Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
આદેશ. અભ્યાસમાં ૪ ને ‘સન્યસ્ય ૪-૧-૫૯’થી ૩ આદેશ. ‘મસ્ત: મિ ૪-૩-૯૨’થી ઘસ્ ના સ્ ને ત્ આદેશ. નિધત્ત્વ ધાતુને તિર્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી નિયત્ત્પતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ખાવાની ઈચ્છા કરે છે.
અર્ ધાતુને અદ્યતનીનો વિ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી અદ્ ધાતુને ઇસ્જી [ઘસ્] આદેશ. તે તૃવિત્ હોવાથી ‘સ્મૃતિ ૩-૪-૬૪૪થી વિ ની પૂર્વે અઙ [5] પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી અથતંત્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ખાધું.
અદ્ ધાતુને ‘ભાવાડી: ૫-૩-૧૮'થી ઘર્ગ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી અદ્ ધાતુને ઘર્ આદેશ. ‘િિત ૪-૩-૫૦’થી ઘસ્ ના અ ને વૃદ્ધિ આ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી યાસ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ખાવું તે. પ્રાત્તિ આ અર્થમાં પ્રઞ ્ ધાતુને ‘અર્ ૫-૧-૪૯'થી અવ્ [5] પ્રત્યય. તેમજ પ્રાનમ્ આ અર્થમાં ‘મૂછ્યોનું ૫-૩-૨૩’થી અન્ [મ] પ્રત્યય. આ સૂત્રથી અદ્ ધાતુને ઘર્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રથસ:; પ્રયર્સ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ: - ખાનાર. ખાવું તે. ।।।।
परोक्षायां नवा ४|४|१८॥
અદ્ ધાતુને; તેની પરમાં વોક્ષનો પ્રત્યય હોય તો વિકલ્પથી ઘરૢ આદેશ થાય છે. અર્ ધાતુને પરોક્ષાનો સ્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી અદ્ ધાતુને ઘર્ આદેશ. ‘દિર્ધાતુ:૦ ૪-૧-૧’થી ઘર્ ને હિત્પાદિ
૨૫૨