Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
क्षुत् - तृड् - गर्थे ऽ शनायोदन्य - धनायम्
સુધા અર્થ ગમ્યમાન હોય ત્યારે માન નામના અન્ય ને, તૃષા અર્થ ગમ્યમાન હોય ત્યારે તે નામને અને અર્થ અર્થ ગમ્યમાન હોય ત્યારે ઘર નામના અન્ય ૩ ને; તેની પરમાં વચન પ્રત્યય હોય તો અનુક્રમે ૩ આદેશનું, ૩ આદેશનું અને આ આદેશનું નિપાતન કરાય છે. સુથા માનમિતિ; તૃષા उदकमिच्छति भने गळ्या धनमिच्छति मा अर्थमा अशन उदक અને ધન નામને નમાવ્યા ૩-૪-૨૩ થી વચન પ્રત્યય. ‘ાર્ચે ૩-૨-૮' થી ક નો લોપ. આ સૂત્રથી મન અને ધન નામના અન્ય સ ને સા આદેશ. ૩ નામને ૩૬ આદેશ. માના અને થના ધાતુને વર્તમાનાનો તિર્ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી અનાતિ પતિ અને નાયતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ :- ભૂખથી ભોજનને ઈચ્છે છે. તૃષાથી પાણીને ઈચ્છે છે. આસતિથી ધનને ઈચ્છે છે. - "સુવિતિ વિમ્ ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સુથા-તૃષા અને થિ અર્થ ગમ્યમાન હોય ત્યારે જ માન નામના અન્ય મ ને નામને અને ઘન નામના અન્ય ને અનુક્રમે માં નું અને આ આદેશનું નિપાતન કરાય છે. તેથી સુથા તૃષા અને જ અર્થ ગમ્યમાન ન હોય ત્યારે અણમિતિ ૩મરછત્તિ અને મરછતિ આ અર્થમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ મશન ૩ અને ધન નામને વચન પ્રત્યય. મમ્ નો લોપ. 'જ્યનિ ૪-૩-૧૧૨” થી વચન પ્રત્યેની પૂર્વેના અન્ય અને સુંઆદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી શનીતિ રીતિ અને નીતિ તાતુમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશ :- આપવા માટે ભોજન ઈચ્છે છે.
૨૩૩
