Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
આપવા માટે પાણી ઈચ્છે છે. આપવા માટે ધન ઈચ્છે છે. મારા
वृषाऽश्वान मैथुने स्सोऽन्त: ४।३।११४॥
મૈથુન અર્થ ગમ્યમાન હોય ત્યારે વૃષ અને મઠ નામના અત્તે; તેની પરમાં વયન પ્રત્યય હોય તો રૂ નો [ નો આગમ થાય છે. બે સ કારનો [ નો પાઠ, આ સૂત્રથી વિહિત એ ને નાખ્યન્તસ્થા૨-૩-૧૫ થી આદેશ ન થાય એ માટે છે. તેથી ‘મ ર નૌત્રે ૪-૩-૧૧૫” થી વિહિત હું આગમન ને ૬ આદેશ ન થવાથી સ્થિતિ...વગેરે પ્રયોગ થાય છે. વૃક્ષમિતિ
: અને મર્યામિદતિ વડવા આ અર્થમાં દ્વિતીયાન્ત વૃષ અને નામને ‘સમય’ ૩-૪-૨૩ થી વચન ]િ પ્રાય. મ નો “વાર્થે ૩-૨-૮' થી લોપ. આ સૂત્રથી વૃષ અને નામના અને જૂનો આગમ. વૃષશ્ય અને શ્વસ્ય ધાતુને તિલ્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વૃષસ્થતિ : અને પ્રતિ વેડવા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ :- ગાય બળદને ઈચ્છે છે. ઘોડી ઘોડાને ઈચ્છે છે. મૈથુન કૃતિ વિ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ મૈથુન અર્થ ગમ્યમાન હોય ત્યારે જ વૃષ અને ૧૨ નામના અન્ત, તેની પરમાં વચન પ્રત્યય હોય તો 7 નો આગમ થાય છે. તેથી वृषमिच्छति ब्राह्मणी मने अश्वमिच्छति ब्राह्मणी मा अर्थमां वृष અને ઇ નામને ચન્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય ઉપર જણાવ્યા મુજબ - થવાથી તેમ જ “વચન ૪-૩-૧૧૨ થી વેચનું પ્રત્યયની પૂર્વેના
૨૩૪
