Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
આ સૂત્રમાં સામાન્યના ગ્રહણથી જ પર્ અને ઈવ પ્રત્યય ઉભયનું ગ્રહણ શકય હોવા છતાં મા સામાન્યના ગ્રહાણથી ‘શિષ્ય --૦૦” થી આશિષ અર્થમાં વિહિત મન નું ગ્રહાણ થઈ જાત તેથી તેના નિવારણ માટે એક આ પ્રમાણે સામાન્યનું ઉપાદાન કર્યું નથી. છેલ્લા
व्यञ्जनाद् देः सश्च दः ४।३।७८॥
વ્યાનાન્ત ધાતુની પરમાં રહેલા દ્રિ પ્રત્યયનો લોપ થાય છે; અને ત્યારે ધાતુના અન્ય ર ને ટૂ આદેશ થાય છે. રાષ્ટ્ર ધાતુને હ્યસનીનો હિન્દુ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી વિવું નો લોપ, અને ધાતુના અન્ય ને ર્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી માત્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તે પ્રકાશિત થયો. ના ધાતુને હ્યસ્તનીમાં વિદ્ પ્રત્યય. ‘નામિનો ૪-૨-૨ થી 8ને ગુણ મ આદેશ. આ સૂત્રથી વિવું નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી મનાT: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તે જાગ્યો. જૂધાતુને ક્યસનીમાં દ્રિ પ્રત્યય. ‘નમિનો ૪-૨-૨ થી ને ગુણ મ આદેશ. ‘હવ: શિતિ ૪-૨-૨ર” થી મ ને ધિત્વ. અભ્યાસમાં ‘ચન ૪-૨-૪૪' થી ૮નો લોપ. દ્વિતીય ૪-૨-૪ર” થી અભ્યાસમાં ૫ ને ર્ આદેશ. “g - - મા ૪-૨-૧૮ થી અભ્યાસમાં ને રૂ આદેશ. આ સૂત્રથી ફિલ્ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી વિમ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તેણે પોષણ કર્યું. અનુ + શા ધાતુને ફ્યુનીમાં વિવું પ્રત્યય. આ
૧૦૮
