Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
પ-૧-પરથી વિહિત અને પ્રત્યયના વિષયમાં આ સૂત્રથી વધુ અને ત્યાં આદેશ થતો નથી. જેથી વિરક્ષણ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - જાણકાર. જા
नवा परोक्षायाम् ४।४।५॥
બોલવું આ અર્થવાળા રક્ષ ધાતુને પરોક્ષાના વિષયમાં વિકલ્પથી વળ્યું અને ક્યાં આદેશ થાય છે. આ + ક્ષ ધાતુના રક્ષ કે પરોક્ષાના વુિં પ્રત્યાયના વિષયમાં આ સૂત્રથી કશ અને હયો આદેશ. આ + વશ + વુિં અને + ય + બૂ આ અવસ્થામાં તો બવ : ૪-૨-૧૨૦’થી વુિં ને ગૌ આદેશ. ‘ દિg૦ ૪-૧-૧થી વશ અને ૭યા ને ધિત્વ. ચન્નનસ્થ ૪-૧-૪૪થી અભ્યાસમાં અનાદિવ્યજ્જનનો લોપ. ‘-સ્વ: ૪-૧-૩૦’થી અભ્યાસમાં મા ને હસ્વ = આદેશ. “દિતી ૪-૧-૪૨થી અભ્યાસમાં હું ને શું આદેશ. વડન્ ૪-૧-૪૬ થી અભ્યાસમાં ને ર્ આદેશ..વગેરે કાર્ય થવાથી માવેશ અને માર્યો આવો પ્રયોગ થાય છે. આ સૂત્રથી વિકલ્પપક્ષમાં ચહ્ન ધાતુને શT અને જ્યાં આદેશ ન થાય ત્યારે આ + ક્ષ ધાતુને પરોક્ષાનો પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી માણે આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તેણે કહ્યું.કા.
૨૪૧
