Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
ને છે આદેશાદિ કાર્ય થવાથી ઋષિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - અપાયું.
વિતિ વિમ્ ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ત્ જ ચિત્ર્ કે ત્િ પ્રત્યય પરમાં હોય તો; તેની પૂર્વે રહેલા આદન્ત ધાતુના અન્ય આ ને તે આદેશ થાય છે. તેથી રૂ ધાતુને પરોક્ષાનો નવું પ્રત્યય. ‘ત્રિધાતુ:૦ ૪-૧-૧’થી વા ધાતુને હિત્વ. ‘-સ્વ: ૪-૧-૩૯’થી અભ્યાસમાં આ ને -હસ્વ જ્ઞ આદેશ. અહીં નિત્ પ્રત્યેય પરમાં હોવા છતાં તે ર્ ન હોવાથી આ સૂત્રથી રૂ ધાતુના આ ને તે આદેશ થતો નથી. તેથી ‘તો॰ ૪-૨-૧૨૦’થી વ્ પ્રત્યયને સૌ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી ૌ આવો પ્રયોગ થાય છે. 242-2412Ý. 114311
ને
–
ન નન’- વધ: જોરાજા
અિત્ કે ખિત્ એવો ત્ પ્રત્યય અને ઞિ પ્રત્યય પરમાં હોય તો; તેની પૂર્વે રહેલા ખર્ અને વધ્ [૪૬] ધાતુના ઉપાન્ય અ ને વૃદ્ધિ થતી નથી. X + જ્ઞત્ અને વક્ ધાતુને ‘ભાવાડો: ૫-૩-૧૮’થી ઘસ્ પ્રત્યય. ‘િિત ૪-૩-૫૦’થી નન્ અને વધુ ધાતુના ઉપાન્ય જ્ઞ ને પ્રાપ્ત વૃદ્ધિનો આ સૂત્રથી નિષેધ...વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રન: અને વધ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ: - ઉત્પન્ન કરવું. બાંધવું, નન્ અને વણ્ ધાતુને ‘વળ ૫-૧-૧૭'થી થર્ [ત્ય] પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ નન્ અને
૧૭૧
