Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
છે; તેમજ સિદ્ પ્રયની પૂર્વે ર્ થતો નથી. તન્ ધાતુને અધતનીનો ત અને થી પ્રત્યય. તેની પૂર્વે સિનદ ૩-૪-૫૩થી સિદ્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી સિદ્ પ્રત્યયનો અને તેનું “ધાતુના નુ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી સતત અને મતથા: આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી સિદ્ પ્રત્યયનો લોપ વગેરે કાર્ય ન થાય ત્યારે સિદ્ પ્રત્યયની પૂર્વે તાશિ૦૪-૪-૩રથી ટું થવાથી નિષ્પન્ન H + તન્ + $ + સ્ + ત અને + તન્ + રૂ +
+ થાત્ આ અવસ્થામાં નાખ્યા. ૨-૩-૧૫’થી સિદ્ પ્રત્યયના ને આદેશ. જૂના યોગમાં તવસ્થ૦ ૧-૩-૬૦થી ત પ્રત્યયના ટૂ ને આદેશ અને થાત્ ના શું ને આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી તનિષ્ઠ અને નિઆવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ: - તેણે ફેલાવ્યું. તેં ફેલાવ્યું. [ [૧૦૦]ધાતુને અર્થાત્
[: સો૨-૩-૯૮’થી ના જુને આદેશ થવાથી જૂના કારણે થયેલ ની નિવૃત્તિથી નિષ્પન્ન ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ અધતનીમાં ત અને થાનું પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી મસત અને સરથા; નિઈ અને નિષ્ઠા: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ: - તેણે આપ્યું. તેં આપ્યું. આ સૂત્રમાં થા પ્રત્યયનું ગ્રહણ હોવાથી પરૌપદ્ર ની નિવૃત્તિ થાય છે. શાસ્ના સાહચર્યથી 'સાહિત્ સદૃશચૈવ [ગ્રામ] - આ ન્યાયના બલે ત પ્રત્યય, પણ આત્મપદનો જ ગૃહીત છે. તેથી પરસ્મપદમાં અનિષ્ટ [દિ.પુ.વ.વ.]આવો જે પ્રયોગ થાય છે. દા.
૧૮૭
