Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
અવસ્થામાં ‘ક્વારે ૨-૧-૮૩'થી ૬ ને ૬ આદેશ. “શના૦ ૨-૧-૭૭’થી ર્ ને છ્ આદેશ. ‘અઘોષે૦ ૧-૩-૫૦’થી ધ્ ને આદેશ. ‘નામ્યન્તસ્થા૦ ૨-૩-૧૫'થી સ્ ને ર્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અધાક્ષીત આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં અનિદ્ સિદ્ પ્રત્યય પરમાં હોવાથી તેની પૂર્વે રહેલા વ ્ ના ઉપાન્ય જ્ઞ ને આ સૂત્રથી વિકલ્પે વૃદ્ધિ થતી નથી. અન્યથા વિકલ્પપક્ષમાં અક્ષીત્ આવો અનિષ્ટ પ્રયોગ થાત. અર્થ - તેણે બાળ્યું. અહીં વદ્ + સિધ્ + $ + ત્ આ અવસ્થામાં ‘સ્તાદ્યશિતો૦ ૪-૪-૩૨'થી સિદ્ ની પૂર્વે પ્રાપ્ત ર્ નો ‘સ્વ૦ ૪-૪-૫૬’થી નિષેધ થાય છે. II૪૭/
વત્ - વ્રન - વ્રઃ ૪ારાજા
-
B
પરમૈપદના વિષયમાં વદ્ અને વ્રણ્ ધાતુના તેમજ ત્ અથવા ૢ જેના અન્તે છે - એવા [સ્તારાન્ત અને રેાન્ત] ધાતુના ઉપાન્ય જ્ઞ ને; તેની પરમાં ક્ષેત્ મિક્ પ્રત્યય હોય તો વૃદ્ધિ થાય છે. વર્ વ્રણ્ વન્ [નન્ત] અને ક્ષર્ [7] ધાતુને પરૌંપદનો અદ્યતનીમાં વિ પ્રત્યય. ‘સિદ્ય૦ ૩-૪-૫૩’થી વિ ની પૂર્વે સિદ્ તેની પૂર્વે ‘સ્તાઇશિતો ૪-૪-૩૨’થી રૂ. ‘સ: સિન ૪-૩-૬૫'થી સિક્ ની પરમાં ૐ. આ સૂત્રથી વર્ વ્રજ્ જ્વત્ અને ક્ષર્ ધાતુના ઉપાન્ય અને વૃદ્ધિ આ આદેશ. “ટ કૃતિ ૪-૩-૭૧'થી સિપ્ નો લોપ...વગેરે કાર્ય થવાથી અવારીત્ અત્રાળીત્ અખ્વાતીત્ અને અક્ષરીત્ આવો પ્રયોગ. થાય છે.
૧૬૪
