાર્ય થવાથી પ્રાય આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં તત્ત્વ ના સ્થાને થયેલો જ આદેશ ત્િ હોવા છતાં તાદિન હોવાથી તેની પૂર્વે રહેલા હું ધાતુને આ સૂત્રથી આદેશ થતો નથી. અર્થ - આપીને.
30 રૂતિ વિ? આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્વરાજો ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા થી ધાતુથી ભિન્ન જ સંજ્ઞાવાળા
૨૪૫
