Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
વર્તુ
-૪-તો વંદુતમ્ તારાદ્દા
વ્યસ્જનાદિ વિત્ પ્રત્યય પરમાં હોય તો, તેની પૂર્વે રહેલા યડુ લુબજો [જેનાથી પરમાં રહેલા યઃ પ્રત્યયનો લોપ થયો છે - તે ] ધાતુની પરમાં તેમ જ અદ્ભૂત તુ જ અને તું ધાતુની પરમાં; પરાદિ ત [ બહુલતયા થાય છે; અર્થાત્ કોઈ સ્થાને વિકલ્પથી થાય છે; કોઈ સ્થાને થતો નથી. મૂધાતુને ‘યના ૩-૪-૯ થી ''
ફ]િ પ્રત્યય. વહુનં. ૩-૪-૧૪ થી યક્ નો લોપ. સર્વે ૪-૧-૩” થી પૂને ધિત્વ. માણTo ૪-૧-૪૮ થી અભ્યાસમાં મને ગુણ નો આદેશ. (દ્વિતીય૦૪-૧-૪૨” થી અભ્યાસમાં મને ૬ આદેશ. યડુ લુબજો વોમૂ ધાતુને વર્તમાનાનો તિવ્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી તેની પૂર્વે અને વપૂ ની પરમાં ફેંત [છું. નામનો ૪-૩-૧' થી મૂ ના મને ગુણ નો આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વોમવતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. આ સૂત્રથી પરાદિ ત બહુલતયા થતો હોવાથી વિકલ્પપક્ષમાં ત ન થાય ત્યારે વોમોતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. વૃત્ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ ય પ્રત્યય. યુ નો લોપ. વૃત્ ધાતુને ધિત્વ. વ્યર્નચ૦ ૪-૧-૪૪ થી અભ્યાસમાં અનાદિ વજનનો લોપ. તોડ ૪-૧-૩૦થી અભ્યાસમાં * ને આ આદેશ. “પિરીવ૦ ૪-૨-૧૬ થી અભ્યાસના અો નો આગમ. યલ્બન્ત વત્કૃત્ ધાતુને વર્તમાનાનો તિવ્ પ્રત્યય. “નયોપ૦ ૪-૩-૪ થી ને ગુણ કમ્ આદેશ. અહીં આ સૂત્રથી પરાદિ ત બહુલાધિકારના કારણે થતો નથી. તેથી વર્વર્તિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશ: વારંવાર થાય છે. વારંવાર વર્તે
- તુ રુ અને તું ધાતુને વર્તમાનાનો તિવુ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી તિવુ ની પૂર્વે તુ. નમિનો ૪-૩-૧' થી અન્ય ૩ ને ગુણ ગો
