Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
“સ-૪-૧-૩' થી શય્ ને ધિત્વ. “ચનાઓ ૪-૧-૪૪ થી અભ્યાસમાં અનાદિ વ્યસ્જનનો લોપ. મા-gro ૪-૩-૪૮' થી અભ્યાસમાં જી ના મ ને આ આદેશ. શાણિયુ ધાતુને વર્તમાનાનો તે પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી શાવ્યો આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - વારંવાર ઉધે છે. શિકતીતિ વિમ્ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ શી ધાતુને તેની પરમાં યાદિ વિતુ કે ડિતુ જ પ્રત્યય પરમાં હોય તો શા આદેશ થાય છે. તેથી શી ધાતુને ‘ત્રિાત: ૫-૧-૨૮ થી ૪ પ્રત્યય. “મિનો ૪-૩-૧' થી શી ધાતુના ને ગુણ | આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી ય આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં ય પ્રત્યય વિ અથવા હિન્દુ ન હોવાથી તેનાથી પૂર્વે રહેલા શી ધાતુને આ સૂત્રથી જ આદેશ થતો નથી. અર્થ ઉંધવું જોઈએ. ૨૦૧૫
૩૫તૂહો સ્વ: કારાવદા
યાતિ વિસ્તુ કે હિન્દુ પ્રત્યય પરમાં હોય તો, તેની પૂર્વે રહેલા ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા અદ્ ધાતુનાને હસ્વ ૩ આદેશ થાય છે. સમુ+ઝ ધાતુને ભાવમાં વર્તમાનાનો તે પ્રત્યય. તે પ્રત્યયની પૂર્વે વય: શિતિ ૩-૪-૭૦' થી લય [] પ્રત્યય. આ સૂત્રથી જ ધાતુના અને હસ્વ ૩ આદેશ થવાથી મુક્તિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ભેગા થવાય છે. ૩૫તિતિ વિમ્ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા જ અલ્ ધાતુના
૨૨૫
