Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
-૨-૭૪ થી પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ધાતુના અન્ય મા ને હું આદેશ. “ભૂપત્યા ૪-૨-૦૦” થી જ પ્રત્યયના તુને આદેશ. વગેરે કાર્ય થવાથી ઢીન: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ત્યજેલો. આ [ૌ) ધાતુને ‘ચના રૂ-૪-’ થી ય [] પ્રત્યય. આ સૂત્રથી T ના આ ને હું આદેશ. “સત્ય ૪-૨-૩ થી જ ને દ્ધિત્વ.
T-To ૪-૨-૪૮' થી અભ્યાસમાં હું ને ગુણ ઇ આદેશ. “હોર્ન: ૪-૨-૪૦” થી અભ્યાસમાં 7 ને શું આદેશથી નિષ્પન્ન નેની ધાતુને વર્તમાનાનો તે પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી તે , આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - વારંવાર ગાય છે.
વ્યને રૂતિ વિમ્ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ય પ્રત્યયને છોડીને અન્ય વિ કે ડિત્ એવો અશિત્ જનાદિ જ સ્વિરાદિ નહિ પ્રત્યય પરમાં હોય તો, તેની પૂર્વે રહેલા TT TT સ્થા સા ા મ અને હૂ ધાતુના અન્ય કા ને છું આદેશ થાય છે. તેથી સ્થા ધાતુને પરોક્ષાનો ડ{ પ્રત્ય. ‘ધિતુ: ૪-૨-૨ થી
સ્થા ધાતુને ધિત્વ. પોરે ૪-૨-૪૬ થી અભ્યાસમાં જૂનો લોપ. -સ્વ: ૪-૨-૩ર’ થી અભ્યાસમાં ને હસ્વ ૩ આદેશ. “દ્વિતી૪-૨-૪ર’ થી અભ્યાસમાં ને આદેશ. તા+3 આ અવસ્થામાં રૂધ્યાં૪-૨-૨૨ થી ૩ પ્રત્યયને શિર્વદ્ ભાવ થવાથી સ્વરાદિ ત્િ પ્રત્યય પરમાં હોવાથી આ સૂત્રથી સ્થT ધાતુના આ નેરું આદેશ થતો નથી. જેથી ઉત્પત્તિ ૪-૩-૨૪ થી મા નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી તળુ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તેઓ ઊભા રહ્યા.
મયતિ વિ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ | પ્રત્યયને છોડીને જ અન્ય વ્યસ્જનાદિ ત્િ કે હિન્દુ અશિત્ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા T Wા સ ા મ અને હા ધાતુના અન્ય મા ને હું આદેશ થાય છે. તેથી પ્ર++ [] ધાતુને - ‘પ્રાર્ન -૪-૪૭ થી ત્થા પ્રત્યય. સ્વ પ્રત્યયને “સતગ:૦
૨૧૮
