Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
અન્ય મ ને ? આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વૃષયતિ ગ્રામ અને
શ્રીતિ બ્રામણ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં મૈથુન અર્થ ગમ્યમાન ન હોવાથી આ સૂત્રથી વૃષ અને 8 નામના અન્ત નો આગમ થતો નથી. અર્થક્રમશ :- બ્રાહ્મણી બળદને ઈચ્છે છે. બ્રાહ્મણી ઘોડાને ઈચ્છે છે.૨૨૪
अस् च लौल्ये ४।३।११५॥
ભોગેચ્છાના અતિરેકને લીલ્ય કહેવાય છે. નૌલ્ય અર્થ ગમ્યમાન હોય તો, નામના અને તેની પરમાં વચનું પ્રત્યય હોય તો
() નો અને મ નો આગમ થાય છે. થિ મક્ષિમિતિ આ અર્થમાં થિ નામને ગમાર્ચ૦ ૩-૪-૨૩” થી વચનું પ્રત્યય. “વાર્થે ૩-૨-૮' થી દ્વિતીયાનો લોપ. આ સૂત્રથી ધિ નામના અને રૂ નો [ નો આગમ. પિસ્ય ધાતુને તિ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી સ્થિતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. આ સૂત્રથી ધિ નામના અત્તે નો આગમ. ટ્રધ્યસ્ય ધાતુને તિવુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી
ધ્યસ્થતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - દહીં ખાવાની તીવ્ર ઈચ્છા કરે છે. નૌ તિ વિશ?= આ સૂત્રથી લૌલ્ય અર્થ ગમ્યમાન હોય ત્યારે જ ઉપર જણાવ્યા મુજબ વચન પ્રત્યય પરમાં હોય તો, તેની પૂર્વેના નામના અન્ને રસ અને મણ નો આગમ થાય છે. તેથી ક્ષીર હતુમિતિ આ અર્થમાં ક્ષીર નામને ઉપર જણાવ્યા મુજબ વયનું પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી અને વનિ ૪-૩-૧૧૨ થી ક્ષીર નામના
૨૩૫
